RAPORT O STANIE SANITARNYM MIASTA ELBLĄGA ZA ROK 2011

Transkrypt

1 RAPORT O STANIE SANITARNYM MIASTA ELBLĄGA ZA ROK 20 I. WSTĘP Bieżący stan sanitarny jest wypadkową wielu czynników oraz szeregu zjawisk, a w szczególności tych o charakterze przyrodniczym i geograficznym, demograficznym, społecznym, gospodarczym, urbanistycznym, epidemiologicznym, kulturowym itp. Warunki zdrowotne życia mieszkańców każdej społeczności są zależne od złożonych często uwarunkowań środowiskowych. Miasto Elbląg leży na styku dwóch odmiennych, zróżnicowanych przyrodniczo rejonów geograficznych Wysoczyzny Elbląskiej i Żuław Wiślanych. W jego bezpośrednim sąsiedztwie znajdują się dwa duże zbiorniki wodne Zalew Wiślany i Jezioro Drużno. Nie bez znaczenia dla warunków klimatycznych, przyrodniczych i gospodarczych pozostaje także oddziaływanie stosunkowo niedaleko położonego Morza Bałtyckiego. Elbląg jest także miastem leżącym przy skrzyżowaniu jednych z ważniejszych drogowych arterii komunikacyjnych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Życie gospodarcze Miasta związane jest zarówno z przemysłem o zróżnicowanym branżowo charakterze, jak i z rolnictwem oraz leśnictwem. Miasto staje się także istotnym ośrodkiem akademickim oraz miejscem wydarzeń kulturalnych o znaczeniu ogólnopolskim. Istotnym aspektem życia Elbląga jest także rosnące znaczenie turystyczne, co jest związane z rozwojem Miasta (min. odbudową Starówki), a także atrakcjami położonymi w jego okolicach min. Kanał Elbląski wraz z pochylniami, unikatowe przyrodniczo Jezioro Drużno i Zalew Wiślany, zróżnicowana krajobrazowo Wysoczyzna Elbląska, a także liczne zabytki wielonarodowościowej i wielokulturowej historii Ziemi Elbląskiej. W końcu należy także wspomnieć o istotnym, bliskim sąsiedztwie Obwodu Kaliningradzkiego Federacji Rosyjskiej, a także portowej aglomeracji Trójmiasta. W przyszłości Elbląg ma szanse stać się także znaczącym ośrodkiem portowym o znaczeniu krajowym i międzynarodowym. Obecność tak zróżnicowanych czynników naturalnych i antropogenicznych oznacza zarazem różnorodność warunków życia lokalnego społeczeństwa, mających wpływ między innymi na zdrowie ludzi stanowiących tę społeczność. Przedmiotem działań podejmowanych w roku 20 przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Elblągu oraz pracowników podległej mu Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Elblągu były wszystkie zagadnienia wynikające z powyższych uwarunkowań, mogące oddziaływać na zdrowie mieszkańców Elbląga i jego okolic oraz osób czasowo przebywających w naszym Mieście, a także na środowisko życia ludzi. Podstawowym zadaniem służb sanitarnych jest ochrona zdrowia i życia ludzi przed chorobami zakaźnymi i zawodowymi, a także innymi niekorzystnymi czynnikami środowiskowymi zapobieganie im oraz zwalczanie skutków ich wystąpienia. Działania te, zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, prowadzone są poprzez wykonywanie nadzoru bieżącego (kontrole sanitarne, w tym także pobór prób), nadzoru zapobiegawczego oraz poprzez szerzenie oświaty zdrowotnej i promowanie zachowań prozdrowotnych. Nadzór sanitarny nad obszarem Miasta Elbląga oraz Powiatu Elbląskiego w roku 20 był prowadzony w oparciu o roczny plan pracy, zaakceptowany przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Olsztynie. Założenia do planu wynikały z zadań ustawowych Państwowej Inspekcji Sanitarnej, leżących w kompetencjach państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, określonych między innymi w: ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej ustawie Prawo budowlane ustawie o ochronie środowiska ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

2 ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ustawie o substancjach i preparatach chemicznych ustawie o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych i zakażeń ustawie o odpadach ustawie Kodeks pracy ustawie o zakładach opieki zdrowotnej ustawie o przeciwdziałaniu skutkom palenia tytoniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Ponadto plan pracy uwzględniał także zjawiska, które zachodziły w sytuacji sanitarnoepidemiologicznej w roku poprzednim na obszarze Miasta i Powiatu, na terenie województwa warmińskomazurskiego i w kraju. Brane były pod uwagę wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego i Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Olsztynie, a także programy działań w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia o zasięgu ogólnokrajowym, wojewódzkim i lokalnym. Specyfika i charakter działania służb sanitarnych sprawiły, że poza zadaniami planowymi PPIS w Elblągu wykonywał również inne czynności, wynikające z sytuacji bieżącej, wśród których były między innymi:. działania przeciwepidemiczne oraz w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, związane z epidemią grypy sezonowej oraz grypy nowej wywołanej wirusem A/HN (tzw. świńskiej grypy), 2. działania związane z wejściem w życie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o PIS likwidacji obrotu substancjami zastępczymi (tzw. dopalaczami), 3. przygotowania do wykonywania przepisów znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu skutkom palenia tytoniu.

3 II. CHOROBY ZAKAŹNE, EPIDEMIOLOGIA Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych są przeprowadzane na podstawie zgłoszeń podejrzeń lub rozpoznań chorób i zakażeń dokonywanych przez lekarzy, a także na podstawie zgłoszeń dodatnich wyników czynników chorobotwórczych z laboratoriów mikrobiologicznych i analitycznych. W przypadku wybranych jednostek chorobowych i zakażeń, zwłaszcza tych które wiążą się z niebezpieczeństwem łatwego rozprzestrzeniania lub z innych względów stanowią znaczny problem epidemiologiczny i zdrowotny, bezzwłocznie podejmowane są działania przeciwepidemiczne, polegające przede wszystkim na przeprowadzeniu wywiadu epidemiologicznego z chorym lub zakażonym oraz osobami, które mogły być narażone na zakażenie na skutek kontaktu z chorymi, a następnie ewentualnym nadzorze epidemiologicznym. W roku 20 pracownicy tut. PSSE przeprowadzili 968 wywiadów, tj. o 346 wywiadów więcej niż w roku ubiegłym, które były wykonywane z uwagi na narażenie na zakażenie wirusem wścieklizny ( po kontaktach ze zwierzętami), po infekcjach żołądkowojelitowych, w przypadkach zakażeń ośrodkowego układu nerwowego (zapalenia mózgu i opon mózgowordzeniowych), posocznic, potwierdzeń nosicielstwa wirusowych zapaleń wątroby, zakażeń odkleszczowych. Wnioski płynące z dochodzeń były podstawa dalszych działań, między innymi odsunięć od określonych rodzajów pracy lub uczęszczania do żłobków, przedszkoli i szkół, a także skierowań dl lekarzy w celu podjęcia nadzoru lekarskiego (w tym wykonania stosownych badań) oraz podjęcia leczenia lub szczepień. Poniżej przedstawiono analizę zachorowań na wybrane jednostki chorobowe w latach na terenie powiatu elbląskiego.

