MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER INSTALACJI I URZDZE SANITARNYCH 713 [02]

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE MONTER INSTALACJI I URZDZE SANITARNYCH 713 [02]

I. ZAŁOENIA PROGRAMOWO-ORGANIZACYJNE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE: MONTER INSTALACJI I URZDZE SANIATRNYCH 1. OPIS KWALIFIKACJI ABSOLWENTA 1.1 Umiejtnoci zawodowe stanowice kwalifikacje w zawodzie W wyniku kształcenia w zawodzie montera instalacji i urzdze sanitarnych ucze (słuchacz) powinien umie: czyta, analizowa i interpretowa rysunki techniczne instalacji: wodocigowych, kanalizacji, centralnego ogrzewania, ciepłej wody uytkowej, gazu oraz wentylacji i klimatyzacji, szkicowa elementy instalacji sanitarnych, posługiwa si przyrzdami pomiarowymi, dobiera, prawidłowo uytkowa i konserwowa urzdzenia oraz sprzt przeznaczone do rcznej i mechanicznej obróbki instalacyjnych wyrobów z metali i tworzyw sztucznych, zorganizowa, uytkowa i likwidowa stanowisko robocze do wykonywania montau instalacji, dobiera elementy instalacji sanitarnych - rury, kształtki, armatur, urzdzenia, przybory itp. stosownie do zaprojektowanej instalacji i planowanych prac monterskich, samodzielnie montowa elementy instalacji: * wodocigowej, * ciepłej wody uytkowej, * kanalizacyjnej, 2

* centralnego ogrzewania, * gazu, * wentylacji i klimatyzacji, podłcza do instalacji urzdzenia pomiarowe, sygnalizacyjne itp., wykonywa przyłcza wodocigowe, kanalizacyjne (przykanalik) i gazowe łczce instalacje budynku z odpowiednimi sieciami komunalnymi, montowa urzdzenia lokalnych uj wody i oczyszczalni cieków, podłcza instalacj grzewcz do lokalnych i centralnych ródeł ciepła, przygotowywa wykonan instalacj do przeprowadzenia prób szczelnoci i cinienia, dokonywa tych prób oraz wykrywa, ustala i usuwa ewentualne usterki, przygotowa wykonane instalacje do odbioru technicznego, lokalizowa awarie eksploatowanych instalacji oraz je usuwa, dokonywa obmiaru wykonanych robót pod wzgldem wykorzystanych materiałów, dokonywa rozliczenia materiałowego, pracy sprztu oraz robocizny, prowadzi gospodark materiałowo-sprztow w obrbie stanowiska pracy, przestrzega przepisów bezpieczestwa i higieny pracy obowizujcych podczas prac montaowych i demontaowych instalacji, pisa podania, skargi i wnioski do pracodawców, organów administracji pastwowej i nadzoru budowlanego, wykorzystywa w działalnoci zawodowej znajomo procesów zachodzcych w gospodarce rynkowej, udziela pierwszej pomocy osobom, które uległy wypadkowi. 3

1.2. Wymagania psychofizyczne właciwe dla zawodu Kandydat do zawodu powinien charakteryzowa si: ogóln sprawnoci psychofizyczn, pełn koordynacj wzrokowo-ruchow, podzielnoci uwagi, umiejtnoci współpracy w grupie, odpowiedzialnoci i zdyscyplinowaniem. 1.3. Przeciwwskazania zdrowotne: wady wzroku: wysoka krótkowzroczno, ograniczenie pola widzenia, upoledzenie ostroci wzroku, brak widzenia obuocznego, choroby siatkówki groce jej odklejeniem, zaburzenie stereoskopii, zaburzenia równowagi: przewlekłe choroby błdnika i skłonno do omdle, lk wysokoci, choroby centralnego i obwodowego układu nerwowego: padaczka, polineuropatie, niedowłady koczyn, choroby psychiczne, cukrzyca, upoledzenia sprawnoci układu ruchu: due skrzywienie krgosłupa, znaczne płaskostopie, stany po amputacji koczyn, ograniczenie ruchomoci duych stawów, choroby reumatoidalne, dyskopatie, choroby układu krenia i układu sercowo-naczyniowego: zaburzenia rytmu serca i przewodzenia, nadcinienie ttnicze, ylaki koczyn dolnych, przewlekłe choroby układu oddechowego: nieyty oskrzeli, dychawica oskrzelowa, choroby krtani, przewlekłe choroby układu moczowego i nerek, 4

