wykonują programy aplikacyjne na podstawie przyjętych parametrów i uzyskanych danych o sterowanym procesie lub maszynie,

1. Budowa sterownika PLC Programowalne sterowniki logiczne (PLC, ang. Programmable Logic Controllers), nazywane także sterownikami programowalnymi, to komputery przemysłowe, których główne zadanie polega na monitorowaniu stanu wejść cyfrowych i analogowych, a następnie na odpowiednim ustawieniu wyjść zgodnie z zapisanym w pamięci algorytmem. Rys. 1. Podstawowe elementy układu sterowania Zatem sterowniki programowalne PLC są komputerami przemysłowymi, które pod kontrolą systemu operacyjnego czasu rzeczywistego: zbierają pomiary za pośrednictwem modułów wejściowych z analogowych i dyskretnych czujników oraz urządzeń pomiarowych, transmitują dane za pomocą modułów i łącz komunikacyjnych, wykonują programy aplikacyjne na podstawie przyjętych parametrów i uzyskanych danych o sterowanym procesie lub maszynie, 1

generują sygnały sterujące i przekazują je poprzez moduły wyjściowe do elementów i urządzeń wykonawczych, realizują funkcje diagnostyki programowej i sprzętowej. Sterowniki PLC zbudowane są z modułów wejściowych, jednostki centralnej (CPU) oraz modułów wyjściowych. Rys. 2.Schemat blokowy budowy sterownika PLC Wejścia PLC akceptują różne sygnały wejściowe, cyfrowe lub analogowe, pochodzące z zewnętrznych urządzeń (czujników), przetwarzane następnie do postaci sygnałów logicznych, które stają się zrozumiałe dla CPU. Jednostka CPU podejmuje decyzje i wykonuje funkcje sterowania bazując na instrukcjach programowych zawartych w pamięci. Moduły wyjściowe przetwarzają funkcje sterowania z CPU do takiej postaci sygnałów (cyfrowych lub analogowych), jakich wymaga aplikacja. Instrukcje programowe określają, co powinien wykonać PLC przy określonym stanie wejść i w danej sytuacji. Dodatkowy interfejs operatorski (pulpit sterowniczy) umożliwia wyświetlanie informacji o realizowanym procesie sterowania i wprowadzanie nowych parametrów kontrolnych. Zatem wartości pomiarów zmiennych procesowych są wejściami sterownika, zaś obliczone zmienne sterujące stanowią wyjścia sterownika. 2

Głównym zadaniem sterownika jest więc, reagowanie na zmiany wejść przez obliczanie wyjść według zaprogramowanych reguł sterowania lub regulacji. Reakcja ta może być zależna od wyników operacji arytmetyczno-logicznych wykonanych dla aktualnych wartości wejść sterownika, jego zmiennych wewnętrznych oraz od zaprogramowanych warunków czasowych. Pod względem budowy sterowniki dzielimy na dwie zasadnicze grupy: kompaktowe (o architekturze sztywnej) modułowe (o architekturze elastycznej). Możemy też je podzielić ze względu na liczbę wejść i wyjść. Według tego podziału wyróżniamy trzy grupy: sterowniki małe - do 129 wejść/wyjść łącznie (sterowniki kompaktowe); sterowniki średnie - do 512 wejść/wyjść łącznie (sterowniki modułowe) sterowniki duże - powyżej 512 wejść/wyjść (sterowniki modułowe). Sterowniki kompaktowe są sterownikami służącymi do zastosowań w małych i średnich zadaniach automatyki. W odróżnieniu od sterowników modułowych sterowniki kompaktowe posiadają architekturę zwartą. Ogranicza ona liczbę wejść i wyjść, która przeważnie nie przekracza kilkudziesięciu. Problemu z ograniczoną liczbą wejść i wyjść nie mają sterowniki modułowe, ponieważ ich elastyczna architektura i możliwość swobodnej manipulacji modułami dają większą swobodę w użytkowaniu od sterowników kompaktowych. 3

