SPRAWOZDANIE z realizacji w 2009 roku Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013

Załącznik do uchwały Nr 11/10 Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 20072013 z dnia 24 czerwca 2010 r. SPRAWOZDANE z realizacji w 2009 roku Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 20072013 Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego w Białymstoku Funkcję nstytucji Zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Podlaskiego na lata 20072013 pełni Zarząd Województwa Podlaskiego Czerwiec 2010 r. 1

WSTĘP... 3 1. DENTYFKACJA... 6 2. PRZEGLĄD REALZACJ PROGRAMU OPERACYJNEGO... 6 2. 1. Realizacja i analiza postępów... 6 2.2 nformacje na temat zgodności z prawem wspólnotowym... 50 2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze... 55 2.4 Zmiany w kontekście realizacji programów operacyjnych (w stosownych przypadkach)... 59 2.5 Zasadnicze modyfikacje na mocy art. 57 rozporządzenia nr 1083/2006 (w stosownych wypadkach)... 60 2.6 Komplementarność z innymi instrumentami... 60 2.7 Monitorowanie i ocena... 68 2.8 Krajowa rezerwa wykonania pomocy 78 3. REALZACJA W PODZALE NA PRORYTETY... 76 3.1 Priorytet. Wzrost innowacyjności i wspieranie przedsiębiorczości w regionie... 76 3.2. Priorytet. Rozwój infrastruktury transportowej... 81 3.3. Priorytet. Rozwój turystki i kultury... 85 3.4. Priorytet V Społeczeństwo informacyjne... 88 3.5. Priorytet V Rozwój infrastruktury ochrony środowiska... 91 3.6. Priorytet V Rozwój infrastruktury społecznej... 94 3.7. Priorytet V. Pomoc Techniczna... 97 4. PROGRAMY EFS: SPÓJNOŚĆ KONCENTRACJA... 98 5. PROGRAMY EFRR/FS: DUŻE PROJEKTY (W STOSOWNYCH PRZYPADKACH).. 98 6. POMOC TECHNCZNA... 99 7. NFORMACJA PROMOCJA... 101 2

WSTĘP Niniejsze sprawozdanie stanowi podsumowanie realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007 2013 w 2009 roku. Dokument przedstawia efekty wdrażania RPOWP oraz wpływ Programu na rozwój województwa podlaskiego. Sprawozdanie roczne z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 20072013 (przyjętego decyzją Komisji Europejskiej Nr K(2007)5085 z dnia 11 października 2007 roku oraz uchwałą Zarządu Województwa nr 46/599/07 z dnia 9 listopada 2007 roku) zostało sporządzone przez Departament Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym, pełniący obowiązki nstytucji Zarządzającej RPOWP. Dokument jest jednym z elementów systemu monitorowania i zarządzania pomocą strukturalną dla regionu. Obejmuje okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2009 roku. Został przygotowany w oparciu o system sprawozdawczości i monitoringu przewidziany w Rozporządzeniu Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. ustanawiającym przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego oraz Funduszu Spójności i uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1260/1999 (Dz. Urz. UE L 210/25 z 31.07.2006), a także Rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. ustanawiającym szczegółowe zasady wykonania Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 ustanawiającego przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego i Funduszu Spójności oraz Rozporządzenia (WE) nr 1080/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (Dz. Urz. UE L 371 z 27. 12.2006) oraz Wytycznych w zakresie sprawozdawczości, wydanych przez Ministra Rozwoju Regionalnego na podstawie art.35 ust. 3 pkt 6 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 227, poz. 1658, z późn. zm.). Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 2007 2013 to pierwszy w historii tak duży program finansujący rozwój regionu. Województwo podlaskie ma typowo rolniczy charakter (przerost zatrudnienia w rolnictwie, wysokie bezrobocie i niski stopień towarowości produkcji). W związku z tym strategia programu ma na celu zmianę tej niekorzystnej struktury i przesunięcie pracowników z sektora rolnictwa do gałęzi przemysłu i usług. Przyczyni się do osiągnięcia wyższego tempa rozwoju gospodarczego. Działania te, zgodnie z założeniami programu, prowadzone są przy poszanowaniu i zachowaniu dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionu. Konsekwencją dążenia do realizacji opisanego wyżej celu głównego jest różnorakie wsparcie trzech obszarów potencjałów rozwojowych województwa: inwestycje (wzrost inwestycji zewnętrznych), przedsiębiorcy (wzrost inwestycji wewnętrznych) oraz turystyka (dziedzina gospodarki, w której województwo ma potencjał inwestycyjny dotychczas nie w pełni wykorzystywany). W 2009 roku RPOWP nabrała szczególnego znaczenia. Gospodarkę światową, w tym także gospodarkę regionalną województwa podlaskiego, ogarnął kryzys. Choć region podlaski stosunkowo łagodnie odczuł skutki kryzysu, m.in. dzięki aktywności przedsiębiorstw, zanotowano jednak spadek dynamiki inwestycji oraz wzrost poziomu bezrobocia. Podlascy przedsiębiorcy dążąc do utrzymania możliwie najwyższego poziomu sprzedaży, zdecydowali się na redukcję kosztów oraz zatrudnienia. Poziom bezrobocia zarejestrowanego (wg danych GUS), w porównaniu z sytuacją zanotowaną w 2008 roku, był wyższy prawie o 3 pkt procentowe (wzrost z 9,7 do 12,6 proc.). Według BAEL także nastąpił wzrost, choć mniejszy poziom bezrobocia w 2008 roku sięgnął 6,4 proc., podczas gdy w 2009 było to już 7,1 proc. W 2009 roku zanotowano także wyraźny spadek dynamiki nakładów inwestycyjnych wobec lat poprzednich. Tendencja spadkowa ujawniła się już w 3