upoledzenie słuchu znacznego stopnia. UWAGA KOCOWA O przydatnoci do nauki zawodu i zdolnoci do pracy w budownictwie orzeka lekarz posiadajcy odpowiednie kwalifikacje w zakresie medycyny pracy i uprawnienia do wykonywania bada profilaktycznych. Badania lekarskie musz spełnia wszystkie kryteria okrelone we wskazaniach i przeciwwskazaniach zdrowotnych, dotyczcych toku nauki i póniejszego wykonywania zawodu przez kandydata. 2. SPECYFICZNE WYMAGANIA ZAWODU Podstawowym celem kształcenia w zawodzie montera instalacji i urzdze sanitarnych jest przygotowanie absolwenta do wykonywania prac montaowych na poziomie robotnika wykwalifikowanego oraz stworzenie moliwoci dalszego podnoszenia kwalifikacji zawodowych w formach szkolnych lub pozaszkolnych. Absolwent moe by zatrudniony na stanowiskach montera instalacji sanitarnych (wodocigowych i ciepłej wody uytkowej, kanalizacyjnych, grzewczych, wentylacji i klimatyzacji oraz gazowych) w firmach budowlanych i instalacyjnych, warsztatach rzemielniczych, remontowo montaowych, administracjach domów mieszkalnych. Moe wykonywa prace montaowe i demontaowe oraz nadzorowa eksploatacj i konserwowa czynne instalacje sanitarne. Typowymi pracami absolwenta s: monta instalacji budowlanych metodami tradycyjnymi, 5

monta prefabrykowanych instalacji w warsztatach prefabrykacji i na budowach, wykonywanie bruzd i otworów w murach oraz innych prac przygotowawczych i pomocniczych, wykonywanie wykopów w gruntach rónych kategorii, układanie i monta rur w gotowych wykopach, monta kotłów centralnego ogrzewania, wymienników centralnego ogrzewania i ciepłej wody uytkowej, pomp cyrkulacyjnych, hydroforów itp., przeprowadzanie prób szczelnoci wykonanych instalacji oraz przygotowanie ich do odbioru technicznego, wykonywanie izolacji termicznych i przeciwwilgociowych przewodów montowanych w wykopach i na cianach budynków. Wyznacznikiem skutecznoci procesu dydaktycznego s umiejtnoci zawodowe okrelone w celach kształcenia a ukształtowane w toku prowadzenia zaj praktycznych i podczas nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Kształcenie zawodowe montera instalacji i urzdze sanitarnych prowadzone bdzie w dwóch blokach programowych. Blok A : technologie robót instalacyjnych obejmuje treci z zakresu podstaw budownictwa ogólnego, materiałoznawstwa, technologii wykonywania instalacji sanitarnych, bezpieczestwa i higieny pracy oraz ochrony rodowiska. Blok B, o nazwie dokumentacja techniczna i podstawy działalnoci gospodarczej obejmuje treci umoliwiajce praktyczne wykorzystanie dokumentacji technicznej na stanowisku roboczym (czytanie rysunków budowlanych i instalacyjnych, szkicowanie prostych instalacji sanitarnych, dokonywanie obmiarów instalacji i urzdze na stanowisku pracy), a take 6

prowadzenie w przyszłoci działalnoci gospodarczej w warunkach gospodarki rynkowej. Kształcenie monterów instalacji i urzdze sanitarnych powinno odbywa si przy współpracy z firmami instalacyjnymi; dotyczy to zwłaszcza odbywania zaj praktycznych oraz dostpu do najnowszych rozwiza materiałowo technologicznych. 3. WARUNKI TECHNICZNE Zajcia obejmujce teoretyczne kształcenie zawodowe powinny odbywa si w specjalistycznych pracowniach przedmiotowych wyposaonych w takie techniczne rodki dydaktyczne jak: * rzutnik pisma, * ekran, * epidiaskop, * diaskop, * telewizor kolorowy, * odtwarzacz video, * magnetowid. oraz materiały dydaktyczne w postaci: * aktualnych zestawów Polskich Norm, * przepisów Urzdu Dozoru Technicznego niezbdne do efektywnego i racjonalnego prowadzenia zaj lekcyjnych bez podziału uczniów na grupy. Szkoła podejmujca kształcenie w zawodzie montera instalacji i urzdze sanitarnych powinna posiada: - pracowni ogólnobudowlan wyposaon w: 7