Rys. 3. Struktury sprzętowe PLC Przykładowe rozwiązania sterowników oferowane przez firmę GE Fanuc. - sterowniki kompaktowe np. VersaMax Nano / Micro Sterowniki VersaMax Nano/Micro to niedrogie, łatwe w instalacji i obsłudze urządzenia przeznaczone do pracy w niewielkich układach sterowania, zastępujących tradycyjne układy przekaźnikowe. Dzięki szerokim możliwościom języka programowania oraz zaimplementowanym zaawansowanym funkcjom typowym dla większych i droższych systemów (operacje zmiennoprzecinkowe, bloki regulatora PID, protokoły komunikacyjne) sterowniki te mogą również być wykorzystywane jako elementy bardziej rozbudowanych układów sterowania. 4

Rys. 4. Sterowniki firmy GE Fanuc serii VersaMax Nano/Micro sterowniki modułowe np. seria 90-30 Sterowniki programowalne serii 90-30 są sterownikami średniej wielkości o bardzo szerokim zakresie zastosowań. Sterowniki serii 90-30 mogą pracować, jako autonomiczne systemy sterowania, bądź też stanowić część większych układów. Są najszybszymi sterownikami w swojej klasie, oferując również całą gamę dodatkowych funkcji w oparciu o specjalizowane moduły i oprogramowanie. 5

Rys. 5. Sterownik firmy GE Fanuc serii 90-30 kontrolery PACSystems RX7i Seria kontrolerów PACSystems RX7i firmy GE Fanuc posiada wiele cech, które czynią ją unikalnym rozwiązaniem wśród dostępnych systemów sterowania: o System sterowania Wysokiej Dostępności oparty na sieci Ethernet o 4-krotnie zwiększona, w porównaniu do sterowników PLC, prędkość magistrali. o Od 10 MB do 64 MB pamięci na przechowywanie programu sterującego, komentarzy, deklaracji zmiennych oraz dokumentacji. o Dostępne jednostki centralne z procesorami 600 MHz, lub 1.8 GHz. o Ponad 100 rodzajów modułów wejść/wyjść, wśród nich głównie, dostępne już teraz, moduły sterownika 90-70. o Każda jednostka centralna wyposażona jest w 2 porty Ethernet 10/100 MB i 2 porty szeregowe. 6

o Dostępne standardy komunikacyjne dla rozproszonych układów wejść/wyjść: Ethernet, Profibus, DeviceNet, Genius. o Komunikacja w standardzie OPC. Rys. 6. Kontroler PACSystems seria RX7i Duża ilość dostępnej pamięci, zastosowanie szybkich procesorów oraz zwiększona prędkość magistrali pozwalają na zastosowanie kontrolera serii RX7i w niezwykle zaawansowanych aplikacjach, wymagających szybkiego i niezawodnego sprzętu. Użycie powszechnie dostępnych procesorów gwarantuje niską cenę, a także zwiększanie mocy obliczeniowej systemu wraz z pojawianiem się nowych procesorów na rynku. Wbudowane porty Ethernet zapewniają szybki i łatwy dostęp do kontrolera (zdalne programowanie, dostęp do konfiguracji, diagnostyka, itp.), także za pośrednictwem sieci Internet. O walorach użytkowych danej serii sterowników w głównej mierze decyduje gama dostępnych modułów rozszerzających. to: Najczęściej wykorzystywane moduły rozszerzeń w typowych układach sterowania moduł jednostki centralnej z mikroprocesorem, wewnętrznym systemem operacyjnym i pamięcią; moduły wejść i wyjść; moduł szybkiego licznika HSC (High-Speed Counter); 7

