RAPORT STAN SANITARNY POWIATU ELBLĄSKIEGO ZA ROK 2011

Transkrypt

1 RAPORT STAN SANITARNY POWIATU ELBLĄSKIEGO ZA ROK 2011 I. WSTĘP Bieżący stan sanitarny jest wypadkową wielu czynników oraz szeregu zjawisk, a w szczególności tych o charakterze przyrodniczym i geograficznym, demograficznym, społecznym, gospodarczym, urbanistycznym, epidemiologicznym, kulturowym itp. Warunki zdrowotne życia mieszkańców każdej społeczności są zależne od złożonych często uwarunkowań środowiskowych. Powiat Elbląski położony jest na obszarze dwóch odmiennych, znamiennie zróżnicowanych przyrodniczo rejonów geograficznych Wysoczyzny Elbląskiej i Żuław Wiślanych. W jego granicach znajduje się duży zbiornik słodkowodny Jezioro Drużno. Od strony północnej powiat graniczy z Zalewem Wiślanym, na którego charakter wpływają cieki wodne doprowadzające wodę słodką, a także woda słona z Morza Bałtyckiego, które w sposób znaczący oddziaływuje na warunki klimatyczne, przyrodnicze i gospodarcze. Na terenie powiatu zlokalizowanych jest klika ośrodków miejskich, przy czym największy z nich Miasto Elbląg stanowi oddzielną jednostkę administracji samorządowej szczebla powiatowego (miasto na prawach powiatu). Życie gospodarcze i społeczne w znacznym stopniu podporządkowane jest panującym tu warunkom przyrodniczym. Dominującymi działami gospodarki jest rolnictwo, leśnictwo, przemysł drzewny, meblarstwo i przemysł spożywczy. Przebiegają tu i krzyżują się jedne z najważniejszych drogowych arterii komunikacyjnych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym, łączące północ Polski (przede wszystkim portową aglomeracją trójmiejską) z centrum i południem kraju, a także z południową częścią Europy, oraz Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej północnowschodnie kraje nadbałtyckie z resztą naszego kontynentu. Walory krajobrazowe i związki historyczne sprawiają, że Powiat Elbląski stanowi także obiekt zainteresowania branży turystycznej. Kanał Elbląski, unikatowe przyrodniczo Jezioro Drużno oraz Wysoczyzna Elbląska z malowniczymi miejscowościami położonymi nad brzegiem Zalewu Wiślanego, są już obecnie atrakcjami docenianymi nie tylko w Polsce ale także poza granicami kraju. Zainteresowanie budzą także liczne zabytki wielonarodowościowej i wielokulturowej historii Ziemi Elbląskiej, położone zarówno na Żuławach Wiślanych jak i na Wysoczyźnie. Obecność tak zróżnicowanych czynników naturalnych i antropogenicznych oznacza zarazem różnorodność warunków życia lokalnego społeczeństwa, mających wpływ między innymi na zdrowie ludzi stanowiących tę społeczność. Przedmiotem działań podejmowanych w roku 2011 przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Elblągu oraz pracowników podległej mu Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Elblągu były wszystkie zagadnienia wynikające z powyższych uwarunkowań, mogące oddziaływać na zdrowie mieszkańców Powiatu Elbląskiego. Niniejszy raport odnosi się w zasadzie do obszaru Powiatu, ale z uwagi na jego ścisłe z Miastem, niektóre elementy raportu były analizowane jako wspólne dla obu jednostek. Podstawowym zadaniem służb sanitarnych jest ochrona zdrowia i życia ludzi przed chorobami zakaźnymi i zawodowymi, a także innymi niekorzystnymi czynnikami środowiskowymi zapobieganie im oraz zwalczanie skutków ich wystąpienia. Działania te, zgodnie z ustawą o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, prowadzone są poprzez wykonywanie nadzoru bieżącego (kontrole sanitarne, w tym także pobór prób), nadzoru zapobiegawczego oraz poprzez szerzenie oświaty zdrowotnej i promowanie zachowań prozdrowotnych.

2 Nadzór sanitarny nad obszarem Miasta Elbląga oraz Powiatu Elbląskiego w roku 2011 był prowadzony w oparciu o roczny plan pracy, zaakceptowany przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Olsztynie. Założenia do planu wynikały z zadań ustawowych Państwowej Inspekcji Sanitarnej, leżących w kompetencjach państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, określonych między innymi w: ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej ustawie Prawo budowlane ustawie o ochronie środowiska ustawie o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym ustawie o bezpieczeństwie żywności i żywienia ustawie o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków ustawie o substancjach i preparatach chemicznych ustawie o zapobieganiu i zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych i zakażeń ustawie o odpadach ustawie Kodeks pracy ustawie o zakładach opieki zdrowotnej ustawie o przeciwdziałaniu skutkom palenia tytoniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Ponadto plan pracy uwzględniał także zjawiska, które zachodziły w sytuacji sanitarnoepidemiologicznej w roku poprzednim na obszarze Miasta i Powiatu, na terenie województwa warmińskomazurskiego i w kraju. Brane były pod uwagę wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego i Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Olsztynie, a także programy działań w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia o zasięgu ogólnokrajowym, wojewódzkim i lokalnym. Specyfika i charakter działania służb sanitarnych sprawiły, że poza zadaniami planowymi PPIS w Elblągu wykonywał również inne czynności, wynikające z sytuacji bieżącej, wśród których były między innymi: 1. działania przeciwepidemiczne oraz w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, związane z epidemią grypy sezonowej oraz grypy nowej wywołanej wirusem A/H1N1 (tzw. świńskiej grypy), 2. działania związane z wejściem w życie nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o PIS likwidacji obrotu substancjami zastępczymi (tzw. dopalaczami), 3. przygotowania do wykonywania przepisów znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu skutkom palenia tytoniu. 4. przygotowania do wykonywania przepisów znowelizowanej ustawy o przeciwdziałaniu skutkom palenia tytoniu.

3 II. CHOROBY ZAKAŹNE, EPIDEMIOLOGIA Ocena sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych są przeprowadzane na podstawie zgłoszeń podejrzeń lub rozpoznań chorób i zakażeń dokonywanych przez lekarzy, a także na podstawie zgłoszeń dodatnich wyników czynników chorobotwórczych z laboratoriów mikrobiologicznych i analitycznych. W przypadku wybranych jednostek chorobowych i zakażeń, zwłaszcza tych które wiążą się z niebezpieczeństwem łatwego rozprzestrzeniania lub z innych względów stanowią znaczny problem epidemiologiczny i zdrowotny, bezzwłocznie podejmowane są działania przeciwepidemiczne, polegające przede wszystkim na przeprowadzeniu wywiadu epidemiologicznego z chorym lub zakażonym oraz osobami, które mogły być narażone na zakażenie na skutek kontaktu z chorymi, a następnie ewentualnym nadzorze epidemiologicznym. W roku 2011 pracownicy tut. PSSE przeprowadzili 968 wywiadów, tj. o 346 wywiadów więcej niż w roku ubiegłym, które były wykonywane z uwagi na narażenie na zakażenie wirusem wścieklizny ( po kontaktach ze zwierzętami), po infekcjach żołądkowojelitowych, w przypadkach zakażeń ośrodkowego układu nerwowego (zapalenia mózgu i opon mózgowordzeniowych), posocznic, potwierdzeń nosicielstwa wirusowych zapaleń wątroby, zakażeń odkleszczowych. Wnioski płynące z dochodzeń były podstawa dalszych działań, między innymi odsunięć od określonych rodzajów pracy lub uczęszczania do żłobków, przedszkoli i szkół, a także skierowań dl lekarzy w celu podjęcia nadzoru lekarskiego (w tym wykonania stosownych badań) oraz podjęcia leczenia lub szczepień. Poniżej przedstawiono analizę zachorowań na wybrane jednostki chorobowe w latach na terenie powiatu elbląskiego

