STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO DO 2020 ROKU

Transkrypt

1 Samorząd Województwa Wielkopolskiego STRATEGIA ROZWOJU WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO DO 2020 ROKU ZRÓŻNICOWANIA WEWNĄTRZREGIONALNE WOJEWÓDZTWA WIELKOPOLSKIEGO Poznań - maj r.

2 2

3 Na podstawie diagnozy społeczno-gospodarczej sytuacji Wielkopolski podjęto próbę syntetycznego spojrzenia na zróżnicowanie wybranych problemów, charakteryzujących region wielkopolski na poziomie podregionów i niższym, opierając się na następujących wskaźnikach: zróżnicowanie PKB na mieszkańca i jego dynamika w latach , zróżnicowanie wydatków inwestycyjnych gmin i ich dynamika w latach , zróżnicowanie stopy bezrobocia i jej dynamiki w latach , zróżnicowanie liczby podmiotów gospodarczych, zarejestrowanych w systemie REGON, i jej dynamika w latach , zróżnicowanie liczby lekarzy przypadających na mieszkańców i jej dynamiki w latach , zróżnicowanie liczby łóżek szpitalnych przypadających na mieszkańców i jej dynamiki w latach , zróżnicowanie powierzchni użytkowej mieszkań na 1 mieszkańca i jej dynamiki w latach , zróżnicowanie udziału ludności otrzymującej pomoc społeczną i jej dynamiki w latach Jak pokazuje wykres i mapa, dotyczące zróżnicowania PKB per capita w subregionach kraju, Wielkopolska plasuje się w grupie subregionów o wartości wskaźnika poniżej średniej krajowej (z wyjątkiem Poznania, gdzie wartość ta jest ponad dwukrotnie wyższa). Ta sytuacja zbiega się jednak z niską dynamiką wzrostu PKB szczególnie w przypadku subregionu ego (101,2%), a także subregionu pilskiego (102,5%) miasta Poznania (102,6%) oraz Zróżnicowanie PKB na mieszkańca i jego dynamiki w podregionach (NTS3) w latach Średnia wartość PKB na mieszkańca (zł) śr. kraj. = ,7 m. Kraków legnicki szczeciński bielsko-bialski m.poznań Gdańsk,Sop.Gdynia m.łódź centralny śląski bydgoski m. Wrocław m. Warszawa warszawski 1 lubelski 2 świętokrzyski 3 białost.-suwalski 4 rzeszow.-tarnob. ciechan.-płocki gorzowski rybnicko-jastrzębski częstochowski olsztyński koszaliński zielonogórski jel.-wałbrzyski 3 tor.-włocławski piotrk.-skierniew opolski pilski kaliski 2 słupski koniński gdański wrocławski elbląski 4 radomski łódzki krak.-tarnowski łomżyński ełcki bialskopodlaski ostrołęc.-siedlec. krośn.-przemys. chełm.-zamojski nowosądecki śr. kraj = 104,5 3

4 4

5 subregionu kaliskiego (103,5%) przy średniej krajowej wynoszącej 104,5%. Jedynie w subregionie konińskim średnia wartość dynamiki wzrostu PKB w latach była wyższa od średniej krajowej i wynosiła 104,8%. Daje to generalny obraz znaczącego PKB w Poznaniu przy niskiej dynamice jego zmian oraz pozostałej części województwa o niskim poziomie PKB na mieszkańca i niskiej (w stosunku do średniej krajowej) dynamice wartości wskaźnika. Jeśliby przyjąć, że tendencja ta utrzyma się przez dłuższy okres czasu to najkorzystniejsze zamiany w PKB należy upatrywać w subregionie konińskim, gdzie średnia wartość PKB na mieszkańca (15 804,70 zł) była niższa od średniej krajowej (19 340,70 zł) jednak z dynamiką najwyższą w województwie. Zróżnicowanie stopy bezrobocia i jej dynamiki w powiatach Wielkopolski w latach Średnia stopa bezrobocia śr. wojew. = 15,2 kępiński wolsztyński złotowski grodziski czarnkowsko-trzcianecki jarociński chodzieski koniński słupecki pleszewski kolski gnieźnieński Kalisz wągrowiecki Konin gostyński ostrzeszowski turecki kaliski śr. wojew. = 107,1 wrzesiński międzychodzki średzki pilski nowotomyski Leszno obornicki leszczyński W odniesieniu do bezrobocia najkorzystniej wypadają powiaty południowozachodniej (wolsztyński, grodziski i ) i południowo-wschodniej (kępiński, ostrzeszowski i kaliski) Wielkopolski, gdzie stopa bezrobocia jest niższa od średniej wojewódzkiej (w latach na poziomie 15,2%), przy jednoczesnej niskiej dynamice jego przyrostu. Odbiega znacznie od tej sytuacji Poz nań i okolice (powiat grodzki i ziemski), gdzie przy stopie bezrobocia najniższej w regionie (odpowiednio 6,0% i 8,6%) zaznacza się w analizowanym okresie czteroletnim znaczna dynamika na poziomie 121,2% i 121,6% (największy przyrost bezrobocia w regionie). Najbardziej niekorzystna sytuacja odnośnie bezrobocia występuje w powiatach: konińskim, gnieźnieńskim, obornickim, wrzesińskim i średzkim, gdzie wraz z wysoką średnią wartością stopy bezrobocia (18-23%) - wyższą od średniej wojewódzkiej, pojawia się jednocześnie wysoki przyrost stopy bezrobocia (dynamika %, przy średniej dla regionu 107,1%). Powyżej omówiona sytuacja nie znajduje odbicia w zróżnicowaniu zarówno wydatków inwestycyjnych, jak też liczby podmiotów gospodarczych. Jedynie Poznań i okolice odbijają zawsze na korzyść na tle regionu. Najkorzystniejsza sytuacja w odniesieniu do zróżnicowania wydatków inwestycyjnych w regionie występuje w powiatach: konińskim, m, pilskim i w Poznaniu gdzie wartości wskaźników na mieszkańca (od 295 zł do 428 zł) są wyższe od średniej dla regionu (w latach = 258,4 zł) oraz towarzyszy temu Poznań 5

