Tajniki BIOS-u. CPU Name Is w opcję tę nie możemy ingerować, odpowiednia nazwa zainstalowanego procesora pojawia się automatycznie.

Podobne dokumenty
BIOS i BIOS SETUP. Wykład multimedialny Urządzenia techniki komputerowej

URZĄDZENIA WEJŚCIA-WYJŚCIA

Narzędzie Setup. Instrukcja obsługi

Podręcznik do programu Computer Setup (F10) model dx2450 typu microtower Komputer osobisty HP Compaq Business

Podręcznik do programu Computer Setup (F10) modele dx7500 Komputer osobisty HP Compaq Business

Podręcznik do programu Computer Setup (F10) modele dx2390 i dx2400 typu microtower Komputer osobisty HP Compaq Business

Narzędzie Setup. Instrukcja obsługi

Błąd pamięci karty graficznej lub Uszkodzona lub źle podpięta karta graficzna

Narzędzie Setup Instrukcja obsługi

KOMPUTER. Zestawy komputerowe podstawowe wiadomości

BIOS, tryb awaryjny, uśpienie, hibernacja

Program Computer Setup

MultiBoot Instrukcja obsługi

Podręcznik do programu Computer Setup (F10) Komputery z serii HP Elite 7000 MT

Narzędzie Setup Instrukcja obsługi

Computer Setup Instrukcja obsługi

Instrukcja krok po kroku instalacji Windows Vista w nowym komputerze

Computer Setup Instrukcja obsługi

Diagnostyka pamięci RAM

MultiBoot Instrukcja obsługi

Dell UltraSharp UP3017 Dell Display Manager Instrukcja użytkownika

OPIS PROGRAMU USTAWIANIA NADAJNIKA TA105

Jednostka centralna. Miejsca na napędy 5,25 :CD-ROM, DVD. Miejsca na napędy 3,5 : stacja dyskietek

Ćwiczenie Wstawianie spisu treści, indeksu alfabetycznego i indeksu ilustracji Wstaw > Indeksy i spisy > indeksy i spisy) Wskazówka:

Jak optymalnie skonfigurować BIOS? Co oznaczają poszczególne komunikaty. o usterkach i jakie są sposoby ich usuwania?

VIDEO REKORDER 4-KANAŁOWY (STAND-ALONE) model : DVR-4/25U INSTRUKCJA OBSŁUGI

Urządzenia zewnętrzne Instrukcja obsługi

MultiBoot. Instrukcja obsługi

MultiBoot Instrukcja obsługi

Sygnały DRQ i DACK jednego kanału zostały użyte do połączenia kaskadowego obydwu sterowników.

ZAPRASZAMY NA NASZE AUKCJE SCIGANY81 (c) Copyright

Floppy Menu zawierające opcje dotyczące stacji dyskietek.

Podstawy Techniki Komputerowej. Temat: BIOS

Obudowa zewnętrznego dysku USB 2.0, 2.5" (6.35cm)

Windows 10 - Jak uruchomić system w trybie

Wstęp... 5 Rozdział 1. Podstawowe informacje... 7

Urządzenia zewnętrzne Instrukcja obsługi

Spis treści. Opis urządzenia. Pierwsze użycie

MultiBoot Instrukcja obsługi

Karta rejestracji wideo VTV Instrukcja instalacji Edycja

Main Advanced Peripherals Power Wake Up Control HW Monitor Defaults

INSTRUKCJA OBSŁUGI. Przekaźnik czasowy ETM ELEKTROTECH Dzierżoniów. 1. Zastosowanie

REJESTRATOR CYFROWY INTROX IN 104

Płyty główne rodzaje. 1. Płyta główna w formacie AT

Wersja polska. Wstęp. Zawartość opakowania. Dane techniczne. PU001 Sweex 1 Port Parallel PCI Card

Instrukcja obsługi programu. BlazeVideo HDTV Player v6

11. Rozwiązywanie problemów

SystimPlus. Dokumentacja (FAQ) dla wersji: v

1) Czym jest architektura systemu Windows 7 i jak się ją tworzy? 2) Jakie są poszczególne etapy uruchomienia systemu Windows 7?

wpisujemy prawidłowe ustawienia dla naszej sieci lokalnej ustawienia

Instrukcja obsługi. Grand IP Camera III. Kamera IP do monitoringu

Systemy operacyjne i sieci komputerowe. 1 SYSTEMY OPERACYJNE I SIECI KOMPUTEROWE. Etapy uruchamiania systemu

Podręcznik do programu Computer Setup (F10) Komputer HP Compaq serii dx7400

Ustawienia ogólne. Ustawienia okólne są dostępne w panelu głównym programu System Sensor, po kliknięciu ikony

Instrukcja obsługi pulpitu operatorskiego DCK (skrócona wersja)

Computer Setup Instrukcja obsługi

Panel sterowania TEKNA TCK

Długopis z ukrytą kamerą cyfrową HD

Wersja polska. Wstęp. Zawartość opakowania. IP004 Sweex Wireless Internet Phone

Lp. Nazwa Parametry techniczne

Technologia informacyjna. Urządzenia techniki komputerowej

Instrukcja obsługi urządzenia DS150E z systemem operacyjnym Windows 7. Dangerfield luty 2010 V1.0 Delphi PSS

Laboratorium - Monitorowanie i zarządzanie zasobami systemu Windows 7

Instrukcja do oprogramowania ENAP DEC-1

INSTRUKCJA INSTALACJI URZĄDZENIA

Systemy operacyjne I Laboratorium Część 3: Windows XP

urządzenie elektroniczne służące do przetwarzania wszelkich informacji, które da się zapisać w formie ciągu cyfr albo sygnału ciągłego.