moduły komunikacyjne do sieci Modbus, Profibus, Ethernet, DeviceNet; Moduły wejść/wyjść można podzielić na pięć grup: moduły wejść dyskretnych przekształcają napięcie wejściowe na sygnał logiczny wykorzystywany przez sterownik 8, 16 lub 32-punktowe; moduły wyjść dyskretnych przekształcają sygnał wyjściowy, otrzymany ze sterownika na napięcie o określonej wartości zasilające bezpośrednio lub przez przekaźniki, urządzenia sterowane przez sterownik. Każdy obwód wyjściowy bywa odizolowany półprzewodnikowo. moduły wejść analogowych - zapewniają konwersję analogowego sygnału na odpowiadającą mu liczbę. Moduły te mogą być prądowe lub napięciowe. moduły wyjść analogowych zapewniają konwersję liczby, generowanej przez sterownik na sygnał analogowy. kombinowane moduły wejść i wyjść są to moduły dyskretne posiadające zarówno punkty wejść jak i wyjść (np. 8/8, 16/8 16/16) lub moduły analogowe posiadające kanały wejść/wyjść (np. 4/2), moduły inteligentne - wyposażone są zazwyczaj w układy mikroprocesorowe, pozwalają na wykonywanie szeregu funkcji: złożonych procedur sterowania, przetwarzania sygnałów, gromadzenia danych, komunikacji. Najbardziej popularne moduły to: wejścia do pomiaru temperatury z termopar, wejścia do pomiaru temperatury współpracujące z termometrem oporowym np. PT100 lub NI120, wagowe współpracujące z mostkami tensometrycznymi, pozycjonujące, Fuzzy Logic. Funkcje realizowane przez sterowniki PLC to: funkcje przekaźnikowe; przerzutniki RS; liczniki i przekaźniki czasowe; funkcje matematyczne; funkcje relacji matematycznych; 8

funkcje operacji na bitach; funkcje przemieszczania danych; operacje tablicowe; funkcje konwersji danych; funkcje sterujące; regulator PID z możliwością ustawienia parametrów pracy. 2. Jednostka centralna Głównym elementem każdego sterownika jest jednostka centralna, której zadaniem jest odczytywanie stanów urządzenia, dokonywanie operacji, określanie stanu sterownika, synchronizacja działania wszystkich członów sterownika. Rys. 7. Schemat blokowy typowego układu jednostki centralnej Jednostka centralna jest podstawowym elementem decydującym o szybkości działania sterownika. Większość sterowników wyposażona jest w 16-bitowe procesory, chociaż coraz częściej spotykamy się z procesorami 32-bitowymi. Jednostka centralna może być wyposażona w kilka procesorów. Sterowniki modułowe średniej wielkości 9

posiadają przeważnie 2 procesory, natomiast duże mają od kilku do kilkunastu procesorów w swojej jednostce. Jednostki centralne CPU działają cyklicznie, pozwala to na wykonywanie programu w ściśle określonym trybie. Każdy cykl zaczyna się od odczytania stanu sygnałów wejściowych i zapisania ich w rejestrze stanu wejść. Podczas danego cyklu należy zachować jednoznaczność stanu sygnału. Wyjątkiem są stany alarmowe. W przypadku wystąpienia kilku przerwań jednocześnie wykonywane są one według posiadanego przez nie priorytetu. W pierwszej kolejności wykonywane są przerwania o wyższym priorytecie. Jednostka centralna ma również inne funkcje, m.in. pomiar czasu, zliczanie zdarzeń, wykonuje operacje arytmetyczne. 2.1. Cykl pracy sterownika PLC (GE Fanuc) Program sterujący jest wykonywany przez sterownik cyklicznie. Cykl obejmujący wszystkie operacje niezbędne do jednorazowego, pełnego wykonania programu sterującego, nosi nazwę cyklu pracy sterownika (sweep). Oprócz realizacji logiki programu obejmuje on odczyt danych z urządzeń wejściowych, wysłanie danych do urządzeń wyjściowych, wewnętrzne operacje systemowe i obsługę programatora. czas trwania tych operacji, często zwany czasem skanowania liczony jest w milisekundach i zależy od szybkości procesora zastosowanego w sterowniku oraz od skomplikowania instrukcji. W standardowym trybie pracy (Standard Sweep Mode) każdy cykl jest wykonywany tak szybko, jak to jest możliwe, w wyniku czego czasy wykonania poszczególnych cykli zwykle różnią się. Alternatywnym rozwiązaniem jest tryb ze stałym czasem trwania cyklu (Constant Sweep Mode). W trybie tym można zadać stały czas trwania cyklu. Jeśli rzeczywisty cykl trwa krócej, rozpoczęcie kolejnego cyklu zostanie opóźnione. Wewnętrzne operacje systemowe Są to operacje wymagane do rozpoczęcia cyklu: obliczenie czasu trwania cyklu, określenie momentu rozpoczęcia kolejnego cyklu, określenie trybu, w którym zostanie wykonany kolejny cykl, zaktualizowanie tablic błędów, zaktualizowanie przekaźników czasowych. Jeśli sterownik pracuje w trybie z ustalonym czasem trwania cyklu (Constant Sweep Mode), rozpoczęcie następnego cyklu nastąpi po upływie 10