4 PODEJRZENIA ZACHOROWANIA NA GRYPĘ GRYPA WYWOŁANA NOWYM WIRUSEM AHN GRYPA POTWIERDZONA BAKTERYJNE ZAPALENIE OPON MÓZGOWO RDZENIOWYCH CHOROBA WYWOŁANA PRZEZ H. INFLUENZAE CHOROBA WYWOŁANA PRZEZ S. PNEUMONIAE ŚWINKA WZW C WZW B WZW A LICZBA ZACHOROWAŃ W O RÓŻYCKA ODRA LICZBA ZACHOROWAŃ W LICZBA ZACHOROWAŃ W LICZBA ZACHOROWAŃ W OSPA WIETRZNA WIRUSOWE ZAPALENIE OPON MÓZGOWO RDZENIOWYCH KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU OSTRE PORAŻENIA WIOTKIE U DZIECIE W WIEKU 04 LAT POLIOMYELITIS BORELIOZA Z LYME CHOROBA WYWOŁANA PRZEZ S. PYOGENES INWAZYJNA CHOROBA MENINGOKOKOWA INWAZYJNA PŁONICA KRZTUSIEC

5 . Salmonellozy W roku 20 do PSSE w Elblągu zgłoszono 53 przypadki zachorowań wywołanych przez pałeczki Salmonella, przy czym zachorowania te przebiegały w postaci: zatruć pokarmowych, w tym 36 u dzieci do lat 4. Przebieg zachorowań u 24 osób (w tym u 2 dzieci do lat 4) wymagał hospitalizacji. Wśród czynników etiologicznych dominowała Salmonella Enteritidis, odpowiedzialna za 49 zachorowań. Ponadto stwierdzane były także inne pałeczki z tego typu: Salmonella Virchow 2 zachorowania, Salmonella Typhimurium zachorowanie, Salmonella Infantis zachorowanie. Około 68% zachorowań (36) stwierdzono u dzieci do 4 roku życia, przy czym aż 26 przypadków dotyczyło dzieci małych (do 4 roku życia). Zwiększona zachorowalność stwierdzona była także w grupie osób starszych, tj. w grupie wiekowej 2049 i powyżej 50 roku życia, w której wystąpiło po ok. 67% wszystkich przypadków. Niezależnie od przypadków objawowych, w roku 20 wykryto także 25 nosicieli pałeczek Salmonella, w tym 84 % (2 przypadków) nosicielstwa spowodowały pałeczki Salmonella Enteritidis oraz po 4 % (po przypadku) pałeczki Salmonella: Typhimurium, Virchow, Mbandaka, Newport. Nosicielstwo pałeczki Salmonella dot. następujących grup wiekowych: 59 lat 4 przypadków, 04 lata 4 przypadki, 09 lat 3 przypadki, 50<lat 3 przypadki, 4049 lat przypadek. W roku 20 nie stwierdzono żadnych nowych przypadków zachorowań na dur brzuszny lub dury rzekome. Na terenie nadzorowanym przez PPIS w Elblągu pozostaje 5 stałych nosicieli duru brzusznego, którzy objęci są nadzorem epidemiologicznym. 2. Ogniska zatruć pokarmowych W 20 r. wzrosła liczba zbiorowych zatruć pokarmowych w stosunku do roku ubiegłego, w którym odnotowano tylko jedno takie ognisko. W związku z powyższym PPIS podjął intensywną współpracę z Państwowym Lekarzem Weterynarii dot. przed wszystkim kontroli targowisk, producentów jaj, paszy dla zwierząt. W roku 20 na terenie miasta Elbląga odnotowano 3 ogniska zatruć pokarmowych spowodowanych przez pałeczki Salmonella Enteritidis oraz ognisko zakażenia przewodu pokarmowego wywołane przez Norowirusy. W jednym przypadku zakażenie miało miejsce podczas spotkania towarzyskiego (w mieszkaniu prywatnym), w którym uczestniczyło 5 dorosłych osób. Objawy chorobowe wystąpiły u 3 osób. Po przeanalizowaniu potraw spożytych przez w/w osoby, można było stwierdzić z dużym prawdopodobieństwem, że nośnikiem zakażenia było ciasto tiramisu, do którego dodano surowe jaja, zakupione na Targowisku w Elblągu, o czy, poinformowano Państwowego Lekarza Weterynarii. Ponadto pozostałe potrawy zostały prawdopodobnie wtórnie zanieczyszczone przez sporządzającego potrawy. W drugim przypadku do zakażenia doszło także w mieszkaniu prywatnym, podczas kolacji rodzinnej, w której uczestniczyły 4 osoby, w tym dziecko do lat 4. Po przeanalizowaniu potraw spożytych przez w/w osoby, można stwierdzić z dużym prawdopodobieństwem, że nośnikiem zakażenia była potrawa tatar wykonana z mięsa wołowego (opakowane), do którego wcześniej dodano 2 surowe żółtka. Ustalono miejsce pochodzenia jaja, o czym poinformowano Powiatowego Lekarza Weterynarii. Podczas przeprowadzania rutynowego wywiadu epidemiologicznego PSSE ustaliła trzecie ognisko, które miało miejsce w przedszkolu. Nadzór epidemiologiczny rozszerzono na wszystkie dzieci uczęszczające do 2 grup w/w przedszkola, tj. 69 dzieci, 0 osób personelu przedszkola, 2 osób z kontaktu z zakażonymi dziećmi. Pałeczki Salmonella Enteritidis wyhodowano u 35 dzieci, w tym 7 miało objawy zakażenia, natomiast u 8 nie stwierdzono żadnych objawów zakażenia. U pozostałych 34 dzieci, personelu oraz u osób z kontaktu badania kału były ujemne. Po przeanalizowaniu list obecności dzieci w przedszkolu, dat wystąpienia objawów zakażenia, można stwierdzić z dużym prawdopodobieństwem, że do ewentualnego

6 zakażenia pałeczką Salmonella Enteritidis doszło wiele dni wcześniej. Pozostałe zachorowania miały charakter zakażeń wtórnych od zakażonych bezobjawowo lub chorych. Nie udało się ustalić pewnego źródła zakażenia, nie mniej jednak po przeanalizowaniu potraw spożywanych przez dzieci prawdopodobnym źródłem zakażenia były jaja użyte do produkcji pasty jajecznej. Z uwagi na długi czas jaki minął pomiędzy zakażeniem, a wszczęciem dochodzenia epidemiologicznego nie pobrano żadnych prób żywności. Pobrano wymazy z naczyń oraz z rąk personelu pracującego w kuchni wyniki posiewów były ujemne. Ponadto PPIS wydał 35 decyzji nakazujących powstrzymanie się od udziału w zorganizowanych formach wychowania przedszkolnego do czasu uzyskania 3 kolejnych ujemnych wyników z posiewu kału. Ognisko zakażenia przewodu pokarmowego wywołane przez Norowirusy wystąpiło na oddziale w jednym z elbląskich szpitali. W celu ustalenia czynnika etiologicznego od 26 pacjentów hospitalizowanych na oddziale pobrano kał do badania. Spośród 2 pacjentów z objawami choroby, u 9 w badanym kale wykryto obecność Norowirusa. U pozostałych osób wyniki były ujemne. Z uwagi na fakt, że wszystkie osoby narażone spożywały te same posiłki, a objawy wystąpiły u 2 osób, w tym w większości przebywających wspólnie w salach chorych (w warunkach bliskiego kontaktu), odrzucono hipotezę zatrucia pokarmowego, wywołanego żywnością produkowaną w szpitalu. Przemawia za tym także fakt, że nie odnotowano podobnych zachorowań u pacjentów innych oddziałów tego zakładu. Najbardziej prawdopodobnym źródłem zakażenia była osoba odwiedzająca, z której nastąpiła transmisja wirusa na pacjenta Zakażenia szerzyły się drogą kontaktu bezpośredniego pomiędzy pacjentami zamieszkującymi w tej samej sali, a następnie na innych pacjentów oddziału. 3. Analiza zachorowań na inne bakteryjne zakażenia jelitowe Ogółem w roku 20 zanotowano 4 przypadki innych bakteryjnych zakażeń jelitowych. Zachorowania te wystąpiły u małych dzieci w wieku do lat 4. Wszystkie przypadki były hospitalizowane. Zakażenia bakteryjne były wywołane następującymi czynnikami etiologicznymi: Yersinia enterocolitica w 3 przypadkach i Staphylococcus aureus w przypadku. 4. Analiza wirusowych zakażeń jelitowych. W roku 20 zanotowano 83 zakażenia jelitowe wywołane przez wirusy ( w roku 200 zarejestrowano 9 zakażeń), w tym: 7 przypadków wywołanych przez rotawirusy, 9 przypadków wywołanych przez norowirusy, 3 przypadki wywołanych przez adenowirusy. Zdecydowana większość zachorowań wystąpiła u dzieci, w tym 43 zachorowania u dzieci do lat 2. Wszystkie przypadki były hospitalizowane. Dominującą rolę jako czynnik etiologiczny pełnia rota wirusy. W chwili obecnej, chociaż dysponujemy skuteczną szczepionką, szczepienia przeciw rotawirusom, z uwagi na ich obecny status szczepienia zalecane (dobrowolne), odpłatne, nie są szczepieniami masowymi. 5. Biegunka i zapalenie żołądkowojelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Znaczna liczba tego rodzaju zachorowań jest świadectwem pogarszającej się diagnostyki laboratoryjnej infekcji przewodu pokarmowego. W roku 20 do PSSE w Elblągu zgłoszono 92 takich przypadków, co oznacza, że taka właśnie liczba zachorowań nie została rozpoznana co do ich przyczyny. Należy przypuszczać, że znaczna ich część miała podłoże wirusowe, a w tej sytuacji faktyczna liczba wirusowych zakażeń jelitowych, opisana w pkt 4, była przypuszczalnie większa (większy był także udział infekcji rotawirusowych). Zachorowania dotyczyły przede wszystkim osób dorosłych, ale aż 50 z tych przypadków wystąpiło u małych dzieci w wieku do lat 2, z tego 40 było hospitalizowane. Łącznie leczeniem szpitalnym objęto 7 osób.

