Cement i beton w budownictwie obiektów infrastruktury komunikacyjnej

Cement i beton w budownictwie obiektów infrastruktury komunikacyjnej Zbigniew Giergiczny Pełnomocnik Zarządu ds. Badań i Rozwoju Produktów Grupy Górażdże

Mity o drogach betonowych Mit Ograniczone doświadczenia Mit Brak dokumentacji technicznej Mit Wyższe koszty budowy i utrzymania Mit Brak polskich wykonawców Mit Większa hałaśliwość Mit Większe obciążenie środowiskowe

Fakty o drogach betonowych NAWIERZCHNIE BETONOWE UZASADNIONE ROZWIĄZANIE DLA POLSKICH DRÓG FAKT! przy nowoczesnych rozwiązaniach gwarantowana jest 40 50 letnia żywotność niższe whole life costs TRWAŁOŚĆ FAKT! jasność dobra widoczność brak zjawiska koleinowania BEZPIECZEŃSTWO FAKT! na wysokie i niskie temperatury ognioodporność ODPORNOŚĆ FAKT! niski poziom hałasu mniejsze zużycie paliwa

Fakty o drogach betonowych NOWOCZESNY SPRZĘT I DUŻE DOŚWIADCZENIE FAKT! 4

Fakty o drogach betonowych NAJNOWSZE TECHNOLOGIE BUDOWY FAKT! 5

Fakty o drogach betonowych NOWOCZESNA DOKUMENTACJA TECHNICZNA FAKT! 6

Wymagania dla obiektów mostowych i drogowych honorowane przez nadzór budowlany Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30.05.2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz. U. z 2000 r., Nr 63, poz. 735) PN 91/S 10042 Obiekty mostowe. Konstrukcje betonowe, żelbetowe i sprężone. Projektowanie. PN S 10040 Obiekty mostowe. Konstrukcje betonowe, żelbetowe i sprężone. Wymagania i badania.

M-13.01.00 Wymogi dotyczące materiałów 2.3.1. Cement Do wykonania betonu konstrukcyjnego powinien być stosowany cement portlandzki CEM I niskoalkaliczny: 1) do betonu klasy B25 cement CEM I klasy 32,5 N, 2) do betonu klasy B30, B35 i B40 cement CEM I klasy 42,5 N, 3) do betonu klasy B45 i większej cement I klasy 52,5 N, spełniający wymagania normy PN-EN 197-1:2002 [2]. Dopuszczalne jest stosowanie jedynie cementu czystego (bez dodatków). Stosowane cementy powinny charakteryzować się następującymi składem: 1) zawartość określona ułamkiem masowym krzemianu trójwapniowego (alitu) C 3 S nie większa niż 60%, 2) zawartość określona ułamkiem masowym C 4 AF + 2 x C 3 A - nie większa niż 20%, 3) zawartość określona ułamkiem masowym glinianu trójwapniowego C 3 A nie większa niż 7%, 4) zawartość alkaliów nie powinna przekraczać 0,6%, w przypadku kruszywa niereaktywnego 0,9%.

Dobór cementu wg normy PN-EN 206:2014 Beton. Część 1: wymagania, właściwości, produkcja i zgodność Według PN-EN 206:2014 cement należy wybierać biorąc pod uwagę: - realizację robót - przeznaczenie betonu - warunki pielęgnowania (np. obróbka termiczna) - wymiary konstrukcji (wzrost temperatury) - warunki środowiska - potencjalną reaktywność kruszywa z alkaliami

Wymagania dla cementu do betonu Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 30.05.2000 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogowe obiekty inżynierskie i ich usytuowanie (Dz. U. z 2000 r., Nr 63, poz. 735) p. 164.1. Do wykonywania betonów mostowych powinien być zastosowany cement portlandzki CEM I niskoalkaliczny NA: do betonu klasy B25 CEM I klasy 32,5NA do betonu klasy B30, B35 i B40 CEM I klasy 42,5NA do betonu klasy B45 i większej CEM I klasy 52,5NA PN-EN 206:2014 Beton: wymagania, właściwości, produkcja i zgodność maksymalny stosunek w/c minimalna klasa wytrzymałości minimalna zawartość cementu wymagania dodatkowe (stopień napowietrzenia, rodzaj cementu)

Wytrzymałość na ściskanie przy różnym współczynniku w/c

Stosunek w/c a wytrzymałość na ściskanie zapraw normowych na CEM I 42,5R i CEM III/B 42,5L Zawartość superplastyfikatora w zaprawie: w/c=0,4 0,8 % m.c. w/c=0,3 3,0 % m.c.