Radio FM kuchenne SoundMaster UR 2006, LCD, pamięć 30 stacji

BIOS Ang. Basic Input/Output System program sterujący wszystkimi komponentami znajdującymi się w każdym PC. Rozmiar zależny jest od producenta i zawar

INSTRUKCJA OBSŁUGI Grand TV USB 2.0

T: Instalacja systemu Windows 2008 Serwer w maszynie wirtualnej VirtualBox.

Budowa Komputera część teoretyczna

Router VPN z Rangeboosterem

Dziękujemy za zakup przenośnego obrazu systemu (Recovery).

Instrukcja użytkownika Dell Display Manager

Computer Setup Instrukcja obsługi

Podsumowanie. semestr 1 klasa 2

Magistrale i gniazda rozszerzeń

Budowa i sposób działania płyt głównych

Laboratorium - Zarządzanie systemem plików poprzez wbudowane oprogramowanie w systemie Windows XP

Radio kuchenne Soundmaster DAB 2035, FM, RDS, srebrne

Urządzenia zewnętrzne

3. Sieć PLAN. 3.1 Adresowanie płyt głównych regulatora pco

PU002 Sweex 2 Port Serial PCI Card

Instrukcja obsługi Rejestrator jazdy (50206)

Dell P2018H Dell Display Manager Instrukcja użytkownika

Podręcznik do programu Computer Setup (F10) modele serii dx2300 typu microtower

PRZEWODNIK INSTALATORA KART SERII VCR / VCL

Nieprawidłowy obraz wyświetlany w 6-bitowej gradacji podczas podłączenia monitora do niektórych kart graficznych

BENQ ZAWARTOŚĆ OPAKOWANIA. Nagrywarka BENQ CD-RW 48x16x48 RETAIL CDRW-4816A

PVR-TV 713X Instrukcja instalacji

Dostęp do menu drukarki

Futura Policealna Szkoła dla Dorosłych w Lublinie. Kierunek: Technik informatyk

1 Podstawowe informacje o BIOSie. 2 Zadania BIOSu

Przygotowanie urządzenia:

Computer Setup. Instrukcja obsługi

Instrukcja. Skrócona instrukcja konfiguracji wideodomofonowego systemu jednorodzinnego V_1.0

Ćwiczenie Zmiana sposobu uruchamiania usług

Laboratorium: Instalacja, konfiguracja oraz podział na partycje drugiego dysku twardego

INSTRUKCJA UŻYTKOWNIKA. Przenośny rejestrator cyfrowy DVR-V5

Transkrypt:

Tajniki BIOS-u Określenie BIOS to skrót od angielskiej nazwy Basic Input and Output System, co oznacza: podstawowy system wejścia i wyjścia. Najczęściej termin ten kojarzy nam się z płytą główną. Jednak własny BIOS mają także kontrolery dysków twardych i karty graficzne. BIOS jest pierwszym programem, jaki uruchamia się po włączeniu komputera. Do podstawowych zadań BIOS-u należą: inicjowanie działania urządzeń zainstalowanych w komputerze, ich wstępne przetestowanie, uruchomienie systemu operacyjnego oraz zawiadywanie zmianami w konfiguracji sprzętowej komputera. Wyjątkowość BIOS-u polega na tym, że programu nie instalujemy na dysku twardym, jak typowej aplikacji. Jest on zapisany w specjalnej pamięci, która znajduje się na płycie głównej. Zawartość tej pamięci (a więc również konfiguracja BIOS-u) nie znika po wyłączeniu zasilania, tak jak ma to miejsce w wypadku pamięci RAM. Oczywiście BIOS można wymienić na nowy, stosując procedurę uaktualnienia, ale ważne jest, aby zastosować uaktualnienie przeznaczone do danego typu płyty głównej. Jak jednak zmieniać poszczególne ustawienia w BIOS-ie? Robi się to z poziomu programu SETUP, który ma formę interaktywnego menu. W najpopularniejszej obecnie na wersji BIOS-u firmy Award do programu SETUP dostajemy się, wciskając klawisz Delete, gdy podczas startu komputera na ekranie pojawia się następujący komunikat: Press DEL to enter SETUP Uwaga! Wiele z ustawień BIOS-u, dostępnych do modyfikacji w programie SETUP, określa parametry istotne dla poprawnej pracy płyty głównej i zainstalowanych w komputerze komponentów. Wybranie niewłaściwych ustawień może spowodować, że któryś z komponentów nie będzie działał poprawnie. Mogą się wówczas pojawić błędy w pracy kart rozszerzeń czy pamięci RAM, ale przekroczenie dopuszczalnych ustawień może też spowodować całkowite zablokowanie i unieruchomienie komputera. Tak więc pamiętajmy: nie powinniśmy dokonywać zmian, gdy nie jesteśmy, pewni, co one powodują, czego dotyczą i czy nasz sprzęt podoła nowym wyzwaniom. Starajmy się nie dokonywać wielu zmian jednocześnie (utrudnia to później odnalezienie ustawienia, które powoduje kłopoty). Najlepiej zanotować sobie wyjściowe ustawienia BIOS-u i wprowadzane zmiany. Aby przedstawić poszczególne funkcje BIOS-u, jako przykład dość rozbudowany program SETUP, pochodzący z płyty ABIT SA6R przeznaczonej do procesorów Intel Pentium III i Intel Celeron. Płyta ta ma dość bogate wyposażenie: dodatkowy kontroler dysków twardych oraz zintegrowaną kartę graficzną i dźwiękową, co zwiększa liczbę dostępnych opcji. Niestety, nie ma jednego schematu programu SETP. Na różnych płytach może on wyglądać nieco inaczej. Wynika to stąd, że każdy producent płyt głównych przystosowuje uniwersalne jądro BIOS-u do potrzeb swojej płyty i daje użytkownikowi wgląd jedynie do wybranych ustawień (możemy więc w naszym BIOS-ie nie odnaleźć pewnych przedstawionych tu ustawień lub zauważyć inne, nie opisane tutaj. Po wejściu do programu SETUP widzimy menu, zawierające kilka podstawowych kategorii. Po programie SETUP poruszamy się w sposób następujący: przyciskami kursora przesuwamy czerwone zaznaczenie na kolejne pozycje, a przyciskami PageUp i PageDown zmieniamy ustawienia. W wypadku obecności podmenu i funkcji aktywnej trzeba użyć także klawisza Enter. Tak właśnie wchodzimy do poszczególnych kategorii. SoftMenu III Setup Jest to kategoria, umożliwiająca konfigurację procesora. Co prawda płyta zwykle automatycznie prawidłowo rozpoznaje zainstalowany procesor, ale to miejsce jest często odwiedzanie przez overclockerów (czyli zwolenników przetaktowywania procesora). CPU Name Is w opcję tę nie możemy ingerować, odpowiednia nazwa zainstalowanego procesora pojawia się automatycznie. CPU Operating Speed CPU Operating Speed ustawia szybkość zainstalowanego procesora. W nawiasie podawana jest szybkość magistrali systemowej. Jeżeli w tej opcji wybierzemy predefiniowaną szybkość procesora, cztery z pięciu poniższych kategorii pozostaną nieaktywne. Jeżeli jednak wybierzemy opcję User Define (ustawienia użytkownika), możemy dowolnie ustawiać parametry pracy procesora. Pamiętajmy tylko, że korzystanie z tej opcji nie jest zalecane i powstała ona wyłącznie na wypadek pojawienia się nowych, jeszcze nie znanych typów procesorów.

