LexisNexis Polska Sp. z o.o.

Redaktor prowadzący: Grażyna Polkowska-Nowak Opracowanie redakcyjne: Agnieszka Zagozda Redakcja techniczna: Krzysztof Koziarek Projekt okładki i stron tytułowych: Michał Piotrowski Copyright by LexisNexis Polska Sp. z o.o. 2011 Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej książki nie może być powielana ani rozpowszechniana za pomocą urządzeń elektronicznych, mechanicznych, kopiujących, nagrywających i innych bez pisemnej zgody Autorek i wydawcy. ISBN 978-83-7620-889-3 LexisNexis Polska Sp. z o.o. Ochota Office Park 1, Al. Jerozolimskie 181, 02-222 Warszawa tel. 22 572 95 00, faks 22 572 95 68 Infolinia: 22 572 99 99 Redakcja: tel. 22 572 83 26, 22 572 83 28, 22 572 83 11, faks 22 572 83 92 www.lexisnexis.pl, e-mail: biuro@lexisnexis.pl Księgarnia Internetowa: dostępna ze strony www.lexisnexis.pl

Spis treści Wykaz skrótów.................................. 17 Wstęp do I wydania............................... 19 Wprowadzenie.................................. 21 Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) (wyciąg)........................... 25 Art. 1. [Zakres regulacji]............................ 25 Art. 2. [Krąg podmiotów uprawnionych].................. 26 Art. 3. [Rodzaje świadczeń].......................... 31 Art. 4. [Definicje]................................ 32 Art. 5. [Zasady ustalania stażu ubezpieczeniowego]............ 39 Art. 6. [Okresy składkowe].......................... 44 Art. 7. [Okresy nieskładkowe]........................ 55 Art. 8. [Okresy zagraniczne]......................... 59 Art. 9. [Zaliczanie okresów zatrudnienia w dawnych granicach RP].. 65 Art. 10. [Inne okresy].............................. 66 Art. 10a. [Wliczanie okresów pobierania renty]................ 69 Art. 11. [Zbieg okresów]............................ 71 Art. 15. [Sposób ustalania podstawy wymiaru]............... 72 Art. 16. [Sposób ustalania 10-letniego okresu]............... 78 Art. 18. [Podstawa przy okresach zagranicznych].............. 79 Art. 19. [Kwota bazowa]............................ 80 Art. 19a. [Okres obowiązywania kwoty bazowej]............... 81 Art. 21. [Podstawa przy zamianie renty na emeryturę]........... 81 Art. 22. [Delegacja ustawowa]......................... 86 Art. 23 [Emerytura w najniższej wysokości]................. 86 Art. 24. [Emerytura z tzw. I filaru]....................... 89 5

Spis treści Art. 24a. [Emerytura z urzędu ]........................ 91 Art. 25. [Waloryzacja składek]......................... 93 Art. 25a. [Ostatnia waloryzacja składek].................... 96 Art. 26. [Formuła wymiaru emerytury w systemie zdefiniowanej składki]................................. 97 Art. 26a. [Wzrost emerytury z tytułu ubezpieczenia rolniczego]...... 100 Art. 27. [Warunki nabycia prawa]....................... 101 Art. 27a. [Emerytura z urzędu......................... 104 Art. 28. [Emerytura przy niepełnym stażu].................. 105 Art. 29. [Emerytura wcześniejsza]....................... 106 Art. 30. [Wcześniejsze emerytury na podstawie odrębnych przepisów]. 112 Art. 31. [Wcześniejsza emerytura w razie wypadku przy pracy]........ 115 Art. 32. [Emerytura w niższym wieku].................... 116 Art. 33. [Twórcy i artyści]............................ 121 Art. 39. [Obniżenie wieku dla górników]................... 122 Art. 40. [Prawo do emerytury kolejowej]................... 123 Art. 41. [Staż pracy na kolei].......................... 124 Art. 42. [Pojęcie pracownika kolejowego].................. 124 Art. 43. [Okresy zatrudnienia na kolei].................... 125 Art. 44. [Okresy równorzędne......................... 126 Art. 45. [Okresy zaliczalne]........................... 