4 PODEJRZENIA ZACHOROWANIA NA GRYPĘ GRYPA WYWOŁANA NOWYM WIRUSEM AH1N1 GRYPA POTWIERDZONA BAKTERYJNE ZAPALENIE OPON MÓZGOWO RDZENIOWYCH CHOROBA WYWOŁANA PRZEZ H. INFLUENZAE CHOROBA WYWOŁANA PRZEZ S. PNEUMONIAE ŚWINKA WZW C WZW B WZW A LICZBA ZACHOROWAŃ W O RÓŻYCKA ODRA LICZBA ZACHOROWAŃ W LICZBA ZACHOROWAŃ W LICZBA ZACHOROWAŃ W OSPA WIETRZNA WIRUSOWE ZAPALENIE OPON MÓZGOWO RDZENIOWYCH KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU OSTRE PORAŻENIA WIOTKIE U DZIECIE W WIEKU 014 LAT POLIOMYELITIS BORELIOZA Z LYME CHOROBA WYWOŁANA PRZEZ S. PYOGENES INWAZYJNA CHOROBA MENINGOKOKOWA INWAZYJNA PŁONICA KRZTUSIEC

5 1.Salmonellozy W roku 2011 do PSSE w Elblągu zgłoszono 24 przypadki zachorowań wywołanych przez pałeczki Salmonella, w tym 16 dzieci do lat 14. Przebieg zachorowań u 20 osób (w tym u 12 dzieci do lat 14) wymagał hospitalizacji. Wśród czynników etiologicznych dominowała tylko Salmonella Enteritidis, odpowiedzialna za 24 zachorowania. Ponad 66% zachorowań (16) stwierdzono u dzieci do 14 roku życia, w tym 4 przypadki zachorowań dotyczyły dzieci do 4 roku życia. Zachorowania odnotowano w gminie Gronowo Elbląskie (7), w mieście i gminie Tolkmicko (4), w gminie Rychliki (4), w mieście i gminie Pasłęk (2), w gminie Markusy (2), w mieście i gminie Młynary (2), w gminie Elbląg (1), w gminie Godkowo (1), w gminie Milejewo (1 zachorowanie). Niezależnie od przypadków objawowych, w roku 2011 wykryto także 11 nosicieli pałeczek Salmonella. Pałeczki Salmonella Enteritidis wywołały zakażenia bezobjawowe w 82% (9 przypadków), a pałeczki Salmonella Lexington w 18% (2 przypadki). Nosicielstwo pałeczek Salmonella stwierdzono na terenie gminy Gronowo Elbląskie (4 nosicieli), miasta i gminy Tolkmicko (3 nosicieli), miasta i gminy Pasłęk (2 nosicieli), gminy Milejewo i gminy Elbląg po 1 nosicielu. W roku 2011 nie stwierdzono żadnych nowych przypadków zachorowań na dur brzuszny lub dury rzekome. Na terenie nadzorowanym przez PPIS w Elblągu pozostaje 5 stałych nosicieli duru brzusznego, którzy objęci są nadzorem epidemiologicznym. 2. Ogniska zatruć pokarmowych W roku 2011 odnotowano jedno takie zdarzenie, wywołane przez pałeczki Salmonella Enteritidis, które miało miejsce w mieszkaniu prywatnym. Przyczyną zatrucia 9 osób, w tym 2 dzieci do lat 14 było skrajne zlekceważenie zasad bezpieczeństwa żywieniowego. Nośnikiem zakażenia był półprodukt, tj. mięso mielone wieprzowe użyte jako składnik różnych potraw, do którego wcześniej dodano nie umyte surowe jaja. 3. Analiza zachorowań na inne bakteryjne zakażenia jelitowe Ogółem w roku 2011 zanotowano 1 zachorowanie wywołane pałeczkami Escherichia coli biegunkotwórczą. Zachorowanie to wystąpiło u dziecka do lat 2 na terenie gminy Milejewo. Dziecko było hospitalizowane. Pomimo wdrożonego dochodzenia przyczyny zachorowania nie ustalono. 4. Analiza wirusowych zakażeń jelitowych. W roku 2011 r. zanotowano 73 zakażenia jelitowe wywołane przez wirusy, w tym: 60 przypadków wywołanych było przez rotawirusy, 13 przypadków wywołanych przez adenowirusy, Każdy przypadek wymagał hospitalizowany. Zdecydowana większość zachorowań wystąpiła u dzieci aż 37 z nich dotyczyło dzieci do 2 lat. Najwięcej bo aż 59% zachorowań wystąpiło przede wszystkim na terenie miasta i gminy Pasłęk (43 zakażenia, w tym 35 wywołanych przez rota wirusy), następnie 14% na terenie gminy Rychliki (10 zakażeń, w tym 8 przez rotawirusy), 8% na terenie gminy Elbląg (6 zakażeń przez rotawirusy), po 4% (tj. po 3 zachorowania) na terenie gminy Markusy, Milejewo, miasta i gminy Młynary, po 3% (po 2 zachorowania) na terenie gminy Gronowo Elbląskie i Godkowo, 1% (tj. 1 zachorowanie) na terenie miasta i gminy Tolkmicko. W ciągu ostatnich kilku lat zakażenia wirusowe przewodu pokarmowego zaczynają przeważać nad podobnymi infekcjami o podłożu bakteryjnym. Ilość zachorowań rośnie, przy czym dominującą rolę jako czynnik etiologiczny pełnią rotawirusy. Tendencja wzrostowa tych przypadków stanowi sygnał do podjęcia bardziej zdecydowanych kroków w celu wdrożenia