2008 roku wartość nakładów inwestycyjnych osiągnęła niecałe 94 proc. wartości z 2007 roku. W 2009 rok spadek był jeszcze większy: w pierwszych trzech kwartałach 2009 roku wartość nakładów inwestycyjnych osiągnęła 79 proc. wartości zanotowanej rok wcześniej. W związku z tym, Z RPOWP poszukując działań, które mogłyby złagodzić skutki kryzysu gospodarczego, zleciła ekspertyzę pn. Rodzaj wspieranych projektów w ramach RPOWP w kontekście zachodzących zmian gospodarczych, którą opracował zespół kierowany przez prof. dr hab. Bogusław Plawgo z Uniwersytetu w Białymstoku. Celem badania była diagnoza sytuacji gospodarczej oraz zdefiniowanie obszarów, w których odpowiednio ukierunkowane środki z RPOWP mogą zahamować, przynajmniej częściowo, niekorzystne trendy wzrostu poziomu bezrobocia i spadku inwestycji. Na podstawie rekomendacji zawartych w analizie, wprowadzono kilka istotnych zmian w procesie wdrażania RPOWP. Jedną z najważniejszych było zastosowanie systemu zaliczkowego wypłaty wsparcia, co obniżyło koszty finansowania inwestycji oraz poprawiło płynność finansową beneficjentów. Zwiększono także środki na dofinansowanie funduszy poręczeniowych i pożyczkowych, uproszczono procedury konkursowe i zwiększono liczbę naborów. Podczas oceny projektów stosowano kryteria promujące zatrudnienie. W efekcie wartość udzielonego dofinansowania EFRR (wartość podpisanych umów o dofinansowanie) to 167 237 233,43 EUR (689 836 864,16 PLN). Łączna wartość projektów, które zdobyły wsparcie, wyniosła 296 930 492,18 EUR (1 224 808 587,19 PLN). Działania przyspieszające kontraktację wsparcia z RPOWP uzupełniały starania Z RPOWP, by środki jak najszybciej były wypłacane beneficjentom. Na koniec 2009 r. praktycznie zrealizowano wszystkie płatności na rzecz beneficjentów. Poziom certyfikacji środków wyniósł około 9 proc. łącznej alokacji Programu na lata 2007 2013, co oznacza wykonanie założonej prognozy rocznej w ponad 100 proc. W ujęciu kwotowym wartość dofinansowania faktycznie wypłaconego beneficjentom na realizację projektów sięgnęła 40 509 482,48 EUR (162 709 550,98 PLN wartość wypłaconego dofinansowania w części UE). Odniesienie powyższej wartości do ogólnej wartości nakładów inwestycyjnych w województwie podlaskim w 2009 roku (wg danych GUS było to 244 999 878,78 EUR, tj. 1 010 600 000,00 PLN) pozwala stwierdzić, że ponad 16 proc. wydatków inwestycyjnych została bezpośrednio sfinansowana ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach RPOWP. Warto jednak zaznaczyć, że stymulacja działań inwestycyjnych w województwie, której źródłem był RPOWP, była zdecydowanie większa. środków inwestycyjnych zaangażowanych, zarówno przez podmioty prywatne, jak i sferę publiczną, w przedsięwzięcia dofinansowane ze środków RPOWP (wartość wydatków kwalifikowanych wykazanych we wnioskach o płatność wraz z wkładem prywatnym równa 94 080 875,84 EUR (388 074 204,76 PLN) stanowi aż 38 proc. łącznych nakładów inwestycyjnych w województwie podlaskim. Choć do powyższej kwoty wliczone są środki prywatne, to niewątpliwie jest to miara faktycznego impulsu dla gospodarki regionu. Można bowiem przypuszczać, że bez dotacji z RPOWP wiele z inwestycji nie zostałoby podjętych lub były rozłożone w czasie. Nawet ta pobieżna analiza pokazuje, że wsparcie z RPOWP pozwoliło w znacznym stopniu złagodzić skutki spowolnienia gospodarczego. Choć nie udało się odwrócić niekorzystnych tendencji, niewątpliwie dynamika wzrostu poziomu bezrobocia oraz spadku nakładów inwestycyjnych była niższa. Szczegółowy opis poszczególnych obszarów wsparcia zawarty jest w poniższym sprawozdaniu. Analiza realizacji Programu w okresie objętym sprawozdaniem zawarta jest w rozdziale drugim. Zawarte są w nim m.in. informacje dotyczące postępów rzeczowych i finansowych. Opisano w nim najistotniejsze obszary wsparcia oraz objęte pomocą grupy docelowe. Dokonano analizy jakościowej wdrażania programu, w tym poziomu realizacji wskaźników zapisanych w Programie. Jedna z części rozdziału poświęcona jest także zanotowanym istotnym problemom i podjętym środkom zaradczym. 4

Trzeci rozdział niniejszego sprawozdania opisuje realizację Programu w podziale na osie priorytetowe, z uwzględnieniem zrealizowanych celów oraz zaistniałych problemów. W piątym rozdziale zawarte są informacje dotyczące realizowanych w regionie dużych projektów. Szósty rozdział poświęcony jest działaniom z zakresu pomocy technicznej i działań na rzecz wzmocnienia potencjału nstytucji Zarządzającej. Ostatni siódmy rozdział tematyczny poświęcono działaniom na rzecz informacji i promocji Programu. W sprawozdaniu zastosowano następujący kurs EURO: 1 EUR = 4,1249 PLN. 5

Sprawozdanie roczne/końcowe z realizacji Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007 2013 1. DENTYFKACJA PROGRAM OPERACYJNY Cel: Konwergencja Obszar kwalifikowany: Polska Województwo Podlaskie Okres programowania: 20072013 Numer programu (CC): CC2007PL161PO014 Nazwa programu: Regionalny Program Operacyjny Województwa Podlaskiego na lata 20072013 ROCZNE SPRAWOZDANE Z REALZACJ Rok sprawozdawczy: 2009 Data zatwierdzenia rocznego sprawozdania przez komitet monitorujący: 24 czerwca 2010 r. 2. PRZEGLĄD REALZACJ PROGRAMU OPERACYJNEGO 2. 1. Realizacja i analiza postępów 2.1.1. nformacje na temat postępów rzeczowych w realizacji programu operacyjnego: nformacja znajduje się w załączniku nr 1 a ( celu głównego RPOWP), 1 b (wskaźniki kontekstowe dla województwa podlaskiego) oraz 1 c ( wskaźników Programowych, KS oraz własnych Z). Dodatkowe tabele wskaźnikowe przedstawiają pełen obraz wskaźników realizowanych przez beneficjentów. Wskaźniki Z zostały wprowadzone w celu uszczegółowienia wskaźników KS. Ponadto mają na celu usystematyzowanie wyboru przez beneficjentów wskaźników, które daje większą możliwość agregacji danych. Ma to na celu zwiększenie możliwości oceny oddziaływania Programu na region. 2.1.2. nformacje finansowe (wszystkie informacje finansowe powinny być wyrażone w euro) nformacja znajduje się w załączniku nr 2. 2.1.3. nformacje na temat podziału wykorzystania funduszy nformacja znajduje się w załączniku nr 3. 6

2.1.4. Pomoc w podziale na grupy docelowe Dominującą grupą projektów w Programie pod względem obszaru docelowego, w którym realizowano przedsięwzięcia, jest infrastruktura drogowa z Osi Priorytetowej. Rozwój infrastruktury transportowej w Działaniu 2.1. Rozwój transportu drogowego, gdzie podpisano 54 umowy na łączną wartość dofinansowania 57 014 274,34 EUR (235 178 180,21 PLN jest to najwyższa wartość podpisanych umów we wszystkich osiach priorytetowych). Najwyższa wartość dofinansowania wyniosła w projekcie pn. Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 668 na odcinku Piątnica Poduchowna Jedwabne od km 0+100 do km 16+938 i stanowiła kwotę 10 694 219,14 EUR (44 112 584,52 PLN), natomiast najniższa 50 268,91 EUR (207 354,22 PLN). Beneficjentami w powyższej dziedzinie są głównie jednostki samorządu terytorialnego. Tak intensywne wdrażanie powyższych projektów związane jest z wieloletnimi zaniedbaniami województwa podlaskiego w tym zakresie. Poprawa jakości sieci dróg z pewnością przyczyni się do zmiany postrzegania naszego regionu, który jest granicą zewnętrzną UE. Pod kątem liczby realizowanych projektów, najwyższy wynik osiągnięto w Osi priorytetowej. Wzrost innowacyjności i wspieranie przedsiębiorczości w regionie, w której podpisano 181 umów. W ramach Osi Priorytetowej nie przewiduje się realizacji dużych projektów w rozumieniu rozp. 1083/2006. Najwyższa wartość dofinansowania wyniosła w projekcie pn. Przygotowanie terenów inwestycyjnych dla podstrefy Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Białymstoku poprzez budowę infrastruktury i nawierzchni ulic i stanowiła kwotę 10 921 640,72 EUR (45 050 675,79 PLN), natomiast najniższa 3 221,90 EUR (13 290,00 PLN). Beneficjentami w powyższej dziedzinie są głównie przedsiębiorstwa. Pod względem liczebności dominują inwestycje relatywnie nieduże tj. o wartości poniżej 2 mln PLN. Zaledwie 4 projekty dotyczyły inwestycji o wartości ponad 7 mln PLN, przy czym należy tu pamiętać o kryterium demarkacji, zgodnie z którym inwestycje o dużym potencjale innowacyjnym o wartości powyżej 8 mln nie mogą ubiegać się o dofinansowanie w ramach RPOWP. W ramach Osi Priorytetowej dz. 3.2 czyli wsparciu inwestycyjnym przedsiębiorstw z branży turystycznej nie przewiduje się realizacji dużych projektów w rozumieniu rozp. 1083/2006. Należy zauważyć, iż branża turystyczna jest branżą wysokonakładową i wartość inwestycji jest tu zdecydowanie większa niż w konkursach dla pozostałych sektorów. Zdecydowana większość projektów zakontraktowanych opiewa na inwestycje o wartości ponad 7 mln PLN., z czego 3 są ponad 9 mln PLN, a jeden z projektów ma wartość blisko 14 mln PLN. Głównymi grupami docelowymi, które są beneficjentem środków UE są przedsiębiorcy i jednostki samorządu terytorialnego. Przedsiębiorcy korzystają ze wsparcia w ramach Osi priorytetowej Wzrost innowacyjności i wspieranie przedsiębiorczości w regionie oraz w Osi priorytetowej Rozwój turystyki i kultury, Działanie 3.2 Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw z branży turystycznej. Natomiast jst jest głównym beneficjentem projektów w ramach pozostałych osi priorytetowych. W konkursie w ramach Osi priorytetowej Wzrost innowacyjności i wspieranie przedsiębiorczości w regionie, dotyczącym instrumentów inżynierii finansowej, wsparcie mogły uzyskać fundusze pożyczkowe i poręczeniowe, które następnie udzielają pożyczek i 7

