D2 POŁĄCZENIA I CYKLE DOŚWIADCZEŃ JEDNOCZĄCYCH

D2 POŁĄCZENIA I CYKLE DOŚWIADCZEŃ JEDNOCZĄCYCH Doświadczenie jednoczące można zrozumieć, jako przeciwne do doświadczenia alienacji, doświadczenia bycia odłączonym od jakiejś większej całości, czy też bycia wyobcowanym. Ludzie wyobcowani to tacy, którzy nie czują łączności z jakąś grupą, tradycją, ustalonym systemem wierzeń, wartości lub ogólnie akceptowanym modelem zachowania. Wyalienowany człowiek jest zagubiony. Z powodu braku trwałych wartości, czy też kierunku życia, który nadaje jakaś grupa, może stać się ofiarą sprzecznych pragnień, jest narażony na różne manipulacje. Takiego człowieka można porównać do kropli, która wysycha bardzo szybko, gdy nie jest częścią większego zbiornika wodnego. Ponieważ przynależność do jakiejś większej grupy wzmacnia, podtrzymuje i rozwija życie człowieka, każdy człowiek instynktownie dąży do tego, aby należeć do czegoś większego niż on sam. Może to być na przykład: naród, szczep lub rodzina, lokalna grupa sąsiedzka, grupa religijna, sekta, partia polityczna, system filozoficzny, ideologia lub ruch, dziedzina lub typ sztuki, grupa kibiców sportowych lub fanów muzycznych, grupa młodzieżowa lub przestępcza. ID może pomóc we wzmacnianiu wewnętrznej łączności z szerszym kontekstem życia i w dostrzeżeniu głębszego sensu naszych indywidualnych istnień, jak również może ustrzec przed niebezpieczeństwami związanymi z desperackim i chaotycznym dążeniem do przynależności i zdobycia poczucia sensu życia. CELEM tego rozdziału jest opisanie naszych wewnętrznych doświadczeń zjednoczenia z jakąś większą całością. Te doświadczenia są materiałem, który może pomóc nam dostrzec sens naszego życia i kierunek, w którym ono dąży. W przeciwieństwie do kropel, które stają się częścią oceanu poprzez fizyczne złączenie się z nim, człowiekowi nie wystarczy fizyczny aspekt (np. przebywanie na tym samym terytorium, uczestnictwo w spotkaniach, noszenie tego samego ubrania, czytanie tych samych książek itd.), aby rzeczywiście stać się częścią jakiejś większej całości. Łączy się on z większą całością poprzez swoje subiektywne uczucia utożsamiania się (wewnętrznego identyfikowania się) z tą całością. Taka łączność jest owocem wewnętrznego doświadczenia. W monokulturowych społeczeństwach różnorodne mity (uczenie się), zwyczaje oraz ryty inicjacyjne (doświadczenie) tworzyły i pogłębiały wewnętrzną jedność (przynależność do grupy, wewnętrzne utożsamianie się z nią). Obecnie, w bardzo zróżnicowanych społeczeństwach pluralistycznych, sytuacja jest bardziej skomplikowana, gdyż istnieje wiele różnych możliwości (grup, tradycji). Młody człowiek spotyka się z wieloma propozycjami, z których sam musi wybierać. Często ludzie dokonują wyboru, zanim są do tego odpowiednio przygotowani. Aby uniknąć ślepego wyboru, potrzebne jest poznanie swoich wewnętrznych doświadczeń i zrozumienie ich w kontekście całego własnego życia. Doświadczenie wewnętrzne, które łączy nas z jakąś większą całością, składa się z wielu mniejszych doświadczeń, które łącznie tworzą pewien ciąg. Jest to cykliczny proces, pełen różnorodnych napięć i sprzecznych przeżyć: wzlotów i upadków; nadziei i zawodów; zwątpień i wiary; lęków i