External Clock ustawia częstotliwość magistrali systemowej. Możemy ją ustawiać w zakresie od 50 do 250 MHz ze skokiem co 1 MHz. FSB Rate ustawia proporcje częstotliwości pracy magistrali PCI i pamięci RAM względem magistrali pracy procesora (magistrali systemowej). Kolejność cyfr w ustawieniu to CPU:SDRAM:PCI. Dla przykładu. Jeżeli mamy procesor Celeron, który pracuje z magistralą 66 MHz i wybieramy ustawienie 2:3:1, to częstotliwość magistrali pamięci będzie wynosić 3/2 66 MHz, czyli 100 MHz, a częstotliwość magistrali PCI 1/2 66 MHz, czyli 33 MHz. Multiplier Factor ustawia mnożnik procesora. Współczesne procesory uzyskują swoją dużą szybkość pracy dzięki zwielokrotnieniu częstotliwości magistrali systemowej. Właśnie to zwielokrotnienie jest określane jako mnożnik. Uwaga! Procesory maja obecnie zablokowaną możliwość zmiany mnożnika. Dlatego opcja ta może być nieaktywna lub jej zmiany mogą być przez system ignorowane. System Memory Frequency ustawia częstotliwość pracy pamięci operacyjnej. Oczywiście ustawienie to musi być dobrane do typu zainstalowanej pamięci. Speed Error Hold włącza i wyłącza opcję zatrzymania systemu w momencie wykrycia niewłaściwych ustawień pracy procesora. Domyślne ustawienie to Enabled (włączone). CPU Power Supply pozwala na ustawienie napięcia zasilania, za jakim pracuje procesor. Domyślne ustawienie to CPU Default, które ustawia napięcie automatycznie dla danego typu procesora. Ustawienie User Define pozwala na zmianę napięcia zasilania rdzenia procesora. Uwaga! Ustawienie napięcia niezgodnego ze specyfiką procesora może spowodować jego nieprawidłową pracę, a nawet uszkodzenie. Core Voltage możemy ustawić konkretną wartość napięcia zasilania rdzenia procesora. Pozycja jest aktywna wyłącznie wówczas, gdy CPU Power Supply jest w ustawieniu User Define. In-Order Queue Depth domyśle i zalecane ustawienia to 4. ustawia wielkość bufora przetwarzania danych dla procesora. Standard CMOS Features To centrum zarządzania podstawowymi parametrami, takimi jak: data systemowa, godzina systemowa, napędy podłączone do płyty głównej, a także źródło informacji o zainstalowanej w komputerze pamięci operacyjnej. Date (mm:dd:yy) pozycja pozwala na ustawienie daty systemowej. Podajemy ją w formacie amerykańskim mm:dd:yy, czyli miesiąc, dzień i rok (ostatnie dwie cyfry). Time (hh:mm:ss) pozycja pozwala na ustawienie godziny systemowej. Podajemy ją w formacie hh:mm:ss, czyli godzina, minuty, sekundy. IDE Primary Master, IDE Primary Slave, IDE Secondary Master, IDE Secondary Slave są to cztery pozycje umożliwiające konfigurację podłączonych do płyty głównej urządzeń IDE, na przykład dysków twardych czy napędów CD-ROM. Wciśnięcie klawisza Enter na którejkolwiek z tych pozycji spowoduje otworzenie się nowego okna konfiguracyjnego, w którym możemy ustawić parametry dla poszczególnych napędów. IDE HDD Auto-Detection naciśnięcie klawisza Enter na tej pozycji spowoduje automatyczne wykrycie parametrów dysku twardego podłączonego do danego kanału kontrolera IDE. IDE Primary Master domyślą opcją jest Auto, która sprawia, że BIOS sam rozpoznaje zainstalowany dysk. Niestety, zajmuje to nieco czasu podczas startu komputera. Ustawienie Manual (ręczne) pozwala samemu ustawić parametry dysku. Zwykle są one opisane na tabliczce znamionowej dysku twardego. Uwaga! Jeżeli nie jesteśmy pewni, pozostawmy ustawienie Auto. Opcja None informuje BIOS o tym, że nie został podłączony żaden dysk i nie chcemy, aby komputer tracił czas na jego poszukiwanie.

