RAMOWY PLAN ZAJĘĆ Lp Nazwa przedmiotu Wykład Ćwicz. Obsada 1. Nowoczesne metody oczyszczania wody i ścieków 15 10 prof. Anatoli Hurynowicz PB dr inŝ. Dariusz Boruszko PB dr inŝ. Jacek Leszczyński. Technologie proekologiczne 15 dr inŝ. Iwona Skoczko PB. Eksploatacja systemów oczyszczania wody i ścieków dr inŝ. Lech Magrel PB 15 10 prof. Sławczo Denczew PB dr inŝ. Bogdan Ptoszek PB dr inŝ. Jacek Leszczyński PB. Monitoring i kontrola obiektów wodno-kanalizacyjnych 15 dr inŝ. Wojciech Dąbrowski PB dr inŝ. Janina Piekutin PB 5. Akredytowane laboratorium kontrolujące pracę obiektów wodno-kanalizacyjnych 10 lab. mgr inŝ., śyła Pietkiewicz WIOŚ mgr inŝ. Barbara Grudzień Wodociągi Białostockie 6. Hermetyzacja i dezodoryzacja 15 10 prof. Lech Dzienis procesów 7. Programy komputerowe w projektowaniu, ekspoloatacji i optymalizacji systemów oczyszczania wody i ścieków 5 15 dr inŝ. Dariusz Boruszko dr inŝ. Jacek Dawidowicz Firma zewnętrzna EKOBUDEX 8. Prawodawstwo budowlane, wodne w inŝynierii i ochronie środowiska. Dokumentacja projektowa. 15 UW/UM Biuro projektowe dr inŝ. Dariusz Wawrentowicz PB Wymagania formalno-prawne 9. Praca dyplomowa 10 PB Ogółem 150 + 10
Nowoczesne metody oczyszczania wody i ścieków Lp. Zakres nauczania Wymiar 1 Systemy oczyszczania wody i ścieków. Kinetyka procesów technologicznych. Podział na systemy i rodzaje urządzeń (reaktorów) stosowanych w oczyszczaniu wody i ścieków. Zasady wysokoefektywnego usuwania związków biogennych. 8 Zintegrowane usuwanie CNP. Warunki prowadzenia podstawowych procesów (amonifikacja, nitryfikacja, denitryfikacja, defosfatacja, predenitryfikacja, strącanie chemiczne) oraz ich kinetyka. Przemiany CNP podczas oczyszczania ścieków. Oczyszczalnie dwustopniowe, Metody kombinowane, metody ze złoŝem stałym, systemy filtrów biologicznych, złoŝa fluidalne. Zastosowanie procesu filtracji w oczyszczaniu ścieków. Procesy membranowe w uzdatnianiu wody odwrócona osmoza, 8 ultra i nanofiltracja Zaawansowane metody pogłębionego utleniania z zastosowaniem ozonu, nadtlenku wodoru i promieniowania UV, Chemiczne utlenianie i dezynfekcja wody dwutlenkiem chloru Filtry ze złoŝem ruchomym w technologii uzdatniania wody Filtracja katalityczna Fizyko-chemiczne i biologiczne metody usuwanie związków azotowych Zastosowanie wymiany jonowej do uzdatniania wody spoŝywczej i przemysłowej Korozja i ochrona antykorozyjna instalacji wodociągowych Optymalizacja procesów (czynniki polepszające skład ścieków i 5 jakość wody, sterowanie, zastosowanie programów komputerowych) Suma 5
Technologie proekologiczne Lp. Zakres nauczania Wymiar 1. Uwarunkowania prawne stosowania najlepszych dostępnych technologii chroniących środowisko. "Czystsza produkcja". Cykl Ŝycia produktu. Technologie BAT (Najlepsza Dostępna Technika).. Energia w społeczeństwie. Nieodnawialne i odnawialne źródła energii. Analiza róŝnych paliw i urządzeń do ich spalania pod kątem wpływu na środowisko. Charakterystyka ekologiczna procesów technologicznych. Zasady zapobiegania powstawania odpadów, odzysk, powtórne wykorzystanie. Analiza najlepszych dostępnych technologii w wybranych gałęziach przemysłu określanie ich wpływu na środowisko 5. Porównanie uciąŝliwości róŝnych gałęzi przemysłu dla głównych komponentów środowiska. Najlepsze dostępne technologie w przemyśle. Dobór najlepszych technologii produkcji pod kątem wpływu na środowisk 6. Ocena wpływu na środowisko wybranych technologii pozyskiwania surowców naturalnych Suma 15
Eksploatacja systemów oczyszczania wody i ścieków Lp. Zakres nauczania 1 Podstawowe pojęcia z zakresu eksploatacji systemów oczyszczania wody i ścieków, omówienie elementów składowych systemów, zadanie eksploatacji, miejsce eksploatacji w procesie technicznym, rola eksploatacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych w aspekcie ich przynaleŝności do infrastruktury komunalnej, cechy specyficzne systemów. Wymiar Podstawy prawne eksploatacji stacji uzdatniania wody i oczyszczania ścieków. Naukowe podstawy eksploatacji systemów oczyszczania wody i ścieków - omówienie wybranych dyscyplin naukowych mających zastosowanie w projektowaniu systemów eksploatacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych. Sporządzanie dokumentacji eksploatacyjnej stacji uzdatniania wody i oczyszczalni ścieków 5 Projektowanie systemów eksploatacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych - dobór rodzaju systemu, projektowanie, wdraŝanie, działanie, usprawnianie (audytowanie, rekomendowanie, certyfikowanie, akredytowanie) 5 6 Zasady dobrej praktyki eksploatacyjnej, praktyczna realizacja 7 wybranych działań w systemie eksploatacji urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych, przykłady obliczeniowe w procesie eksploatacji urządzeń wodociagowych i kanalizacyjnych. Zasady eksploatacji, konserwacji urządzeń do uzdatniania wody takich jak: pompy, kraty, sita, osadniki, filtry, aeratory, odŝelaziacze, chloratory, ozonatory oraz urządzeń do mechanicznego, biologicznego i chemicznego oczyszczania ścieków. Techniczne sposoby usuwania usterek w pracy stacji uzdatniania wody i oczyszczalni ścieków. Zasady i warunki bezpieczeństwa pracy na stacjach uzdatniania wody i oczyszczalniach ścieków Suma 5