śmiałego spojrzenia w przyszłość; nowych spostrzeżeń i całkowitej dezorientacji, zagubienia; radości i smutku; entuzjazmu i depresji itd. CYKL DOŚWIADCZENIA JEDNOCZĄCEGO o PIERWSZY ETAP zaczyna się od przeciwieństwa doświadczenia zjednoczenia, czyli od poczucia braku sensu, poczucia alienacji, wewnętrznego rozbicia. Towarzyszą mu różne negatywne i bolesne emocje, jak również różne złe przeczucia, mary nocne, pesymizm, depresja. Nie dostrzegamy szansy na odnalezienie sensu, ani nadziei na wyjście z tej sytuacji. Okres ten jest bardzo bolesny, ale jest integralną częścią całego cyklu, dlatego też nie należy ulegać pokusie stłumienia negatywnych odczuć, czy też ignorowania tej sytuacji lub ucieczki. 25

o DRUGI ETAP. Stopniowo zaczynamy przeczuwać wewnętrznie możliwości wyjścia z tej sytuacji, dostrzegamy nadzieję na pozytywne rozwiązanie. Konsekwentnie podejmujemy bardziej aktywne i zdecydowane poszukiwania (zrozumienia, dróg wyjścia, możliwości rozwiązania itd.). Dokonujemy nowych odkryć, dostrzegamy nowy sens, nieznane do tej pory prawdy. Pierwotne zwątpienie lub niedowierzanie, przemienia się w wielki entuzjazm. Znajdujemy się w nowym świecie. Jest to faza otwarcia nowego doświadczenia jednoczącego. W miarę upływu czasu emocje stabilizują się. o TRZECI ETAP. Po pewnym czasie pojawiają się pytania, o których nie myśleliśmy wcześniej. Patrzymy na świat i nasze poprzednie przekonania z innej perspektywy (zdobytych przez doświadczenie nowych przekonań) niż poprzednio. Entuzjazm powoli wycisza się. Z pewnym niepokojem zastanawiamy się nad tym, co dalej. Nie mamy już tej pewności, która nam towarzyszyła, gdy byliśmy w szczytowym punkcie tego doświadczenia. Powoli zbliżamy się do etapu zamykającego to doświadczenie. o NOWY POCZĄTEK. Część naszych starych przekonań przestaje być aktualna, jedne zanikają, inne zmieniają formę, jeszcze inne pogłębiają się. Czasami stare przekonanie natychmiast zastąpione jest przez nowe. Czasami stare przekonania znikają, ale nowe nie pojawiają się. Pozostaje pustka. W tym przypadku, ponownie znajdujemy się w ciemności i rozpoczynamy nowy cykl. Jednak rozpoczynamy ten cykl jako inna osoba (inna niż ta, którą byliśmy na początku poprzedniego cyklu), jako osoba przemieniona poprzednim doświadczeniem. II ZBIÓR DOŚWIADCZEŃ CELEM tego podrozdziału jest zapisanie wewnętrznych przeżyć lub zewnętrznych doświadczeń, które mają dla ciebie jakieś duchowe znaczenie. Chodzi o takie przeżycia, które mogą należeć do jednego z etapów CYKLU DOŚWIADCZENIA JEDNOCZĄCEGO. Na przykład takie, które w jakiś sposób połączyły cię z zewnętrznym światem lub może spowodowały poczucie alienacji; napełniły cię wielką nadzieją lub pogrążyły w beznadziei, doprowadziły do rozpaczy; ukazały ci szerszy horyzont rzeczywistości lub zniszczyły świat, w którym żyłeś; ukazały (może nawet nie w pełni wyrażalne) prawdy życiowe, lub podważyły twoje dotychczasowe przekonania, zmusiły cię do zastanowienia się nad sensem życia, problemem cierpienia, niesprawiedliwości itd.; w jakikolwiek inny sposób zmieniły twoją świadomość lub twoje przekonania, twoje zrozumienie zewnętrznych wydarzeń lub sensu własnego życia; zmieniły twoją postawę wobec innych ludzi, grup lub