Finansowanie Inwestycji Energetycznych Debata, Procesy Inwestycyjne, Centrum Prasowe Foksal, Warszawa, 31 marca 2010 Inwestycje w OZE w perspektywie 2020 r. w świetle pakietu klimatycznego UE 3 x 20% Grzegorz Wiśniewski gwisniewski@ieo.pl Instytut Energetyki Odnawialnej (EC BREC IEO)
Plan prezentacji Perspektywa 2010 słabo kończmy Perspektywa 2020 trzeba dobrze zacząć Podsumowanie
Cele Strategii rozwoju energetyki odnawialnej na lata 2001-2010 r. Cel strategiczny, z 2,5% w 2000 do: 7,5% - w 2010 w bilansie energii pierwotnej 14% - w 2020 w bilansie energii pierwotnej Wzrost produkcji energii z OZE o: 235 PJ - (do 340 PJ) Trzy scenariusze rozwoju sektora zielonej energii elektrycznej: z ok. 2% udziału w 2000 do: 7,5% - w bilansie zuŝycia energii elektrycznej brutto 2010 9,0% - w bilansie zuŝycia energii elektrycznej brutto 2010 12,5% - w bilansie zuŝycia energii elektrycznej brutto 2010
NFOSiGW przeznaczył na OZE w latach 1989-2009 ok. 2830 mln zł w formie dotacji i kredytów Potrzebne środki prywatne i publiczne na wdroŝenie Strategii OZE Przewidywany w 2000 r. udziałśrodków publicznych: 15,7-16,4% przy łącznych nakładach inwestycyjnych 14,5-19,1 mld zł. Wysokość publicznych i prywatnych nakładów finansowych w trzech scenariuszach realizacji celu strategicznego na rok 2010. Prognozowana W mln PLN. 20000 15000 10000 5000 0 2280 12228 2450 12813 3120 15983 Wariant 7,5% Wariant 9% Wariant 12% Ww warianty dotyczyły udziału droŝszej zielonej energii elektrycznej wysokość wkładu środków publicznych w całkowitych nakładach inwestycyjnych do roku 2010. Prognozowana wysokość wkładu środków prywatnych w całkowitych nakładach inwestycyjnych do roku 2010.
Cele ilościowe na 2010 r wg krajowej Strategii rozwoju energetyki odnawialnej (2000 r.) (kluczowa rola bioenergii i zielonego ciepła) TECHNOLOGIA OZE Dodatkowa moc zainstalowana w latach 2000-2010, MW Roczna produkcja energii elektrycznej w 2010, GWh Roczna produkcja ciepła w 2010, TJ Produkcja biopaliw transportowych w 2010, ktony Elektrownie wiatrowe 600 DuŜe elektrownie wodne 0 Male elektrownie wodne 200 Systemy fotowoltaiczne 2 Biogazownie 590 1200 1510 1420 2 2480 5570 Miało być w OZE: -biopaliwa: 5%, -bioelektryczność: 18% -biociepło: 72% -udział bioenergii 95% Elektrociepłownie na drewno 1200 9600 24000 Ciepłownie automatyczne na drewno Ciepłownie automatyczne na slomę Kotły indywidualne na biom asę CiepŁownie geotermalne Kolektory słoneczne powietrzne 4700 2200 8900 400 100 47000 22000 71200 2400 200 Jest w OZE: -biopaliwa: 2%, -bioelektryczność: 8% -bociepło: 90% -udział bioenergii 92% Kolektory słoneczne wodne 700 2100 Biodiesel 70 50 Bioetanol 200 Technologie nie uwzględnione w Strategii Rozwoju OŹE, stan na 2006 2008 Współspalanie biomasy w elektrowniach węglowych 2 752 1130
Produkcja energii elektrycznej z OZE w latach 2001-2008 Teza: współspalanie uszczupla rolę CHP i zielonego ciepła W stosunku do potencjału i moŝliwości - zbyt wolny rozwój energetyki wiatrowej
Udziały OZE i OZE-E w finalnym zuŝyciu energii i w zuŝyciu energii elektrycznej w Polsce Źródło: Komisja Europejska 2009 8,0% 7,0% 6,0% 5,4% 5,4% 5,9% 5,5% 5,5% 6,0% 5,9% 6,4% 6,7% 7,0% 6,8% 6,8% 6,6% 7,0% 6,7% 5,0% 4,0% 3,0% 2,0% 1,4% 1,6% 1,6% 1,7% 1,8% 2,1% 1,9% 1,7% 2,0% 2,0% 1,6% 2,1% 2,9% 2,9% 3,5% 1,0% 0,0% 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Udział OZE w zużyciu finalnym ogółem Udział OZE-E w zużyciu energii elektrycznej Zbyt wolny przyrost udziału OZE-E w stosunku do celu dyrektywy 2001/77/WE i brak szans na realizacje celu (1,9% w 2001 = >7,5% w 2010) Stagnacja udziału OZE w zuŝyciu finalnym energii zły prognostyk dla wdraŝania nowej dyrektywy 2009/28/WE i celu na 2020 r. (7,5% w 2005 => 15% w 2020)