6 skutecznej profilaktyki, którą w tym przypadku stanowią szczepienia ochronne. W chwili obecnej, chociaż dysponujemy skuteczną szczepionką, szczepienia przeciw rotawirusom, z uwagi na ich obecny status szczepienia zalecane (dobrowolne), odpłatne, nie są szczepieniami masowymi. 5. Biegunka i zapalenie żołądkowojelitowe BNO, o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu Znaczna liczba tego rodzaju zachorowań jest świadectwem pogarszającej się diagnostyki laboratoryjnej infekcji przewodu pokarmowego. W roku 2011 do PSSE w Elblągu zgłoszono 230 takich przypadków, co oznacza, że taka właśnie liczba zachorowań nie została rozpoznana co do ich przyczyny. Należy przypuszczać, że znaczna ich część miała podłoże wirusowe, a w tej sytuacji faktyczna liczba wirusowych zakażeń jelitowych, opisana w pkt 4, była przypuszczalnie większa (większy był także udział infekcji rotawirusowych). Aż 51 z tych przypadków wystąpiło u małych dzieci (w wieku do lat 2). Przebieg infekcji był szczególnie ciężki u dzieci hospitalizacji poddano wszystkich 23 chorych (w tym 8 małych dzieci). Zachorowania wystąpiły głównie na terenie miasta i gminy Pasłęk (79%) 182 przypadki, gminy Rychliki 12 przypadków, gminy Elbląg 11 przypadków, po 7 przypadków na terenie gminy Godkowo i Markusy, 4 przypadki na terenie miasta i gminy Tolkmicko, po 3 przypadki na terenie gminy Gronowo Elbląskie i Milejewo oraz 1 przypadek na terenie miasta i gminy Młynary. 6. Choroba meningokokowa, inwazyjna Rok 2011 był kolejnym okresem, w którym PSSE Elbląg należała w dalszym ciągu do ścisłej czołówki województwa warmińskomazurskiego w statystyce choroby meningokokowej pomimo, że zachorowania wystąpiły tylko na terenie miasta Elbląga. Działania służb sanitarnych polegały głównie na jak najszybszej identyfikacji osób, które w ciągu kilku dni poprzedzających zachorowanie miały z chorym kontakt uprawdopodobniający przeniesienie zakażenia, dotarciu do tych osób (lub ich opiekunów) i skierowaniu ich do lekarzy rodzinnych w celu natychmiastowego podjęcia antybiotykoterapii. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu, w ramach profilaktyki przeciw tym zakażeniom, przekazywał jej zasady lokalnemu społeczeństwu, wykorzystując media, spotkania bezpośrednie z rodzicami dzieci i młodzieży w szkołach, a także stronę BIP Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w Elblągu. 7. Analiza zachorowań na boreliozę Już od kilku lat sytuacja epidemiologiczna zakażeń krętkiem boreliozy w naszym rejonie nie ulega zmianie. Narażenie mieszkańców Powiatu Elbląskiego na boreliozę jest niezmiennie wysokie. Powiat leży w rejonie uznawanym już od wielu lat za endemiczny dla tej choroby (czynnik ją wywołujący zadomowił się na tym terenie, znajdując optymalne warunki do życia). Stan taki z pewnością będzie się utrzymywał do czasu wyprodukowania skutecznej szczepionki przeciw tej bakterii. Do okoliczności sprzyjających utrzymywaniu się tego stanu należą między innymi duże powierzchnie lasów liściastych, obszarów pokrytych roślinnością krzaczastą i trawiastą oraz nieużytków, obecność licznej populacji zarażonych kleszczy, a także równie licznej populacji małych i średnich ssaków polnoleśnych, będących żywicielami kleszczy. W 2011 r. zgłoszono 3 takie przypadki. Charakterystyczny pierwotny objaw choroby rumień wędrujący stwierdzono w 67 % (w 2 przypadkach). 1 przypadek rozpoznano na podstawie badań serologicznych. Zachorowania wystąpiły na terenie gminy Milejewo (2 przypadki) oraz miasta i gminy Tolkmicko (1 przypadek). W związku z brakiem skutecznej szczepionki przeciw boreliozie najskuteczniejszym sposobem ustrzeżenia się przed tą chorobą jest przestrzeganie określonych zasad profilaktyki, które corocznie są przekazywane przez PPIS mediom oraz umieszczane na stronie BIP. 8. Styczność i narażenie na wściekliznę/potrzeba szczepień Problem pogryzień ludzi przez zwierzęta jest zagadnieniem, które pomimo licznych prób rozwiązania nie doczekało się jeszcze skutecznych działań. W roku 2011 na terenie Powiatu zarejestrowano 122 pogryzień ludzi przez zwierzęta. Wśród tych pogryzień w 84% dominowały pogryzienia przez psy, tj. 103 przypadki, 13% przez koty (16 przypadków). Ponadto odnotowano

7 po 1 przypadku pogryzienia przez wydrę, lisa i szczura wolno żyjącego. Każde z takich zdarzeń, w przypadku braku możliwości wykonania u zwierzęcia badania weterynaryjnego (obserwacji), kończyło się podjęciem szczepień przeciw wściekliźnie osób poszkodowanych. Łącznie zaszczepiono 26 osób, w tym: 14 osób pokąsanych przez nieznane psy, 9 osób pokąsanych przez nieznane koty, 1 osoba pokąsana przez wydrę, 1 przez lisa i 1 przez szczura wolno żyjącego. Pokąsania miały miejsce na terenie: miasta i gminy Pasłęk 39 osób było pokąsanych przez psy ( 5 osób zaszczepiono p/wściekliźnie) 7 osób było pokąsanych przez koty ( 3 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie), 1osoba była pokąsana przez szura wolno żyjącego (zaszczepiona p/wściekliźnie) gminy Rychliki 14 osób było pokąsanych przez psy (2 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie) gminy Elbląg 11 osób było pokąsanych przez psy ( 3 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie) 3 osoby były pokąsane przez koty ( 2 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie) gminy Gronowo Elbląskie 8 osób pokąsanych przez psy ( 1 osoba zaszczepiona p/wściekliźnie) miasta i gminy Tolkmicko 7 osób było pokąsanych przez psy 2 osoby było pokąsanych przez koty (1 osoba zaszczepiona p/wściekliźnie) 1 osoba była pokąsana przez lisa (zaszczepiona p/wściekliźnie) gminy Godkowo 6 osób było pokąsanych przez psy ( 2 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie) 3 osoba była pokąsana koty (3 osoby zaszczepiono p/wściekliźnie) 1 osoba była pokąsana przez wydrę (zaszczepiona p/wściekliźnie) miasta i gminy Młynary 6 osób było pokąsanych przez psy (1 osoba zaszczepiona p/wściekliźnie) 1 osoba była pokąsana przez kota gminy Markusy 7 osób było pokąsanych przez psy gminy Milejewo 5 osób było pokąsanych pokąsanych przez psy Faktem istotnym jest to, że monitoring wścieklizny u zwierząt dzikich, prowadzonych przez lokalne służby weterynaryjne, nie wykazuje już od kilku lat przypadków wścieklizny u zwierząt. Pomimo uspokajającej wymowy tej statystyki, procedura szczepienia ludzi mających ryzykowne kontakty ze zwierzętami (pogryzienia, podrapanie, oślinienie itp.) musi być kontynuowana. Należy bowiem pamiętać, że nadzór weterynaryjny dotyczy tylko części gatunków, stanowiących potencjalnych nosicieli wirusa wścieklizny zwierzęta domowe, lisy. Wydaje się, biorąc pod uwagę fakt zdecydowanej dominacji wśród osób szczepionych, tych którzy byli zakwalifikowani do szczepienia w wyniku kontaktu z psami i kotami, że najskuteczniejszym sposobem istotnego obniżenia liczby szczepień, a także ryzyka infekcji, jest ograniczenie w Powiecie liczby zwierząt bezdomnych lub pozbawionych należytej opieki właścicieli. W roku 2011 nie zarejestrowano ogniska wścieklizny. 9. Wirusowe zapalenie wątroby Jako jeden z największych sukcesów służb sanitarnych w naszym kraju należy uznać radykalne obniżenie zachorowalności na wirusowe zapalenie wątroby tupu B i C. W roku 2011 na terenie Powiatu nie wystąpił ani jeden przypadek wywołany wirusami hepatotropowymi tych typów. Radykalne działania Państwowej Inspekcji Sanitarnej, polegające na wyegzekwowaniu właściwych warunków świadczeń zdrowotnych, związanych z naruszaniem ciągłości tkanek, a także, w odniesieniu do wzw B, szczepienia personelu medycznego oraz kobiet w ciąży i noworodków, doprowadziły do marginalizacji tych groźnych dla życia i zdrowia chorób. 10. Analiza nosicieli Ag HBs (+) i p/ciał HCV Analiza nosicieli Ag HBs(+) i p/ciał HCV jest nieodzownym uzupełnieniem analizy zachorowań na wirusowe zapalenia wątroby (pkt 9). Oddaje ona prawdziwy obraz aktualnej sytuacji epidemiologicznej rozprzestrzenienia w populacji wirusów wywołujących zapalenia

