Zmiany w VAT 2016 BIBLIOTEKA FINANSOWO-KSIĘGOWA
Zmiany w VAT 2016 Odliczanie VAT za pomocą prewspółczynnika Zmiana właściwości organów podatkowych Nowa ustawa o VAT Zmiana zasad korygowania deklaracji
Redaktor Rafał Kuciński Autorzy Tomasz Krywan Maciej Grochulski Mariusz Olech Mirosław Siwiński Wydawca Katarzyna Bednarska Korekta Zespół ISBN: 978-83-269-4546-5 Copyright by Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa, tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10 DTP: Studio Raster Druk: Miller Druk sp. z o.o. Książka Zmiany w VAT 2016 chroniona jest prawem autorskim. Przedruk materiałów opublikowanych w książce bez zgody wydawcy jest zabroniony. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Informujemy, że Państwa dane osobowe będą przetwarzane przez Wydawnictwo Wiedza i Praktyka sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy ul. Łotewskiej 9a w celu realizacji niniejszego zamówienia oraz do celów marketingowych przesyłania materiałów promocyjnych dotyczących innych produktów i usług. Mają Państwo prawo do wglądu oraz poprawiania swoich danych, a także do wyrażenia sprzeciwu wobec ich przetwarzania do celów promocyjnych. Podanie danych jest dobrowolne. Zapewniamy, że Państwa dane nie będą przekazywane bez Państwa wiedzy i zgody innym podmiotom.
SPIS TREŚCI Wstęp... 5 Rozdział I. Nowe zasady odliczania VAT przy sprzedaży mieszanej... 7 Nowe przepisy mają uszczelnić system odliczeń... 8 4 warunki stosowania przepisów o prewspółczynniku... 8 Podatnik sam określi wysokość prewspółczynnika... 9 Prewspółczynnik jest zaokrąglany... 11 Po zakończeniu roku konieczna jest korekta... 11 Resort finansów określił sposób wyliczania prewspółczynnika... 13 Sposób określania prewspółczynnika... 14 Samorządowe jednostki budżetowe... 14 Samorządowe zakłady budżetowe... 15 Państwowe jednostki budżetowe... 15 Uczelnie publiczne... 15 Instytuty badawcze... 16 Wyłączenie części obrotu przy określaniu prewspółczynnika... 16 Prewspółczynnik utrudnia rozliczanie VAT przy dotacjach... 18 Rozliczanie VAT od grantów... 18 We wniosku o dofinansowanie trzeba wskazać co z VAT... 19 Rozdział II. Zmiana właściwości organów podatkowych w zakresie VAT... 20 Rozdział III. Zmiany w samorządach na potrzeby rozliczania VAT... 22 Samorządowe jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT... 22 Wyjaśnienia resortu finansów... 23 Konieczne są zmiany przepisów... 23 3
Zmiany w VAT 2016 Rozdział IV. Nowa ustawa o VAT... 25 Zwolnienie z podatku sprzedaży nieruchomości zabudowanych... 25 Odliczenie podatku z faktury na czynność zwolnioną lub niepodlegającą VAT... 26 Nowe zasady zwrotu VAT... 27 Przy dużym zwrocie dodatkowe obowiązki... 27 Potrzebne szczegółowe regulacje... 28 Zawiadomienie fiskusa o spodziewanych korzyściach... 29 Koniec z interpretacjami w sprawie VAT... 29 Konsekwencje zmiany przepisów... 29 Podatnicy nie będą chronieni... 30 Postępowania wymiarowe będą bardziej uciążliwe... 30 Brak pewności przy wdrażaniu nowatorskich rozwiązań... 31 Nowe przepisy kolidują z nowelizacją Ordynacji podatkowej... 31 Konieczne są dalsze prace nad projektem... 32 Rozdział V. Nowe zasady korygowania deklaracji... 33 Korekta deklaracji na nowych zasadach... 33 Uzasadnienie przyczyn korekty nie jest konieczne... 34 Korekta deklaracji nie zawsze jest możliwa... 35 Zawiadomienie o kontroli... 35 Korekta może być wielokrotna... 37 Nagroda za dobrowolne poprawienie deklaracji... 37 Obniżona stawka odsetek nie dla każdego... 38 Obniżone odsetki także dla zaległości z 2015 roku... 39 Karne odsetki tylko przy niektórych korektach... 39 Skuteczne usunięcie błędów w deklaracji pozwala uniknąć kary... 40 Fiskus poprawi z urzędu więcej deklaracji... 41 4