127 Art. 46. [Zachowanie prawa].......................... 129 Art. 47. [Odesłanie do Karty Nauczyciela].................. 131 Art. 50 [Emerytura kolejowa]......................... 131 Art. 50a. [Emerytura górnicza ze względu na wiek]............. 133 Art. 50b. [Uwzględniane okresy]........................ 135 Art. 50c. [Katalog prac górniczych i prac równorzędnych]......... 135 Art. 50d. [Przeliczniki stażu do prawa]..................... 138 Art. 50e. [Emerytura górnicza bez względu na wiek]............ 139 Art. 50f. [Sposób rozliczania].......................... 140 Art. 51. [Przeliczniki stażu do wymiaru emerytury górniczej]........ 141 Art. 52. [Przeliczniki pracy górniczej do wymiaru innych emerytur]... 143 Art. 53. [Formuła wymiaru emerytury].................... 144 Art. 54. [Brak gwarancji wysokości emerytury]............... 151 Art. 54a. [Zachowanie wyższej kwoty świadczenia przy zamianie renty na emeryturę].............................. 151 Art. 55. [Możliwość zamiany formuły].................... 152 Art. 56. [Wymiar przy uwzględnianiu okresów rolniczych]........ 152 Art. 75. [Dodatek pielęgnacyjny]....................... 157 Art. 77. [Przesłanki przyznania zasiłku pogrzebowego].......... 161 Art. 78. [Podmioty uprawnione do zasiłku pogrzebowego]........ 163 Art. 79. [Ograniczenie kwoty zasiłku pogrzebowego]............ 164 Art. 80. [Wysokość zasiłku]........................... 165 6

Spis treści Art. 81 [Wygaśnięcie prawa do zasiłku pogrzebowego]......... 165 Art. 82. [Emerytura w szczególnym trybie]................. 167 Art. 83. [Świadczenie w drodze wyjątku].................. 171 Art. 84. [Finansowanie z budżetu]...................... 178 Art. 85. [Najniższa emerytura i renta].................... 179 Art. 86. [Ograniczenie wysokości świadczeń]............... 182 Art. 87. [Minimalna kwota emerytury z I i II filaru]............ 183 Art. 88. [Zasady rewaloryzacji]........................ 188 Art. 89. [Wskaźniki].............................. 190 Art. 93. [Automatyczna waloryzacja].................... 192 Art. 94. [Obowiązek publikacji wskaźników]................ 192 Art. 95. [Zbieg prawa do emerytury]..................... 194 Art. 96. [Zbieg ze świadczeniami z odrębnych ustaw]........... 197 Art. 97. [Gwarancja wysokości]........................ 200 Art. 98. [Zasady wypłaty świadczeń w zbiegu]............... 200 Art. 100. [Powstanie prawa].......................... 203 Art. 101. [Ustanie prawa............................ 205 Art. 103. [Zawieszenie prawa do świadczeń]................. 207 Art. 103a. [Konieczność rozwiązania stosunku pracy]............ 210 Art. 104. [Osiąganie przychodu]........................ 211 Art. 106. [Delegacja do wydawania rozporządzeń]............. 220 Art. 108. [Ponowne ustalenie wysokości emerytury]............ 221 Art. 109. [Możliwość przeliczania emerytury]................ 223 Art. 110. [Warunki ustalenia nowej podstawy]................ 224 Art. 111. [Ustalenie nowego wskaźnika (Wwpw)].............. 228 Art. 112. [Doliczanie nowych okresów].................... 229 Art. 113. [Terminy składania wniosków o doliczenie]............. 232 Art. 114. [Ponowne ustalenie prawa do świadczeń]............. 232 Art. 115. [Organy właściwe do wydania decyzji].............. 238 Art. 116. [Wszczęcie postępowania]...................... 241 Art. 116a. [Powiązanie wniosków]....................... 248 Art. 117. [Dowody]............................... 248 Art. 118. [Termin wydania decyzji]...................... 250 Art. 120. [Świadczenia zaliczkowe]...................... 258 Art. 121. [Zwolnienie od opłat]........................ 259 Art. 122. [Obowiązek udzielania pomocy organom rentowym]...... 259 Art. 124. [Stosowanie kodeksu postępowania administracyjnego].... 260 Art. 127. [Obowiązek powiadomienia o osiąganiu przychodu]...... 261 Art. 128. [Poświadczenie życia]........................ 262 Art. 128a. [Delegacja ustawowa do wydania rozporządzeń]......... 265 Art. 129. [Data ustalenia prawa]........................ 266 Art. 130. [Zasady wypłacania świadczeń].................. 268 Art. 132. [Miejsce wypłaty]........................... 270 7