6 6

7 również dodatnia i wyższa od średniej wojewódzkiej (97,7%) dynamika wzrostu wydatków inwestycyjnych. Najbardziej niekorzystna sytuacja występuje w gminach powiatów: ego i ego oraz wągrowieckiego, średzkiego, kolskiego i ego, gdzie dynamika wydatków inwestycyjnych jest ujemna, a średnia wartość wskaźnika jest poniżej 224 zł. Wydatki inwestycyjne budżetów gmin w układzie powiatów Wielkopolski w latach Średnia wartość wydatków na mieszkańca (zł) 430 koniński 380 Leszno 330 Konin pilski Poznań 280 Kalisz śr. wojew. = 258,4 czarnkowsko-trzcianecki leszczyński kaliski chodzieski 230 pleszewski ostrzeszowski grodziski kolski jarociński słupecki wolsztyński średzki obornicki wągrowiecki turecki kępiński gostyński 180 gnieźnieński międzychodzki nowotomyski wrzesiński złotowski śr. wojew. = 97,7 Zróżnicowanie liczby podmiotów zarejestrowanych w systemie REGON i jej dynamiki w powiatach Wielkopolski w latach Poznań Średnia liczba podmiotów na 1000 mieszkańców Leszno 125 Kalisz 105 obornicki śr. wojew. = 94,1 wrzesiński chodzieski wolsztyński Konin średzki pilski leszczyński nowotomyski gnieźnieński 85 wągrowiecki międzychodzki grodziski ostrzeszowski gostyński kępiński pleszewski czarnkowsko-trzcianecki słupecki 65 jarociński kolski turecki złotowski kaliski koniński śr. wojew. = 104,5 7

8 Zróżnicowanie liczby podmiotów gospodarczych w powiatach nie odpowiada rozkładem przestrzennym poziomowi wydatków inwestycyjnych. W tym przypadku najlepsza sytuacja występuje (prócz Poznania i okolic) w powiatach: wrzesińskim i obornickim oraz w Kaliszu i Lesznie (wartości powyżej średniej wojewódzkiej wynoszącej 94,1 podmiotów gospodarczych na 1000 mieszkańców), natomiast najmniej korzystna sytuacja jest w części północnej (powiaty: złotowski, pilski, chodzieski i wągrowiecki) oraz południowej (powiaty: leszczyński, i ) regionu, a także w powiecie pleszewskim i tureckim. Zróżnicowanie liczby łóżek szpitalnych przypadających na mieszkańców i jej dynamiki w powiatach Wielkopolski w latach m.konin 95 m.poznań m.kalisz średnia liczba łóżek na mieszkańców 85 m.leszno 75 chodzieski obornicki 65 pilski 55 śr. wojew. = 47,9 45 międzychodzki kępiński pleszewski gostyński złotowski wągrowiecki gnieźnieński nowotomyski średzki wrzesiński grodziski jarociński słupecki wolsztyński ostrzeszowski czarnkowsko-trzcianecki turecki kolski leszczyński kaliski śr. wojew. = 100,5 W przypadku wskaźnika liczby łóżek przypadającej na mieszkańców w powiatach regionu należy stwierdzić, że najlepiej wypadają miasta Leszno i Konin oraz powiaty: obornicki, chodzieski i pilski, gdzie wartość wskaźnika jest wyższa od średniej wojewódzkiej (47,9 łóżek na mieszkańców, przy średniej unijnej UE-15 = 55), a dynamika wzrostu dodatnia i większa od średniej dynamiki wojewódzkiej wynoszącej 100,5%. Nieco słabiej wypadają Poznań i Kalisz, gdzie liczba łóżek szpitalnych w stosunku do liczby mieszkańców w latach zmniejsza się (dynamika ujemna) przy nadal znacznie wyższej (ponad dwukrotnie) od średniej wojewódzkiej wartości wskaźnika. Najgorsza sytuacja występuje w powiecie konińskim, gdzie brak jest łóżek szpitalnych oraz w powiatach: m, grodziskim i leszczyńskim, w których liczba łóżek szpitalnych jest o połowę niższa od średniej regionu, przy jednoczesnej ujemnej dynamice. 8

