Stan sanitarny powiatu głubczyckiego

PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W GŁUBCZYCACH Stan sanitarny powiatu głubczyckiego w roku 2012 Głubczyce luty 2013

Spis treści Wstęp str. 3 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych str. 6 II. Jakość wody przeznaczonej do spożycia str. 25 III. Zapobiegawczy nadzór sanitarny str. 29 IV. Stan sanitarny obiektów użyteczności publicznej str. 31 V. Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej str. 34 VI. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy str. 41 VII. VII. Warunki sanitarne w szkołach i innych placówkach oświatowo-wychowawczych oraz warunki pobytu dzieci i młodzieży w tych placówkach Stan sanitarny obiektów żywności, żywienia i przedmiotów użytku str. 49 str. 54 IX. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia str. 62

WSTĘP 1. Główny cel działalności Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Głubczycach Głównym celem działalności na terenie powiatu głubczyckiego jest promowanie zdrowotnego stylu życia, czuwanie nad bezpieczeństwem żywności, żywienia oraz zdrowotnym wody, zapobieganie powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych poprzez sprawowanie zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzenie działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej. Stacja nasza realizowała działania zgodnie z Planem Zasadniczych Przedsięwzięć, obejmującym główne kierunki działania, zasadnicze zamierzenia oraz harmonogram nadzoru nad obiektami. Ponadto przeprowadzono szereg kontroli ponadplanowych, na podstawie otrzymywanych wytycznych, zawiadomień i zgłoszeń. W celu oceny realnych i potencjalnych zagrożeń mogących wpływać na stan warunków zdrowotnych ludności m.in. nadzorowano i monitorowano: sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych jakość wody przeznaczonej do spożycia jakość wody w basenach bezpieczeństwo żywności, żywienia i przedmiotu użytku środowisko pracy, w którym występowały czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia wprowadzanie substancji i preparatów chemicznych, w tym produktów biobójczych do obrotu oraz stosowania ich w działalności zawodowej stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej, placówek nauczania i wychowania, obiektów turystyczno-wypoczynkowych i innych obiektów użyteczności publicznej Skala realnych i potencjalnych zagrożeń decyduje o tym, jakie czynniki środowiskowe powinny być przedmiotem systematycznego nadzoru i wynikających z nich działań represyjnych i interwencyjnych. Dla oceny warunków zdrowotnych ludności znaczenie mają te elementy otoczenia, które związane są z masową i długotrwałą ekspozycją na czynniki patogenne, jak. np.: żywność, której zanieczyszczenia chemiczne i mikrobiologiczne implikują istotne skutki zdrowotne; Strona 3

woda przeznaczona do spożycia przez ludzi, która może być źródłem groźnych zakażeń lub zatruć; środowisko pracy, w którym występują czynniki szkodliwe i uciążliwe dla zdrowia; stan sanitarny obiektów żywnościowo-żywieniowych, zakładów opieki zdrowotnej, placówek nauczania i wychowania i innych obiektów użyteczności publicznej. 2. Działalność kontrolno-represyjna Rok Liczba kontroli Liczba decyzji merytorycznych Liczba decyzji płatniczych Liczba postanowień Liczba mandatów Kwota mandatów 2011 1326 203 185 18 49 10 650 2012 1248 233 124 12 34 7600 3. Zestawienie kontroli obiektów przez jednostki PIS powiat Głubczyce Rok Nadzór sanitarny Liczba obiektów ujęta w wykazie Liczba obiektów poddanych kontroli/wizytacji Liczba obiektów, w których stwierdzono nieprawidłowości 2011 Ogółem 1124 1098 166 2012 Ogółem 1058 987 108 4. Działalność laboratoryjna Rok Liczba badań Liczba wykonanyc h oznaczeń fizycznych Liczba pobranych próbek Próbki wody Próbki żywności Próbki kału 2011 30 981 673 426 197 47 2012 9 386 607 313 208 86 W zakresie urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody oraz prowadzonego nadzoru epidemiologicznego chorób zakaźnych pobrano 607 próbek do badań. Strona 4

Systematyczny nadzór nad obiektami oraz analiza sprawozdań z badań pobranych próbek pozwoliły na ujawnienie nieprawidłowości i zagrożeń oraz w efekcie na ich likwidację. Przedstawiony Stan sanitarny powiatu w roku 2012 opracowano na podstawie informacji i materiałów zebranych w rocznych sprawozdaniach opisowych z działalności poszczególnych komórek organizacyjnych stacji. Prezentowane dane pochodzą ze sprawozdań statystycznych za rok 2012 jak również z systemu monitoringu PIS. Niniejsze opracowanie przedstawia stan sanitarny powiatu głubczyckiego na dzień 31 grudnia 2012r. i stanowi porównanie ze stanem na koniec 2011r. Strona 5

I. OCENA SYTUACJI EPIDEMIOLOGICZNEJ W ZAKRESIE CHORÓB ZAKAŹNYCH Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych Działania podejmowane w zakresie zapobiegania i zwalczania chorób zakaźnych wynikają z ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy z dnia 05 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi. Polegają one na wdrażaniu, realizacji i monitorowaniu programów zapobiegania oraz zwalczania chorób zakaźnych i pasożytniczych, między innymi poprzez: 1. nadzór nad warunkami higieniczno - sanitarnymi, jakie powinni spełniać pracownicy medyczni, sprzęt i pomieszczenia, w których udzielane są świadczenia zdrowotne, 2. nadzór nad wykonawstwem szczepień ochronnych, 3. przeprowadzanie wywiadów i dochodzeń epidemiologicznych, których celem jest wykrywanie przyczyn, źródeł i mechanizmów szerzenia się chorób zakaźnych, 4. dokonywanie analiz i ocen epidemiologicznych zachorowań na choroby zakaźne i zakażenia, 5. doskonalenie procedur mających na celu zapobieganie i zwalczanie skutków ewentualnego ataku terrorystycznego z użyciem czynników biologicznych. Sytuacja w zakresie wybranych chorób zakaźnych Celem nadzoru epidemiologicznego było monitorowanie sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych oraz wczesne wykrywanie zagrożeń, w celu ich skutecznego zwalczania. Strona 6

Tabela 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych w powiecie głubczyckim w latach 2011 2012. Lp Jednostka chorobowa 2011 Powiat głubczycki 2012 Powiat głubczycki Liczba zachorowań Zapadalność na 100tys. Liczba zachorowań Zapadalność na 100 tys. 1. Dur brzuszny 0 0 0 0 2. Dury rzekome ABC 0 0 0 0 3. Salmonelozy- zatrucia pokarmowe 5 10,19 9 18,72 4. Gronkowcowe zatrucia pokarmowe 1 2,04 0 0 5. Czerwonka bakteryjna 0 0 0 0 6. Zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 25 50,93 32 66,57 7. Biegunki wywołane przez rotawirusy 8. Biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu 29 59,07 43 89,46 100 203,7 120 249,65 9. Krztusiec 8 16,3 8 16,6 10. Tężec 0 0 0 0 11. Odra 0 0 0 0 12. Różyczka 2 4,07 1 2,08 13. Ospa wietrzna 352 717,04 291 605,4 14. Świnka 5 10,4 1 2,08 15. Wirusowe zapalenie wątroby typu A 0 0 0 0 16. Wirusowe zapalenie wątroby typu B 1 2,04 0 0 17. Wirusowe zapalenie wątroby typu C 1 2,04 4 8,32 18. Borelioza 26 52,96 19 39,53 19. Styczność i narażenie na wściekliznę 20. Kleszczowe zapalenie mózgu 4 8,15 6 12,48 0 0 2 4,16 21. Płonica 3 6,11 6 12,48 22. Róża 24 48,89 19 39,53 23. Zapalenie opon mózgowych 2 4,08 3 6,24 24. Grypa 0 0 4 8,32 25. Lamblioza 2 4,07 3 6,24 26. Gruźlica 9 18,72 6 12,48 * Dane dot. zachorowań na choroby zakaźne przedstawione zostały na podstawie zgłoszeń dokonanych przez lekarzy z placówek Ochrony Zdrowia wg stanu na dzień 31.12.2012r. Strona 7

