INSTRUKCJA SCRIBA JUNIOR Wprowadzenie: Scriba junior to dwie gry słowne, w których mogą uczestniczyć dzieci młodsze i starsze. Pierwsza z nich - Scriba junior I (z klaunem) - skierowana jest przede wszystkim do młodszych dzieci, które w czasie gry uczą się rozpoznawać i zapamiętywać literki. Uczestnicy muszą ułożyć wszystkie tabliczki z literami na odpowiadających im polach planszy, tworząc w ten sposób poszczególne słowa krzyżówki. Dla łatwiejszego odczytywania słów obok nich umieszczone są obrazki. Druga gra - Scriba junior II -przeznaczona jest dla dzieci starszych, umiejących pisać czytać (jest także doskonałą rozrywką dla dorosłych).gracze tworzą wspólnie krzyżówkę, układając na planszy słowa z liter, które kolejno losują. Scriba junior II stanowi świetną rozrywkę umysłową, wymagającą umiejętności koncentracji i dużej wyobraźni. Uczy poprawnej pisowni i poszerza znajomość słów. SCRIBA JUNIOR I gra słowna dla 2-4 osób od 5 lat Zasady i opis gry. Przygotowanie do gry: - rozłożyć planszę z obrazkami na stole - oderwać (odciąć) od ramek tabliczki z literami, wrzucić je do worka i wymieszać- położyć obok planszy okrągłe żetony - odłożyć do pudełka tabliczki puste, bez liter - będą potrzebne do gry SCRIBA II Cel gry: Należy przykryć wszystkie słowa krzyżówki tabliczkami z literami, przy czym litera na tabliczce musi być taka sama jak litera na polu, które przykrywa. Za zakończenie wyrazu, czyli dołożenie do wyrazu ostatniej litery otrzymuje się punkt - okrągły żeton. Zwycięża gracz, który zdobył najwięcej żetonów. Rekwizyty gry: 1. Plansza - 1 szt. 2. Tabliczki z literami - 106 szt. 3. Okrągłe żetony - 45 szt. 4. Worek z tkaniny 5. Instrukcja gry Ilość tabliczek z literami: A = 10 szt. Ą = 1 szt. B = 3 szt. C = 3 szt. Ć = 1 szt. D = 5 szt. E = 6 szt. Ę = 1 szt. F = 2 szt. G = 2 szt. H = 1 szt. I = 6 szt. J = 2 szt. K = 9 szt. L = 4 szt. Ł = 2 szt 1
Rozpoczęcie gry Gracze losują z worka po osiem tabliczek z literami i kładą je przed sobą w widocznym dla wszystkich miejscu. Grę rozpoczyna najmłodszy gracz. Wykłada on w swojej kolejce dwie tabliczki z literami tak, aby zakryły one pierwsze pola z literami dwóch dowolnych wyrazów na planszy lub aby zakryły kolejno pierwsze i drugie pole z literami tego samego wyrazu na planszy. Po wyłożeniu tabliczek z literami gracz musi przez losowanie z worka uzupełnić ilość tabliczek do ośmiu. Teraz kolejka przechodzi na następnego gracza, zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara. Budowanie wyrazów Gracz, który zakrywa ostatnią literę w wyrazie otrzymuje jeden punkt - okrągły żeton. W wypadku zakończenia dwóch wyrazów przez położenie jednej tabliczki z literą gracz otrzymuje dwa punkty - dwa żetony (rys.1a, b).wyrazy budowane są zawsze w tej samej kolejności od pierwszej literki do ostatniej. Wyjątek od tego stanowi sytuacja, kiedy pierwsza litera jakiegoś wyrazu jest jednocześnie środkową lub ostatnią literą innego wyrazu(rys. 2). Pozostałe muszą być układane (zgodnie z przyjętą zasadą) od pierwszej do ostatniej litery. rys. 1a litera Ć jest ostatnią literą wyrazu NIĆ i wyrazu KOŚĆ rys. 1b litera O jest pierwszą literą wyrazu OBCAS, ale równocześnie drugą literą wyrazu KOŁO Jednorazowo należy przykryć dwa lub (jeśli gracz ma tylko jedną pasującą tabliczkę z literą) jedno pole z literą. 2