Wytrzymałość na ściskanie betonu z cementem CEM III/B 42,5L-LH/SR/NA cement = 340 kg/m 3

Cement o niskim cieple hydratacji LH wg PN-EN 197-1 Rodzaj cementu LH Wymagania CEM I do CEM V Ciepło hydratacji po 41 godzinach 270 J/g (oznaczone metodą semiadiabatyczną) Ciepło hydratacji po 7 dniach 270 J/g (oznaczone metodą ciepła rozpuszczania)

Ciepło hydratacji Różnica temperatur pomiędzy powierzchnią a wnętrzem elementu Spękania» obniżenie wytrzymałości Wydzielanie ciepła (proces egzotermiczny) Hydratacja cementu /m

Ciepło hydratacji cementów

Temperatura elementu betonowego ΔT= 15 o C Izolowana styropianem sześcienna kostka betonu o wymiarach 400mmx400mm cement = 300 kg/m 3 w/c = 0,5

Przepuszczalność betonu CEM I 32,5R CEM III/A 32,5N CEM II/B-S 32,5R CEM II/B-V 32,5R

M-13.01.00 Wymogi dotyczące stwardniałego betonu 2.4.2. Wymagane właściwości betonu Beton do konstrukcji mostowych musi spełniać wymagania zestawione w tablicy 2. W przypadku zastosowania dodatków i domieszek badanie odporności na działanie mrozu powinno być wykonane wg PN-88/B-06250 [15], z zastosowaniem wody oraz 2% roztworu solnego (NaCl), na oddzielnych próbkach

Wpływ napowietrzenia na nasiąkliwość wagową Receptura Zawartość powietrza [%] Nr 1 2,1 Nr 3 6,3

Nasiąkliwość wagowa [%] Nasiąkliwość betonu 5,0 4,5 4,0 3,5 28 56 90 termin badania [dni] Beton nienapowietrzony Beton napowietrzony

Nasiąkliwość stwardniałęgo betonu Średnia masa próbek nasyconych [g] Średnia masa próbek wysuszonych [g] Nasiąkliwość wagowa, [%] Ilość wody [g] badanie po 28 dniach Beton nienapowietrzony 2615 2515 4,0 100 Beton napowietrzony 2473 2370 4,3 103 badanie po 56 dniach Beton nienapowietrzony 2608 2513 3,8 95 Beton napowietrzony 2468 2371 4,1 97 badanie po 90 dniach Beton nienapowietrzony 2618 2519 3,9 99 Beton napowietrzony 2461 2364 4,1 97

Nasiąkliwość betonu Wpływ napowietrzenia na nasiąkliwość wagową DG [%] DR [%] Obecność uszkodzeń Nasiąkliwość wagowa [%] badanie po 28 dniach Receptura nr 1 0,62 16,5 brak 4,0 Receptura nr 3 0,25 8,5 brak 4,3 badanie po 56 dniach Receptura nr 1 0,55 15,8 brak 3,8 Receptura nr 3 0,32 6,8 brak 4,1

Drobnowymiarowe elementy drogowe PN-EN 1338:2005 Betonowakostka brukowa. Wymagania i metody badań PN-EN 1339:2005 Betonowe płyty brukowe. Wymagania i metody badań PN-EN 1340:2005 Krawężniki betonowe. Wymagania i metody badań Wymagania dotyczące wyrobów, metody badań oraz wytyczne dla zakładowej kontroli produkcji SPECYFIKACJE WYMAGANIA NORMOWE

Ocena trwałości w warunkach naturalnych Badanie nasiąkliwości Zalecenia IBDiM Nasiąkliwość 5% Klasa Znakowanie Normy europejskie Badana cecha Przykłady zastosowań 1 A nie określa się Powierzchnie osłonięte przed warunkami atmosferycznymi 2 B nasiąkliwość 6 % Nawierzchnie zewnętrzne nie poddawane oddziaływaniu środków odladzających Specyfikacje: nasiąkliwość 5!

