21/2013 PIAST Siła spółdzielczości w czasach kryzysu W tym numerze polecamy Każdego roku w pierwszą sobotę lipca ruch spółdzielczy na całym świecie obchodzi swoje święto Międzynarodowy Dzień Spółdzielczości. W tym roku pod hasłem Spółdzielnia pozostaje silna w czasie kryzysu. Motyw przewodni tegorocznego Dnia Spółdzielczości wskazuje na bardzo istotną sprawę spółdzielczy model biznesowy jest odporny na wahania rynku, podczas gdy inne modele prowadzenia działalności są niestabilne, w tych jakże niespokojnych dla przedsiębiorców czasach. Należy dodać, że spółdzielnie (w tym również SKOK PIAST) na pierwszym miejscu stawiają ludzkie potrzeby, w przeciwieństwie do przedsiębiorstw nastawionych przede wszystkim na zysk. Po prostu spółdzielnia to zbiorowe dążenie do zrównoważonego rozwoju, optymalizacji wyników, a nie maksymalizacja korzyści dla danego udziałowca. Spółdzielnia to wyjątkowa kombinacja wartości. Spółdzielczość dobrowolnie i bez ograniczeń Spółdzielczość zrodziła się z dążeń uboższych warstw społeczeństwa kapitalistycznego (robotników, chłopów, rzemieślników) do ograniczenia wyzysku, głównie w dziedzinie handlu i kredytu. Ideowe podstawy spółdzielczości wywodzą się z socjalizmu utopijnego, ricardiańskiego i solidaryzmu chrześcijańskiego. Za właściwy początek spółdzielczości uważa się zorganizowanie w 1844 r. przez tkaczy w Rochdale (Wielka Brytania) spółdzielni spożywców pod nazwą Stowarzyszenie Sprawiedliwych Pionierów. Przyjęte wówczas zasady jej organizacji i funkcjonowania, zwane zasadami rochdalskimi, doskonalone w następnych latach, obowiązują nadal w skali międzynarodowej. Są to: 1. dobrowolne członkostwo bez ograniczeń społecznych, politycznych, rasowych i wyznaniowych; 2. demokratyczny system zarządzania (władze z wyboru lub mianowane zgodnie z wolą członków oraz równe prawo głosu); 3. ograniczone oprocentowanie udziałów (wkładów) członkowskich; 4. podział ewentualnych nadwyżek na rozwój spółdzielni, środki wspólnego użytku i między członków, proporcjonalnie do ich transakcji ze spółdzielnią; 5. gromadzenie środków na szkolenie członków, działaczy i pracowników; 6. współpraca spółdzielni w skali lokalnej, krajowej i międzynarodowej. Usługi odpowiadające odbiorcom Obecnie spółdzielnia definiowana jest w ustawie jako dobrowolne zrzeszenie nieograniczonej liczby osób. Ich działalność jest widoczna w prawie każdej dziedzinie życia. Rozróżnia się: spółdzielnie pracy, rolnicze spółdzielnie produkcyjne, spółdzielnie inwalidów, spółdzielnie kółek rolniczych, mleczarskie, mieszkaniowe, ogrodniczo-pszczelarskie, socjalne, spożywców, wojskowe, wydawnicze, banki spółdzielcze oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe. Każda z nich jest z założenia organizacją samopomocową, oferującą swoim członkom dobra i usługi w cenach i jakości odpowiadającej swoim odbiorcom. Spółdzielcza Kasa PIAST SKOK PIAST to spółdzielnia odporna na wahania rynku i wrażliwa na ludzkie potrzeby. Jest Kasą o ogólnopolskim zasięgu: od Braniewa przez Warszawę, do Żywca i od Zamościa do Zielonej Góry. Każdy znajdzie w niej ofertę dostosowaną do jego potrzeb i możliwości. Prócz prowadzenia rachunków bieżących (również dla firm) czy udzielania pożyczek, Kasa PIAST proponuje oszczędzanie w formie lokat czy Rachunku Systematycznego Oszczędzania. W ofercie są także ubezpieczenia majątkowe, komunikacyjne czy na życie. Idąc z duchem czasu, Kasa proponuje swoim Członkom usługę eskok, czyli obsługę rachunków oraz dostęp do usług finansowych przez Internet. Tym samym oferuje dobra i usługi w cenach i jakości odpowiadającej swoim odbiorcom. Serdecznie zapraszamy! Marta Nowakowicz-Jankowiak Bezpieczne wakacje Płatności za wycieczkę z internetowej oferty biura podróży możemy dokonać na kilka sposobów. Który jest dla nas najbezpieczniejszy? Czytaj całość str. 6 Ochrona przed słońcem Żaden kosmetyk do opalania nie zapewnia stuprocentowej ochrony. Na co zwracać uwagę, kupując krem z filtrem UV? Rotmistrz Pilecki Czytaj całość str. 7 Historia Witolda Pileckiego nadawałaby się do oskarowej ekranizacji. Kim był ów człowiek? Na czym polegała jego wyjątkowość? Czytaj całość str. 9 reklama
2 Komentarz zadzwoń 801 602 222 Od redakcji Szanowny Czytelniku Edukacja finansowa Czy masz już plany na wakacje? Mój plan zakłada spędzenie dwóch tygodni w cudownym miejscu, pełnym słońca i z prywatnym basenem. To niezwykłe miejsce to mieszkanie w centrum miasta; w roli basenu wystąpi wanna, a słońce mam na balkonie od 6 rano do mniej więcej 14. Wśród moich wakacyjnych atrakcji niewątpliwie największą będzie wymiana okna, zdrapywanie starych farb z sufitu oraz gwóźdź programu zakup nowej kanapy. Myślisz, drogi Czytelniku a gdzie tu wypoczynek? To proste. Przy założeniu, że w tydzień uda się wykonać wszystkie prace, to następny tydzień można przeznaczyć na wylegiwanie się na nowej kanapie i kąpiele w prywatnym basenie, znaczy się w wannie. Jednak jeśli się nie powiedzie (co niestety jest wielce prawdopodobne remont to zawsze dwa razy więcej pracy i wydatków niż się zakładało), to jest plan B. Biorę bagaż i uciekam za miasto. A im dalej na południe, tym większe prawdopodobieństwo, że będzie tam słońce i woda. Zobaczymy, gdzie mnie szosa poniesie! A tym czasem zapraszam do lektury. Zespół redakcyjny przygotował dla Państwa interesujące materiały. Na szczególną uwagę zasługuje temat numeru, czyli wakacje. Mamy dla Was informacje, jak bezpiecznie rezerwować wypoczynek, o co chodzi z filtrami przeciwsłonecznymi oraz dlaczego warto odwiedzić w lipcu Grunwald. Ciekawostką jest historia Rotmistrza Pileckiego, którego życie przypomina film sensacyjny; przeczytacie o nim wewnątrz numeru. Dziękujemy za wszystkie listy oraz e-maile z rozwiązaniem poprzedniej krzyżówki. Czekamy na kolejne. Zapraszam do lektury. Chcesz odłożyć pieniądze na wakacje, lecz Twoje zobowiązania finansowe na to nie pozwalają? Chcesz sprawnie zarządzać domowym budżetem? Szukasz porady? Znajdziesz ją w Towarzystwie Edukacji Finansowej. Brunetki i blondynki ze SKOK-u PIAST w Sosnowcu Sosnowiec to miasto na południu Polski w województwie śląskim. Znajduje się w obrębie obszaru przemysłowego zwanego Zagłębiem Dąbrowskim. To trzecie pod względem ilości mieszkańców miasto województwa śląskiego (po Katowicach i Częstochowie) i piętnaste w Polsce. Stowarzyszenie, zgodnie ze swoimi podstawowymi celami określonymi w Statucie, podejmuje szereg działań na rzecz zwiększenia świadomości społeczeństwa w zakresie racjonalnego gospodarowania finansami. Działania koncentrują się przede wszystkim na profilaktyce poprzez edukację. Towarzystwo Edukacji Finansowej zaprasza na wykłady szczegóły znajdą Państwo na stronie www. tefin.pl. Tam również znajduje się formularz pozwalający zadać pytanie online. Zachęcamy Czytelników Skokowicza do korzystania z bezpłatnych porad. Marta Nowakowicz-Jankowiak Redaktor naczelna Wydanie: 21/2013 (lipiec-sierpień) Numer zamknięto: 19.06.2013 r. Nakład: 50 000 egzemplarzy Redakcja nie zwraca materiałów nie zamówionych oraz zastrzega sobie prawo do skrótu redakcyjnego i opracowania tekstów przyjętych do druku. Skład redakcyjny: Redaktor naczelna: Marta Nowakowicz-Jankowiak Zespół redakcyjny: Alicja Nagi, Piotr Łosik, Anna Wereszczak, Michał Siewior, Michał Staniek, Aneta Moskal-Kluska, Wojciech Piątek, Dominik Marchewka, Grażyna Raczycka, Beata Starukiewicz, Anna Pawlus, Natasza Kurczabińska, Agata Gawęda oraz Stowarzyszenie Rozwoju Gospodarności Finansowej z Brzeszcz Adres redakcji: Skokowicz, ul. Nowokościelna 35, 43-100 Tychy Adres e-mail: redakcja@skokpiast.pl Skład i produkcja: ARF design, www.arf.com.pl Zabytkowe perły architektury przyciągają do Sosnowca nie tylko turystów, ale także znawców sztuki. Śląskie Centrum Dziedzictwa Kulturowego uznało sosnowieckie pałace za najpiękniejsze rezydencje w regionie. Są to pałac Henryka Dietla, barokowa rezydencja Rodziny Schoenów oraz Zamek Sielecki. Wizytówką miasta jest też odrestaurowany Główny Dworzec Kolejowy z 1859 roku. W Sosnowcu urodził