pl.wikipedia.org www.amd.com Historia i rodzaje procesorów

Bibliografia: pl.wikipedia.org www.amd.com Historia i rodzaje procesorów

Bibliografia: pl.wikipedia.org www.amd.com http://www.zgapa.pl Procesory firmy AMD

Specyfikacja

Lista mikroprocesorów produkowanych przez firmę AMD Wycofane z produkcji Am2900 Am29000 Am286 Am386 Am486 Am5x86 K5 K6 K6-2 K6-III Duron Athlon Athlon XP Obecnie produkowane Geode Sempron Athlon 64 Athlon 64 X2 Athlon X2 Athlon 64 FX Turion 64 Turion 64 X2 Opteron Phenom Athlon Neo Przyszłe konstrukcje Griffin Bobcat Bulldozer Fusion

Na początku swojego istnienia, AMD produkowała układy scalone dla Intela.

Rodzina procesorów Am

Am2900 i Am29000

Am2900 Am29000, często nazywana 29k to seria popularnych mikroprocesorów i mikrokontrolerów o 32-bitowej architekturze RISC produkowanych przez firmę AMD. W swoim czasie były to najbardziej popularne chipy na rynku, szeroko używane przez wielu producentów drukarek laserowych. Pod koniec roku 1995 AMD zaprzestało produkcji 29k pomimo ich popularności aby skoncentrować się na produkcji klonów x86. Doświadczenie zdobyte przy produkcji 29k, a także część pomysłów zostało użyte do zaprojektowania i wytwarzania AMD K5.

Am2900 Rodzina 29000 bazowana jest na architekturze Berkley RISC podobnie jak procesory Sun SPARC i i960. Pierwsze modele 29000 produkowane w 1988 miały wbudowany MMU, ale obliczenia zmiennoprzecinkowe były domeną 29027 FPU. 29005 był okrojoną, niskobudżetową wersją. Dwa następne modele 29027 i 29035 miały odpowiednio 8k i 4k cache na instrukcje. Do 29040 dodano FPU i cache.

Am2900 Ostatni model ogólnego przeznaczenia 29050 zbudowany był na architekturze superskalarnej i mógł wykonać do czterech instrukcji w jednym cyklu zegara, posiadał funkcje wykonań spekulatywnych i out-of-order execution, a także znacznie szybszy FPU. Jądro 29000 było wykorzystane w rodzinie mikrokontrolerów 29200 i 29205. Kilka rozwiązań z 29050 zostało wykorzystanych przy projektowaniu serii procesorów K5.

Am2900 FPU był użyty całkowicie bez zmian, a reszta rdzenia została zmodyfikowana ze specjalnym mikrokodem umożliwiającym tłumaczenie instrukcji x86 na instrukcje "29k-podobne" w locie co w rezultacie dało najszybszy chip x86 w swoim czasie.

Typy procesorów rodziny: Am 2900 i Am 29000

Seria Am2900 (1975)

Produkowane były następujące modele:

Seria Am2900 (1975) Am2901 procesor czterobitowy (1975) Am2903 procesor czterobitowy ze sprzętowym mnożeniem Am2910

Seria Am29000 (29K) (1987 95)

Produkowane były następujące modele:

Seria Am29000 (29K) (1987 95) AMD 29000 (aka 29K) (1987) AMD 29027 FPU AMD 29030 AMD 29050 z jednoukładowym FPU (1990) AMD 292xx

Architektura Amx86 (1979 86)

Am Architektura x86 produkty drugiego źródła (1979 86) układy produkowane dla Intela 8086 8088

Architektura Amx86 (1986 95)

Seria Am286

Am286 Am286 układ produkowany dla Intela procesor ten jest zaprojektowany przez Intela i 100% kompatybilny z 80286. Intelowska wersja tego procesora miała maksymalną prędkość 12,5 MHz, najszybsza wersja AMD była taktowana zegarem o częstotliwości 20 MHz

Seria Am386

Am386 gr2 Am386 to procesor produkowany przez firmę AMD od 1991, w 100% kompatybilny klon Intelowskiego i386. Sprzedano miliony egzemplarzy tego chipu i to właśnie od niego rozpoczęła się historia AMD jako głównego konkurenta Intela, do tej pory AMD było postrzegane wyłącznie jako firma produkująca procesory na zamówienie Intela.

Am386 Am386 był zaprojektowany i gotowy do produkcji już przed rokiem 1991, ale Intel rozpoczął proces sądowy z AMD o prawa do produkcji tego procesora. AMD wcześniej produkowało inne procesory dla Intela i według jego interpretacji umowa pokrywała wszystkie odmiany chipów, ale według Intela umowa mówiła wyłącznie o i286 i wcześniejszych projektach. Po trwającej kilka lat sprawie, AMD w końcu wygrało i uzyskało prawo sprzedaży Am386 co doprowadziło do wprowadzenia większej konkurencji na rynku procesorów i obniżenia cen.

