RAPORT O STANIE SANITARNYM POWIATU ELBLĄSKIEGO ROK 2013

PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W ELBLĄGU 82300 ELBLĄG UL. KRÓLEWIECKA 195 RAPORT O STANIE SANITARNYM POWIATU ELBLĄSKIEGO ROK 2013 I. Wstęp str. 2 II. Choroby zakaźne, epidemiologia str. 2 III. Ocena zaopatrzenia ludności w wodę w roku 2012 str. 18 IV. Ocena stanu sanitarnego obiektów użyteczności publicznej str. 22 V. Ocena warunków higieny i bezpieczeństwa pracy str. 23 VI. Higiena żywienia, żywności i przedmiotów użytku str. 25 VII. Ocena stanu sanitarnego placówek oświatowowychowawczych str. 28 VIII. Promocja zdrowia i oświata zdrowotna str. 29 IX. Zapobiegawczy nadzór sanitarny str. 32

I. WSTĘP Działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Elblągu na terenie Powiatu Elbląskiego w roku 2013, prowadzone były na podstawie rocznego planu pracy na ten rok, wynikającego z zakresu zadań ustawowych wykonywanych przez organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Złożyły się na nie także nieplanowane działania doraźne, wynikające z potrzeb bieżących i aktualnych problemów o charakterze sanitarnoepidemiologicznym, mieszczące się w kompetencjach PIS. Rok 2013 był kolejnym okresem, w którym zdecydowana większość potencjalnych zagrożeń sanitarnoepidemiologicznych, mierzona wskaźnikami epidemiologicznymi, utrzymywała się na wcześniej osiągniętym, akceptowalnym poziomie. Wyniki kontroli sanitarnych nadzorowanych podmiotów, przeprowadzanych w roku 2013, wykazały dalszą poprawę standardów technicznych związanych z bezpieczeństwem sanitarnym (zdrowotnym). Kontynuowano także działania oświatowopromocyjne, mające na celu wzrost poziomu wiedzy ludności, dotyczącej zdrowia i jego zależności od własnej świadomości oraz dbałości o te zdrowie. W tej działalności podejmowano także nowe tematy, związane z aktualnymi problemami zdrowia publicznego. Szczegółowa charakterystyka zjawisk i przyczyn składających się na ocenę stanu sanitarnego została zawarta w poniższej analizie. II. CHOROBY ZAKAŹNE, EPIDEMIOLOGIA Zadaniem epidemiologii jest śledzenie zjawisk zdrowotnych, przyrodniczych, społecznoekonomicznych itp., mających wpływ na sytuację zdrowotną społeczeństwa, a także ustalanie przyczyn i stawianie prognoz z uwzględnieniem zmieniających się uwarunkowań i zależności. Reprezentatywność tworzonego obrazu faktycznej sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych jest zależna od rzetelności i terminowości zgłoszeń podejrzeń lub rozpoznań chorób i zakażeń oraz informacji o wykryciu czynników chorobotwórczych, dokonywanych przez lekarzy, a także pracowników laboratoriów mikrobiologicznych i analitycznych, przekazywanych do organów PIS. Prawidłowa ocena epidemiologiczna, a co za tym idzie celowość i skuteczność planowanych i realizowanych działań, zależą od wielu czynników. Poza wspomnianą rzetelnością i terminowością zgłoszeń istotne znaczenie ma zakres stosowanej diagnostyki laboratoryjnej, wynikającej z aktualnego stanu wiedzy i techniki diagnostycznej, ale także od stopnia wykorzystania przez lekarzy istniejących możliwości badań. Wprowadzanie nowych technik laboratoryjnych, pozwalających identyfikować czynniki chorobotwórcze lub stany chorobowe, które dotychczas nie były rozpoznawane, wdrażanie nowej wiedzy z zakresu etiologii chorób lub mikrobiologii, a także, co równie istotne, dostęp do środków finansowych, umożliwiających skorzystanie z diagnostyki laboratoryjnej, decydują o prawidłowym i odpowiednio wczesnym rozpoznaniu zagrożeń oraz o podjęciu skutecznych działań przeciw szerzeniu się tych zagrożeń.

Podstawą działań podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Elblągu w roku 2013 było gromadzenie zgłoszeń o podejrzeniach lub rozpoznanych przypadkach chorób zakaźnych i zakażeń oraz zgłoszeń dodatnich wyników badań laboratoryjnych w kierunku zakaźnych czynników chorobotwórczych. Bezpośrednim skutkiem uzyskanych informacji były działania przeciwepidemiczne, podejmowane przez PPIS bezzwłocznie po ich otrzymaniu. Polegały one przede wszystkim na ustalaniu źródeł choroby, mechanizmów, które umożliwiły ich transmisję, dróg którymi się przenosiły, a także, co było istotą szybkich interwencji, na ustaleniu innych osób, które były narażone na zachorowanie lub zakażenie (tzw. osoby z kontaktu) w celu ich ochrony przed skutkami tego narażenia (objęcie nadzorem epidemiologicznym, skierowanie w celu objęcia nadzorem lekarskim, wykonanie szczepienia ochronnego, uniemożliwienie kontaktu zawodowego z innymi osobami wrażliwymi itp.). W roku 2013 pracownicy PSSE w Elblągu przeprowadzili 534 wywiady epidemiologiczne, które były wykonywane między innymi z uwagi na narażenie na zakażenie wirusem wścieklizny (po ryzykownych kontaktach ze zwierzętami), po infekcjach żołądkowojelitowych, w przypadkach zakażeń ośrodkowego układu nerwowego (zapalenia mózgu i opon mózgowordzeniowych), posocznic, potwierdzeń nosicielstwa wirusowych zapaleń wątroby, zakażeń odkleszczowych itp.

Zachorowalność na wybrane choroby zakaźne na terenie Powiatu Elbląskiego w roku 2013. 1. Salmonellozy W roku 2013 do PSSE w Elblągu zgłoszono 12 przypadków zachorowań wywołanych przez pałeczki Salmonella (w tym u 6 dzieci w wieku do lat 14). W 11 przypadkach zakażenia dotyczyły przewodu pokarmowego. Z uwagi na przebieg zachorowania u 10 osób (w tym u 4 dzieci w wieku do lat 14) zastosowano leczenie szpitalne. W 9 przypadkach czynnikiem etiologicznym zachorowań była Salmonella Enteritidis, w 2. przypadkach Salmonella Typhimurium i w 1. przypadku Salmonella Infantis. Zachorowania występowały sporadycznie na całym obszarze Powiatu (miasto i gmina Pasłęk 6 przypadków, gmina Elbląg i Markusy po 2 przypadki, gmina Milejewo i Tolkmicko po 1 przypadku). Niezależnie od przypadków objawowych, w roku 2013 wykryto także 4 nosicieli pałeczek Salmonella (po 1. nosicielu pałeczek Salmonella z gr. B, Salmonella z gr. O, Salmonella Infantis i Salmonella Enteritidis). Od roku 2011 obserwuje się tendencję spadkową w liczbie rejestrowanych przypadków salmonelloz na terenie Powiatu Elbląskiego. Rozpoznawane i zgłaszane są przede wszystkim przypadki salmonelloz o cięższym przebiegu, zwykle hospitalizowane, a lekarze pierwszego kontaktu nie kierują do badań laboratoryjnych osób z zaburzeniami ze strony układu pokarmowego. Pozwala to przypuszczać, że na terenie Powiatu (jak i całej Polski) zachorowania na salmonellozy są znacznie niedodiagnozowane i niedorejestrowane. Wykres Nr 1. Salmoneloza Zatrucia Pokarmowe 25 20 15 10 19 24 11 12 5 0 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 W roku 2013 nie stwierdzono żadnych nowych przypadków zachorowań na dur brzuszny lub dury rzekome. Na terenie nadzorowanym przez PPIS w Elblągu pozostaje 4 stałych nosicieli duru brzusznego, którzy objęci są nadzorem epidemiologicznym.