się Jan Kiepura światowej sławy tenor. Był on gwiazdorem scen operowych i operetkowych dwudziestolecia międzywojennego. Aktor, wspaniały śpiewak, który w ubiegłym wieku zdobył olbrzymią popularność na całym świecie. Nie ma chyba osoby, która by nie znała jego słynnej piosenki Brunetki, blondynki ja wszystkie was dziewczynki całować chcę. Pomnik Jana Kiepury został odsłonięty 15 maja 2002, w przeddzień setnej rocznicy urodzin sławnego artysty, na placu Stulecia właśnie w Sosnowcu. Trzymetrowy odlew z brązu przedstawia Jana Kiepurę w jego najbardziej znanej pozie artysta w rozwianym płaszczu i kapeluszu śpiewa z ręką wzniesioną w górę. Miłośnicy aktywnego wypoczynku mają do dyspozycji tzw. środulską górkę, czyli sztucznie naśnieżany stok zimą, który oblegają narciarze, snowboardziści i saneczkarze z całego regionu. Liczne parki, które znajdują się praktycznie w każdej dzielnicy miasta zachęcają do odpoczynku. Zapraszamy do odwiedzenia Sosnowca miasta, które w swojej bogatej, czasem trudnej historii potrafiło zachować swoją tożsamość i nadal jest wizytówką Zagłębia. Będąc w okolicy, można odwiedzić jeden z najładniejszych oddziałów SKOK PIAST znajdujący się w samym centrum miasta przy ulicy Małachowskiego 1a. Pracownicy oddziału z pełnym zaangażowaniem pomagają przedzierać się przez meandry finansów. Służą pomocą, poradą. Indywidualne podejście do każdego sprawia, iż Klienci czują się doceniani i bezpieczni. Dużym zainteresowaniem wśród naszych Klientów, cieszą się wysoko oprocentowane lokaty czy umożliwiający systematyczne gromadzenie oszczędności Rachunek Systematycznego Oszczędzania. Nasi Klienci wiedzą, iż tylko na takich depozytach ich pieniądze będą zwyżkować. Obecnie w oddziale można skorzystać z atrakcyjnej pożyczki konsolidacyjnej umożliwiającej połączenie zobowiązań w jedną całość z mniejszą ratą. Oferujemy również całą gamę atrakcyjnych ubezpieczeń: na życie, OC/AC lub mieszkania. W ostatnim czasie organizujemy dla naszych Klientów tematyczne Dni Otwarte Oddziału, takie jak Darmowe porady finansowe, Ubezpiecz się ze SKOK PIAST, lub Wyjedź na wakacje ze SKOK PIAST. Serdecznie zapraszamy do naszego oddziału, przy ulicy Małachowskiego 1A (naprzeciwko Urzędu Skarbowego) w Sosnowcu. Natasza Kurczabińska
www.skokpiast.pl Braniewski Piknik Bibliotekarza Festyn rodzinny w przedszkolu Stokrotka Aktualności SKOK PIAST 3 We wtorkowe majowe popołudnie na placu zabaw braniewskiego przedszkola odbył się Festyn rodzinny z okazji trzech świąt: Dnia Dziecka, Dnia Matki i Dnia Ojca. W słoneczny majowy dzień na placu przed Bazyliką Mniejszą w Braniewie bibliotekarze zorganizowali piknik, skierowany do przedszkolaków. Atrakcją dla maluchów i ich rodziców była nasza firmowa maskotka Orlik, z którą dzieci bardzo szybko zaprzyjaźniły się i zaprosiły do wspólnej zabawy. Nasz Orzełek rozdawał dzieciom balony, a rodzice otrzymali do poczytania naszego Skokowicza. Grażyna Raczycka Tak więc wszyscy mieli swoje małe święto. Pogoda nie była słoneczna, przeplatający się silny wiatr z lekkim opadem deszczu, nie był jednak w stanie zepsuć fantastycznej, wspólnej zabawy. Rodziny przybyły tłumnie z uśmiechniętymi buziami. Atrakcjami festynu był wóz bojowy straży pożarnej oraz nasza niezastąpiona firmowa maskotka Orlik, który cieszył się ogromnym zainteresowaniem zarówno wśród rodziców jak i dzieci. Nasz Orzełek rozdawał dzieciom balony, rodzicom zaproszenia oraz z wielką ochotą pozował do wspólnych fotografii. Zabawa była przednia i trwała do późnych godzin popołudniowych. Beata Starukiewicz Grażyna Raczycka W Rzeszowie bliżej Dzień Dziecka w Brzeszczach Po dwóch latach funkcjonowania placówki na ul. 3 Maja postanowiliśmy wyjść naprzeciw potrzebom naszych Klientów i przenieść oddział w okolice Placu Targowego i Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego, a tym samym ułatwić dojazd osobom spoza Rzeszowa. Nowa lokalizacja to także nowe promocje i okazje do skorzystania z wyjątkowej oferty tylko w naszym oddziale informuje Kierownik Oddziału Anna Wereszczak Z okazji otwarcia przygotowaliśmy dla stałych Klientów, ale również i dla tych którzy nas jeszcze nie znają atrakcyjną pożyczkę na spłatę zobowiązań w innych instytucjach finansowych. Serdecznie zapraszamy wszystkich, którzy chcieliby skorzystać z tej wyjątkowej oferty. Bardzo cieszymy się, że możemy pomóc tym, którzy przychodzą do nas w poszukiwaniu pomocy i porad finansowych. Dziś wiele osób szuka wsparcia w zakresie racjonalnego gospodarowania budżetem domowym. Dzięki szerokiej gamie produktów, które oferuje SKOK PIAST możemy zaproponować wiele rozwiązań z uśmiechem informuje Sylwia Krzywdzik - Specjalista ds. Depozytów i Kredytów. Kasa PIAST to nie tylko pożyczki wtrąca Ewa Sikora to lokaty, konta oszczędnościowe. To coś, czym również możemy się pochwalić, a dzięki Bankowemu Funduszowi Gwarancyjnemu nasi klienci mogą być spokojni o swoje oszczędności. Przy dźwiękach skrzypiec i pieśni ludowych 13 maja 2013 roku nowy oddział rozpoczął swoją działalność. Zapraszamy wszystkich, którzy chcieliby nas poznać. Jesteśmy do Państwa dyspozycji w placówce przy ul. Targowej 2 A od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:15-17:00 oraz pod numerem telefonu: 17 / 862 24 56. Anna Wereszczak 1 czerwca to dzień, na który czeka każdy z nas i ten najmłodszy, i ten najstarszy bo to przecież Dzień Dziecka. Jak co roku o tej porze na terenie gminy Brzeszcze odbywają się imprezy, w których każde dziecko może uczestniczyć w zabawach edukacyjnych, zawodach sportowych jak i w występach artystycznych. Również w samych Brzeszczach ten dzień jest wielkim świętem. 25 maja Samorząd Osiedlowy nr 4, 3, 7 zorganizował imprezy z okazji tego święta. Na osiedlu Szymanowskiego oraz na terenie Brzeszcz-Boru mogli świętować nasi milusińscy. SKOK PIAST od wielu lat należy do grona sponsorów, więc również w tym roku braliśmy czynny udział w imprezie. Mimo mało sprzyjających warunków atmosferycznych uroczystości te dały wiele radości wszystkim uczestnikom. Dzieci mogły nieodpłatnie korzystać z parku rozrywki, przejażdżki konnej, każdy mógł aktywnie uczestniczyć w konkursach, loteriach. Na własne oczy można było zobaczyć jak wygląda akcja gaszenia pożaru cała akcja została profesjonalnie przygotowana przez OSP Bór i Brzeszcze. Dodatkowo każdy z małych uczestników mógł pomalować buzię czy poskakać w zamku dmuchanym. Stoisko SKOK PIAST, jak co roku, cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem. Rodzice otrzymywali nasz najnowszy numer Skokowicza wraz z zaproszeniem do naszego oddziału, a dla dzieci przygotowano słodycze. Pracownicy służyli wszelkiego rodzaju pomocą i chętnie odpowiadali na wszystkie pytania zainteresowanych. Zabawa trwała przez cały dzień bez względu na pogodę, gdyż część atrakcji odbywała się pod dachem gościnnej strażnicy Boru czy świetlicy osiedlowej na Osiedlu Szymanowskiego. Uśmiechnięte i radosne twarze dzieci kolejny raz utwierdziły wszystkich w przekonaniu, że takie akcje mają sens i są potrzebne, bo nic tak nie wzmacnia poczucia dobrze wykonanej pracy jak uśmiech na twarzach naszych dzieci i ich szczere dziękuję! Jeszcze raz dziękujemy za zaproszenie i tak miłe przyjęcie do zobaczenia za rok! Anna Pawlus