Am386 386 produkowane przez Intel były taktowane zegarem 33 MHz ale AMD zdołało zaprojektować i zbudować chipy o prędkości 40 MHz (w odmianach DX i SX), przedłużając w ten sposób długość użytecznego życia tej architektury. AMD 386DX-40 był bardzo popularny wśród małych producentów komputerów i hobbystów z powodu swoich wysokich osiągów, w większości testów okazywał się on szybszy od i486sx-25, a był przy tym znacznie tańszy. W niektórych zastosowaniach był nawet szybszy od 486DX-33.

Am386 Dodatkowo jego moc obliczeniowa mogła być zwiększona poprzez dodanie niedrogiego koprocesora matematycznego 387DX, ale nawet po dodaniu tego chipu Am386 był wolniejszy w obliczeniach zmiennoprzecinkowych od 486DX, co oznaczało, że nie nadawał się on raczej jako procesor do gier trójwymiarowych.

Seria Am486

Am486 Am486 - klon procesora firmy Intel klasy 486 - produkowany przez firmę AMD w latach 90.

Produkowane były następujące modele:

Am486 Model Am486 DX-40 Am486 DX2-50 Am486 DX2-66 Am486 SX2-66 Am486 DX2-80 Am486 DX4-90 Am486 DX4-100 Am486 DX4-120 40 MHz 50 MHz 66 MHz 66 MHz 80 MHz 90 MHz 100 MHz 120 MHz Szybkość taktowania Produkowany od kwiecień 1993 kwiecień 1993 1994 1995

AMD Am5x86

AMD Am5

Rodzina procesorów K

Seria K5 (1995)

K5 AMD K5 był procesorem klasy Pentium, produkowanym przez firmę AMD od 1995 roku, następca Am5x86. Jego struktura wewnętrzna była podobna do procesora Cyrix 6x86, obydwa chipy bazowane były na architekturze RISC. Wszystkie modele K5 składały się z około 4,3 miliona tranzystorów. Żaden z modeli K5 nie obsługiwał instrukcji MMX.

K5 Procesory K5 produkowane były w dwóch odmianach: 5k86 K5 ale obie odmiany były sprzedawana jako K5. Chipy wyprodukowane jako 5k86 były taktowane częstotliwościami od 75 do 100 MHz, a linia K5 od 90 do 116 MHz.

K5 Z powodów marketingowych, chipy K5 były oznaczane tzw. wskaźnikiem PR rating który oznaczał ich wydajność w porównaniu z procesorami Pentium firmy Intel. Na przykład procesor taktowany zegarem 116 MHz sprzedawany był jako "K5 PR166" co miało oznaczać, że był on ekwiwalentem Pentium 166.

Produkowane były następujące modele:

K5 Model SSA5 K5 PR75 K5 PR90 K5 PR100 5k86 K5 PR120 K5 PR133 K5 PR166 75 MHz 90 MHz 100 MHz 90 MHz 100 MHz 116 MHz Szybkość taktowania Produkowany od 1995 1995 1996 1996 1996 1997

Dane techniczne

K6 Model AMD K6 (NX686/Little Foot) 1997 Produkowany od AMD K6-2 (Chompers/CXT) AMD K6-2-P (Mobile K6-2) AMD K6-III (Sharptooth) AMD K6-III-P AMD K6-2+ AMD K6-III+

Seria K6 (1997 2001)

Produkowane były następujące modele:

Seria K6 (1997 2001) Model AMD K6 (NX686/Little Foot) 1997 Produkowany od AMD K6-2 (Chompers/CXT) AMD K6-2-P (Mobile K6-2) AMD K6-III (Sharptooth) AMD K6-III-P AMD K6-2+ AMD K6-III+

AMD K6

K6 AMD K6 to procesor klasy Pentium produkowany przez firmę AMD, następca K5. AMD K6 był bazowany na procesorze Nx686 zaprojektowanym przez firmę NexGen która została przejęta przez AMD. K6 był produkowany w dwóch odmianach i dostępny w wersjach z zegarem 166, 200, 233, 266 i 300 MHz. Jako pierwszy procesor AMD posiadał obsługę instrukcji MMX a później 3DNow!.

Dane techniczne

Charakterystyka Wersje procesorów AMD K6: Proces produkcji: Cache L1: Cache L2: Zegar cache L1 i L2: Częstotliwość FSB: Obsługa 3DNow! Obsługa MMX Obsługa MPS Napięcie zasilania jądra: Napięcie I/O: Napięcie rdzenia: Energooszczędność: Informacje ogólne 166, 200, 233, 266, 300 MHz 0,25 µm Obsługa Pamięci 64 KiB Na płycie głównej, 256 KiB 66 MHz 66 MHz Obsługa instrukcji tak tak tak Parametry zasilania od 2,2 V do 2,9 V od 3,1 V do 3,5 V od 1,4 V do 2,8 V NIE