poręczeń przedsiębiorcom. Konkurs w tym zakresie został rozstrzygnięty pod koniec 2009 roku, efektem czego jest podpisanie 4 umów w 2010 r. na kwotę dofinansowania 20 600 608,98 EUR (84 975 452 PLN). Z funduszy pożyczkowych i poręczeniowych, według danych na dzień 30 kwietnia 2010 r., skorzystało 12 beneficjentów (w tym 5 beneficjentów z funduszu poręczeniowego). Jako wyłączona sektorowo w ramach wsparcia inwestycyjnego przedsiębiorstw jest branża turystyczna. Na dofinansowanie projektów z tego obszaru w ramach alokacji na konkurs ogłoszony w listopadzie 2009 r. przewidziano 10 mln EUR. Ponadto w roku 2009 zawarto 4 umowy do projektów wyłonionych w ramach edycji konkursu z 2008 r. Wsparcie ze środków UE wyniosło 2 818 984,78 EUR (11 628 030,31 PLN). Analiza projektów wybranych do dofinansowania w ramach rozstrzygniętych już konkursów wskazuje pewne prawidłowości jeżeli chodzi o branże i obszary wsparcia. Wynikają one w dużej mierze ze specyficznych uwarunkowań regionalnych. Zestawienia porównawcze danych z konkursów z lat 2008 i 2009 zamieszczono poniżej. Wykres nr 1 Źródło danych: opracowanie własne na podstawie danych z raportu OracleBi Discoverer 8

Wykres nr 2 Źródło danych: opracowanie własne na podstawie danych z raportu OracleBi Discoverer Zauważyć należy, iż główną grupą, do której kierowane jest wsparcie jest sektor MŚP, tylko tej kategorii przedsiębiorstwa mogą uzyskać dofinansowanie na projekty inwestycyjne. Duże przedsiębiorstwa mogą aplikować o środki na udział w imprezach targowowystawienniczych, jednak w strukturze w ujęciu wartościowym jest to bardzo niewielki odsetek, ponieważ maksymalna kwota dofinansowania na 1 podmiot wynosi tylko 14 545,81 EUR (60 000 PLN). 9

Wykres nr 3 Struktura zawartych umów o dofinansowanie, ze względu na wielkość przedsiębiorstwa Źródło danych: opracowanie własne na podstawie danych z raportu OracleBi Discoverer Jeśli chodzi o osie priorytetowe V (bez Działania 3.2), największą liczebnie i wartościowo pomoc otrzymały jednostki samorządu terytorialnego. Spośród umów zawartych do końca roku 2009 umowy z jst stanowiły liczbowo 75,4% (92 umowy) a wartościowo 81% 94 301 934,11 EUR (388 986 048 PLN). Najwięcej środków w ramach RPOWP 32% alokacji czyli 203 586 523 EUR (ponad 839 000 000,00 PLN), przeznaczono na realizację działań dotyczących rozwoju infrastruktury transportowej, z czego znaczną część 66% środków przeznaczono na rozwój transportu drogowego. W związku ze specyfiką Osi Priorytetowej. Rozwój infrastruktury transportowej, 100% beneficjentów stanowiły jednostki samorządu terytorialnego, z którymi na realizację zadań z zakresu infrastruktury transportowej podpisano 55 umów na wartość dofinansowania 65 306 837,55 EUR (269 384 174,21 PLN). W ramach Osi Priorytetowej. Rozwój turystyki i kultury w Działaniu 3.1. Rozwój atrakcyjności turystycznej regionu alokacja wyniosła 12,8% całej alokacji RPOWP. W większości przypadków beneficjentem były jst, z którymi podpisano 18 umów, 1 umowa dotyczy renowacji kościoła natomiast w kolejnym przypadku beneficjentem jest muzeum. dofinansowania na podstawie zawartych umów wyniosła 23 455 755,28 EUR (96 752 644,96 PLN). W ramach ww. Działania 4 projekty, na które podpisano umowy znajdowały się w ndykatywnym Wykazie ndywidualnych Projektów Kluczowych. W ramach Działania 3.1. Rozwój atrakcyjności turystycznej regionu realizowane są projekty dotyczące zarówno promocji turystycznej (np. promocja województwa podlaskiego) jak i projekty infrastrukturalne polegające m.in. rewaloryzacji barokowego Ogrodu Branickich w 10

Białymstoku, realizacji bulwarów nad rzeką Supraśl, na budowie lub modernizacji obiektów turystycznosportowych takich jak pływalnie, boiska, hale widowiskowosportowe. Wykres nr 4 Podział projektów ze względu na wsparte dziedziny w Działaniu 3.1: Źródło danych: opracowanie własne na podstawie danych z raportu OracleBi Discoverer W ramach Osi Priorytetowej V. Rozwój infrastruktury ochrony środowiska, na którą przeznaczono 10% alokacji środków EFRR na RPOWP realizowanych jest 5 projektów: 2 dotyczą gospodarki wodnościekowej i 3 ochrony przyrody. Trzy projekty realizowane są przez jst, 1 projekt przez stowarzyszenie i 1 przez przedsiębiorstwo komunalne. Łączna wartość dofinansowania wynosi 3 819 211,32 EUR (15 753 864,79 PLN). W ramach Osi Priorytetowej V. Rozwój infrastruktury społecznej, Działania 6.1. Rozwój infrastruktury z zakresu edukacji, na dofinansowanie którego przeznaczono 3,14% alokacji EFRR, podpisano 18 umów (wszystkie w roku 2009) o wartości dofinansowania wynoszącej 9 929 500,45 EUR (40 958 196,42 PLN). Z czego, 14 umów zawarto z jst na realizację projektów z zakresu poprawy jakości bazy edukacyjnej i kształcenia z wyłączeniem edukacji na poziomie wyższym. Na realizację zadań z zakresu rozbudowy i doposażenia bazy dydaktycznobadawczej dotyczącej edukacji zawarto 3 umowy ze szkołami wyższymi. W ramach Działania 6.2. Rozwój infrastruktury z zakresu opieki zdrowotnej na które przeznaczono 2,99% alokacji EFRR na RPOWP, podpisano 16 umów (z czego w roku 2009 3) o wartości dofinansowania wynoszącej 6 930 621,92 EUR (28 588 122,37 PLN). Umowy realizowane są przez szpitale i zakłady opieki zdrowotnej głównie w zakresie zakupu aparatury i sprzętu medycznego. W ramach Działania 6.3. Rozwój infrastruktury z zakresu kultury i ochrony dziedzictwa historycznego i kulturowego, na dofinansowanie którego przeznaczono 1,87% alokacji EFRR, podpisano 8 umów (wszystkie w roku 2009) o wartości dofinansowania wynoszącej 11