Spis treści Art. 133. [Data realizacji ponownie ustalonego prawa........... 271 Art. 134. [Wstrzymanie wypłaty]....................... 273 Art. 135. [Wznowienie wypłat]........................ 279 Art. 136. [Uprawnienia członków rodziny w razie śmierci ubezpieczonego]........................... 282 Art. 136a. [Świadczenie za niepełny miesiąc]................. 284 Art. 136b. [Wypłata świadczeń opiekunowi faktycznemu]......... 285 Art. 138. [Obowiązek zwrotu świadczenia].................. 286 Art. 138a. [Odpowiedzialność banków].................... 297 Art. 139. [Katalog możliwych potrąceń.................... 298 Art. 140. [Granice potrąceń].......................... 300 Art. 141. [Kwoty wolne od egzekucji i potrąceń]............... 303 Art. 142. [Odesłanie do procedur dotyczących egzekucji]......... 305 Art. 143. [Możliwość potrącenia wyrównawczego]............. 305 Art. 143a. [Zwrot opłat w razie śmierci ubezpieczonego].......... 306 Art. 144. [Egzekucja przeciwko osobom trzecim].............. 306 Art. 173. [Kapitał początkowy]......................... 308 Art. 174. [Ustalanie kapitału początkowego]................. 312 Art. 175. [Konieczność przekazania dokumentacji]............. 317 Art. 176. [Podstawa wymiaru w 1999 r.]................... 318 Art. 177. [Kwota bazowa do wyliczenia kapitału początkowego]..... 319 Art. 178. [Odliczanie składki od przychodu]................. 319 Art. 179. [Dodatkowa waloryzacja]...................... 319 Art. 180. [Zachowanie prawa do dotychczasowych świadczeń]...... 319 Art. 182. [Składanie wniosków bezpośrednio w organie rentowym]... 322 Art. 183. [Emerytura mieszana ]....................... 322 Art. 183a. [Wyłączenie emerytury mieszanej ]............... 326 Art. 184. [Prawo do emerytury w niższym wieku].............. 326 Art. 185. [Przeliczanie kapitału początkowego]............... 328 Art. 186. [Przepisy intertemporalne]..................... 329 Art. 190. [Wskazanie osób uprawnionych do odbioru świadczenia]... 331 Art. 191. [Przepisy dostosowawcze]...................... 332 Art. 192. [Zachowanie ciągłości ustaw].................... 332 Art. 194. [Czasowe zachowanie przepisów wykonawczych]........ 332 Art. 194a. [Przeliczanie kwoty bazowej].................... 333 Art. 194b. [Dopłata do najniższych emerytur i rent]............. 334 Art. 196. [Wejście w życie]........................... 335 Ustawa z 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz.U. Nr 228, poz. 1507 ze zm.) (wyciąg)................. 337 Art. 1. [Zakres przedmiotowy ustawy].................... 337 Art. 2. [Zasada równości]........................... 338 8

Spis treści Art. 3. [Słownik pojęć]............................. 339 Art. 4. [Zakres podmiotowy ustawy]..................... 342 Art. 5. [Związek z emeryturą powszechną]................. 344 Art. 6. [Odesłanie]............................... 344 Art. 7. [Rodzaje emerytur kapitałowych].................. 345 Art. 8. [Prawo do okresowej emerytury kapitałowej]........... 346 Art. 9. [Wygaśnięcie prawa].......................... 348 Art. 10. [Prawo do dożywotniej emerytury kapitałowej].......... 350 Art. 11. [Przekazanie środków do Funduszu Emerytalnego]........ 