7 6. Choroba meningokokowa, inwazyjna Rok 20 był kolejnym okresem, w którym Miasto Elbląg i Powiat Elbląski należał do ścisłej czołówki województwa warmińskomazurskiego w statystyce choroby meningokokowej. Chociaż zachorowania wywołane meningokokami (Neisseria meningitidis), liczone w liczbach bezwzględnych (zachorowalność), nie należą do bardzo licznych, to każdy taki przypadek podlega szczególnemu i wyjątkowemu postępowaniu służb sanitarnych. W roku 20 zarejestrowano 6 przypadków tej choroby, która u osoby przebiegała w postaci zapalenia opon mózgowordzeniowych, u kolejnej ( osoba) w postaci zapalenia opon mózgowordzeniowych i posocznicy, a u 4 pozostałych osób jako posocznica (sepsa). Każde zachorowanie stanowiło bezpośrednie zagrożenie dla życia chorego i wymagało intensywnej terapii w warunkach szpitalnych. W przypadku choroba zakończyła się zgonem. Wszystkie infekcje wystąpiły u ludzi młodych, a 2 z nich (w tym zakończona zgonem) dotyczyły małych dzieci, w grupie wiekowej do lat 2. Działania służb sanitarnych polegały głównie na jak najszybszej identyfikacji osób, które w ciągu kilku dni poprzedzających zachorowanie miały z chorym kontakt uprawdopodobniający przeniesienie zakażenia, dotarciu do tych osób (lub ich opiekunów) i skierowaniu ich do lekarzy rodzinnych w celu natychmiastowego podjęcia antybiotykoterapii. W trakcie czynności przeciwepidemicznych, podejmowanych w omawianych przypadkach, nadzorem takim oraz profilaktyce antybiotykowej poddano 68 osób, a czas wykonania tych czynności nie przekraczał 24 godzin od chwili powiadomienia PPIS o podejrzeniu bądź rozpoznaniu zakażenia przez służby medyczne. Miarą skuteczności działań podejmowanych przez tut. PSSE jest brak wtórnych zakażeń żadne z zachorowań nie było powiązane ze sobą epidemiologicznie. W każdym z przypadków nadzorowano także wykonanie stosownych badań laboratoryjnych, a w szczególności określenie typu meningokoka oraz potwierdzenie rozpoznania przez lokalne laboratoria w laboratorium referencyjnym dla tych drobnoustrojów (KOROUN w Warszawie). Dominującym, już od dłuższego czasu, typem meningokoka na naszym terenie jest Neisseria meningitidis B (w roku 20 była ona czynnikiem etiologicznym 6 przypadków zachorowań). Fakt ten ma istotne i niestety niekorzystne znaczenie, ponieważ przeciw typowi B, jako jedynemu spośród pozostałych typów, nie dysponujemy skuteczną szczepionką. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu, w ramach profilaktyki przeciw tym zakażeniom, przekazywał jej zasady lokalnemu społeczeństwu, wykorzystując media, spotkania bezpośrednie z rodzicami dzieci i młodzieży w szkołach, a także stronę BIP Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Elblągu. 7. Analiza zachorowań na boreliozę Już od kilku lat sytuacja epidemiologiczna zakażeń krętkiem boreliozy w naszym rejonie nie ulega zmianie. Narażenie mieszkańców Elbląga oraz Powiatu Elbląskiego na boreliozę jest niezmiennie wysokie. Miasto i Powiat leżą w rejonie uznawanym już od wielu lat za endemiczny dla tej choroby (czynnik ją wywołujący zadomowił się na tym terenie, znajdując optymalne warunki do życia). Stan taki z pewnością będzie się utrzymywał do czasu wyprodukowania skutecznej szczepionki przeciw tej bakterii. Do okoliczności sprzyjających utrzymywaniu się tego stanu należą między innymi duże powierzchnie lasów liściastych, obszarów pokrytych roślinnością krzaczastą i trawiastą oraz nieużytków, obecność licznej populacji zarażonych kleszczy, a także równie licznej populacji małych i średnich ssaków polnoleśnych, będących żywicielami kleszczy. Do tut. PSSE zgłoszono 9 takich przypadków. Charakterystyczny pierwotny objaw choroby rumień wędrujący stwierdzono w 78 % (7 przypadków) Pozostałe 2 przypadki rozpoznano na podstawie badań serologicznych. W związku z brakiem skutecznej szczepionki przeciw boreliozie najskuteczniejszym sposobem ustrzeżenia się przed tą chorobą jest przestrzeganie określonych zasad profilaktyki, które corocznie są przekazywane przez PPIS mediom oraz umieszczane na stronie BIP.