instytucji; miały lub ciągle mają istotny wpływ na twoje postawy wobec różnych problemów lub na twój sposób zachowania itd. 1. Weź nową kartkę, zapisz tytuł podrozdziału i aktualną datę. 2. Zamknij oczy. Wycisz się. Zwróć uwagę na swój oddech. Po jednym lub dwóch głębszych wdechach, pozwól, aby twój oddech się uspokoił i spowolniał. Odczuj bieg swojego życia. Poczuj własne życie. Jak się ono przemienia? Przez jakie przechodzi etapy lub cykle? Dokąd zmierza? Jaka jest jego istota? Co próbuje ukazać? Trwaj w ciszy i obserwuj bieg swojego życia. 3. Nieprzerwanie trwając w ciszy, zapisuj wspomnienia, które powracają do twojej pamięci i kontynuuj obserwowanie swojego życia w ciszy. Nie próbuj grzebać w pamięci i na siłę przypominać sobie znaczące doświadczenia, ale pozwól im ukazać się spontanicznie. Każde nowe wspomnienie opisz bardzo krótko, nie więcej niż potrzeba do zidentyfikowania treści doświadczenia. Opis doświadczenia nie powinien być dłuższy niż pół strony. Jeżeli opis jest krótszy niż pół strony, zostaw wolne miejsce i nowe wspomnienie zacznij opisywać na drugiej połowie. Zapisz wszystkie, mające duchowe znaczenie doświadczenia, których pamięć powróci, zarówno te przyjemne jak i te nieprzyjemne, dokładnie tak, jak je pamiętasz. Każdemu nowemu wspomnieniu możesz nadać tytuł, a obok tytułu napisz orientacyjną datę tego doświadczenia. 26

III DUCHOWE KAMIENIE MILOWE CELEM opracowania DUCHOWYCH KAMIENI MILOWYCH nie jest zbieranie historycznych faktów swojego życia. Uczyniliśmy już to w poprzednim podrozdziale. Obecnie chodzi o zebranie swojej duchowej historii w jedną całość, składającą się z różnych, następujących po sobie części (jak rozdziały książki) w celu nawiązania relacji dialogu z dokonującym się w naszym wnętrzu duchowym procesem. 1. Przeczytaj swoje wspomnienia, które zebrałeś w poprzednim podrozdziale (ZBIÓR DOŚWIADCZEŃ). 2. Poczynając od swojego dzieciństwa, zastanów się nad rozpiętością swoich doświadczeń związanych z wiarą, ze zwątpieniami, poszukiwaniem sensu życia i próbami zrozumienia jego znaczenia. (Powrót do zapisanych wcześniej KAMIENI MILOWYCH swojego życia może być pomocny. Powracając do poszczególnych okresów swojego życia, zwróć uwagę na treści i jakość życia duchowego w danym okresie.) 3. Weź nową kartkę. Napisz tytuł tego podrozdziału i dzisiejszą datę. 4. Zamknij oczy! Wycisz się! Oddychaj głębiej, wolniej, spokojniej. Siedząc w ciszy, nie myśl o niczym konkretnym. Spróbuj wewnętrznie odczuć bieg swojego życia. Przepływ czasu. Zmiany. Nie myśl o życiu, ani o żadnym konkretnym wydarzeniu, ale staraj się odczuć to, co łączy to wszystko w jedną całość. Szczególnie staraj się odczuć wszystkie elementy dotyczące życia duchowego, twojej wiary, usiłowań poznania znaczenia i sensu życia. Staraj się odczuć bieg twojego wewnętrznego życia jako rzekę płynącą pod powierzchnią zewnętrznych wydarzeń, w głębi twojego bytu, która łączy całe twoje życie w jedną spójną całość. Będąc w stanie półświadomym, przyjmij postawę otwartej pasywności. Nie kieruj swoimi myślami lub odczuciami. Otwórz się na to wszystko, co wypływa z twojego wnętrza. Nie oceniaj, ani nie komentuj tego, co ukazuje się tobie. Po prostu obserwuj jak różne wydarzenia, sytuacje, wspomnienia przychodzą i odchodzą. Nie koncentruj się na szczegółach pojawiających się wyobrażeń (wydarzenie, przeżycie, sytuacja, doświadczenie, dźwięk, myśl, spostrzeżenie itd.), ale uświadom sobie wrażenie, jakie wywiera na tobie twoja wędrówka. Pozwól twojemu wewnętrznemu życiu, wyrazić się w takiej formie, w jakiej zechce. 