Monitoring i kontrola obiektów wod-kan (wykład) Lp. Minimalny zakres nauczania Wymiar 1 Państwowy Monitoring Środowiska - cele, zadania, przepisy prawne. Źródła i rodzaje zanieczyszczeń, środki prawne i techniczne przeciwdziałające zanieczyszczeniom. Podstawy prawne monitoringu wód. Monitoring jakości wód powierzchniowych (płynących, jezior, zbiorników zaporowych), osadów dennych, wód podziemnych. Sieci monitoringu wód, eksploatacja sieci, gromadzenie, przetwarzanie danych, raporty o jakości wód i sposoby ich rozpowszechniania. 5 Regionalny monitoring wód na przykładzie województwa podlaskiego. 6 Podstawy formalno prawne i zasady kontroli obiektów wod-kan Suma 15
Monitoring i kontrola obiektów wod-kan (laboratorium akredytowane WIOŚ, WODOCIĄGI BIAŁOSTOCKIE) L.p Minimalny zakres nauczania Wymiar 1 Laboratoria WIOŚ - typowy element bazy pomiarowo-badawczej 5 w monitoringu wód. Realizacja badań, metodyki badawcze. Laboratoria akredytowane: realizacja badań, metodyki 5 badawcze. System kontroli jakości badań w monitoringu wód na przykładzie Laboratorium WIOŚ w Białymstoku. Suma 10
Hermetyzacja i dezodoryzacja procesów Lp. Zakres nauczania Wymiar 1 Wprowadzenie, rodzaje zapachu, intensywność zapachu. UciąŜliwość zapachu zanieczyszczeń powietrza. Korelacje między zapachem i strukturą związków chemicznych. Progi węchowej wyczuwalności związków chemicznych. Podstawy odorymetrii. Ochrona zapachowej jakości powietrza w Polsce i na świecie. Charakterystyka uciąŝliwości zapachowej obiektów oczyszczalni ścieków. Charakterystyka uciąŝliwości zapachowej obiektów uzdatniania wody. Przegląd metod dezodoryzacji i hermetyzacji. Przykładowe instalacje dezodoryzacji i hermetyzacji procesów technologicznych. 5 Charakterystyka przykładowej oczyszczalni ścieków pod kątem uciąŝliwości zapachowej. Ustalanie emitorów odorantów oraz metod dezodoryzacji dla przykładowej oczyszczalni ścieków. 6 Obliczenia urządzeń do dezodoryzacji dla wybranych obiektów oczyszczalni ścieków. Omówienie wytycznych do sporządzenia części graficznej projektu. 6 Suma 5
Programy komputerowe w projektowaniu, eksploatacji i optymalizacji systemów oczyszczania wody i ścieków Lp. Zakres nauczania Wymiar 1 Podstawowe metody wymiarowania (ATV, symulacyjna) Model biokinetyczny. Podstawowe zasady symulacji komputerowej w oczyszczaniu ścieków. Zapoznanie się z aktualnymi programami komputerowymi wspomagającymi projektowanie i symulację pracy oczyszczalni ścieków (GPS-X, ATV, Ekspert osadu czynnego, Bio-Win, Simba, STOAT, WEST). Analiza moŝliwości stosowania poszczególnych programów. Prezentacja programów komputerowych. Pracownia specjalistyczna prowadzone w oparciu o program komputerowy do projektowania, symulacji i optymalizacji oczyszczania ścieków z wykorzystaniem pracowni komputerowej. 10 Projektowanie oczyszczalni ścieków w aktualnie dostępnym programie komputerowym (np. ATV-A11): -6h - zasada działania programu - wprowadzanie danych - konfiguracja obiektów oczyszczalni - określenie celu i metod oczyszczania ścieków - analiza wariantowa - optymalizacja procesu - interpretacja wyników. Suma 0
Prawodawstwo budowlane, wodne w inŝynierii i ochronie środowiska Lp. Minimalny zakres nauczania Wymiar 1 Formalno-prawne podstawy kształtowania i ochrony środowiska oraz poszczególnych jego elementów składowych, zrównowaŝony rozwój w ustawach i aktach wykonawczych. Zasady ochrony i reglamentacji zasobów środowiska. Zarządzanie zasobami środowiska. Emisje zanieczyszczeń do środowiska. Polityka i strategia, pozwolenia zintegrowane, pozwolenia wodno-prawne. Oceny oddziaływania na środowisko. 5 Warunki stawiane oczyszczanym ściekom i wymagania związane z rolniczym bądź przyrodniczym wykorzystaniem ścieków i osadów ściekowych. 6 Prawo budowlane i akty wykonawcze na etapach przedsięwzięć inwestycyjnych. 7 Warunki zabudowy i zagospodarowania przestrzennego, pozwolenia na budowę. Organy nadzoru budowlanego Suma 15