Gracz może wyjątkowo wyłożyć więcej tabliczek z literami, gdy w swojej kolejce uda mu się zakryć cały wyraz (nie może być na nim wcześniej żadnej tabliczki). Wówczas otrzymuje premię - tyle żetonów, z ilu liter składa się utworzony jednorazowo wyraz. Po wyłożeniu tabliczek z literami gracz musi zawsze (losując z worka) uzupełnić ilość tabliczek do ośmiu. Jeżeli gracz nie znajdzie u siebie tabliczki z literą odpowiadającą literze na planszy, to może wymienić swoje tabliczki na nowe tabliczki z worka. Można wymienić po 5 tabliczek. Aby wymienić tabliczki należy najpierw wylosować odpowiednią ilość tabliczek z worka, a następnie włożyć do worka odrzucone tabliczki. Na planszy wyróżnia się wielkością obrazek z klaunem. Za przykrycie każdej litery z wyrazu KLAUN gracz otrzymuje 1 punkt - jeden żeton. Natomiast za przykrycie ostatniej litery tego wyrazu gracz otrzymuje trzy punkty trzy żetony. Niektóre wyrazy krzyżują się, więc może się zdarzyć, że gracze zakryją ostatnią literę danego wyrazu, układając wcześniej inny wyraz. Wówczas punkt - 1 żeton otrzymuje się za zakrycie ostatniej litery, która nie jest jednak ostatnią literą w kolejności tego wyrazu (rys.3). Ponieważ ostatnia litera wyrazu DYM jest pierwszą literą wyrazu MIÓD, może się zdarzyć, że układanie wyrazu DYM zostanie zakończone, gdy gracz zakryje literę Y (która w opisanym przykładzie jest ostatnią literą do przykrycia w wyrazie DYM). Punktacja W Scriba junior I (z klaunem) nie prowadzi się zapisu punktacji. Po zakończeniu gry (gdy wszystkie wyrazy umieszczone na planszy są zakryte) gracze sumują zdobyte przez siebie żetony. Zwycięża ten, który zdobył ich najwięcej. SCRIBA JUNIOR II gra słowna dla 2-4 osób od 7 lat Zasady i opis gry. Przygotowanie do gry: położyć na stole planszę z punktowanymi polami na niebieskim tletabliczki z literami i tabliczki puste wrzucić do worka i wymieszać- okrągłe żetony rozłożyć przed rozpoczęciem gry na dowolnych polach planszy (z wyjątkiem pól z literami)- wybrać zapisującego wyniki rozgrywek Cel gry: Gracze muszą zdobyć jak największą ilość punktów przez ułożenie na polach planszy jak najwyżej punktowanych, jak najdłuższych słów. 3
Rekwizyty gry: 1. Plansza - 1 szt. 2. Tabliczki z literami - 106 szt. 3. Tabliczki puste - 2 szt. 4. Okrągłe żetony - 45 szt. 5. Notes do zapisu punktacji 6. Worek z tkaniny 7. Instrukcja gry 8. Długopis Rozpoczęcie gry Każdy gracz losuje z worka po jednej tabliczce z literką. Ten, który wylosuje literę A lub literę najbliższą A (zgodnie z porządkiem alfabetycznym) rozpoczyna grę. Tabliczki z tego losowania należy wrzucić ponownie do worka i wymieszać. Po ustaleniu, kto zaczyna grę gracze losują zworka po osiem tabliczek z literami i kładą je przed sobą w widocznym dla wszystkich miejscu. Przebieg gry Rozpoczynający grę układa na planszy wyraz utworzony z co najmniej dwóch liter (nie licząc liter z planszy). W pierwszym wyłożeniu gracz musi utworzyć wyraz z jedną z liter znajdujących się na planszy (na ciemnoniebieskich polach - A, B, S, T, M, K, D, C) - rys.4. Po ułożeniu wyrazu gracz losując z worka uzupełnia ilość tabliczek do ośmiu. Następny w kolejce (zgodnie z kierunkiem ruchu wskazówek zegara) gracz układa wyraz z jedną z liter umieszczonych na stałe na planszy lub dokładając litery do wyłożonego