W 2012r. w porównaniu z rokiem 2011r. sytuacja epidemiologiczna powiatu głubczyckiego w zakresie chorób zakaźnych kształtowała się na podobnym poziomie jak w latach ubiegłych. Odnotowano wzrost zapadalności na 100 tys. mieszkańców następujących jednostek chorobowych: zatrucia pokarmowe wywołane przez pałeczki Salmonella (2012r. - 18,7; 2011r. - 10,2) wirusowe zakażenia jelitowe wywołane przez rotawirusy (2012r. - 89,5; 2011r. - 59,1) biegunka i zapalenie żołądkowo jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu (2012r. - 249,6; 2011r. 203,7); wirusowe zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2 (2012r. - 66,6; 2011r. - 50,9) kleszczowe zapalenie mózgu (2012r. - 4,2; 2011r. - 0) wirusowe zapalenie wątroby typu C (2012r. - 8,3; 2011r. 2,0) Wykres nr 1. Wzrost zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach 2011 2012 Spadek zapadalności/ 100 tys. mieszkańców odnotowano w następujących jednostkach chorobowych: Róża (2012r. - 39,53; 2011r. - 48,9); Ospa wietrzna (2012r. - 605,4; 2011r. - 717,0); Borelioza z Lyme (2012r. - 39,53; 2011r. - 52,96); Strona 8

Świnka (2012r. - 2,08; 2011r. - 10,2) stan sanitarny powiatu w roku 2012 Wykres nr 2. Spadek zapadalności na wybrane choroby zakaźne w latach 2011 2012 W porównaniu z ubiegłym rokiem nie odnotowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B, jerisiniozę pozajelitową, bakteryjne zapalenie opon mózgowych oraz posocznicę wywołaną przez Streptococcus pneumoniae (w 2011r. zapadalność/100 tys. na te choroby wynosiła 2,04). W przypadku pozostałych jednostek chorobowych współczynnik zapadalności kształtował się na zbliżonym poziomie jak w roku ubiegłym. Analiza wybranych jednostek chorobowych. Zatrucia i zakażenia pokarmowe Do chorób szerzących się drogą pokarmową należały między innymi: salmonelozy, zatrucia enterotoksyną gronkowcową, zakażenia jelitowe u dzieci do lat 2, biegunki wywołane przez Strona 9

rotawirusy i biegunki o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu. Występowanie tych chorób, zwanych chorobami brudnych rąk, zależy w dużym stopniu od stanu sanitarnego, poziomu świadomości i higieny osób. Wskaźniki tych chorób są czułymi miernikami poziomu higieny przygotowania posiłków w zakładach żywienia zbiorowego i środowiskach domowych. W 2012r. w powiecie głubczyckim obserwowano wzrost liczby bakteryjnych zatruć i zakażeń pokarmowych. Wśród przyczyn zatruć nadal najczęstszą było zatrucie pokarmowe wywołane pałeczkami Salmonella. W 2012r. zarejestrowano 9 przypadków salmoneloz (wsp. zapad./100tys. 18,7), podczas gdy w 2011r. zarejestrowano 5 przypadków (wsp. zapad./100tys. 10,19). W roku sprawozdawczy zarejestrowano również wystąpienie 2 ognisk zbiorowych zatruć pokarmowych. Ogniska wystąpiły w mieszkaniach prywatnych, w obu przypadkach przyczyną zatrucia pokarmowego była pałeczka Salmonella. W roku 2011 nie odnotowano zbiorowych zatruć pokarmowych. Tabela 2. Charakterystyka liczbowa zbiorowych zatruć pokarmowych w 2012r. Rok Liczba ognisk Liczba osób narażonych/w tym dzieci do lat 14 Liczba osób chorych/w tym dzieci do lat 14 Liczba osób hospitalizowanych/w tym dzieci do lat 14 2012 2 11/5 6/4 6/4 Wirusowe zakażenia jelitowe Wykrywanie zakażeń o etiologii wirusowej świadczy o wciąż poprawiającej się diagnostyce laboratoryjnej pozwalającej na ustalenie czynnika etiologicznego odpowiedzialnego za wystąpienie zakażenia oraz wynika z rzetelnego powiadamiania PIS w tym zakresie. Ogółem w roku sprawozdawczym zarejestrowano 58 przypadków wirusowych zakażeń jelitowych wywołanych przez rotawirusy oraz inne zakażenia określone i nieokreślone (współczynnik zapadalności wyniósł 120,7). W porównaniu z 2011r. liczba zachorowań odrobinę wzrosła, odnotowano wówczas 45 przypadków (wsp. zapadalności 91,6). W roku sprawozdawczym zaobserwowano również niewielki wzrost ilości zachorowań na wirusowe zakażenie jelitowe u dzieci do lat 2. W 2012r. odnotowano 32 przypadki (wsp. zapadalności 66,6) natomiast w 2011r. 25 przypadków (wsp. zapadalności 50,9). Czynnikiem etiologicznym Strona 10

wywołującym zachorowania w 74,1% przypadków był Rotawirus. Zakażenia rotawirusami stanowią najczęstszą przyczynę ciężkiej biegunki u niemowląt i małych dzieci. Aby uniknąć zakażeń można poddać dziecko szczepieniom ochronnym. Szczepienie dotyczy niemowląt od 6 24 tygodnia życia. W porównaniu z rokiem ubiegłym zmalała liczba dzieci zaszczepionych p/rotawirusom. Tabela 3. Stan zaszczepienia p/rotavirusom. Rok Ilość dzieci zaszczepionych p/rotawirusom 2011 45 2012 29 Analizując sytuację epidemiologiczną w latach 2011 2012 w powiecie głubczyckim można zauważyć wzrost zachorowań na choroby zakaźne przenoszone drogą pokarmową, dominują głównie biegunki i zapalenie żołądkowo jelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu, wirusowe zakażenie jelitowe wywołane przez rotawirusy oraz salmonellozy. Wzrost tych zachorowań nie ma jednak istotnego wpływu na ogólną sytuację epidemiologiczną i zdrowotną w powiecie, a wynika z prowadzenia wzmożonego nadzoru nad zgłaszalnością chorób zakaźnych, egzekwowania tego obowiązku wobec lekarzy, a także wykonywania/zlecania przez lekarzy większej liczny badań diagnostycznych. Choroby zakaźne wieku dziecięcego Do tej grupy chorób zalicza się między innymi: nagminne zapalenie przyusznic (świnkę), ospę wietrzną, krztusiec, odrę i różyczkę, czyli choroby, które przenoszone są drogą kropelkową. W zakresie chorób wieku dziecięcego, przeciwko którym prowadzi się obowiązkowe szczepienia ochronne sytuacja w 2012r. była korzystna. Nie odnotowano zachorowań na odrę, tężec, błonicę oraz poliomyelitis. W odniesieniu do pozostałych chorób wieku dziecięcego, odnotowano spadek liczby zachorowań na świnkę i ospę wietrzną. W 2012r. zgłoszono 1 przypadek zachorowania na świnkę (wsp. zapadalności 2,08) w 2011r. 5 przypadków (wsp. zapadalności 10,19) oraz 291 przypadków zachorowań na ospę wietrzną (wsp. zapadalności 605,4), w 2011r. - 352 przypadków (wsp. zapadalności 717,04). W 2012r podobnie jak roku ubiegłym zgłoszono 8 przypadków krztuśca (wsp. zapadalności 16,6). Jeśli chodzi o zachorowania na różyczkę to w 2012r. zgłoszono 1 przypadek, natomiast w roku ubiegłym 2 przypadki. Strona 11