Access Mode starsze komputery potrafiły obsłużyć jedynie dyski twarde o pojemności do 528 MB (dla tych modeli pozostało ustawienie Normal). Tymczasem postęp techniczny idzie do przodu i pojawiła się konieczność zmiany trybu obsługi większych dysków. Obecnie produkowane duże dyski twarde potrafią pracować w trybie LBA (Logical Block Addressing). Jeżeli jednak nie jesteśmy parametrów naszego dysku, pozostawmy ten parametr w ustawieniu Auto. Drive A, Drive B ustawienie definiuje typ podłączonych stacji dyskietek. Obecnie praktycznie spotykane są na rynku jedynie urządzenie typu 1,44M, 3,5in. W wypadku braku danego napędu dyskietek (A i/lub B) wybieramy opcję None. Floppy 3 Mode Support ustawienie domyśle to Disabled. Opcja Enabled umożliwia aktywowanie obsługi dyskietek 3,5 cala o pojemności 1,2 MB (standard popularny w Japonii). Video ustawienie trybu pracy zainstalowanej karty graficznej. Obecnie dla wszystkich kart graficznych wybieramy ustawienie EGA/VGA. Halt On ustawiamy tu, jaki typ wykrytego przez BIOS błędu ma spowodować zatrzymanie startu komputera. Na samym dole okna odnajdziemy informacje o ilości zainstalowanej w komputerze pamięci operacyjnej. Advanced BIOS Features W kategorii tej odnajdziemy zaawansowane ustawienia parametrów pracy podstawowych komponentów komputera, na przykład: procesora, stacji dyskietek, klawiatury. Tutaj znajdują się także opcje zabezpieczenia systemu. Virus Warning domyślne ustawienie to Disabled. Jeżeli wybierzemy Enabled, wówczas BIOS będzie nas ostrzegał o każdorazowej próbie zapisu danych sektorze startowym (boot sektorze) lub tablicy partycji dysku twardego. Niestety, niektóre programy wykorzystują zapis do sektora startowego lub tablicy partycji i w ich wypadku mogą występować nieuzasadnione alarmy. Uwaga! W wypadku instalacji niektórych programów, na przykład Windows 98 lub pakietu MS Office, wyłączenie tej opcji może być konieczne. CPU Level 1 Cache włącza i wyłącza pamięć podręczną pierwszego poziomu w procesorze. Opcja Enabled zwiększa wydajność. Jednak niektóre stare lub źle napisane aplikacje mogą nie działać poprawnie, gdy system pracuje zbyt szybko, i wówczas można ustawić tę pozycję na Disabled. CPU Level 2 Cache włącza i wyłącza pamięć podręczną drugiego poziomu w procesorze. Ustawienie Enabled zwiększa szybkość systemu. CPU L2 Cache ECC Checking włącza i wyłącza mechanizm korekcji błędów dla pamięci podręcznej poziomu drugiego w procesorze. Domyśle ustawienie to Enabled. W tym ustawieniu system pracuje stabilniej, lecz niestety nie tak wydajnie, jak przy ustawieniu Disabled. Processor Number Feature procesory Intel Pentium III mają wbudowany indywidualny numer, który może być przesyłany przez aplikację, na przykład w celu uwierzytelnienia transakcji internetowych. Ustawienie domyślne to Dsabled czyli numer nie jest udostępniany. Quick Power On Self Test po włączeniu zasilania BIOS wykonuje szereg testów, z których najłatwiejszym do zauważenia jest test pamięci. Ustawienie tej opcji na Enabled spowoduje szybsze, ale jednocześnie mniej dokładne sprawdzanie sprzętu. Warto ustawić Disabled po wymianie jakiegoś komponentu lub po przetaktowaniu systemu. Gdy po kilku pełnych testach okaże się, że komputer pracuje stabilnie możemy ponownie powrócić do szybkiego testu poprzez ustawienie tej opcji jako Enabled.