już wyrazu, tak by utworzyć całkowicie odrębne słowo (rys.5). Wykładać literki można tylko w pionie (z góry na dół) lub poziomie (od strony lewej do prawej). Raz wyłożonej litery nie wolno zdejmować ani przesuwać. Jeśli gracz w swojej kolejce, układając wyraz, kładzie literkę na polu, na którym leży żeton, to zabiera go i kładzie obok siebie. Żetony dodaje się po zakończeniu gry do zdobytych punktów. Gracz może w swojej kolejce wymienić dowolną ilość tabliczek z literami, ale nie może wówczas wyłożyć swoich tabliczek na planszę. Podczas wymiany należy odłożyć odrzucone tabliczki, wylosować zworka nowe w ilości równej odłożonym, a następnie odłożone wcześniej tabliczki wrzucić do worka i wymieszać. Każdy gracz może opuścić swoją kolejkę. Jeżeli każdy z graczy opuści swoją kolejkę dwukrotnie, partia zostaje zakończona i podsumowuje się punkty. Układanie wyrazów Wyrazy można układać w czasie gry na kilka sposobów: 1. wyraz jest układany w pionie lub poziomie i wykorzystuje jedną z liter umieszczonych na stałe na ciemnych polach niebieskich - rys.4 do ułożenia wyrazu ROZUM wyłożono tabliczki z literami R,O,Z,U i wykorzystano literę M umieszczoną na stałe na ciemnym polu niebieskim 4
2. wyraz jest układany prostopadle do słowa ułożonego wcześniej na planszy i wykorzystuje jedną z liter tego słowa - rys.5 do ułożenia wyrazu BUT wykorzystano literę U z utworzonego wcześniej słowa ROZUM i dołożono prostopadle tabliczki z literami B i T 3. nowy wyraz powstaje przez dołożenie do słowa ułożonego wcześniej jednej lub kilku liter (przed lub za tym słowem), czyli przez wydłużenie tego słowa - rys.6 wyraz ROZUMIEĆ powstał przez dodanie do wyrazu ROZUM tabliczek z literami I,E,Ć 4. wyraz nie może stykać się równolegle z innym wyrazem oraz z literami umieszczonymi na stałe na planszy, jeśli litery stykające się ze sobą nie utworzą nowych pełnych słów - rys.7 wyraz TAM powstał przez dodanie do litery T tabliczek z literami A, M. Wyraz TAM może stykać się z wyrazem ROZUMIEĆ, ponieważ litery stykające się ze sobą tworzą nowe wyrazy MA i IM (oba w pionie) 5
Punktacja W Scriba junior II wybrany gracz zapisuje w notesie zdobyte w każdej kolejce punkty każdego z graczy. Pola planszy mają różne wartości liczbowe, rozróżnione kolorem. Kolor fioletowy - 10 pkt.(tylko jedno pole), kolor zielony - 4 pkt., kolor czerwony - 3 pkt., kolor niebieski - 2pkt., kolor żółty - 1 pkt., kolor ciemny niebieski (z literą) -bez punktu. Po wyłożeniu wyrazu na planszy dodaje się wartości pól, na jakich znalazły się litery tworzące ten wyraz. Pola liter umieszczonych na planszy na stałe nie są punktowane. obliczanie punktów za wyraz ROZUM plansza przed wyłożeniem tabliczek plansza po wyłożeniu tabliczek tworzących wyraz ROZUM R = 1 pkt. O = 1 pkt. Z = 2 pkt. U = 2 pkt. M = 0 pkt. razem: 6 pkt. M jest literą umieszczoną na stałe na planszy - dlatego 0 pkt. W wypadku ułożenia dwóch (lub więcej) wyrazów przy jednym wyłożeniu liter na planszę, oblicza się wartość punktową pól, na jakich znalazły się litery każdego z wyrazów. Pole pod wspólną literą liczy się oddzielnie dla każdego wyrazu. Ostatecznie sumuje się wartość punktową pól wszystkich utworzonych wyrazów - rys.10, rys.11, rys.12. obliczanie punktów za wyrazy TAM, MA, IM: plansza przed wyłożeniem tabliczek z literami A, M 6