Tabela 4. Zapadalność na wybrane choroby wieku dziecięcego w latach 2011-2012. Wybrane choroby zakaźne 2011 Zapadalność/100 tys. 2012 Zapadalność/100 tys. Krztusiec 8 16,3 8 16,6 Różyczka 2 4,07 1 2,08 Świnka (nagminne zapalenie przyusznic) 5 10,19 1 2,08 Ospa wietrzna 352 717,04 291 605,4 W roku 2012 w porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano spadek liczby zachorowań na ospę wietrzną. Ilość zachorowań na ospę wietrzną utrzymuje się corocznie na wysokim poziomie, bowiem sytuacja epidemiologiczna tej choroby nie jest kształtowana przez masowe szczepienia ochronne. Zapadalność na ospę wietrzną podlega cyklicznym wzrostom w odstępach kilkuletnich, wówczas gdy wzrasta populacja dzieci nieuodpornionych w sposób naturalny przez przechorowanie. Od roku 2008 do kalendarza szczepień wprowadzono szczepienia p/ospie wietrznej u dzieci z grup ryzyka, stan zaszczepienia p/ospie wietrznej przedstawiono w tabeli 12. Tabela 5. Stan zaszczepienia p/ospie wietrznej. Rok Przedział wiekowy 20-29 lat 30 lat i powyżej Razem 2011 3 0 3 2012 13 0 13 Wzrost a następnie spadek liczby zachorowań na choroby wieku dziecięcego, w tym m.in. na różyczkę i świnkę jest cechą charakterystyczną dla epidemiologii wszystkich chorób zakaźnych wieku dziecięcego. Choroby inwazyjne Wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego obligują organy Inspekcji Sanitarnej do szczególnego nadzoru nad przypadkami inwazyjnych chorób określanych jako posocznice, Strona 12

zapalenie opon mózgowo - rdzeniowych lub zapalenie mózgu wywołanych przez N. meningitidis, S. pneumonia i Haemophilus Influenzae typ B. W bieżącym roku sprawozdawczym podobnie jak w roku ubiegłym w powiecie nie wystąpiły przypadki inwazyjnej choroby meningokokowej, choroby wywołanej przez streptococcus pneumoniae i haemophilus influenzae. W 2012 roku zarejestrowano: 2 przypadki kleszczowego zapalenia mózgu 3 przypadki zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych o nieokreślonej etiologii. Brak zachorowań na choroby inwazyjne wynika zapewne z większego dostępu do szczepień ochronnych. W ramach Programu Szczepień Ochronnych dla dzieci z grup ryzyka istnieje możliwości skorzystania z bezpłatnej szczepionki p/pneumokokom. W roku 2012 p/pneumokokom zaszczepiono 48 dzieci (w 2011r. - 44). W powszechnym dostępie znajdują się także szczepionki p/meningokokom z grupy C, które zalecane są corocznie przez Ministra Zdrowia w ramach Programu Szczepień Ochronnych. Szczepionki skoniugowane p/meningokokom zalecane są dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych. W porównaniu z ubiegłym rokiem w 2012r. obniżył się poziom zaszczepienia dzieci przeciwko chorobie meningokokowej, zaszczepiono zaledwie 8 dzieci (w 2011r. - 35). Spadek ten spowodowany jest prawdopodobnie faktem odpłatności za szczepienie. Tabela 6. Stan zaszczepienia p/neisseria Meningitidis i p/streptococcus pneumoniae. Rodzaj szczepienia Rok 2011 Rok 2012 Szczepienie p/meningokokom 35 8 Szczepienie p/pneumokokom 44 48 Zakażenia krwiopochodne Wirusowe Zapalenie Wątroby typu B Od chwili wprowadzenia obowiązkowych szczepień przeciw wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, obserwuje się z każdym rokiem obniżenie zachorowalności. W okresie Strona 13

sprawozdawczym na terenie powiatu nie odnotowano zachorowań na WZW typu B. W roku 2011 odnotowano 1 przypadek wirusowego zapalenia wątroby typu B o przewlekłym przebiegu. Z uwagi na dostęp i powszechność szczepień ochronnych zauważalny jest fakt obniżenia zachorowań na WZW B w populacji objętej obowiązkowymi szczepieniami. W przypadku bezobjawowego nosicielstwa antygenu Hbs odnotowano porównywalną ilość zgłoszeń jak w roku poprzednim. W 2012r. zarejestrowano 7 nowo wykrytych nosicieli wirusa HBV. Nosicielstwo wykryto u 4 mężczyzn i 3 kobiet. Biorąc pod uwagę powyższe dane oraz obowiązek wprowadzenia obowiązkowych szczepień p/wzw typu B nadal istotnym działaniem w zapobieganiu zakażeniom wirusem HBV jest informowanie społeczeństwa o możliwości podejmowania działań profilaktycznych w postaci szczepień ochronnych. Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C Zachorowania na wirusowe zapalenie wątroby typu C należą do zachorowań szerzących się drogą krwi oraz poprzez naruszenie ciągłości tkanek skórnych. W porównaniu z ubiegłym rokiem zaobserwowano wzrost ilości zachorowań. W 2012r. odnotowano 4 przypadki zachorowania na WZW typu C (współczynnik zapadalności wyniósł 8,3) natomiast w 2011r. 1 przypadek ( współczynnik zapadalności wyniósł 2,04). Narastającym problemem staje się nosicielstwo bezobjawowe wirusa żółtaczki typu C. W okresie sprawozdawczym podobnie jak w roku ubiegłym zarejestrowano 3 nosicieli. Z uwagi na brak swoistych metod zapobiegania zakażeniom HCV, np. w drodze szczepień ochronnych, jedynie działania nieswoiste, polegające na wdrażaniu i utrzymywaniu wysokich standardów higieniczno- sanitarnych wykonywania świadczeń medycznych oraz innych zabiegów przebiegających z naruszeniem ciągłości tkanek, mogą zapobiec nowym zakażeniom oraz szerzeniu się zachorowań na WZW typu C. Choroby odzwierzęce (zoonozy) Zgodnie z definicją Komitetu Ekspertów WHO/FAO choroba odzwierzęca (zoonoza) to choroba zakaźna lub zakażenie, które w warunkach naturalnych może być przenoszona na ludzi ze zwierząt kręgowych. Tak jak w latach ubiegłych w ramach współpracy z Państwową Inspekcją Weterynaryjną prowadzono monitoring nad występowaniem zoonoz. Strona 14