8 wątroby typu B i C. Nosiciele tych wirusów na ogół ujawniani są przypadkowo, podczas wykonywania rutynowych testów w kierunku tych patogenów (np. badanie kontrolne przy hospitalizacji na oddziałach zabiegowych, podczas badania dawców krwi lub osób dializowanych). Osoby te nie wykazują żadnych objawów, chociaż u niektórych z nich, szczególnie zakażonych wirusem C, proces taki ma już miejsce. Testy serologiczne mają na celu ujawnienie tzw. markerów wirusów, czyli śladów, jakie one pozostawiły we krwi nosicieli. W roku 2011 wśród mieszkańców Powiatu zarejestrowano 8 nosicieli obu wirusów. Wśród nich było 7 osób posiadających ślady obecności wirusa B (Ag HBs (+)) oraz 1 osoba ze śladami wirusa C (p/ciała HCV). Wykrytych nosicieli oraz osoby z ich najbliższego otoczenia (21 osób), ustalone w trakcie dochodzenia epidemiologicznego, objęto nadzorem epidemiologicznym oraz skierowano do lekarzy rodzinnych w celu wdrożenia nadzoru lekarskiego. W wyniku podjętych działań 3 osoby z otoczenia nosicieli wirusa B poddano szczepieniu ochronnemu przeciw wzw B (10 osób było zaszczepione wcześniej zgodnie z kalendarzem szczepień ochronnych). Nosicielstwo Ag HBs (+).stwierdzono u osób zamieszkałych na terenie miasta i gminy Pasłęk (2 nosicieli), gminy Godkowo (2 nosicieli), gminy Elbląg, Rychliki oraz miasta i gminy Młynary po 1 nosicielu. Nosicielstwo p/ ciał HCV stwierdzono u osoby zamieszkałych na terenie miasta i gminy Pasłęk. 11. Choroba wywołana przez Streptococcus pneumoniae. Doniesienia epidemiologiczne z ośrodków krajowych specjalizujących się w tego rodzaju infekcjach, a także sytuacja ogólnoświatowa, potwierdzona przez Światową Organizację Zdrowia, wskazują że choroba pneumokokowa jest jedną z najsłabiej diagnozowanych i rozpoznawanych chorób zakaźnych. W roku 2011 do PSSE w Elblągu zgłoszono 3 przypadki zachorowania wywołanego przez Streptococcus pneumoniae (pneumokoki), które przebiegały u 2 osób chorych w postaci zapalenia opon mózgowych a u 1 osoby chorej w postaci posocznicy. W trakcie czynności przeciwepidemicznych, podejmowanych w takich przypadkach, nadzorem objęto 8 osób z kontaktu, które skierowano do lekarzy poz celem wdrożenia profilaktyki antybiotykowej. Zachorowania stwierdzono u osób zamieszkałych na terenie miasta i gminy Pasłęk (2 przypadki) oraz gminy Elbląg (1 przypadek). Szkolenie dla władz 12. Analiza zachorowań na zapalenie opon mózgowordzeniowych i mózgu W roku 2011 zanotowano 3 zachorowania, w tym 1przypadek wywołany przez wirusy nieokreślone, 1 przypadek wywołany przez bakterie nieokreślone oraz 1 przypadek kleszczowego zapalenia mózgu. Wszystkie przypadki wymagały leczenia szpitalnego i dotyczyły osób dorosłych. Zachorowania (po 1 przypadku) wystąpiły na terenie miasta i gmina Pasłęk, gmin Elbląg i gminy Milejewo Przypadki wirusowych zapaleń opon mózgowordzeniowych są najczęściej rozpoznawane na podstawie objawów klinicznych i badania ogólnego płynu mózgowordzeniowego, posiewu płynu ale bez potwierdzenia badaniem wirusologicznym. 13. Analiza zachorowań i podejrzeń zachorowań na grypę W roku 2011 zanotowano 127 przypadków zachorowań podejrzeń zachorowań na grypę, 9 osób hospitalizowano. W 5 przypadkach hospitalizowanych rozpoznano wirusa A/H1N1, w tym u 1 dziecka do 14 lat. Największa liczba zachorowań wystąpiła w okresie od stycznia do końca marca 2011 r. Istotnym aspektem pozostaje nikłe zainteresowanie szczepieniami przeciw grypie. Po fali zachorowań w roku 2009, zaszczepialność przed obecnym sezonem uległa obniżeniu. Stało się tak pomimo, że tegoroczna szczepionka zabezpiecza skutecznie zarówno przed wirusami sezonowymi jak i przed wirusem A/H1N1.

9 Sytuacja epidemiologiczna niektórych chorób zakaźnych i zakażeń na terenie Powiatu Elbląskiego za 2010 rok Jednostka chorobowa Liczba zachorowań Liczba hospitalizacji Zapadalność 1. Salmonelozy ogółem ,6 2. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe (ogółem) Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe ,6 4. Biegunki i zakażenie żołądkowojelitowe o prawdopodobnie zakaźnym pochodzeniu ,8 5. Szkarlatyna 31 53,1 6. Choroba meningokokowa ogółem 1 1 1,7 7. Róża ,4 8. Borelioza (choroba z Lyme) ,7 9. Szczepieni p/wściekliźnie ,4 10. Wirusowe zapalenie opon mózgowych (ogółem) Ospa wietrzna 12. Różyczka 13. Świnka 14. Bakteryjne zap. opon i/lub mózgu ,6 13,7 6,8 3,4

10 Ocena sytuacji epidemiologicznej niektórych chorób zakaźnych na obszarze Miasta Elbląga. Rok 2010 w porównaniu z 2008 i Jednostka chorobowa Liczba zach. Liczba zach. Liczba zach. 1. Salmonelozy ogółem 2. Czerwonka 3. Inne bakteryjne zakażenia jelitowe 4. Zatrucia pokarmowe( nie określ.) 5. Wirusowe i inne określone zakażenia jelitowe 6. Biegunki do 2 lat 7. Krztusiec 8. Płonica 9. Zapalenie opon (razem) 10.Zapalenie mózgu (razem) 11.Róża 12.Borelioza (choroba z Lyme) 13.Ostre porażenie wiotkie u dzieci (014) 14.Szczepienia p/wściekliźnie 15.Ospa wietrzna 17.Różyczka 18. WZW typ A 19. WZW typ B 20. WZW typ C 21. WZW typ B+C 22.Świnka 24. Zatrucie jadem kiełbasianym 25.Tasiemczyca 27.Grypa przypadki potwierdzone 28.Choroba memingokokowa 29 Choroba wywołana przez S pneumoniae Szczepienia ochronne W roku 2011 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Elblągu nadzorował pracę 16 placówek wykonujących szczepienia ochronne na obszarze Powiatu Elbląskiego. Podobnie jak w latach poprzednich tak i w roku 2011 elbląskie zakłady opieki zdrowotnej, realizujące Program szczepień ochronnych, osiągnęły jeden z najwyższych w Polsce poziomów wykonania szczepień obowiązkowych, utrzymując odsetek zaszczepionych dzieci i młodzieży na poziomie prawie 100%. Osiągnięta odporność na choroby objęte tymi szczepieniami, zarówno indywidualna jak i populacyjna, pozwoliła na ograniczenie zachorowań na te choroby do minimum. Niezależnie od wykonywania szczepień obowiązkowych, personel punktów szczepień propagował także profilaktykę innych chorób zakaźnych, poprzez wykonywanie szczepień zalecanych nie objętych Programem obowiązkowym (m.in. grypa, pneumokoki, rotawirusy, ospa wietrzna, meningokoki).