biblioteczk zawierajc: projekty techniczne budynków, Polskie Normy, czasopisma fachowe, katalogi i prospekty wydawane przez producentów i wykonawców, foliogramy, filmy dydaktyczne, modele, próbki materiałów, - pracowni rysunku technicznego wyposaon w: przybory krelarskie, wzorniki pisma technicznego i figur geometrycznych, model rzutni z ruchomymi płaszczyznami rzutowania, modele brył geometrycznych, naturalne elementy budowlane i instalacyjne, foliogramy, zestaw Polskich Norm dotyczcych rysunku technicznego, projekty techniczne instalacji, - pracowni technologii instalacyjnych, wyposaon w rodki dydaktyczne dotyczce montau instalacji sanitarnych, takie jak: foliogramy, katalogi, prospekty, cenniki itp. materiałów, urzdze, armatury i przyborów sanitarnych, projekty techniczne instalacji, - pracowni instalacyjn lub pomieszczenia warsztatowo laboratoryjne, przeznaczone do prowadzenia wicze z zakresu montau i demontau instalacji sanitarnych, wyposaone w: narzdzia pomiarowe i kontrolno pomiarowe, 8

narzdzia traserskie, narzdzia i sprzt do obróbki rcznej wyrobów metalowych oraz z tworzyw sztucznych. Moliwe jest równie prowadzenie zaj praktycznych w specjalistycznej firmie instalacyjnej, zapewniajcej osignicie umiejtnoci okrelonych w opisie kwalifikacji absolwenta. Ze wzgldu na specyfik zawodu montera instalacji i urzdze sanitarnych, uwzgldniajc rónorodno instalacji (wodocigi i kanalizacja, ciepła woda uytkowa, ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja, gaz) oraz zmienno stanowiska roboczego zakłada si, e zajcia praktyczne w znacznym stopniu bd odbywa si na czynnych budowach, a fakt ten nakłada na dyrekcj szkoły dodatkowe obowizki organizacyjne i dydaktyczne. Realizacja kształcenia praktycznego w firmie budowlanej czy instalacyjnej wymaga podpisania stosownych umów, okrelajcych czas, zakres i form kształcenia oraz zasady rozlicze finansowych, a take ustalenia nadzoru dydaktycznego ze strony nauczycieli zaj praktycznych. 4. WARUNKI KADROWE Wymagania w zakresie kwalifikacji nauczycieli powinny by zgodne z rozporzdzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 10 padziernika 1991 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz okrelenia szkół i wypadków, w których mona zatrudnia nauczycieli nie majcych wyszego wykształcenia (Dz. U. Nr 89, poz. 433 oraz 1994 r. Nr 5, poz. 19 i Nr 109, poz. 521). 5. KSZTAŁCENIE W RÓNYCH TYPACH SZKÓŁ I 9

FORMACH ORGANIZACYJNYCH Zakres kształcenia zawodowego monterów instalacji i urzdze sanitarnych okrelaj: - umiejtnoci stanowice kwalifikacje zawodowe, - treci kształcenia ujte w blokach programowych. Kształcenie montera instalacji i urzdze sanitarnych moe odbywa si w nastpujcych typach szkół dla młodziey i dorosłych: w szkole zasadniczej na podbudowie szkoły podstawowej (3-letni cykl kształcenia), w liceum zawodowym na podbudowie szkoły podstawowej (4-letni cykl kształcenia), w szkole policealnej na podbudowie liceum ogólnokształccego (1,5- roczny cykl kształcenia). Uczniowie wszystkich typów szkół, zarówno młodzie jak i doroli, bd zdobywali umiejtnoci praktyczne podczas zaj praktycznych, a uczniowie liceum zawodowego i szkoły policealnej dodatkowo podczas praktyki zawodowej. W szkołach dla dorosłych prowadzonych w formach stacjonarnych lub zaocznych czas przeznaczony na kształcenie praktyczne powinien by ustalony na podstawie przepisów ujtych w Kodeksie Pracy. Czas przeznaczony na prowadzenia zaj zarówno w szkole zasadniczej, liceum zawodowym oraz szkole policealnej dla dorosłych jest nieznacznie zmniejszony w stosunku do okrelonego w szkołach dla młodziey, dlatego te nauczyciele w ramach pracy komisji przedmiotowej powinni dokona korekt w zakresie treci kształcenia. Zaleca si podział uczniów na grupy na zajciach dotyczcych treci kształcenia zwizanych z dokumentacj techniczn, podczas których ucze 10

