WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 1 Niełatwa definicja MULTIMEDIÓW jeden obraz mówi więcej niż tysiąc słów intuicyjnie wszystko, co dowołuje się do różnych zmysłów, modalności - czyli różnych sposobów przyswajania informacji wykraczając poza przetwarzanie tekstów i liczb skąd się wywodzą MULTIMEDIA początki prezentacje: slajdy, muzyka, prelekcja atrakcyjność przekazu (tylko audio i wideo!!) FORMA stanowi o TREŚCI akcja, życie na ekranie jest trzecim wymiarem czasu dla elektroników POŁĄCZENIE TECHNOLOGII KOMPUTEROWEJ I WIDEO dla użytkowników PC STANDARD HARDWARE/SOFTWARE MULTIMEDIA NIE SĄ JEDNĄ RZECZĄ JEST TO ZWIĄZEK IDEI I TECHNOLOGII z braku pojedyńczości multimediów wynika ich siła i uniwersalność każdy następny program posiada coraz więcej cech multimedialnych
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 2 Zmysły człowieka Smak przy jedzeniu, zmysł zwierzęcy Węch też jedzenie, przyjemności ale i smród od palacza tytoniu Dotyk inżynier zmysłów, koordynator Wzrok i słuch zmysły komunikowania się Siła multimediów wynika ze SPOSOBU przedstawiania audio i wideo TV czy kino nie jest multimediale W PC jednym z najważniejszych trendów rozwojowych była WIELOZADANIOWOŚĆ stąd teraz PC-ty nadają się do zastosowań multimedialnych W MULTIMEDIACH WIDOCZNE SĄ elementy hardware i software urządzenia i pomysły systemy sterowania i czysta informacja interfejs użytkownika i system składowania
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 3 Aspekty binarne multimediów W technologii elektronowej (elektronicznej) po system dwójkowy { 0,1 } sięgnięto z powodów 1. konieczności uzyskania sygnału wyjściowego zmieniającego się w sposób dyskretny tak by zniekształcenia sygnału analogowego nie wpływały na jakość przekazu 2. zastosowania materiałów półprzewodnikowych w układach scalonych i konieczności (przy dużej liczbie upakowania elementów typu tranzystor w układzie scalonym) ograniczenia wydzielania się ciepła związanego z pracą układu Źródłem siły multimediów jest TECHNIKA CYFROWA (cyfrowe sterowanie i cyfrowe medium) Fenomenem technologii cyfrowej jest odporność na SZUMY w systemach analogowych szumy z kolejnych etapów przetwarzania dodają się w systemach cyfrowych szumy są eliminowane (błędy: 1-100 000 000!) Nic za darmo sygnał analogowy ma nieskończoną liczbę poziomów cyfrowy zawsze skończoną Dla osiągnięcia wystarczającej ROZDZIELCZOŚCI (resolution) czy WIERNOŚCI (fidelity) potrzebne jest odpowiednio szerokie PASMO (bandwith) duża ilość informacji problem gęstości zapisu na nośniku - kompresja danych Standardy hardware (Multimedia PC MPC, MPC 2) duża moc obliczeniowa nieobecna w starszych typach PC i możliwości logarytmiczny wzrost możliwości hardware owych Rola nośnika CD w systemach multimedialnych
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 4 O efekcie końcowym decyduje jednak SOFTWARE! Media w połączeniu z PC oznaczają software słowa, dźwięki, muzyka, obrazy składają się na całą opowieść, omówienie, wyjaśnienie czy prezentację, stąd dużo racji ma identyfikowanie multimediów z oprogramowaniem To software ożywia multimedialny PC Niemniej od strony informatycznej każdy software jest taki sam języki, procedury, polecenia... Multimedia NIE powstają też na styku hardwaru i softwaru nie są interfejsem WINDOWS jest tylko NARZĘDZIEM WSPOMAGAJĄCYM multimedia MULTIMEDIA NIE SĄ RZECZĄ POJEDYŃCZĄ SĄ EFEKTEM POŁĄCZENIA HARDWARE U SOFTWARE U I INTERFEJSÓW. DO TEGO DOCHODZI ZAANGAŻOWANY, AKTYWNY ODBIORCA, WCIĄGNIĘTY PRZEZ INTERAKTYWNOŚĆ, NIEODZOWNĄ CECHĘ SYSTEMÓW MULTIMEDIALNYCH Dzięki multimediom udało połączyć się w całość wzajemnie przenikającą się w jedno medium to, co dotychczas występowało oddzielnie powstał tzw. system wielomodalny (łączący techniki publicystyczno-wydawnicze, elektronikę powszechnego użytku i zastosowania komputerowe)