Third Boot Device, Boot Other Device, Swap Floppy Device te trzy pozycje ustalają urządzenia, które będą sprawdzane podczas startu komputera w poszukiwaniu systemu operacyjnego. Przykładowa kolejność może wyglądać następująco: pierwsze urządzenie stacja dyskietek (Floppy), drugie urządzenie dysk twardy primary master (HDD-0), trzecie urządzenie napęd CD-ROM (CD-ROM). Boot Other Device włącza lub wyłącza poszukiwanie systemu operacyjnego na wszystkich wybranych w poprzednich trzech pozycjach urządzeniach. Domyśle ustawienie to Enabled. Swap Floppy Device domyśle ustawienie to Disabled. Ustawienie Enabled zmienia litery przypisane do stacji dyskietek, a więc stacja o literze A będzie teraz miała oznaczenie B i odwrotnie. Boot Up Floppy Seek włącza i wyłącza sprawdzanie przez BIOS obecności I typu stacji dyskietek. W wypadku wykrycia braku napędu BIOS wyświetli odpowiedni komunikat. Domyślne ustawienie to Disabled. Boot Up NumLock Status włącza lub nie klawiaturę numeryczną podczas startu systemu. Typematic Rate Setting włącza lub wyłącza kontrolę użytkownika nad liczbą znaków wpisywanych w ciągu sekundy podczas przytrzymywania klawisza. Jeżeli opcja ta jest ustawiona na Enabled, to możemy modyfikować dwie dodatkowe opcje opisane poniżej. Ustawienie domyślne to Disabled. W tym ustawieniu opcje dodatkowe są nieaktywne. Typematic Rate (Chars/Sec) usatwia liczbę znaków wpisywanych w ciągu sekundy podczas przytrzymywania klawisza. Typematic Delay (Msec) ustawia opóźnienie, wyrażone w milisekundach, po którym nastąpi automatyczne powtarzanie wpisywania znaku. Security Option ustawia zabezpieczenie hasłem. W ustawieniu Setup będzie wymagane hasło, aby wejść do programu SETUP. W ustawieniu System hasło trzeba podać każdorazowo, aby uruchomić komputer. Uwaga! Hasło ustawiamy w kategorii Set Password. OS Select For DRAM > 64MB różne systemy operacyjne różnie zarządzają pamięcią systemową. Jeżeli w komputerze mamy zainstalowane powyżej 64MB i używamy systemu operacyjnego OS/2, ustawmy opcję OS2. we wszystkich innych wypadkach ustawiamy domyślną wartość Non-OS2. Report No FDD For WIN 95 domyślne ustawienie to No. Jeżeli używamy systemu Windows, a w komputerze nie mamy stacji dyskietek, to ustawiamy tę opcję na Yes. Delay IDE Initial(Secs) wyrażone w sekundach opóźnienie inicjalizacji urządzeń IDE, które może być wymagane do prawidłowej pracy niektórych starszych dysków twardych i napędów CD-ROM. Im wyższa wartość, tym wolniej będzie startował komputer. Minimalne ustawienie to 0 i można je stosować, jeżeli nasze napędy prawidłowo działają przy każdorazowym starcie komputera. Jeżeli pojawiają się jakieś problemy, stopniowo zwiększamy wartość. Domyślne ustawienie dla tej pozycji to 5. Advanced Chipset Features Uwaga! Ta kategoria zawiera zaawansowane ustawienia konfigurujące pracę chipsetu i sprzętu. Nieumiejętne modyfikacje mogą sprawić, że system stanie się niestabilny lub nawet komputer nie będzie w stanie wystartować. Jeżeli nie rozumiemy znaczenia tych ustawień, lepiej pozostać przy ustawieniach domyślnych. SDRAM CAS Latency Time SDRAM CAS Latency Time ustawienie domyślne to 3. ustawia parametr czasu latencji sygnału CAS (Column Address Strobe) dla pamięci SDRAM. Należy ustawić wartość 2 dla pamięci o czasie latencji CAS równym 3 może spowodować niestabilność pracy systemu.

SDRAM Cycle Time Tras/Trc stawienie domyślne to 7/9. ustawienie 5/7 zwiększa wydajność pamięci SDRAM. SDRAM RAS-to-CAS Delay ustawienie domyślne to 3. parametr ten pozwala modyfikować długość czasów oczekiwania pomiędzy sygnałami RAS (Row Address Strobe) i Cas dla pamięci SDRAM. Ustawienie 2 zwiększa wydajność, ale może powodować niewłaściwą pracę niektórych modułów pamięci. Ustawienie 3 zwiększa stabilność systemu, ale zmniejsza nieco wydajność systemu. Ustawienie to musi być dobrane do możliwości zainstalowanej w komputerze pamięci operacyjnej. SDRAM RAS Precharge Time ustawienie domyślne to 3. określa liczbę cykli niezbędnych do zgromadzenia ładunku potrzebnego do odświeżenia pamięci. Ustawienie 2 zwiększa wydajność, ale ustawienie 3 poprawia stabilność systemu. System BIOS Cacheable domyślne ustawienie do Enabled. System wykonuje kopię BIOS-u w pamięci systemowej, co zwiększa szybkość dostępu do BIOS-u. W praktyce jednak nowoczesne systemy operacyjne coraz bardziej korzystają z pomocy BIOS-u. Video BIOS Cacheable domyślne ustawienie do Enabled. System wykonuje kopię BIOS-u wideo w pamięci systemowej. W praktyce jednak niewiele aplikacji korzysta dziś z BIOS-u wideo, więc śmiało można tę opcję ustawić na Disabled. Memory Hole At 15M-16M ustawienie domyślne Disabled. Niektóre urządzenia ISA potrzebują do poprawnej pracy obszaru pamięci między 15 a 16 MB. Jeżeli nie mamy takiej karty, opcja ta powinna być ustawiona na Disabled. CPU Latency Timer ustawienie domyślne Enabled zwiększa stabilność systemu, ale zmniejsza jego wydajność. Delayed Transaction ustawienie domyślne to Disabled. Opcja włącza i wyłącza zgodność (realizację dodatkowych funkcji) ze specyfikacją PCI 2.1. Uwaga! Niektóre karty mogą nie pracować poprawnie, gdy ta opcja jest ustawiona na Enabled. AGP Graphics Aperture Size ustawienie domyślne to 64 MB. Określa ilość pamięci systemowej, jaka może zostać wykorzystana przez urządzenie AGP. W zasadzie nie ustawia się tu wartości większej niż połowa zainstalowanego w komputerze RAM-u. AGP Data Transfer Rate ustawienie domyślne to 4x. Określa tryb pracy magistrali AGP. Praktycznie wszystkie nowe karty graficzne pracują w trybie AGPx4. Integrated Peripherals Kategoria ta pozwala na konfigurowanie zintegrowanych z płytą komponentów, jak karta dźwiękowa, karta graficzna, kontroler IDE, porty szeregowe czy równoległe. Onboard IDE-1 Controller, Onboard IDE-2 Controller ustawienie domyślne to Enabled. Pozycja ta umożliwia włączenie i wyłączenie pierwszego/drugiego kanału zintegrowanego z płytą kontrolera IDE. Master Drive PIO Mode, Slave Drive PIO Mode ustawienie domyślne Auto. Ustawia tryb pracy dysku twardego i kontrolera IDE. Wydajność pracy dysku rośnie ze wzrostem cyfry w oznaczeniu trybu PIO (Programmed Input/Output). Zalecamy jednak pozostawienie ustawienia domyślnego Auto. Ustawienie konkretnego trybu jest konieczne w wypadku starszych urządzeń. Master Drive Ultra DMA, Slave Drive Ultra DMA ustawienie domyślne Auto. Włącza lub wyłącza obsługę trybu DMA (Direct Memory Access) dla napędów podłączonych do kontrolera IDE. Praktycznie wszystkie nowe dyski twarde i napędy CD-ROM potrafią pracować w trybie Ultra DMA, więc warto pozostawić tę opcję ustawioną na Auto. Opcja Disabled może się przydać użytkownikom, którzy obserwują, że urządzenia nie pracują poprawnie w trybie Ultra DMA.