2. Analiza zachorowań na inne bakteryjne zakażenia jelitowe Ogółem w roku 2013 zarejestrowano 7 zakażeń przewodu pokarmowego, w tym 5 u dzieci do lat 4. Zakażenia wywołane były przez bakterie: Yersinia enterocolitica 1 przypadek, Clostridium difficile 2 przypadki i Campylobacter sp. 4 przypadki. Najwięcej zachorowań wystąpiło na terenie gminy Markusy. Wykres Nr 2. Inne Bakteryjne Zakażenia Jelitowe ( Ogółem ) 7 6 5 4 3 7 7 2 1 0 1 1 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 3. Analiza wirusowych zakażeń jelitowych. W roku 2013 zanotowano 36 zakażenia jelitowe wywołane przez wirusy, w tym: 25 przypadków wywołanych przez rotawirusy, 10 przypadków wywołanych przez adenowirusy, 1 przypadek wywołany przez norowirusy. Każde z zachorowań wymagało hospitalizacji. Zdecydowana większość zachorowań wystąpiła u dzieci aż 24 przypadki dotyczyły dzieci do 2 lat. Najwięcej, bo aż 11 zachorowań, w tym 7 wywołane przez rotawirusy, wystąpiło na terenie miasta i gminy Pasłęk. Pozostałe przypadki stwierdzono na terenie gminy Godkowo (4 zakażenia, w tym 3 wywołane przez rotawirusy), gminy Elbląg (6 zakażeń, w tym 5 wywołanych przez rotawirusy), a także sporadycznie na pozostałym obszarze Powiatu. Zakażenia wirusowe przewodu pokarmowego od kilku przeważają nad infekcjami o podłożu bakteryjnym. Dominującą rolę, jako czynnik etiologiczny, pełnią rotawirusy. Taka sytuacja epidemiologiczna jest sygnałem do konieczności podejmowania zdecydowanych kroków w celu wdrożenia skutecznej profilaktyki (przede wszystkim szczepień ochronnych). W chwili obecnej, chociaż dysponujemy skuteczną szczepionką, szczepienia przeciw rotawirusom, z uwagi na ich obecny status szczepienia zalecane (dobrowolne, odpłatne), nie są szczepieniami masowymi.

Wykres Nr 3. Wirusowe Zakażenia Jelitowe ( Ogółem ) 80 70 60 50 40 30 75 73 76 36 20 10 0 Rok 2010 Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 5. Biegunka i zapalenie żołądkowojelitowe biologicznie nie określone (BNO), o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu W roku 2013 do PSSE w Elblągu zgłoszono 151 przypadków BNO, co oznacza, że taka właśnie liczba zachorowań nie została rozpoznana co do ich przyczyny. Aż 51 z tych przypadków wystąpiło u małych dzieci (w wieku do lat 2). Przebieg infekcji był szczególnie ciężki u dzieci hospitalizacji poddano 23 dzieci. Zachorowania wystąpiły głównie na terenie miasta i gminy Pasłęk. W porównaniu z rokiem 2012, w którym stwierdzono 141 takich przypadków, nastąpił niewielki wzrost liczby nie zdiagnozowanych laboratoryjnie infekcji przewodu pokarmowego o podłożu zakaźnym. Należy przy tym pamiętać, że zgłaszane są przede wszystkim przypadki cięższe, które trafiają do lekarza, a szczególnie te, które są hospitalizowane. Wiele przypadków o lżejszym przebiegu nie jest zgłaszanych lub kwalifikowane są przez lekarza jako nieżyt żołądkowojelitowy, który nie podlega zgłoszeniu. Można jednak przypuszczać, że znaczna część tych zakażeń miała podłoże wirusowe, chociaż z pewnością obejmowały one także infekcje bakteryjne.

Wykres Nr 4. Biegunka i zakażenie jelitowe BNO (Biologicznie Nieokreślone) 250 200 150 230 197 100 50 141 151 0 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2013 Wykres Nr 4a. Biegunka i zakażenie jelitowe BNO (Biologicznie Nieokreślone) u dzieci do lat 2 70 60 50 40 61 30 20 51 41 51 10 0 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2013

6. Inwazyjna choroba meningokokowa W roku 2013 na obszarze Powiatu Elbląskiego zgłoszono 1 zakażenie opon mózgowordzeniowych wywołanych przez Neisserię meningitidis gr. B. Osoby z najbliższego kontaktu (9 osób) skierowano do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej celem wdrożenia chemioprofilaktyki. 7. Analiza zachorowań na boreliozę Już od kilku lat sytuacja epidemiologiczna zakażeń krętkiem wywołującym boreliozę w naszym rejonie nie ulega zmianie. Narażenie mieszkańców Powiatu Elbląskiego na boreliozę jest niezmiennie wysokie. Powiat leży w rejonie uznawanym już od wielu lat za endemiczny dla tej choroby (czynnik ją wywołujący zadomowił się na tym terenie, znajdując optymalne warunki do życia). Do okoliczności sprzyjających utrzymywaniu się tego stanu należą między innymi duże powierzchnie lasów liściastych, obszarów pokrytych roślinnością krzaczastą i trawiastą oraz nieużytków, obecność licznej populacji zarażonych kleszczy, a także równie licznej populacji małych i średnich ssaków polnoleśnych, będących żywicielami kleszczy. W roku 2013 zgłoszono 9 takich przypadków. Charakterystyczny pierwotny objaw choroby rumień wędrujący stwierdzono w 6 przypadkach, a w 3 przypadkach rozpoznano chorobę na podstawie badań serologicznych. Tak znikoma liczba stwierdzonych przypadków choroby nie jest jednak odzwierciedleniem rzeczywistej sytuacji epidemiologicznej. Biorąc pod uwagę przebieg zakażenia (duży odsetek przebiegów bezobjawowych w pierwszym okresie rozwoju choroby), statystyki należy uznać za niedoszacowane. Ponadto część zgłaszanych podejrzeń nie jest poparta właściwą diagnostyką i opiera się na tylko jednokrotnym i niereprezentatywnym badaniu poziomie przeciwciał we krwi. W związku z brakiem skutecznej szczepionki przeciw boreliozie najskuteczniejszym sposobem ustrzeżenia się przed tą chorobą jest przestrzeganie określonych zasad profilaktyki, które corocznie są przekazywane przez PPIS mediom oraz umieszczane na stronie BIP. Wykre s Nr 5. Bore lioza z LYM E 16 14 12 10 8 15 6 9 4 2 3 5 0 2010 2011 2012 2013 2010 2011 2012 2013