351 Art. 12. [Ustalanie prawa na wniosek..................... 352 Art. 13. [Ustalanie prawa z urzędu]...................... 352 Art. 14. [Tryb ustalania prawa do emerytury okresowej].......... 353 Art. 15. [Nieustalenie prawa]......................... 356 Art. 16. [Upoważnienie do wydania rozporządzeń]............. 356 Art. 17. [Ustalenie prawa do emerytury dożywotniej]........... 358 Art. 18. [Nieustalenie prawa do emerytury dożywotniej]......... 361 Art. 19. [Upoważnienie do wydania przepisów wykonawczych]..... 362 Art. 20. [Wskazanie osoby uposażonej].................... 363 Art. 21. [Obowiązki zakładów emerytalnych wobec ZUS]......... 365 Art. 22. [Rola odrębnego rachunku bankowego ZUS]............ 366 Art. 23. [Bank upoważniony do obsługi rachunków]............ 367 Art. 24. [Sposób ustalania wysokości okresowej emerytury kapitałowej] 367 Art. 25. [Ponowne ustalenie kwoty okresowej emerytury kapitałowej].. 369 Art. 26. [Waloryzacja okresowej emerytury kapitałowej]......... 371 Art. 27. [Sposób ustalania wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej]............................... 371 Art. 28. [Ponowne ustalenie wysokości dożywotniej emerytury kapitałowej]............................... 372 Art. 29. [Ustalanie kwoty wypłaty gwarantowanej]............. 373 Art. 30. [Wypłata emerytur kapitałowych przez ZUS]........... 373 Art. 30a. [Wyczerpanie środków na rachunku w OFE]............ 375 Art. 44. [Obowiązek OFE przekazywania pełnomocnictw ZUS]...... 375 Art. 46. [Data wejścia ustawy w życie].................... 376 Ustawa z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656 ze zm.) (wyciąg)................. 377 Art. 1. [Zakres przedmiotowy ustawy].................... 377 Art. 2. [Słownik pojęć]............................. 380 Art. 3. [Kryteria pracy w szczególnych warunkach i szczególnym charakterze]............................... 382 Art. 4. [Warunki nabycia prawa do emerytury pomostowej]....... 388 9

Spis treści Art. 5. [Praca na statkach powietrznych].................. 391 Art. 6. [Praca w portach morskich]...................... 392 Art. 7. [Praca w hutnictwie].......................... 393 Art. 8. [Praca na morzu i przy azbeście]................... 394 Art. 9. [Maszyniści pojazdów trakcyjnych]................. 395 Art. 10. [Ekipy ratownictwa górskiego].................... 395 Art. 11. [Prace górnicze]............................ 396 Art. 12. [Wyłączenie okresów niezdolności do pracy z powodu choroby lub macierzyństwa].......................... 396 Art. 13. [Prawo do emerytury pomostowej dla służb mundurowych]... 397 Art. 14. [Formuła wymiaru i przeliczania emerytury pomostowej].... 398 Art. 15. [Data nabycia prawa]......................... 401 Art. 16. [Ustanie prawa do emerytury pomostowej]............ 402 Art. 17. [Zawieszenie prawa do emerytury pomostowej].......... 403 Art. 18. [Renta rodzinna]............................ 404 Art. 19. [Dodatek pielęgnacyjny]....................... 407 Art. 20. [Zasiłek pogrzebowy]......................... 407 Art. 21. [Prawo do rekompensaty]....................... 408 Art. 22. [Formuła wyliczania rekompensaty]................. 409 Art. 23. [Wypłata rekompensaty]....................... 411 Art. 24. [Wniosek jako podstawa wszczęcia postępowania]........ 412 Art. 25. [Organ rentowy właściwy do wydania decyzji]........... 413 Art. 26. [Wypłacanie emerytury pomostowej]................ 414 Art. 27. [Zbieg prawa do emerytury pomostowej z innym świadczeniem]............................. 415 Art. 28. [Stosowanie przepisów innych ustaw]................ 416 Art. 29. [Fundusz Emerytur Pomostowych]................. 416 Art. 30. [Przychody Funduszu]......................... 