powinien rysowa lub szkicowa elementy instalacji na stanowisku umoliwiajcym samodzielne rozwizywanie problemów. Podział na grupy jest niezbdny równie podczas prowadzenia zaj praktycznych z zakresu montau i demontau instalacji i urzdze sanitarnych. Liczebno grup lub zespołów jest zalena przede wszystkim od treci kształcenia oraz tematyki wykonywanych zada wicze. Forma organizacyjna prowadzenia zaj praktycznych powinna w przewaajcej mierze mie charakter formy indywidualnej zrónicowanej, co nie wyklucza wprowadzenia formy jednolitej indywidualnej lub zbiorowej. Zaleca si, aby w procesie kształcenia zawodowego nauczyciele prowadzili zajcia m.in. takimi aktywizujcymi metodami jak: * metoda projektów, * metoda samokształcenia kierowanego, * metoda tekstu przewodniego, * metoda wicze. oraz wspomagali ten proces poprzez zastosowanie rónorodnych rodków dydaktycznych, stymulujcych procesy mylowe uczniów. Konieczne jest zapewnienie korelacji midzy treciami kształcenia ujtymi w teoretycznych przedmiotach zawodowych i zajciach praktycznych. Organizatorzy kształcenia praktycznego powinni zapewni warunki pełnej realizacji treci ujtych w programie dla całego cyklu prowadzenia zaj praktycznych. W miejscu prowadzenia zaj praktycznych naley zapewni uczniom: pomieszczenie do prowadzenia instruktau wstpnego i kocowego, odzie robocz i sprzt ochrony osobistej, odpowiednie warunki higieniczno-sanitarne. 11

Podczas realizacji zada praktycznych na stanowiskach roboczych na czynnej budowie uczniowie powinni pracowa wyłcznie pod kierunkiem nauczycieli lub instruktorów zaj praktycznych z przygotowaniem pedagogicznym, prowadzcych zajcia zgodnie z zasadami dydaktyki kształcenia zawodowego. W toku zaj praktycznych nauczyciele powinni zwraca szczególn uwag na problemy bezpieczestwa i higieny pracy oraz ergonomii. 6. POWIZANIE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Z KSZTAŁCENIEM OGÓLNYM Kształcenie ogólne stanowi niezbdn podbudow kształcenia zawodowego. Wszdzie tam, gdzie jest to moliwe, powinna istnie korelacja midzyprzedmiotowa; szczególn uwag naley zwróci na skorelowanie treci kształcenia matematyki, fizyki i chemii z treciami ujtymi w blokach programowych w niniejszej podstawie programowej. Umiejtno komunikowania si (jasno, precyzja i zwizło wypowiedzi) powinna by kształtowana podczas zaj z wszystkich (ogólnokształccych i zawodowych) przedmiotów nauczania; pozwoli ona nie tylko na precyzyjne stosowanie poj i terminologii organizacyjno technologicznej, jest równie wana przy porozumiewaniu si ze zwierzchnikami, współpracownikami i w yciu prywatnym. 12

II. PODZIAŁ GODZIN NA BLOKI PROGRAMOWE Nazwa bloku programowego A. TECHNOLOGIE ROBÓT INSTALACYJNYCH B. DOKUMENTACJA TECHNICZNA oraz PODSTAWY DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ RAZEM: Minimalna liczba godzin w cyklu kształcenia w % * 60 % 20 % 80 % ** * Podział godzin na bloki programowe dotyczy zarówno kształcenia młodziey jak i dorosłych (w formie stacjonarnej i zaocznej) we wszystkich typach szkół okrelonych w klasyfikacji zawodów. ** 20% godzin pozostaje do rozdysponowania przez autorów programów na dostosowanie kształcenia do potrzeb lokalnego rynku pracy. 13