11 Nieliczne przypadki niezaszczepienia dzieci wynikały z przyczyn obiektywnych przede wszystkim z potwierdzonych trwałych lub okresowych przeciwwskazań zdrowotnych do szczepień, a także opóźnień związanych z dłuższymi wyjazdami za granicę kraju lub powrotami po dłuższych pobytach poza Polską. Nadal pewien problem stanowią rodzice, którzy bez uzasadnienia odstępują od szczepienia swoich dzieci (pomimo licznych wezwań nie zgłaszają się na szczepienia). W stosunku do tych opiekunów wszczynano postępowanie administracyjne, przymuszające do wywiązania się z tego obowiązku lub wykazania przeciwwskazań do szczepień. Wobec osiągniętego wysokiego poziomu zaszczepienia populacji, nieliczne przypadki niezaszczepienia dzieci lub młodzieży nie mają wpływu na bezpieczeństwo epidemiczne społeczności Powiatu. W roku 2011 PPIS kontynuował intensywny nadzór nad szczepieniami p/tężcowi. Placówki udzielające pierwszej pomocy medycznej po zranieniu (głównie izby przyjęć, poradnie chirurgiczne), przekazywały systematycznie do tut. PSSE listy osób zaszczepionych pierwszą dawką anatoksyny tężcowej, które po weryfikacji przekazywane były do punktów szczepień POZ celem kontynuacji szczepień. W roku 2011 kontynuowano promocyjną akcję oświatową zainicjowaną w 2010 r., w ramach której PPIS przekazywał wiedzę na temat szczepień w trakcie bezpośrednich spotkań z rodzicami dzieci uczęszczających do przedszkoli i szkół podstawowych. Zorganizowano Konferencję szkoleniową dotyczącą zakażeń pneumokokowych z udziałem władz samorządowych, lekarzy i pielęgniarek. 3. Ocena stanu sanitarnego zakładów służby zdrowia W roku 2011 skontrolowano 51 obiekty służby zdrowia spośród 59 ujętych w ewidencji. Kontrole sanitarne objęły: 1. podmioty lecznicze (dawniej zakłady opieki zdrowotnej), stanowiące najliczniejszą grupę placówek będących pod nadzorem sanitarnym skontrolowano 29 obiektów, 2. praktyki lekarskie i pielęgniarskie, w tym: indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie skontrolowano 5 obiektów, indywidualne praktyki lekarzy dentystów skontrolowano 15 obiektów, grupowe praktyki lekarzy dentystów skontrolowano 2 obiekty, Kontrole zakładów opieki zdrowotnej odbywały się zgodnie z planem pracy zaopiniowanym przez WSSE w Olsztynie. Nadzór realizowany był zgodnie z zasadą zakładającą, że obiekty, w których wykonuje się jakiekolwiek zabiegi związane z naruszeniem ciągłości tkanek, kontrolowane są w 100% (obiekty, w których nie wykonuje się w/w zabiegów, kontrolowane są raz na dwa lata). Stan sanitarny zakładów opieki zdrowotnej PPIS w Elbląg prowadził na terenie Powiatu Elbląskiego nadzór sanitarny nad placówki otwartej służby zdrowia. W grupie tej przeważają przychodnie zdrowia i poradnie specjalistyczne. Zaliczane są do niej także inne obiekty, takie jak medyczne laboratoria diagnostyczne, zakłady rehabilitacji leczniczej, pogotowia ratunkowe itp. Stan sanitarny i techniczny placówek służby zdrowia, nadzorowanych przez PPIS w Elblągu, ulega systematycznej poprawie. Kontrole przeprowadzone w roku 2011 potwierdzają tę tendencję (w roku sprawozdawczym nie wszczęto żadnych postępowań administracyjnych). Główny nacisk nadzoru sanitarnego był kładziony na podmioty świadczące usługi medyczne związane z naruszeniem ciągłości tkanek, jako miejsca o szczególnym ryzyku przenoszenia

12 zakażeń i chorób zakaźnych (placówki, w których ryzyko jest minimalne są poddawane nadzorowi rzadziej, 1 raz na 2 lata). W roku 2011 skontrolowano stan sanitarny 29 przychodni zdrowia i poradni specjalistycznych, spośród 34 zewidencjonowanych. Najczęściej stwierdzane uchybienia dotyczyły braku bezszczelinowego połączenia podłóg ze ścianami, braku właściwie zorganizowanych pomieszczeń porządkowych itp. Praktyki lekarskie oraz pielęgniarek i położnych stanowią odrębną grupę placówek, w których udzielane są różnorodne świadczenia medyczne w trybie ambulatoryjnym. W minionym roku skontrolowano 22 praktyki lekarskie z 23 zewidencjonowanych. Często spotykaną praktyką jest udzielanie świadczeń medycznych przez lekarzy różnych specjalności, w tym samym pomieszczeniu i w różnych terminach. Stwierdzane w tej grupie obiektów uchybienia dotyczyły przede wszystkim braku wydzielonych pomieszczeń porządkowych do mycia i przechowywania sprzętu porządkowego i środków czystości. We wszystkich kontrolowanych obiektach stwierdzono poprawę techniki przeprowadzania zabiegów dezynfekcyjnych (dobór środków, warunki i fachowość sporządzania roztworów, oznakowanie preparatów i ich użycie, techniczne uzbrojenie procedur dezynfekcji, postępowanie z dezynfekowanymi materiałami itp.). Sterylizację przeprowadzano w autoklawach, w które wyposażone są wszystkie gabinety stomatologiczne oraz część gabinetów ginekologicznych, laryngologicznych, chirurgicznych. Znaczna ilość gabinetów ginekologicznych, laryngologicznych, chirurgicznych wykonuje zabiegi przy użyciu narzędzi jednorazowych. W roku 2011 PPIS w Elblągu w placówkach otwartej służby zdrowia nadzorował 13 autoklawów. Skuteczność sterylizacji była systematycznie weryfikowana przez użytkowników w ramach kontroli wewnętrznych, poprzez stosowanie testów chemicznych (w każdym cyklu), testów biologicznych (co najmniej raz w miesiącu). Wyniki badań i testów, wykonywane w ramach nadzoru wewnętrznego, wykazywały niemal 100% skuteczność procesów sterylizacji. Wszystkie skontrolowane placówki miały zawarte umowy z firmami, uprawnionymi do odbioru i utylizacji odpadów medycznych. Ponadto, w roku 2011 wyegzekwowano poprawę stanu sanitarnego w: Dziale Ratownictwa Medycznego w Pasłęku przy ul. Bankowej (wyremontowano pomieszczenia zakładu), NZOZ Tol Vita s.c. Praktyka Lekarza Ogólnego i Dziecięcego Punkt Lekarski w Pogrodziu (wyremontowano pomieszczenia zakładu). Oddano do użytku Ośrodek Zdrowia Pasłęk Marta Kucharska Polak przy ul. 11 Listopada w Pasłęku. W roku 2011 uzyskano dalszą poprawę standardów technicznych, w jakich funkcjonują podmioty medyczne, prowadzące działalność mogącą wpływać na bezpieczeństwo sanitarne społeczeństwa. PPIS wraz z pracownikami sekcji epidemiologii podejmował działania mające na celu wzrost poziomu wiedzy i świadomości personelu medycznego, dotyczące aspektu zagrożeń epidemiologicznych w związki z udzielanymi usługami zdrowotnymi. W maju 2011 r. zorganizowano szkolenie dla lekarzy, lekarzy stomatologów oraz pielęgniarek, n/t oceny ryzyka narażenia na zakażenie w trakcie świadczenia usług medycznych, nowych standardów dekontaminacji narzędzi medycznych, aktualnej sytuacji epidemiologicznej na terenie powiatu. Głównym prelegentem w/w szkolenia był dr n. med. Paweł Grzesiowski Przewodniczący Stowarzyszenia Higieny Lecznictwa.