AMD K6-2

K6-2 AMD K6-2 był procesorem bazowanym na architekturze x86 produkowanym przez firmę AMD, taktowany zegarem od 233 do 550 MHz. Miał 64 KiB cache (32 KiB przeznaczone na dane i 32 KiB na instrukcje), zasilany był napięciem 2,2 V, produkowany w procesie 0.25 mikrometra, zbudowany był z 9,3 miliona tranzystorów i mógł być używany we wszystkich płytach głownych Socket 7 i Super Socket 7. Jego następcą był AMD K6-III. K6-2 zaprojektowany został jako alternatywa dla nieco starszego i znacznie droższego Pentium II firmy Intel. Wydajność obu tych układów była podobna: K6 był nieco szybszy w codziennych operacjach komputerowych, Pentium II miał znaczą przewagę w operacjach zmiennoprzecinkowych. K6-2 był jednym z największych sukcesów AMD, jego popularność i dochody jakie przyniósł pozwoliła tej firmie zaprojektować i wypuścić na rynek swój następny procesor Athlon.

K6-2 K6-2 był pierwszym procesorem w którym wbudowano obsługę operacji zmiennoprzecinkowych SIMD (nazwanych 3DNow!) które znacznie ułatwiały i przyspieszały wykonywanie aplikacji związanych z grafiką trójwymiarową. 3DNow! wyprzedziło pojawienie się na rynku Intelowskiego odpowiednika SSE o kilka miesięcy. Prawie wszystkie K6-2 były zaprojektowane do użycia w płytach głównych Super 7 z główna magistrala taktowaną zegarem 100 MHz. W początkowej fazie najpopularniejszą odmiana K6-2 był K6-2 300, bardzo szybko ustaliła się pozycja rynkowa tego chipu i był on główną alternatywą dla Celerona 300A. Celeron oferował mniejszą, ale za to szybszą cache i znakomitą jednostkę zmiennoprzecinkową, ale K6-2 miał znacznie szybszy dostęp do pamięci RAM i instrukcje graficzne 3DNow!.

K6-2 W tym czasie nowe wersje Pentium II były znacznie szybsze niż obydwa z wyżej wymienionych procesorów, ale były też znacznie droższe.w miarę postępu czasu, AMD produkował coraz szybsze odmiany K6-2, najbardziej popularne z nich to 350, 400, 450 i 500. W momencie kiedy na rynku pojawiły się odmiany 450 i 500, dostępne już były inne, szybsze procesory ale K6-2 nadal konkurował z Celeronem w kategorii tańszych CPU. Stu megahercowa płyta główna pozwalała na stosunkowo łatwe adoptowanie coraz większych przeliczników taktowania i nawet pod koniec swojej kariery K6-2 był zaskakująco konkurencyjny w stosunku do innych typów procesorów.

K6-2 Istniała także mało znana odmiana tego chipu K6-2+ z cachem o większej pojemności 128 kib, budowany w procesie 0.18 mikrometra (praktycznie, była to mniejsza wersja AMD K6- III+). Ta odmiana była zaprojektowana specjalnie do użycia w komputerach przenośnych i wypuszczona na rynek w momencie kiedy dużą popularność zaczął zdobywać Athlon. Sprzedano go w niewielkich ilościach i choć AMD otwarcie nie reklamował tego, ta odmiana była tez dostępna jako normalny procesor do komputerów stacjonarnych.

AMD K6-III

K6-III AMD K6-III był ostatnim i najszybszym procesorem dla płyt głównych Socket 7, był bazowany na architekturze x86 i produkowany przez firmę AMD. Był to w tym czasie najszybszy procesor x86 i pozostawał popularny na długo po zaprzestaniu jego produkcji. K6-III był logicznym przedłużeniem koncepcji K6-2, do podstawowej architektury K6-2 dodano jeszcze jeden, trzeci, poziom cache.

K6-III Oryginalny K6-2 miał 64 KiB cache zintegrowany na chipie i dodatkowo 512 kib lub 1 MiB na płycie głównej, w porównaniu produkty Intela miały 32 KiB pamięci podręcznej L1 zintegrowanej na chipie i albo 128 KiB cache u L2 bezpośrednio na chipie (Celeron) albo 512 KiB ale wolniej dostępnej pamięci na "daughter board" procesora (Pentium III). Projektanci K6-III skorzystali z obu powyższych rozwiązań, otrzymał on 64 KiB cache u podstawowego (L1), 256 KiB cache u L2 (jak w Celeronie) i bufor L3 różnej wielkości pamięci zamontowanej na płycie głównej.

K6-III O ile schemat K6-III był stosunkowo prosty, to jego produkcja stanowiła spore wyzwanie dla AMD. Na K6-III składało się ponad 21 milionów tranzystorów (właśnie z powodu dużych rozmiarów pamięci podręcznych) i był on dość kosztochłonny do wykonania używając technologii dostępnych w 1999, ponadto z powodu jego wysokiej złożoności i wielkości, górna granica jego taktowania wynosiła około 500 MHz.