7 323 264,83 EUR (30 207 735,10 PLN), w tym projekt kluczowy: Renowacja zabytkowych obiektów kultury oraz rozbudowa Muzeum Diecezjalnego w ramach kompleksu "Narew" o wartości dofinansowania wynoszącej 1 957 623,21 EUR (8 074 999,99 PLN). Działanie 6.3. charakteryzowało się największą różnorodnością Beneficjentów; w ramach tego działania, dofinansowanie otrzymały projekty dotyczące infrastruktury z zakresu kultury złożone przez jst, muzea, kościoły i filharmonię. W ramach RPOWP w osiach priorytetowych V dominują projekty małe i bardzo małe. Jedynym projektem, który zakwalifikować można do kategorii dużych zgodnie z zapisami art. 39 rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 jest projekt dotyczący budowy lotniska regionalnego. Wykres nr 5 Liczba i rodzaj Beneficjentów realizujących Działanie 6.3: Źródło danych: opracowanie własne na podstawie danych z raportu OracleBi Discoverer W części sprawozdania 2.1.6 oraz 3 znajdują się szczegółowe dane odnośnie liczby realizowanych projektów, ich wartości na poziomie RPOWP oraz poszczególnych osi priorytetowych, a także procentowego poziomu wykorzystania alokacji przyznanej na lata 20072013. W ramach Osi Priorytetowej V. Społeczeństwo informacyjne w okresie sprawozdawczym nie podpisano umów, natomiast informacje dotyczące Osi Priorytetowej V. Pomoc Techniczna znajdują się w pkt 6 sprawozdania oraz w załączniku c. 2.1.5. Pomoc zwrócona lub ponownie wykorzystana Na dzień 31 grudnia 2009 r. nie ma środków odzyskanych od Beneficjentów w związku z zaniechaniem przez nich przepisów dotyczących trwałości operacji określonych w art. 57 Rozporządzenia nr 1083/2006 (według stanu na dzień 30 kwietnia 2010 r. nie stwierdzono odzyskania przedmiotowych środków). W związku z powstałymi nieprawidłowościami niepodlegającymi raportowaniu do Komisji Europejskiej, środki wycofane zostały przeznaczone do ponownego wykorzystania w Programie w ramach osi z których zostały one wcześniej wycofane na inne projekty. 12

W okresie sprawozdawczym wystąpiły 4 nieprawidłowości niepodlegające raportowaniu KE w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007 2013 (nieprawidłowości wykazane w karcie informacyjnej na projekcie w systemie KS 07 013), które skutkowały wycofaniem środków. Kwoty zostały wycofane w związku z następującymi nieprawidłowościami: w Działaniu 7.1 w ramach Pomocy Technicznej została wykazana przez beneficjenta we wniosku o płatność WNPRPPD.07.01.0020002/0803 w pkt 13 Korekty finansowe. Nieprawidłowość związana z uznaniem za kwalifikowalne nieprawidłowo wydatkowane środki za dzierżawę centrali telefonicznej oraz uznanie za kwalifikowane nieprawidłowo rozliczone wydatki na Fundusz Pracy niezgodnie ze zmienionym artykułem 104 a ustawy O promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Całkowita kwota nieprawidłowości wynosi 675,25 EUR (w tym budżet Wspólnoty 607,72 EUR). w Działaniu 7.1 w ramach Pomocy Technicznej została wykazana przez beneficjenta we wniosku o płatność WNPRPPD.07.01.0020002/0804 w pkt 13 Korekty finansowe. Nieprawidłowość związana z uznaniem za kwalifikowalne nieprawidłowo wydatkowane środki za zużycie wody w związku z błędem naliczenia kwoty do zapłaty. Całkowita kwota nieprawidłowości wynosi 386,79 EUR (w tym budżet Wspólnoty 348,11 EUR). w Działaniu 3.2 została wykazana przez beneficjenta we wniosku o płatność WNP RPPD.03.02.0220003/0806 w pkt 13 Korekty finansowe. Beneficjent z własnej inicjatywy wykazał korektę finansową dotyczącą rozliczenia robót dodatkowych, które naruszały zapisy umowy o dofinansowanie projektu w odniesieniu do definicji wydatków kwalifikowalnych zgodnie z zasadami obowiązującymi w Wytycznych w zakresie kwalifikowania wydatków w ramach RPOWP na lata 20072013. Całkowita kwota nieprawidłowości wynosi 11 964,49 EUR (w tym budżet Wspólnoty 10 169,81 EUR). w Działaniu 1.4 została wykazana przez beneficjenta we wniosku o płatność WNP RPPD.01.04.0220028/0804 w pkt 13 Korekty finansowe. Beneficjent wykazał korektę finansową dotycząca rozliczenia wydatków związanych z wynagrodzeniem inspektora nadzoru, w ramach których zostały ujęte składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Środków Pracowniczych. Przedmiotowe wydatki zostały ujęte na liście płac umówzlecenia za miesiąc lipiec 2009 r. z dnia 30 lipca 2009 r. W związku z wejściem w życie od 1 lipca 2009 r. nowych przepisów regulujących naliczanie powyższych składek, Beneficjent dokonał korekty nadpłaconych składek. Całkowita kwota nieprawidłowości wynosi 4,05 EUR (w tym budżet Wspólnoty 3,44 EUR). 2.1.6. Analiza jakościowa Stopień realizacji głównego celu Programu czyli zwiększenie tempa wzrostu gospodarczego i tworzenie nowych pozarolniczych miejsc pracy przy poszanowaniu i zachowaniu dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego regionu, oceniany jest na podstawie osiągniętych wartości następujących wskaźników programowych: Utworzone miejsca pracy brutto w wyniku realizacji programu Liczba nowoutworzonych miejsc pracy netto Koszt utworzenia jednego miejsca pracy Utworzone miejsca pracy brutto w wyniku realizacji programu na obszarach wiejskich 13

Zmiana poziomu PKB w wyniku oddziaływania programu Natomiast do oceny stopnia realizacji celów szczegółowych służą wymienione niżej wskaźniki: Cel: Podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej województwa: Oszczędność czasu na nowych i zrekonstruowanych drogach w przewozach pasażerskich i towarowych Oszczędność czasu na nowych i zrekonstruowanych liniach kolejowych w przewozach pasażerskich i towarowych nowych inwestycji zagranicznych wykreowanych dzięki wsparciu w ramach programu Powierzchnia udostępnionych terenów inwestycyjnych Cel: Podniesienie konkurencyjności podlaskich firm w aspekcie krajowym i międzynarodowym: Liczba patentów wygenerowanych w ramach programu eksportu podlaskich firm wspartych w ramach programu Dodatkowe inwestycje wykreowane dzięki wsparciu Cel: Rozwój turystyki z wykorzystaniem walorów przyrodniczych i dziedzictwa kulturowego: Liczba turystów odwiedzających region Liczba turystów zagranicznych odwiedzających region Liczba miejsc noclegowych w obiektach turystycznych wygenerowanych w ramach realizacji programu 14