III. PODSTAWY PROGRAMOWE KSZTAŁCENIA W BLOKACH PROGRAMOWYCH A. TECHNOLOGIE ROBÓT INSTALACYJNYCH 1. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku zorganizowanego procesu kształcenia ucze (słuchacz) powinien umie: organizowa stanowisko pracy montera instalacji sanitarnych zgodnie z wymogami technologicznymi, przepisami bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej, ochrony rodowiska i zasadami ergonomii, dobiera i selekcjonowa oraz transportowa na stanowisko pracy podstawowe i pomocnicze materiały instalacyjne, dobiera sprzt i narzdzia konieczne do wykonywania prac monterskich, organizowa stanowisko robocze do montau rónych instalacji sanitarnych, montowa przewody i uzbrojenie instalacji wody zimnej i ciepłej wody uytkowej, kanalizacyjne, grzewcze, gazowe oraz wentylacji i klimatyzacji z rónych materiałów, montowa armatur czerpaln, montowa przybory sanitarne, kompletowa i montowa odbiorniki ciepła, montowa kotły grzewcze oraz uzbrojenie i osprzt kotłów grzewczych, montowa urzdzenia wzłów cieplnych, montowa urzdzenia zabezpieczajce, sygnalizacyjne i kontrolnopomiarowe, montowa przybory gazowe, montowa urzdzenia wentylacji i klimatyzacji, 14

wykonywa proste czynnoci murarskie i tynkarskie, demontowa elementy instalacji sanitarnych, wymienia uszkodzone lub niesprawne elementy uzbrojenia instalacji sanitarnych, zamawia i rozlicza podstawowe i pomocnicze materiały instalacyjne, posługiwa si dokumentacj techniczn instalacji sanitarnych, przestrzega obowizujcych podczas wykonywania prac monterskich przepisów bezpieczestwa i higieny pracy, przeciwpoarowych oraz ochrony rodowiska, udziela pierwszej pomocy w nagłych wypadkach. 2. TRECI KSZTAŁCENIA (DZIAŁY PROGRAMOWE) * WPROWADZENIE DO ZAWODU MONTERA INSTALACJI I URZ DZE SANITARNYCH * WIADOMOCI OGÓLNE O BUDOWLACH. * ROBOTY TOWARZYSZ CE (POMOCNICZE): - wykonywanie otworów w przegrodach budowlanych konstrukcyjnych i niekonstrukcyjnych, - wykonywanie bruzd pod przewody instalacyjne w murach z rónych materiałów budowlanych, - wykonywanie napraw murarsko tynkarskich, - wykonywanie izolacji przewodów, - wykonywanie wykopów pod przewody instalacyjne, -wykonywanie zabezpiecze cian wykopów w gruntach rónych kategorii. 15

* MONTA I DEMONTA INSTALACJI WODY ZIMNEJ I CIEPŁEJ WODY UYTKOWEJ ORAZ POŁ CZENIA WODOCI GOWEGO: - monta przewodów pionowych, poziomych i uzbrojenia, - monta armatury czerpalnej, - monta urzdze ciepłej wody uytkowej, - monta instalacji i urzdze hydroforowych, - monta instalacji i urzdze instalacji przeciwpoarowej, - wykonywanie podejcia wodomierzowego, - wykonywanie połczenia wodocigowego, - wykonywanie próby szczelnoci i cinienia instalacji wodocigowej, - dokonywanie odbioru technicznego wykonanej instalacji wodocigowej, - demonta elementów instalacji. * MONTA I DEMONTA INSTALACJI KANALIZACYJNEJ I PRZYKANALIKA: - monta pionowych i poziomych przewodów kanalizacyjnych wraz z uzbrojeniem, - monta podej pod przybory sanitarne, - monta przyborów sanitarnych, - monta przykanalika, - wykonywanie próby szczelnoci instalacji kanalizacyjnej, - dokonywanie odbioru technicznego wykonanej instalacji kanalizacyjnej, - demontowanie elementów instalacji kanalizacyjnej. 16