K6-III Pomimo wszystko, K6-III/450 był zdecydowanie najszybszym procesorem typu x86, wyraźnie wygrywając z K6-2 i Pentium II. Następca Pentium II nie był jeszcze dostępny, ale Intel pospiesznie wypuścił na rynek Pentium III który w rzeczywistości był nieznacznie zmodyfikowanym Pentium II z dodanymi instrukcjami SSE. Nowa technologia wykonania Pentium pozwoliła Intelowi na zwiększenie szybkości taktowania Pentium III i powstały pewne trudności z dokładnym porównaniem który z dostępnych procesorów jest rzeczywiście najszybszy.

K6-III Większość ekspertów uważała, że procesor Intela miał przewagę w operacjach na liczbach zmiennoprzecinkowych, ale K6-III był lepszym procesorem do użytku w normalnych biurowych i domowych zastosowaniach komputera. Obie firmy starały się wyjść na prowadzenie w wyścigu o najszybszy procesor i wkrótce obie wpadły w problemy z produkcją najszybszych wersji chipów. AMD zdecydowało się nie produkować 500 MHz wersji K6-III koncentrując się na mającym wkrótce być wypuszczonym Athlonie, a Intel zdecydował się wyprodukować 550 MHz wersje Pentium III (która była dość udana) i 600 MHz wersję która miała poważne problemy ze stabilnością i wkrótce została wycofana ze sprzedaży, a klientom którzy ją kupili zwrócono pieniądze.

K6-III Po premierze Athlona, K6-III został w pewnym sensie sierotą. Nie był już najszybszym dostępnym procesorem, ale koszt jego produkcji wynosił prawie tyle samo co wykonania Athlona (który miał w porównaniu 22 miliony tranzystorów), na jego niekorzyść przemawiał też fakt, iż wymagał zużycia dwukrotnie więcej krzemu niż K6-2. Przez ten okres czasu AMD ustawiło K6-III bardzo nisko na liście priorytetów produkcyjnych, K6-III był wytwarzany tylko wtedy jeżeli akurat było wypełnione zapotrzebowanie na Athlona i K6-II.

K6-III Ostatecznie zaprzestano produkcji K6-III w czasie kiedy Intel wypuścił nowy model Pentium III "Coppermine" (znacznie poprawiona wersja PIII, z lepszym cache em, podobnym do rozwiązania użytego w K6-III i Celeronie) i w tym samym czasie przeszedł na nową technologię produkcji. Zmiana okazała się trudniejsza niż Intel to przewidział i przez dłuższy okres czasu na rynkach światowych popyt na procesory był znacznie większych niż ich produkcja. Spowodowało to, że wielu producentów komputerów zaczęło produkować komputery z chipami AMD, a to spowodowało, że AMD przestało produkować przynoszące małe dochody K6-III aby skoncentrować się na znacznie lepszych Athlonach.

K6-III Gr 1 Używając nowej technologii zastosowanej w Athlonach wyprodukowano jednak jeszcze dwa dodatkowe modele K6-III K6-2+ i K6-III+, oba te chipy były bazowane na K6-III (2+ miał 128 Kib cache u, a III+ 256Kib), były przeznaczone do komputerów przenośnych. Nie reklamowano szeroko ich istnienia, jednak stały się one bardzo popularne wśród hobbystów "podrasowujących" komputery, można je było łatwo "podkręcić" nawet do 600 MHz. Rodzina procesorów K6-III była jedną z najbardziej udanych i lubianych serii procesorów, wiele z nich jest w użyciu do dnia dzisiejszego.

Seria K7 (1999 )

Produkowane były następujące modele:

Seria K7 (1999 ) Athlon (Socket A) (Thunderbird) Duron (Spitfire/Morgan/Appaloosa/Applebred) Athlon 4 (Corvette/Mobile Palomino) Athlon XP (Palomino/Thoroughbred (A/B)/Barton/Thorton) Mobile Athlon XP (Mobile Palomino) Mobile Duron (Camaro/Mobile Morgan) Sempron (Thorton/Barton) Model Athlon (Slot A) (Pluto/Argon/Orion/Thunderbird) Produkowany od 1999 2000 2000 2001 2001 2002 2002 2004

K7Athlon (1999 2002)

Produkowane były następujące typy rdzeni

K7 Athlon Argon/Pluto/Orion Athlon zadebiutował 21 sierpnia 1999 roku. Pierwsza wersja rdzenia, nazwana K7 Argon, była dostępna z zegarem od 500 do 700 MHz. Wprowadzona później odmiana K75 Pluto występowała w wersjach od 550 do 850 MHz, a ostatnia - K75 Orion - od 900 do 1000 MHz. Procesory te używały gniazda Slot A, podobnego, ale niekompatybilnego z gniazdem Slot 1 używanym przez Pentium II oraz Pentium III Katmai.