W sprawozdaniu rocznym Z odnosi się również do wartości wskaźników określonych na rok 2010 z uwagi na to, iż są one umiejscowione w Uszczegółowieniu RPOWP i umożliwiają okresowe monitorowanie wskaźników. Najważniejszym wskaźnikiem realizacji celu głównego Programu są utworzone miejsca pracy brutto w wyniku realizacji programu. wskaźnika w 2013 roku wynosi 6660 miejsc pracy. W wyniku realizacji Programu, na koniec okresu sprawozdawczego, z podpisanych umów wynika, iż wygenerowane będzie 1430 miejsc pracy tj. 21,47 proc. wartości docelowej na rok 2013. Jednocześnie zakończone już projekty utworzyły 78,63 nowych miejsc pracy (należy tutaj podkreślić, iż wskaźnik rezultatu może zostać zrealizowany przez beneficjentów Programu do 1 roku po zakończeniu projektu). Na koniec 2009 r. zakończonych było 36 projektów. Wykres nr 6 utworzone miejsca pracy brutto (wskaźnik docelowy z Programu na rok 2013) Źródło: opracowanie własne na podstawie umów i wniosków o płatność beneficjentów Najwyższy poziom realizacji wskaźnika utworzone miejsca pracy brutto zanotowano w osi priorytetowej Wzrost innowacyjności i wspieranie przedsiębiorczości w działaniu 1.4. Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw. Wskaźnik ten, na podstawie podpisanych umów na koniec okresu sprawozdawczego zrealizowany będzie w 72,03 proc. wartości zakładanej dla roku 2010. W okresie sprawozdawczym w ramach powyższego obszaru podpisano ilościowo najwięcej umów o dofinansowanie spośród wszystkich realizowanych w Programie działań (167 czyli 111,33 proc. wartości zakładanej dla roku 2010). Wykres nr 7 liczba projektów z zakresu bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego dla MSP (wskaźnik docelowy z Programu na rok 2013) 15

Źródło: opracowanie własne na podstawie umów i wniosków o płatność beneficjentów Realizacja projektów inwestycyjnych przy wsparciu ze środków Programu miała szczególne znaczenie w sytuacji kryzysu gospodarczego, z którym mieliśmy do czynienia w okresie sprawozdawczym. Udzielona pomoc była dla firm skuteczną zachętą do inwestowania, mimo dekoniunktury gospodarczej. To zdecydowanie ograniczyło negatywne skutki spowolnienia. Spośród wszystkich podpisanych umów, aż 148 (czyli 296 proc. wartości zakładanej dla roku 2010 ) dotyczy projektów innowacyjnych. Wykres nr 8 Liczba projektów z zakresu bezpośredniego wsparcia inwestycyjnego dla MSP, w tym przedsiębiorstwa innowacyjne (wskaźnik docelowy z Programu na rok 2013) Źródło: opracowanie własne na podstawie umów i wniosków o płatność beneficjentów Łączna wartość dofinansowania powyższych przedsięwzięć wyniosła 27 403 046,76 EUR (113 034 827,56 PLN). Biorąc pod uwagę całą oś priorytetową, w okresie sprawozdawczym podpisano 181 umów na kwotę dofinansowania 35 707 539,11 EUR (147 290 028,09 PLN). 16

Pozostałe wskaźniki, przedstawione w Załączniku 1 c, zostały zrealizowane w niskim stopniu. Rok sprawozdawczy 2009 był wprawdzie okresem dynamicznej kontraktacji, ale większość projektów jest wciąż na etapie realizacji i wnioski o płatność końcową pojawiły się w bardzo nielicznych przypadkach. Najtrudniejsza sytuacja dotyczy realizacji wskaźników przypisanych dla działania 1.1 Tworzenie warunków dla rozwoju innowacyjności, w ramach którego w okresie sprawozdawczym nie ogłaszano konkursów (utrudnienia wynikały m.in. z braku rozporządzeń pomocowych niezbędnych do realizacji działania). Jednocześnie podejmowane były działania, które po uruchomieniu tej formy pomocy zapewnią odpowiednią podaż poprawnie przygotowanych projektów. Z kontaktów nstytucji Zarządzającej z przedstawicielami samorządów lokalnych wynika bowiem, że potencjalne zainteresowanie utworzeniem m.in. parków przemysłowych czy inkubatorów przedsiębiorczości jest niewielkie. Jest to w pewnej mierze spowodowane przez profil gospodarczy województwa, ukierunkowany na przemysł rolnospożywczy oraz bardzo ograniczone środki, jakimi dysponują samorządy lokalne w regionie. W związku z tym władze lokalne nie są w stanie zapewnić wkładu własnego na tego rodzaju inwestycje, tym bardziej, że nie są postrzegane jako te pierwszej potrzeby, jak chociażby inwestycje z zakresu infrastruktury komunikacyjnej. W ramach wspomnianych działań propagujących tworzenie infrastruktury do rozwoju przedsiębiorczości, nstytucja Zarządzająca zorganizowała wyjazd studyjny do Pomorskiego Parku NaukowoTechnologicznego w Gdyni. Celem wizyty było przybliżenie przedstawicielom najaktywniejszych samorządów lokalnych z regionu podlaskiego idei i zasad funkcjonowania tego typu przedsięwzięć. Efektem jest zainteresowanie potencjalnego beneficjenta utworzeniem podobnej inwestycji na podległym mu terenie. W 2010 roku Z zorganizowała kolejne tego typu wyjazdy, m.in. do Poznańskiego Parku Naukowo Technologicznego oraz do Szewni Dolnej koło Zamościa pierwszej w Polsce biogazowni przydomowej. Celem obu wyjazdów było przybliżenie potencjalnym beneficjentom działań aktywizujących tworzenie, wsparcie i promocję innowacyjnych przedsiębiorstw oraz w przypadku drugiego wyjazdu stworzenie przez jst warunków do realizacji inwestycji w odnawialne źródła energii. Kolejnym obszarem, w którym mimo podejmowanych działań zaradczych, Z miała do czynienia ze zbyt małą liczbą zgłoszonych projektów, jest wsparcie na przygotowanie terenów inwestycyjnych w regionie wartość docelowa wskaźnika określona w Programie na poziomie 400 ha, na podstawie podpisanych umów zostanie osiągnięta w 10,26%. Wykres nr 9 powierzchnia udostępnionych terenów inwestycyjnych (wskaźnik docelowy z Programu na rok 2013) 17

Źródło: opracowanie własne na podstawie umów i wniosków o płatność beneficjentów Aby osiągnąć wyższą wartość omawianego wskaźnika programowego, Z podjęła następujące działania: przygotowanie kryteriów wyboru projektów potraktowano priorytetowo zostały zatwierdzone przez KM na początku 2009 roku, jako jedne z pierwszych;, nabór wniosków w ramach działania 1.2.1. został ogłoszony jako jeden z pierwszych konkursów w 2009 roku; nabór wniosków prowadzony w trybie konkursu otwartego prowadzony był od kwietnia 2009 r. do końca roku 2009. Złożony został tylko jeden wniosek w związku z tym dokonano zmian w warunkach konkursu (podwyższono maksymalny poziom dofinansowania); w uszczegółowieniu programu wprowadzono dodatkowy dopuszczalny typ projektu, polegający na pracach studyjno koncepcyjnych dla terenów inwestycyjnych poniżej 40 ha; miało to na celu zapewnienie pełnej komplementarności z ofertą w ramach POG (zgodnie z linią demarkacyjną); zorganizowano spotkanie informacyjne poświęcone zasadom aplikowania w ramach konkursu oraz prowadzone są konsultacje w trybie indywidualnych spotkań; w ramach wszelkich działań podejmowanych przez pracowników referatu, a w szczególności w ramach wystąpień dotyczących wdrażania osi priorytetowej podczas konferencji, seminariów, upowszechniana jest informacja o możliwości dofinansowania projektów polegających na uzbrojeniu terenów inwestycyjnych. Ponadto należy zauważyć, iż w regionie jest niewiele obszarów posiadających potencjał do wykorzystania jako tereny inwestycyjne, a większość z nich o zdecydowanie najwyższym potencjale została objęta dofinansowaniem w ramach PO RPW. W odniesieniu do wskaźnika dotyczącego instrumentów inżynierii finansowej, tj. liczby pożyczek/gwarancji udzielonych w ramach programu, zerowa wartość jest skutkiem opóźnienia we wdrażaniu tego typu wsparcia. Konkurs w tym zakresie został rozstrzygnięty pod koniec 2009 roku, efektem czego jest podpisanie 4 umów w 2010 r. na kwotę dofinansowania 20 600 608,98 EUR (84 975 452 PLN). Pierwsi przedsiębiorcy skorzystali ze wsparcia już w marcu 2010 r. po podpisaniu umów z operatorami funduszy. Według danych na dzień 30 kwietnia 2010 r. 12 firm otrzymało wsparcie w postaci pożyczki lub poręczenia kredytu. W odniesieniu do Osi Priorytetowej Rozwój infrastruktury transportowej, która ma duży wpływ na poprawę dostępności komunikacyjnej, a w efekcie na podniesie atrakcyjności 18