* MONTA I DEMONTA INSTALACJI GRZEWCZYCH: - monta zasilajcych i powrotnych przewodów instalacji grzewczej, - monta uzbrojenia instalacji grzewczej, - mocowanie i monta odbiorników ciepła, - monta kotłów grzewczych, - monta uzbrojenia i osprztu kotłów grzewczych, - monta urzdze zabezpieczajcych i kontrolno pomiarowych, - monta wzłów cieplnych, - wykonywanie próby szczelnoci i próby cinienia wykonanej instalacji grzewczej, - dokonywanie odbioru technicznego wykonanej instalacji grzewczej, - demonta uzbrojenia i urzdze stosowanych w instalacjach grzewczych. * MONTA I DEMONTA ELEMENTÓW WENTYLACJI I KLIMATYZACJI: - monta elementów wentylacji grawitacyjnej, - monta przewodów i urzdze wentylacji mechanicznej, - monta elementów klimatyzacji, - dokonywanie odbioru wykonanej wentylacji i klimatyzacji, - demonta elementów wentylacji i klimatyzacji. * MONTA I ROBOTY REMONTOWE INSTALACJI GAZOWEJ I PRZYŁ CZA GAZOWEGO: - monta przewodów pionowych i poziomych instalacji gazowej, - monta gazomierza i przyborów gazowych, - przeprowadzanie próby szczelnoci instalacji gazowej, - dokonywanie odbioru technicznego wykonanej instalacji gazowej, 17

- czyszczenie i wymiana elementów instalacji gazowej, - monta przyłcza gazowego, - przeprowadzanie próby szczelnoci przyłcza gazowego, - dokonywanie odbioru technicznego wykonanego przyłcza gazowego. 3. ZALECENIA DOTYCZCE OCENIANIA Poziom przyswojonych wiadomoci i ukształtowanych umiejtnoci powinien by sprawdzany i oceniany po kadym dziale programowym, przez przeprowadzenie bada sumatywnych, z zastosowaniem odpowiednio przygotowanych narzdzi pomiaru dydaktycznego. Narzdzia pomiaru dydaktycznego, których zadaniem jest m.in. sprawdzenie relacji zachodzcych pomidzy poziomem wiadomoci i umiejtnoci rzeczywicie przyswojonych i ukształtowanych przez uczniów w procesie nauczania uczenia si, a poziomem wiadomoci i umiejtnoci załoonych, ujtych w programie kształcenia, powinny mie form: - zestawów zada testowych, zawierajcych róne rodzaje zada uwzgldniajcych poziomy wymaga: A - zapamitania wiadomoci, B - zrozumienia wiadomoci, - sprawdzianów praktycznych, symulujcych rzeczywiste warunki zawodowe sprawdzajcych umiejtnoci na poziomach wymaga: C - wykorzystania wiadomoci w sytuacjach typowych, D - zastosowania wiadomoci w sytuacjach problemowych, - sprawdzianów praktycznych w warunkach rzeczywistych stanowisk roboczych na budowie, uwzgldniajcych poziomy wymaga: A - naladowania działania, B - odtwarzania działania, 18

C - sprawnoci w warunkach stałych, D - sprawnoci w warunkach zmiennych. Przy ocenianiu poziomu wiadomoci i umiejtnoci uczniów naley stosowa obowizujc skal ocen szkolnych. Ocena kocowa wystawiana na koniec semestru lub roku szkolnego powinna uwzgldnia równie wszystkie oceny czstkowe, uzyskane przez uczniów przy okazji dokonywania pomiarów kształtujcych, przeprowadzanych na jednostkach metodycznych. 19