K7 Athlon Argon/Pluto/Orion Pod względem architektury wewnętrznej Athlon to bardzo poprawiony K6. W porównaniu z K6 znacznie poprawiono wydajność w obliczeniach zmiennoprzecinkowych i dodano dużą pamięć podręczną pierwszego poziomu (L1 cache) o wielkości 128 kb bezpośrednio w rdzeń procesora. Podobnie jak Pentium II i Pentium III Katmai Intela, Athlon miał także pamięć podręczną drugiego poziomu (L2 cache) o pojemności 512kB, która nie mieściła się bezpośrednio w rdzeniu procesora, ale znajdowała się w jego obudowie i była taktowana niższą prędkością niż rdzeń procesora.

K7 Athlon Thunderbird Druga generacja Athlonów - nazwa kodowa "Thunderbird" początkowo gniazdo Slot A, później została zastąpiona formatem Socket A i była taktowana zegarem od 650 do 1400 MHz (650 Mhz - 1 Ghz dla Slot A). Główną różnicę w porównaniu z pierwszymi Athlonami stanowiła struktura pamięci podręcznej. W czasie kiedy Intel zastąpił Pentium III Katmai znacznie szybszą wersją Coppermine P-III, AMD wymieniło 512 kb pamięci podręcznej taktowaną o połowę wolniej niż zegar procesora, na 256 kb pamięci podręcznej taktowanej z pełną szybkością i umiejscowioną na jednym chipie z procesorem (według ogólnej zasady: im więcej pamięci podręcznej, tym lepiej - ale szybsza pamięć podręczna jeszcze bardziej poprawia wydajność).

K7 Athlon Thunderbird Thunderbird był najbardziej popularnym procesorem AMD od czasu Am386DX-40 dziesięć lat wcześniej. W tym czasie znacznie poprawiono jakość budowanych płyt głównych i po początkowym okresie, kiedy dostępnych było tylko kilka modeli płyt z Socket A, prawie wszyscy główni producenci płyt głównych zaczęli wypuszczać na rynek modele obsługujące Athlona. W celu ulepszenia procesu wytwarzania procesorów podobnie jak Intel, AMD zaczęło używać miedzianych połączeń.

K7 Athlon Thunderbird W październiku 2000 wprowadzono na rynek Athlon "C" z częstotliwością taktowania magistrali FSB 133 MHz (pozwalając na użycie pamięci DDR266), poprawiając wydajność tej wersji Athlona o około 10% w porównaniu z pierwszymi modelami Thunderbirda.

K7 Duron (2000 2004)

K7 Duron AMD Duron to mikroprocesor rodziny x86 produkowany przez AMD. Na rynku pojawił się w połowie 2000 roku jako niskobudżetowa wersja procesora Athlon i rywal dla układów Pentium III i Celeron firmy Intel. Duron może używać tych samych płyt głównych co Athlon i z wyglądu zewnętrznego jest prawie identyczny. Duron ma tyle samo pamięci podręcznej pierwszego poziomu (L1 cache) co Athlon (128 kb) ale mniej, bo tylko 64 KB pamięci podręcznej drugiego poziomu (L2 cache), w porównaniu do 256 KB które ma jego starszy brat.

K7 Duron Z tego powodu Duron jest zazwyczaj wolniejszy od Athlona przy obsłudze typowych programów biurowych i innych zastosowaniach wymagających korzystania z dużych ilości pamięci, ale nie różni się czystą mocą obliczeniową. Oryginalny Duron mógł pracować tylko z szyną procesora o taktowaniu 100 MHz (DDR200), późniejsze wersje Durona mogą już pracować z FSB o taktowaniu 133 MHz (DDR266).

Produkowane były następujące typy rdzeni

K7 Duron typy rdzeni Spitfire Pierwsze Durony, oparte o rdzeń "Spitfire" były produkowane w latach 2000-01 i były taktowane zegarem od 600 do 950 MHz, "Spitfire" był oparty na rdzeniu Athlona "Thunderbird". Morgan Durony drugiej generacji z rdzeniem "Morgan" były dostępne z częstotliwością taktowania od 1,0 do 1,3 GHz i bazowały na rdzeniu Athlona XP "Palomino".

K7 Duron typy rdzeni Applebred 2003 nowa seria Duronów z rdzeniem "Applebred", opartym o pochodzący z nowszych wersji Athlona XP rdzeń "Thoroughbred", były one dostępne w wersjach 1400, 1600 i 1800 MHz, wszystkie z FSB 133 MHz (efektywne FSB 266). Były to po prostu zwykłe Athlony XP z jądrem "Thoroughbred" ze zmienioną jedynie nazwą oraz ograniczoną pamięcią cache L2 do 64kB. Prosta modyfikacja odblokowywała pełne 256 kb pamięci oraz powodowała wykrycie procesora jako pełnowartościowego Athlona XP.