5. Od czasu do czasu, bez burzenia wewnętrznej ciszy, otwórz oczy i na przygotowanej kartce zapisz (jednym kluczowym słowem, lub bardzo krótkim opisowym wyrażeniem) duchowe doświadczenia, które powróciły do twojej pamięci (doświadczenia jakiegoś przełomu, przebicia się, otwarcia, zrozumienia, przebudzenia lub odkrycia, jak również chwile ciemności i pustki, kiedy tego typu doświadczenia wydawały się niemożliwe, które miały jakiś wpływ na twój rozwój duchowy, były początkiem lub końcem jednego z etapów twojego wewnętrznego życia). Ponownie zamknij oczy i kontynuuj obserwację pojawiających się wyobrażeń. Kiedy odczujesz, że już uchwyciłeś całość swojego życia, przejdź do następnego punktu. Poszczególne doświadczenia zapisuj w oddzielnej linijce, w takiej kolejności, w jakiej się pojawią. Lista powinna zawierać przynajmniej dziesięć elementów, ale nie powinna przekraczać czternastu. 6. Po zakończeniu tworzenia listy DUCHOWYCH KAMIENI MILOWYCH, ponumeruj je w kolejności chronologicznej. 7. Kilkakrotnie, bardzo powoli przeczytaj sporządzoną przez siebie listę, w kolejności chronologicznej. Zwróć uwagę na swoje uczucia i reakcje (myśli, spostrzeżenia), które pojawiają się w tobie podczas czytania tej listy i zapisz je poniżej listy. Powtarzaj czytanie listy tak długo, jak długo będzie wydało ci się to sensowne. 8. Jeżeli te spostrzeżenia sugerują pracę w innym dziale ID, zapisz to wyraźnie i spróbuj zastosować się do tej sugestii w najbliższym czasie. 9. Jeśli przypomnisz sobie jakieś duchowe, wewnętrzne doświadczenie, zapisz je w poprzednim podrozdziale (ZBIÓR DOŚWIADCZEŃ). 27

IV OTWARCIE NIEPRZEBYTYCH DRÓG DUCHOWYCH 1. Weź nową kartkę. Napisz tytuł tego podrozdziału i dzisiejszą datę. 2. Zamknij oczy! Wycisz się! Oddychaj głębiej, wolniej, spokojniej. Siedząc w ciszy, nie myśl o niczym konkretnym. Spróbuj wewnętrznie odczuć atmosferę swojego życia wewnętrznego, jego cykle i zmiany. 3. Przeczytaj sporządzoną przez siebie listę DUCHOWYCH KAMIENI MILOWYCH w kolejności chronologicznej, oraz zapis dotyczący uczuć i spostrzeżeń, jakie zauważyłeś w sobie podczas czytania tej listy. Powróć do ciszy i ponownie odczuj te uczucia i emocje. Trwaj przez chwilę w tej atmosferze. Zwróć uwagę na ciągłość twojego życia wewnętrznego. Odczuj tą ciągłość. 4. Spróbuj odczuć wszystkie doświadczenia, które składają się na twoje życie wewnętrzne. Nie zatrzymuj się na żadnym konkretnym doświadczeniu, ale pozwól im swobodnie przepływać przez twoją świadomość. 5. Powróć do wcześniej zapisanego ZBIORU DOŚWIADCZEŃ. Nie czytaj szczegółowo swoich zapisków, ale pobieżnie prześledź je oczami, starając się odczuć opisane tam doświadczenia. Przechodząc od jednego doświadczenia do drugiego, obserwuj zmianę swoich uczuć i emocji, które one wzbudzają. Jeśli, któreś z doświadczeń wzbudzają w tobie szczególnie mocne emocje (szczególnie poruszyły cię wewnętrznie), zatrzymaj się przy nich przez dłuższą chwilę. Pod opisem tych doświadczeń, zapisz wszystkie uczucia, myśli, spostrzeżenia, wspomnienia, skojarzenia, wyobrażenia, itd., które pojawiają się w tobie. 