inwestycyjnej województwa, najbardziej zaawansowana jest działania 2.1. Rozwój transportu drogowego. Łącznie podpisano 54 umowy, czyli osiągnięto 93,10 proc. wartości wskaźnika liczba projektów z zakresu transportu drogowego, zakładanej w 2010 r. dofinansowania wyniosła 57 014 274,34 EUR (235 178 180,21 PLN). Wskaźnik długość nowych dróg wybudowanych w wyniku realizacji programu na podstawie podpisanych umów zostanie osiągnięty na poziomie 93 proc. wartości zakładanej w roku 2010. Bardzo dobry wynik osiągnięto w realizacji wskaźnika długość zrekonstruowanych dróg w wyniku realizacji programu. Na koniec okresu sprawozdawczego na podstawie podpisanych umów osiągnięty będzie poziom 235,99% wartości zakładanej na rok 2010. Wykres nr 10 długość wybudowanych i przebudowanych dróg w km (wskaźnik docelowy z Programu na rok 2013) Źródło: opracowanie własne na podstawie umów i wniosków o płatność beneficjentów Poniżej przedstawiamy mapę województwa podlaskiego z siecią dróg uwzględniającą również projekty z ndykatywnego Wykazu ndywidualnych Projektów Kluczowych. 19

Stan realizacji inwestycji w ramach ndykatywnego Wykazu ndywidualnych Projektów Kluczowych z Działania 2.1., Poddziałanie 2.1.1. Regionalna infrastruktura drogowa, przedstawia się następująco: Przebudowa ulic w centrum miasta Białegostoku etap (ul. Kalinowskiego, Mazowiecka ze skrzyżowaniem ulic: Mazowiecka Zwierzyniecka Wiejska M. Kopernika, ul. Kijowska, Kard. St. Wyszyńskiego, Młynowa, Wiejska), Trwa rzeczowa projektu: 20

prowadzone są roboty budowlano montażowe w obrębie ulic: Mazowiecka, Wiejska, Wyszyńskiego, rozpoczęły się roboty przygotowawcze w obrębie ulic Kalinowskiego, Krakowskiej, wykonywana jest jednocześnie kanalizacja deszczowa, trwają prace związane z kanalizacją deszczową w obrębie ulic : Kijowska, Odeska, Cieszyńska, Mariańskiego. Przebudowa drogi wojewódzkiej Nr 685 na odcinku Nowosady Hajnówka od km 35+920 do km 41+260 oraz drogi wojewódzkiej Nr 687 na odcinku Zwodzieckie Nowosady od km 28+334 do km 29+218, wniosek aplikacyjny już po ocenie formalnej. Przebudowa drogi wojewódzkiej Nr 668 na odcinku Piątnica Poduchowna Jedwabne od km 0+100 do km 16+938 podpisana została umowa z wykonawcą prac. Przebudowa drogi wojewódzkiej Nr 671 na odcinku Krypno Tykocin etap (odcinek Krypno Tykocin, przejazd kolejowy na odcinku Knyszyn Krypno, remont mostu przez rz. Narew w m. Tykocin) podpisana została umowa z wykonawcą prac. Przebudowa drogi wojewódzkiej Nr 671 na odcinku Krypno Tykocin etap (m. Tykocin od mostu do granicy zabudowy w stronę m. Stare Jeżewo; m. Tykocin dojazd do mostu od strony Krypna) istnieją problemy natury technicznej, w czerwcu planowane jest złożenie wniosku aplikacyjnego, Przebudowa drogi wojewódzkiej Nr 678 na odcinku Białystok Kleosin istnieją problemy z dokumentami, w sierpniu planowane jest złożenie wniosku aplikacyjnego Przebudowa ul. Reja w ciągu drogi wojewódzkiej nr 655 w Suwałkach projekt jest w fazie rzeczowej realizacji zaawansowanie wynosi 54,90 %. Usprawnienie drogowych połączeń regionalnych w granicach Łomży beneficjent jest po procedurze przetargowej i przed podpisaniem umowy z wykonawcą. W ramach działania 2.2. Rozwój transportu lotniczego ustalono, że lotnisko regionalne zostanie zlokalizowane na terenie gminy Tykocin pomiędzy wsiami Sawino Sanniki Bagienki (o czym informowaliśmy KE pismem nr RPO..07323/10). W proponowanej lokalizacji grunty nie stanowią własności beneficjenta. Pozyskanie gruntów w drodze wykupów bądź wywłaszczeń będzie mogło rozpocząć się najwcześniej po otrzymaniu przez beneficjenta prawomocnej decyzji środowiskowej (decyzja środowiskowa wydana została 21 kwietnia 2010 r.). Wskaźnik liczba osób korzystających z transportu lotniczego zaproponowany w Programie będzie monitorowany po zakończeniu realizacji projektu. W ramach działania 2.3. Rozwój transportu publicznego na początku 2010 r. podpisano 4 umowy o dofinansowanie, dzięki czemu wskaźnik liczba projektów z zakresu transportu publicznego zostanie zrealizowany na podstawie podpisanych umów na poziomie 200% wartości zakładanej na rok 2010. Ponadto, dzięki zawartym umowom osiągnięty będzie zadowalający poziom realizacji kolejnego wskaźnika liczba zakupionego/zmodernizowanego taboru komunikacji miejskiej zakup 48 sztuk taboru oznacza realizację na poziomie 126 % wartości zakładanej na 2010 rok. Wskaźnik pojemność zakupionego/zmodernizowanego taboru komunikacji miejskiej osiągnięty zostanie na poziomie 27,10 proc. wartości zakładanej na rok 2010. Wskaźniki docelowe nie zostaną osiągnięte. Wynika to m.in. z tego, iż konkursem w ramach powyższego działania ogłoszonym w okresie sprawozdawczym były zainteresowane jedynie największe ośrodki miejskie w województwie (złożono tylko 5 wniosków), mimo że z dofinansowania skorzystać mogły wszystkie jednostki samorządu terytorialnego lub podmioty wykonujące usługi przewozowe na podstawie umowy zawartej z 21