417 Art. 31. [Gwarancja budżetu państwa].................... 417 Art. 32. [Wypłaty z Funduszu]......................... 417 Art. 33. [Rola Zarządu ZUS].......................... 418 Art. 34. [Możliwość lokowania środków Funduszu]............. 418 Art. 35. [Krąg pracowników objętych składką]................ 419 Art. 36. [Składka na emerytury pomostowe]................. 422 Art. 37. [Obowiązki płatnika]......................... 423 Art. 38. [Obowiązek informowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych]. 423 Art. 39. [Zgłoszenie korygujące]........................ 425 Art. 40. [Sankcje za nieterminowe opłacanie składek]........... 427 Art. 49. [Prawo do emerytury pomostowej mimo niespełnienia warunków]............................... 428 Art. 57. [Wejście w życie]............................ 429 10

Spis treści Ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) (wyciąg)...... 431 Art. 1. [Zakres podmiotowy]......................... 431 Art. 86. [Prawo nauczyciela do emerytury na zasadach ogólnych].... 435 Art. 87. [Prawo do odprawy emerytalnej].................. 438 Art. 88. [Przesłanki nabycia prawa do emerytury nauczycielskiej].... 440 Art. 90. [Dodatek za tajne nauczanie]..................... 448 Ustawa z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. Nr 97, poz. 800 ze zm.) (wyciąg)....... 451 Art. 1. [Zakres podmiotowy ustawy]..................... 451 Art. 2. [Słownik pojęć stosowanych przez ustawę]............. 452 Art. 3. [Krąg osób uprawnionych do świadczenia]............. 454 Art. 4. [Warunki nabycia prawa]....................... 454 Art. 5. [Formuła wymiaru świadczenia]................... 458 Art. 6. [Źródło finansowania]......................... 460 Art. 7. [Nabycie prawa]............................ 460 Art. 8. [Ustanie prawa]............................ 461 Art. 9. [Zawieszenie prawa].......................... 462 Art. 10. [Śmierć nauczyciela przed ustaleniem prawa do świadczenia]. 464 Art. 11. [Dodatek pielęgnacyjny]....................... 465 Art. 12. [Zasiłek pogrzebowy]......................... 466 Art. 13. [Finansowanie z budżetu państwa]................. 466 Art. 14. [Konieczność złożenia wniosku]................... 467 Art. 15. [Wydawanie decyzji].......................... 467 Art. 16. [Okresy i terminy dokonywania wypłat].............. 468 Art. 17. [Zbieg świadczeń z różnych tytułów]................ 469 Art. 18. [Przepisy uzupełniające stosowanie ustawy]............ 470 Art. 30. [Wejście w życie]............................ 471 Ustawa z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.) (wyciąg)...... 473 Art. 1. [Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy]........... 473 Art. 2. [Podmioty realizujące ubezpieczenie rolników].......... 475 Art. 3. [Ubezpieczenie z ustawy i na wniosek]............... 475 Art. 5. [Małżonek rolnika]........................... 477 Art. 5a. [Prowadzenie przez rolnika pozarolniczej działalności]..... 478 Art. 6. [Słownik]................................ 483 Art. 16. [Ubezpieczenie obowiązkowe lub na wniosek]........... 487 Art. 18. [Zakres świadczeń].......................... 489 11