4 Reklama SKOK Ubezpieczenia zadzwoń 801 888 666 Ochrona nie tylko przeciwsłoneczna Zbliżający się wielkimi krokami sezon urlopowy to dla złodziei i włamywaczy okres wzmożonej pracy. Warto więc pomyśleć o odpowiednim ubezpieczeniu mieszkania czy domu na czas naszej nieobecności. Gdy jesteśmy na wakacjach, nasze mieszkanie czy dom narażone są na szereg różnego rodzaju zagrożeń, takich jak: włamanie, kradzież, pożar, powódź czy zalanie. Dzięki odpowiednio dobranej polisie mieszkaniowej możemy spokojnie wypoczywać, mając pewność, że w razie wystąpienia nieprzewidzianych zdarzeń nie stracimy dorobku całego życia. Warto przypomnieć sobie o ważnej zasadzie: przezorny zawsze ubezpieczony mówi Iwona Kondracka, dyrektor Działu Rozwoju i Wsparcia Sprzedaży SKOK Ubezpieczenia. Właściwie dobrane do naszych potrzeb ubezpieczenie mieszkania nie uchroni przed szkodą, ale zniweluje skutki zdarzeń losowych. Zapewni bowiem wypłatę odszkodowania, zgodnie z ogólnymi warunkami ubezpieczenia dołączonymi do każdej polisy. reklama pieczonego i osób bliskich do osoby wyznaczonej oraz pomoc w organizacji drobnych napraw domowych. Myśląc przezornie, możemy ubezpieczyć również nas samych i naszą rodzinę od odpowiedzialności za szkody wyrządzone innym. W ramach polisy mieszkaniowej oferowanej przez SKOK Ubezpieczenia warto skorzystać z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w życiu prywatnym, czyli popularnego OC. W praktyce oznacza to, że nie musimy się martwić, jeśli nasze dziecko, grając w piłkę, stłukło szybę w mieszkaniu sąsiada bądź jadąc na rowerze, zarysowało zaparkowany obok samochód. Koszty koniecznych napraw poniesie bowiem towarzystwo ubezpieczeniowe. Doradca pomoże w wyborze Procedura zakupu ubezpieczenia, szczególnie w przypadku oferty SKOK Ubezpieczenia, jest niezwykle prosta, a także łatwo dostępna dzięki zróżnicowanym kanałom dystrybucji. Możemy skorzystać z internetowej platformy sprzedażowej www. skokubezpieczenia24.pl, mamy również do dyspozycji numer infolinii 801 888 666. Jeśli mamy więcej czasu i cenimy sobie kontakt osobisty, możemy odwiedzić wybraną placówkę Kas Stefczyka na terenie całego kraju. - Przed zakupem polisy mieszkaniowej warto szczegółowo zapoznać się z warunkami, jakie proponuje ubezpieczyciel radzi Iwona Kondracka. Sprawdźmy, jakie zdarzenia objęte są ochroną ubezpieczeniową i dostosujmy zakres ubezpieczenia do naszych potrzeb i oczekiwań. Warto dokładnie przeczytać umowę i ogólne warunki ubezpieczenia. Szczególną uwagę należy zwrócić na wspomniane już wyłączenia odpowiedzialności ubezpieczyciela, czyli sytuacje, w których polisa nie zadziała. Wbrew powszechnym opiniom koszt ubezpieczenia mieszkania nie jest wysoki. Roczne ubezpieczenie, które chroni nasz majątek na wypadek pożaru i następstw klęsk żywiołowych to wydatek poniżej 200 zł. Oczywiście trzeba zaznaczyć, że koszt polisy zależy od wartości mieszkania i zakresu ochrony. W dziedzinie bezpieczeństwa nie warto ryzykować, dlatego przy wyborze polisy mieszkaniowej warto postawić na solidnego, stabilnego i zaufanego ubezpieczyciela. Pomoc na co dzień Polisa mieszkaniowa zapewnia nie tylko wypłatę odszkodowania, ale daje również realne wsparcie w sytuacjach, z którymi mamy do czynienia na co dzień. W ofercie SKOK Ubezpieczenia polisa mieszkaniowa wzbogacona jest o pakiet Assistance w Domu, czyli pomoc w nagłych sytuacjach życiowych. Uprawnia ona do skorzystania z pomocy różnego rodzaju specjalistów na koszt ubezpieczyciela. Może to być wizyta hydraulika, który naprawi cieknący kran, szklarza, który wstawi stłuczoną szybę czy elektryka, który przyjedzie w razie awarii instalacji elektrycznej. Ubezpieczyciel dysponuje listą odpowiednich fachowców nie musimy szukać ich na własną rękę. Rozliczenie faktur za wykonaną usługę również leży w gestii towarzystwa ubezpieczeniowego. W ramach Assistance w Domu ubezpieczyciel oferuje również transport mienia, transport ubez-
www.skokpiast.pl Jak postępować w razie kolizji lub wypadku drogowego Porady SKOK PIAST 5 Kolizje oraz wypadki drogowe to niestety codzienność na naszych drogach. W Polsce w ciągu roku w wypadkach drogowych ginie niemal 4 tysięce osób, a dziesięciokrotnie więcej zostaje rannych. Każdy z nas może znaleźć się w sytuacji, kiedy prawo będzie nakładało na niego obowiązek odpowiedniego zachowania. Warto dokładnie zapoznać się z treścią tego artykułu, gdyż może to komuś w przyszłości uratować życie lub zdrowie, a na pewno wykorzystanie tej wiedzy pozwoli uniknąć przykrych konsekwencji prawnych. Zgodnie z art. 44 ustawy prawo o ruchu drogowym kierujący pojazdem w razie uczestniczenia w wypadku drogowym jest obowiązany: 1. zatrzymać pojazd, nie powodując przy tym zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego; 2. przedsięwziąć odpowiednie środki w celu zapewnienia bezpieczeństwa ruchu w miejscu wypadku; 3. niezwłocznie usunąć pojazd z miejsca wypadku, aby nie powodował zagrożenia lub tamowania ruchu, jeżeli nie ma zabitego lub rannego; 4. podać swoje dane personalne, dane personalne właściciela lub posiadacza pojazdu reklama oraz dane dotyczące zakładu ubezpieczeń, z którym zawarta jest umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC, na żądanie osoby uczestniczącej w wypadku. Jeżeli w wypadku jest zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest obowiązany ponadto: 1. udzielić niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwać zespół ratownictwa medycznego i policję; 2. nie podejmować czynności, które mogłyby utrudnić ustalenie przebiegu wypadku; 3. pozostać na miejscu wypadku, a jeżeli wezwanie zespołu ratownictwa medycznego lub policji wymaga oddalenia się niezwłocznie powrócić na to miejsce. W powszechnie przyjętej praktyce uznano, że kolizją drogową nazywamy zdarzenie bez ofiar w ludziach (szkodzie ulega tylko mienie). Natomiast wypadek drogowy to zdarzenie, którego uczestnicy doznali urazów lub ponieśli śmierć. Sposób postępowania uczestnika wypadku drogowego Uczestnikowi wypadku nie wolno zmieniać położenia pojazdu do czasu przybycia policji. Należy zapewnić bezpieczeństwo w miejscu zdarzenia, a poszkodowanym pomoc. Ponadto powinniśmy pamiętać o następujących zasadach: 1. Zabezpieczenie miejsca zdarzenia: - zachowanie szczególnej ostrożności, - osłonienie miejsca wypadku i zabezpieczenie przed najechaniem przez inne pojazdy, - nałożenie kamizelki odblaskowej, - włączenie świateł awaryjnych, - wystawienie trójkąta ostrzegawczego w miarę możliwości zabezpieczenie miejsca wypadku z obu stron najazdu, 100 m za pojazdem na autostradach i drogach ekspresowych, 30-50 m poza obszarem zabudowanym i do 1 m na obszarze zabudowanym. 2. Ocena sytuacji: - ustalenie liczby rannych i określenie ich obrażeń, - ocena środków technicznych niezbędnych do udzielenia pomocy poszkodowanym, - ocena środków jakimi dysponujemy (telefon, apteczka, gaśnica, nóż do rozcięcia pasów bezpieczeństwa, latarka itp.), - ocena czy pojazd nie ulegnie niekontrolowanemu niebezpiecznemu ruchowi lub przemieszczeniu, - sprawdzenie czy z pojazdu nie wycieka lub nie ulatnia się medium napędowe, które może być przyczyną pożaru. 3. Wezwanie pomocy: - zatrzymanie nadjeżdżającego pojazdu, przechodzącego pieszego (osoby te pomogą nam podczas udzielania pomocy); - w związku z istnieniem zintegrowanego systemu wystarczy połączenie telefoniczne z jednym z podanych numerów alarmowych: 112, 997, 998, 999. Komunikat winien zawierać następujące informacje: dane zgłaszającego i numer telefonu kontaktowego, miejsce zdarzenia możliwa trasa dojazdu, liczba rannych i obrażenia, potrzeby dotyczące środków technicznych, itp. 4. Udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym zgodnie z posiadaną wiedzą: - jeżeli nie jest to konieczne, nie wyciąga się poszkodowanych z samochodów, - utrzymywanie kontaktu z poszkodowanymi, - tamowanie krwawienia dostępnymi środkami, - w razie konieczności przeprowadzenie resuscytaci krążeniowo-oddechowej. 