8 8. Styczność i narażenie na wściekliznę/potrzeba szczepień Problem pogryzień ludzi przez zwierzęta jest zagadnieniem, które pomimo licznych prób rozwiązania nie doczekało się jeszcze skutecznych działań. W roku 20 na terenie Miasta Elbląga zarejestrowano 226 pogryzień ludzi przez zwierzęta. Wśród tych pogryzień w 85% dominowały pogryzienia przez psy tj. 92 przypadki, 3,2% przez koty (30 przypadków). Ponadto odnotowano po przypadku pogryzienia przez chomika, królika, konia i mysz polną. W roku 20 nie zarejestrowano ogniska wścieklizny. Każde z takich zdarzeń, w przypadku braku możliwości wykonania u zwierzęcia badania weterynaryjnego (obserwacji), kończyło się podjęciem szczepień przeciw wściekliźnie osób poszkodowanych. Łącznie zaszczepiono 49 osób, w tym: 37 osób pokąsanych przez nieznane psy, osób pokąsanych przez nieznane koty, osoba pokąsana przez mysz polną. Faktem istotnym jest to, że monitoring wścieklizny u zwierząt dzikich, prowadzonych przez lokalne służby weterynaryjne, nie wykazuje już od kilku lat przypadków wścieklizny u zwierząt. Pomimo uspokajającej wymowy tej statystyki, procedura szczepienia ludzi mających ryzykowne kontakty ze zwierzętami (pogryzienia, podrapanie, oślinienie itp.) musi być kontynuowana. Należy bowiem pamiętać, że nadzór weterynaryjny dotyczy tylko części gatunków, stanowiących potencjalnych nosicieli wirusa wścieklizny zwierzęta domowe, lisy. Wydaje się, biorąc pod uwagę fakt zdecydowanej dominacji wśród osób szczepionych, tych którzy byli zakwalifikowani do szczepienia w wyniku kontaktu z psami i kotami, że najskuteczniejszym sposobem istotnego obniżenia liczby szczepień, a także ryzyka infekcji, jest ograniczenie w mieście liczby zwierząt bezdomnych lub pozbawionych należytej opieki właścicieli. 9. Wirusowe zapalenie wątroby Jako jeden z największych sukcesów służb sanitarnych w naszym kraju należy uznać radykalne obniżenie zachorowalności na wirusowe zapalenie wątroby tupu B i C. Radykalne działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej, polegające na wyegzekwowaniu właściwych warunków świadczeń zdrowotnych, związanych z naruszaniem ciągłości tkanek, a także, w odniesieniu do wzw B, szczepienia personelu medycznego oraz kobiet w ciąży i noworodków, doprowadziły do marginalizacji tych groźnych dla życia i zdrowia chorób. W roku 20 na terenie miasta wystąpił jeden przypadek zachorowania na wzw typu C i dotyczył osoby samotnie zamieszkującej. 0. Analiza nosicieli Ag HBs (+) i p/ciał HCV Analiza nosicieli Ag HBs (+) i p/ciał HCV jest nieodzownym uzupełnieniem analizy zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby (pkt 9). Oddaje ona prawdziwy obraz aktualnej sytuacji epidemiologicznej rozprzestrzenienia w populacji wirusów wywołujących zapalenia wątroby typu B i C. Nosiciele tych wirusów na ogół ujawniani są przypadkowo, podczas wykonywania rutynowych testów w kierunku tych patogenów (np. badanie kontrolne przy hospitalizacji na oddziałach zabiegowych, podczas badania dawców krwi lub osób dializowanych). Osoby te nie wykazują żadnych objawów, chociaż u niektórych z nich, szczególnie zakażonych wirusem C, proces taki ma już miejsce. Testy serologiczne mają na celu ujawnienie tzw. markerów wirusów, czyli śladów, jakie one pozostawiły we krwi nosicieli. W roku 20 wśród mieszkańców Elbląga zarejestrowano 7 nosicieli obu wirusów. Wśród nich było 3 osób posiadających ślady obecności wirusa B (Ag HBs (+)) oraz 4 osoby ze śladami wirusa C (p/ciała HCV). Wykrytych nosicieli oraz osoby z ich najbliższego otoczenia (37 osób), ustalone w trakcie dochodzenia epidemiologicznego, objęto nadzorem epidemiologicznym oraz skierowano do lekarzy rodzinnych w celu wdrożenia nadzoru lekarskiego. W wyniku podjętych działań 9 osób z otoczenia nosicieli wirusa B poddano szczepieniu ochronnemu przeciw wzw B (2 osób było zaszczepione wcześniej zgodnie z kalendarzem szczepień ochronnych).

9 . Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae. Doniesienia epidemiologiczne z ośrodków krajowych specjalizujących się w tego rodzaju infekcjach, a także sytuacja ogólnoświatowa, potwierdzona przez Światową Organizację Zdrowia, wskazują że choroba pneumokokowa jest jedną z najsłabiej diagnozowanych i rozpoznawanych chorób zakaźnych. W roku 20 do PSSE w Elblągu zgłoszono 4 przypadki, z tego dotyczył zachorowania na terenie miasta Elbląga. Zachorowała osoba w grupie wiekowej od 0 do 4 lat, która była wcześniej zaszczepiona przeciw pneumokokom. Zachorowanie przebiegało w postaci posocznicy. W trakcie czynności przeciwepidemicznych, podejmowanych w takich przypadkach, nadzorem objęto 44 osoby z kontaktu, które skierowano do lekarzy poz celem wdrożenia profilaktyki antybiotykowej. Szkolenie dla miasta 2. Analiza zachorowań na zapalenie opon mózgowordzeniowych W roku 20 zanotowano 7 zachorowań, w tym 6 wywołanych przez wirusy nieokreślone, w tym 83% (5 zachorowań) to grupa wiekowa 60 i >, oraz zachorowanie inne i nie określone (zachorowało dziecko do lat 4). 3. Analiza zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę W roku 20 zanotowano 202 przypadki zachorowań podejrzeń zachorowań na grypę, 9 osób hospitalizowano. W 5 przypadkach rozpoznano wirusa A/HN, w tym u dziecka do 4 lat. Największa liczba zachorowań wystąpiła w okresie od stycznia do końca marca 20 r. Istotnym aspektem pozostaje nikłe zainteresowanie szczepieniami przeciw grypie. Po fali zachorowań w roku 2009, zaszczepialność przed obecnym sezonem uległa obniżeniu. Stało się tak pomimo, że tegoroczna szczepionka zabezpiecza skutecznie zarówno przed wirusami sezonowymi jak i przed wirusem A/HN.

10 Sytuacja epidemiologiczna niektórych chorób zakaźnych i zakażeń na terenie Miasta Elbląga za 20 rok Jednostka chorobowa Liczba zachorowań Liczba hospitalizacji Zapadalność. Salmonelozy ogółem Inne bakteryjne zakażenia jelitowe (ogółem) Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe (razem) , 4. Biegunki i zakażenie żołądkowojelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ,0 5. Szkarlatyna 30 23,9 6. Choroba meningokokowi ogółem 6 6 4,8 7.Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae 0,8 8. Róża ,9 9. Borelioza 9 3 7,2 0. Szczepieni p/wściekliźnie 49 39,0. Wirusowe zapalenie opon mózgowych (ogółem) 6 6 4,8 2. Ospa wietrzna ,3 3. Różyczka 4. wzw typ A 5. Świnka 0,8 6. Bakteryjne zap. opon i/lub mózgu 7. Inne i nie określone zapalenie opon mózgowych 0,8 8. Inne i nie określone zapalenie mózgu 2 2,6 9. Kleszczowe zapalenie mózgu 0,8 20. Inne nie określone wirusowe zapalenie mózgu 0,8 2 Grypa wywołana nowym wirusem A(HN) w tym dzieci do lat ,0 0,8 22 Grypa /Podejrzenia grypy ,0 23 Inne bakteryjne zatrucia pokarmowe nie określone 2,6 24 wzw typ C 0,8

11 Ocena sytuacji epidemiologicznej niektórych chorób zakaźnych na obszarze Miasta Elbląga. Rok 20 w porównaniu z 2009 i 200. Jednostka chorobowa Liczba zach. Liczba zach. Liczba zach.. Salmonelozy ogółem 2. Czerwonka 3. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe 4. Zatrucia pokarmowe( nie określ.) 5. Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe 6. Biegunki do 2 lat 7. Krztusiec 8. Płonica 9. Zapalenie opon (razem) 0.Zapalenie mózgu (razem).róża 2.Choroba z Lyme (Borelioza) 3.Ostre porażenie wiotkie u dzieci (04) 4.Szczepienia p/wściekliźnie 5.Ospa wietrzna 7.Różyczka 8. WZW typ A 9. WZW typ B 20. WZW typ C 2. WZW typ B+C 22.Świnka 24. Zatrucie jadem kiełbasianym 25.Tasiemczyca 27.Grypa przypadki potwierdzone 28.Choroba memingokokowa 29 Choroba wywołana przez S pneumoniae Szczepienia ochronne W roku 20 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu nadzorował pracę 27 placówek wykonujących szczepienia ochronne na obszarze Miasta Elbląga. Podobnie jak w latach poprzednich tak i w roku 20 elbląskie zakłady opieki zdrowotnej, realizujące Program szczepień ochronnych, osiągnęły jeden z najwyższych w Polsce poziomów wykonania szczepień obowiązkowych, utrzymując odsetek zaszczepionych dzieci i młodzieży na poziomie prawie 00%. Osiągnięta odporność na choroby objęte tymi szczepieniami, zarówno indywidualna jak i populacyjna, pozwoliła na ograniczenie zachorowań na te choroby do minimum. Niezależnie od wykonywania szczepień obowiązkowych, personel punktów szczepień propagował także profilaktykę innych chorób zakaźnych, poprzez wykonywanie szczepień zalecanych nie objętych Programem obowiązkowym (m.in. grypa, pneumokoki, rotawirusy, ospa wietrzna). Nieliczne przypadki niezaszczepienia dzieci wynikały z przyczyn obiektywnych przede wszystkim z potwierdzonych trwałych lub okresowych przeciwwskazań zdrowotnych do szczepień, a także opóźnień związanych z dłuższymi wyjazdami za granicę kraju lub powrotami po dłuższych pobytach poza Polską.