JST. Beneficjenci zainteresowani byli przede wszystkim przebudową zajezdni autobusowych, a mniej zakupem autobusów, co miałoby zapewnić realizację celu głównego tego działania tj. poprawę funkcjonowania systemu transportowego w miastach. Mniejsze JST nie brały udziału w konkursie ze względu na słabo rozwinięty system transportowy i dolny limit wartości projektu ustalony w konkursie na wysokości 969 720,48 EUR (4 000 000,00 PLN) kosztów kwalifikowalnych. Kolejną przyczyną mniejszego zainteresowania konkursem jest zakup taboru przez beneficjentów w ramach ZPORR (Miasto Suwałki) oraz wdrażanie Programu Operacyjnego Rozwój Polski Wschodniej, w którym potencjalni beneficjenci mają możliwość skorzystania ze środków finansowych na podobny cel. W wyniku realizacji powyższego Programu m.in. miasto Białystok zakupiło 48 sztuk autobusów, a zamierza w kolejnym etapie projektu zakupić ponad 70 sztuk autobusów. W związku z powyższym nie są przewidziane kolejne konkursy. W ramach działania 2.4. Rozwój transportu kolejowego, w roku 2009 podpisano 1 umowę na realizację projektu kluczowego: Zakup kolejowych pojazdów szynowych do przewozów regionalnych, o wartości dofinansowania 8 292 563,21 EUR (34 205 994,00 PLN). Efektem jest pełne osiągnięcie programowego wskaźnika liczba projektów z zakresu transportu kolejowego (zakupiono 4 szynobusy). Wskaźnik liczba osób korzystających z regionalnego transportu kolejowego osiągnięty został na poziomie 10,63 proc. wartości docelowej dla roku 2013 (nie osiągnięcie przedmiotowego wskaźnika wynika z przeszacowania jego wartości w Programie). Zwiększony został udział kolei w przewozach regionalnych, jako transportu mającego najmniej szkodliwy wpływ na środowisko. Wymiana taboru transportu kolejowego wpłynęła na poprawę jakości świadczonych usług. Natomiast niewykorzystane środki finansowe zostały przeniesione na budowę lotniska regionalnego w ramach Działania 2.2. Rozwój transportu lotniczego. Wysoki poziom realizacji wskaźników obserwowany jest również w osi priorytetowej Rozwój turystyki i kultury, działanie 3.1. Rozwój atrakcyjności turystycznej regionu oraz działanie 3.2 Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw z branży turystycznej. Wskaźnik liczba utworzonych miejsc pracy brutto, zgodnie z podpisanymi umowami na koniec okresu sprawozdawczego zrealizowany będzie odpowiednio dla działań: w 232,86 proc. i 72,04 proc. wartości zakładanej dla roku 2010. Znakomity wynik osiągnięto w realizacji wskaźnika liczba nowoutworzonych miejsc noclegowych w wyniku realizacji programu, gdzie zanotowano odpowiednio dla działań następujący wynik: 20 proc. i 791 proc. w stosunku do wartości zakładanej na rok 2010. Wspierane działania w ramach tej osi priorytetowej z zakresu budowy i remontu obiektów kulturalnych stanowiących atrakcję turystyczną mają wpływ na rozwój turystyki kulturoznawczej oraz na uatrakcyjnienie pobytu w województwie podlaskim. Rozwija się również infrastruktura służącą uprawianiu aktywnych form turystyki. Wykres nr 11 liczba nowoutworzonych miejsc noclegowych w wyniku realizacji programu (wskaźnik docelowy z Programu na rok 2013) 22

Źródło: opracowanie własne na podstawie umów i wniosków o płatność beneficjentów Pomimo osiągnięcia wartości docelowej powyższego wskaźnika, Z nadal będzie ogłaszała konkursy w tym temacie ze względu na duże zainteresowanie beneficjentów i charakter gospodarczy regionu. Ponadto, wspieranie rozwoju turystyki jest zgodne z Programem rozwoju turystyki i zagospodarowania turystycznego województwa podlaskiego w latach 2010 2015, który został przyjęty uchwałą nr 224/3431/10 Zarządu Województwa Podlaskiego z dnia 22 kwietnia 2010 r. Program będzie stanowił podstawę wyboru projektów z najlepszą lokalizacją i atrakcjami, ze szczególnym uwzględnieniem turystów zagranicznych. Założenia Programu już zostały uwzględnione przy opracowaniu nowych kryteriów wyboru projektów, które przyczynią się do wzrostu liczby turystów, w tym turystów zagranicznych odwiedzających region. Z diagnozy stanu turystyki przeprowadzonej na potrzeby powyższego Programu wykazano następujące słabe strony, których minimalizację ma zapewnić RPOWP: Niewystarczająca liczba obiektów pozwalających przyciągać i organizować, zwłaszcza poza sezonem letnim, duże imprezy kulturalne, sportowe i targowe o znaczeniu ponadregionalnym, Brak centrum konferencyjnego pozwalającego organizować duże kongresy o zasięgu międzynarodowym, Niedostateczna infrastruktura i małe wykorzystanie turystyczne wielu miejsc w regionie o dużym potencjale turystycznym, Mała różnorodność oferty dla turystyki tranzytowej, zwłaszcza w ruchu międzynarodowym, Zbyt wolna rewitalizacja potencjalnie atrakcyjnych obszarów miast i miasteczek województwa podlaskiego, Słabo rozwinięta sieć bazy noclegowej (hotelowej) obiektów o wysokim standardzie, Brak jednolitego, spójnego systemu promocji turystycznej województwa podlaskiego, Słabe wykorzystanie znanych produktów regionalnych do promocji całego województwa. Bardzo dobre rezultaty możemy również zaobserwować w realizacji wskaźnika liczba osób korzystających z atrakcji turystycznych powstałych w wyniku realizacji programu, który zostanie osiągnięty dzięki podpisanym umowom na poziomie: dla działania 3.1. Rozwój atrakcyjności turystycznej regionu 1142,20 proc. (zostanie czterokrotnie przekroczony biorąc 23

pod uwagę wartość docelową zakładaną w 2013 r.) i działania 3.2. Wsparcie inwestycyjne przedsiębiorstw z branży turystycznej 119,6 proc. wartości zakładanej na rok 2010. Łącznie w okresie sprawozdawczym w ramach osi priorytetowej Rozwój turystyki i kultury podpisano 25 umów na kwotę dofinansowania UE 25 601 513,03 EUR (105 603 681,08 PLN). Narastająco podpisane są 32 umowy na kwotę dofinansowania UE 29 450 798,96 EUR (121 481 600,63 PLN). Jak wynika z osiągniętych i założonych do osiągnięcia wskaźników, projektów z Osi priorytetowej ma pozytywny wpływ na podniesienie atrakcyjności turystycznej Podlasia poprzez rozwój nowoczesnej infrastruktury oraz pośrednio przedsiębiorczości. Pozytywnie wpisuje się w cele założone w Programie Rozwoju Turystyki i Zagospodarowania Turystycznego Województwa Podlaskiego w latach 20102015. nwestycje wpływają zasadniczo na pobudzenie aktywności społecznej, kulturalnej i sportowej mieszkańców województwa podlaskiego poprzez zwiększenie dostępu do obiektów sportowych i kulturalnych, a także przyczyniają się do wydłużenia sezonu turystycznego, napływu większej ilości turystów krajowych i zagranicznych oraz do rozwoju społecznogospodarczego regionu. Duże znaczenie projektów ma na rozwój turystyki kulturowej, która jak dotąd była nie w pełni wykorzystana. Osiągnięcie założonych wskaźników pozwoli wypełnić i uatrakcyjnić ofertę turystyczną oraz wykorzystać potencjał zespołów folklorystycznych prezentujących tradycyjne obrzędy, zwyczaje, pieśni i tańce regionu podlaskiego. Stworzenie nowoczesnej, wielofunkcyjnej bazy sportoworekreacyjnej wraz z infrastrukturą towarzyszącą oraz poprawa systemu promocji rekreacji i stworzenie zróżnicowanej jakościowo oferty spędzania czasu wolnego przyczyni się do poprawy stanu zdrowia mieszkańców Podlasia poprzez prowadzenie aktywnego trybu życia i profilaktykę zdrowotną. Kreowaniu postaw zdrowego stylu życia towarzyszą działania zmierzające do powstania odpowiedniego zaplecza i atrakcyjnej oferty spędzania wolnego czasu. Ponadto projektów przyczynia się do wyrównywania szans w dostępie społeczności do infrastruktury sportowej pomiędzy mieszkańcami z dużych aglomeracji miejskich i małych miast, rozwoju aktywnych form sportoworekreacyjnych dla społeczności lokalnych oraz przyczynia się do wzrostu liczby imprez kulturalnych. Czynnikami warunkującymi rozwój lokalny oraz poprawę poziomu życia mieszkańców są również walory środowiska naturalnego. Dlatego też działania w ramach projektu zostały tak zaprogramowane, aby służyły zachowaniu równowagi środowiskowej, ekonomicznej i społecznej. Projekty są realizowane z poszanowaniem zasad ochrony środowiska. Wykres nr 12 liczba osób korzystających z atrakcji turystycznych powstałych w wyniku realizacji programu (wskaźnik docelowy z Programu na rok 2013) 24