USB Controller domyślne ustawienie do Enabled. Włącza i wyłącza kontroler USB, znajdujący się płycie głównej. Jeżeli nie używamy żadnego urządzenia typu USB, możemy włączyć ustawienie Disabled. USB Keyboard Support Via ustawienie domyślne to OS. Określa sposób kontroli nad podłączoną klawiaturą USB przez BIOS albo system operacyjny. Opcja BIOS jest zalecana, jeżeli chcemy wykorzystywać klawiaturę USB podczas pracy w systemie DOS. USB Mouse Support - ustawienie domyślne to OS. Określa sposób kontroli nad podłączoną myszką USB przez BIOS albo system operacyjny. Opcja BIOS jest zalecana, jeżeli chcemy wykorzystywać mysz USB podczas pracy w systemie DOS. Init Display First umożliwia wybór karty graficznej, która zostanie zainstalowana przez BIOS i z pomocą której zostanie wyświetlony ekran startowy po uruchomieniu komputera. Onboard AC97 Codec włącza lub wyłącza obsługę wbudowanych w płytę opcjonalnych komponentów. AC97 Audio włącza i wyłącza zintegrowanego z płytą główną kartę dźwiękową. Jeżeli chcemy używać dodatkowej karty dźwiękowej, najlepiej ustawić opcję Disabled. AC97 Modem włącza i wyłącza kontroler modemu na płycie głównej. Jeżeli używamy dodatkowej karty modemowej PCI, warto tę opcję ustawić na Disabled. IDE HDD Block Mode ustawienie domyślne Enabled. Włącza lub wyłącza obsługę trybu pakietowego zapisu i odczytu dla dysku twardego. Większość nowych dysków wspiera ten tryb, a poprawia on wydajność zapisu i odczytu danych. ATA100RAID IDE Controller prezentowana płyta ma wbudowany dodatkowy kontroler dysków twardych. Opcja ta aktywuje go lub wyłącza. POWER ON Function funkcja ta określa, w jaki sposób możliwe będzie włączenie zasilania w komputerze. Domyślne ustawione jest wykorzystywanie przycisku na obudowie (Button Only), ale może to być również kombinacja klawiszy na klawiaturze (Hot Key) lub przycisk myszki (Mouse Left, Mose Right). Uwaga! Wykorzystanie myszki jest możliwe jedynie w wypadku urządzeń typu PS/2, ale i tu mogą pojawić się problemy z kompatybilnością. Może się także zdarzyć, że część klawiatur nie będzie poprawnie pracować z tą opcją. W ustawieniu Mouse Left i Mouse Right wymagane jest podwójne kliknięcie. KB Power ON Password ta opcja pozwala na wpisanie hasła, które będzie wymagane do włączenia komputera. Pozycja aktywna, gdy w pozycji POWER ON Function wybraliśmy opcję Password. Hot Key Power ON możemy wybrać tu kombinację klawiszy, która włączać komputer. Do wyboru są kombinacje klawisza CTRL i jednego z dwunastu klawiszy funkcyjnych F1-F12. pozycja aktywna, gdy w pozycji POWER ON Function wybraliśmy ustawienie Hot Key. Onboard FDD Controller ustawienie domyślne Enabled. Włącza i wyłącza kontroler stacji dyskietek zintegrowany z płytą główną. Onboard Serial Port 1, Onboard Serial Port 2 ustawienie domyślne dla portu COM 1 to 3F8/IRQ4, a dla portu COM 2 to 2F8/IRQ3. ustawia adres I/O i przerwanie dla portów szeregowych zintegrowanych z płytą główną lub je wyłącza. Zalecane są ustawienia domyślne. Porty można wyłączyć, jeżeli ich nie używamy, a zaczyna nam brakować wolnych zasobów w komputerze. Onboard IR Function ustawienie domyślne Disabled. Ustala standard portu podczerwieni lub go wyłącza. Ustawienie Enabled aktywuje cztery dodatkowe opcje, pozwalające na dokładniejszą konfigurację parametrów pracy portu podczerwieni. Uwaga! Większość płyt głównych i komputerów nie ma w standardzie zainstalowanego