8. Styczność i narażenie na wściekliznę szczepienia przeciw wściekliźnie Problem pogryzień ludzi przez zwierzęta jest zagadnieniem, które pomimo licznych prób rozwiązania nie doczekało się jeszcze skutecznych działań. W roku 2013 na terenie Powiatu zarejestrowano 138 ryzykownych kontaktów ludzi ze zwierzętami, mogącymi skutkować przeniesieniem zakażenia (pogryzienia, podrapania, oślinienia itp.). Wśród tych kontaktów dominowały pogryzienia przez psy. W stosunku do roku 2012, w którym miało miejsce 110 kontaktów, liczba zdarzeń znacznie się zwiększyła. W przypadku braku możliwości wykonania u zwierząt badania weterynaryjnego (obserwacji), każde z takich zdarzeń, kończyło się podjęciem szczepień przeciw wściekliźnie osób, które miały kontakt z tymi zwierzętami. Łącznie zaszczepiono 28 osób. Pokąsania miały miejsce na terenie: miasta i gminy Pasłęk 57 osób ( 13 osób zaszczepiono p/wściekliźnie), miasta i gminy Tolkmicko 14 osób (2 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie), gminy Gronowo Elbląskie 13 osób (4 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie), gminy Rychliki 12 osób (3 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie), gminy Markusy 11 osób (1 osoba zaszczepiona p/ wściekliźnie), gminy Elbląg 10 osób (2 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie), gminy Milejewo 9 osób (3 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie), miasta i gminy Młynary 7 osób gminy Godkowo 5 osób. Wyjątkowo niebezpieczny charakter choroby jaką jest wścieklizna zmusza do podejmowania decyzji o szczepieniu w każdym przypadku, gdy nie można ustalić tożsamości zwierzęcia i brak jest możliwości poddania go obserwacji. Nie zmienia tego stanu rzeczy nawet fakt, że monitoring wścieklizny u zwierząt dzikich, prowadzonych przez lokalne służby weterynaryjne, nie wykazuje już od kilku lat przypadków wścieklizny u zwierząt, które mogą być poddane monitoringowi, na terenie Powiatu i obszarach sąsiadujących. Pomimo uspokajającej wymowy tej statystyki, procedura szczepienia ludzi mających ryzykowne kontakty ze zwierzętami (pogryzienia, podrapanie, oślinienie itp.) musi być kontynuowana. Należy bowiem pamiętać, że nadzór weterynaryjny dotyczy tylko części gatunków, stanowiących potencjalnych nosicieli wirusa wścieklizny zwierzęta domowe, lisy (nie dotyczy np. nietoperzy i wiewiórek). Wydaje się, biorąc pod uwagę fakt zdecydowanej dominacji wśród osób szczepionych, tych którzy byli zakwalifikowani do szczepienia w wyniku kontaktu z psami, że najskuteczniejszym sposobem istotnego obniżenia liczby szczepień, a także ryzyka infekcji, jest ograniczenie w Powiecie liczby zwierząt bezdomnych lub pozbawionych należytej opieki właścicieli. Wykres Nr 6. Szczepienia p/ wściekliźnie 30 25 20 15 10 16 26 14 28 5 0 2010 2011 2012 2013

9. Wirusowe zapalenie wątroby W roku 2013 na obszarze Powiatu Elbląskiego nie stwierdzono zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B i C. Taka sytuacja epidemiologiczna jest kolejnym dowodem skuteczności działań zapobiegawczych, jakie były prowadzone od wielu lat przez służby sanitarne w naszym kraju należy uznać radykalne obniżenie zachorowalności na wirusowe zapalenie wątroby tupu B i C. Radykalne działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej, polegające na wyegzekwowaniu właściwych warunków świadczeń zdrowotnych, związanych z naruszaniem ciągłości tkanek, a także, w odniesieniu do wzw B, szczepienia personelu medycznego oraz kobiet w ciąży i noworodków, doprowadziły do marginalizacji tych groźnych dla życia i zdrowia chorób. Należy jednak przy tym pamiętać, że z uwagi na brak szerszych badań przesiewowych oraz przebieg choroby (przewlekły, nie dający często przez wiele lat żadnych objawów), rzeczywisty stan może być poważnie niedoszacowany. Działania te muszą być jednak kontynuowane, ponieważ w dalszym ciągu stwierdza się obecność wirusów hepatotropowych w populacji (bezobjawowi nosiciele). 10. Analiza nosicieli antygenu AgHBs(+) i przeciwciał antyhcv Analiza nosicieli natygenu AgHBs(+) i przeciwciał antyhcv jest nieodzownym uzupełnieniem analizy zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby (pkt 8). Oddaje ona prawdziwy obraz aktualnej sytuacji epidemiologicznej rozprzestrzenienia w populacji wirusów wywołujących zapalenia wątroby typu B i C. Nosiciele tych wirusów na ogół ujawniani są przypadkowo, podczas wykonywania rutynowych testów w kierunku tych patogenów (np. badanie kontrolne przy hospitalizacji na oddziałach zabiegowych, podczas badania dawców krwi lub osób dializowanych). Osoby te nie wykazują żadnych objawów, chociaż u niektórych z nich, szczególnie zakażonych wirusem C, proces taki ma już miejsce. Testy serologiczne mają na celu ujawnienie tzw. markerów wirusów, czyli śladów, jakie one pozostawiły we krwi nosicieli. W roku 2013 wśród mieszkańców Powiatu zarejestrowano 8 nosicieli wirusa HBV oraz 4 osoby, u których stwierdzono obecność p/ciał anty HCV. Wykrytych nosicieli oraz osoby z ich najbliższego otoczenia (35 osoby) ustalone w trakcie dochodzenia epidemiologicznego, objęto nadzorem epidemiologicznym oraz skierowano do lekarzy rodzinnych w celu wdrożenia nadzoru lekarskiego. 11. Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae (pneumokoki) W roku 2013 na obszarze Powiatu Elbląskiego zarejestrowano jedno zakażenie wywołane przez S. pneumoniae z objawami posocznicy. Zachorowanie wystąpiło na terenie gminy Milejewo. Nadzorem epidemiologicznym objęto 6 osób z najbliższego kontaktu.

12. Analiza zachorowań na zapalenie opon mózgowordzeniowych i mózgu ZOMR W roku 2013 zanotowano 12 zachorowań na zapalenie opon mózgowordzeniowych, w których głównym i jedynym czynnikiem etiologicznym były najprawdopodobniej nieokreślone wirusy. Wirusowe zapalenie opon mózgowordzeniowych są najczęściej rozpoznawane na podstawie objawów klinicznych i badania ogólnego płynu mózgowordzeniowego. Określenie rodzaju wirusa wiąże się z wykonaniem kosztownych badań, których nie zlecają lekarze w placówkach służby zdrowia. Dane epidemiologiczne donoszą, iż ponad 60% przypadków ZOMR jest wywołanych przez enterowirusy (liczne serotypy ECHO i Coxsackie), które w klimacie umiarkowanym szerzą się w miesiącach letnich. W roku 2013 zarejestrowano jeden przypadek z.o.m.r. wywołany przez wirusy przenoszone przez kleszcze KZM. W obszarach zagrożenia należy pamiętać o odpowiedniej odzieży i repelentach, a osoby szczególnie narażone na zakażenie mogą skorzystać ze szczepień ochronnych (niestety płatnych). Wykres Nr 7. Bakteryjne Zapalenie Opon MózgowoRdzeniowych 30 25 20 15 27 10 5 9 2 12 0 2010 2011 2012 2013

13. Ospa wietrzna. Ospa wietrzna jest powszechnie występującą chorobą wirusową. Z uwagi na dużą częstość występowania często jest lekceważona i niedoceniana. Wśród rodziców panuje powszechne przekonanie, że chociaż jest dokuczliwa to jest przy tym niegroźna. Infekcje wirusami ospy mogą być bardzo groźne dla zdrowia i życia dzieci. Choroba bardzo osłabia odporność i toruje drogę kolejnym zakażeniom. Do możliwych powikłań po jej przechorowaniu należą wtórne, bakteryjne zakażenia skóry i tkanki podskórnej, których wrotami są ospowe zmiany wysypkowe oraz znacznie poważniejsze stany zapalne opon mózgowordzeniowych, trzustki i innych ważnych organów. Pomimo możliwości uodpornienia dzieci poprzez podanie bezpiecznej i skutecznej szczepionki przeciw ospie (szczepienie nieobowiązkowe, odpłatne), procent szczepionej populacji w Polsce jest niewielki. Wykres Nr 8. Ospa Wietrzna 350 300 250 200 150 291 265 311 100 166 50 0 2010 2011 2012 2013