Źródło: opracowanie własne na podstawie umów i wniosków o płatność beneficjentów W ramach osi priorytetowej V Społeczeństwo informacyjne,. Zarząd Województwa podjął w dniu 10.11.2009 r. decyzję o usunięciu z ndykatywnego Wykazu ndywidualnych Projektów Kluczowych w ramach RPOWP na lata 20072013 projektu Wdrożenie elektronicznych usług dla ludności województwa podlaskiego część, administracja samorządowa Lokalne teleinformatyczne sieci szerokopasmowe i przeznaczenia środków na uruchomienie konkursu z zakresu sieci szerokopasmowych i dostępu do nternetu. Decyzja o usunięciu projektu z WPK związana była z przyjęciem przez Zarząd Województwa Podlaskiego na posiedzeniu w dniu 15.09.2009 r. informacji dotyczącej stanu przygotowania projektów indywidualnych przewidzianych do realizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 20072013 w miesiącach marzeclipiec 2009 r. oraz zawartą w niej rekomendacją dotyczącą usunięcia ww. projektu z Wykazu. Analiza raportów monitoringowych beneficjenta wskazywała, że stan przygotowania dokumentów w tym projekcie znacznie odbiegał od przyjętego harmonogramu. Dotyczyło to zwłaszcza decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu/ decyzji inwestycji celu publicznego, decyzji środowiskowej i pozwolenia na budowę. Rozpoczęcie realizacji projektu dla województwa podlaskiego w dużym stopniu zależne było od przygotowywanego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego studium wykonalności projektu Sieć Szerokopasmowa Polski Wschodniej oraz faktem przedłużających się nad nim prac. W dokumencie miały zostać wyznaczone punkty lokalizacji węzłów szkieletowych, od których zależały elementy projektu Samorządu Województwa. Konkurs z zakresu sieci szerokopasmowych i dostępu do nternetu odbył się na przełomie 2009 i 2010 roku. Na sfinansowanie projektów przeznaczono 3 525 000 EUR (14 540 272,50 PLN). W odpowiedzi na konkurs wpłynął jeden wniosek. Konkurs ma charakter pilotażowy, jego wynik pozwoli na podjęcie decyzji co do warunków organizacji kolejnego konkursu zaplanowanego na następny okres sprawozdawczy. Przewidywana wskaźników w ramach konkursu: Długość wybudowanej sieci nternetu szerokopasmowego (KS): rok 2011 1150 km, Liczba uruchomionych PAP (KS) rok 2011 242 szt., 25

Liczba zbudowanych PAP (RPO) rok 2011 242 szt., Liczba szkół podłączonych do szerokopasmowego nternetu (KS): 2012 16 szt., Liczba jednostek publicznych podłączonych do szerokopasmowego nternetu (KS): 2012 13 szt., Liczba podłączeń do szerokopasmowego nternetu w ramach programu szkoły (RPO): 2012 16 szt., Liczba podłączeń do szerokopasmowego nternetu w ramach programu jednostki administracji publicznej (RPO): 2012 9 szt., Liczba osób korzystających z PAP (RPO): 2012 2400. Wojewoda Podlaski beneficjent projektu Wdrażanie elektronicznych usług dla ludności województwa podlaskiego, administracja rządowa, znajdującego się na WPK, przekazał do Z projekt do oceny w dniu 21 stycznia 2010 r. Po pozytywnej ocenie Komisji Oceny Projektów, Uchwałą nr 220/3373/10 Zarządu Województwa Podlaskiego z dnia 30.03.2010 r., przyjęto projekt do realizacji oraz przyznano dofinansowanie ze środków EFRR. Umowa została podpisana 26 maja 2010 r. Pozostałe dwa projekty z WPK: Wdrażanie elektronicznych usług dla ludności województwa podlaskiego, część administracja samorządowa i Podlaski system informacyjny ezdrowie, znajdują się w fazie przygotowania dokumentacji projektowej. Z uwagi na to, iż treść i zakres projektu Wdrażanie elektronicznych usług dla ludności województwa podlaskiego część, administracja samorządowa jest merytorycznie powiązana z projektem realizowanym przez MSWiA, tzn. platformą epuap2, na chwilę obecną wdrożono tylko te działania, które nie niosą ze sobą ryzyka niespójności z epuap2 (przy jednoczesnym zapewnieniu przyszłej współpracy platformy CUwrotapodlasia z platformą epuap). Dokument Linia Współpracy, który był konsultowany między województwami znajduje się obecnie w MSWiA i czeka na akceptację. Aktualnie w ramach w/w. dokumentu tworzona jest część dotycząca opisu funkcjonalno użytkowego zawierająca m.in. opis funkcjonalności dla platform regionalnych. W ramach działań lokalnych przeprowadzono badania ankietowe partnerów projektu jednostek samorządu terytorialnego. Ankieta dotyczyła posiadanych systemów i sprecyzowania potrzeb dotyczących rozwoju usług elektronicznych dla społeczności lokalnej. Na ich podstawie stworzono koncepcję systemu dla projektu Wdrażanie elektronicznych usług dla ludności województwa podlaskiego część, administracja samorządowa, która stanowi część dokumentacji ogłoszonego w czerwcu br. przetargu na wykonanie studium wykonalności. W projekcie Podlaski system informacyjny ezdrowie główną przyczyną opóźnienia w realizacji projektu jest brak zaakceptowanych dokumentów na szczeblu centralnym, które mają określić elementy składowe systemu ezdrowie. W Ministerstwie Zdrowia przedłużają się prace nad ostateczną wersją dokumentu: Strategia ezdrowie Polska na lata 20092015, nie ma też wytyczonej linii demarkacyjnej. Ponadto Podlaski system informacyjny ezdrowie musi być zgodny z założeniami architektury współdziałania infrastruktury rządowej i samorządowej w procesie realizacji zadań publicznych, które to nadal są w fazie uzgodnień. Projekt regionalny musi być zgodny ze Strategią rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce do roku 2013 oraz powinien być zgodny z ustawą o systemie informacji w ochronie zdrowia, która to również jest na etapie projektu. W nawiązaniu do powyższego beneficjent rozważa wdrożenie systemu przez etapowanie projektu. mplementacja systemu początkowo w wybranych jednostkach, umożliwiłaby przetestowanie 26