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 5 Co robią multimedia przedstawiają informację, dzielą się ideami, wywołują emocję, pobudzają do śmiechu czy płaczu, czasami nudzą pozwalają widzieć, słyszeć i rozumieć myśli innych MULTIMEDIA SĄ ZATEM FORMĄ KOMUNIKOWANIA SIĘ Co jest innego w komunikowaniu się multimedialnym? Inny wygląd informacji na ekranie niż w gazecie czy podręczniku Zawartość ekranu szybko się zmienia nie czeka na użytkownika jak książka Możliwe są animacje Możliwe jest umieszczania kilku obrazów animacji obok siebie Możliwa obróbka (miksowanie) własnych sekwencji wideo Możliwa obróbka dźwięku miksowanie, filtracja, synteza... Możliwość wzajemnej edycji ścieżki wideo i audio w własnych produkcjach Interaktywność multimediów Indywidualne tempo pracy
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 6 Dzisiejsze multimedia naśladują starą technologię książkę. Od ośmiu stuleci człowiek ciągle myśli kategoriami książki! W multimediach informacje z CD (książka) poprzez PC (czytelnia...) docierają do użytkownika (czytelnik) 1 Dwie strony multimediów nadawca i odbiorca Ideałem jest aktywne interaktywne uczestnictwo użytkownika w multimedialnej aplikacji Ciągle niestety najpowszechniejszą formą w multimediach jest jednostronność komunikacji elektroniczny wykład medium transmisyjne Niebezpieczeństwem może być bezmyślne klikanie w interaktywnej aplikacji twierdzenie o szkodliwości gier komputerowych i TV w XVIII/XIX wieku A.Schopenhauer twierdził, iż czytanie książek wiedzie do otępienia umysłu i bezmyślności Aspekty ZA obietnica rozrywki, przyciągają skłonny do rozpraszania umysł, angażują fizycznie oraz intelektualnie w stopniu, przy którym TV krańcowo zawodzi, często nie wymagają umiejętności czytania, dostarczają motywacji do nauki, stanowią inspirację do własnych poszukiwań i przemyśleń Aspekty PRZECIW złodziej czasu, utrata bezpośrednich więzi z drugim człowiekiem, uwaga na wzrok i postawę (kręgosłup, palce) 1 2004 Panasonic SIGMA-BOOK pierwszy czytnik e-book ów. 2006 nowy czytnik 5,5 ekran, 350 $
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 7 KOSZTY System multimedialny (PC) ciągle nie jest tani (sprzęt i LEGALNY software) Technologie ON-LINE WAN/LAN, CompuServe, Datex-J, Telkom Finland, INTERNET - szybkość transmisji danych - koszt jednostkowy informacji - aktualizacja danych (encyklopedie, informatory...) Media strumieniowe w Internecie (i nie tylko) przesyłanie strumienia danych, który jest jednokrotnie odtwarzany, w czasie rzeczywistym (z małym opóźnieniem buforowanie), nie zapisując dużych plików na dysku - Real System (Producer, Audio, Video, Slideshow, Server), MP3 Shoutcast, ASF, Flash i inne technologie dodające animację i grafikę do muzyki. Prognozy na przyszłość nie są jednolite decydująca jest sprawa akceptacji nowych i z reguły nietanich rozwiązań przez użytkownika brak odniesień do wcześniejszych doświadczeń Chybione wcześniejsze prognozy TELETEKST w latach 80 prognozowano gigantyczne zapotrzebowanie na koniec lat 90 tylko 300000 odbiorców w Europie. CD w latach 70 nowość, prognoza dużej i szybkiej popularności tylko Japonia, USA i Europa po staremu magnetowidy dopiero w końcu lat 90 i dzisiaj wypierają wideo kasetowe. dyskom audio-cd w pocz. lat 80 nie wróżono przyszłości gwałtowny rozwój rynku komputerów PC dla zastosowań domowych zaskakujący popyt na kamery wideo dla zastosowań nieprofesjonalnych chybione prognozy popularności Tablet PC miniaturowy PC-et bez klawiatury - na dzień dzisiejszy PC tylko prezentuje informacje - multimediom potrzebny jest POMYSŁ w stylu MTV czy CNN - na prawdziwy przełom w tej dziedzinie ciągle czekamy może TY?