6. Powróć do ciszy. Zamknij oczy. Oddychaj głębiej, wolniej, spokojniej. Trwaj w bezruchu. 7. Trwając w ciszy, skieruj swoją uwagę na ciągłość, którą dostrzegłeś w swoim życiu wewnętrznym, poprzez tworzenie listy DUCHOWYCH KAMIENI MILOWYCH. Bez myślenia o czymś konkretnym, staraj się odczuć ciągłą obecność nieuchwytnej nitki, która łączy poszczególne doświadczenia wewnętrzne. 8. Trwając w ciszy, przypomnij sobie własne usiłowania w celu poznania sensu życia; swoje różnorodne przekonania; przebyte cykle, z ich etapami pustki i intensywności treści; wszystko to, co składa się na twoje życie wewnętrzne. Skoncentruj się na ich ciągłości i jedności. Spojrzyj na swoje wewnętrzne życie, jako na jedną organiczną całość. 9. Ponownie powróć do ZBIORU DOŚWIADCZEŃ i prześledź je po kolei. Tym razem nie zwracaj swojej uwagi na uczucia, ale na ciągłość tych doświadczeń. Spójrz na te doświadczenia, jako na elementy jednego życia. o Czy dostrzegasz wspólne elementy doświadczeń, które do tej pory wydawały się całkowicie wyjątkowe i niemające nic wspólnego z innymi doświadczeniami? o Czy dostrzegasz jakiś element, który jest obecny w różnych, czasami czasowo bardzo odległych od siebie doświadczeniach (jakiś motyw lub temat, który co jakiś czas pojawia się i zanika)? o Czy przypominasz sobie jakieś wydarzenia, przeżycia, doświadczenia, itd., które w jakiś sposób łączą zapisane już doświadczenia? Jakie są to doświadczenia? W jaki sposób połączyły pozostałe? Jaki wpływ miały na twoje życie wewnętrzne? Zapisz swoje spostrzeżenia w ZBIORZE DOŚWIADCZEŃ. 10. Na przygotowanej wcześniej kartce, opisz najistotniejsze element wydarzeń, w których dostrzegłeś jakąś wewnętrzną spójność. 11. Siedząc w ciszy, zwróć swoją uwagę na ciągłość łączącą wszystkie te wydarzenia, postaraj się odczuć je jako jedną całość. Zapisz pojawiające się uczucia, emocje, myśli, słowa, wrażenia, wyobrażenia, symbole itd. 12. Zastanów się nad znaczeniem tych wydarzeń. Nie myśl o nich w ich kontekście chronologicznym (w kontekście wydarzeń, które je poprzedziły, albo, które nastąpiły 28

bezpośrednio po nich), ale w kontekście wydarzeń, które łączą się z nimi wewnętrznie, w kontekście ich wewnętrznej ciągłości. o Czy dostrzegasz jakiś schemat (prawidło, szablon)? o Jaką drogę wskazują te doświadczenia? o Jaką przyszłość usiłują uformować? o W jakim kierunku usiłują dążyć? o Jakie możliwości ukazują? o Do czego wzywają (zapraszają)? o Czy odczytywałeś znaczenie tych wydarzeń w czasie, kiedy miały miejsce? o Czy w pełni odpowiadałeś na wezwania, które zawierały te doświadczenia? o Czy ciągle istnieją przeszkody, które utrudniły lub całkowicie uniemożliwiły ci odpowiedzenie na to wezwanie? o Czy obecnie istnieje możliwość odpowiedzenia na to wezwanie? o Czy widzisz sens (wartość) w odpowiedzeniu na to wezwanie? o Czy chcesz na nie odpowiedzieć? Jeżeli zidentyfikowałeś więcej niż jedną grupę wewnętrznie połączonych ze sobą doświadczeń, to w podobny sposób opisz każdą z tych grup. 29