13 III. OCENA ZAOPATRZENIA LUDNOŚCI W WODĘ W ROKU 2011 Dostarczenie obywatelom wody do picia i na inne potrzeby socjalne jest jednym z fundamentalnych warunków bezpiecznego i sprawnego funkcjonowania każdej społeczności. Woda, jako podstawowe medium bytowe, ma znaczenie strategiczne. Będąc powszechnym elementem diety ludzi jest jednocześnie najbardziej wrażliwym elementem epidemiologicznym. W pewnych niepożądanych sytuacjach przestaje być ' źródłem życia, a może się stać bronią masowego rażenia. Tak więc, nadzór nad jakością wody, z uwagi na jej znaczenie, jest jednym z podstawowych zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Pracownicy PSSE w Elblągu realizowali ten nadzór w roku 2011 prowadząc intensywny monitoring jakości wody oraz kontrolując funkcjonowanie systemu zaopatrzenia w wodę, a także ściśle współpracując z podmiotami wykonującymi zadanie zaopatrzenia ludności w wodę. W roku 2011 ok. 97,7% mieszkańców Powiatu Elbląskiego korzystało z wody dostarczanej przez zorganizowane systemy wodociągowe. Najlepsza sytuacja istniała w gminach Markusy, Milejewo i Gronowo Elbląskie, gdzie 100% gospodarstw domowych posiadało wodę wodociągową. W pozostałych gminach udział mieszkańców korzystających z wodociągów przedstawiał się następująco: gm. Tolkmicko 99,2% gm. Elbląg 98,7% gm. Pasłęk 97,5% gm. Młynary 97,1% gm. Godkowo 98% gm. Rychliki 88,4% Wśród 65 wodociągów i 7 studni publicznych objętych nadzorem sanitarnym, wodę o niekwestionowanej jakości produkowało 50 wodociągów sieciowych, zaopatrujących mieszkańców Powiatu Elbląskiego (95,2%). Woda o jakości nieodpowiadającej wymogom sanitarnym pochodziła z 15 wodociągów, zaopatrujących 2721 osób (4,8%). Podobnie jak w roku ubiegłym najmniej korzystna sytuacja miała miejsce w gminie Rychliki, w której z wody o kwestionowanej jakości korzystało 1332 osób (36,1% ogółu mieszkańców gminy korzystających z wody wodociągowej). Odstępstwa od normy występowały także w gminie Młynary (688 osób korzystających z kwestionowanej wody 15,1% ), w gminie Pasłęk (701 osób 3,6%). W roku 2010 woda o kwestionowanej jakości pojawiała się w 14 wodociągach zaopatrujących 2514 osób (4,3% ogółu mieszkańców Powiatu), natomiast w roku 2011 w 15 wodociągach liczba odbiorców 2721 (4,8% ludności Powiatu). Zastrzeżenia dotyczyły składu chemicznego wody, a zwłaszcza zawartości żelaza, manganu i jonu amonowego. Stwierdzane odstępstwa nie stanowiły wysokiego zagrożenia zdrowotnego. W celu uzyskania poprawy jakości wody PPIS w Elblągu prowadził działania administracyjne wystawiono 5 decyzji administracyjnych nakazujących zapewnienie wody o odpowiedniej jakości. Prowadzone działania doprowadziły do wyegzekwowania poprawy parametrów wody w wodociągu sieciowym Tumpity gm. Pasłęk i w wodociągu sieciowym Przybyłowo gm. Tolkmicko. Wykonanie nakazów wydanych w wyniku postępowań wszczętych w latach ubiegłych pozwoliło uzyskać w roku 2011 znaczącą poprawę jakości wody w w/w wodociągach, które dostarczały dotąd wodę o złej jakości. Nadal kontynuowane są postępowania związane z: 2 decyzjami administracyjnymi wydanymi w roku 2007: wodociąg w Jelonkach, wodociąg w Budkach, 4 decyzjami administracyjnymi wydanymi w roku 2008: wodociąg w Liszkach, wodociąg w Mokajnach, wodociąg w Świdach, wodociąg w Sokolniku, 4 decyzjami administracyjnymi wydanymi w roku 2009: wodociąg w Kwitajnach, wodociąg w Całunie Nowym, wodociąg w Karszewie, 1 decyzją administracyjną wydaną w roku 2010:

14 wodociąg w Buczyńcu Znacząca poprawa ogólnej sytuacji wiązała się z podłączeniem Grądek do wodociągu w Godkowie, produkującego wodę o wymaganych standardach zdrowotnych. Dobrą jakość wody podobnie jak w 2010 r. posiadały wszystkie wodociągi zlokalizowane w gminach: Elbląg,Markusy, Milejewo i Gronowo Elbląskie. W 2011 r. również wszystkie wodociągi z gminy Tolkmicko i Godkowo uzyskały wodę odpowiadającą wymaganiom zdrowotnym. Podobnie jak w latach ubiegłych woda ze studni publicznych, funkcjonujących na terenie Powiatu, odbiegała od obowiązujących norm. Studnie te, już od wielu lat traktowane są jako studnie awaryjne. Woda pochodząca z tych studni, z uwagi na zasilanie podskórne lub pochodzące z płytkich warstw wodonośnych, jest niestabilna jakościowo, a ponadto jest obarczona dużym ryzykiem pojawienia się w nich skażeń bakteriologicznych, szczególnie groźnych dla zdrowia ludzi. We wrześniu 2011 r. stwierdzono skażenie mikrobiologiczne w wodociągu sieciowym w Dargowie gm. Pasłęk. Wystawiono decyzję administracyjną z rygorem natychmiastowej wykonalności (Nr 10/11 z dnia r.). Po przeprowadzonych działaniach naprawczych przez Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Pasłęku i pobraniu powtórnych prób wody, stwierdzono poprawę jakości wody. Ocena ryzyka zdrowotnego wiążącego się ze spożyciem wody z wodociągów Powiatu Elbląskiego Podobnie jak w roku ubiegłym wśród wskaźników fizykochemicznych, przekraczających dopuszczalne normy, dominowały żelazo i mangan. Zwiększona zawartość związków tych pierwiastków spowodowana była naturalnym składem wód podziemnych wykorzystywanych w ujęciach wody dla wodociągów. Obecnie funkcjonujące stacje uzdatniania wód, w znacznej części są przestarzałe, a w niektórych przypadkach prawdopodobnie także niewłaściwie obsługiwane. Brak odpowiedniej konserwacji, remontów i modernizacji urządzeń sprawia, że utrzymanie dopuszczalnych lub możliwych do tolerowania poziomów zanieczyszczeń staje się coraz trudniejsze. Z uwagi na znaczne rozdrobnienie systemu zaopatrzenia w wodę na terenie Powiatu Elbląskiego (65 wodociągów w roku 2011), najlepszym rozwiązaniem, zwłaszcza ze względów ekonomicznych i technologicznych, wydaje się być scalanie systemu. Przyłączanie poszczególnych sieci do wodociągów korzystających z odpowiednio zasobnych ujęć, posiadających wodę o dobrej jakości, może przyśpieszyć poprawę zaopatrzenia ludności w wodę zdatną do spożycia, przy możliwie racjonalnym wykorzystaniu środków. Obok ponadnormatywnych zawartości żelaza i manganu, stosunkowo często w roku 2011 stwierdzane były przekroczenia zawartości jonu amonowego. Stężenia tego wskaźnika, przekraczające dopuszczalne 0,5 mg/l, stwierdzono w 13 wodociągach zlokalizowanych w miejscowościach: Świdy, Budki, Liszki, Dymnik, Mokajny i Jelonki w gminie Rychliki; Pólko, Krosno Młyn, Całun Nowy, Buczyniec i Awajki w gminie Pasłęk; Sokolnik i Karszewo w gminie Młynary. Przyczynami pojawiania się w wodzie zwiększonych ilości jonu amonowego może być wtórne zanieczyszczenie warstw wodonośnych, wynikające z działalności rolniczej oraz braku w pełni uregulowanej gospodarki ściekowej (kanalizacji i oczyszczalni ścieków szczególnie na terenach wiejskich). Najwyższe stężenie jonu amonowego, jak i również średnie ryzyko zdrowotne, odnotowano w wodociągu w Budkch gm. Rychliki 4,81 mg/l (oprócz jonu amonowego stwierdzono też przekroczenie żelaza 5271 μg/l, zawyżoną mętność 18 NTU i nieakceptowalny zapach). Średnie ryzyko zdrowotne stwierdzono również w wodociągach sieciowych: w Jelonkach gm. Rychliki stwierdzono maksymalne przekroczenie jonu amonowego 3,33 mg/l oraz manganu 214 μg/l w Mokajnach gm. Rychliki stwierdzono maksymalne przekroczenie: jonu amonowego 1,11mg/l, żelaza 4880 μg/l, manganu 241 μg/l i zawyżoną mętność 6,9 NTU, nieakceptowalny smak i zapach w Świdach gm. Rychliki stwierdzono maksymalne przekroczenie jonu amonowego 2,55mg/l, zawyżoną mętność 8,7 NTU, i nieakceptowalny zapach i smak w Liszkach gm. Rychliki stwierdzono maksymalne przekroczenie jonu amonowego 2,66 mg/l, żelaza 1140 μg/l, manganu 1060 μg/l, zawyżoną mętność 18NTU

