INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE BLACHARZ kod 721301 Blacharz (kod 721301) to jeden z zawodów ujętych w obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2014r. poz. 1145). Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie blacharz powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań : 1) wykonywania wyrobów z blachy; 2) wykonywania pokryć z blachy; 3) wykonywania naprawy i konserwacji wyrobów oraz pokryć z blachy. PROFIL KOMPETENCYJNY ZAWODU BLACHARZ 1 Kompetencje zawodowe to odpowiednia wiedza, określone umiejętności oraz właściwa postawa. Poza określonym rodzajem wiedzy w danej dziedzinie i konkretnymi umiejętnościami zawodowymi trzeba również zachowywać się w sposób świadczący o zrozumieniu pełnionej roli zawodowej. Wszystkie te rzeczy pozwalają na wypełnianie obowiązków zawodowych na odpowiednim poziomie. Im kompetencje są większe a ich poziom wyższy tym dana osoba jest większym fachowcem a jej praca jest lepiej oceniana. Osoby które wykonują zawód blacharza, by sprawnie wywiązywać się z zadań zawodowych, poza formalnymi wymaganiami kwalifikacyjnymi powinny jeszcze charakteryzować się co najmniej czterema kompetencjami: 1.Sprawność motoryczna: Wykonywanie złożonych ruchów dokładnie, szybko i w zmiennych warunkach, w celu realizacji zadań. Na sprawność motoryczną wpływają : zdolności kondycyjne (siła, szybkość, moc, wytrzymałość, gibkość) oraz koordynacyjne (dostosowanie ruchu, różnicowanie ruchu, zdolności: utrzymywania równowagi, szybkiej reakcji, orientacji, sprzężenia ruchów, rytmizacji) 2.Elastyczność: Dostosowywanie działania do zmieniających się okoliczności. Nadawanie konstruktywnych znaczeń różnorodnym sytuacjom zawodowym, pomimo niejednoznaczności napływających informacji oraz efektywne działanie, nawet w sytuacji nieprzewidzianych trudności. Łączenie informacji z różnych źródeł, dostrzeganie połączeń między danymi z dziedzin niezbędnych do dobrej pracy. Umiejętność znalezienia związków pomiędzy uprzednio niepowiązanymi pojęciami oraz tworzenie ogólnych planów działania pomimo braku kompletnych informacji. 3.Podzielność uwagi: Efektywne wykonywanie kilku czynności jednocześnie i zdolność do pracy w warunkach rozpraszających uwagę. 1 Profil pochodzi z podręcznika dla doradców zawodowych Narzędzie do badania kompetencji, Warszawa, 2014 1
4.Sumienność w dążeniu do rezultatów: Wysoka efektywność realizacji zadań w ściśle określonym terminie i z należytą starannością, uwzględniającą własne kompetencje i możliwości. Determinacja w działaniu i osiąganie zakładanych rezultatów przez utrzymywanie odpowiedniego tempa oraz jakości pracy, nawet w obliczu trudności. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE BLACHARZ W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2011 I półrocze 2015 Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu I półrocze 42 64 0 0 35 7 2015r. 2014r. 85 77 0 0 57 6 2013r. 121 96 1 1 22 0 2012r. 122 96 3 2 31 4 2011r. 101 85 0 0 42 2 W I półroczu 2015r. w porównaniu z latami wcześniejszymi, daje się zaobserwować tendencja spadkowa w liczbie zarejestrowanych bezrobotnych blacharzy. Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2011 I półrocza 2015, zawód ten został sklasyfikowany jako nadwyżkowy. 2
WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 2 W 2014r. pracodawcy nie planowali zatrudniania ani zwalniania osób z zawodem blacharz. ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ 3 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód blacharz od 1 września 2012 roku można zdobyć po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej w trzyletnim cyklu kształcenia. Dopuszcza się również możliwość kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Dla zawodu blacharz wyodrębniono jedną kwalifikację: K1- wykonywanie i naprawa elementów wyrobów oraz pokryć z blachy. Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty z badania zrealizowanego w 2014r., 2013r., 2012r. i w 2011r. znajdują się na stronie internetowej WUP (www.wup.torun.pl) oraz Projektu (www.podlupa.wup.torun.pl). 3 Źródło informacji: rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego, serwis internetowy Ministerstwa Edukacji Narodowej www.sio.men.gov.pl. 3
Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji. Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie www.sio.men.gov.pl w województwie kujawsko-pomorskim naukę w klasach wielozawodowych w zawodzie oferuje 8 szkół. Wykaz szkół : ZASADNICZA SZKOŁA ZAWODOWA TOWARZYSTWA WIEDZY POWSZECHNEJ Ul. Gustawa Morcinka 13, 87-100 Toruń E-mail: torun@twp.edu.pl Telefon: 56 612 01 00 Faks: 56 612 01 05 Specjalna Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 2 ul. Kasprowicza 4, 86-300 Grudziądz tel.: 56 4654323/ faks: 56 4654325 e-mail: osw2grudz@poczta.onet.pl ul. Kilińskiego 31, 87-400 Golub-Dobrzyń tel.: 56 6832549 / faks: 56 6834707 e-mail: SEKRETARIAT@ZS-2.PL www: http://www.zs-2.pl 4
ul. Stefana Okrzei 3, 87-600 Lipno tel.: 54 2873321 / faks: 54 2872794 e-mail: zstlipno@op.pl www: zstlipno.republika.pl ul. Nowy Rynek 5, 87-330 Jabłonowo Pomorskie tel.: 56 4957000 / faks: 56 4957000 e-mail: zsjablonowo@poczta.onet.pl www.liceum-jablonowo.pl ZSZ W GRONOWIE 87-162 Gronowo tel.: 566784166 / faks: 566784166 e-mail: szkola@gronowo.edu.pl www.zsgronowo.edu.pl ul. Pocztowa 14b, 89-410 Więcbork tel.: 523897055 Ul. 3 Maja 30, 88-430 Janowiec Wielkopolski e-mail: szkola@zsnjanowiec.pl www: www.zsnjanowiec.pl tel.: 52 302 30 46 Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej na dzień 30 września 2014 roku, nie odnotowano absolwentów w zawodzie blacharz. Naukę w zawodzie kontynuowało 4 uczniów. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej na dzień 30 września 2013 roku, nie odnotowano absolwentów w zawodzie blacharz. Naukę w zawodzie kontynuowało 9 uczniów. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej na dzień 30 września 2012 roku, odnotowano 1 absolwenta w zawodzie blacharz. Naukę w zawodzie kontynuowało 4 uczniów. W 2011 roku w związku z tym, iż jest to nowy zawód wg szkolnej klasyfikacji zawodów, w zawodzie blacharz nie odnotowano absolwentów, w tym czasie 4 uczniów kontynuowało naukę w zawodzie. W roku szkolnym 2009/2010 w województwie kujawsko-pomorskim w zawodzie blacharz nie odnotowano absolwentów. Na dzień 30 września 2010 roku naukę w tych samych szkołach, w klasach wielozawodowych kontynuował jeszcze 1 uczeń. 5
INSTYTUCJE SZKOLENIOWE Informacje o kursach prowadzonych przez instytucje szkoleniowe między innymi z dziedziny blacharstwa dostępne są na stronie internetowej: http://stor.praca.gov.pl/portal/#/ris. POMOCNE ADRESY blacharstwo-i-lakiernictwo http://www.elakiery.pl/cat/119,1,szpachlowki LITERATURA 1. Blacharstwo i naprawy powypadkowe samochodów, Autor Bogusław Raatz 2. Poradnik Blacharza Samochodowego, Autor: Bogusław Raatz 3. TECZKA LAKIERNIKA - NIEZBĘDNIK WARSZTATU SAMOCHODOWEGO I LAKIERNI KA Wymagania prawne, obowiazujące procedury oraz gotowe do wykorzystania dokumenty. Przygotowanie do kontroli: Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska, Państwowej Unspekcji Pracy, Państwowej Straży Pożarnej. Teczka zawiera również 2 płyty CD-ROM z przepisami prawnymi i gotowymi do użycia dokumentami i formularzami. Opracowała: Małgorzata Graczyk Doradca zawodowy WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu data ostatniej aktualizacji: listopad 2015r. Akceptował : Janusz Bokser Sytuacja zawodu na europejskich rynkach pracy 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie blacharz w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako blacharz w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji 6
i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód blacharz jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie zawód blacharz jest regulowany w czterech krajach EOG, są to: Islandia, Liechtenstein, Austria i Czechy. W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem blacharz wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem blacharz, zgłoszonych zostało 2918 ofert pracy w 25 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodzie znajduje się w: Niemczech (1353 oferty), Francji (535 ofert), Austrii (174 oferty) - dane wg stanu na dzień 12.09.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie blacharz w krajach EOG powinny dysponować 2-3 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w zawodzie blacharz w wybranych krajach: Wielka Brytania: 11-12 funtów/godz. brutto, Francja: 14-18 euro/godz. brutto, Austria: 11,53 euro/godz. brutto. Opracował: Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES - WUP w Toruniu 7