K7 Athlon 4 AMD Athlon 4 hits 1500+/1.3GHz AMD is now expanding their successful model numbering strategy from their Athlon XP and MP lines to the Athlon 4 mobile line. Today, a 1.3GHz Athlon 4 is available, and it is called the 1500+. Disturbingly, AMD doesn't even mention the 1.3GHz speed of the chip in their press release. It looks like now that the industry has declared model numbering a success, AMD may start keeping their actual clock speeds under tighter wraps. The 1.3GHz Athlon 4 sells for US$525 and is available immediately in Compaq Presario 700 laptops. It is simply an incremental update from the 1.2GHz Athlon 4 with no shift in production technology or features.

K7 Athlon XP Athlon XP [edytuj] Pod względem szybkości obliczeń Thunderbird z łatwością przewyższał swoich rywali: Pentium III i wczesne Pentium 4. Jednak po debiucie P4 taktowanego zegarem 1,7 GHz w kwietniu 2001 stało się oczywiste, że Thunderbird nie pozostanie liderem na zawsze.

K7 Athlon XP (2001 )

Produkowane były następujące typy rdzeni

K7 Athlon XP typy rdzeni Palomino W trzecia wersja Athlona - Athlon XP - "Palomino". Dołączono w niej obsługę instrukcji SSE (obsługiwanych do tej pory tylko przez Pentium III) nazwanych przez AMD 3DNow! Professional. Pierwsze modele były taktowane zegarami od 1333 do 1733 MHz. Główne zmiany polegały na optymalizacji jądra procesora i spowodowały mniej więcej 10% poprawę wydajności w porównaniu z Thunderbirdem o takiej samej częstotliwości. Zmniejszono także nieco pobór prądu, umożliwiając w ten sposób zwiększenie szybkości taktowania.

K7 Athlon XP typy rdzeni Poważnym problemem Palomino był fakt, że generowały one bardzo dużo ciepła. Pierwsza wersja Athlona MP (do zadań wieloprocesorowych SMP) miała bardzo duże kłopoty związane z emisją ciepła. Wydajność Athlona XP była wyliczana na podstawie systemu PR rating, który porównywał wydajność XP do Pentium 4. Ponieważ Athlon XP miał wyższy stosunek IPC niż Pentium 4 (i około 10% wyższy niż Thunderbird), był bardziej wydajny pomimo niższych częstotliwości taktowania.

K7 Athlon XP typy rdzeni Thoroughbred Czwarta generacja Athlona, druga generacja Athlona XP, jądro Thoroughbred, została wypuszczona 10 czerwca 2002 i była taktowana zegarem 1,43 GHz - 1700+ w skali PR. Nieco później stały się dostępne wersje 2400+ i 2600+ taktowane zegarem 2000 i 2133 MHz (przy FSB 133/266 MHz). AMD wyprodukował także wersje 2700+ i 2800+, ale były one dostępne tylko w śladowych ilościach.

K7 Athlon XP typy rdzeni Rdzeń Thoroughbreda wykonano w technologii 0,13 mikrometra (w odróżnieniu od procesu 0,18 mikrometrowego używanego przy Palomino) oprócz tego te dwa jądra nie różniły się niczym. AMD miało poważne kłopoty z ciepłem generowanym przez pierwszą wersję Thoroughbreda, które zostały rozwiązane dopiero w wersji Thoroughbred B. Dopiero wtedy AMD na nowo zaczęło produkować procesory, które mogły się mierzyć z najszybszymi Pentium. Po podniesieniu prędkości FSB z 133 (266) na 166 (333) AMD wypuścił nową serię chipów 2700+.

K7 Athlon XP typy rdzeni Barton i Thorton Barton to piąta generacja Athlona z osiągami 2500+, 2600+, 2800+, 3000+ i 3200+. Nie podniesiono co prawda szybkości taktowania w porównaniu z poprzednią generacją Thoroughbred, ale wydajność procesorów wzrosła po powiększeniu pamięci podręcznej do 512 KB i dalszym zwiększeniu prędkości taktowania FSB do 200 (400) MHz - tylko w modelu 3200+ i jednej z wersji 3000+).

K7 Athlon XP typy rdzeni Thorton to wariant Bartona z wyłączoną połową pamięci podręcznej drugiego poziomu (L2 cache). Dostępne były modele Thorton 2200+, 2300+ i 2400+. W niektórych Thortonach można było przeprowadzić modyfikację na nowo włączającą połowę pamięci podręcznej.

K7 Athlon XP typy rdzeni Mobile Athlon XP-M Jest identyczny z Athlonem XP z tą tylko różnicą, że potrzebuje niższych napięć i mnożnik zegara procesora nie jest w nim zablokowany. Niższe wymogi zasilania powodują, ze XP-M wydziela znacznie mniej ciepła. XP-M posiadają także dodatkową funkcję "PowerNow!", które automatycznie zmniejsza szybkość taktowania procesora w zależności od potrzeb.