15 w Sokolniku gm. Młynary stwierdzono maksymalne przekroczenie jonu amonowego 2,93 mg/l, zawyżoną mętność 21 NTU i nieakceptowalny zapach woda pitna jest dowożona w butelkach. Wykaz wodociągów i studni produkujących wodę o niewłaściwej jakości Wodociągi: 1. Wodociąg sieciowy Krosno Młyn gm. Pasłęk 2. Wodociąg sieciowy Całun Nowy gm. Pasłęk 3. Wodociąg sieciowy Pólko gm. Pasłęk 4. Wodociąg sieciowy Kwitajny gm. Pasłęk 5. Wodociąg sieciowy Awajki gm. Pasłęk 6. Wodociąg sieciowy Pochylnia Buczyniec gm. Pasłęk 7. Wodociąg sieciowy Kąty gm. Pasłęk 8. Wodociąg sieciowy Karszewo gm. Młynary 9. Wodociąg sieciowy Sokolnik gm. Młynary 10. Wodociąg sieciowy Jelonki gm. Rychliki 11. Wodociąg sieciowy Mokajny gm. Rychliki 12. Wodociąg sieciowy Budki gm. Rychliki 13. Wodociąg sieciowy Świdy gm. Rychliki 14. Wodociąg sieciowy Liszki gm. Rychliki 15. Wodociąg sieciowy Dymnik gm. Rychliki Studnie publiczne wieś 1. Studnia publiczna Węgle gm. Markusy 2. Studnia publiczna Kępniewo gm. Markusy 3. Studnia publiczna Dzierzgonka gm. Markusy 4. Studnia publiczna Stankowo gm. Markusy 5. Studnia publiczna Lepno gm. Rychliki 6. Studnia publiczna Kronin gm. Pasłęk 7. Studnia publiczna Różany gm. Gronowo Elbląskie W roku 2011 nastąpiła poprawa jakości wody w niżej wymienionych wodociągach: poprawa jakości wody pod względem fizykochemicznym: 1. Wodociąg sieciowy Tumpity gm. Pasłęk 2. Wodociąg sieciowy Przybyłowo gm. Tolkmicko poprawa jakości wody pod względem mikrobiologicznym : 1. Wodociąg sieciowy Dargowo gm. Pasłęk Jakość wody do picia i wynikające z niej ryzyko zdrowotne, uzależnione jest w znacznym stopniu od stanu technicznego obiektów i urządzeń wodnych. Istniejące obecnie znaczne rozdrobnienie systemów zaopatrzenia w wodę sprawia, że utrzymanie ujęć i stacji uzdatnia wody, przestarzałych technologicznie i nie poddawanych systematycznym gruntownym remontom i modernizacjom, staje się z przyczyn ekonomicznych trudne lub wręcz niemożliwe do wykonania. Stan taki występuje nadal na terenie gmin Pasłęk i Rychliki. Wykonywane prace w większości przypadków mają charakter napraw doraźnych lub drobnych remontów, ograniczających się do odnowienia armatury wodnej i ścian w SUW i studzienkach studni głębinowych, nie mających bezpośredniego wpływu na jakość wody. Faktyczne dążenia do odczuwalnej poprawy powinny więc mieć charakter programowego i systematycznego scalania niewydolnych i niedoinwestowanych małych systemów w duże, sprawne, dobrze zorganizowane i prawidłowo eksploatowane systemy zaopatrzenia, obejmujące całą gminę lub nawet funkcjonujące jako związki międzygminne. Pozytywnym przejawem zmian, jakie zaszły w roku 2011 jest kontynuowanie rozbudowy sieci wodociągowej w poszczególnych gminach. Do wodociągów produkujących wodę dobrej jakości zostały podłączone miejscowości zaopatrywane dotychczas w wodę o złych parametrach, lub niezwodociągowane.

16 Zlikwidowano 1 wodociąg w miejscowości Grądki gm. Godkowo oraz podłączono niezwodociągowaną miejscowość Kwietniewo gm. Rychliki do wodociągu sieciowego Dymnik gm. Rychliki. Zaburzenia w zbiorowym zaopatrzeniu w wodę w roku 2011 We wrześniu 2011 r. wystąpiło mikrobiologiczne skażenie wody w wodociągu w Dargowie (gm. Pasłęk), w której twierdzono obecność bakterii grupy Coli. Wydano decyzję z rygorem natychmiastowej wykonalności nakazującą wyłączenie wodociągu z eksploatacji do czasu usunięcia przyczyny i skutków skażenia, a także zapewnienie mieszkańcom tej miejscowości, do tego usunięcia awarii, wody zdatnej do picia. Administrator wodociągu poinformował stosownym komunikatem mieszkańców o zakazie spożywania wody w stanie surowym i w okresie skażenia dostarczał im wodę butelkowaną. Ocena kąpielisk Od 2011 roku 3 kąpieliska: Jeziorko i Zakrzewko w Pasłęku oraz kąpielisko nad Jeziorem Korsuń w Kiersitach gmina Rychliki pełnią funkcję miejsc wykorzystywanych do kąpieli. Ocena gospodarki ściekowej W roku sprawozdawczym w gminie Pasłęk skanalizowano 3 miejscowości Tulno, Rogajny, Rzędy. W gminie Tolkmicko skanalizowano wieś Łęcze, Pagórki. W dalszym ciągu zwraca uwagę niski stopień zorganizowanej i bezpiecznej gospodarki ściekowej na terenie Powiatu. W chwili obecnej skanalizowanych jest tylko ok.15% wsi. Taka sytuacja, wobec jednoczesnego wysokiego stopnia zwodociągowania terenu, rodzi nieprawidłowości w prowadzeniu gospodarki ściekowej, mogące stwarzać zagrożenia dla środowiska naturalnego i zdrowia ludzi. Ścieki bytowe z miejscowości nieskanalizowanych w najlepszym razie są gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, a następnie wywożone na pobliskie oczyszczalnie ścieków, przy czym dyskusyjna jest sprawa faktycznego braku odpływów nieczystości z tych zbiorników do środowiska (szczelności szamb i systematyczności ich opróżniania). Część gospodarstw rolnych nie posiada szczelnych zbiorników, a ścieki bytowe odprowadzane są do gleby, rowów melioracyjnych lub cieków wodnych. Odprowadzanie ścieków do środowiska stanowi potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzi, z uwagi na możliwość zanieczyszczenia mikrobiologicznego i fizykochemicznego wód stanowiących źródła wody do spożycia przez ludzi, zanieczyszczenia płodów rolnych przeznaczonych do bezpośredniego spożycia (na surowo np. warzywa) oraz wody i karmy spożywanej przez zwierzęta hodowlane. IV. OCENA STANU SANITARNEGO OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W roku 2011, na terenie Powiatu pod nadzorem PPIS w Elblągu znajdowało się 285 obiektów użyteczności publicznej. Były to obiekty o bardzo zróżnicowanym charakterze. Największą grupę stanowiły zakłady usługowe: obiekty hotelarskie, zakłady fryzjerskie oraz inne obiekty, (sportowe, kulturalnowidowiskowe, cmentarze, apteki, zakłady pogrzebowe, parkingi, place zabaw itp.). Wyrywkowymi kontrolami objęte były także obiekty nie ujęte w ewidencji przystanki i posesje. Podczas kontroli sanitarnych nie stwierdzano na ogół nieprawidłowości natury sanitarnotechnicznej. Działania PPIS w roku 2011 przyniosły wyegzekwowanie decyzji z lat ubiegłych i tym samym poprawę stanu sanitarnohigienicznego w następujących obiektach: 1. Przystanek PKP Gronowo Elbląskie gm. Gronowo Elbląskie decyzja z roku sprawozdawczego. PPIS opiniował także imprezy masowe odbywające się na terenie Powiatu zaopiniowano pozytywnie 5 przedsięwzięć. Do obiektów wyróżniających się pod względem stanu sanitarnohigienicznego: Zakład Fryzjerski z Solarium w Młynarach przy ul. Rynek 1, Studio Kosmetyczne Fanaberia w Kadynach, Solarium ITAKA w Pasłęku, Hotel Młyn Klekotki w Klekotkach, Hotel Pod Srebrnym Dzwonem w Kadynach, Zajazd Żuławy w Kazimierzowie, świetlice wiejskie w, Kamionku Wielkim (gm. Tolkmicko), Rogajnach i Borzynowie (gm. Pasłęk) oraz Rachowie (gm. Markusy).