12 Nadal pewien problem stanowią rodzice, którzy bez uzasadnienia odstępują od szczepienia swoich dzieci (pomimo licznych wezwań nie zgłaszają się na szczepienia). W stosunku do tych opiekunów wszczynano postępowanie administracyjne, przymuszające do wywiązania się z tego obowiązku lub wykazania przeciwwskazań do szczepień. W roku 20, w sprawach tego typu, PPIS w Elblągu wydał 3 decyzje administracyjne. W roku 20 PPIS kontynuował intensywny nadzór nad szczepieniami p/tężcowi. Placówki udzielające pierwszej pomocy medycznej po zranieniu (głównie izby przyjęć, poradnie chirurgiczne), przekazywały systematycznie do tut. PSSE listy osób zaszczepionych pierwszą dawką anatoksyny tężcowej, które po weryfikacji przekazywane były do punktów szczepień POZ celem kontynuacji szczepień. W roku 20 kontynuowano promocyjną akcję oświatową zainicjowaną w 200 r., w ramach której PPIS przekazywał wiedzę na temat szczepień w trakcie bezpośrednich spotkań z rodzicami dzieci uczęszczających do przedszkoli i szkół podstawowych. Zorganizowano Konferencję szkoleniową dotyczącą zakażeń pneumokokowych z udziałem władz samorządowych, lekarzy i pielęgniarek. 3. Ocena stanu sanitarnego zakładów służby zdrowia na terenie Miasta Elbląga W roku 20 skontrolowano 257 obiektów służby zdrowia spośród 336 ujętych w ewidencji. Przeprowadzono 288 kontroli sanitarnych, które objęły:. podmioty lecznicze (dawniej zakłady opieki zdrowotnej), stanowiące najliczniejszą grupę placówek będących pod nadzorem sanitarnym skontrolowano 05 obiekty, 2. praktyki lekarskie i pielęgniarskie, w tym: indywidualne praktyki lekarskie skontrolowano 2 obiekty, indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie skontrolowano 8 obiektów, indywidualne praktyki lekarzy dentystów skontrolowano 44 obiektów, indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów skontrolowano 2 obiektów, grupowe praktyki lekarzy dentystów skontrolowano 2 obiekty, grupowe praktyki pielęgniarek i położnych skontrolowano 4 obiekty, 3. inne placówki nie będące zakładami opieki zdrowotnej, świadczące usługi medyczne skontrolowano 7 obiektów. Kontrole zakładów opieki zdrowotnej odbywały się zgodnie z planem pracy zaopiniowanym przez WSSE w Olsztynie. Nadzór realizowany był zgodnie z zasadą zakładającą, że obiekty, w których wykonuje się jakiekolwiek zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek, kontrolowane są w 00% (obiekty, w których nie wykonuje się w/w zabiegów, kontrolowane są raz na dwa lata). 3.. Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej. Do nadzorowanych zakładów opieki zdrowotnej należały zarówno zakłady lecznictwa zamkniętego jak i placówki ambulatoryjne. Pierwsza z grup obejmowała m.in. szpitale publiczne i niepubliczne, hospicja stacjonarne itp. W grupie placówek ambulatoryjnych przeważały przychodnie zdrowia i poradnie specjalistyczne, a także inne obiekty, takie jak medyczne laboratoria diagnostyczne, zakłady rehabilitacji leczniczej, pogotowia ratunkowe itp. Kontrole przeprowadzane w roku 20 wykazywały dalszą poprawę stanu sanitarnego i technicznego placówek służby zdrowia. Potwierdzeniem tej tendencji jest zmniejszają się z

13 roku na rok liczba wszczynanych postępowań administracyjnych 58 decyzji w roku 2008, 23 decyzji w roku 2009, 5 decyzji w roku 200 oraz 5 decyzji w roku Szpitale Szpitale należą do obiektów obejmowanych szczególnym nadzorem sanitarnym. W roku 20 skontrolowano wszystkie placówki tego rodzaju, znajdujące się na obszarze nadzorowanym przez PPIS w Elblągu. Kontrole stanu sanitarnego przeprowadzono w 4 szpitalach na terenie Miasta Elbląga (od lipca 20 r. PPIS przejął nadzór sanitarny nad 0 Szpitalem Wojskowym, który zarejestrowano pod nazwą Elbląski Szpital Specjalistyczny z Przychodnią SPZOZ w Elblągu przy ul. Komeńskiego 35 kontrolowany był dotychczas przez Wojskową Inspekcję Sanitarną). Żadna z placówek nie spełniała wszystkich obowiązujących wymogów sanitarnych, 3 szpitale nadzorowane przez cały rok 20 posiadały programy dostosowawcze, zaopiniowane pozytywnie przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Olsztynie, natomiast przejęty w 20 roku przez PPIS w Elblągu, Elbląski Szpital Specjalistyczny z Przychodnią SPZOZ przy ul. Komeńskiego 35, jest w trakcie opracowywania programu dostosowawczego. Trudności, jakie szpitale napotykają w działaniach dostosowawczych, w znacznej mierze wynikają z faktu lokalizacji w starych budynkach, posiadających istotne ograniczenia techniczne i funkcjonalne, ograniczających możliwości modernizacyjne i dostosowawcze. Do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości należą: brak bezszczelinowego połączenia podłóg ze ścianami w ciągach komunikacyjnych i na salach chorych, zbyt mała powierzchnia sal chorych, niedostosowanie pomieszczeń do potrzeb osób niepełnosprawnych, brak właściwie zorganizowanych brudowników i pomieszczeń porządkowych, niedostateczna ilość pomieszczeń magazynowych, brak wentylacji na salach chorych, w gabinetach lekarskich itp. We wszystkich szpitalach stwierdzono poprawę jakości przeprowadzanych zabiegów dezynfekcyjnych. Wykonywane one były przez wykwalifikowany personel medyczny (przeważnie pielęgniarski), systematycznie szkolony oraz nadzorowany przez zespoły kontroli zakażeń szpitalnych. Stosowane preparaty dezynfekcyjne były odpowiednio oznakowane i posiadały ważny termin przydatności do użycia. Prawidłowy był także sposób ich przechowywania, w wydzielonych pomieszczeniach lub w zamykanych szafkach. Dobór preparatu dezynfekcyjnego uwzględniał specyfikę określonych oddziałów szpitalnych oraz zasady zapobiegania zakażeniom wewnątrzszpitalnym, w tym krwiopochodnym, jak HBV, HCV, HIV. Wszystkie placówki posiadały opracowane i wdrożone procedury dotyczące prawidłowego stosowania preparatów dezynfekcyjnych. Dezynfekcja i mycie narzędzi oraz sprzętu medycznego odbywały się w centralnych sterylizatorniach (CS). Wśród nadzorowanych szpitali tylko jeden (NZOZ ELVITA ) nie posiada własnej CS i zleca sterylizację drobnych narzędzi innej placówce. W 20 r. PPIS w Elblągu nadzorował w szpitalach 2 sterylizatorów parowych (autoklawy), 3 sterylizatory gazowe oraz sterylizator plazmowy. Skuteczność sterylizacji była systematycznie weryfikowana przez użytkowników w ramach kontroli wewnętrznych, poprzez stosowanie testów chemicznych (w każdym cyklu), testów biologicznych (co najmniej raz w miesiącu). Wyniki kontroli były archiwizowane. W roku 20 gospodarka bielizną szpitalną i odpadami medycznymi prowadzona w szpitalach nie budziła zastrzeżeń. Elbląskim Szpital Specjalistyczny z Przychodnią SPZOZ przy ul.komeńskiego 35 (były 0 Szpital wojskowy): zlikwidowano O/ Neurologii, O/ Ginekologii, Położnictwa i Noworodków rozpoczęto prace remontowe przystosowujące pomieszczenia po O/ Ginekologii, Położnictwa i Noworodków na potrzeby O/ Rehabilitacji, odmalowano gabinety zabiegowe na O/Chirurgii, zamontowano sygnalizator tlenku etylenu w pomieszczeniu Centralnej Sterylizatorni, odmalowano sale operacyjne na Bloku Operacyjnym.

