PODOBIEOSTWA, RÓŻNICE I ROZWIJANIE STRUKTUR SPOŁECZNO-GOSPODARCZYCH WYBRANYCH POWIATÓW W PODREGIONACH WIELKOPOLSKI. DR TOMASZ BRZĘCZEK Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2 Przedsiębiorstwa zarejestrowane Bezrobocie zarejestrowane Podmioty gospodarcze zarejestrowane Typ powiatu (ziemski, grodzki; centrum, peryferiu m) Szkolnictwo Struktura społ.-gosp. powiatu Kapitał społeczny i ludzki Struktura społ.-gosp. liczba, typ i proporcje podmiotów działalności społ.- gosp., ale i jakościowy czynnik ludzki oraz typ systemu - tu powiatu.
Zakres przestrzenny i czasowy Źródło: Rocznik Statystyczny Podregiony Wielkopolski 2010 3
Stopa bezrobocia w Wielkopolsce i badanych powiatach Źródło: Rynek Pracy w województwie wielkopolskim 2010, Wlkp. O. GUS 4
5 Szkolnictwo ponadgimnazjalne Szkoły zasadnicze zawodowe Technikum lub technikum uzupełn. Licea profilowane Licea ogólnokształcące Szkoły policealne Szkoły wyższe i ich filie Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6 250 200 150 100 Szkoły wyższe i ich filie Szkoły policealne Licea ogólnokształcące Licea profilowane 50 0 Technikum i technikum uzupełn. Zasadnicze szkoły zawodowe Rozkład liczby szkół wg powiatu i typu szkoły Źródło: SIO XII 2010
7 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Szkoły wyższe i ich filie Szkoły policealne Licea ogólnokształcące Licea profilowane Technikum i technikum uzupełn. Zasadnicze szkoły zawodowe Struktura szkolnictwa w badanych powiatach (%)
8 Podmioty gospodarcze REGON zarejestrowane Mikro (do 9 pracowników) Małe (do 49 pracowników) Średnie (do 249 pracowników) Duże i wielkie (250 i więcej pracowników) Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9 Poznao Konin wągrowiecki średzki poznaoski konioski poniżej 10 10-49 50-249 250 i więcej jarocioski gostyoski 88% 90% 92% 94% 96% 98% 100% Struktura populacji podmiotów gospodarczych wg liczby zatrudnionych (%) Źródło: REGON XII 2010
10 Przedsiębiorstwa zarejestrowane Małe (do 49 pracowników) Średnie (do 249 pracowników) Duże (do 999 pracowników) Wielkie (1000 i więcej pracowników) Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
11 Poznao Konin wągrowiecki średzki poznaoski konioski 10-49 pracowników 50-249 250-999 co najmniej 1000 jarocioski gostyoski 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Struktura populacji przedsiębiorstw wg liczby zatrudnionych (%) Źródło: REGON XII 2010
12 Populacja zarejestrowanych bezrobotnych W wieku poniżej 25 lat W wieku 25-49 lat W wieku 50 lat i więcej Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
13 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 50 lat i więcej 25-49 lat poniżej 25 lat 10% 0% Struktura populacji bezrobotnych wg wieku (%) Źródło: Sprawozdanie WUP XII 2010
14 Analiza statystyczna struktury społ.-gosp. badanych powiatów Ustalenie cech struktury różnych i podobnych dla powiatów Pomiar i mapa zróżnicowania struktur w powiatach Analiza głównych składowych struktury społ.-gosp. Zalecenia dla powiatu wągrowieckiego Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
15 s odchylenie std., m średnia dla Cecha struktury (odsetek odpowiedniej populacji) badanych powiatów Składowe struktury społ.-gosp. s (%) m (%) s/m Zasadnicze szkoły zawodowe 5,2 14,5 0,36 Licea ogólnokształcące 8,8 25,0 0,35 Licea profilowane 3,3 8,7 0,38 Technikum i technikum uzupełn. 9,6 26,6 0,36 Szkoły policealne 9,6 21,4 0,45 Szkoły wyższe 4,0 3,9 1,03 Mikro podmioty gosp. 0,9 94,1 0,01 Małe podmioty gosp. 0,7 4,9 0,14 Średnie podmioty gosp 0,3 0,9 0,33 Duże i wielkie podmioty gosp. 0,1 0,1 0,50 Małe przedsiębiorstwa 3,4 83,5 0,04 Średnie przedsiębiorstwa 3,7 14,5 0,25 Duże przedsiębiorstwa 0,8 1,6 0,47 Wielkie przedsiębiorstwa 0,4 0,4 0,99 Bezrobotni poniżej 25 lat 7,1 23,8 0,30 Bezrobotni od 25 do 49 lat 4,0 57,7 0,07 Bezrobotni w wieku 50-u lat i więcej 4,8 18,5 0,26
poznański 6,1 wągrowiecki 4,5 4,8 4,9 5,0 5,1 5,6 koniński Poznań Konin średzki jarociński gostyński Niepodobieostwo strukturalne do powiatu poznaoskiego (odległośd średnia między dwoma powiatami = 4,1 odchyleo standardowych cech) Skupiska: 1. Miasta Konin i Poznao. 2. Powiaty gostyoski, średzki i jarocioski. 3. Powiaty konioski i wągrowiecki.