Spis treści Art. 19. [Warunki nabycia prawa do emerytury].............. 490 Art. 20. [Staż ubezpieczeniowy]........................ 492 Art. 21a. [Zasady liczenia stażu]........................ 495 Art. 22. [Zamiana renty na emeryturę].................... 495 Art. 24. [Dwuczęściowa struktura emerytury rolniczej].......... 497 Art. 25. [Formuła ustalania części składkowej]............... 497 Art. 26. [Część uzupełniająca emerytury].................. 501 Art. 27. [Dodatki do emerytury rolniczej].................. 502 Art. 28. [Zawieszenie prawa do emerytury]................. 506 Art. 33. [Zbieg prawa do emerytury]..................... 511 Art. 34. [Zawieszenie prawa do emerytury rolniczej]............ 516 Art. 44. [Ustalanie prawa do świadczeń]................... 517 Art. 48. [Waloryzacja świadczeń rolniczych]................. 520 Art. 49. [Doręczanie świadczeń]........................ 520 Art. 50. [Potrącenia z emerytury rolniczej].................. 521 Art. 51. [Tryb egzekucji]............................ 523 Art. 52. [Odesłanie do ustaw systemu powszechnego]........... 523 Ustawa z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin ((tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 ze zm.) (wyciąg)......................... 525 Art. 1. [Zakres przedmiotowy ustawy].................... 525 Art. 2. [Katalog świadczeń].......................... 526 Art. 3. [Słownik ustawy]............................ 528 Art. 4. [Okresy służby jako okresy składkowe]............... 531 Art. 5. [Uposażenie jako podstawa wymiaru]................ 532 Art. 6. [Waloryzacja świadczeń]....................... 537 Art. 6a. [Tryb przekazywania składek na ubezpieczenie społeczne]... 538 Art. 7. [Zbieg emerytury wojskowej z prawem do innej emerytury]... 542 Art. 8. [Świadczenia w drodze wyjątku]................... 543 Art. 9. [Zbieg ze świadczeniem zagranicznym]............... 544 Art. 10. [Pozbawienie prawa do emerytury]................. 544 Art. 11. [Odesłanie do innych przepisów].................. 545 Art. 12. [Nabycie prawa do emerytury].................... 546 Art. 12a. [Okres urlopu wychowawczego]................... 547 Art. 13. [Okresy równorzędne]......................... 547 Art. 14. [Okresy doliczane do wysługi].................... 549 Art. 15. [Wymiar emerytury w razie pozostawania w służbie przed 2 stycznia 1999 r.]....................... 553 Art. 15a. [Formuła wymiaru dla żołnierzy, którzy wstąpili do służby po 1 stycznia 1999 r.]......................... 556 12

Spis treści Art. 15b. [Obniżenie emerytury członkom WRON].............. 558 Art. 15c. [Służba w Narodowych Siłach Rezerwowych]........... 558 Art. 16. [Doliczanie niektórych okresów pozbawienia wolności]..... 559 Art. 17. [Zbieg tytułów do zwiększenia emerytury]............. 560 Art. 18. [Minimalne i maksymalne wysokości emerytury]......... 561 Art. 25. [Dodatki do emerytury]........................ 563 Art. 26. [Zasiłek pogrzebowy]......................... 564 Art. 31. [Tryb ustalania nabycia prawa].................... 565 Art. 31a. [Doręczanie decyzji].......................... 567 Art. 32. [Ponowne ustalenie prawa do emerytury]............. 568 Art. 32a. [Ponowne powołanie do służby]................... 570 Art. 32b. [Ustalanie nowej podstawy]..................... 570 Art. 32c. [Doliczanie okresów ponownej służby]............... 570 Art. 33. [Uprawnienia organu emerytalnego]................ 571 Art. 34. [Możliwość dochodzenia odszkodowania]............. 572 Art. 35. [Obowiązki innych podmiotów]................... 573 Art. 36. [Zwolnienie od opłat]......................... 574 Art. 37. [Delegacja ustawowa]......................... 574 Art. 38. [Ustanie prawa]............................ 575 Art. 39a. [Zbieg emerytury z uposażeniem].................. 576 Art. 39b. [Zawieszenie emerytury na wniosek emeryta]........... 576 Art. 40. [Zbieg emerytury z zarobkiem]................... 577 Art. 40a. [Obowiązek powiadomienia o osiąganiu przychodów]...... 579 Art. 40b. [Roczne rozliczenie].......................... 580 Art. 41. [Wniosek o wypłatę emerytury]................... 582 Art. 42. [Zbieg świadczeń z ustawy]...................... 584 Art. 43. [Sposób wypłaty świadczeń]..................... 