14 Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ Szpital Miejski przy ul. Żeromskiego 22: zlikwidowano O/Wewnętrzny, odmalowano ściany, kaloryfery w salach chorych na O/Ortopedii oraz na O/ Chirurgii Dziecięcej. Wojewódzki Szpital Zespolony przy ul. Królewieckiej 46 w Elblągu w 20 r. rozpoczęto budowę nowego pawilonu, w którym mieścić się będzie Centralna Sterylizatornia, Blok Operacyjny, O/OIOM termin zakończenia robót planowany na 203 r. wyremontowano pomieszczenia sal chorych, gabinety zabiegowe, toalety dla pacjentów na O/Dermatologii, wyremontowano pomieszczenia Laboratorium Bakteriologicznego, wyremontowano i odnowiono pomieszczenia Zakładu Rehabilitacji. W roku 20 rozpoczęto reorganizację WSzZ przy ul. Królewieckiej 46, SPSZOZ Szpitala przy ul. Żeromskiego 22 oraz Elbląskiego Szpitala Specjalistyczny z Przychodnią SPZOZ przy ul. Komeńskiego 35 łączenie oddziałów o takim samym profilu działania w/w placówek Placówki otwartej służby zdrowia (przychodnie zdrowia, poradnie specjalistyczne, indywidualne praktyki lekarskie i pielęgniarskie itp.) Nadzorem sanitarnym objęte były wszystkie placówki otwartej służby zdrowia, niezależnie od ich profilu. Główny nacisk był jednak kładziony na podmioty świadczące usługi medyczne związane z naruszeniem ciągłości tkanek, jako miejsca o szczególnym ryzyku przenoszenia zakażeń i chorób zakaźnych (placówki, w których ryzyko jest minimalne są poddawane nadzorowi rzadziej, raz na 2 lata). W roku 20 skontrolowano stan sanitarny 05 przychodni zdrowia, poradni specjalistycznych spośród 29 zewidencjonowanych. Najczęściej stwierdzane uchybienia dotyczyły braku bezszczelinowego połączenia podłóg ze ścianami, braku właściwie zorganizowanych pomieszczeń porządkowych itp. Praktyki lekarskie oraz pielęgniarek i położnych stanowią odrębną grupę placówek, w których udzielane są różnorodne świadczenia medyczne w trybie ambulatoryjnym. W minionym roku skontrolowano 4 praktyk lekarskich z 83 zewidencjonowanych oraz 4 praktyki pielęgniarskie z 4 zewidencjonowanych. Część praktyk indywidualnych była zamykana, a część przenoszona do innych pomieszczeń. Często w tym samym pomieszczeniu, w różnych terminach, udzielane są świadczenia medyczne przez lekarzy różnych specjalności. Stwierdzane w tej grupie obiektów uchybienia dotyczyły przede wszystkim braku wydzielonych pomieszczeń porządkowych do mycia i przechowywania sprzętu porządkowego i środków czystości. We wszystkich kontrolowanych obiektach stwierdzono poprawę techniki przeprowadzania zabiegów dezynfekcyjnych (dobór środków, warunki i fachowość sporządzania roztworów, oznakowanie preparatów i ich użycie, techniczne uzbrojenie procedur dezynfekcji, postępowanie z dezynfekowanymi materiałami itp.). Sterylizację przeprowadzano w autoklawach, w które wyposażone są wszystkie gabinety stomatologiczne oraz część gabinetów ginekologicznych, laryngologicznych, chirurgicznych. Znaczna ilość gabinetów ginekologicznych, laryngologicznych, chirurgicznych wykonuje zabiegi przy użyciu narzędzi jednorazowych. W roku 20 PPIS w Elblągu w placówkach otwartej służby zdrowia nadzorował 7 autoklawów. Skuteczność sterylizacji była systematycznie weryfikowana przez użytkowników w ramach kontroli wewnętrznych, poprzez stosowanie testów chemicznych (w każdym cyklu), testów biologicznych (co najmniej raz w miesiącu). Wszystkie skontrolowane placówki miały zawarte umowy z firmami, uprawnionymi do odbioru i utylizacji odpadów medycznych. W roku 20 kontynuowano proces dostosowywania warunków technicznych i funkcjonalnych pomieszczeń oraz warunków technicznych urządzeń w placówkach służby zdrowia, do obowiązujących wymogów. W ramach tych działań, między innymi:

15 odmalowano gabinety stomatologiczne i zakupiono nowe meble w NZOZ Erid przy ul. Robotniczej 79, wyremontowano pomieszczenia w Indywidualnej Praktyce Lekarskiej A. Ijuha w Elblągu przy ul. Sikorskiego, przeniesiono NZOZ Neurolog w Elblągu przy ul. Kos. Gdyńskich, Indywidualną Specjalistyczną Praktykę Stomatologiczną B. SawkiPomierskiej w Elblągu przy ul. Studziennej, Laboratorium Analiz Medycznych wraz z Laboratorium Bakteriologicznym w Elblągu przy ul. Nowowiejskiej, do nowych pomieszczeń spełniających standardy, oddano do użytku nowe, dostosowane do wymagań pomieszczenia NZOZ Twoje Zdrowie w Elblągu przy ul. Orzeszkowej, Indywidualnej Praktyki Stomatologicznej M. Wojturskiej w Elblągu przy ul. Sz. Szeregów, Indywidualnej Specjalistycznej Praktyki Lekarskiej A. ŁęckiejKazik, T. Kazik w Elblągu przy Placu Dworcowym. W roku 20 uzyskano dalszą poprawę standardów technicznych, w jakich funkcjonują podmioty medyczne, prowadzące działalność mogącą wpływać na bezpieczeństwo sanitarne społeczeństwa. Podejmowano działania mające na celu wzrost poziomu wiedzy i świadomości personelu medycznego, dotyczące aspektu zagrożeń epidemiologicznych w związki z udzielanymi usługami zdrowotnymi. W roku 20 uzyskano dalszą poprawę standardów technicznych, w jakich funkcjonują podmioty medyczne, prowadzące działalność mogącą wpływać na bezpieczeństwo sanitarne społeczeństwa. PPIS wraz z pracownikami sekcji epidemiologii podejmował działania mające na celu wzrost poziomu wiedzy i świadomości personelu medycznego, dotyczące aspektu zagrożeń epidemiologicznych w związki z udzielanymi usługami zdrowotnymi. W maju 20 r. zorganizowano szkolenie dla lekarzy, lekarzy stomatologów oraz pielęgniarek, n/t oceny ryzyka narażenia na zakażenie w trakcie świadczenia usług medycznych, nowych standardów dekontaminacji narzędzi medycznych, aktualnej sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu. Głównym prelegentem w/w szkolenia był dr n. med. Paweł Grzesiowski Przewodniczący Stowarzyszenia Higieny Lecznictwa. W związku z przejęciem pod nadzór Elbląskiego Szpitala Specjalistycznego z Przychodnią SPZOZ przy ul.komeńskiego 35 (były 0 Szpital Wojskowy), PPIS zorganizował szkolenie dla wszystkich pracowników w/w szpitala dot. aktualnej sytuacji epidemiologicznej, zasad kontroli zakażeń szpitalnych, zasad przestrzegania procedur obowiązujących w szpitalu.