5. Oczekiwanie na przybycie służb ratunkowych: - ustalenie świadków zdarzenia, - zabezpieczenie śladów przed ich zniszczeniem lub przemieszczeniem, - wykonanie telefonem komórkowym kilku zdjęć miejsca zdarzenia, - poinformowanie przybyłych służb o ustaleniach i poczynionych działaniach, - ustaleniem sprawcy zdarzenia, spisaniem protokołu i przekazaniem dokumentacji do ubezpieczycieli zajmie się policja. Sposób postępowania uczestnika kolizji drogowej O ile to możliwe, usunąć pojazdy uczestniczące w zdarzeniu z drogi, by w ten sposób nie utrudniać ruchu innym kierowcom, ustawić trójkąt ostrzegawczy, włączyć światła awaryjne. Ocena sytuacji i zachowanie szczególnej ostrożności. Musimy pamiętać, że nasze działania mają minimalizować skutki kolizji drogowej. Ustalenie przyczyn zdarzenia drogowego. Przede wszystkim nie mamy obowiązku wzywania policji na miejsce zdarzenia (choć bardzo często zakłady ubezpieczeniowe sugerują, by to jednak robić). Gdy wina jest oczywista, a sprawca przyznaje się do niej, wówczas należy sporządzić oświadczenie sprawcy kolizji. Oświadczenie podpisują obie strony uczestniczące w zdarzeniu. Najlepiej, gdy taki dokument sporządzi sprawca wówczas istnieje mniejsze ryzyko, że wyprze się wcześniejszych ustaleń przed zakładem ubezpieczeniowym. Jeśli uczestnicy nie mają pew- ności, kto jest winien zdarzenia, wówczas należy wezwać policję. policję należy też wezwać, gdy podejrzewamy, że jeden z kierujących był pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających. Gdy podejrzewamy, że sprawca zdarzenia nie przyzna się przed zakładem ubezpieczeniowym do winy, wówczas także należy wezwać policję. Policyjna notatka z miejsca zdarzenia uniemożliwi sprawcy wycofanie się ze złożonego oświadczenia. W oświadczeniu muszą znaleźć się następujące informacje: imię, nazwisko, adres sprawcy i poszkodowanego, numer rejestracyjny obu pojazdów, numer dowodów osobistych i praw jazdy obu kierowców, numer polisy ubezpieczenia OC sprawcy oraz nazwa ubezpieczyciela, przejrzyste i jednoznaczne oświadczenie o tym, kto jest sprawcą zdarzenia, prosty szkic i opis zdarzenia, podpisy obu kierowców. Oświadczenie można spisać odręcznie, można też wskorzystać z gotowych wzorów. Niezwłocznie o zdarzeniu należy poinformować ubezpieczyciela sprawcy kolizji, który w ciągu kilku dni powinien wysłać rzeczoznawcę, celem dokonania oględzin i wyceny szkody. Najlepiej poprosić o kopię tejże wyceny. Z wyceną rzeczoznawcy możemy, ale też nie musimy, się zgodzić. Jeżeli wszystko się zgadza, wówczas w ciągu najbliższych dni zakład ubezpieczeniowy sprawcy wypłaci poszkodowanemu odszkodowanie z ubezpieczenia OC sprawcy zdarzenia. Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia na drogach wszystkich kontynentów ginie rocznie ok. 1,2 mln osób. Oznacza to, że w czasie czytania tego artykułu na świecie w wypadkach drogowych zginęło około 15 osób. Polska ma najwyższy wskaźnik śmiertelności w wypadkach drogowych w całej UE. Aż 10 osób ginie na 100 wypadków i jest to trzy razy więcej niż wynosi średnia europejska. Wojciech Piątek
6 Temat numeru zadzwoń 801 602 222 Bezpieczne rezerwacje wakacji Im bliżej wakacji, tym większe zainteresowanie ofertą biur podróży. Nie wszyscy jednak wiedzą, że wycieczkę z pakietem All Inclusive do Egiptu czy na Majorkę można kupić wygodnie przez Internet, bez wychodzenia z domu. Jak zorganizować formalności u touroperatora i bezpiecznie zapłacić online podpowiada PayU, dostawca usług płatniczych. W trakcie ubiegłorocznego rekordowo długiego weekendu majowego co trzeci dorosły Polak wyjechał w celach wypoczynkowych (Work Service). Jak będzie w tym roku? Biura podróży już od kilku tygodni kuszą ofertami wycieczek na zbliżające się wakacje, a największe z nich proponują także zakup online, bez wychodzenia z domu i odwiedzania tradycyjnego oddziału. Z możliwości zakupu wyjazdu przez Internet skorzystamy m.in. u takich touroperatorów, jak Neckermann, Itaka czy TUI. Przed zakupem i opłaceniem wycieczki w sieci warto poznać kilka najważniejszych zasad. Warunki umowy i regulamin dlaczego trzeba je czytać? Aby zdecydować się na wykupienie konkretnej wycieczki, nie potrzebujemy przeglądać kilkunastu katalogów największe biura podróży za pośrednictwem strony internetowej udostępniają wygodne wyszukiwarki ofert. Gdy już zdecydujemy się na zakup konkretnej wycieczki w sieci, zostaniemy poproszeni o dokonanie rezerwacji, którą w zależności od biura możemy zrobić na kilka sposobów, np. wypełniając formularz na stronie www, zgłaszając wstępną rezerwację z pytaniem o dostępność miejsc czy kontaktując się z call center. Po wysłaniu zgłoszenia biuro podróży przygotuje dla nas umowę, którą możemy otrzymać za pośrednictwem poczty tradycyjnej, firmy kurierskiej lub poczty elektronicznej. Ważne, by zwrócić szczególną uwagę na treść umowy, co niestety jest rzadkością. Pamiętajmy, że nie zapoznanie się z warunkami umowy może być brzemienne w skutkach. W przypadku ewentualnej reklamacji liczy się przede wszystkim to, co zostało zapisane w umowie między biurem podróży, a turystą. Kupując wycieczkę za pośrednictwem Internetu, zapoznajmy się koniecznie z regulaminem zakupów, który powinien być dostępny na stronie biura podróży, tak jak w przypadku innych podmiotów umożliwiających zakupy online. Z badań wynika, że zaledwie co dziesiąta osoba kupująca w sieci zwraca uwagę na regulamin sklepu. Najważniejszym kryterium wyboru konkretnej oferty wciąż pozostaje cena, która jest najważniejsza aż dla 60 proc. kupujących. Po zapoznaniu się z warunkami umowy, czas na finalizację transakcji. Porozumienie między stronami zostaje zawarte albo po podpisaniu i odesłaniu dokumentu na adres touroperatora, albo po akceptacji odpowiednich dokumentów (np. regulaminu) na stronie internetowej i opłaceniu należności za wycieczkę. Dokumentu nie musimy odsyłać, m.in. wykupując wycieczkę w TUI czy Rainbow Tours. Bezpieczne rezerwacje wakacji Kupując wycieczkę za pośrednictwem Internetu, zapoznajmy się koniecznie z regulaminem zakupów, który powinien być dostępny na stronie biura podróży, tak jak w przypadku innych podmiotów umożliwiających zakupy online. Jak bezpiecznie opłacić wymarzony wyjazd? Płatności za wycieczkę z internetowej oferty biura podróży możemy dokonać na kilka sposobów: za pomocą e-przelewu, przelewu tradycyjnego lub kartą płatniczą online. Użycie tej ostatniej pozwala maksymalnie zabezpieczyć się przed ewentualnym bankructwem touroperatora i w krótkim czasie odzyskać wpłacone pieniądze. Osoby płacące kartą mogą skorzystać z tzw. gwarancji chargeback, czyli obciążenia zwrotnego. Zabezpieczenie to pozwala na odzyskanie pieniędzy w przypadku, gdy nie otrzymamy przedmiotu, za który zapłaciliśmy lub też, gdy towar lub usługa nie zgadza się z warunkami oferty. Wówczas, na wniosek posiadacza karty, bank jako jej wydawca jest zobowiązany do zwrotu środków na nasze konto. Z takiej reklamacji możemy skorzystać np. gdy hotel, który opłaciliśmy miał być czterogwiazdkowy, a okazało się, że standard był niższy lub też w sytuacji, gdy zapłaciliśmy za śniadania, a mimo to ich nie otrzymaliśmy. Po ubiegłorocznej fali bankructw biur podróży, mechanizm chargeback pozwolił na odzyskanie pieniędzy tym klientom, którzy zapłacili za wycieczkę kartą płatniczą to właśnie oni najszybciej otrzymali pieniądze za wykupiony, lecz niezrealizowany urlop. Co zabezpiecza nasze transakcje w sieci? Płacąc za wycieczkę na stronie biura podróży, zwróćmy uwagę także na kilka podstawowych zasad dotyczących bezpieczeństwa transakcji. Adresy stron, na których dokonujemy płatności i tym samym udostępniamy poufne informacje, powinny zaczynać się od szyfrowanego protokołu https w miejsce http. Dodatkowo w pasku adresu pojawia się symbol kłódki lub charakterystyczne zielone pole, w zależności od rodzaju przeglądarki. Wszystkie dane podawane na takiej stronie są szyfrowane za pomocą tzw. protokołu SSL, który zapewnia bezpieczne logowanie. Protokół ten jest zalecany przez Generalny Inspektorat Ochrony Danych Osobowych (GIODO). Warto wiedzieć, że nasze pieniądze są chronione również na inne sposoby podczas płacenia w Internecie. Zaufani dostawcy płatności są nadzorowani przez państwowe instytucje, np. Komisję Nadzoru Finansowego. Transakcje są chronione również dzięki międzynarodowym certyfikatom, jak np. Payment Card Industry Data Security Standard (PCI-DSS) światowy standard ustalony przez organizacje płatnicze (Visa i MasterCard), zabezpieczający dane osobowe płacących kartami, jak również dane transakcji. Reklamujemy wycieczkę co powinniśmy wiedzieć? Jeżeli organizator wycieczki nie dotrzyma planu zawartego w podpisanej przez nas umowie, albo jakość oferty jest niższa niż ta, która zachęciła nas do jej zawarcia, możemy zgłosić reklamację, a organizator powinien dokonać świadczenia zastępczego. Taką możliwość gwarantuje Ustawa o usługach turystycznych. Klient nie ma jednak obowiązku godzić się na zaproponowane świadczenie. Możemy odmówić przyjęcia nowych warunków i odstąpić od umowy. W takim przypadku organizator ma obowiązek zapewnić klientowi powrót do miejsca rozpoczęcia imprezy lub innego uzgodnionego w umowie. Ustawa nie określa jednak precyzyjnie wysokości zadośćuczynienia wobec poszczególnych uchybień. Takie zapisy znajdziemy natomiast w tzw. Karcie Frankfurckiej, na którą należy powoływać się w trakcie roszczenia. Jej treść przewiduje, że zmiana obiektu noclegowego na inny podlegać może bonifikacie w wysokości: 10-25 proc. początkowej wartości, zakłócenia środowiskowe (np. hałas) to 10-40 proc, a niesmaczne wyżywienie 20-30 proc. Poszkodowany klient powinien niezwłocznie zawiadomić o niedogodnościach wykonawcę usługi i organizatora wycieczki, a w ciągu 30 dni od zakończenia jej trwania złożyć organizatorowi reklamację zawierającą szczegółowy opis zdarzeń. Ważne też, żeby do dokumentu dołączyć możliwie najwięcej dowodów, np. fotografii. Przepisy te dotyczą tak samo wycieczek kupowanych w naziemnych biurach podróży, jak i w Internecie. Dominik Marchewka