nadajnika/odbiornika fal podczerwonych. Zwykle na płycie głównej jest jedynie gniazdo do opcjonalnego podłączenia takiego urządzenia. Onboard Praller Port ustawienie domyślne to 378/IRQ7. Parametr pozwala na przyspieszenie adresu I/O oraz przerwania dla wbudowanego w płytę portu równoległego. Zazwyczaj zalecane jest ustawienie domyślne. Paraller Port Mode ustawienie domyślne to SPP. Ustala tryb pracy portu równoległego. Większość nowych urządzeń (drukarki, skanery) wymaga do poprawnej pracy trybu ECP (Extended Capabilities Port) lub trybu EPP (Enhanced Parallel Port), ECP i EPP to ulepszone standardy portu równoległego, zapewniające prawie 10-krotny wzrost transferu danych względem standardowego trybu SPP i możliwość komunikacji dwukierunkowej. EPP Mode Select ustawienie domyślne EPP1.7. Ustala wersję protokołu EPP. ECP Mode Use DMA ustawienie domyślne to 3. pozwala na ustawienie kanału DMA dla trybu ECP portu równoległego. Pozycja ta będzie nieaktywna w wypadku wybrania dla portu równoległego ustawienie SPP lub EPP. PWROM After PWR-Fail ustawienie domyślne to Off. Ustawiamy zachowanie komputera po zaniknięciu zasilania. Domyślne komputer pozostaje w stanie wyłączonym, ale przestawienie w pozycję On spowoduje automatyczny start komputera po przywróceniu zasilania. W wypadku komputera domowego zalecane jest ustawienie Off. Game Port Address ustawienie domyślne 201. Opcja ustawia adres I/O dla portu gier na płycie głównej. Uwaga! Jeżeli mamy zamiar korzystać z dodatkowej karty dźwiękowej, lepiej ustawić tę opcję na Disabled. Zwolnimy tym samym zasoby dla innych urządzeń zainstalowanych w komputerze. Midi Port Address ustawienie domyślne 330. ustawiamy adres wejścia/wyjścia dla portu MIDI na płycie głównej. Uwaga! Jeżeli mamy zamiar korzystać z dodatkowej karty dźwiękowej, lepiej ustawić tę opcję na Disabled. Zwolnimy tym samym zasoby dla innych urządzeń zainstalowanych w komputerze. Midi Port IRQ ustawienie domyślne 10. ustawiamy przerwanie dla portu MIDI na płycie głównej. Uwaga! Jeżeli mamy zamiar korzystać z dodatkowej karty dźwiękowej, lepiej ustawić tę opcję na Disabled. Opcja aktywna tylko wówczas, gdy w pozycji Midi Port Address ustawiona jest inna opcja niż Disabled. Power Management Setup Kategoria ta pozwala na wykorzystanie zalet technologii Green PC, która umożliwia ekonomiczniejsze zarządzanie zużyciem energii przez komputer. ACPI Suspend Type umożliwia wybór tryby ACPI dla stanu Suspend. Do wyboru mamy tryb S1 Power On Suspend lub tryb S3 Suspend To RAM, który jest bardziej energooszczędny niż tryb S1. USB KB Wake-Up From S3 ustawienie domyślne to Disabled. Decydujemy, czy klawiatura USB może wybudzić system ze stanu S3. pozycja aktywna tylko wówczas, gdy w pozycji ACPI Suspend Type wybraliśmy opcję S3 (STR). Power Management domyślne ustawienie to Disabled. Pozwala na ustawienie poziomu oszczędzania energii. W trybie User Define możemy indywidualnie zdefiniować parametry Suspend Mode i HDD Power Down. W trybie Min Saving (minimalne oszczędzanie energii) dla Suspend Mode ustawiana jest 1 godzina, a dla HDD Power Down 15 minut. W trybie Max Saving oba te ustawienia przyjmują wartość 1 minuty. Suspend Mode ustawienie domyślne to Disabled. Ustawienie czasu przejścia systemu do stanu Suspend w wypadku bezczynności komputera. HDD Power Down ustawienie domyślne to Disabled. Ustawienie czasu wyłączenia zasilania dysku twardego w wypadku bezczynności komputera.