584 Art. 44. [Wstrzymanie wypłaty]........................ 585 Art. 45. [Wznowienie wypłaty]........................ 587 Art. 46. [Śmierć osoby uprawnionej]..................... 588 Art. 48. [Obowiązek zwrotu nienależnie pobranego świadczenia].... 590 Art. 48a. [Obowiązek naliczania odsetek]................... 593 Art. 49. [Odesłanie do ustawy emerytalnej w kwestii potrąceń]...... 594 Art. 50. [Odesłanie do ustawy emerytalnej w kwestii egzekucji ze świadczeń].............................. 594 Art. 54. [Gwarancja najniższej emerytury].................. 595 Art. 57. [Przekazywanie świadczeń za granicę]............... 595 Art. 58. [Przejściowe zachowanie przepisów wykonawczych]....... 596 Art. 59. [Uchylenie poprzedniej ustawy]................... 596 Art. 60. [Wejście w życie]............................ 596 13

Spis treści Ustawa z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.) (wyciąg)...................................... 597 Art. 1. [Zakres podmiotowy i przedmiotowy ustawy]........... 597 Art. 2. [Katalog świadczeń].......................... 598 Art. 3. [Słownik pojęć]............................. 598 Art. 4. [Okresy służby jako okresy składkowe]............... 601 Art. 5. [Podstawa wymiaru emerytury]................... 602 Art. 6. [Waloryzacja świadczeń]....................... 604 Art. 7. [Zbieg ze świadczeniami z innych ustaw].............. 605 Art. 8. [Świadczenia w drodze wyjątku]................... 605 Art. 9. [Zbieg ze świadczeniami zagranicznymi].............. 606 Art. 10. [Pozbawienie prawa do emerytury]................. 606 Art. 10a. [Przekazywanie składki do ZUS]................... 608 Art. 11. [Generalne odesłanie do innych ustaw]............... 609 Art. 12. [Prawo do emerytury policyjnej]................... 610 Art. 13. [Okresy równorzędne ze służbą]................... 612 Art. 13a. [Informacje o przebiegu służby]................... 614 Art. 14. [Okresy doliczane do wysługi do wymiaru ]........... 615 Art. 15. [Formuła wymiaru emerytury dla funkcjonariuszy pozostających w służbie przed 2 stycznia 1999 r.]......... 617 Art. 15a. [Wymiar emerytury dla funkcjonariuszy, którzy wstąpili do służby po 1 stycznia 1999 r.]................... 621 Art. 15b. [Wymiar emerytury dla funkcjonariuszy pełniących służbę w latach 1944 1990]......................... 622 Art. 16. [Uwzględnienie okresów sprzed służby].............. 629 Art. 17. [Zbieg tytułów do zwiększenia emerytury]............. 629 Art. 18. [Minimalna i maksymalna kwota emerytury]........... 629 Art. 25. [Dodatek pielęgnacyjny dla sierot zupełnych]........... 630 Art. 26. [Zasiłek pogrzebowy]......................... 631 Art. 32. [Tryb wydawania decyzji]....................... 632 Art. 32a. [Doręczanie decyzji].......................... 633 Art. 33. [Ujawnienie nowych dowodów i okoliczności]........... 633 Art. 33a. [Ponowne ustalenie wysokości emerytury]............. 634 Art. 33b. [Ustalenie nowej podstawy wymiaru emerytury]......... 635 Art. 33c. [Doliczanie nowych okresów służby]................ 635 Art. 34. [Uprawnienia organu emerytalnego]................ 635 14

Spis treści Art. 35. [Sankcja za nienależyte wykonanie obowiązków przez organ emerytalny]............................... 637 Art. 36. [Obowiązek informowania]...................... 637 Art. 37. [Zwolnienie z opłat].......................... 637 Art. 38. [Delegacja ustawowa]......................... 637 Art. 39. [Ustanie prawa]............................ 639 Art. 40a. [Zbieg emerytury z uposażeniem].................. 640 Art. 40b. [Zawieszenie prawa na wniosek]................... 640 Art. 41. [Łączenie emerytury z zarobkiem].................. 640 Art. 41a. [Obowiązek powiadomienia o osiąganiu przychodu]....... 