Pokąsania W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano spadek przypadków pokąsań przez zwierzęta 59 (w 2011r. - 69). Odnotowano 3 przypadki pogryzienia przez kota, 1 przez lisa oraz 1 przez pytona. W 6 przypadkach konieczne było zastosowanie u ludzi szczepień p/wściekliźnie (w 2011r. 4). Większość pogryzień spowodowana była przez zwierzęta, których właściciele wypuszczali je bez nadzoru, smyczy i kagańców. Poważnym problemem w sprawowaniu nadzoru epidemiologicznego nad osobami narażonymi/pokąsanymi w dalszym ciągu jest brak szczepienia psów p/wściekliźnie oraz niechęć właścicieli zwierząt, do poddawania ich obserwacji weterynaryjnej w przypadku pogryzienia. Borelioza W roku sprawozdawczym zarejestrowano mniejszą ilość zachorowań na boreliozę. Odnotowano 19 przypadków Boreliozy (wsp. zapadalności wyniósł 39,5), natomiast w 2011r. 26 przypadków (wsp. zapadalności 52,9). W większości przypadków głównym objawem zachorowania był rumień na skórze. Do zakażenia dochodziło w trakcie pobytów w lesie, podczas wykonywania prac w ogródkach przydomowych lub na działkach rekreacyjnych. Istotnym problemem, który potęguje problem i uniemożliwia szybkie jego opanowanie, jest brak szczepionki przeciwko tej chorobie. Dlatego niezwykle ważna jest wczesna diagnostyka oraz edukacja społeczeństwa na temat nieswoistych metod zapobiegania zakażeniom. Choroby przenoszone drogą powietrzno kropelkową Gruźlica Gruźlica jest jedną z najstarszych chorób towarzyszących człowiekowi i wciąż pozostaje istotnym problemem zdrowotnym w skali globalnej. Obecnie szacuje się, że trzecia część populacji ludzkiej zakażona jest prątkiem gruźlicy (Mycobacterium tuberculosis). W 2012r. odnotowano mniejszą ilość zachorowań na gruźlicę jak w roku ubiegłym. Zarejestrowano 6 przypadków gruźlicy, natomiast w 2011r. odnotowano 9 przypadków. W bieżącym okresie sprawozdawczym zachorowania statystycznie częściej występowały u mężczyzn niż u kobiet. Najwięcej przypadków odnotowano w dużych skupiskach ludzkich tj. domy pomocy społecznej. Strona 15

Tabela 7. Zachorowania na gruźlicę w latach 2011 2012 wg wieku Rok Przedział wiekowy do 30r.ż. Od 31-50 r.ż. od 51-60 r.ż Pow. 60 r.ż Razem 2011 1 1 2 5 9 2012 1 0 2 3 6 Zapadalność na gruźlicę częściej występowała u osób powyżej 60 roku życia. Grypa i infekcje grypopodobne Rejestracja przypadków zachorowań na grypę i infekcje grypopodobne odbywa się na podstawie zgłoszeń dokonywanych przez lekarzy wykazywanych w meldunku MZ -55. Zgodnie z definicją przyjętą na potrzeby nadzoru nad chorobami zakaźnymi w krajach Unii Europejskiej (Dz.U. L 159 z 18.06.2008) w meldunku MZ-55 wykazuje się grypę (rozpoznaną klinicznie i/lub laboratoryjnie) oraz wszystkie rozpoznane klinicznie zachorowania grypopodobne i ostre zakażenia dróg oddechowych. W 2012r. liczba zarejestrowanych zachorowań i podejrzeń na grypę kształtowała się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym. W 2012 roku odnotowano 3286 zachorowań grypopodobnych (w 2011r. - 3184), zarejestrowano 4 potwierdzone przypadki zachorowań na grypę. Tabela 8. Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań na grypę/ infekcje grypopodobne w poszczególnych kwartałach 2012r. Grupy wiekowe Liczba zachorowań oraz podejrzeń zachorowań I kwartał II kwartał III kwartał IV kwartał 0-4 175 95 31 214 5-14 184 109 58 278 15-64 654 324 186 582 65 i więcej 131 94 27 144 Razem 1144 622 302 1218 Podobnie jak w latach ubiegłych w sezonie 2011/2012 kontynuowano nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny nad grypą oparty na systemie SENTINEL. Strona 16

Program SENTINEL jest systemem zintegrowanego nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego nad grypą. W programie uczestniczyły dwie placówki POZ, w których oprócz rejestracji przypadków grypy, pobierano od chorych materiał do badań wirusologicznych (wymazy z gardła i nosa). W sezonie 2011/2012 na terenie powiatu pobrano 6 próbek materiału biologicznego od pacjentów w kierunku diagnostyki wirusa grypy. W czterech przypadkach wyniki były dodatnie. Wykres nr 3. Zachorowania i podejrzenia zachorowań na grypę w latach 2011-2012 Zgodnie z zaleceniami ekspertów najskuteczniejszym sposobem ochrony przed grypą oprócz unikania dużych skupisk ludzkich oraz utrzymania właściwego poziomu higieny osobistej i środowiska jest poddawanie się szczepieniom ochronnym. Tabela 9. Szczepienia przeciwko grypie w latach 2011 2012 Rok Przedział wiekowy 0-4 lat 5-14 lat 15-64 lat 65 lat i < Razem 2011 12 46 825 672 1545 2012 9 41 547 525 1123 W roku sprawozdawczym nie zaobserwowano większego zainteresowania szczepieniami p/ grypie. Strona 17

W porównaniu z rokiem ubiegłym ilość osób zaszczepionych przeciwko grypie zmalała, być może wynika to z faktu niekorzystnej sytuacji finansowej oraz zubożenia społeczeństwa. Wśród osób poddających się szczepieniom ochronnym p/grypie dominowały tak jak w ubiegłym roku osoby w przedziale wiekowym 15 64 lat. II. Zakażenia szpitalne Zapobieganie zakażeniom szpitalnym jest głównym zadaniem Zespołów i Komitetów ds. Kontroli Zakażeń Zakładowych. Zadania te są realizowane poprzez stałe nadzorowanie sytuacji epidemiologicznej w szpitalach, opracowywanie i przestrzeganie procedur zapewniających ochronę przed zakażeniami, analizowanie występujących zakażeń, opracowywanie okresowych raportów oraz szkolenia personelu w zakresie zasad, praktyki i metod kontroli zakażeń zakładowych. Wszystkie placówki, w których udzielane są całodobowe świadczenia zdrowotne, prowadzą rejestry zakażeń zakładowych. W 2012r. podobnie jak w roku ubiegłym w żadnym ze szpitali znajdujących się w powiecie głubczyckim nie rejestrowano występowania ognisk epidemicznych. Analiza Raportów rocznych o zakażeniach zakładowych i drobnoustrojach alarmowych w porównaniu z ubiegłym rokiem wykazała mniejszą liczbę wykonywanych badań mikrobiologicznych przypadających na 1 łóżko w ciągu roku. Zmniejszenie liczby badań wynika z faktu, iż od roku 2012r. do liczby badań mikrobiologicznych wykazywanych w raporcie nie wlicza się badań serologicznych, które przeważają w znacznej mierze we wszystkich szpitalach powiatu. W 2012r. liczba badań mikrobiologicznych/ na łóżko/ na rok w szpitalach wynosiła 0,69 badań (w 2011r. - 1,7). Tabela 10. Liczba wykonanych badań na łóżko w roku 2012r. w szpitalach powiatu głubczyckiego Nazwa placówki SPZOZ Szpital Powiatowy w Głubczycach Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach Liczba łóżek Liczba hospitalizacji Liczba badań mikrobiologicznych* Liczba badań/ łóżko/rok 234 5494 508 2,2 492 3772 4 0,008 75 96 4 0,05 Stacja Dializ Diaverum w Głubczycach 15 7058 46 3,07 *Od roku 2012r. do liczby badań wlicza się badania bakteriologiczne, wirusologiczne oraz mykologiczne. Nie wlicza się badań serologicznych. Strona 18