Sytuacja epidemiologiczna niektórych chorób zakaźnych i zakażeń na terenie Powiatu Elbląskiego za 2013 rok Jednostka chorobowa Liczba zachorowań Liczba hospitalizacji Zapadalność 1. Salmonelozy ogółem 12 9 20,5 2. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe (ogółem) 7 6 11,9 3.Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe(ogółem) 36 36 61,4 4. Biegunki i zakażenie żołądkowojelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu 151 34 257,5 5. Szkarlatyna 73 2 124,5 6. Choroba meningokokowa ogółem 1 1 1,7 7. Róża 11 11 18,8 8. Borelioza (choroba z Lyme) 9 1 15,3 9. Szczepieni p/wściekliźnie 28 1 47,7 10.Wirusowe zapalenie opon mózgowych (ogółem) 12 12 20,5 11. Ospa wietrzna 311 530,4 12. Różyczka 5 8,5 13. Świnka 2 3,4 14.Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae (ogółem) 1 1 1,7 16.Kleszczowe zapalenie mózgu 1 1 1,7 17. Podejrzenia i zachorowania na grypę 174 4 296,7

Ocena sytuacji epidemiologicznej niektórych chorób zakaźnych na terenie Powiatu Elbląskiego. Rok 2013 w porównaniu z 2010,2011 i 2012. Jednostka chorobowa 1. Salmonelozy ogółem 2. Czerwonka 3. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe ogółem 4. Zatrucia pokarmowe( nie określ.) 5. Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe 6. Biegunki do 2 lat 7. Krztusiec 8. Płonica 9. Zapalenie opon (razem) 10.Zapalenie mózgu, w tym kleszczowe (razem) 11.Róża 12.Borelioza (choroba z Lyme) 13.Ostre porażenie wiotkie u dzieci (014) 14.Szczepienia p/wściekliźnie 15.Ospa wietrzna 17.Różyczka 18. WZW typ A 19. WZW typ B 20. WZW typ C 21. WZW typ B+C 22.Świnka 24. Zatrucie jadem kiełbasianym 25.Tasiemczyca 27.Grypa przypadki potwierdzone 28.Choroba meningokokowa 29 Choroba wywołana przez S. pneumoniae 2010 2011 2012 2013 Liczba zach. 19 7 75 61 31 9 9 15 16 166 8 4 1 Liczba zach. 24 1 1 73 51 26 2 1 7 3 26 291 2 5 5 3 Liczba zach. 11 1 76 41 2 53 27 12 5 14 265 4 6 Liczba zach. 12 7 36 51 73 12 1 11 9 28 311 5 2 1 1 Szczepienia ochronne W roku 2013 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu nadzorował pracę 15 placówek wykonujących szczepienia ochronne na obszarze Powiatu Elbląskiego. Podobnie jak w latach poprzednich tak i w roku 2013 elbląskie zakłady opieki zdrowotnej, realizujące Program szczepień ochronnych, osiągnęły jeden z najwyższych w Polsce poziomów wykonania szczepień obowiązkowych, utrzymując odsetek zaszczepionych dzieci i młodzieży na poziomie prawie 100%. Osiągnięta odporność na choroby objęte tymi szczepieniami, zarówno indywidualna jak i populacyjna, pozwoliła na ograniczenie zachorowań na te choroby do minimum. Niezależnie od wykonywania szczepień obowiązkowych, personel punktów szczepień propagował także profilaktykę innych chorób zakaźnych, poprzez wykonywanie szczepień zalecanych nie objętych Programem obowiązkowym (m.in. grypa, pneumokoki, rotawirusy, ospa wietrzna, meningokoki typu C). Z roku na rok coraz większy problem stanowią rodzice, którzy bez uzasadnienia odstępują od szczepienia swoich dzieci (pomimo licznych wezwań nie zgłaszają się na

szczepienia lub nie wyrażają zgody na szczepienia). Tylko nieliczne przypadki niezaszczepienia dzieci wynikały z przyczyn obiektywnych przede wszystkim z potwierdzonych trwałych lub okresowych przeciwwskazań zdrowotnych do szczepień, a także opóźnień związanych z dłuższymi wyjazdami za granicę kraju lub powrotami po dłuższych pobytach poza Polską. Wobec osiągniętego wysokiego poziomu zaszczepienia populacji, nieliczne przypadki nie zaszczepienia dzieci lub młodzieży nie mają na razie wpływu na odporność populacyjną bezpieczeństwo epidemiczne społeczności Powiatu Elbląskiego. W roku 2013 PPIS kontynuował intensywny nadzór nad szczepieniami p/tężcowi. Placówki udzielające pierwszej pomocy medycznej po zranieniu (głównie izby przyjęć, poradnie chirurgiczne), przekazywały systematycznie do tut. PSSE listy osób zaszczepionych pierwszą dawką anatoksyny tężcowej, które po weryfikacji przekazywane były do punktów szczepień POZ celem kontynuacji szczepień. W roku sprawozdawczym uodporniono p/tężcowi 1559 dorosłych. W roku 2013 miały miejsce obchody Europejskiego Tygodnia Szczepień pod patronatem WHO, w których PPIS w Elblągu brał czynny udział. Propagowana była idea szczepień ochronnych, jako najskuteczniejszej, bezpiecznej i ekonomicznej formy zapobiegania chorobom zakaźnym. Na stronie BIP Powiatowej Stacji zamieszczono blok informacyjny o szczepieniach zalecanych i obowiązkowych. Wiadomości o podobnej treści przekazano wszystkim placówkom świadczących usługi medyczne w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, władzom samorządowym a także mediom. W tym okresie pracownik PSSE w Elblągu pełnił dyżury, w trakcie których udzielał zainteresowanym, wyczerpujących informacji dot. szczepień. W marcu i grudniu 2013 roku zorganizowano 2 szkolenia dla pielęgniarek z punktów szczepień POZ dotyczące: zapobiegania chorobom zakaźnym poprzez szczepienia ochronne, Medycyny Podróży i szczepienia osób wyjeżdżających za granicę, szczepienia pracowników medycznych, poprawnego prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej szczepień ochronnych, realizacji szczepień ochronnych w powiecie i sprawozdawczości, procedury postępowania z preparatami szczepionkowymi, zmian w przepisach prawnych dotyczących wykonywania szczepień ochronnych. W każdym szkoleniu brały udział 34 pielęgniarki.