plansza po wyłożeniu tabliczek z literami A, M dodanie liter A, M tworzy w poziomie wyraz TAM, a w pionie wyraz MA i wyraz IM T = 2 pkt. A = 1 pkt. M = 1 pkt. M = 0 pkt. A = 1 pkt. I = 1 pkt. M = 1 pkt. razem: 7 pkt. M w wyrazie MA jest literą umieszczoną na stałe na planszy - dlatego 0 pkt. obliczanie punktów za wyraz UKŁON: U = 1 pkt. K = 0 pkt. Ł = 2 pkt. O = 1 pkt. N = 1 pkt. razem: 5 pkt. K jest literą umieszczoną na stałe na planszy - dlatego 0 pkt. utworzenie wyrazu UKŁON przez dołożenie prostopadle liter do wyrazu ROZUMIEĆ Okrągłe żetony rozłożone przez graczy przed rozpoczęciem gry na planszy na dowolnych polach (poza ciemnoniebieskimi polami z literami) stanowią dodatkową premię. Jeśli gracz położy tabliczkę z literą na polu z takim żetonem, to zabiera go i kładzie obok siebie. Żetony dodaje się po zakończeniu gry do zdobytych punktów. Każdy żeton ma wartość jednego punktu - rys.13, rys.14. czerwone żetony dowolnie rozłożone na planszy stanowią dodatkową premię 7
M = 2 pkt. U = 1 pkt. R = 2 pkt. razem: 5 pkt. + 1 żeton układając wyraz MUR gracz zdobywa żeton, który kładzie obok siebie Pusta tabliczka, bez litery, może zastąpić każdą brakującą literę i osiąga (podobnie jak tabliczki z innymi literami) taką wartość, jaką ma pole, które zajęła. Gracz tworząc wyraz, w którym występuje pusta tabliczka, musi określić jaką literę ona zastąpiła (dla uniknięcia wątpliwości można tą literę zapisać). Każdy gracz może zabrać z planszy w swojej kolejce wyłożoną wcześniej pustą tabliczkę. W zamian należy położyć tabliczkę z literą, którą pusta tabliczka zastępuje (dla przypomnienia może być pomocny wspomniany wyżej zapis). Gracz, który wymienił pustą tabliczkę kończy na tym swój ruch w tej kolejce. Za jednorazowe wyłożenie wszystkich 8 tabliczek z literami na planszę gracz otrzymuje premię - 30 punktów. Zakończenie gry Gra kończy się, gdy: - wszystkie tabliczki z literami zostały wylosowane z worka i żaden z graczy nie potrafi już utworzyć nowego wyrazu. - wszystkie tabliczki z literami zostały wylosowane z worka i jeden z graczy wyłożył już wszystkie swoje tabliczki na planszę. - każdy z graczy opuścił dwukrotnie swoją kolejkę. Następuje wówczas zsumowanie zapisanych punktów i zdobytych żetonów. Zwycięża gracz, który zdobył najwięcej punktów. Jakich wyrazów można używać? W grze można używać wszystkich wyrazów i ich dopuszczalnych form, które można znaleźć w Słowniku Języka Polskiego. Nie można jednak używać skrótów, wyrazów pisanych z dużej litery lub wymagających cudzysłowu. Słownik jest jedyną podstawą rozstrzygania wszelkich sporów podczas gry. Do słownika można zaglądać tylko w celu wyjaśnienia wątpliwości czy wyłożony przez gracza wyraz jest prawidłowy. Zmiana zasad gry: Na początku gry wszyscy jej uczestnicy mogą się umówić, że zmieniają reguły według swoich potrzeb np. zakładają, że nie stosują żetonów, które pozwalają na zdobycie dodatkowych punktów lub że rezygnują z pustych tabliczek. Wszystkie zmiany w regułach gry powinny być jednak dla wszystkich jasne i przez wszystkich zaakceptowane na początku gry. 8
Notes do zapisu punktacji po lewej stronie elipsy zapisuje się punkty zdobyte za jedno wyłożenie liter na planszę po prawej stronie elipsy zapisuje się sumę zdobytych punktów za kolejne wyłożenia liter na planszę 9