www.skokpiast.pl Temat numeru 7 Kilka ciekawostek o filtrach przeciwsłonecznych Sezon urlopowy przed nami, a wraz z nim mnóstwo słońca. A skoro o słońcu mowa, to kilka ciekawostek związanych z kosmetykami do opalania: Rynek w zakresie produktów kosmetycznych uregulowany został w Polsce ustawą o kosmetykach z dnia 30 marca 2001 r. oraz kilkoma rozporządzeniach Ministra Zdrowia. Sama ustawa o kosmetykach została utworzona na mocy dyrektywy Rady 76/768/ EWG z 27 lipca 1976 r. w sprawie zbliżenia ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do produktów kosmetycznych. Na podstawie ustawy utworzony został Krajowy system informowania o kosmetykach, w którym gromadzone są dane dotyczące kosmetyków dostępnych na rynku oraz informacje o przypadkach zachorowań spowodowanych użyciem tychże kosmetyków. Pieczę nad systemem sprawuje Główny Inspektor Sanitarny lub upoważniona przez niego jednostka organizacyjna. Żaden kosmetyk do opalania nie zapewnia stuprocentowej ochrony. Każdy z nich necznej jak i wartość SPF (sun protection factor), czyli współczynnik ochrony przeciwsłonecznej. Ponadto te kosmetyki, które przewidują ochronę przed promieniowaniem UVA posiadają odpowiednie logo skrót UVA otoczony okręgiem. Dodatkowym atrybutem niektórych preparatów do opalania, podnoszącym ich wartość, jest informacja o badaniach, jakie te kosmetyki przeszły pod kątem ich fotoochronności, wodoodporności czy fitotoksyczności. Wskazane jest również, aby kosmetyki ochronne przeznaczone dla dzie- przepuszcza jakąś część promieniowania UV. Dlatego opakowania preparatów kosmetycznych z filtrami przeciwsłonecznymi nie mogą zawierać takich napisów jak: blokada przeciwsłoneczna (sunblocker) czy stuprocentowa ochrona (total protection). Nie mogą się również powoływać na współczynnik SPF 60. Takie informacje wprowadzają konsumenta w błąd i są niezgodne z przepisami prawa. Na każdym opakowaniu kosmetyków do opalania powinna być zaznaczona zarówno nazwa stosowanej ochrony przeciwsłoci posiadały ponadto rekomendacje Instytutu Matki i Dziecka oraz lekarzy pediatrów i dermatologów. Produkty kosmetyczne zawierające filtry przeciwsłoneczne są skuteczne tylko pod warunkiem, że są stosowane w odpowiedniej ilości. Do ochrony ciała dorosłej osoby o średnim wzroście potrzebne jest 25 gramów kremu, czyli około sześciu łyżeczek. Aneta Moskal-Kluska Jeśli nie w Polsce to gdzie? Sezon urlopowy się zbliża, stąd każdemu zależy na odpoczynku od ciężkiej, codziennej pracy. Jest wiele miejsc w Polsce i na świecie, gdzie klimat, przyroda, ludzie i dobre jedzenie pozwalają na niczym niezmącony relaks. Na podstawie własnych doświadczeń zachęcam do spędzenia urlopu w Czarnogórze. Po pierwsze klimat Jest ciepło (25-32 st. C), ale nieuciążliwie. Przez mój cały ubiegłoroczny sierpniowy pobyt nie było ani jednego dnia deszczowego, co więcej nie było dni mocno pochmurnych. Wypoczynek umilał szum ciepłego Morza Adriatyckiego, a jego letnia bryza sprzyjała prowadzeniu przemyśleń. Po drugie jedzenie i picie Dobre i w miarę tanie jedzenie (ceny były zbliżone do polskich). Można było znaleźć restauracje, gdzie za pełny dwudaniowy obiad z deserem należało zapłacić 5-6 euro. Dodatkowo smacznie umilało czas wino ze szczepu Vranac. Nie można zapomnieć o spróbowaniu dania o nazwie Burek na śniadanie, zupie Telecia Corba na obiad czy przepysznej grillowanej karkówce z warzywami (w bułce) na podwieczorek. Po trzecie miejsca. Czyli co warto zobaczyć Kwestia podejścia jednym wystarcza dobra pogoda, wysoka temperatura, plaża, leżak, parasol, chłodne napoje i ciepłe, szafirowe morze. Innym, jak np. mnie, przebywanie w jednym miejscu nie wystarcza. Dlatego ja odpoczywam aktywnie dużo zwiedzając. Z moich obserwacji wynika, iż najwięcej turystów było w miejscowości Budva. Ładna plaża, ale z dość drogim noclegiem była w miejscowości o nazwie Sv Stefan. Przeurocza zatoczka z plażą jest w Petrovac. Dalej na południe wybrzeża Czarnogóry warto zwiedzić bardzo stare ruiny miasta Stari Bar i zobaczyć najstarsze drzewo oliwne w Europie. Portowe miasto Bar ma dużą, ale średnio atrakcyjną, kamienistą plażę. Na dłużej warto zatrzymać się w miejscowości Ulcinj. Piaszczysta plaża miejska, wiele atrakcyjnych zatoczek, gdzie można się rozłożyć z kocykiem, poopalać lub popływać, do tego tarasy widokowe. Ceny tam były przystępne i w mojej ocenie miasto mniej uczęszczane przez turystów. Część pobytu warto zaplanować także w mieście Kotor. Zobaczymy ładne stare miasto, można się wybrać też na wycieczkę szlakiem na wzgórze. Trzeba zaznaczyć, że ze względu na żeglugę i utrudniony dostęp do pełnego morza woda w zatoce nie jest najczystsza. Jednak miasto ma na tyle interesujących innych walorów, że sam ubiegłoroczny pobyt wydłużyłem tam o całe 2 dni. Dodam, że w Zatoce Kotorskiej znajduje się urocze pod względem architektonicznym miasteczko Perast, w którym warto się zatrzymać choć na pół dnia. Po czwarte ludzie Przemili, sympatyczni i w moim odczuciu dobrze postrzegający Polaków. Jednak z drugiej strony trzeba uważać, rozmawiając w języku rosyjskim Czarnogórcy mają trochę uprzedzeń co do Rosjan, wykupujących ich ziemie. Podróżowanie z plecakiem Musze stwierdzić, że pomimo kończącego się sezonu urlopowego, nie było problemu ze znalezieniem miejsca na nocleg w żadnym mieście, gdzie się zatrzymywałem. Zazwyczaj od razu po wyjściu z autobusu na dworcu posiadacze kwater prywatnych oblegali podróżujących i negocjowano ceny. Czasem trzeba było skorzystać z pomocy Informacji turystycznej, jednak ta była w stanie skierować podróżnych do kwatery prywatnej oferującej nocleg w akceptowalnej cenie. Kwestia bezpieczeństwa Moim zdaniem, jest bezpieczniej niż w niektórych miastach Polski. Chodziłem po rożnych miastach, wioskach, wybrzeżach i szlakach, za dnia, wieczorami i późną nocą i nie zdarzyło mi się ani razu spotkać budzących mój niepokój ludzi. Nic mi nigdy też nie zginęło z rzeczy zostawianych w kwaterach prywatnych. Dlaczego się śpieszyć? Czarnogóra się zmienia i mamy ostatni moment zobaczyć ją, zanim się zrobi w pełni komercyjna. Już budują się tam wielkie hotele jak w Chorwacji. Ceny jak dotąd niskie (jak na te warunki) też będą wzrastać gdyż to samo przecież morze i bardzo zbliżone warunki przyrodnicze jak w krajach sąsiedzkich. Argumentem jest także to, że nadal pewnie taniej udałoby się spędzić urlop tam, z wyśmienitą pogodą niż nad polskim morzem, z pogodą wątpliwą. Piotr Łosik