641 Art. 41b. [Roczne rozliczenie przychodów].................. 641 Art. 42. [Wypłata emerytury]......................... 643 Art. 43. [Zbieg świadczeń z ustawy]...................... 644 Art. 44. [Sposób przekazywania świadczeń]................. 644 Art. 45. [Wstrzymanie wypłaty emerytury]................. 644 Art. 46. [Wznowienie wypłaty emerytury].................. 645 Art. 47. [Śmierć osoby uprawnionej]..................... 646 Art. 49. [Obowiązek zwrotu nienależnie pobranej emerytury]....... 647 Art. 49a. [Obowiązek naliczenia odsetek]................... 648 Art. 50. [Potrącenia ze świadczeń]...................... 648 Art. 51. [Egzekucja ze świadczeń]....................... 649 Art. 63. [Przekazywanie emerytury za granicę]............... 650 Art. 65. [Utrata mocy przez poprzednią ustawę].............. 650 Art. 66. [Wejście ustawy w życie]....................... 651 Aneks........................................ 653 Skorowidz przedmiotowy............................ 671

Wykaz skrótów Biul. SAKa Biul. SN IPiSS KN k.p.c. Lex LexPolonica M.P. o.f.f.e. ONSAiWSA OSA OSAB OSAiSN OSNAPiUS OSNC OSNCP OSNP OTK-A PiZS p.p.s.a. POSAG pr.bank. Pr.Pracy Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w Katowicach i sądów okręgowych Biuletyn Sądu Najwyższego Instytut Pracy i Spraw Socjalnych ustawa z 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (tekst jedn. Dz.U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674 ze zm.) ustawa z 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) system informacji prawnej Wydawnictwa Wolters Kluwer Serwis Prawniczy LexisNexis Monitor Polski ustawa z 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 34, poz. 189 ze zm.) Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i wojewódzkich sądów administracyjnych Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych Orzecznictwo Sądów Apelacji Białostockiej Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych i Sądu Najwyższego Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Cywilna oraz Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzędowy; seria A Praca i Zabezpieczenie Społeczne ustawa z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) Przegląd Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w Gdańsku ustawa z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) Prawo Pracy 17

Wykaz skrótów PUSiG rozporządzenie 883/04 u.e.k. u.e.p. u.e.r. u.n.ś.k. u.s.r. u.s.r.i. ustawa wypadkowa u.s.u.s. u.ś.p. u.z.e.f. u.z.e.ż.z. Przegląd Ubezpieczeń Społecznych i Gospodarczych rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (tekst mający znaczenie dla EOG i dla Szwajcarii), (Dz.Urz. UE 2004 L 166/1 ze zm.) ustawa z 21 listopada 2008 r. o emeryturach kapitałowych (Dz.U. Nr 228, poz. 1507 ze zm.) ustawa z 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. Nr 237, poz. 1656) ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ustawa z 22 maja 2009 r. o nauczycielskich świadczeniach kompensacyjnych (Dz.U. Nr 97, poz. 800) ustawa z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (tekst jedn. Dz.U. z 2008 r. Nr 50, poz. 291 ze zm.) ustawa z 14 grudnia 1982 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników i członków ich rodzin (tekst. jedn. Dz.U. z 1989 r. Nr 24, poz. 133 ze zm.) uchylona ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 ze zm.) ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 ze zm.) ustawa z 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (Dz.U. Nr 120, poz. 1252 ze zm.) ustawa z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 67 ze zm.) ustawa z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 8, poz. 66 ze zm.) 18