wymaganego czasu. Jeśli czas ten został już przekroczony, ustawiona zostaje zmienna systemowa %SA0002 (OV_SWP) i cykl rozpoczyna się bez oczekiwania. Rys. 8. Elementy cyklu pracy sterownika 11

Odczyt stanu wejść W tej części cyklu odczytywane są wejścia sterownika, od najniższego do najwyższego adresu, a dane są zapisywane w rejestrach zmiennych wejściowych, odpowiednio, %I i %AI. Gdy sterownik znajduje się w trybie STOP with I/O Disabled, etap ten jest pomijany. Wykonanie programu sterującego Wykonanie programu sterującego rozpoczyna się od pierwszej instrukcji i zostaje zakończone wykonaniem instrukcji END. Jako wynik wykonania programu utworzony zostaje zbiór danych wyjściowych. Ustawienie wyjść Bezpośrednio po wykonaniu programu sterującego ustawiane są wyjścia sterownika, od najniższego do najwyższego adresu, przy wykorzystaniu danych z rejestrów %Q i %AQ. Gdy sterownik znajduje się w trybie STOP with I/O Disabled, etap ten jest pomijany. Komunikacja z programatorem Jeśli do sterownika jest podłączone urządzenie programujące, i jeśli występuje taka potrzeba, kolejna część cyklu pracy sterownika poświęcana jest na komunikację z programatorem. Gdy sterownik nie wymaga skomunikowania się z programatorem, ten element cyklu jest pomijany. W domyślnym trybie z ograniczonym oknem komunikacyjnym (Limited Mode), w każdym cyklu jednostka centralna akceptuje jedno polecenie z programatora. Limit czasowy dla komunikacji wynosi 6 ms. Jeśli wykonanie polecenia wysłanego z programatora zajmie więcej niż 6 ms, jest ono dzielone na kilka cykli, aby czas przeznaczony na to w każdym cyklu nie przekraczał 6 ms. W trybie z szerokim oknem komunikacyjnym (Run to Completion Mode), szerokość okna jest ograniczona do 100 ms. Jeśli wykonanie polecenia wysłanego z programatora zajmie więcej niż 100 ms, jest ono dzielone na kilka cykli, aby czas przeznaczony na to w każdym cyklu nie przekraczał 100 ms. 12

Komunikacja systemowa W następnej części cyklu jednostka centralna realizuje komunikację z innymi urządzeniami w systemie. W domyślnym trybie z szerokim oknem komunikacyjnym (Run to Completion Mode), szerokość okna jest ograniczona do 100 ms. Jeśli wykonanie polecenia wysłanego z programatora zajmie więcej niż 100 ms, jest ono dzielone na kilka cykli, aby czas przeznaczony na to w każdym cyklu nie przekraczał 100 ms. W trybie z ograniczonym oknem komunikacyjnym (Limited Mode), w każdym cyklu limit czasowy dla komunikacji wynosi 6 ms. Jeśli wykonanie polecenia wysłanego z programatora zajmie więcej niż 6 ms, jest ono dzielone na kilka cykli, aby czas przeznaczony na to w każdym cyklu nie przekraczał 6 ms. W ten sposób komunikacja ma niniejszy wpływ na czas trwania cyklu sterownika, ale przebiega wolniej. Obliczenie sumy kontrolnej programu sterującego Przy końcu każdego cyklu pracy sterownika obliczana jest suma kontrolna dla programu sterującego. Użytkownik może określić liczbę słów (od 8 do 32) do obliczenia sumy kontrolnej. Jeśli obliczona suma kontrolna nie odpowiada sumie wzorcowej, ustawiony zostaje bit wskaźnikowy sumy kontrolnej, co powoduje odpowiedni zapis w tablicy błędów sterownika i przejście sterownika w tryb Stop. 2.2. Tryby pracy sterownika PLC Standardowy tryb pracy (Standard Sweep Mode) W standardowym trybie pracy każdy cykl jest wykonywany tak szybko, jak to jest możliwe, w wyniku czego czasy wykonania poszczególnych cykli zwykle różnią się. Kontrolny zegar systemowy (Watchdog Timer) Zegar ten kontroluje czas trwania cyklu sterownika w standardowym trybie pracy (Standard Sweep Mode) w celu wykrycia sytuacji awaryjnej, powodującej wyjątkowo długi cykl. Zegar systemowy odlicza czas od początku każdego cyklu. Jeśli czas trwania cyklu przekroczy 200 ms (stała czasowa zegara systemowego), dioda kontrolna LED jednostki centralnej oznaczona OK gaśnie, jednostka centralna zostaje zresetowana, 13