Podsumowanie struktury i kierunków inwestycji w OZE w latach 2001-2010 Wsparcie współspalania: marnujemy (niska sprawność) deficytowe (coraz droŝsze) paliwo jakim jest biomasa; blokuje rozwój nowych mocy w bioenergetyce (CHP i ciepłownictwo), nie uzyskany wysoki efekt ekologiczny wymagany pakietem klimatycznym. Wsparcie systemem zielonych certyfikatów dla duŝej, zamortyzowanej energetyki wodnej kosztuje konsumenta energii nie przekłada się na nowe inwestycje Niedostateczne wykorzystanie duŝego i zróŝnicowanego w Polsce potencjały innych odnawialnych zasobów energii energii wiatru, słonecznej, geotermii płytkiej stagnacja w zwiększaniu udziału OZE w bilansie kraju, liczonego wg nowej dyrektywy 2009/28/WE niewykorzystane moŝliwości rozwoju i wdraŝania innowacji Sukcesy inwestycyjne i obiecujące trendy: rozwój inwestycji w wykorzystanie energii słonecznej, ok. 140 MW mocy cieplnej w 2009 r. (roczne obroty na rynku krajowym, bez eksportu, ok. 500 mln zł) Umiarkowane postępy nowych mocy w energetyce wiatrowej (163 MW 2008 i 273 MW 2009) i znaczące portfolio (70 GW) coraz lepiej przygotowanych projektów 300 nowych projektów budowy biogazowni. 30 zaawansowanych projektów (ok.30 MW) moŝliwych do realizacji w latach 2010/2011
Obszary nowych inwestycji w OZE-2010-2012 Nowe projekty w gminach- Biogaz Nowe projekty w gminach - Wiatr Źródło: IEO Trend i plany inwestycyjne w energetyce słonecznej termicznej Źródło: IEO m2 x 1000 1000 900 800 skumulow ana pow ierzchania instalacji słonecznych 916 700 600 coroczna sprzedaŝ instalacji słonecznych 566 500 400 366 350 300 200 100 0 236 200 168 99 126 130 70 68 21 30 43 28 42 26 29 7 9 13 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Źródło: IEO
Obraz inwestycji 2009 w elektroenergetyce UE (26 GW) wg EWEA OZE w 2009 r. stanowiły 61% ogółu zainstalowanych nowych mocy elektrycznych; w tym wiatr 39%, %; energia słoneczna 16. Źródła konwencjonalne 39%, w tym gaz 26%, węgiel -9%, energia jądrowa -2%; z uŝytku wyłączono więcej elektrowni węglowych i nuklearnych niŝ uruchomiono.
Przewidywane średnie koszty produkcji energii elektrycznej z OZE w UE w roku 2020, w 2005/MWh Źródło: Komisja Europejska, 2nd Strategic Energy Review Konkurencyjne technologie OZE wobec konwencjonalnych (grid parity)
Wstępne szacunki nakładów inwestycyjnych (wg IEO 2008) na osiągniecie 15 % udziału energii z OZE w 2020 r. ~ 90 mld PLZ Segment rynku Energia elektryczna Ciepło Biopaliwa Moc zainstalowana w 2020 r. 11 GW biogaz 1.4 ( 0,4 z upraw), elektorciepłownie na biomase 0,5 wodna 1.1 wiatr 8, w tym 0,5 off shore 34 GW 1 geotermia (głęboka, ale głównie pytka), 8 słoneczna (roŝne formy), 25 biomasa (ciepło samo w sobie plus to z kogeneracji) 55 PJ Moc (wydajność) zainstalowana w 2005 r. ok. 1 GW (funkcjonująca nadal do 2020). 14 GW (głównie w starych kotłach na paliwa stałe; załoŝono Ŝe do 2020 r. funkcjonować będzie jedynie. 4 GW z obecnych mocy) 5 PJ (oprócz inwestycji budowlanych w biodiesel i biopaliwa II generacji potrzebne inwestycje odtworzeniowe w bioetanol Wymagane nowe moce 10 GW 30 GW 50 PJ Wymagane nakłady inwestycyjne 40 mld zł 45 mld zł 6 mld zł Jednostkowe nakłady inwestycyjne średnio po 4000 zł/mw, z uwzględnieniem spadku kosztów w efekcie krzywej uczenia i efektu skali średnio po 1500 zł/mw średnio ok. 4 zł/l nowych zdolności wytwórczych
Jak optymalizować inwestycje OZE do 2020 i czynić je efektywnymi? WdroŜenie dyrektywy 2009/28/WE kluczowym elementem Pakietu klimatycznego UE. dobre wdroŝenie i dobry Plan działań na rzecz OZE do 2020 r. oznacza realizację celu związanego z redukcją emisji CO2 Liczy się efekt całościowy, a nie w wybranych sektorach: zielonej energii elektrycznej, biopaliw i zielonego ciepła NaleŜy zmniejszyć presję na wykorzystanie biomasy (84% w zielonym energy mix w 2020, obecnie 63% w UE) i otworzyć się na perspektywiczne obszary morska energetyka wiatrowa na Bałtyku (projekt o charakterze cywilizacyjnym, równowaŝny z energetyką jądrową, moŝliwe zaangaŝowanie środków UE i EIB) Wsparcie dla mikrogeneracji (biogaz, małe elektrownie wiatrowe) i produkcji zielonego ociepla (energia słoneczna, geotermalna) Rozwój sieci z uwzględnieniem potrzeb OZE Efektywne wykorzystanie środków NFOSiGW do 2013 (ok. 4 mld zł, środki pozwalające kształtować rynek) oraz funduszy UE do 2012 (ok. 2 mld zł) wyłącznie na OZE, w tym małoskalowe oraz rozwój sieci pod potrzeby OZE strategiczna rola OZE w funduszach UE 2014-2020