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 8 KONIEC 17 WRZEŚNIA i WYKŁAD
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 9 - ZASTOSOWANIE MULTIMEDIÓW - EDUKACJA szczególnie małych dzieci infopedia, explorapedia anatomia, geografia (Google Earth), historia niepożądane jest powielanie tradycyjnych wzorców nauczania - MATERIAŁY SZKOLENIOWE spadek zainteresowania książką po okresie szkolnym - PORADNIKI ze względu na ograniczoną pojemność nośnika albo mało dogłębne (fast food), albo bardzo specjalistyczne zdrowie, mapy, przewodniki turystyczne... - ENCYKLOPEDIE pierwsze na CD bardzo nieporadne i niepełne. Obecnie wspomagane przez Internet zdecydowanie konkurencyjne dla tradycyjnych (aktualność danych, multimedialność) WIKIPEDIA 270 tys.haseł/2006, WIEM 125 ty.haseł ale dostęp do 2 000 stron www tematycznych, PWN 6 CD-ROM ów - HELP multimedialny w aplikacjach - ROZRYWKA audio CD (NAPSTER od 1999 r. W 2006 r. rozwiązana kwestia tantiem autorskich - WIDEO NA ŻĄDANIE wypożyczalnie (sklepy) on-line w Polsce 15 września 2006 ruszyło NETINO 4-10,- PLN (bez dekodera i bez możliwości zgrania na HD); VECTRA (Monolith), CYFRA+, TPSA plany na 2007 rok - GRY interakcja to gry gry komputerowe to doświadczenie multimedialne na długo przed pojawieniem się multimediów, GRY NAPĘDZAJĄ ROZWÓJ SPRZĘTU HD, grafika, dźwięk, moc obliczeniowa; - DOKUMENTY ELEKTRONICZNE zestaw dokumentów z systemem nawigacyjnym i wyszukiwawczym, w postaci kompleksu plików lub pliku uruchamianego w dedykowanej przeglądarce Envoy, Acrobat, WINHelp, HTMLHelp, formaty natywne (Glassbook Reader, Rocket ebook) - WYDAWNICTWA w fazie przygotowań zakup praw na przyszłe publikacje multimedialne (wydawnictwa, konkretne książki i serie, zdjęcia dzieł sztuki, dostęp do muzeów...) - KIOSKI informacyjne, prezentacje targowe, systemy nawigacyjne
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 10 - REKLAMA produktów i firm, niedługo także w telefonii komórkowej (od 2003 banery reklamowe w japońskiej NTT, koniec 2006 ORANGE tylko we Francji oraz 3UK). Liczba komórek w PL 32 mln/x 2006 (76% nasycenie) - KOMUNIKACJA GŁOSOWA (Voice Mail) i komunikacja poprzez obraz (videokonferencje) - SYMULACJA symulatory dla kierowców, pilotów..., projektowanie architektoniczne, wyposażenie wnętrz, moda, fryzjer... - KOMPUTEROWE PRZETWARZANIE OBRAZU VIDEO montaż, efekty specjalne... - WYTWARZANIE muzyki karta MIDI syntezatory i sekwencery - ARCHIWIZACJA i katalogowanie danych - BANKOWOŚĆ elektroniczna, domy aukcyjne, giełda - MODA i nie tylko buty, kurtki koszule, czapki (także torby, plecaki ) z odtwarzaczami MP3, bateriami solarnymi, alarmami (buty APHRODITE), nawet ekranami odtwarzaczy wideo (PANASONIC)
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 11 MULTIMEDIA A HARDWARE KOMPUTEROWY I ELEKTRONIKA KOMERCYJNA Adaptacja multimediów do przemysłu komputerowego i elektroniki komercyjnej Ludzie z branży komputerowej chcą podłączyć telewizor do PC-ta, natomiast ludzie z kręgów elektroniki komercyjnej pragną dokonać integracji komputera z odbiornikiem TV kwestia położenia wyłącznika zasilania Próba klasyfikacji systemów wielomodalnych: Systemy konwersacyjne: wideofonia, wideokonferencje dźwięk, obraz, dane cyfrowe 2. Systemy