Stan sanitarny podmiotów leczniczych i praktyk zawodowych W roku 2013 skontrolowano 26 obiektów służby zdrowia spośród 58 ujętych w ewidencji. Przeprowadzono 27 kontroli sanitarnych, które objęły: 1. podmioty lecznicze wykonujące ambulatoryjne świadczenie zdrowotne, stanowiące najliczniejszą grupę placówek będących pod nadzorem sanitarnym skontrolowano 22 obiekty, 2. praktyki zawodowe lekarskie w tym 4 indywidualne praktyki lekarzy dentystów. Kontrole placówek, w których wykonywane są świadczenia medyczne odbywały się zgodnie z planem pracy zaopiniowanym przez WSSE w Olsztynie. Obiekty, w których wykonuje się jakiekolwiek zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek, kontrolowane są raz w roku. Natomiast obiekty, w których nie wykonuje się w/w zabiegów, kontrolowane są raz na dwa lata. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu prowadził na terenie Powiatu Elbląskiego nadzór sanitarny nad placówkami otwartej służby zdrowia (ambulatoria podstawowej opieki zdrowotnej, ambulatoria, ambulatoria stomatologiczne, a także inne obiekty, takie jak laboratorium diagnostyczne, pogotowia ratunkowe). Stan sanitarno techniczny w 2013 r. nie budził żadnych zastrzeżeń (nie wszczęto żadnego postępowania administracyjnego). Główny nacisk nadzoru sanitarnego był kładziony na podmioty świadczące usługi medyczne związane z naruszeniem ciągłości tkanek, z uwagi na szczególne ryzyko przenoszenia zakażeń i chorób zakaźnych (placówki, w których ryzyko jest minimalne są poddawane nadzorowi rzadziej, 1 raz na 2 lata). W roku 2013 w związku z wymogami wynikającymi z ustawy o działalności leczniczej PPIS w Elblągu wydał 3 opinie w formie decyzji dot. spełnienia wymagań zawartych w rozporządzeniu M.Z. z 2012 w sprawie szczegółowych wymagań jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą, przez podmioty lecznicze, praktyki lekarskie itp. oraz zaopiniował 2 programy dostosowawcze. W związku z wejściem w życie rozporządzenia M. Z. z dnia 06.06.2013 r. w sprawie bezpieczeństwa pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych (Dz. U. z 19.06.2013 r. poz. 696). Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu poinformował dyrektorów, kierowników i właścicieli prowadzących działalność leczniczą, że od 27.06.2013 r. obowiązuje nowe rozporządzenie, które określa warunki bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych przez podmioty wykonujące działalność leczniczą. We wszystkich kontrolowanych obiektach przeprowadza się właściwie, zgodnie z obowiązującymi procedurami, zabiegi dezynfekcyjne (dobór środków, warunki i fachowość sporządzania roztworów, oznakowanie preparatów i ich użycie, techniczne uzbrojenie procedur dezynfekcji, postępowanie z dezynfekowanymi materiałami itp.). Tylko nieliczne praktyki lekarskie i podmioty lecznicze wykonują sterylizację narzędzi w sterylizatornii zlokalizowanej w oddzielnym pomieszczeniu. W dużej części gabinetów i poradni sterylizatornia stanowi wydzielone miejsce w gabinecie diagnostycznozabiegowym z zachowanym ciągiem technologicznym. Sterylizację narzędzi przeprowadzano w autoklawach, w które wyposażone są wszystkie gabinety stomatologiczne oraz część gabinetów ginekologicznych, laryngologicznych. Znaczna ilość gabinetów ginekologicznych, laryngologicznych, wykonuje zabiegi przy użyciu narzędzi jednorazowych. W roku 2013 PPIS w Elblągu w placówkach otwartej służby zdrowia nadzorował 15 autoklawów. Skuteczność sterylizacji była systematycznie weryfikowana przez użytkowników w ramach kontroli wewnętrznych, poprzez stosowanie testów chemicznych (w każdym cyklu), testów biologicznych (co najmniej raz w miesiącu). Wszystkie skontrolowane placówki

miały zawarte umowy z firmami, uprawnionymi do odbioru i utylizacji odpadów medycznych. Wszystkie kontrolowane placówki mają karty potwierdzające przekazanie odpadów medycznych. W roku 2013 kontynuowano proces dostosowywania warunków technicznych i funkcjonalnych pomieszczeń oraz warunków technicznych urządzeń w placówkach służby zdrowia, do obowiązujących wymogów. W ramach tych działań, między innymi: wyremontowano gabinet ginekologicznopołożniczy i zorganizowano pomieszczenie higieny osobistej kobiet w podmiocie leczniczym pn. Poradnia Ginekologiczno Położnicza Telefe Mogesie w Tolkmicku, pomieszczenie oczekiwania zespołu wyjazdowego zabezpieczono przed nadmiernym dopływem chłodnego powietrza, zorganizowano pomieszczenie porządkowe wyposażone w zlew i umywalkę do mycia rąk w Zespole Podstawowy Ratownictwa Medycznego w Młynarach, wymalowano wszystkie pomieszczenia indywidualnej praktyki stomatologicznej przy ul. Zwycięstwa w Pasłęku.

III. OCENA ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ W ROKU 2013 Nadzór nad jakością wody, jest jednym z podstawowych zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Pracownicy PSSE w Elblągu realizowali ten nadzór w roku 2013 na terenie Powiatu Elbląskiego, prowadząc intensywny monitoring jakości wody oraz kontrolując funkcjonowanie systemu zaopatrzenia w wodę, a także ściśle współpracując z podmiotami wykonującymi zadanie zaopatrzenia ludności w wodę. W roku 2013 ok. 98% mieszkańców Powiatu Elbląskiego korzystało z wody dostarczanej przez zorganizowane systemy wodociągowe. Najlepsza sytuacja istniała w gminach Markusy, Milejewo i Gronowo Elbląskie, gdzie 100% gospodarstw domowych posiadało wodę wodociągową. W pozostałych gminach odsetek mieszkańców korzystających z wodociągów przedstawiał się następująco: gm. Tolkmicko 99,2% gm. Elbląg 98,7% gm. Pasłęk 97,5% gm. Młynary 99,6% gm. Godkowo 99,1% gm. Rychliki 91,7% Wśród 56 wodociągów i 2 studni publicznych objętych nadzorem sanitarnym, wodę o niekwestionowanej jakości produkowało 44 wodociągów sieciowych, zaopatrujących 50060 mieszkańców Powiatu (86,9%). Woda o jakości nie odpowiadającej wymogom sanitarnym pochodziła z 12 wodociągów, zaopatrujących 7534 osób (13,1%). W roku ubiegłym, najmniej korzystna sytuacja miała miejsce w gminie Godkowo, w której z wody o kwestionowanej jakości korzystało 3004 osób (89,5% ogółu mieszkańców gminy zaopatrywanych w wodę z wodociągów). Odstępstwa od normy występowały także w gminie Młynary (3705 osób korzystających z kwestionowanej wody 79,7% ) i w gminie Pasłęk (778 osób 4,1%) oraz w gminie Rychliki (47 osób 1,2%). W roku 2013, woda o kwestionowanej jakości pojawiała się w 12 wodociągach, zaopatrujących 7534 odbiorców (13,1% ludności Powiatu). W stosunku do roku 2012, w którym liczba wodociągów z kwestionowaną jakością wody wynosiła 10, a liczba zaopatrywanych w tę wodę mieszkańców 2014 (3,5% ogółu mieszkańców Powiatu), sytuacja uległa pogorszeniu ze względu na stwierdzone pod koniec roku sprawozdawczego nieznaczne przekroczenie poziomu mętności i zawartości amonowego jonu w wodociągach grupowych. Stwierdzane odstępstwa nie stanowiły wysokiego zagrożenia zdrowotnego. W celu uzyskania poprawy jakości wody PPIS w Elblągu prowadził działania administracyjne wystawiono 3 decyzje administracyjne nakazujące zapewnienie wody o odpowiedniej jakości w wodociągach: Osiek, Karolinek i Tumpity postępowanie administracyjne jest kontynuowane. W wodociągach: Zielno w gminie Pasłęk; Budki w gminie Rychliki oraz Sokolnik i Karszewo w gminie Młynary, uzyskano poprawę jakości wody i zakończono postępowanie administracyjne wszczęte w latach ubiegłych. Nadal kontynuowane są postępowania związane z 2 decyzjami wydanymi w roku 2008 (wodociągi w Mokajnach i Liszki), 1 decyzją administracyjną wydaną w roku 2011 (wodociąg Krosno Młyn) oraz 3 decyzjami wydanymi w roku 2012 (wodociągi Nowe Kusy, Pólko, Drulity).