8 zadzwoń 801 602 222 Bolesław II Rogatka Bolesław II Rogatka, zwany także Łysym lub Cudacznym urodził się między 1220 r. a 1225 r. Był najstarszym synem księcia śląskiego Henryka II Pobożnego i królewny czeskiej Anny, córki Przemysła Ottokara I. Młody Bolesław dorastał pod dużym wpływem swojej ascetycznej babki, Jadwigi Śląskiej. Wymowna jest tutaj ilustrowana miniatura pochodząca z XIV-wiecznego kodeksu poświęconego Świętej Jadwidze. Przedstawia dziecię Bolesława, które jest kąpane przez Jadwigę w wodzie, z której wcześniej korzystały zakonnice. Scenie tej przygląda się zrozpaczona i bezradna matka Bolesława, Anna Czeska. Wielu badaczy podaje, że to właśnie Jadwiga i jej wychowanie odbiły największe piętno na przyszłym władcy. Książę był organizatorem pierwszego turnieju rycerskiego na ziemiach polskich, który zorganizowano w Lwówku w roku 1243. Podobno od tamtej pory turnieje odbywały się w księstwie regularnie. Książę jako prawdziwy przedstawiciel dworskiej i rycerskiej kultury spędzał czas wolny na podróżach konnych po księstwie w towarzystwie swojego ulubionego pieśniarza Suriana. Bolesław w przeciwieństwie do ojca nie musiał zbyt długo czekać na objęcie rządów. Kiedy 9 kwietnia 1241 roku bohaterską śmiercią w bitwie z Mongołami ginie Henryk Pobożny, z piątki synów księcia za pełnoletnich wedle ówczesnych praw mogło zostać uznanych dwóch najstarszych Bo- lesław i Mieszko. W pierwszych miesiącach w prowadzeniu polityki pomagała im matka, Anna. Niektóre źródła mówią nawet o jej regencji. Bolesław w niedługim czasie, jako najstarszy syn, objął pełnię władzy. Trzeba jednak zauważyć, iż znajdował się w sytuacji nie do pozazdroszczenia. Ojcowskie dziedzictwo zostało splądrowane przez Mongołów. Dziedzictwo obejmowało nie tylko Dolny Śląsk, ale również większość Wielkopolski i ziemię krakowską, po które w krótkim czasie zgłosili się dalecy krewni. W Małopolsce jeszcze w lipcu 1241 roku pojawił się Konrad Mazowiecki. Skuteczny opór wobec Konrada zorganizował wojewoda krakowski, Klemens z Ruszczy. Niezrozumiała bierność księcia śląskiego wprowadziła Bolesława V Wstydliwego na tron. W Wielkopolsce na wieść o klęsce legnickiej książęta dotychczas sprawujący władzę tylko w Nakle i Ujściu nad Notecią, Przemysł I i Bolesław Pobożny, zdecydowali się odzyskać władzę w dzielnicy, należącej kiedyś do Władysława Odonica. Możni i rycerstwo wielkopolskie poparli ich w tych staraniach, gdyż jak twierdził kronikarz wielkopolski to oni byli prawdziwymi dziedzicami tej ziemi. Tym razem Bolesław postanowił jednak nie ustępować bez walki. Nieustępliwość książąt wielkopolskich i narastające kłopoty rodzinne spowodowały, że ostatecznie w 1247 roku Bolesław musiał odstąpić od pretensji do tych ziem. Wobec klęski polityki utrzymania status quo Bolesław nie zamierzał przynajmniej dopuścić do żadnych podziałów ojcowskiej dzielnicy i całość władzy chciał skupić w swoim ręku. Opór Bolesława przed rezygnacją z części władzy udało się złamać, kiedy młodsi bracia uwięzili księcia w wieży legnickiej. Zdecydowano się na podział jednolitej dotychczas dzielnicy na części legnicko-głogowsko-lubuską oraz wrocławską. Bolesławowi jako starszemu przysługiwało prawo wyboru dzielnicy i wybór padł na Legnicę. Decyzja za pewne była podyktowana tym, że Ziemia Legnicka obfitowała w złoto znajdywane w rzekach Kaczawie i Wierzbiaku. Rogatka liczył, że wobec narastającego we Wrocławiu konfliktu pomiędzy możnymi tego miasta a książętami księstwo z powrotem połączy się pod jego rządami. Ponieważ przewidywania Bolesława nie sprawdziły się, wojna była tylko kwestią czasu. Zarówno Bolesław, jak i młodszy brat Henryk przygotowywali się do konfrontacji. Zadanie to utrudniał im brak odpowiednich funduszy. Rogatka postanowił zwrócić się do Niemców o pomoc. Ceną za przysłanie wojsk zaciężnych było oddanie arcybiskupowi magdeburskiemu połowy ziemi lubuskiej. W rękach Brandenburczyków, którzy niedługo zawładnęli też częścią arcybiskupią znalazła się wkrótce i druga część ziemi i tym sposobem za sojusz przeciw bratu Bolesław oddał im całość Lubuszu. Niemiecka pomoc tylko na moment przyniosła Bolesławowi przewagę. W 1249 roku niespodziewanie do kraju powrócił ze studiów młodszy brat, Konrad, który pomimo starań Bolesława, bynajmniej nie zamierzał rezygnować z ojcowizny na rzecz stanu duchownego. Konrad udał się na dwór nieprzychylnych Bolesławowi książąt wielkopolskich. W tym starciu Bolesław nie podołał połączonym siłom wielkopolskim Przemysła I i wrocławskim Henryka III Białego. Do klęski przyczyniła się również polityka wewnętrzna księcia, który opierając rządy na niemieckich przybyszach, doprowadził do niezadowolenia własnych podwładnych. Bolesław po raz kolejny został uwięziony i ponownie wyraził zgodę na wydzielenie dzielnicy. Ziemia głogowska przypadła Konradowi, a Bolesławowi pozostała wyłącznie szczupła dzielnica ze stolicą w Legnicy. Po dwóch latach od tych wydarzeń Bolesław zawiązał sojusz z Henrykiem, by odzyskać władzę w księstwie. Do sojuszu skłoniły ich samowole najemnych niemieckich rycerzy. Współpraca braterska kontynuowana była także w obliczu kolejnego wroga, biskupa wrocławskiego Tomasza. Bolesław nie mógł wybaczyć biskupowi, że w sporach z braćmi wspierał zawsze juniorów. Konflikt potęgował sam książę, który prowadził walkę z nadmiernym uprzywilejowaniem kościoła. Spór Bolesława z biskupem sięgnął apogeum w 1257 roku. Rogatka zdecydował się porwać i uwięzić dostojnego hierarchę na Zamku Wleń. Doszło do rzucenia na księcia legnickiego klątwy kościelnej i wezwanie wszystkich sąsiadów do krucjaty przeciwko burzycielowi pokoju. Do interwencji nie doszło tylko na skutek szybkiej reakcji braci. Bolesław słono zapłacił za ugodę. Zwycięstwo biskupa Tomasza było pełne, gdyż oprócz wymiaru finansowego (zapłacenie ogromnego zadośćuczynienia) Rogatka został zmuszony do publicznego ukorzenia się u bram katedry we Wrocławiu. Bolesław II do końca życia pozostawał we wrogich stosunkach ze swoim bratem, Konradem Głogowskim. W 1257 roku Konrad przeprowadził brawurową akcję porwania Bolesława z zamku w Legnicy. Wolność odzyskał on dopiero po paru miesiącach. Wkrótce Rogatce udało się wydrzeć z rąk brata Bolesławiec nad Bobrem. Ziemie te, jak podają kroniki, były polem niekończących się akcji podjazdowych. Wraz z wiekiem Bolesław coraz bardziej zaczął oddawać też władzę w ręce dorastających synów. W latach siedemdziesiątych widzimy wyraźny spadek aktywności politycznej Bolesława. W 1273 wydzielił dzielnicę ze stolicą w Jaworze najstarszemu potomkowi Henrykowi V. Zaskakujący okazał się rok 1277, kiedy Bolesław związał się sojuszem z królem rzymskim Rudolfem I Habsburgiem i zdecydował się porwać bratanka, Henryka IV Probusa. Za młodym księciem wrocławskim ujęli się król czeski oraz Henryk III i Przemysł II Wielkopolski. Syn Bolesława, Henryk V, będąc w zasadzie na straconej pozycji, przeprowadził niecodzienną akcję, biorąc sprzymierzonych wodzów do niewoli. Dnia 26 grudnia 1278 roku przyszedł kres rządów niepokornego księcia Bolesława II Rogatki. Książę został pochowany w kościele dominikanów w Legnicy. Bolesław II nie pozostawił po sobie zbyt dobrej pamięci. Nazywany był najbardziej bezmyślnym Piastem. Największym jego grzechem była sprzedaż arcybiskupowi magdeburskiemu polskiej ziemi Lubusza. Pomimo talentu do rycerskiego rzemiosła Bolesław nie utrzymał odziedziczonych ziem. Wojciech Piątek