K7 Mobile Athlon XP Ponieważ wersja Mobile Athlona nie ma zablokowanego mnożnika częstotliwości taktowania, są one bardzo popularne wśród osób lubiących przetaktowywać procesory. Niektóre Athlony XP-M z jądrem "Barton" fabrycznie sprzedawane jako 2600+ (domyślnie zegar 2 GHz / 15x133 MHz) mogą być "podkręcone" nawet do 3,1 GHz (przy częstotliwości magistrali ponad 200MHz oraz obniżonym mnożniku, co dodatkowo zwiększa wydajność pracy całego systemu).

K7 Sempron (2004-)

K7 Sempron Sempron to seria niskobudżetowych procesorów produkowanych przez firmę AMD. Zastąpiła ona linię Durona jako konkurencja dla procesorów Celeron firmy Intel.

Produkowane były następujące typy rdzeni

K7 Sempron typy rdzeni Thoroughbred A/B Technologia wykonania: 130 nm Wielkość pamięci Cache pierwszego poziomu: 64 + 64 KiB (Dane + instrukcje) Wielkość pamięci Cache drugiego poziomu: 256 KiB Obsługiwane instrukcje: MMX, 3DNow!, SSE FSB: 166 MHz Napięcie rdzenia: 1,6 V Dostępne modele: od 2200+ do 2800+ (faktyczna częstotliwość 1500-2000 MHz)

K7 Sempron typy Thorton Technologia wykonania: 130 nm Wielkość pamięci Cache pierwszego poziomu: 64 + 64 KiB (Dane + instrukcje) Wielkość pamięci Cache drugiego poziomu*: 256 KiB (taktowana z pełną prędkością rdzenia) Obsługiwane instrukcje: MMX, 3DNow!, SSE FSB: 166 MHz Napięcie rdzenia: 1,6 V Dostępne modele: od 2200+ do 2800+ (faktyczna częstotliwość 1500-2000 MHz)

K7 32-bitowe Semprony [edytuj] Pierwsze, 32-bitowe wersje Sempronów bazowały na procesorach AMD Athlon XP. Wszystkie 32-bitowe semprony korzystały z podstawki Socket 462 (A). Sempron Thoroughbred A/B [edytuj] Technologia wykonania: 130 nm Wielkość pamięci Cache pierwszego poziomu: 64 + 64 KiB (Dane + instrukcje) Wielkość pamięci Cache drugiego poziomu: 256 KiB (taktowana z pełną prędkością rdzenia) Obsługiwane instrukcje: MMX, 3DNow!, SSE Podstawka: Socket 462 (A) FSB: 166 MHz (efektywnie 333MHz) Napięcie rdzenia: 1,6 V Data wprowadzenia pierwszych modeli: 28 lipca 2004 Dostępne modele: od 2200+ do 2800+ (faktyczna częstotliwość 1500-2000 MHz) Sempron Thorton [edytuj] Technologia wykonania: 130 nm Wielkość pamięci Cache pierwszego poziomu: 64 + 64 KiB (Dane + instrukcje) Wielkość pamięci Cache drugiego poziomu*: 256 KiB (taktowana z pełną prędkością rdzenia) Obsługiwane instrukcje: MMX, 3DNow!, SSE Podstawka: Socket 462 (A) FSB: 166 MHz (efektywnie 333MHz) Napięcie rdzenia: 1,6 V Data wprowadzenia pierwszych modeli: 28 lipca 2004 Dostępne modele: od 2200+ do 2800+ (faktyczna częstotliwość 1500-2000 MHz) (*) - istniała możliwość odblokowania dodatkowych 256KiB znajdujących się na rdzeniu Sempron Barton [edytuj] Technologia wykonania: 130 nm Wielkość pamięci Cache pierwszego poziomu: 64 + 64 KiB (Dane + instrukcje) Wielkość pamięci Cache drugiego poziomu*: 512 KiB (taktowana z pełną prędkością rdzenia) Obsługiwane instrukcje: MMX, 3DNow!, SSE Podstawka: Socket 462 (A) FSB: 166/200 MHz (efektywnie 333/400 MHz) Napięcie rdzenia: 1,6/1,65 V Data wprowadzenia pierwszych modeli: 17 sierpnia 2004

Seria K8 (2003 )

Produkowane były następujące modele:

Seria K8 (2003 ) Model Opteron (SledgeHammer) Athlon 64 FX (SledgeHammer) Athlon 64 (ClawHammer/Newcastle) Mobile Athlon 64 (Newcastle) Athlon XP-M (Dublin) Sempron (Paris) Athlon 64 (Winchester) Athlon 64 FX (San Diego) Athlon 64 (Venice) Sempron (Palermo) Athlon 64 (Orleans) Sempron (Manilla) Produkowany od 2003 2003 2003 2004 2004 2004 2004 2005 2005 2005 2006 2006