Jeśli chodzi o liczbę wykonanych badań w Szpitalu Powiatowym w Głubczycach w roku 2012r. to sytuacja przedstawia się następująco: oddział wewnętrzny - na 1843 hospitalizacje wykonano zaledwie 108 badań mikrobiologicznych, (liczba badań/łóżko/na rok 3,1 badań), w 2011-0,9 badań; oddział chirurgiczny - na 1204 hospitalizacje wykonano 33 badań laboratoryjnych (liczba badań/łóżko/na rok 1,1 badań), w 2011r. - 0,9 badań; oddział dziecięcy - na 537 hospitalizacje wykonano 360 badań laboratoryjnych (liczba badań/łóżko/na rok 16,4 badań), w 2011-11,6 badań; oddział położniczo ginekologiczny na 887 hospitalizacje wykonano 7 badań laboratoryjnych (liczba badań/łóżko/na rok 0,2 badań), w 2011-wykonano 0,2 badań. Na oddziale noworodkowym, oddziale neurologicznym oraz zakładzie opiekuńczo - leczniczym w 2012r. nie wykonywano badań mikrobiologicznych. Najczęściej występującymi drobnoustrojami alarmowymi w szpitalu powiatowym w Głubczycach w 2012r. był Rotawirus oraz Stahylococcus aureus MRSA (gronkowiec złocisty oporny na Metcylinę) Sytuacja w zakresie wykonywanych badań mikrobiologicznych w szpitalu powiatowym w Głubczycach w porównaniu z ubiegłym rokiem wygląda znacznie lepiej. Zaobserwowano zwiększenie liczby badań/na łóżko/na rok szczególnie w oddziale dziecięcym oraz oddziale chorób wewnętrznych. III. Szczepienia ochronne W powiecie głubczyckim w 2012r., szczepieniom ochronnym w ramach realizacji Programu Szczepień Ochronnych podlegało 8 403 dzieci i młodzieży w wieku do 19 roku życia. Szczepienia przeprowadzano w 16 punktach szczepień. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży utrzymywał się na poziomie lat poprzednich i wynosił średnio około 93%, co przedstawiono w poniższej tabeli. Strona 19

Tabela 11. Stan wyszczepienia dzieci i młodzieży (wg MZ-54 za 2012r.) Lp. Rodzaj szczepienia Odsetek (%) wyszczepienia dzieci i młodzieży w wieku do 19 lat. 1. Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi 94,2% 2. Przeciwko poliomyelitis 92,2% 3. Przeciwko odrze, śwince i różyczce 93,1% 4. Przeciwko błonicy i tężcowi 94,2% 6. Stan zaszczepienia w 2012r. Średnio: 93,4% Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży podlegających obowiązkowym szczepieniom w roku 2012 w porównaniu z ubiegłym rokiem, nieznacznie się obniżył (2011r.- 96,2%). Jednak w dalszym ciągu oscyluje na wysokim poziomie powyżej 90% wyszczepialności. Biorąc pod uwagę wszelkie ruchy antyszczepionkowe, które każdego roku mają coraz więcej zwolenników, sytuacja w zakresie szczepień ochronnych wygląda bardzo dobrze. Ponadto w roku 2012 uzupełniono zaległe szczepienia z 2011r. osiągając stopień zaszczepienia na poziomie 97,5%. Tabela 12. Stan uzupełnienia szczepienia dzieci i młodzieży z 2011r. (wg MZ-54 za 2012r.) Lp. Rodzaj szczepienia Odsetek (%) wyszczepienia dzieci i młodzieży w wieku do 19 lat. 1. Przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi 99,2% 2. Przeciwko poliomyelitis 99,2% 3. Przeciwko odrze, śwince i różyczce 92,2% 4. Przeciwko błonicy i tężcowi 99,4% 5. Stan zaszczepienia w 2012r. Średnio: 97,5% W porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano niewielki wzrost zaszczepienia dzieci w 14 roku życia - I dawkę przypominającą przeciwko błonicy i tężcowi otrzymało 96,7% (w 2011r. - 95,7%) oraz w 10 roku życia przeciwko odrze, śwince i różyczce 93,1% (88,5%). Niewielki spadek w porównaniu z ubiegłym rokiem odnotowano w szczepieniu dzieci w 6 roku życia przeciwko błonicy, tężcowi, krztuścowi i polio 92,2% (93,4%) oraz szczepieniu młodzieży w 19 roku życia, przeciwko błonicy i tężcowi 99,2% (w 2011r. - 99,6%). Strona 20

Wykres nr 4. Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w latach 2011-2012 W 2012r., wszystkie noworodki, które nie miały przeciwwskazań do szczepień, zostały zaszczepione przeciwko gruźlicy. Na 320 noworodków nie zaszczepiono 2 dzieci z powodu przeciwwskazań co stanowiło 0,6% nie uodpornionych, w stosunku do liczby urodzonych. W 2012r. zarejestrowano 1 przypadek niepożądanego odczynu poszczepiennego NOP (w 2011r. - 0). Niepożądany odczyn poszczepienny wystąpił po szczepieniu przeciwko odrze, śwince i różyczce i został zakwalifikowany jako odczyn łagodny. Dziecko było hospitalizowane na oddziale pediatrycznym. Stan zaszczepienia osób dorosłych W porównaniu z rokiem ubiegłym, w 2012r. odnotowano mniejszą ilość szczepień osób dorosłych p/tężcowi. Szczepienia te były wykonywane szczególnie u osób narażonych z powodu uszkodzenia skóry (skaleczenia, rany, nieszczęśliwe wypadki, pokąsania przez psy i inne zwierzęta). Strona 21