sterownik wykonuje procedurę uruchomieniową i przechodzi w tryb Stop, rejestrując błąd kontrolnego zegara systemowego. Następuje również czasowa przerwa w komunikacji. Tryb pracy ze stałym czasem trwania cyklu (Constant Sweep Mode) W trybie tym użytkownik określa stały czas trwania cyklu. Umożliwia to odczyt wejść i aktualizację wyjść w regularnych odstępach czasu. Jeśli rzeczywisty cykl trwa krócej, rozpoczęcie kolejnego cyklu zostanie opóźnione. Jeśli zadany czas trwania cyklu zostanie przekroczony, kolejny cykl rozpoczyna się natychmiast po zakończeniu poprzedniego. Do uaktywnienia i wyłączenia trybu pracy ze stałym czasem trwania cyklu oraz do ustawienia nowego lub odczytu zadanego czasu trwania cyklu w programie sterującym można wykorzystać funkcję SVCREQ 1. Zegar stałego czasu trwania cyklu (Constant Sweep Timer] Zegar ten kontroluje czas trwania cyklu sterownika w trybie ze stałym czasem. W trybie tym można zadać czas trwania cyklu od 5 do 200 ms (wartość domyślna 100 ms). Zadawany czas powinien być przynajmniej o 10 ms dłuższy niż czas cyklu w trybie standardowym, w celu zapobieżenia zbyt częstej sygnalizacji błędu przekroczenia czasu trwania cyklu. Jeśli rzeczywisty cykl trwa krócej, rozpoczęcie kolejnego cyklu zostanie opóźnione. Jeśli zadany czas trwania cyklu zostanie przekroczony, ustawiona zostaje zmienna systemowa %SA0002 (OV_SWP) i kolejny cykl rozpoczyna się natychmiast po zakończeniu poprzedniego. Zmienna %SA0002 jest resetowana, gdy czas trwania cyklu powróci do określonego limitu lub gdy sterownik przestaje pracować w trybie ze stałym czasem trwania cyklu. Program sterujący może monitorować tę zmienną i informować użytkownika o przekroczeniu zadanego czasu trwania cyklu. Cykl pracy sterownika w trybie STOP Sterownik może zostać zatrzymany (CPU nie wykonuje programu sterującego), przy czym możliwe są dwie opcje: zatrzymanie sterownika z wyłączonymi wejściami i wyjściami (Stop with I/O Disabled) oraz zatrzymanie sterownika ze włączonym skanowaniem wejść/wyjść (Stop with I/O Enabled). Komunikacja z programatorem i urządzeniami zewnętrznymi jest kontynuowana w obu tych trybach. Do zatrzymania sterownika z końcem kolejnego cyklu można wykorzystać funkcję SVCREQ 13 w programie sterującym. 14