przesyłania wiadomości: elektroniczna poczta wideo. Systemy udostępniania informacji: TV cyfrowa, SAT, kablowa i Internetowa, wideo na żądanie. Interakcyjne systemy udostępniania informacji: ITV, Interakcyjna TV i interakcyjne WWW. Systemy wyszukiwania informacji: wideotekst, serwery multimedialne WWW. Zastosowania systemów wielomodalnych Systemy wideokonferencji. Przestrzeń komunikacyjna (media space) synchroniczne przesył danych, buforowanie transmisji. Rozpoznawanie głosu konwersja sygnału mowy na tekst i odwrotnie: ASR, Advanced Speech Recognition, zamiana mowy na tekst. TTS, Text to Speech, zamiana tekstu na mowę. IVR, Interactive Voice Response i system @udioportal głosowego sterowania aplikacjami. 2 2006 COLISEUM - HelwettPackard system wizyjny na bazie 5 kamer obraz trójwymiarowy wymaga odpowiedniej mocy i pasma
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 12 Wieża Babel system tłumaczenia mowy on-line analiza bezgłośnie wypowiedzianych słów przez czujniki na twarzy i szyi mówiącego, Pittsburg University 2006 r. Multimedialna sieć Telecom Finland na bazie sieci ATM (asynchroniczna transmisja danych 155/622 Mbit / s) różny stopień dostępności informacji w zależności od przepustowości łącza abonenckiego MTV-3, Radio Moro, Internet, VHS... 45 miast, 8000 firm, szkół.../2004
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 13 ŚWIAT URZĄDZEŃ CD I DVD 1982 standard CD-DA (Compact Disk Digital Audio) cyfrowy zapis dźwięku na CD, 176 KB/s 1985 standard CD-ROM (Compact Disk Read Only Memory) odczytu informacji 1987 standard CD-I (Compact Disk Interactive) oraz CD-ROM XA (Extended Architekture) odczytu danych, dźwięku i obrazu 1990 standard CD-R (CD-Recordable) dla płyt zapisywalnych 12 cm, 1,2 mm, 650 MB, landy (odbicie) i pity min. 0,88 µm (odbicie z interferencją i wygaszeniem), laser diodowy 780 nm, ścieżka spiralna 6 km x 0,6 µm co 1,6 µm, system CLV (Constant Linear Velocity) oraz CAV (Constant Angular Velocity) odczytu danych, krotność szybkości odczytu, tanimateriał 3 Formaty zapisu danych na dysku CD stały sektor 2352 bajty CD-ROM Mode 1 2048 danych, 288 korekcja błędów, 12 synchronizacja, 4 nagłówek CD-ROM Mode 2 2336 danych, 12 synchronizacja, 4 nagłówek do skompresowanych danych audio-video CD-ROM XA/CD-I (Mode 2 Form 1) 2048 danych, 280 korekcja błędów, 24 synchronizacja i nagłówek CD-ROM XA/CD-I (Mode 2 Form 2) 2324 danych, 28 synchronizacja i nagłówek cyfrowe video CD-DA (CD-Digital Audio) całość do zapisu dźwięku DVD (Digital Versatile Disk) 4,7 do 17 GB danych dwustronny i dwuwarstwowy zapis, ze zwiększoną gęstością (pity min. 0,4 µm, 0,74 µm odległość ścieżek) w technice Audio Video Znacznie wrażliwsze niż zwykłe płyty CD-ROM. Tanie: CD-ROM ok. 1 PLN, DVD 2,5 PLN. Standardy: DVD-R, DVD-RW, DVD+RW oraz w specjalnej obudowie DVD-ROM 3 2006 SUENORI FUKUI jap. płyty audio ze szkła idealne jakościowo 2 500,- PLN / szt
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 14 HD DVD TOSHIBA 2006 niebieski laser, 30 GB Blu-Ray (BD) SONY niebieski laser, pojemność 50 GB, jakość 1920x1080 pkt, blokada regionalna (3 regiony) 2006 Wielowarstwowość TDK ośmiowarstwowa płyta BD (200 GB) Dalsza przyszłość: płyty fluorescencyjne (pojemność ponad 100 GB).