16 III. OCENA ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ W ROKU 20 Miasto Elbląg jest zaopatrywane w wodę przeznaczoną do spożycia z wodociągu sieciowego. W roku 20, w ramach nadzoru nad tym wodociągiem pobrano i przekazano do analiz laboratoryjnych 95 prób wody w ramach t.zw. monitoringu kontrolnego. Poza tym przeprowadzono także badania rozszerzone 7 prób (t.zw. monitoring przeglądowy) w kierunku obecności zanieczyszczeń chemicznych takich jak m.in. benzen, benzoapiren, substancje chloropochodne, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, pestycydy, trichloroeten i tetrachloroeten, bor, selen, antymon. Zgodnie z prowadzonym monitoringiem, jakość wody przeznaczonej do spożycia w Elblągu w roku 20 generalnie odpowiadała wymaganym standardom. Zastrzeżenia dotyczyły jedynie zawartości sodu w jednym stałym punkcie poboru wody (rejon zasilania Stacji Uzdatniania Wody przy ul. Malborskiej), który kształtował się na górnej granicy normy. Pod względem bakteriologicznym jakość wody w ciągu całego roku nie budziła zastrzeżeń. W roku 20 kontynuowano, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia r. zał. Nr D, badanie ciepłej wody w kierunku bakterii Legionella w nadzorowanych szpitalach i domu pomocy społecznej. Z nadzoru pobrano próby w Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym przy ul. Królewieckiej 46 w Elblągu i Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Centrum Chorób Wewnętrznych ElVita przy ul. Związku Jaszczurczego w Elblągu. Pierwsza próba odpowiadała wymaganiom rozporządzenia, natomiast w Niepublicznym ZOZ ElVita stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych wartości bakterii z rodz. Legionella. W szpitalu podjęto działania zmierzające do redukcji tych bakterii i pobrano ponownie próbę wody, której analiza wykazała zgodność z wymogami rozporządzenia. W Domu Pomocy Społecznej Niezapominajka w Elblągu przy ul. Toruńskiej 7 pobrano jedną próbę we własnym zakresie, wynikającą z decyzji z 2009 roku. Próba odpowiadała wymogom rozporządzenia. IV. OCENA STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W roku 20 pod nadzorem PSSE w Elblągu były 642 obiekty użyteczności publicznej, świadczące różne usługi dla ludności podmioty o zróżnicowanym charakterze działalności, z którym wiążą się różnorodne zagadnienia sanitarnohigieniczne. Największą grupę stanowiły zakłady usługowe: fryzjerskie, kosmetyczne, odnowy biologicznej itp., a także obiekty hotelarskie, szalety publiczne, domy pomocy społecznej, dworce, tereny rekreacyjne (parki, zieleńce, place zabaw), cmentarze, zakłady pogrzebowe oraz obiekty zaliczane do grupy inne (sportowe, kulturalnowidowiskowe,, apteki, parkingi itp.). Skontrolowano 406 obiektów, w których przeprowadzono 450 kontroli sanitarnych, a ponadto przeprowadzono 34 kontrole środków transportu publicznego i skontrolowano 0 posesji. PPIS wydał także opinie sanitarne do 2 imprez masowych. Wszystkie zaopiniowano pozytywnie. W ramach działań związanych z przygotowaniami do EURO 202, w związku z wytycznymi WMPWIS, PPIS w Elblągu przeprowadził dodatkowe kontrole wytypowanych obiektów, hotelarskich i sportowych. W sezonie letnim w okresie od maja do sierpnia przeprowadzono 22 kontrole (w tym dwie sprawdzające) placów zabaw dla dzieci na terenie Elbląga. W ramach tych kontroli pobrano do badań parazytologicznych próby piasku z dwóch piaskownic na osiedlu mieszkaniowym Zawada. W badanych próbach nie stwierdzono obecności jaj pasożytów jelitowych. W trakcie kontroli szczególną uwagę zwracano na zabezpieczenie piaskownic przed dostępem zwierząt domowych (psy, koty), stan sanitarnohigieniczny sprzętu do zabaw oraz częstotliwość wymiany piasku w piaskownicach. Stan większości wizytowanych placów zabaw nie budził zastrzeżeń. W dwóch przypadkach stwierdzono ubytki desek w urządzeniach służących do zabawy oraz zniszczone, z ubytkami desek, siedziska przy piaskownicach. Kontrole sprawdzające wykazały usunięcie w/w nieprawidłowości. We wszystkich skontrolowanych piaskownicach przed sezonem

17 letnim wymieniono piasek na nowy na wiosnę (kwiecień, maj), W sześciu piaskownicach na terenie placów zabaw podległych SM Nad Jarem piasek był wymieniony dwukrotnie w trakcie sezonu. Dwa place zabaw administrowane przez SM Zrzeszeni i jeden plac zlokalizowany na terenie administrowanym przez PGM (na 20 skontrolowanych), posiadają trwałe ogrodzenie z siatki oraz odpowiednio zabezpieczoną bramę wejściową. Pozostałe skontrolowane place zabaw nie są zabezpieczone przed zwierzętami do wszystkich tych miejsc swobodny dostęp mają psy i koty. Pomimo ustawienia tablic informujących o zakazie wprowadzania zwierząt na place zabaw, zakaz ten nie jest przestrzegany. Przed sezonem letnim wystosowano do wszystkich administratorów pismo przypominające o konieczności minimum 3krotnej wymiany piasku w piaskownicach: raz przed sezonem i przynajmniej 2 razy w trakcie sezonu letniego oraz informujące o konieczności podjęcia działań w przypadku stwierdzenia zanieczyszczenia piasku jajami pasożytów. Wśród kontrolowanych obiektów tylko nieliczne budziły zastrzeżenia. W stosunku do tych placówek PPIS podejmował działania administracyjne (wydano 7 decyzji nakazujących usunięcie nieprawidłowości). Mandatów karnych nie nakładano. Zakończono postępowanie administracyjne w stosunku do Dworca PKP (decyzja z 2005 r.) przeprowadzono kapitalny remont pomieszczeń dworca, połaczony z modernizacją. Kontynuowane było postępowania administracyjne z 2009 r. w stosunku do Stadionu sportowego przy ul Skrzydlatej, którego przedmiotem był stan sanitarnohigienicznego szatni dla sportowców. W dalszym ciągu niski standard higieniczny wykazywał basen kąpielowy przy ulicy Spacerowej, wymagający gruntownej modernizacji. W trakcie sezonu letniego (pod koniec lipca) z powodu masowego zakwitu sinic obiekt został wyłączony z eksploatacji (decyzją dyrektora MOSiR). Do końca sezonu letniego basen pozostał nieczynny. W roku 20 wyegzekwowano poprawę stanu sanitarnohigienicznego w Aptece ogólnodostępnej przy ul. Ogólnej. Na wyróżnienie, z uwagi na stan techniczny oraz bieżący stan sanitarny, zasługują między innymi: Hotel Młyn przy ul. Kościuszki, Hotel Pod Lwem przy ul. Kowalskiej 0, Hotel Atrium przy ul. Mostowej 3, Pensjonat Boss przy ul. Św. Ducha 30, Pensjonat MF przy ul. Św. Ducha 26, Zakład Fryzjerski "CeCe" przy Placu Dworcowym, Zakład Fryzjerski przy ul. Narutowicza 82, Salon FryzjerskoKosmetyczny Kaprys przy ulicy Traugutta, Zakład Fryzjerski, Studio Kosmetyczne przy ulicy Malborskiej 25/U, Studio Kosmetyki Dermiss przy ul. Brzozowej /2, Fitness Club Orion przy ul. 2go Lutego 9, Solarium Krone 2 przy ul. Grunwaldzkiej 2, Studio Zdrowia i Fizjoterapii przy ul. Ks. Osińskiego 4, Solarium "Riwiera" przy Placu Dworcowym, Usługi Kosmetyczne i Solarium WySPA przy ul. Gdyńskiej 28, Usługi Kosmetyczne, Fryzjerskie i Odnowa Biologiczna Wersal przy ul. Kowalskiej 2H, Dworzec PKS przy Placu Dworcowym, Centrum SportowoBiznesowe przy ul. Grunwaldzkiej oraz "Multikino" przy ul. Teatralnej 5.