Opteron

Opteron Opteron to pierwszy procesor x86 ósmej generacji bazujący na jądrze AMD K8 i zarazem pierwszy procesor implementujący architekturę AMD64 (poprzednio znaną jako x86-64). Procesor został zaprezentowany 22 kwietnia 2003 roku i przeznaczony na rynek serwerów oraz do klastrów obliczeniowych. Architektura procesora Opteron wprowadziła kilka nowości: m.in. każdy procesor ma własny kontroler pamięci, dzięki czemu chipsety płyt głównych dla tych komputerów są mniej złożone i bardziej niezawodne. W komputerach wieloprocesorowych daje to również możliwość zwiększania zarówno dostępnej ilości pamięci, jak zwiększania dostępnej przepustowości wraz ze wzrostem liczby obecnych procesorów w systemie. Dzięki nowym technologiom, takim jak szybka pamięć DDR/DDR2 o niskim poborze mocy i sprzętowo wspomagana wirtualizacja (AMD Virtualization), najnowsze procesory AMD Opteron z architekturą Direct Connect pozwalają zwiększyć wydajność w stosunku do pobieranej mocy, zapewnić wirtualizację dla platformy x86 i umożliwić łatwe przejście do systemów wielordzeniowych (planowane w 3 kwartale 2007 roku).

Opteron Opis techniczny Opis techniczny [edytuj] Najważniejsze cechy [edytuj] Najbardziej charakterystyczne cechy Opterona są następujące: 1. bezpośrednie wykonywanie kodu 32-bitowych i 16-bitowych aplikacji x86 bez ograniczeń w szybkości pracy 2. bezpośrednie wykonywanie kodu 64-bitowych aplikacji AMD64 (dających m.in. dostęp do liniowo adresowanej pamięci RAM o rozmiarze większym od 4 GiB) 3. zintegrowanie kontrolera pamięci DRAM, zintegrowanego szybkiego interfejsu HyperTransport do łączenia procesorów i chipsetu oraz przełącznika krzyżowego na płytce procesora 4. wieloprocesorowa architektura NUMA Pierwsza z tych cech jest istotna ze względu na to, iż w czasie wprowadzania na rynek, jedyny konkurent Opterona zdolny wykonywać 32- bitowy kod x86 - Intel Itanium - mógł wykonywać takie aplikacje wyłącznie w trybie emulacji, który powodował kilkukrotne obniżenie wydajności w porównaniu do kodu wykonywanego bezpośrednio. Druga z cech jest istotna głównie ze względu na możliwość bezpośredniego adresowania pamięci o swobodnym dostępie o rozmiarach większych od 4 GiB. W momencie wprowadzenia Opterona na rynek istniało już szereg implementacji procesorów 64-bitowych większości znaczących producentów (Sun SPARC, DEC Alpha, HP PA-RISC, IBM POWER, SGI MIPS). Kombinacja obu cech dawała Opteronowi jednak przewagę nad konkurencyjnymi rozwiązaniami ze względów ekonomicznych (kompatybilność z najszerszą istniejącą baza oprogramowania) oraz możliwość łatwego tworzenia oprogramowania 64-bitowego. Niebagatelne znaczenie ma też tzw. efekt skali, który wobec wzrastających kosztów badań i rozwoju (głównie w dziedzinie produkcji półprzewodników) powoduje iż procesor produkowany w dużej ilości może być tańszy, a liczba wersji i osiągane częstotliwości pracy mogą być lepiej dostosowane do procesu technologicznego. Architektura wieloprocesorowa [edytuj] W systemach wieloprocesorowych (tzn. zawierających więcej niż 1 procesor Opteron i mających dostęp do wspólnej pamięci), procesory te komunikują się przy użyciu architektury Direct Connect poprzez wykorzystanie interfejsu HyperTransport (HT). Każdy z procesorów Opteron uzyskuje dostęp do pamięci przyłączonej bezpośrednio do lokalnego kontrolera pamięci, jak i zdalnego (umieszczonego fizycznie w innym procesorze) poprzez łącze Coherent HyperTransport (cht). Proces ten jest niewidoczny dla oprogramowania, dla którego cała zainstalowana w systemie pamięć jest widoczna jako jeden dzielony zasób. Ten sposób organizacji systemu wieloprocesorowego (NUMA) jest inny od najbardziej rozpowszechnionego rozwiązania przetwarzania symetrycznego (SMP). Opteron pozwala na bezpośrednie tworzenie systemów złożonych z maksymalnie 8 procesorów (klasa serwerów midrange). Większe konfiguracje tworzy się łącząc systemy przy pomocy dodatkowych układów (klasa enterprise). Warto zauważyć, że Opteron (jak i wcześniejszy układ Athlon MP) posiada mechanizmy pozwalające na bezpośrednią współpracę do 14 procesorów w jednym systemie bez wsparcia ze strony dodatkowych układów - w tej chwili możliwości te nie są wykorzystywane głównie ze względu na koszt i brak dostatecznie dużej liczby połączeń HT. Następna generacja procesorów wyposażona w 4 łącza HT 3.0 (z których