F u n d a c ja n a r z e c z E n e r g e ty k i Z r ó w n o w a żo n e j PERSPEKTYWY ROZWOJU RYNKU OZE W POLSCE DO ROKU 2020
Cele Dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promocji wykorzystania energii z OZE Osiągnięcie do roku 2020 r.: 20% udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii w UE indywidualne określone dla każdego państwa UE docelowe całkowite udziały energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii dla Polski cel ten wynosi 15% indywidualne określone na kolejne dwuletnie okresy orientacyjne poziomy udziału energii odnawialnej w ogólnym zużyciu energii w danym państwie 10% udziału biopaliw w zużyciu paliw transportowych w każdym państwie UE jednolity dla wszystkich państw UE docelowy udział biopaliw w zużyciu benzyn i olejów napędowych Obowiązek przygotowania Planu działań wskazującego ścieżki dojścia do celu na rok 2020. Obowiązek przeglądu prawa i likwidacji barier administracyjnych Możliwość wspólnych międzynarodowych przedsięwzięć
OZE W DOKUMENTACH RZĄDOWYCH Polityka Energetyczna Polski do roku 2030 Wzrost udziału OZE w końcowym zużyciu energii z 7.2% w 2007 do 15% w 2020 i 20% w 2030 Wzrost wykorzystania biopaliw z 1% w 2005 do 10% w 2020 Ochrona zasobów leśnych, promocja roślin energetycznych Budowa przynajmniej jednej biogazowni rolniczej w każdej gminie Wsparcie dla produkcji urządzeń do wytwarzania energii z OZE Utrzymanie systemu wsparcia dla wytwarzania energii elektrycznej z OZE oraz wprowadzenie nowych systemów wsparcia dla ciepła z OZE Stworzenie warunków dla rozwoju farm wiatrowych na morzu Bezpośrednie wsparcie dla budowy nowych instalacji wytwórczych i sieci dla OZE PLAN STABILNOŚCI I ROZWOJU - Wzmocnienie Gospodarki Polski Wobec Światowego Kryzysu Finansowego Wspieranie inwestycji w odnawialne źródła energii z NFOŚiGW na kwotę 1,5 mld zł
Co to oznacza dla Polski? Osiągnięcie 20% udziału zielonej energii w bilansie zużytej energii elektrycznej, 15% w cieple i 10% w paliwach Konieczność budowy 10 000 MW nowych mocy w energetyce odnawialnej elektrycznej w ciągu 10 lat i 30 000 MW w energetyce cieplnej. Szacowane koszty inwestycyjne w energetyce elektrycznej 60-80 mld zł, dla energetyki cieplnej 45 mld zł. Konieczność przeznaczenia na cele energetyczne (biomasa i biopaliwa) 10% areału krajowych gruntów ornych (1,7 mln ha) Konieczność wybudowania ponad 2,5 tys km linii przesyłowych i dystrybucyjnych (6,5 mld zł) Stworzenie dziesiątków tysięcy miejsc pracy przy budowie, obsłudze, usługach i w rolnictwie energetycznym.
Czy mamy wystarczające zasoby
Potencjał techniczny OZE w Polsce [PJ/rok] OZE Wg dostępnych opracowań 1996-2007 Biomasa 128-895 530 Energia wodna 30-50 30 Zasoby geotermalne 100-220 170 Energia wiatru 4-281 250 Promieniowanie słoneczne 55-445 170 suma 317-1891 1150 Wg KAPE SA 2007 Dla osiągnięcia 15% udziału energii z OZE w bilansie energii finalnej w roku 2020 potrzebujemy ok. 500 PJ
Które OZE warto wykorzystać? Potencjał teoretyczny Potencjał techniczny Potencjał ekonomiczny Potencjał rynkowy Za IEO www.ieo.pl
Szanse i bariery w wykorzystaniu poszczególnych źródeł odnawialnych
CIEPŁOWNIE GEOTERMALNE W POLSCE Uwarunkowania wykorzystania źródeł geotermalnych: 2. źródła o stosunkowo niskiej temperaturze, wykluczającej wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej w kogeneracji 3. duże głębokości zwiększające koszty wydobycia 4. problem zagospodarowania wód wykorzystanych 5. konieczność modernizacji sieci ciepłowniczych 6. Brak systemu wsparcia dla zielonego ciepła Za IEO www.ieo.pl
ENERGIA SŁONECZNA Uwarunkowania rozwoju energetyki słonecznej: Słońce jest powszechnie dostępnym, całkowicie czystym i najbardziej naturalnym z dostępnych źródeł energii; wykorzystywane jest w Polsce głównie do produkcji ciepła w kolektorach słonecznych; zasoby energii słonecznej są w Polsce bardzo nierównomiernie rozłożone; kolektory słoneczne mogą zwrócić się po 3-5 latach od zainstalowania Bardzo wysoki koszt ogniw fotowoltaicznych
HYDROENERGETYKA Uwarunkowania rozwoju energ etyki wodnej: 3. B a r d z o d u ż y p o te n c ja ł te o r e ty c z n y s i ę g a j ą c y d la głównych rzek: 11 950 GWh/a, i dla małej energetyki 1 700 GWh/ a 4.Ze względów środowiskowych brak perspektyw dla dużej hydroenergetyki 5.Rozwój małej hydroenergetyki zablokowany przez niejasne uwarunkowania własnościowe obiektów wodnych 6.Wysokie koszty inwestycyjne przy budowie całej infrastruktury wodnej. Większa opłacalność przy energetycznym wykorzuystaniu istniejących obiektów. 7.Słabe poparcie polityczne Za Stowarzyszeniem Energii Odnawialnej w Warszawie