Tabela 13. Stan zaszczepienia p/tężcowi stan sanitarny powiatu w roku 2012 Rok 2011 2012 Przedział wiekowy 20-29 lat 30 lat i powyżej Razem 138 849 995 134 793 927 Szczepienia zalecane W związku z faktem, iż szczepienia zalecane są odpłatne i często bardzo drogie, pacjenci z nich rezygnują. Szczepionki zakupywane są przeważnie wtedy gdy występuje konieczność ich podania, z powodu choroby, wykonywanej pracy i innych. W porównaniu z rokiem 2011 wyszczepialność szczepionkami zalecanymi wygląda podobnie. Tabela 14. Stan zaszczepienia p/zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego HPV Rok Przedział wiekowy 15-19 lat 20 lat i powyżej Razem 2011 2 0 2 2012 2 2 4 Tabela 15. Stan zaszczepienia p/wirusowe zapalenie wątroby typu A Rok Przedział wiekowy 0-19 lat 20 lat i powyżej Razem 2011 1 0 1 2012 0 1 1 Tabela 16. Stan zaszczepienia p/kleszczowe zapalenie mózgu Rok Przedział wiekowy 20-29 lat 30 lat i powyżej Razem 2011 8 7 15 2012 2 5 7 Strona 22

IV. Działalność kontrolna i nadzorowa stan sanitarny powiatu w roku 2012 Zgodnie ze sprawozdaniem MZ-45 w roku 2012 przeprowadzono 191 kontroli. Dla nowo powstających gabinetów lekarskich oraz zakładów opieki zdrowotnej wydano 6 decyzji dot. spełnienia wymagań sanitarno-technicznych. Nałożono 1 mandat w wysokości 100,00 złotych. W ramach prowadzenia nadzoru nad chorobami zakaźnymi przeprowadzono 118 wywiadów epidemiologicznch (w 2011r. - 142) oraz 4 dochodzenia epidemiologiczne w związku ze zgłoszeniem zbiorowych ognisk zachorowań. W zakresie realizacji szczepień ochronnych przeprowadzono 32 wizytacje w środowiskach domowych osób uchylających się od obowiązku szczepień (w 2011r. - 46). Zwiększano świadomość rodziców dzieci w środowiskach domowych nt. istotności szczepień ochronnych i ich roli w życiu dziecka i całego społeczeństwa. W ciągu całego roku na bieżąco prowadzono działania dotyczące profilaktyki i zapobiegania chorobom zakaźnym. Do badań mikrobiologicznych pobrano łącznie 1283 próbki materiału do badań laboratoryjnych (w 2011r. -1198), w tym od osób zdrowych 1197 (w 2011r. -1151) oraz 86 prób od osób podejrzanych o nosicielstwo, chorych na salmonellozy, ozdrowieńców oraz osób zdrowych ze styczności z chorym (w 2011r. - 47). Tak jak w latach poprzednich nadzorowano przebieg powszechnej akcji deratyzacyjnej. W tym zakresie przeprowadzono 4 kontrole w wybranych obiektach i posesjach należących do spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych (w 2011r. - 5), skontrolowano 90 klatek schodowych i pomieszczeń piwnicznych (w 2011r. - 129). Powszechne akcje deratyzacyjne przeprowadzane były 2 razy w roku (wiosną i jesienią). Zabiegi przeprowadzane były przez specjalistyczne zakłady zajmujące się deratyzacją, bądź też samodzielnie przez właścicieli obiektów). W ramach działalności informacyjno edukacyjnej zorganizowano 6 szkoleń (w 2011r. - 4), w tym 3 szkolenia dla pracowników medycznych ze Szpitala Powiatowego w Głubczycach, pracowników ROPS w Branicach oraz członków Zespołu Zarządzania Kryzysowego przy Starostwie Powiatowym w Głubczycach. Kontynuowano współpracę z lokalnymi mediami. Strona 23

Podsumowanie 1. W roku 2012 nie odnotowano znaczących zmian w zakresie występowania chorób zakaźnych, a obecną sytuację można ocenić jako korzystną. Zapadalność na większość chorób zakaźnych kształtowała się na poziomie zbliżonym do roku poprzedniego. 2. W dalszym ciągu obserwuje się wysoki odsetek stanu zaszczepienia dzieci i młodzieży oscylujący na poziomie 93%. Niezwykle istotne jest podejmowanie szeregu działań w celu utrzymania wysokiego odsetka wszczepialności w rocznikach podlegających szczepieniom w danym roku kalendarzowym. 3. Bardzo korzystnie wygląda sytuacja w zakresie poprawy stanu sanitarnego placówek ochrony zdrowia. Właściciele placówek wykonują w terminie zalecenia pokontrolne oraz nakazy decyzji. Sukcesywnie prowadzone remonty i modernizacje korzystnie wpływają na estetykę obiektów oraz ich funkcjonalność. 4. Analiza raportów rocznych o zakażeniach zakładowych wykazała wzrost liczby badań mikrobiologicznych wykonywanych w placówkach lecznictwa zamkniętego. Większą liczbę badań/na łóżko/na rok zaobserwowano szczególnie w oddziale dziecięcym oraz chorób wewnętrznych. 5. Niepokojącym sygnałem jest pojawianie się większej ilości patogenów alarmowych w lecznictwie zamkniętym. W 2012r. w szpitalu powiatowym zarejestrowano 15 przypadków zakażenia gronkowcem złocistym MRSA. Strona 24

II. JAKOŚĆ WODY PRZEZNACZONEJ DO SPOŻYCIA 2.1. Wstęp Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi sprawowany jest na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej i ustawy z dnia 7 czerwca 2001r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków oraz w oparciu o rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Woda wykorzystywana do zbiorowego zaopatrzenia ludności pochodzi z ujęć podziemnych. Na terenie powiatu w 2012 roku w ewidencji stacji było zarejestrowanych 35 wodociągów w tym: 25 wodociągów o produkcji poniżej 100 m 3 /dobę, 8 wodociągów o produkcji od 100 do 1 000 m 3 wody na dobę 2 wodociągi o produkcji od 1 000 do 10 000 m 3 wody na dobę. W ramach prowadzonego monitoringu jakości wody pobrano 170 próbek do badań fizykochemicznych i 182 do badań mikrobiologicznych. Przeprowadzono 26 kontroli stanu sanitarno-technicznego urządzeń wodociągowych oraz 135 kontroli związanych z poborem próbek wody do badań. W celu poprawy jakości wody do spożycia przez ludzi Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Głubczycach wydał na przedsiębiorstwa wodociągowo- kanalizacyjne: 9 decyzji nakazujących poprawę jakości wody pitnej, 10 decyzji opłatowych w związku ze stwierdzeniem nieodpowiedniej jakości wody, 1 decyzję prolongującą termin doprowadzenia jakości wody do obowiązujących wymagań prawnych. Podział wodociągów ze względu na wielkość produkcji wody 23 % 6 % 71 % wodociągi produkujące poniżej 100 m 3 wody na dobę wodociągi produkujące od 100 do 1000 m 3 wody na dobę wodociągi produkujące od 1000 do 10000 m 3 wody na dobę Strona 25