www.skokpiast.pl A to Polska właśnie 9 Tradycja bitwy grunwaldzkiej Kto z nas nie zna sławetnej Bitwy pod Grunwaldem i daty 15 lipca 1410 roku? W odległości 2 km na południowy wschód od wsi Grunwald (woj. warmińsko-mazurskie) leży historyczne pole bitwy, w której połączone wojska polsko-litewsko- -ruskie pod dowództwem Władysława Jagiełły odniosły zwycięstwo 15 lipca 1410 nad wojskami krzyżackimi, dowodzonymi przez Ulricha von Jungingena. A jak się to wszystko zaczęło? Wiosną 1409 r. wybuchło antykrzyżackie powstanie na Żmudzi. Wielki mistrz zakonu Ulrich von Jungingen wystąpił do króla Władysława Jagiełły, o zachowanie neutralności Polski w konflikcie Zakonu z Litwą popierającą Żmudź, ale Król odmówił. Dlatego wielki mistrz zmienił kierunek ataku i w konsekwencji w pierwszych dniach sierpnia 1409 roku oddziały zakonne przekroczyły granice Polski. Pomimo zajęcia przez Krzyżaków Kujaw i Wielkopolski, Jagiełło szybko odzyskał te ziemie, a pod Zamkiem Bydgoskim zawarto rozejm. Zapisy rozejmu dawały jednak Jagielle czas na zorganizowanie wyprawy wojennej w roku następnym. Zakon świadomy był przygotowań strony polsko-litewskiej i spodziewał się dwukierunkowego ataku Polaków na Pomorze Gdańskie i Litwinów w kierunku Żmudzi. Sam przygotowywał siły do ataku. Na pole bitwy Ulrich von Jungingen wybrał okolice wioski Grunwald. Wówczas był to teren pofałdowany, przecięty sporym strumieniem i obfitujący w jeziora, o wzgórzach sięgających nawet 200 m, ale łagodny w spadku i przedzielony rozległymi dolinami. Teren ten był częściowo zalesiony, a wzdłuż dróg ze Stębarku do Łodwigowa rosły rozłożyste dęby. Samo uformowanie terenu, nie pozwalało zorientować się, co do jakości i ilości wojsk przeciwnika, których po prostu nie było widać. Według Zakonu to pole bitwy znakomicie nadawało się do przygotowywania zasadzek i manewrów. Teren ten nieprzejrzysty dla Polaków i Litwinów nie stawał się przejrzystszym nawet dla Krzyżaków co również zauważył Jagiełło, który z Witoldem i towarzyszami rankiem objeżdżał okolicę. Bitwa rozpoczęła się około południa, 15 lipca 1410 r., gdzie obie armie stanęły naprzeciw siebie. Po zaciętej walce bój skończył się przed zachodem słońca zwycięstwem wojsk polskich. Współcześnie, 15 lipca każdego roku obchodzone są Dni Grunwaldu. Oprócz uroczystości patriotycznych przy pomniku, wielką atrakcją jest inscenizacja bitwy grunwaldzkiej w wykonaniu licznych bractw rycerskich z Polski i zagranicy. Spektakl ten przyciąga rzesze widzów i warto go zobaczyć. Alicja Nagi Rotmistrz Pilecki cz. I 65 lat temu w warszawskim więzieniu na ulicy Rakowieckiej rozstrzelano rotmistrza Witolda Pileckiego. Ciało potajemnie pogrzebano prawdopodobnie na wysypisku śmieci koło Cmentarza Powązkowskiego na tzw. Łączce dziś kwatera Ł. Dopiero we wrześniu 1990 r. Sąd Najwyższy uniewinnił rotmistrza, a sam wyrok został uznany za jedną ze zbrodni sądowych okresu stalinowskiego. Historia Pileckiego nadawałaby się do oskarowej ekranizacji. Ołoniec, miasto na północy Rosji w Karelii. Tam 13 maja 1901 r. urodził się syn Ludwiki i Juliana Pileckich, Witold. Rodzina Pileckich pochodzi z okolic Nowogródczyzny. W wyniku represji za udział w Powstaniu Styczniowym, część majątku uległa konfiskacie, a młodzi Pileccy zmuszeni do szukania pracy na stanowiskach rządowych rosyjskiego imperium. Julian Pilecki po ukończeniu studiów w Instytucie Leśnym w Petersburgu, przyjął posadę leśnika na północy Rosji w Karelii. Od 1910 roku Pileccy mieszkali w Wilnie, gdzie Witold uczył się w szkole handlowej. Już w wieku 13 lat należał do zakazanego przez władze rosyjskie harcerstwa, a w 1916 roku założył własną drużynę. Dwa lata później wraz z kolegami przedostał się na teren odradzającej się Polski, aby zaciągnąć się do Wojska Polskiego. Jako kawalerzysta brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej, między innymi w obronie Grodna, w bitwie warszawskiej, bitwie w Puszczy Rudnickiej i brał udział w wyzwoleniu Wilna. Dwukrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po wojnie, w 1921 r. został zdemobilizowany i zdał maturę. Po ukończeniu kursów podoficerskich Związku Bezpieczeństwa Kraju, Pilecki został komendantem-instruktorem Oddziału ZBK w Nowem-Święcianach. Odbył 10-miesięczny kurs w Szkole Podchorążych Rezerwy Kawalerii w Grudziądzu. Rozpoczął studia na Wydziale Rolnym na Uniwersytecie Poznańskim, a także na Uniwersytecie im. Stefana Batorego jako nadzwyczajny słuchacz Wydziału Sztuk Pięknych. Z tego okresu po dziś dzień w kościele parafialnym w Krupie wiszą dwa obrazy jego pędzla. W 1929 r. Witold Pilecki poznał Marię Ostrowską, młodą nauczycielkę miejscowej szkoły, pochodzącą z Ostrowi Mazowieckiej. 7 kwietnia 1931 r Maria i Witold zawarli związek małżeński i zamieszkali w Sukurczach, majątku rodzinnym. Tam urodził się im syn, a następnie córka. W sierpniu 1939 został ponownie zmobilizowany. Walczył w kampanii wrześniowej jako dowódca plutonu w szwadronie kawalerii dywizyjnej 19. Dywizji Piechoty Armii Prusy, a następnie w 41. Dywizji Piechoty na przedmościu rumuńskim. Pod jego dowództwem, w trakcie prowadzonych walk, ułani zniszczyli 7 niemieckich czołgów oraz 2 nieuzbrojone samoloty. Ostatnie walki jego oddział prowadził jako jednostka partyzancka. Pilecki rozwiązał swój pluton 17 października 1939 i przeszedł do konspiracji. Po dotarciu do okupowanej stolicy został jednym z organizatorów Tajnej Armii Polskiej. Na czele TAP stanął mjr Jan Włodarkiewicz ps. Drawicz, Pilecki z wielkim zaangażowaniem włączył się w pracę organizacji pełniąc rolę inspektora organizacyjnego, szefa Sztabu Głównego, szefa zaopatrzenia, szefa oddziału organizacyjno-mobilizacyjnego, szefa zaopatrzenia i służb specjalnych. W 1940 Pilecki przedstawił swoim przełożonym plan najbardziej brawurowej akcji, jaką można sobie wyobrazić. Rotmistrz miał zamiar przedostać się do najstraszniejszego miejsca, które zorganizował okupant na ziemiach polskich, KL Auschwitz. Jak pisze w jednym z raportów: Kpt. 159 spojrzał na mnie zdziwiony i powiedział: No tak, rozumiem pana, lecz czy można kiedy się chce przyjeżdżać i wyjeżdżać z Oświęcimia? Odpowiedziałem: Można. Ciąg dalszy nastąpi. Wojciech Piątek
10 zadzwoń 801 602 222 Ludzie listy piszą redakcja odpowiada Przepisy kulinarne Droga Redakcjo, Regularnie czytam Waszą gazetę mimo iż nie jestem członkiem SKOK PIAST. Od jakiegoś czasu nurtuje mnie jednak pytanie odnośnie pożyczki. Czy mimo iż nie jestem w żadne sposób związana ze SKOK PIAST to czy mogłabym skorzystać z oferty w Państwa Kasie? Mam pewne plany związane z wakacjami i dodatkowa gotówka bardzo by mi się przydała. Maria (Pszczyna) Pani Mario, Dziękujemy za Pani pytanie. Jest nam niezmiernie miło, że Skokowicz trafia do tak szerokiego grona czytelników. W nawiązaniu do Pani pytania serdecznie zapraszamy do naszych oddziałów. Pracownicy SKOK PIAST pomogą wybrać najkorzystniejszy wariant pożyczki. Jeśli nie jest Pani jeszcze członkiem SKOK PIAST wystarczy zabrać ze sobą dokumenty: dowód osobisty i drugi dokument tożsamości, trzy ostatnie odcinki z wynagrodzenia lub świadczenia emerytalnego, zaświadczenie o zarobkach. Nasi pracownicy pomogą wybrać najkorzystniejszy wariant pożyczki i odpowiedzą na wszystkie pytania. Oferta SKOK PIAST jest bardzo elastyczna. Lista oddziałów jak również druk zaświadczenia o zarobkach znajduje się na www.skokpiast.pl. Zachęcamy również do kontaktu z Infolinią SKOK PIAST pod numerem tel. 801-602-222 (32/323-45-61). Infolinia czynna od poniedziałku do piątku w godzinach od 8 do 20. Z poważaniem Redakcja Skokowicza Droga Redakcjo, Jestem związany ze SKOK-iem PIAST od wielu lat. Zbliża się okres urlopowy. Wybieram się z rodziną za granicę. W ostatnim numerze Skokowicza umieszczony został bardzo ciekawy artykuł, który dotyczył ubezpieczeń podróżnych. Czy istnieje możliwość skorzystania z takiego ubezpieczenia w SKOK PIAST? Edward (Bieruń) Panie Edwardzie, Nie mógł Pan trafić lepiej. Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych oraz SKOK Życie SA działają na rynku polskim od lat. W ofercie znajdują się ubezpieczenia idealnie dopasowane do wymagań i potrzeb Klientów. Warto dopytać w Oddziale SKOK PIAST o ubezpieczenie podróżne. Warto, planując urlop, skorzystać z takiej opcji. Ważną informacją jest, że ubezpieczenie dostępne jest dla każdego wyjeżdżającego za granicę bez względu na wiek. Składka zwykle płatna jest jednorazowo. Członkowie SKOK PIAST mogą skorzystać z dodatkowych zniżek w przypadku zawarcia ubezpieczenia. Zapraszamy serdecznie do najbliższego Oddziału SKOK PIAST, gdzie na miejscu pracownik szczegółowo przedstawi Panu aktualnie obowiązującą ofertę ubezpieczeń, bądź zapoznać się ze szczegółami na stornie internetowej www.skokubezpieczenia24.pl Z poważaniem Redakcja Skokowicza Jeśli mają Państwo pytania, wątpliwości dotyczące zagadnień finansowych czekamy na Wasze listy pod adresem: redakcja@skokpiast.pl. Letnie pstrągi w ziołach Pstrągi patroszone (świeże) zamarynować w misce. Każdą rybę natrzeć solą z posiekanym czosnkiem, skropić sokiem z cytryny (dużo) i między ryby włożyć pokrojone ząbki czosnku i plasterki cytryn, listki świeżych ziół (koperek bazylia i tymianek). Całość szczelnie opakować folią i włożyć do lodówki na kilkanaście godzin. Po tym czasie pstrągi wyjąć z miski, umyć, wyrzucić zioła, ryby wyłożyć na blachę wytłuszczoną oliwą, do każdej Pasztet jajeczny 10 jajek na twardo 1 jajo surowe 100 ml kwaśnej śmietany ½ szklanki bułki tartej 4 łyżki groszku z puszki ½ pęczka koperku, pietruszki i szczypiorku Łyżka masła 4 łyżki startego żółtego sera Sól, pieprz Tłuszcz i bułka do wysypania formy Przepisy czytelników: Wafelki 1 paczka suchych wafli (grubszych) 1 galaretka truskawkowa 1 margaryna 1 cukier waniliowy 6 łyżek kwaśnej śmietany 6 łyżek cukru Wszystkie składniki (bez wafli) włożyć do rondla i podgrzewać aż zgęstnieje jak kisiel. Mieszać bardzo często i nie doprowadzić do gotowania. Masę ostudzić, smarować nią wafle i układać jeden na drugim aż do wyczerpania. Kroić na kawałki i jeść ze smakiem. Przepis nadesłała pani Stanisława z Opatowca tuszki włożyć troszkę świeżego czosnku, dla aromatu. Ryby włożyć do nagrzanego piekarnika na ok. 200 st. C, po 15 minutach ryby zrumienić, potem przykręcić temperaturę do 160 st. nie przewracając. Upieczone rybki podawać z cytryną oraz najlepiej z sałatką (przepis poniżej). Kapusta pekińska, pomidor w kostkę, czarne oliwki, rzodkiewka, sos: oliwa z oliwek, sól, cukier, sok z cytryny lub ocet winny, zioła wg uznania. Jajka ugotować i posiekać niezbyt drobno. Zieleninę posiekać. Masę wymieszać z bułką tartą, śmietaną, żółtkiem, zieleniną i groszkiem. Przyprawić solą i pieprzem. Białko ubić ze szczyptą soli na sztywną pianę i połączyć z masą. Formę keksówki (dł.ok. 22 cm) natłuścić i wysypać bułką tartą. Wyłożyć masę oprószyć z wierzchu bułką tartą i żółtym serem. Zapiekać ok. 30 min. w 180 st. C. Podawać na zimno lub na gorąco. Najlepsze z chrzanem. Alicja Nagi
www.skokpiast.pl Rozrywka 11 Niesforny Baruś opowiadanie dla dzieci - Ałaaaaaaaaaa. Boooooolii!- zapłakał mały hipopotam Baruś. - Co się stało? zaniepokoiła się mama Berta widząc swojego synka płaczącego i zwiniętego w kulkę w kącie pokoju. - Bardzo boli mnie brzuszekwyszeptał przez łzy Baruś. - A przecież nie jadłem dużo. Kiedy tata Leon dowiedział się co się stało, przygotował napar z ziółek i podał synkowi do wypicia, mówiąc: - Ostrzegałem cię tyle razy, że taka dieta nie jest zdrowa. Spójrz na swojego kolegę. Merduszek zawsze zdrowo się odżywia i nigdy nie słyszałem, żeby skarżył się na ból brzuszka. Tata Leon bardzo martwił się o swojego synka, który nieustannie zajadał się chipsami i popijał je oranżadą. Wiedział, że to nie wyjdzie synkowi na dobre, jednak nie potrafił go przekonać do zmiany nawyków. Następnego dnia hipopotam Baruś w drodze do szkoły opowiedział zajączkowi Medruszkowi, jaki wczoraj miał straszny wieczór. Zajączek bardzo współczuł przyjacielowi. Po powrocie do domu zajączek opowiedział swoim rodzicom, co Krzyżówka nr 21 1 9 11 3 11 2 12 4 13 14 15 16 17 18 7 8 19 20 25 27 22 2 3 4 28 5 21 6 23 26 8 10 się stało hipopotamowi. - Widzisz kochanie, to bardzo ważne co jesz i co pijesz. Zawsze z tatą przestrzegamy cię przed niezdrowymi przekąskami nie dlatego, że chcemy zabronić ci czegoś dobrego, ale właśnie dlatego, żebyś uniknął takich nieprzyjemności, które spotkały twojego przyjaciela. Z pewnością taki ból brzuszka to nic przyjemnego tłumaczyła zajączkowi mama Renia. Pamiętaj, że bardzo ważne dla naszego zdrowia jest właściwe odżywianie się i dużo ruchu mówiła dalej. O tak! W zdrowym ciele zdrowy duch! Ruch to zdrowie! pokrzykiwał zadowolony tata Zbyszek Chodź, taka piękna pogoda. Jedźmy nad rzekę! Ale tato, obiecałem Barusiowi, że pójdziemy razem do wesołego miasteczka. On bardzo chciał przejechać się tą wielka, straszną kolejką górską. Opowiada o niej całymi dniami. Tego popołudnia zajączek razem z kolegą udali się na pobliska polanę. Chwilę stali w oddali, przyglądając się jak inne zwierzątka wyciągają łapki, krzycząc z radością w trakcie przejażdżki kolejką. 5 6 7 Poziomo Rozwiązanie krzyżówki prosimy wysyłać pocztą tradycyjną lub elektroniczną na adres redakcji Skokowicza do 31 lipca 2013 roku z podaniem swojego imienia, nazwiska oraz adresu do korespondencji. Nagrody jak zwykle czekają! Wśród autorów prawidłowych odpowiedzi rozlosujemy upominkowe gadżety. 9 10 24 1 Kiedy podeszli bliżej, kolejka właśnie się zatrzymała. Przyjaciele mogli ją teraz dokładnie obejrzeć z bliska. Była przerażająco wielka, ogromna i straszna, ale i fascynująca. Baruś patrzył jak zahipnotyzowany, nie odrywał od niej oczu. Nie zauważył nawet, kiedy Merduszek wskoczył do wagonika i usiadł zadowolony czekając na kolegę. Chodź, chodź już. Teraz nasza kolej! zawołał zajączek. 1. Wzór na koszuli 4. Dwukołowy pojazd rzymski 9. Czerwona nowalijka 10. Kiedyś był juhasem 11. Łachmaniarz 12. W zębie 13. Gwałtowny wicher 15. Część pługa 19. Pomarańczowe warzywo 21. Cecha depozytu w SKOK 22. Kraczący ptak 23. Jerzy, konstruktor i pilot 25. Z rozbitkami 26. Mierzone w voltach 27. Np. mleczny 28. Region w woj. świętokrzyskim Pionowo Zwycięzcy poprzedniej edycji Baruś niepewnie usiadł obok. Kiedy kolejka ruszyła hipopotam poczuł dziwne mrowienie w żołądku. Wagoniki zaczęły przyśpieszać i wtedy Baruś już wyraźnie odczuł ściskanie i ból. Brzuszek znów dał o sobie znać. Co ci jest? zapytał zajączek, widząc skrzywioną minę Barusia. Znów mnie boli marudził Baruś. Przyjaciele, nie czekając długo, 1. Łączy wał z tłokiem 2. Kuzyn harmonii 3. Fantazyjnie zawiązana wstążeczka 5. Całodzienne wyżywienie 6. W tabeli 7. Majtki, kalesony 8. Arab koczownik 12. W pasiece 14. Potrawa z ryżu 16. Jeden z dwunastu 17. Model motocykla marki MZ 18. Lider, czempion 20. Kleszcze, cęgi 21. Czynność lekarska 22. Pałac królów Francji 24. Ciało płynne Zwycięzcami zostali: Maria Łagocka z Mikołowa i Zbigniew Rodak z Braniewa. Nagrody wyślemy pocztą. Zapraszamy do zabawy! poprosili o zatrzymanie kolejki i wysiedli czym prędzej z wagonika. W domu mama hipopotamka Berta bardzo się rozzłościła na synka, kiedy okazało się, że przyczyną dolegliwości była kolejna paczka chipsów, którą mimo zakazów i ostrzeżeń rodziców Baruś zjadł zamiast obiadu. Ale tym razem hipopotamek sam czuł, że postąpił niewłaściwie. Bardzo pragnął przejechać się niezwykłą kolejką. Kiedy jednak nadszedł już ten moment, wszystko poszło nie tak. Zamiast przyjemności był tylko ból brzuszka i rozczarowanie. Teraz Baruś zrozumiał, że to przez własne łakomstwo zepsuł sobie i przyjacielowi dobrą zabawę. Następnego dnia, kiedy Merduszek przyszedł do niego w odwiedziny, postanowili wspólnie, że razem stawią czoła pokusie. Od tego dnia będą unikać niezdrowych przekąsek, a zwłaszcza chipsów i oranżady. Tata zajączka, chcąc wesprzeć dzieci w postanowieniu, obiecał im, że za każdy tydzień bez chipsów zabierze ich na jedną z atrakcji wesołego miasteczka. Jak obiecał, tak dotrzymał słowa. Jeszcze tej niedzieli Baruś z Merdusiem świetnie bawili się na karuzeli. Kolejny tydzień oczekiwali na zabawę w Domu Strachów. Z niecierpliwością odliczali dni kiedy to mieli po raz kolejny wsiąść do magicznej, straszne, przerażającej ale fascynującej kolejki górskiej. Minęło lato, nadeszła jesień i nawet kiedy spadł już pierwszy śnieg, przyjaciele ciągle wspominali z uśmiechem wspaniałą zabawę w wesołym miasteczku. Żaden z nich nigdy nie powiedział tego głośno, ale każdy wiedział, że rezygnacja z chipsów i oranżady to niewielkie poświęcenia w porównaniu z korzyściami, jakie z tego odnieśli. Rodzice hipopotamka Barusia byli bardzo wdzięczni tacie zajączka za pomysłowość i za pomoc w wychowaniu niesfornego synka. Postanowili, że teraz sami skupią się na tym, jak przekonać synka do jedzenia warzyw i owoców, które są bardzo zdrowe. Dzięki rodzinie zajaczków Tata Barusia miał już gotowy pomysł. - Wycieczki nad jezioro... Tak to będzie dobry argument pomyślał w duchu Leon. Anna Wereszczak