Znacząca poprawa ogólnej sytuacji wiązała się z podłączeniem miejscowości Zielno do wodociągu Surowe, Przybyłowo do wodociągu Pagórki, Sokolnik do wodociągu Karszewo, Rachowo do wodociągu Żurawiec oraz Budki do wodociągu Śliwica produkujących wodę o wymaganych standardach zdrowotnych. Dobrą jakość wody w roku 2013 posiadały wszystkie wodociągi zlokalizowane w gminach: Elbląg, Markusy, Milejewo, Gronowo Elbląskie oraz Tolkmicko (z wyjątkiem wodociągu zakładowego Masfrost w Tolkmicku). Podobnie jak w latach ubiegłych, woda ze studni publicznych, funkcjonujących na terenie Powiatu, odbiegała od obowiązujących norm. Studnie te już od wielu lat traktowane są jako studnie awaryjne. Woda pochodząca z tych studni, z uwagi na zasilanie podskórne lub pochodzące z płytkich warstw wodonośnych, jest niestabilna jakościowo, a ponadto jest obarczona dużym ryzykiem pojawienia się w nich skażeń bakteriologicznych, szczególnie groźnych dla zdrowia ludzi. W roku 2013 stwierdzono skażenie mikrobiologiczne w wodociągach sieciowych: Jankowo i Liszki gm. Rychliki. Po przeprowadzonych działaniach naprawczych przez Gminny Zakład Komunalny w Rychlikach i pobraniu powtórnych prób wody oraz po laboratoryjnym potwierdzeniu poprawy jakości wody, w/w wodociągi zostały dopuszczone do eksploatacji. Ocena ryzyka zdrowotnego wiążącego się ze spożyciem wody z wodociągów Powiatu Elbląskiego W roku 2013, wśród wskaźników fizykochemicznych, przekraczających dopuszczalne normy, dominowały amonowy jon i mętność. Stężenia tego wskaźnika, przekraczające dopuszczalne 0,5 mg/l, stwierdzono w 11 wodociągach zlokalizowanych w miejscowościach: Mokajny w gminie Rychliki; Pólko, Krosno Młyn, Całun Nowy, i Drulity Karolinek, Tumpity w gminie Pasłęk; Osiek, Godkowo w gm. Godkowo oraz w Młynarach i Tolkmicku. Najwyższe stężenie jonu amonowego, jak i również średnie ryzyko zdrowotne, odnotowano w wodociągu w Tumpitach gm. Pasłęk 3,58 mg/l oraz w Godkowie 4,5 mg/l. Zwiększona zawartość związków tego pierwiastka spowodowana mogła być wtórnym zanieczyszczeniem warstw wodonośnych wynikającym z działalności rolniczej oraz brak kanalizacji i oczyszczalni ścieków. Obecnie funkcjonujące stacje uzdatniania wód są w znacznej części przestarzałe, a w niektórych przypadkach prawdopodobnie także niewłaściwie obsługiwane. Brak odpowiedniej konserwacji, remontów i modernizacji urządzeń sprawia, że utrzymanie dopuszczalnych lub możliwych do tolerowania poziomów zanieczyszczeń staje się coraz trudniejsze. Z uwagi na znaczne rozdrobnienie systemu zaopatrzenia w wodę na terenie Powiatu Elbląskiego (56 wodociągów w roku 2013), najlepszym rozwiązaniem, zwłaszcza ze względów ekonomicznych i technologicznych, wydaje się być scalanie systemu. Przyłączanie poszczególnych sieci do wodociągów korzystających z odpowiednio zasobnych ujęć, posiadających wodę o dobrej jakości, może przyśpieszyć poprawę zaopatrzenia ludności w wodę zdatną do spożycia, przy możliwie racjonalnym wykorzystaniu środków. W tym zakresie, sytuacja w roku 2013 uległa pewnej poprawie.

Wykaz wodociągów i studni produkujących wodę o niewłaściwej jakości Wodociągi: 1 Wodociąg sieciowy Krosno Młyn gm. Pasłęk 2 Wodociąg sieciowy Całun Nowy gm. Pasłęk 3 Wodociąg sieciowy Pólko gm. Pasłęk 4 Wodociąg sieciowy Drulity gm. Pasłęk 5 Wodociąg sieciowy Karolinek gm. Pasłęk 6 Wodociąg sieciowy Tumpity gm. Pasłęk 7 Wodociąg sieciowy Młynary 8 Wodociąg sieciowy Mleczarnia Młynary 9 Wodociąg sieciowy Mokajny gm. Rychliki 10 Wodociąg sieciowy Masfrost Tolkmicko 11 Wodociąg sieciowy Osiek gm. Godkowo Studnie publiczne 1 Studnia publiczna Lepno gm. Rychliki 2 Studnia publiczna Różany gm. Gronowo Elbląskie W roku 2013 nastąpiła poprawa jakości wody w niżej wymienionych wodociągach: poprawa jakości wody pod względem fizykochemicznym: 1 Wodociąg sieciowy Zielno gm. Pasłęk 2 Wodociąg sieciowy Sokolnik gm. Młynary 3 Wodociąg sieciowy Karszewo gm. Młynary 4 Wodociąg sieciowy Budki gm. Rychliki poprawa jakości wody pod względem mikrobiologicznym : 1 Wodociąg sieciowy Jankowo gm. Rychliki 2 Wodociąg sieciowy Liszki gm. Rychliki Jakość wody do picia i wynikające z niej ryzyko zdrowotne, uzależnione jest w znacznym stopniu od stanu technicznego obiektów i urządzeń wodnych. Istniejące obecnie znaczne rozdrobnienie systemów zaopatrzenia w wodę sprawia, że utrzymanie ujęć i stacji uzdatnia wody, przestarzałych technologicznie i nie poddawanych systematycznym gruntownym remontom i modernizacjom, staje się z przyczyn ekonomicznych trudne lub wręcz niemożliwe do wykonania. Stan taki występuje nadal na terenie gmin Pasłęk i Rychliki. Wykonywane prace w większości przypadków mają charakter napraw doraźnych lub drobnych remontów, ograniczających się do odnowienia armatury wodnej i ścian w SUW i studzienkach studni głębinowych, nie mających bezpośredniego wpływu na jakość wody. Faktyczne dążenia do odczuwalnej poprawy powinny więc mieć charakter programowego i systematycznego scalania niewydolnych i niedoinwestowanych małych systemów w duże, sprawne, dobrze zorganizowane i prawidłowo eksploatowane systemy zaopatrzenia, obejmujące całą gminę lub nawet funkcjonujące jako związki międzygminne.