WSTĘP Z początkiem 2016 roku zaczęły obowiązywać nowe regulacje podatkowe. Z ważniejszych zmian dotyczących podatników VAT na uwagę zasługują nowe przepisy o tzw. prewspółczynniku, a także zmiana zasady ustalania właściwości miejscowej organów podatkowych. Niezwykle istotne są również zmiany dotyczące zasad korygowania deklaracji podatkowych. Podatnicy muszą mieć również na uwadze, że w trakcie roku (być może już w pierwszym kwartale 2016 roku) rząd zamierza wprowadzić kolejne zmiany w VAT. Mają one na celu ograniczenie skali nadużyć w tym podatku. Życzę ciekawej lektury. Rafał Kuciński 5
ROZDZIAŁ I NOWE ZASADY ODLICZANIA VAT PRZY SPRZEDAŻY MIESZANEJ Z początkiem 2016 roku zaczęły obowiązywać przepisy o tzw. prewspółczynniku. Zobowiązanymi do jego stosowania są ci podatnicy, którzy oprócz sprzedaży opodatkowanej wykonują czynności leżące poza zakresem VAT. Przykładem takich podatników są gminy, które oprócz czynności opodatkowanych wykonują zadania zlecone. W przypadku zakupów wykorzystywanych zarówno do wykonywania czynności opodatkowanych, jak i czynności innych niż opodatkowane (w tym niepodlegających opodatkowaniu) prawo do odliczenia przysługuje częściowo. Zazwyczaj w takich przypadkach znajduje zastosowanie metoda częściowych odliczeń, polegająca na odliczaniu podatku naliczonego według proporcji obowiązującej danego podatnika (art. 90 ust. 2 10 ustawy o VAT). Przy obliczaniu proporcji nie uwzględnia się wartości czynności niepodlegających opodatkowaniu, a w konsekwencji wykonywanie takich czynności nie wpływa na zakres prawa do odliczenia (zob. uchwałę NSA z 24 października 2011 r., sygn. akt I FPS 9/10). Powoduje to, że wartość takich czynności nie wpływa na zakres prawa do odliczenia. Sytuacja taka jest dla fiskusa niekorzystna, gdyż oznacza, że nawet niewielkie wykorzystywanie zakupów do wykonywania czynności opodatkowanych uprawnia podatnika do odliczania VAT w całości. 7
Zmiany w VAT 2016 Nowe przepisy mają uszczelnić system odliczeń Dlatego z początkiem roku zostały dodane przepisy, które określają zasady dokonywania odliczeń częściowych, w przypadkach gdy podatnicy dokonują zakupów towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza czyli leżących poza regulacjami ustawy o VAT (art. 86 ust. 2a 2h ustawy o VAT). Na podstawie tych regulacji kwota podatku naliczonego jest w takich sytuacjach obliczana na podstawie nowego rodzaju proporcji tzw. prewspółczynnika. Ważne Obowiązek stosowania prewspółczynnika istnieje niezależnie od obecnego wymogu stosowania proporcji do celów odliczeń częściowych. Oznacza to, że mogą w praktyce pojawić się sytuacje, kiedy to do odliczenia VAT od zakupów konieczne jest stosowanie dwóch różnych proporcji. PRZYKŁAD: Proporcja i prewspółczynnik Na początku 2016 roku gmina zarejestrowana jako czynny podatnik VAT kupi komputer za 4.300 zł netto + 989 zł VAT. Urządzenie to zamierza wykorzystać do wykonywania opodatkowanej oraz zwolnionej działalności gospodarczej, jak również do działalności niebędącej działalnością gospodarczą w rozumieniu VAT, przy czym: proporcja, o której mowa w art. 90 ust. 3 ustawy o VAT dla 2016 roku wyniesie w gminie 76%, prewspółczynnik dla 2016 roku wyniesie w gminie 41%. W tej sytuacji kwota podatku naliczonego z tytułu nabycia urządzenia wielofunkcyjnego wyniesie 405,49 zł (989 zł 41% = 405,49 zł), z czego gmina będzie mogła odliczyć 308,17 zł (405,49 zł 76% = 308,17 zł). 4 warunki stosowania przepisów o prewspółczynniku Obowiązek ustalania kwoty VAT naliczonego na podstawie prewspółczynnika ma miejsce, jeżeli łącznie spełnione będą cztery warunki, które zebraliśmy w tabeli 1. 8