CHRONOLOGIA WŁADCÓW POLSKI Władca Lata Dynastia Koronowany/ Ważne wydarzenia historyczne za jego panowania panowania nie Mieszko I ok. 960-992 Piastów nie 966 r. chrzest Polski. 972 r. wygrana bitwa pod Cedynią z Hodonem. 991 r. Dagome iudex. Bolesław Chrobry 992-1025 Piastów 1000 r. zjazd gnieźnieński. 1003-1018 wojna z Niemcami zakończona w 1018 r. pokojem w Budziszynie dzięki któremu zostały do Polski przyłączone Milsko i Łużyce. 1018 r. wojna z Rusią dzięki której przyłączył do Polski Grody Czerwieńskie Mieszko II 1025-1034 Piastów Kazimierz Odnowiciel Bolesław II Śmiały/Szczodry Władysław Herman Bolesław III Krzywousty kryzys państwa 1034-1058 Piastów nie odbudowa Polski 1025 r. koronacja królewska 1025 r. koronacja królewska utrata Milska i Łużyc na rzecz Niemiec utrata Grodów Czerwieńskich na rzecz Rusi utrata Moraw na rzecz Czech konflikt z bratem Bezprymem i wygnanie z kraju Zajął zachodnie i południowe ziemie Polski, odzyskał Mazowsze, odebrał Śląsk, przyłączył Pomorze Gdańskie, przeniósł ośrodek zarządzania Państwem do Krakowa 1058-1079 Piastów Wzmocnił Polskę na arenie europejskiej, 1076 r. koronował się na króla, 1079 r. popadł w konflikt z św. Stanisławem 1079 r. wygnanie z kraju. 1079-1102 Piastów nie Rządy palatyna Sieciecha, konflikt synów Władysława (Zbigniewa i Bolesława) z Sieciechem, po którym zostaje on wygnany z kraju, wydzielenie dzielnic Zbigniewowi i Bolesławowi 1102-1138 Piastów nie Konflikt z bratem Zbigniewem i wygnanie go z kraju, Wygrana wojna obronna z Niemcami, 1
Powrót do Polski Zbigniewa, jego oślepienie i śmierć, Przyłączenie do Polski Pomorza Gdańskiego i Zachodniego oraz ziemi nad Notecią, Pierwsza kronika Galla Anonima, 1138 r. podział kraju na dzielnice między swoich synów, początek rozbicia dzielnicowego. R O Z B I C I E D Z I E L N I C O W E Przemysł II 1295-1296 Piastów 1295 r. koronacja królewska, Zamordowanie przez Niemców 1296 r. Wacław II 1300-1305 Przemyślidów 1300 r. koronacja królewska, Wprowadził urząd starosty. Władysław Łokietek Kazimierz III Wielki 1306-1333 Piastów 1308-1309 r. utrata Pomorza Gdańskiego na rzecz Zakonu Krzyżackiego, Wybuch buntu wójta Alberta w Krakowie następnie opanowanego przez Władysława, 1320 r. koronacja królewska w Krakowie, 1331 r. zwycięska bitwa pod Płowcami z Krzyżakami i utrata na ich rzecz Kujaw i ziemi dobrzyńskiej. 1333-1370 Piastów 1343 r. - zawarcie pokoju z Krzyżakami w Kaliszu, Zrzeczenie się przez króla czeskiego Jana Luksemburskiego pretensji do tronu polskiego w zamian za dużą sumę pieniędzy, Odzyskanie część Mazowsza, a pozostała część tej dzielnicy stała się lennem Polski, Podbój Rusi Halickiej, Zawarcie unii z Węgrami poprzez małżeństwo swojej siostry Elżbiety z królem Węgier Karolem Robertem, Wprowadzenie urzędów centralnych, Zbudowanie i odnowienie licznych zamków, otoczenie murami wielu miast, Zobowiązanie szlachty do służby rycerskiej, Uporządkowanie prawa, 1364 r. - założenie Akademii Krakowskiej, Przyspieszenie rozwoju gospodarczego, Rozwinięcie handlu, 2