Przełącznik trybu pracy Run/Stop Przełącznik ten występuje standardowo tylko w sterownikach VersaMax Micro i umożliwia zatrzymanie sterownika. Do sterowników VersaMax Nano można podłączyć zewnętrzny przełącznik (traktowany jako wejście 24 VDC) pełniący identyczną funkcję. Jeśli sterownik jest skonfigurowany tak, że przełącznik funkcjonuje jako przełącznik trybu pracy (jest to konfiguracja domyślna; przełącznik może również służyć do zabezpieczania zawartości pamięci RAM przed zmianami), działa na wszystkich poziomach dostępu. 3. Ogólna charakterystyka sterowników VersaMax Micro Sterowniki VersaMax Micro to grupa urządzeń z przeznaczeniem do stosowania w układach sterowania prostych urządzeń (np. maszyny pakujące, rozdzielnie elektryczne, itp.), czy też w rozproszonych systemach sterowania i monitorowania, gdzie komunikacja pomiędzy oddalonymi od siebie obiektami odbywa się poprzez łącza kablowe, modemowe lub radiowe (np. monitorowanie i sterowanie ujęć wody, systemy dystrybucji ciepła, itp.). W skład rodziny sterowników VersaMax Micro wchodzą modele 14-, 20-23-, 28-, 40- oraz 64- punktowe. Największymi jednostkami są modele, wyposażone w 40 wejść oraz 24 wyjścia dyskretne; są to jednostki 64-punktowe. Podobnie, jak jednostki 20- i 40-punktowe, wyposażone są w jeden port, pracujący w standardzie RS232 oraz w złącze dla opcjonalnego drugiego portu, którego funkcjonalność zależy od zastosowanej przystawki - może to być RS232 lub RS485. Ciekawą cechą przystawek jest wyposażenie ich dodatkowo w dwa wejścia analogowe 0 10 VDC o rozdzielczości 10 bitów. Istnieje również trzeci rodzaj przystawki, udostępniający port USB 2.0. Na każdej z omówionych przystawek (lub bezpośrednio w sterowniku) można zainstalować opcjonalny, przenośny moduł pamięci Flash, który może być wykorzystywany do archiwizacji programu i konfiguracji sprzętowej sterownika, jak również do ich przenoszenia pomiędzy sterownikami tego samego typu, bez potrzeby używania oprogramowania narzędziowego. 15

Sterowniki posiadające 2 porty komunikacyjne obsługują protokoły: Modbus Master, Modbus Slave, SNP Master, SNP Slave oraz ASCII. W razie potrzeby, zasoby sterowników VersaMax Micro mogą być rozbudowywane za pomocą modułów rozszerzeń (tzw. ekspanderów). Moduły rozszerzeń dostępne są w różnych grupach w zależności od ilości obsługiwanych sygnałów: Elementy charakterystyki wspólne dla modeli 23 i 28 punktowych: możliwość podłączenia 4 modułów rozszerzeń, wejścia 24 VDC mogą również pełnić rolę wejść licznika impulsów wysokiej częstotliwości HSC (4 liczniki typu A lub jeden A i jeden B), wbudowane dwa porty szeregowe, dwa potencjometry nastawcze działające jako wejścia analogowe, diody LED wskazujące bieżący stan jednostki centralnej (PWR, OK, RUN) i obwodów wejść/wyjść sterownika, wbudowany przełącznik trybu pracy run/stop, izolowane źródło napięcia 24 VDC do zasilania urządzeń wyjściowych. Inną cechą sterowników serii Micro, rozszerzającą znaczenie zakres zastosowań tych urządzeń, jest możliwość skonfigurowania portu komunikacyjnego do pracy w jednym z następujących protokołów: SNP/SNP-X Slave (na dowolnym porcie), SNP/SNP-X Master (na dowolnym porcie w jednostkach dwuportowych, ale nie na obydwóch portach jednocześnie), Modbus RTU Slave (na dowolnym porcie), Modbus RTU Master (na dowolnym porcie w jednostkach dwuportowych, ale nie na obydwóch portach jednocześnie), Serial I/O (na dowolnym porcie). Protokoły Master umożliwiają zbudowanie rozproszonego systemu sterowania. 16