2.2 Infrastruktura zaopatrzenia ludności w wodę Możliwość korzystania z wody wodociągowej posiadają mieszkańcy wszystkich miejscowości położonych na terenie powiatu (ok. 47 800). Nadzorem sanitarnym Państwowej Inspekcji Sanitarnej objęte są zbiorowe systemy zaopatrzenia w wodę. Cześć mieszkańców dobrowolnie korzysta z wody pochodzącej ze studni przydomowych. Brak jest informacji dotyczących liczby takich gospodarstw. W okresie sprawozdawczym wodę spełniającą wymagania Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi dostarczało 31 wodociągów czyli 89% skontrolowanych. Odsetek ludności korzystającej z odpowiedniej jakości wody na terenie powiatu wynosił 92 % mieszkańców (w 2011r. 84%) i kształtował się następująco w poszczególny gminach: 1. Głubczyce: 99,99 % (w 2011r. 97%), 2. Kietrz: 87% (w 2011r. 39%), 3. Baborów: 100% (w 2011r. 99%), 4. Branice: 65% (w 2011r. 100%). Wodę nieodpowiadającą wymaganiom produkowały 4 wodociągi (w 2011r. - 4), co stanowiło 12% skontrolowanych (w 2011r. 11%). Wodociągi te zaopatrywały 8% mieszkańców powiatu (2011r. 16%). Jakość wody kwestionowano przede wszystkim ze względu na przekroczone stężenia: manganu, żelaza, amoniaku i mętności. Liczba odbiorców wody przeznaczonej do spożycia na terenie powiatu w 2011 roku 7 800 (16%) Liczba osób spożywających wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia przez ludzi 40 000 (84%) Liczba osób spożywających wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi Strona 26

Liczba odbiorców wody przeznaczonej do spożyciana na trenie powiatu w 2012r. 3 800 (8%) Liczba osób spożywających wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia przez ludzi 44 000 (92%) Liczba osób spożywających wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi 2.3. Analiza przekroczeń wskaźników mikrobiologicznych W roku 2012 krótkotrwałe zanieczyszczenia wody bakteriami grupy coli wykryto w 3 wodociągach. Czas trwania zanieczyszczeń oraz ilość mikroorganizmów nie stanowiła bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia ludzi. Obecność bakterii Legionella sp. wykazano w wodzie ciepłej w obiekcie świadczącym usługi noclegowe, w Domu Pomocy Społecznej oraz w podmiocie leczniczym. W każdym przypadku wykrycia przekroczeń wydawano decyzje nakazujące eliminację bakterii z wody. 2.4. Analiza przekroczeń parametrów fizykochemicznych W 2012 roku wodociągi w Branicach, Jędrychowicach, Nasiedlu i Klisinie rozprowadzały wodę warunkowo dopuszczoną do spożycia. Warunkowa przydatność wody dotyczyła ponadnormatywnej zawartości manganu, żelaza, amoniaku oraz mętności. W powyższym okresie nie wydawano odstępstw dotyczących parametrów chemicznych wymienionych w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Strona 27

Ilość wodociągów, których woda zawierała ponadnormatywne wskaźniki 5 4 3 2 1 0 Mangan Żelazo Amoniak/ Bakterie mętność grupy coli Bakterie Legionella 1 2 5 Strona 28

III. ZAPOBIEGAWCZY NADZÓR SANITARNY Zapobiegawczy nadzór sanitarny w roku 2012 realizował zadania, których celem było zapewnienie właściwego stanu sanitarno-zdrowotnego w nadzorowanych obiektach, takich jak placówki służby zdrowia, obiekty żywieniowo-żywnościowe, zakłady pracy, a także zagwarantowanie, aby projektowane obiekty, a w szczególności obiekty przemysłowe nie oddziaływały szkodliwe i w sposób uciążliwy na ludzi zamieszkałych i przebywających w ich sąsiedztwie oraz na otaczające je środowisko przyrodnicze. Zapobiegawczy nadzór sanitarny był realizowany w szczególności poprzez opiniowanie lub uzgadnianie pod względem sanitarno-higienicznym: warunków realizacji przedsięwzięć, dokumentacji projektowych inwestycji, w szczególności projektów budowlanych, wniosków dotyczących konieczności wykonania raportu o oddziaływaniu inwestycji na środowisko i jego zakresu na etapie środowiskowych uwarunkowań, projektów planów zagospodarowania przestrzennego. Organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej uczestniczyły w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych jak również stwierdzały spełnienie wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Do inwestycji opiniowanych, czy uzgadnianych w 2012 r. pod względem sanitarnozdrowotnym lub oddawanych do użytkowania na terenie naszego powiatu przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej należały m.in.: obiekty handlowe, obiekty przemysłowe, budowle rolnicze, sieci kanalizacji wodociągowej, sanitarnej, deszczowej, obiekty ochrony zdrowia (przychodnie, pomieszczenia indywidualnej praktyki lekarskiej, stacje dializ), obiekty usługowe, obiekty gastronomiczne, Mając na uwadze konieczność zapewnienia ludziom zdrowych warunków życia w miejscu ich zamieszkania i pobytu, przy uzgadnianiu warunków realizacji inwestycji lub modernizacji istniejących obiektów, Państwowa Inspekcja Sanitarna zwracała także uwagę na projektowane Strona 29

rozwiązania techniczne w aspekcie: zabezpieczenia ludzi przed uciążliwością związaną z hałasem poprzez zastosowanie odpowiednich rozwiązań technicznych, zabezpieczenia ludzi przed wpływem zanieczyszczonego powietrza emitowanego przez zakłady przemysłowe poprzez zastosowanie odpowiednich urządzeń, zagwarantowania odpowiednich zdrowotnych warunków pobytu ludzi w budynkach poprzez zastosowanie m.in. materiałów budowlanych, a także zapewnienia prawidłowej funkcji oraz programu pomieszczeń z punktu widzenia wymagań sanitarno-higienicznych. Zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, Państwowa Inspekcja Sanitarna uzgadniała warunki realizacji dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W 2012 r. wydano 5 opinii przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także 21 opinii, co do potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, a w przypadku stwierdzenia takiej potrzeby, co do zakresu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko. W procesie inwestycyjnym, na etapie uzyskiwania decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zmiany sposobu użytkowania organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej opiniowały na podstawie ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, projekty budowlane związane z realizacją nowych inwestycji lub modernizacją istniejących obiektów; w zakresie tym wydano 2 opinie sanitarne, w tym pozytywnych 2. W trakcie uzgadniania lub opiniowania dokumentacji budowlanej zwracano szczególną uwagę na takie zagadnienia, jak zapewnienie właściwych warunków sanitarno-zdrowotnych w miejscach pobytu ludzi (zamieszkania i przebywania), a także zapewnienie odpowiednich warunków pracy osobom zatrudnionym w zakładach pracy. W roku 2012 pion zapobiegawczego nadzoru sanitarnego uczestniczył w oddawaniu do użytku obiektów budowlanych, działając w oparciu o ustawę z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane, wydając w tym zakresie 13 stosownych decyzji, w tym 13 pozytywnych. Ponadto uczestniczył w 6 kontrolach dot. stwierdzenia wymagań higienicznych i zdrowotnych w obiektach, które nie wymagały uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Strona 30

IV. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ Wprowadzenie W roku 2012 skontrolowano 119 obiekty użyteczności publicznej, co stanowi 55% obiektów będących w ewidencji. Obiekty te stanowią różnorodną grupę, co powoduje zróżnicowanie wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać obiekty należące do poszczególnych kategorii. Kontrole objęły: zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej oraz zakłady świadczące kompleksowo ww. usługi, obiekty świadczące usługi hotelarskie, domy pomocy społecznej, ustęp publiczny, zakłady pogrzebowe, cmentarze, tereny rekreacyjne, inne obiekty użyteczności publicznej: domy pogrzebowe, domy kultury, hala sportowa, boiska i stadiony, stacje paliw, zakład karny. W obiektach tych przeprowadzono ogółem 110 kontroli sanitarnych. W porównaniu do 2011 roku nastąpiła poprawa stanu sanitarno- technicznego obiektów użyteczności publicznej. Kontrole obiektów nie wykazały nieprawidłowości zagrażających bezpośrednio życiu i zdrowiu ludzi. Na koniec roku 2012 do placówek o nieprawidłowym stanie sanitarno- technicznym zakwalifikowano 1,4% obiektów (w 2011-2%). Strona 31