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 15 CYBERSPACE czyli wirtualna rzeczywistość Świat wirtualny w odróżnieniu od TV umożliwia rozglądanie się dookoła i poruszanie się, branie aktywnego udziału w wydarzeniach, daje wrażenie obecności w świecie wirtualnym Sprzęt: Klasyka - klawiatura i mysz - trackball mysz do góry łapkami - tablet graficzny do zastosowań dedykowanych - pióro świetlne + dwa sensory ekranowe - pilot a la TV - Stealth Switch przełącznik podbiórkowy Hełm (HMD, Head Mounted Display) dwa ekrany, słuchawki, interfejs przekazujący ruchy głowy do komputera np. HMD Crystal Eyes (StereoGraphics Corp) - sześć stopni swobody ruchu, trzy kierunki (lewy-prawy, góra-dół, przód-tył) i trzy obroty w przestrzeni; CAVE (jaskinia) urządzenie projekcyjne Rękawica danych (kombinezon) urządzenie wejściowe przekazujące ruchy rąk (lub całego ciała) do systemu, czasami zaopatrzone w efektory dotyku Wymagania hardware owe WYSOKIE symulatory lotu (pierwsza NASA), symulatory medyczne Zastosowania GRY, edukacja, medycyna szkolenia, operacje i zabiegi chirurgiczne, archeologia i historia: rekonstrukcje starożytnych zabytków modele Stonehenge; starożytnego Rzymu, Aten,
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 16 model benedyktyńskiej bazyliki Cluny, technika symulatory najróżniejszego rodzaju, sterowanie robotem na księżycu lub we wnętrzu wulkanu. Spaceball (Spacetec IMV), zawiera kulę, którą można poruszać w przestrzeni CyberMan 3D Controller (Logitech), rodzaj myszy na drążku FasTRAK (Polhemus), czujniki radiowe śledzące ruch człowieka Flock of Birds (Ascension Technology Corporation) czujniki magnetyczne do śledzenia ruchu klawiatura BAT Personal Keyboard (Inforgrip) trzymana w jednym ręku.
WSFiZ Ełk MULTIMEDIA 17 Projektowanie projekty elementów np. pokoju mieszkalnego, zestawienie w całość tych elementów, etap projektowania konturowego a następnie kolory, tekstury, światła, odbicia, cienie, refleksy, przejrzystość rendering powierzchni elementów pokoju, zazwyczaj osiągany metodą śledzenia promienia ray tracing. Obliczenia jednego obrazu kilkanaście godzin. Uzyskanie animacji ON LINE to daleka przyszłość! Tendencje rozwoju multimediów PC, magnetowid, telefon, faks, telewizor, odtwarzacz CD.- zacieranie się różnic.. Wzrost pojemności sieci informatyczych infostrada 1000 Gbajtów / s Wzrost mocy obliczeniowej komputerów co 18 miesięcy podwojenie możliwości Wzrost pojemności nośników informacji Doskonalenie metod kompresji dla mediów strumieniowych Sterowanie głosem Teleobecność i teleimersja (wrażenie obecności) - wymaga obrazów z wielu kamer, udział wszystkich zmysłów. Zapachy z komputera (ismell DigiScents - pierwsze testy z 2000 roku - zapachy tworzą się w ciągu 4-6 sekund, trwają też 4-6 sek. Ok. 128 podstawowych kompozycji, dane do mieszania rzędu 1 KB, można wytworzyć tysiące zapachów) Dotyk: zdalne wyczucie różnych substancji dotykiem Obniżenie bariery komputer niezaawansowany użytkownik Wzrost dostępności do informacji Czy będziemy umieli rozsądnie z tych możliwości skorzystać pytanie otwarte