Jednostki centralne sterowników VersaMax Micro zostały wyposażone w funkcje zazwyczaj dostępne w większych sterownikach. Są to m.in.: bloki operacji zmiennoprzecinkowych, regulatory PID czy też podprogramy. Rozmieszczenie poszczególnych elementów na płycie czołowej modelu 23- punktowego. Rys. 9. Model 23 punktowy sterownika VersaMax Micro Sekwencja uruchomieniowa sterowników VersaMax Micro Sekwencja uruchomieniowa sterownika składa się z następujących operacji: 1. Wykonania procedury autodiagnostycznej przez jednostkę centralną. Obejmuje ona sprawdzenie, czy pamięć RAM funkcjonuje. 2. Porównania rzeczywistej konfiguracji sprzętowej z konfiguracją programową. Wszelkie wykryte niezgodności są sygnalizowane jako błędy. 3. Jeśli nie ma konfiguracji programowej, sterownik przyjmuje do porównania konfigurację domyślną. 17

4. Określenie trybu pierwszego cyklu sterownika na podstawie konfiguracji jednostki centralnej. Sterownik może zostać uruchomiony trybie Run/Stop. Oprogramowanie systemowe przechowywane jest w pamięci flash, w której może być przechowywany również program sterujący oraz konfiguracja sterownika. Domyślny stan wyjść sterownika po włączeniu zasilania to wszystkie wyjścia wyłączone. Pozostają one wyłączone do czasu wykonania pierwszego cyklu sterownika. 3.1. Diody LED jednostki centralnej Trzy diody LED widoczne płycie czołowej modułu umożliwiają wizualną kontrolę zasilania, trybu pracy i statusu diagnostyki jednostki centralnej. Diody te sygnalizują również wystąpienie błędów, wymuszenie zmiany wartości oraz komunikację poprzez obydwa porty szeregowe jednostki centralnej. POWER Dioda jest zapalona, jeżeli sterownik jest podłączony do właściwego zasilania. OK Dioda ta jest zapalona, jeżeli zakończono pomyślnie procedury diagnostyczne wywoływane w momencie włączenia zasilania oraz jeżeli nie wykryto żadnych błędów pracy. W momencie wystąpienia zakłóceń w pracy jednostki centralnej, dioda ta gaśnie. Miganie z dużą częstotliwością informuje o wykonywaniu procedur diagnostycznych jednostki centralnej po włączeniu zasilania. Miganie z małą częstotliwością informuje, że jednostka centralna konfiguruje moduły wejść/wyjść. Jednoczesne miganie tej diody oraz zielonej diody Run informuje, że jednostka centralna jest uruchamiana i oczekuje na zaktualizowanie oprogramowania systemowego poprzez port 1. RUN Kolor zielony sygnalizuje tryb Run jednostki centralnej. Jeżeli dioda ta jest zgaszona, przy zapalonej diodzie OK, jednostka centralna pracuje w trybie Stop, bez obsługi wejść/wyjść (Stop/No I/O). 18

3.2. Porty szeregowe Obydwa porty szeregowe sterownika można konfigurować z poziomu oprogramowania do pracy w charakterze urządzenia slave protokołu SNP lub slave protokołu RTU. Obsługiwany jest protokół RTU z 2 lub 4 przewodowym kablem komunikacyjnym. Jeżeli port korzysta z protokołu RTU, jest on w razie konieczności automatycznie przełączany na tryb SNP Slave. Urządzenie zewnętrzne podłączone do portów napięciem 5 VDC, jeżeli obciążenie nie przekracza 100 ma. mogą być z nich zasilane Port 1 to port RS-232 ze złączem RJ-45 obsługujący protokoły SNP/SNPX Slave. Port 2 to port RS-485 ze złączem DB-15 obsługujący protokoły SNP/SNPX Slave i Master, Serial I/O oraz RTU Slave w wersji dwu i czteroprzewodowej. Literatura: 1. ASTOR: GE Fanuc Automation. Sterowniki programowalne VersaMax Micro. Podręcznik użytkownika. Warszawa, 2006. 2. Sterowniki PLC. http://www.astor.com.pl. 3. Sterowniki programowalne PLC. Elektronika praktyczna. 2000, nr 1-6. 19