Poznań 7,77 wągrowiecki 4,1 4,5 6,7 6,73 7,2 7,75 gostyński jarociński Konin poznański średzki koniński Niepodobieostwo strukturalne do miasta Poznania (odległośd średnia między dwoma powiatami = 4,1 odchyleo standardowych cech) Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
18 Cecha struktury (współczynnik korelacji) Składowe struktury społ.-gosp. Składowe struktury (% wariancji 17 cech) 1 (40%) 2 (25%) 3 (12,7%) Zasadnicze szkoły zawodowe* -0,77-0,07 0,15 Licea ogólnokształcące -0,13 0,93 0,16 Licea profilowane* -0,07-0,52-0,43 Technikum i technikum uzupełn.* -0,50-0,56-0,31 Szkoły policealne 0,79-0,03 0,01 Szkoły wyższe 0,64-0,10 0,51 Mikro podmioty gosp. 0,17 0,01-0,35 Małe podmioty gosp. -0,29-0,10 0,04 Średnie podmioty gosp 0,09 0,06 0,89 Duże i wielkie podmioty gosp. 0,61 0,72 0,20 Małe przedsiębiorstwa 0,11-0,33-0,92 Średnie przedsiębiorstwa -0,34 0,19 0,91 Duże przedsiębiorstwa 0,75 0,49-0,25 Wielkie przedsiębiorstwa* 0,85 0,17-0,06 Bezrobotni poniżej 25 lat -0,64-0,65 0,04 Bezrobotni od 25 do 49 lat 0,81 0,17-0,27 Bezrobotni w wieku 50-u lat i więcej* 0,27 0,81 0,16 *Cechy o najniższej korelacji z czterema składowymi (0,75; 0,6; 0,76; 0,75, 0,78)
19 Wnioski i zalecenia dla wągrowieckiego I Składowa I. Wysoki odsetek szkół policealnych, wyższych, przedsiębiorstw dużych i wielkich oraz bezrobotnych 25-49 lat wiąże się z niskim odsetkiem szkół zawodowych i odwrotnie. Wągrowiecki ma wysoki odsetek szkół policealnych i filię szkoły wyższej, co powinno zmniejszyd bezrobocie w grupie do 25 lat. Wągrowiecki ma mało dużych przedsiębiorstw i nie ma wielkich, co zwiększa bezrobocie w wieku 25-49 lat. Wągrowiecki ma jednak najniższy odsetek bezrobotnych w wieku 25-49 lat dzięki znacznemu udziałowi szkół zawodowych i techników. Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
20 Wnioski i zalecenia dla wągrowieckiego II Składowa II. Wysoki odsetek liceów og., bezrobotnych 50+ oraz dużych i wielkich podmiotów gosp. wiąże się z niskim odsetkiem liceów profil., techników i bezrobotnych do 25 lat i odwrotnie co do poziomów zmiennych. Wągrowiecki ma niski odsetek liceów og., bezrobotnych 50+ oraz dużych i wielkich podmiotów, natomiast duży liceów profil., techników i bezrobotnych do 25 lat. Dużo młodych kooczy technikum lub liceum profilowane i rejestruje się na bezrobociu. Nie ma podmiotu, pod który byłoby to profilowanie. Rozwiązaniem jest sprowadzenie odpowiednich dużych podmiotów-pracodawców albo zmiana profilowania. Alternatywne rozwiązania to kontynuacja nauki, albo zapewnienie staży i praktyk w firmach w regionie. Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
21 Wnioski i zalecenia dla wągrowieckiego III Składowa III. Wysoki odsetek średnich podmiotów gosp. i średnich przedsiębiorstw wiąże się z niskim odsetkiem małych przedsiębiorstw i odwrotnie. Wągrowiecki ma drugi najwyższy odsetek małych przedsiębiorstw obok konioskiego. Jest to konsekwencją omówionych wcześniej zależności i struktury szkolnictwa, ale informuje też, że firm średnich i dużych, a więc przemysłowych jest mało. Profilowanie kształcenia i inwestowanie warto prowadzid z ich udziałem i dla nich. Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
22 Źródło dalszych wyników: Projekt Badanie kapitału społecznego jako czynnika determinującego skutecznośd strategii polityki społecznej w Wielkopolsce współfinansowany w ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Piła, 24.04.2012; Północna Wielkopolska lider czy outsider regionu? Analiza czynnikowa środowiska gospodarczego powiatu Przewiduj i reaguj - zarządzanie zmianą w subregionie pilskim - projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
23 Reprezentacja szkół dyrektorzy lub ich zastępcy w 180 szkołach ponadgimnazjalnych Dobór warstwowo-losowy proporcjonalny Cel: ocena cech kapitału społecznego szkoły, w tym nauczycieli i uczniów Metoda: wywiad
Rozkład liczby badanych szkół wg powiatu i typu 24
25 Reprezentacja przedsiębiorstw Kierownicy lub właściciele 150 przedsiębiorstw Dobór warstwowo-losowy Przedmiot: ocena cech kapitału społ. przedsiębiorstwa, jego pracowników i kierownictwa Metoda: wywiad
Rozkład liczby badanych przedsiębiorstw wg powiatu i wielkości zatrudnienia 26
Rozkład badanych wg płci, stanowiska i stażu pracy 27
28 Reprezentacja bezrobotnych 1000 osób Dobór warstwowo-celowy Przedmiot: ocena własnego kapitału społ. i działao urzędów pracy Metoda: ankieta
Rozkład ankietowanych bezrobotnych wg płci, powiatu i wieku 29
Rozkład ankietowanych bezrobotnych wg wykształcenia w 8 powiatach ogółem i osobno 30
31 Stan zdrowia i niepełno- -sprawnośd Brak stażu, rekomen dacji i doświadczenia zawodowego Tryb życia, dyspozyc yjnośd Brak kompetencji i znajomości Niepewnośd własnej działalności gospodarczej Klasyfikacja bezrobotnych według przeszkód w podjęciu pracy
Rozkład ocen kapitału społecznego 32