Pozytywnym przejawem zmian, jakie zaszły w roku 2013 jest kontynuowanie rozbudowy sieci wodociągowej w poszczególnych gminach. Do wodociągów produkujących wodę dobrej jakości zostały podłączone miejscowości zaopatrywane dotychczas w wodę o złych parametrach, lub niezwodociągowane. Zaburzenia w zbiorowym zaopatrzeniu w wodę w roku 2013 W 2013 r. wystąpiło mikrobiologiczne skażenie wody w wodociągu w Jankowie i w Liszkach (gm. Rychliki), w której stwierdzono obecność bakterii grupy Coli. W obu przypadkach usunięto przyczyny oraz skutki skażenia, zapewniono mieszkańcom tych miejscowości, do czasu usunięcia awarii, wodę zdatną do picia. Administrator wodociągów informował stosownym komunikatem mieszkańców w/w miejscowości o zakazie spożywania wody w stanie surowym i w okresie skażenia dostarczał im wodę butelkowaną. Ocena miejsc wykorzystywanych do kąpieli W roku 2013 na terenie Powiatu działały 2 miejsca wykorzystywane do kąpieli zbiorniki o nazwach Jeziorko i Zakrzewko w Pasłęku. Nadzór laboratoryjny nad jakością wodą zapewniali organizatorzy tych miejsc. Wyniki przeprowadzonych badań jakość wody wykazały jej zgodność z normami higienicznymi. Ocena gospodarki ściekowej Stopień skanalizowania miejscowości uległ nieznacznej poprawie w stosunku do roku ubiegłego. Obecnie skanalizowanych jest 16,5% wsi. Taka sytuacja, wobec jednoczesnego wysokiego stopnia zwodociągowania terenu, rodzi nieprawidłowości w prowadzeniu gospodarki ściekowej, mogące stwarzać zagrożenia dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzi. Ścieki bytowe z miejscowości nieskanalizowanych w najlepszym razie są gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, a następnie wywożone na pobliskie oczyszczalnie ścieków, przy czym dyskusyjna jest sprawa faktycznego braku odpływów nieczystości z tych zbiorników do środowiska (szczelności szamb i systematyczności ich opróżniania). Część gospodarstw rolnych nie posiada szczelnych zbiorników, a ścieki bytowe odprowadzane są do gleby, rowów melioracyjnych lub cieków wodnych. Odprowadzanie ścieków do środowiska stanowi potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzi, z uwagi na możliwość zanieczyszczenia mikrobiologicznego i fizykochemicznego wód stanowiących źródła wody do spożycia przez ludzi, zanieczyszczenia płodów rolnych przeznaczonych do bezpośredniego spożycia (na surowo np. warzywa) oraz wody i karmy spożywanej przez zwierzęta hodowlane.

IV. OCENA STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W roku 2013, na terenie Powiatu pod nadzorem PPIS w Elblągu znajdowało się 285 obiektów użyteczności publicznej. Były to obiekty hotelarskie, zakłady fryzjerskie, odnowy biologicznej, baseny oraz inne obiekty (sportowe, kulturalnowidowiskowe, cmentarze, apteki, zakłady pogrzebowe, parkingi, place zabaw itp.). Wyrywkowymi kontrolami objęte były także posesje nie ujęte w ewidencji. Skontrolowano jedynie 137 obiektów. Pozostałe nie zostały skontrolowane z powodu ograniczenia wyjazdów samochodowych (brak środków finansowych). Podczas kontroli sanitarnych nie stwierdzano na ogół nieprawidłowości natury sanitarnotechnicznej. PPIS opiniował także imprezy masowe odbywające się na terenie Powiatu zaopiniowano pozytywnie 8 przedsięwzięć. Zakończono postępowanie dotyczące zanieczyszczenia sieci wody ciepłej bakteriami z rodzaju Legionella (decyzja z 2012 r. woda pobierana w związku z przygotowaniami do Euro 2012 ) w hotelu "Country Club" w Kadynach. W obiekcie tym pobierano w 2013 r. próby ciepłej wody w ramach kontroli wewnętrznych. Wśród skontrolowanych obiektów jako zły pod względem sanitarnotechnicznym w dalszym ciągu oceniono jeden obiekt użyteczności publicznej: Stadion Sportowy w Młynarach zły stan pomieszczeń pawilonu sanitarnego (decyzja z 2011 r.), prowadzone jest postępowanie administracyjne z terminem realizacji 31.12.2013 r. Doprowadzono do należytego stanu sanitarnotechnicznego pomieszczenia Świetlicy wiejskiej w Oleśnie gm. Gronowo Elbląskie (ocenionej jako zły obiekt w ubiegłym roku). W pozostałych obiektach zastrzeżenia budził jedynie stan sanitarnotechniczny pomieszczeń w Klubie Sportowym Barkas w Tolkmicku ul. Szpitalna 4, gdzie wystawiono i zakończono decyzję w roku sprawozdawczym. Na wyróżnienie, z uwagi na stan techniczny oraz bieżący stan sanitarny, zasługują: Hotel Młyn Klekotki w Klekotkach, Hotel Pod Srebrnym Dzwonem w Kadynach i Gabinety Kosmetyczne w tym hotelu, Zajazd Żuławy w Kazimierzowie, Agroturystyka EKO FARMA VITALIS Zastawno (gm. Młynary), Agroturystyka Sałkowice (gm. Pasłęk), Świetlice Wiejskie w Kamionku Wielkim (gm. Tolkmicko), Borzynowie, Mariance (gm. Pasłęk), Rachowie (gm. Markusy) oraz w Jelonkach (gm. Rychliki) oraz w Karczowiskach (gm. Gronowo Elbląskie).

V. OCENA WARUNKÓW HIGIENY I BEZPIECZEŃSTWA PRACY Głównym kierunkiem podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Elblągu w roku 2013 działań była realizacja zadań zmierzających do ograniczenia narażenia pracowników na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, a tym samym zapobieganie występowaniu chorób zawodowych i innych schorzeń związanych z warunkami pracy. W roku 2013 na terenie Powiatu Elbląskiego PPIS dla Miasta i Powiatu Elbląg sprawował nadzór bieżący nad 397 obiektami (ok. 7,7 tys. pracowników). W zakładach pracy przeprowadzono 104 kontrole higieniczno sanitarne. Wzmożony nadzór sprawowano nad zakładami pracy, w których stwierdzono przekroczenia norm higienicznych stężeń bądź natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz, w których występuje narażenie na czynniki rakotwórcze. Działania szczególne w roku 2013 ukierunkowane była na kontrole warunków pracy i oceny narażania zawodowego pracowników zatrudnionych w warsztatach samochodowych, zakładach poligraficznych oraz podczas prac polegających na usuwaniu bądź zabezpieczaniu wyrobów zawierających azbest. W wyniku stwierdzonych naruszeń przepisów higieniczno sanitarnych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny dla Miasta i Powiatu Elbląg w roku 2012 wydał 36 decyzji administracyjnych. Najczęściej spotykanymi uchybieniami były: brak badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, nie przestrzeganie częstotliwości wykonywania tych badań, niewłaściwy stan pomieszczeń higienicznosanitarnych, brak właściwej oceny ryzyka zawodowego, nieprzestrzeganie przepisów obowiązujących podmioty zawodowo stosujące substancje i preparaty chemiczne (brak lub nieprawidłowe karty charakterystyk, niewłaściwe warunki przechowywania chemikaliów). Do zakładów pracy na terenie Powiatu Elbląskiego, w których występowały szczególne zagrożenia zdrowotne dla pracowników, należały: Odlewnia ORWO w Pasłęku, AJRAM Sp. z o.o., PPH KANIA w Rychlikach, Firma GODMAR w Milejewie, PPH GALWAN w Gronowie Górnym ze względu na narażenie pracowników na czynniki rakotwórcze w środowisku pracy. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny dla Miasta i Powiatu Elbląg sprawował także nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustaw: o substancjach i preparatach chemicznych, o zapobieganiu narkomanii oraz o produktach biobójczych, poprzez kontrole podmiotów wprowadzających do obrotu produkty chemiczne, prekursory narkotykowe grupy 2 i 3 oraz produkty biobójcze, a także kontrolując podmioty gospodarcze wykorzystujące w/w produkty w swojej działalności zawodowej. PPIS w Elblągu prowadził m.in. kontrolę podmiotu wprowadzającego do obrotu "środki zastępcze" (tzw. "dopalacze"), który mieścił się na terenie miasta Elbląga. Nie stwierdzono, aby podobny obiekt prowadził działalność na terenie powiatu elbląskiego. Biorąc jednak pod uwagą możliwość zagrożenia zdrowia i życia po ewentualnym zażyciu w/w środków, PPIS w Elblągu prowadzi na całym terenie objętym swoim nadzorem sanitarnym ścisłą współpracę z Policją, Strażą Graniczną oraz placówkami ochrony zdrowia w celu wczesnej identyfikacji zagrożeń w tym zakresie. Równolegle prowadzona jest, we współpracy z Policją, szeroko zakrojona działalność (w miarę posiadanych środków finansowych) informacyjna i edukacyjna skierowana do ogółu społeczeństwa, ale przede wszystkim do młodzieży: zajęcia edukacyjne, narady, plakaty, informacje dla mediów publicznych.