17 IV. Raport Sekcji Higieny Pracy 2011 Starostwo Powiatowe Głównym kierunkiem podejmowanych przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego dla Miasta i Powiatu Elbląg w roku 2011 działań była realizacja zadań zmierzających do ograniczenia narażenia pracowników na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, co ma na celu zapobieganie występowaniu chorób zawodowych i innych schorzeń związanych z warunkami pracy. W roku 2011 na terenie Powiatu Elbląskiego PPIS dla Miasta i Powiatu Elbląg sprawował nadzór bieżący nad 376 obiektami (7403 pracowników). W zakładach pracy przeprowadzono 111 kontroli higieniczno sanitarnych. Wzmożony nadzór sprawowano nad zakładami pracy, w których stwierdzono przekroczenia norm higienicznych stężeń bądź natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy oraz, w których występuje narażenie na czynniki rakotwórcze. Działania szczególne w roku 2011 objęły kontrole warunków pracy i oceny narażania zawodowego pracowników zatrudnionych: w warunkach narażenia na hałas i drgania mechaniczne oraz w warunkach narażenia na czynniki chemiczne i biologiczne w zakladach opieki zdrowotnej. W wyniku stwierdzonych naruszeń przepisów higieniczno sanitarnych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny dla Miasta i Powiatu Elbląg w roku 2011 wydał 36 decyzji administracyjnych. Najczęściej spotykanymi uchybieniami były: brak badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, nie przestrzeganie częstotliwości wykonywania tych badań, niewłaściwy stan pomieszczeń higienicznosanitarnych, brak oceny ryzyka zawodowego, nieprzestrzeganie przepisów obowiązujących podmioty zawodowo stosujące substancje i preparaty chemiczne (brak lub nieprawidłowe karty charakterystyk, niewłaściwe warunki magazynowania chemikaliów). W wyniku postępowania wyegzekwowano poprawę na stanowiskach pracy: obniżenie narażenia na cz. szkodliwe do norm higienicznych 57 stanowisk, doprowadzono do wymogów zaplecze sanitarno higieniczne dla 100 pracowników, odnowiono pomieszczenia pracy, zapewniono właściwe oświetlenie pomieszczeń pracy, właściwe ogrzewanie i wentylację, wyrównano podłogę w pomieszczeniach pracy dla 101 pracowników. Do zakładów pracy na terenie Powiatu Elbląskiego, w których występowały szczególne zagrożenia zdrowotne dla pracowników, należały: SPZOZ Szpital Powiatowy w Pasłęku, Odlewnia ORWO w Pasłęku, PPH KANIA w Rychlikach, Firma GODMAR w Milejewie, PPH GALWAN w Gronowie Górnym ze względu na narażenie pracowników na czynniki rakotwórcze w środowisku pracy oraz Zakład Produkcji Opakowań z Tektury w Młynarach ze względu na 5o krotne przekroczenie normatywu higienicznego hałasu w środowisku pracy. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny dla Miasta i Powiatu Elbląg sprawował także nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustaw: o substancjach i preparatach chemicznych; o zapobieganiu narkomanii oraz o produktach biobójczych, poprzez kontrole podmiotów wprowadzających do obrotu produkty chemiczne, prekursory narkotykowe grupy 2 i 3 oraz produkty biobójcze, a także kontrolując podmioty gospodarcze wykorzystujące w/w produkty w swojej działalności zawodowej. Do ważnych zadań należał również nadzór nad warunkami bezpiecznego usuwania odpadów zawierających azbest. W roku 2011 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny dla Miasta i Powiatu Elbląg prowadził m.in. kontrole podmiotów wprowadzających do obrotu produkty biobójcze; w wyniku tych działań wycofano z obrotu 22 produkty wprowadzone bez wymagane pozwolenia. W roku 2011 prowadzono 3 postępowania w związku z podejrzeniem choroby zawodowej osób zatrudnionych w zakładach pracy na terenie Powiatu Elbląskiego, wydano 1 decyzję stwierdzającą chorobę zawodową (choroba układu ruchu spowodowana sposobem wykonywania pracy)

18 V. Raport o stanie sanitarnym zakładów żywnościowo żywieniowych na terenie Powiatu Ziemskiego Elbląg za rok 2011 W roku 2011 na terenie Powiatu Elbląskiego, PPIS w Elblągu sprawował nadzór sanitarny nad 432 zakładami żywnościowo żywieniowymi, w tym: 24 obiektami produkcji żywności; 277 obiektami obrotu żywnością; 83 obiektami żywienia zbiorowego otwartego, w tym: w zakładach małej gastronomi 57; 46 zakładami żywienia zbiorowego zamkniętego. Przeprowadzono 524 kontrole sanitarne w zakładach żywnościowożywieniowych, a ponadto 7 kontroli w 2 wytwórniach materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością. W 276 obiektach przeprowadzono ocenę stanu sanitarnego. W wyniku kontroli sanitarnych nałożono 45 mandaty karne na sumę 9200 zł, w tym: piekarnie 2 na sumę 700 zł sklepy spożywcze 33 na sumę 6700 zł w tym super, hipermarkety 1 na sumę 200 zł zakłady żywienia zbiorowego otwarte 10 na sumę 1800 zł w tym zakłady małej gastronomii 5 na sumę 500 zł Wydano: 39 decyzji administracyjnych, 16 decyzji zmieniających termin wykonania zaleceń, 42 zaświadczeń o spełnieniu wymogów sanitarnych do koncesji na alkohol 61 decyzji zezwalających na prowadzenie działalności. 305 decyzje o nałożeniu opłat za czynności kontrolne Wycofano z obrotu środki spożywcze niewłaściwej jakości zdrowotnej na sumę 6330,17 zł. Przeprowadzono 49 ocen wyżywienia pod względem jakościowym w zakładach żywienia zbiorowego zamkniętego tj. w stołówkach przedszkolnych, szkolnych, koloniach letnich, innych zakładach żywienia, które oceniono pozytywnie. Pobrano do badań laboratoryjnych 18 próbek żywnościowych, które nie uległy dyskwalifikacji. Ogólną ocenę zakładów żywieniowo żywnościowych w poszczególnych grupach przedstawiono w tabeli nr 2.