Ludwik węgierski/ Andegaweński Jadwiga Andegaweńska Władysław II Jagiełło Władysław III Warneńczyk Założenie wielu miast, Wydanie własnej monety grosza, Mimo, że nie miał syna uregulowanie kwestii następstwa tronu. 1370-1382 Andegawenów 1374 r. wydanie przywileju koszyckiego zmniejszającego podatek płacony przez szlachtę do dwóch groszy z łana chłopskiego w zamian za poparcie szlachty dla jednej ze swoich córek. 1384-1399 Andegawenów koronowana 1385 r. zawarcie w Krewie unii personalnej z Litwą, Chrystianizacja Litwy, Silniejsze złączenie Rusi Halickiej z Polską, Odnowa Uniwersytetu Krakowskiego 1386-1434 Jagiellonów 1385 r. zawarcie w Krewie unii personalnej z Litwą, Chrystianizacja Litwy, Silniejsze złączenie Rusi Halickiej z Polską, Odnowa Uniwersytetu Krakowskiego, Wielka wojna z Zakonem Krzyżackim 1409-1411 r., Bitwa pod Grunwaldem 15 lipiec 1410 r., Pierwszy pokój toruński 1411 r., Unia z Litwą w Horodle 1413 r., Przywilej czerwiński 1422 r., Przywilej warecki 1423 r., Przywilej jedlińsko-krakowski 1430 r., 1433 r. 1434-1444 Jagiellonów Władzę w Polsce w jego imieniu sprawował Zbigniew Oleśnicki, Unia personalna z Węgrami, Bitwa pod Warną i śmierć 1444 r. Kazimierz IV Jagiellończyk 1447-1492 Jagiellonów Wojna trzynastoletnia z Zakonem Krzyżackim 1454 1466 Drugi pokój toruński 1466 r., Przywilej cerekwicko-nieszawski 1454 r. Jan Olbracht 1492-1501 Jagiellonów Obrady pierwszego sejmu walnego 1493 r., Aleksander Jagiellończyk Przywilej piotrkowski 1496 r. 1501-1506 Jagiellonów Wydanie konstytucji Nihil novi 1505 r. 3
Zygmunt I Stary 1506-1548 Jagiellonów Hołd pruski 1525 r., Inkorporacja do Polski Mazowsza, Koronacja na następcę syna Zygmunta - 1529 r. Zygmunt II August 1548-1572 Jagiellonów Unia realna Polski i Litwy w Lublinie dająca początek Rzeczpospolitej Obojga Narodów 1569 r., Wojna o Inflanty zakończona wcieleniem tej ziemi do Rzeczypospolitej, Powołanie floty kaperskiej i Komisji Morskiej, Śmierć Zygmunta II Augusta kończąca panowanie dynastii Jagiellonów w Polsce 1572 r. Henryk Walezy 1573-1574 Król elekcyjny Walezjuszów Pierwsza wolna elekcja 1573 r., Zaakceptowanie konfederacji warszawskiej - 1573 r., Wprowadzenie artykułów henrykowskich i pactów conventów - 1573 r., Ucieczka z Rzeczpospolitej do Francji 1574 r. Stefan Batory 1576-1586 Król elekcyjny Sprawy wewnętrzne powierzył Janowi Zamoyskiemu, który wyrósł na drugą osobę w kraju po królu, Prowadził wojnę z Moskwą o Inflanty, zakończoną pokojem w Jamie Zapolski 1582 r. dzięki któremu ziemie te pozostały przy Rzeczypospolitej Zygmunt III Waza 1587-1632 Król elekcyjny Wazów Przeniósł stolicę państwa do Warszawy, Unia brzeska 1596 wydzielająca z kościoła prawosławnego kościół unicki podległy papieżowi, Wojna ze Szwecją o Inflanty, Bitwa ze Szwecją pod Kircholmem 1605 r., Rokosz Zebrzydowskiego - 1606-1609 Bitwa pod Guzowem 1607 Dymitriady, Bitwa z połączonymi siłami Szwecji i Moskwy pod Kłuszynem 1610 r., Rozejm z Moskwą w Dywilnie 1618 r., Wojna z Turcją, Bitwa z Turcją pod Cecorą - 1620 r., Bitwa z Turcją pod Chocimiem 1621 r., Wojna ze Szwecją o Ujście Wisły Rozejm ze Szwecją w Starym Targu 1629 r. 4