9 Nieco podobnie wygląda sytuacja odnośnie liczby lekarzy, przypadających na mieszkańców w powiatach Wielkopolski. Najlepiej wypadają miasta: Poznań, Konin i Kalisz oraz nieco słabiej Leszno i powiat pilski gdzie wartości wskaźników (od 49,1 do 22,1 lekarzy na mieszkańców) są wyższe od średniej wojewódzkiej wynoszącej za okres ,1%, przy jednoczesnej dodatniej dynamice wzrostu (z jednym wyjątkiem w przypadku miasta Leszna, gdzie dynamika była na poziomie 96,9%). Ponad 75% pozostałych powiatów regionu stanowi grupę z liczbą lekarzy niższą od średniej wojewódzkiej i dodatnią dynamiką wzrostu liczby lekarzy (największy średni przyrost wykazuje powiat gostyński 145%). Zarówno w przypadku wskaźnika liczby łóżek szpitalnych jak i liczby lekarzy przypadających na mieszkańców, zauważyć można powtarzający się związek pomiędzy wysoką wartością wskaźników w powiatach grodzkich (a dokładniej dawnych miastach wojewódzkich) a niską w powiatach ziemskich je otaczających. Jest to efekt lokowania wysokospecjalistycznej bazy medycznej w dużych ośrodkach miejskich, których obszar obsługi obejmuje nie tylko sąsiedni powiat ziemski, ale i często cały region. 50 m.poznań Zróżnicowanie liczby lekarzy przypadających na mieszkańców i jej dynamiki w powiatach Wielkopolski w latach Średnia liczba lekarzy na mieszkańców m.leszno 20 śr. wojew. = 19,1 śr. wo jew. = 103,8 m.konin m.kalisz pilski obornicki chodzieski gnieźnieński 15 pleszewski słupecki kolski ostrzeszowski jarociński międzychodzki gostyński kępiński turecki wolsztyński średzki 10 wrzesiński czarnkowsko-trzcianecki grodziski wągrowiecki koniński złotowski kaliski nowotomyski leszczyński Powierzchnia użytkowa mieszkań na mieszkańca Wielkopolski jest najmniejsza generalnie w Wielkopolsce północnej oraz w części środkowej regionu. W powiązaniu z dynamiką, która jest dodatnia w całym województwie, należy stwierdzić, że najlepsza sytuacja jest w powiatach: kaliskim, m, wolsztyńskim, leszczyńskim, ostrzeszowskim i m (wartości wskaźnika w przedziale 21-22,8), gdzie przy wyższej od średniej wojewódzkiej powierzchni (20,9) jest też największa dynamika przyrostu (od 107% do 110%). Najgorzej sytuacja przedstawia się w Koninie i powiatach: gnieźnieńskim, pilskim i m. W tych powiatach powierzchnia użytkowa mieszkań na mieszkańca jest znacznie niższa od średniej regionalnej, przy jednoczesnej najmniejszej dynamice przyrostu powierzchni mieszkalnej. 9

10 10

11 Zróżnicowanie powierzchni użytkowej mieszkań i jej dynamiki w powiatach Wielkopolski w latach ostrzeszowski Poznań kępiński nowotomyski gostyński międzychodzki jarociński średzki Leszno grodziski pleszewski chodzieski kaliski wąg9owt cia d1 T -9owskKonin f słupecki czarnkowsko-trzcianecki wągrowj/1 T remski Kalisz złotowski leszczyński pilski Konin gnieźnieński kolski koniński obornicki turecki