18 IV. Raport Sekcji Higieny Pracy 20 Głównym kierunkiem podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Elblągu w roku 20 działań była realizacja zadań zmierzających do ograniczenia narażenia pracowników na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, co ma na celu zapobieganie występowaniu chorób zawodowych i innych schorzeń związanych z warunkami pracy. W roku 20 na terenie Miasta Elbląga Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu sprawował nadzór bieżący nad 699 obiektami (20954 pracowników). W zakładach pracy przeprowadzono 80 kontroli higieniczno sanitarnych. Wzmożony nadzór sprawowano nad zakładami pracy, w których stwierdzono przekroczenia norm higienicznych stężeń bądź natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz, w których występuje narażenie na czynniki rakotwórcze. Działania szczególne w roku 20 objęły kontrole warunków pracy i oceny narażania zawodowego pracowników zatrudnionych: w warunkach narażenia na hałas i drgania mechaniczne oraz w warunkach narażenia na czynniki biologiczne i chemiczne w zakładach opieki zdrowotnej. Zgodnie z podziałem kompetencji nad częścią zakładów pracy zlokalizowanych na terenie portu morskiego Elbląg nadzór sprawował Państwowy Graniczny Inspektor Sanitarny z/s w Elblągu. W wyniku stwierdzonych naruszeń przepisów higieniczno sanitarnych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu w roku 20 wydał 65 decyzji administracyjnych. Najczęściej spotykanymi uchybieniami były: brak badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, nie przestrzeganie częstotliwości wykonywania tych badań, niewłaściwy stan pomieszczeń higienicznosanitarnych, brak oceny ryzyka zawodowego, nieprzestrzeganie przepisów obowiązujących podmioty zawodowo stosujące substancje i preparaty chemiczne (brak lub nieprawidłowe karty charakterystyk, niewłaściwe warunki magazynowania chemikaliów). W wyniku postępowania wyegzekwowano poprawę na stanowiskach pracy: obniżenie narażenia na cz. szkodliwe do norm higienicznych 57 stanowisk, doprowadzono do wymogów zaplecze sanitarno higieniczne dla 306 pracowników, odnowiono pomieszczenia pracy, zapewniono właściwe oświetlenie pomieszczeń pracy, właściwe ogrzewanie i wentylację, wyrównano podłogę w pomieszczeniach pracy dla 7 pracowników. Do zakładów pracy na terenie Miasta Elbląga, w których występowały szczególne zagrożenia zdrowotne dla pracowników, należały: Zakład Produkcji Usługowej ELZAMET, Elbląskie Przedsiębiorstwo WodnoKanalizacyjne, Spółdzielnia Pracy Usług Kominiarskich, Wojewódzki Szpital Zespolony, Szpital Miejski im. J.P.II., szpital ElVITA, Elbląski Szpital Specjalistyczny, laboratorium Delegatury Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (ze względu na występowanie czynników rakotwórczych w środowisku pracy) oraz Hanyang ZAS Sp. z o.o. (ze wzgledu na 5o krotne przekroczenia normatywów czynników szkodliwych w środowisku pracy) i firmy zajmujące się usuwaniem lub unieszkodliwianiem odpadów azbestu. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu sprawował także nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustaw: o substancjach i preparatach chemicznych; o zapobieganiu narkomanii oraz o produktach biobójczych, poprzez kontrole podmiotów wprowadzających do obrotu produkty chemiczne, prekursory narkotykowe grupy 2 i 3 oraz produkty biobójcze, a także kontrolując podmioty gospodarcze wykorzystujące w/w produkty w swojej działalności zawodowej. Do ważnych zadań należał również nadzór nad warunkami bezpiecznego usuwania odpadów zawierających azbest. W roku 20 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu prowadził m.in. kontrole podmiotów wprowadzających do obrotu produkty biobójcze; w wyniku tych działań wycofano z obrotu 22 produkty wprowadzone bez wymagane pozwolenia. W roku 20 prowadzono 2 postępowań w związku z podejrzeniem choroby zawodowej osób zatrudnionych w zakładach pracy na terenie miasta Elbląga, wydano 7 decyzje stwierdzające chorobę zawodową (3 przypadki zawodowych chorób zakaźnych, pylica płuc u pracownika ZM Zamech, 3 przypadki zawodowego ubytku słuchu ).

19 V. Raport o stanie sanitarnym zakładów żywnościowożywieniowych na terenie Powiatu Grodzkiego Elbląg za rok 20 W roku 20 na terenie Miasta Elbląga sprawowano nadzór sanitarny nad 952 zakładami żywnościowo żywieniowymi, w tym: 26 obiektach produkcji żywności; 646 obiektach obrotu żywnością; 8 obiektach żywienia zbiorowego otwartego, w tym: zakładach małej gastronomi 88; 90 zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego. W nadzorowanych obiektach przeprowadzono 429 kontroli sanitarnych. Przeprowadzono 0 także kontrole w miejscach obrotu materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością. Skontrolowano 62 środków transportu do przewozu żywności. Poddano ocenie stanu sanitarnego 570 obiektów. W wyniku przeprowadzonych kontroli nałożono 43 mandaty karne na sumę 000 zł, w tym: sklepy spożywcze 23 na sumę 5800 zł hurtownie 4 na sumę 00 zł kioski spożywcze 2 na sumę 400 zł zakłady żywienia zbiorowego otwarte 4 na sumę 2800 zł w tym zakłady małej gastronomii 8 na sumę 400 zł Wydano: 40 decyzji administracyjnych 8 decyzji zmieniających termin wykonania zaleceń 59 zaświadczeń o spełnieniu wymogów sanitarnych do koncesji na alkohol 90 decyzji zezwalających na prowadzenie działalności 433 decyzji o nałożeniu opłat za czynności kontrolne Ogólny stan bezpieczeństwa żywności w roku 20 uległ poprawie. W 200 r. nałożono 32MK na sumę zł, w 20 nałożono 43MK na 0.00 zł. Ilość MK wzrosła w związku ze zwiększoną częstotliwością kontroli w obiektach wykazujących najgorszy stan sanitarny. W celu poprawy stanu sanitarnego zwiększono kwoty nakładanych MK. Częściej kwestionowano i wycofywano z obrotu produkty żywnościowe z powodu ich niewłaściwej jakości zdrowotnej ( w roku 200 wycofano żywność o wartości ok zł, w roku 20 o wartości ok zł.). Nadal najczęściej spotykanymi wykroczeniami są przeterminowane artykuły spożywcze, brak prawidłowego oznakowania (głównie wędlin i mięsa) oraz niedostateczna higiena personelu i miejsc produkcji i obrotu żywnością. Warunki produkcji i obrotu żywnością w porównaniu do 200 r. nie uległy pogorszeniu. Niedostateczny stan techniczny sprzętu i pomieszczeń był w roku 20 powodem wystawienia 40 decyzji administracyjnych (w roku 200 PPIS wystawił 4 takich decyzji). W ramach współpracy z innymi organami przeprowadzono wspólną kontrolę sanitarną z pracownikami Powiatowego Lekarza Weterynarii w Elblągu w hurtowni jaj przy ul. Grunwaldzkiej 2 należącej do Pana Ryszarda Smalca. Kontrolę przeprowadzono w związku z zatruciem pokarmowym związanym ze spożyciem potraw wykonanych na bazie jaj, w których stwierdzono obecność pałeczek Salmonella. W trakcie kontroli stwierdzono nieprawidłowości w oznakowaniu jaj. Postępowanie prowadzi zgodnie z kompetencjami Powiatowy Lekarz Weterynarii w Elblągu. Przeprowadzono 79 oceny wyżywienia pod względem jakościowym ( t.j. prawidłowość układania jadłospisów) w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego tj. w stołówkach

20 szpitalnych, przedszkolnych, szkolnych, domach opieki społecznej, żłobkach, koloniach letnich. Analiza wszystkich jadłospisów była pozytywna. Pobrano do badań laboratoryjnych 67 próbek (w tym:54 próbek żywności, 8 materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością i 5 wymazów). Dyskwalifikacji uległo 2 próbek, w tym wyrobu z tworzywa sztucznego. Konsekwencją tych wyników były działania pokontrolne mające na celu usunięcie przyczyn. Ogólną ocenę zakładów żywieniowo żywnościowych w poszczególnych grupach przedstawiono w tabeli nr.