B. DOKUMENTACJA TECHNICZNA oraz PODSTAWY DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ 1. CELE KSZTAŁCENIA W wyniku zorganizowanego procesu kształcenia ucze (słuchacz) powinien umie: czyta dokumentacj techniczn w zakresie projektów architektoniczno budowlanych, instalacji wodocigowych, kanalizacyjnych ciepłej wody uytkowej, instalacji grzewczych, gazowych oraz wentylacji i klimatyzacji, posługiwa si projektami technicznymi podczas wykonywania prac instalacyjnych, rysowa proste elementy poszczególnych instalacji sanitarnych, szkicowa elementy instalacji sanitarnych, sporzdza przedmiary i obmiary robót instalacyjnych korzystajc z dokumentacji technicznej oraz dokonujc pomiarów z natury, posługiwa si podstawowym sprztem pomiarowym, definiowa podstawowe pojcia z zakresu ekonomii i gospodarki rynkowej oraz okrela relacje midzy nimi, uwzgldnia mechanizmy rynkowe na etapie podejmowania i realizacji prac instalacyjnych, przestrzega zasad Prawa budowlanego, Prawa podatkowego, Prawa bankowego, korzysta z przepisów ujtych w Kodeksie Pracy, formułowa rónego typu dokumenty, np. yciorys własny, podanie o przyjcie do pracy, wniosek o załoenie własnej firmy itp., wypełnia formularze, np. zeznania podatkowego. 20

2. TRECI KSZTAŁCENIA (DZIAŁY PROGRAMOWE) * PODSTAWY RYNKU TECHNICZNEGO * PODSTAWOWE KONSTRUKCJE GEOMETRYCZNE * ZASADY WYMIAROWANIA RYSUNKÓW * PRZEKROJE I PÓŁWIDOKI PÓŁPRZEKROJE * RZUTOWANIE PROSTOK TNE * RZUTOWANIE AKSONOMETRYCZNE * RYSUNEK ODRCZNY I SCHEMATYCZNY * OZNACZENIA GRAFICZNE NA RYSUNKACH TECHNICZNYCH ELEMENTÓW BUDOWLANYCH I INSTALACYJNYCH * ELEMENTY MIERNICTWA INSTALACYJNEGO * PODSTAWY GOSPODARKI RYNKOWEJ * PODMIOT GOSPODARCZY I JEGO PRACOWNICY * ZASADY PODEJMOWANIA DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ 21

3. ZALECENIA DOTYCZCE OCENIANIA Poziom przyswojonych wiadomoci i ukształtowanych umiejtnoci powinien by sprawdzany i oceniany po kadym dziale programowym, przez przeprowadzenie bada sumatywnych, z zastosowaniem odpowiednio przygotowanych narzdzi pomiaru dydaktycznego. Narzdzia pomiaru dydaktycznego, których zadaniem jest m.in. sprawdzenie relacji zachodzcych pomidzy poziomem wiadomoci i umiejtnoci rzeczywicie przyswojonych i ukształtowanych przez uczniów w procesie nauczania uczenia si, a poziomem wiadomoci i umiejtnoci załoonych, ujtych w programie kształcenia powinny mie form: - zestawów zada testowych, zawierajcych róne rodzaje zada uwzgldniajcych poziomy wymaga: A - zapamitania wiadomoci, B - zrozumienia wiadomoci, - sprawdzianów praktycznych, symulujcych rzeczywiste warunki zawodowe, sprawdzajcych umiejtnoci na poziomach wymaga: C - wykorzystania wiadomoci w sytuacjach typowych, D - zastosowania wiadomoci w sytuacjach problemowych. Przy ocenianiu poziomu wiadomoci i umiejtnoci uczniów naley stosowa obowizujc skal ocen szkolnych. Ocena kocowa wystawiana na koniec semestru lub roku szkolnego powinna uwzgldnia równie wszystkie oceny czstkowe, uzyskane przez uczniów przy okazji dokonywania pomiarów kształtujcych, przeprowadzanych na jednostkach metodycznych. Uwagi ogólne dotyczce oceniania, wspólne dla wszystkich bloków programowych 22

Przy ocenianiu poziomu wiadomoci i umiejtnoci uczniów naley przyj nastpujce zasady: ucze musi ukształtowa wszystkie umiejtnoci potrzebne do wykonywania czynnoci montaowych instalacji sanitarnych, wynik pomiaru dydaktycznego poziomu ukształtowania poszczególnych umiejtnoci powinien mie charakter alternatywny: ucze umie lub ucze nie umie wykona wskazane zadanie, ukształtowane przez ucznia umiejtnoci mog charakteryzowa si takimi cechami, jak np.: szybko i precyzja wykonywania zadania, rodzaj i liczba popełnionych (skorygowanych lub nie skorygowanych) błdów itp., wobec czego powinny by okrelone kryteria dokonywania oceny, uwzgldniajce te czynniki. 23