BIOMASA Uwarunkowania wykorzystania biomasy: Dostępny areał pod agroenergetykę: 1,7 mln ha z czego ok. 1 mln ha na biopaliwa. Dla zasilenia 1 MW potrzeba ok. 500 ha. Opłacalność upraw energetycznych na areałach jednostkowych większych niż 30 ha. Tylko 30% polskich gospodarstw posiada areały większe niż 20 ha. Ograniczone zasoby wody oraz sieć obszarów chronionych zmniejszają dostępność terenów pod wieloletnie, wielkoobszarowe uprawy energetyczne. Opłacalność transportu od pola do kotła na odległość nie większą niż 80 km. Sprzyjające warunki uprawy odległe od istniejących obiektów spalania. Konkurencja o zasoby ziemi pomiędzy elektrociepłowniami a biogazowniami. Realne moce w 2020 700-900 MW 2450 6170 1320 3230 1680 4370 4060 17490 3600 4450 180 4940 4650 12030 5170 Boiler capacity surplus Woody biomass surplus Za IEO www.ieo.pl 930
BIOGAZ Uwarunkowania rozwoju biogazowni rolniczych: www.ieo.pl 2. Teoretycznie duży potencjał oraz efektywność, ze względu na możliwości utylizacji odpadów, zagospodarowania biomasy zielonej, produkcję nawozu, energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu. 3. Bardzo silne poparcie polityczne. 4. Przedsięwzięcie bardzo trudne i ryzykowne. 5. Efekt ekonomiczny uzależniony od 11 czynników w dużej mierze niezależnych od inwestora 6. Konieczność zapewnienia dostaw substratów (gnojowica, zielona biomasa, odpady rolnospożywcze) i odbioru produktów (prąd, ciepło, substancje pofermentacyjne) 7. Brak sprawdzonych w Polsce procedur inwestycyjnych 8. Niekorzystne przepisy odpadowe i przeciwpożarowe No of cattle farms >100: 8 165 322 No of pig farms >500: 24 453 883 No of poultry farms >5000: 63 355 647 Za IEO www.ieo.pl
LĄDOWA ENERGETYKA WIATROWA Uwarunkowania rozwoju energetyki wiatrowej : 2.Duży potencjał wiatru umożliwiający zainstalowanie teoretycznie do 15 000 MW mocy. www.ieo.pl Potencja³ techniczny energii wiatru, PJ 0-1 1-6 6-10 10-25 25-70 70-90 90-90 3.Wysoka opłacalność przy obecnym systemie wsparcia. 4.Liczne bariery ograniczające możliwości inwestycyjne do 6-7 000 MW w 2020 r. 5.Problemy z uzyskaniem przyłączenia do sieci, zblokowanej przez pseudo projekty 6.Nieprofesjonalizm developerów powoduje konflikty społeczne i środowiskowe. 7.Nieprzychylność urzędów i biurokracja wydłużają proces przygotowania projektu do 4-5 lat. 8.Ekoterroryzm środowisk ekologicznych a zwłaszcza ornitologicznych zwiększa koszty i wydłuża procedury przygotowania projektów oraz ogranicza dostępność terenów pod inwestycje.
MORSKA ENERGETYKA WIATROWA Uwarunkowania rozwoju MEW: 2.Dwukrotnie większa produktywność niż na lądzie, jednak znacznie większe koszty inwestycji. 3.Znacznie mniejsze konflikty społeczne i środowiskowe niż na lądzie. 4.Możliwość współpracy międzynarodowej. 5.Poparcie polityczne. 6.Potencjał ok. 5 500 MW odpowiadający 11 000 MW na lądzie. 7.Problemy z przyłączeniem do sieci. 8.Brak doświadczeń oraz zaplecza organizacyjnego. 9.Trudny i ryzykowny proces inwestycyjny.
Prawdopodobny scenariusz dla energii elektrycznej
Realizacja zobowiązań Dyrektywy 2009/28/WE Źródło Rok 2008 Rok 2020 Rok 2020 Odnawialne [MW] Wg FNEZ Wg PE biogaz 60,8 450 802 biomasa 231,9 800 623 woda 940,8 958 1153 wiatr na lądzie 472 6500 6089 wiatr na morzu 0 3000 0 suma 1705,5 MW 11708 MW 8667 MW
Realny przyrost mocy zainstalowanych w poszczególnych OZE w latach 2009-2030 [MW] m o c e m o żliw e do o dda nia ro c znie [M W ] la ta w ia tr lą d w ia tr m o rze 2009 250 0 2010 400 0 2011 400 0 2012 400 0 2013 500 0 2014 600 200 2015 700 300 2016 800 300 2017 900 600 2018 600 600 2019 500 500 2020 500 500 s um a 2020 6550 3000 bio g a z 3 12 15 25 25 30 30 40 60 70 70 70 450 bio m a s a 20 50 50 60 80 100 120 120 50 50 50 50 800 s um a 273 450 465 485 605 930 1150 1260 1610 1320 1120 1120 10750 Od roku 2006, w którym uruchomiono system wsparcia OZE, oddawanych było rocznie do 150 MW. W roku 2009 po raz pierwszy zostanie przekroczone 250 MW nowych mocy OZE, w tym głównie w energetyce wiatrowej
Zmiana struktury mocy elektrycznych w energetyce odnawialnej w Polsce do roku 2030 Wg FNEZ
Dziękuję za uwagę! Maciej Stryjecki ms@fnez.pl