Władysław IV Waza Jan II Kazimierz Waza Michał Korybut Wiśniowiecki 1632-1648 Król elekcyjny Wazów 1648-1668 Król elekcyjny Wazów 1669-1673 Król elekcyjny Wiśniowieckich Jan III Sobieski 1674-1696 Król elekcyjny Sobieskich August II Mocny 1697-1706 1709-1733 Król elekcyjny Wettinów Pokój z Moskwą w Polanowie 1634 r., Rozejm ze Szwecją w Sztumskiej Wsi 1635 r., Wybuch powstania Chmielnickiego 1648 r. Bitwy z Kozakami pod Żółtymi Wodami, Korsuniem i Piławcami 1648 r., Oblężenie Zbaraża i ugoda z Kozakami w Zborowie 1649 r., Bitwa z Kozakami pod Beresteczkiem i ugoda w Białej Cerkwi 1651 r., Bitwa z Kozakami pod Batohem 1652 r., Władysław Siciński jako pierwszy stosuje podczas obrad polskiego sejmu liberum veto 1652 r., Układ Chmielnickiego z Moskwą w Perejasławiu 1654 r., Potop szwedzki - 1655-1660 Śluby lwowskie we Lwowie 1656 r., Traktaty welawsko bydgoskie 1657 r., Ugoda z Kozakami w Hadziaczu 1658 r., Pokój ze Szwecją w Oliwie 1660 r., Rozejm z Moskwą w Andruszowie -1667 r., Rokosz Lubomirskiego - 1665-1666 Abdykacja 1668 r. Wojna z Turcją, Obrona Kamieńca Podolskiego przed Turcją i pokój w Buczaczu - 1672 r., Bitwa z Turcją pod Chocimiem 1673 r. Odsiecz wiedeńska 1683 r., Pokój Grzymułtowskiego z Rosją 1686 r. Pokój z Turcją w Karłowicach 1699 r., Chaos w Rzeczypospolitej spowodowany wojną północną w której Polska nie brała udziału, a toczyła się ona na jej terenie, Zrzeczenie się korony - 1706 r., Odzyskanie korony Rzeczypospolitej dzięki poparciu Rosji 1709 r., Sejm niemy 1717 r., Traktat trzech czarnych orłów 1732 r. 5
Stanisław Leszczyński 1704-1709 1733-1736 Król elekcyjny Leszczyńskich August III Sas 1733-1763 Król elekcyjny Wettinów Stanisław August Poniatowski 1764-1795 Król elekcyjny Poniatowskich Wojna domowa z Augustem III 1734-1736 Abdykacja i wyjazd do Francji 1736 r. Wojna domowa ze Stanisławem Leszczyńskim 1734-1736, Założenie Collegium Nobilium 1740 r., Rozkład instytucji państwowych. Ostatnia wolna elekcja 1764 r., Założenie Szkoły Rycerskiej 1765 r., Konfederacja barska 1768-1772, I rozbiór Polski 1772 r., Powołanie Komisji Edukacji Narodowej 1773 r., Obrady sejmu wielkiego 1788-1792, Uchwalenie konstytucji 3 maja 3.V.1791 r., Konfederacja targowicka 1792 r., Wojna z Rosją w obronie Konstytucji 3 maja, Bitwa pod Zieleńcami i uchwalenie orderu Virtuti Militari 1792 r., II rozbiór Polski 1793 r., Wybuch insurekcji kościuszkowskiej - 24.III.1794 r., Bitwa pod Racławicami - IV.1794 r., Wydanie uniwersału połanieckiego - 07.05.1794 r., Bitwa pod Maciejowicami - X.1794 r., Upadek Warszawy i powstania kościuszkowskiego - XI.1794 r., III rozbiór Polski 1795 r. 6