Domy pomocy społecznej Ustęp publiczny Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne Baseny Cmentarze Zakłady pogrzebowe Tereny rekreacyjne Inne obiekty stan sanitarny powiatu w roku 2012 Liczba obiektów skontrolowanych w 2012 w stosunku do liczby obiektów zewidencjonowanych Obiekty w ewidencji Obiekty skontrolowane 70 60 50 40 30 20 10 0 Stan sanitarny wybranych obiektów. Stan sanitarno-techniczny zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i odnowy biologicznej w porównaniu do roku ubiegłego uległ poprawie. Kontrole sanitarne nie wykazały nieprawidłowości. Podczas kontroli zwracano szczególną uwagę na stosowanie procedur oraz środków dezynfekcyjnych w celu zapobiegania zakażeniom podczas naruszenia ciągłości tkanek. Ściany, sufity i wyposażenie ustępu publicznego w Głubczycach doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno- technicznego. Odnowienie elewacji zewnętrznej budynku planowane jest w 2013 roku. Nadzór nad domami pomocy społecznej oraz obiektami noclegowymi nie budził zastrzeżeń. Pomieszczenia i urządzenia placówek utrzymane były w dobrym stanie sanitarnym. W obiektach przeprowadzano liczne remonty. Standard świadczonych usług utrzymany był na wysokim poziomie. Wszystkie obiekty z grupy tereny rekreacyjne tj. ogólnodostępne place zabaw, skwery, i parki utrzymane były we właściwym stanie porządkowym. Obiekty z tej grupy zostały ocenione pozytywnie. Strona 32

Z grupy innych obiektów użyteczności publicznej (domy pogrzebowe, domy kultury, hala sportowa, boiska i stadiony, stacje paliw, targowisko, zakład karny) skontrolowane 56% obiektów. W obiektach tych nie stwierdzono nieprawidłowości zagrażających bezpieczeństwu osób w nich przebywających. Stan sanitarny terenów cmentarzy oraz warunki świadczenia usług w zakładach pogrzebowych nie budził zastrzeżeń. Stan sanitarny kąpielisk i basenów Kąpielisko Nadzór sanitarny nad kąpieliskiem ma na celu eliminowanie zagrożeń dla zdrowia użytkowników, jakie mogą wynikać z nieodpowiedniej jakości wody oraz z niewłaściwego stanu sanitarnego obiektu wraz z otoczeniem. Monitoring jakości wody nad kąpieliskiem w Pietrowicach prowadzony był w oparciu o ustawę z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne oraz rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 kwietnia 2011r. w sprawie nadzoru nad jakością wody w kąpielisku i miejscu wykorzystywanym do kąpieli. Jakość wody w trakcie całego sezonu kąpielowego spełniała obowiązujące wymagania zdrowotne. Stan sanitarny zalewu, zaplecza higienicznego oraz otoczenia kąpieliska nie budził zastrzeżeń. Baseny Państwowa Inspekcja Sanitarna mając na względzie bezpieczeństwo osób kąpiących się w basenach, nadzoruje jakość wody basenowej. Obecnie brak jest aktów prawnych wyznaczających dopuszczalny poziom parametrów mikrobiologicznych i fizykochemicznych w wodzie basenowej. Nadzór nad basenami kąpielowymi prowadzony jest w oparciu o ustawę z dnia 14 marca 1985r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawę z dnia 5 grudnia 2008r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych. W ewidencji stacji znajdują się 2 kryte pływalnie w Głubczycach i Kietrzu oraz 2 baseny kąpielowe otwarte w Głubczycach i Branicach. Próbki wody pobierano regularnie co dwa tygodnie z basenów odkrytych oraz raz w miesiącu z basenów krytych. W analizowanym okresie nie wykryto trwałych zanieczyszczeń mikrobiologicznych wody. Stan sanitarno- techniczny obiektów nie budził zastrzeżeń. Strona 33

V. STAN SANITARNY ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ Podmioty wykonujące działalność leczniczą można podzielić na dwie zasadnicze grupy: podmioty lecznicze, w których udzielane są stacjonarne, całodobowe, ambulatoryjne świadczenia zdrowotne oraz praktyki zawodowe. W 2012 roku kontrolę stanu sanitarnego przeprowadzono w 51 placówkach służby zdrowia, co stanowi prawie 60% obiektów ujętych w ewidencji Stacji. Podczas kontroli sanitarnych szczególną uwagę zwracano na czystość oraz stan sanitarnotechniczny placówek. Zakres nadzoru nad obiektami obejmował: przestrzeganie zasad aseptyki i antyseptyki, ocenę procedur sterylizacyjnych z uwzględnieniem przyjętych rozwiązań, zaopatrzenie w materiały sterylne w tym prawidłowość przygotowania do sterylizacji, skuteczność procesów sterylizacyjnych oraz właściwego postępowania ze sprzętem medycznym po sterylizacji, ocenę procedur dezynfekcyjnych z uwzględnieniem prawidłowości doboru środków dezynfekcyjnych, przygotowania roztworów i sposobu przechowywania preparatów stężonych, opracowania i stosowania procedur higienicznych, postępowanie z bielizna zakładową, postępowanie z odpadami pochodzenia medycznego. Podczas kontroli zwracano uwagę na zaopatrzenie w środki ochrony osobistej oraz ich stosowanie na stanowisku odpowiednio do zagrożenia. Strona 34

LICZBA PODMIOTÓW LECZNICZYCH W POWIECIE GŁUBCZYCKIM W 2012r. 5.1. Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej Szpitale Na terenie powiatu głubczyckiego mamy 3 Szpitale, w których udzielane są świadczenia zdrowotne w warunkach zamkniętych. Wszystkie placówki zostały skontrolowane. Stan porządkowy skontrolowanych obiektów nie budził zastrzeżeń. Czystość bieżąca była zachowana. Samodzielny Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach Stan sanitarno-techniczny pomieszczeń i wyposażenia Samodzielnego Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Branicach z roku na rok się poprawia. Podobnie jak w latach poprzednich prowadzone były liczne remonty. Obiekt został zakwalifikowany do nieodpowiednich pod względem technicznym z uwagi na niezrealizowane nakazy decyzji wydane w latach 2003 i 2007, które dotyczyły nieodpowiedniego stanu sanitarno-technicznego podłóg, stolarki okiennej i drzwiowej na oddziałach K2 i K3. Termin realizacji nakazów został przesunięty do 31.03.2013r. i 31.12.2013r. Regionalny Ośrodek Psychiatrii Sądowej w Branicach W związku z wydanymi w roku sprawozdawczym zaleceniami pokontrolnymi doprowadzono do odpowiedniego stanu sanitarno- technicznego pomieszczenie podręcznej pralni Strona 35