Video Off Method ustawienie domyślne to V/H SYNC + Blanc. Ustala tryb wyłączenia monitora w stanie oszczędzania energii. Jeżeli monitor i karta graficzna zgodne są ze specyfikacją DPMS (Display Power Management Signaling), to ustawiamy opcję DPMS. Blank Screen opcja ta powoduje wyświetlanie czarnego ekranu po przejściu w stan oszczędzania energii zalecana dla starszych lub niezgodnych z DPMS urządzeń. V/H Sunc + Blank opcja ta wyłącza sygnały sterujące synchronizacji pionowej i poziomej. Video Off In Suspend ustawienie domyślne to Yes. Opcja określa, czy monitor zostanie wyłączony po przejściu do stanu Suspend. Suspend Type ustawienie domyślne to Stop Grant. W tym ustawieniu po przejściu systemu do stanu suspend zostaną wyłączone wszystkie wentylatory. MODEM Use IRQ ustawienie domyślne do NA. Ustawienie przypisuje przerwanie dla modemu. Soft-Off by PWR-BTTM ustawienie domyślne to Instant-Off. Opcja ustawia sposób reakcji na naciśnięcie przycisku Power przy włączonym systemie. W opcji Instant-Off przycisk reaguje natychmiastowo. Ustawienie Delay 4 Sec wymusza przytrzymanie przycisku przez cztery sekundy zanim nastąpi reakcja komputera. Wake-Up by PCI card/lan ustawienie domyślne to Disabled. Ustawienie Enabled umożliwia wybudzenie komputera ze stanu uśpienia poprzez karty PCI. Dla przykładu, jeżeli mamy zainstalowaną kartę sieciową z funkcją Wake Up, to możemy obudzić nasz komputer za pomocą innego komputera podłączonego do sieci lokalnej. Power On by Ring ustawienie domyślne to Disabled. Jeżeli mamy podłączony modem przez złącze szeregowe, to dzięki tej funkcji może on wybudzić nasz komputer w momencie nadejścia sygnału wywołania połączenia. CPU Thermal-Throttling ustawienie domyślne to 62,5%. Opcja pozwala kontrolować szybkość procesora w trybie STR (Suspend To RAM). Resume by Alarm ustawienie domyślne to Disabled. Opcja Enabled umożliwia ustawienie włączenia komputera określonego dnia i o określonej porze. Date(of Month) Alarm pozycja aktywna, gdy w pozycji Resume by Alarm wybraliśmy ustawienie Enabled. Wpisujemy tu dzień miesiąca, kiedy komputer ma się włączyć. Time(hh:mm:ss) Alarm pozycja aktywna, gdy w pozycji Resume by Alarm wybraliśmy ustawienie Enabled. Wpisujemy tu godzinę, o której komputer ma się włączyć. Reload Global Timer Events ta kategoria, a właściwie grupa kategorii, umożliwia wybór, które ze zdarzeń ma zerować licznik upływu czasu do przejścia systemu w stan uśpienia I wyprowadzać komputer z tego stanu. Odpowiednie zdarzenie wybieramy ustawiając dla niego opcję Enabled. PnP/PCI Configurations W tej kategorii konfigurujemy ustawienia związane w techniką Plug&Play i rozwiązujemy możliwe konflikty związane z przydziałem zasobów do poszczególnych komponentów komputera. Jeżeli system działa poprawnie, zalecamy pozostawienie w tej kategorii ustawień domyślnych. PNP OS Installed ustawienie domyślne to No. Ustawienie pozwala wybrać, czy zasoby sprzętowe mają być przydzielane przez BIOS (ustawienie No), czy przez system operacyjny (ustawienie Yes). Force Update ESCD ustawienie domyślne to Disabled. Jeżeli chcemy wymusić, aby BIOS na nowo przydzielił wszystkie ustawienia do kart rozszerzeń zgodnych ze standardem Plug&Play, należy przestawić tę opcję na Enabled. Operacja zostanie wykonana przy ponownym uruchomieniu komputera i ustawienie pozycji Force Update ESCD zostanie automatycznie przestawione na Disabled.

Resources Controlled By ustawienie domyślne to Auto (ESCD). Opcja pozwala na wybór pomiędzy automatycznym i ręcznym przydziałem zasobów dla komponentów komputera. Po wybraniu opcji Manual uaktywni się pozycja IRQ Resources, która pozwoli na ręczny przydział przerwań dla kart PCI/ISA PnP lub dla kart ISA. PCI/VGA Palette Snoop umożliwia rozwiązanie problemów związanych ze współpracą karty graficznej i karty MPEG podłączonej do złącza Feature Connector lub wielofunkcyjnych kart, na przykład łączących funkcje karty graficznej, karty telewizyjnej i karty przechwytującej wideo. W większości wypadków pozycja ta może być ustawiona na Disabled. Assign IRQ For VGA ustawienie domyślne to Enabled. Pozwala na przydzielenie (Enabled) lub nie (Disabled) przerwania dla karty graficznej. Ustawienie Enabled wymagane jest zwykle w wypadku akceleratorów 3D. Assign IRQ For USB ustawienie domyślne to Enabled. Przydziela lub nie przerwanie dla portu USB znajdującego się na płycie głównej. PIRQ_0 USE IRQ No., PIRQ_1 USE IRQ No., PIRQ_2 USE IRQ No., PIRQ_3 USE IRQ No. domyślne ustawienie to Auto. Pozwala na przydzielenie konkretnego przerwania do konkretnego gniazda PCI na płycie głównej, oznaczone jako: PIRQ_0 do 3. Oznaczenie, które gniazdo jest które, odnajdziemy w instrukcji do płyty głównej. PC Health Status Jest to kategoria, w której ustawiamy parametry możliwych alarmów związanych z pracą układów chłodzących komputera i otrzymujemy informacje o aktualnym stanie temperatury procesora czy napięć podawanych do płyty przez zasilacz. FAN Fail Alarm Selectable ustawienie domyślne to Disabled. Opcja pozwala wybrać jeden z wentylatorów zamontowanych w komputerze i podłączonych do płyty głównej w celu monitorowania przez BIOS jego poprawnej pracy. W wypadku uszkodzenia wentylatora zostaniemy o tym powiadomieni. CPU Warning Temperature ustawienie domyślne to 75C/167 C/167F. Pozwala na ustawienie temperatury procesora, przekroczeniu której zostaniemy o tym fakcie zaalarmowani dźwiękiem ostrzegawczym z głośniczka systemowego. Pozostałe pozycje w tej kategorii mają charakter czysto informacyjny. Znajdziemy tu informacje o działaniu wentylatorów podłączonych do płyty głównej, napięciach zasilania i temperaturze procesora oraz temperaturze w okolicy drugiego czujnika zainstalowanego na płycie głównej. Load Fail-Safe Defaults Jest to pozycja, umożliwiająca załadowanie ustawień, które zapewniają najmniejszą wydajność systemu, ale gwarantują największą stabilność. Warto pamiętać o tej pozycji, gdy dokonaliśmy zbyt wielu zmian i system nie pracuje prawidłowo. Aby załadować ustawienia awaryjne, naciskamy klawisz Enter na podświetlonej pozycji Load Fail-Safe Defaults i na pytanie programu odpowiadamy wciskając klawisz Y, oznaczający Yes (Tak). Load Optimized Defaults Ta pozycja umożliwia załadowanie fabrycznych ustawień BIOS-u, zoptymalizowanych do uzyskania maksymalnej wydajności systemu. Uwaga! Po zastosowaniu tej opcji system może nie pracować stabilnie.