Do ważnych zadań należał również nadzór nad warunkami bezpiecznego usuwania odpadów zawierających azbest. Przeprowadzone kontrole podmiotów wykonujących w/w prace na terenie powiatu nie wykazały nieprawidłowości. W roku 2013 prowadzono 3 postępowania w związku z podejrzeniem choroby zawodowej osób zatrudnionych w zakładach pracy na terenie Powiatu Elbląskiego, wydano 3 decyzje dot. chorób zawodowych, w tym 2 stwierdzające chorobę zawodową (przypadki przewlekłych zawodowych chorób zakaźnych).

VI. HIGIENA ŻYWIENIA, ŻYWNOŚCI I PRZEDMIOTÓW UŻYTKU Raport o stanie sanitarnym zakładów żywnościowo żywieniowych na terenie Powiatu Ziemskiego W roku 2013 na terenie Powiatu Elbląskiego, PPIS w Elblągu sprawował nadzór sanitarny nad zakładami żywnościowożywieniowymi, w tym: 29 obiektami produkcji żywności; 278 obiektami obrotu żywnością; 77 obiektami żywienia zbiorowego otwartego, w tym: w zakładach małej gastronomii 45; 52 zakładami żywienia zbiorowego zamkniętego. Przeprowadzono 495 kontrole sanitarne w zakładach żywnościowożywieniowych, a ponadto 3 kontrole w 2 wytwórniach materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W 211 obiektach przeprowadzono ocenę stanu sanitarnego. W wyniku kontroli sanitarnych nałożono 20 mandatów karnych na sumę 3.800 zł, w tym: piekarnie 1 na sumę 100, zł ciastkarnie 1 na sumę 200, zł sklepy spożywcze 15 na sumę 2900, zł zakłady żywienia zbiorowego otwarte, 3 na sumę 600, zł w tym zakłady małej gastronomii 1 na sumę 200, zł Wydano: 36 decyzji administracyjnych, 20 decyzji zmieniających termin wykonania zaleceń, 53 zaświadczeń o spełnieniu wymogów sanitarnych do koncesji na alkohol 77 decyzji zezwalających na prowadzenie działalności 214 decyzji o nałożeniu opłat za czynności kontrolne 1 decyzję umarzająca zawiadomienie 2 decyzje bezprzedmiotowe Ogólny stan bezpieczeństwa żywności nie uległ poprawie. W roku 2012 nałożono 19 MK na sumę 3.700 zł, a w 2013 nałożono 20 MK na 3.800 zł. Wycofano z obrotu środki spożywcze niewłaściwej jakości zdrowotnej na sumę 3.224,73 zł. Wycofano z obrotu produkty żywnościowe z powodu ich niewłaściwej jakości zdrowotnej (w roku 2012 wycofano żywność o wartości ok. 1.270,85 zł, w roku 2013 o wartości 3.224,73 zł.). Nadal najczęściej spotykanymi wykroczeniami są przeterminowane artykuły spożywcze, brak prawidłowego oznakowania (głównie wędlin, mięsa, wyrobów cukierniczych, ciastkarskich, koncentratów spożywczych) oraz niedostateczna higiena personelu i miejsc produkcji i obrotu żywnością. Warunki produkcji i obrotu żywnością w porównaniu do roku 2012 nie uległ zmianie. Niedostateczny stan techniczny sprzętu i pomieszczeń był w roku 2013 powodem wystawienia 36 decyzji administracyjnych (w roku 2012 PPIS wystawił 26 takich decyzji).

W ramach współpracy z innymi organami przeprowadzono 1 wspólną kontrolę sanitarną z pracownikami Inspekcji Weterynaryjnej. Kontrolę sanitarną przeprowadzono w związku z podejrzeniem prowadzenia przez hurtownię drobiu przy ul. Perłowej 3 w Gronowie Górnym, działalności związanej z rozbiorem drobiu na elementy. Kontrola sanitarna nie potwierdziła prowadzenia działalności hurtowni w w/w zakresie. Przeprowadzono 39 ocen wyżywienia pod względem jakościowym w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego tj. w stołówkach przedszkolnych, szkolnych, koloniach letnich, innych zakładach żywienia. Analizowane jadłospisy oceniono jako prawidłowe. Pobrano do badań laboratoryjnych 14 próbek żywnościowych próby nie uległy dyskwalifikacji. Ogólną ocenę zakładów żywieniowo żywnościowych w poszczególnych grupach przedstawiono w tabeli nr 2.

Tabela nr 2 Zestawienie zbiorcze klasyfikacji obiektów żywnościowożywieniowych na terenie Powiatu Ziemskiego Elbląg za rok 2013 liczba obiektów w tym nr GUS rodzaj obiektów wg ewidencji w ciągu roku skontrolowanych sklasyfikowanych liczba obiektów o złym stanie sanitarnym Obiekty produkcji żywności 29 27 24 01 Wytwórnie lodów 3 3 3 02 Automaty do lodów 3 3 3 04 Piekarnie 11 10 8 05 Ciastkarnie 3 3 3 06 Przetwórnie owocowo warzywne i grzybowe 5 5 4 09 Wytwórnie naturalnych wód mineralnych, naturalnych wód 1 1 1 11 Zakłady przemysłu zbożowo młynarskiego 2 1 1 21 Inne wytwórnie żywności 1 1 1 Obiekty obrotu żywnością 278 138 103 22 Sklepy spożywcze 256 125 97 22a w tym super, hipermarkety 5 5 5 23 Kioski spożywcze 5 1 1 24 Magazyny hurtowe 4 4 1 25 Obiekty ruchome i tymczasowe 1 1 1 27 Inne obiekty obrotu żywnością 12 7 3 Obiekty żywienia zbiorowego 77 54 48 28 Zakłady żywienia zbiorowego otwarte 77 54 48 28a w tym zakłady małej gastronomii 45 33 29 29 Zakłady żywienia zbiorowego zamknięte 52 46 34 29i stołówki szkolne 27 22 22 29i 1 w tym żywienie w systemie cateringowym 6 5 5 29k stołówki na koloniach, półkoloniach i obozach 10 10 29l stołówki w przedszkolach 12 11 9 29l 1 w tym żywienie w systemie cateringowym 7 6 4 29n Stołówki w zakładach specjalnych 1 1 1 29p inne zakłady żywienia 2 2 2 31 Wytwórnie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością 2 2 2 OGÓŁEM 438 267 211