Klasy ekspozycji Klasa ekspozycji oddziaływania chemiczne i fizyczne, wpływające na beton lub na zbrojenie, lub inne znajdujące się w nim elementy metalowe 26

Most Millenium we Wrocławiu Pylony: cement CEM II/B-S 42,5N XF2 - zamrażanie/rozmrażanie w obecności środków odladzajacych w/c 0,55, min. 300 kg cementu, klasa betonu C25/30, min. napowietrzenie 4,0 % XC4 - karbonatyzacja XD1- chlorki niepochodzące z wody morskiej Płyta pomostowa: cement CEM I 42,5R XF4 -zamrażanie/rozmrażanie w obecności środków odladzajacych w/c 0,45, min. 340 kg cementu, klasa betonu C30/37, napowietrzenie min. 4,0 % XC4 - karbonatyzacja XD3- chlorki niepochodzące z wody morskiej Fundamenty: CEM III/A 32,5N-HSR/LH/NA XA2- agresja chemiczna w/c 0,50, min. 320 kg cementu, klasa betonu C30/37, cement HSR XC2-karbonatyzacja XF1-zamrażanie/rozmrażanie

Przykłady zastosowań cementów z dodatkiem granulowanego żużla wielkopiecowego Niemcy most w ciągu autostrady A14 w Beesedau Zastosowane cementy: -CEM III/A 32,5N-NA -CEM II/B-S 42,5R -CEM II/B-S 32,5R Niemcy nawierzchnia autostrady A44 Zastosowany cement: - CEM III/A 42,5N Niemcy tunel w ciągu autostrady A71 (Erfurt Schweinfurt) Zastosowany cement: -CEM II/A-S 52,5R Belgia Obwodnica Antwerpii Zastosowany cement: - CEM III/A 42,5N Rumunia most Vidin-Calafat Zastosowany cement: - CEM III/A 42,5N

Most Rędziński we Wrocławiu GÓRNY POZIOM PYLONU cement portlandzki CEM I 42,5R (C 50/60) FILARY PYLONU cement hutniczy CEM III/A 42,5N-HSR/NA (C50/60) FUNDAMENT cement hutniczy CEM III/A 32,5N-LH/HSR/NA (C 30/37) najwyższy pylon w Polsce (122 m) najdłuższy żelbetowy most podwieszony w Polsce (część podwieszona 2 256 m = 512 m) najdłuższy most podwieszony na jednym pylonie w Polsce najdłuższe przęsło żelbetowe w Polsce 256 m największy powierzchniowo most żelbetowy na świecie (70 000 m 2 )

NOWE PODEJSCIE NOWE OGÓLNE SPECYFIKACJE TECHNICZNE

Opracowanie wykonano na zlecenie: Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad 00-874 Warszawa ul. Wronia 53 tel.: (+48 22) 375 88 88 Zgodnie z decyzją Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i Autostrad niniejsza ogólna specyfikacja techniczna stanowi obowiązującą podstawę sporządzenia specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych (STWiORB) przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych oraz jest zalecana do wykorzystania przy zlecaniu robót na drogach wojewódzkich, powiatowych i gminnych. Konsultacje: Departament Technologii Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie. Treść ogólnej specyfikacji technicznej opracowano wg stanu na dzień 31 maja 2013 r. Przy sporządzaniu STWiORB należy uaktualnić przepisy zawarte w wykorzystywanej niniejszej ogólnej specyfikacji technicznej.

Nowe Ogólne Specyfikacje Techniczne (OST) Wzorcowe Dokumenty Kontraktowe (WDK) dla systemów: tradycyjnego, "Projektuj i buduj" oraz "Utrzymaj standard Wymogi dotyczące składników Cement M-13.01.00 Beton konstrukcyjny Cement D-05.03.04 Nawierzchnia betonowa

Nowe Ogólne Specyfikacje Techniczne GDDKiA Beton konstrukcyjny - wymagania Rodzaj betonu Beton konstrukcyjny Beton konstrukcyjny sprężony Beton konstrukcyjny masywny Beton konstrukcyjny w klasach ekspozycji XA2, XA3, XD3 i XS3 Wymagania odnośnie cementu Cement portlandzki CEM I o całkowitej zawartości alkaliów Na 2 O eq wg PN-EN 196-2 do 0,8 % i początku wiązania wg PN-EN 196-3 120 minut. Cement portlandzki żużlowy CEM II/A-S o całkowitej zawartości alkaliów Na 2 O eq według PN-EN 196-2 0,8 %. Cement portlandzki żużlowy CEM II/B-S o całkowitej zawartości alkaliów Na 2 O eq wg PN-EN 196-2 0,9%. Powinien być stosowany cement CEM I Zaleca się stosowanie cementów takich jak dla betonu konstrukcyjnego lecz o niskim cieple hydratacji LH. Dopuszcza się również stosowanie cementu hutniczego CEM III/A za wyjątkiem klasy ekspozycji XF4. Cement portlandzki CEM I odporny na siarczany SR wg PN-EN 197-1 lub cement hutniczy CEM III/A HSR wg PN-B-19707. Cement w ofercie GC CEM I 42,5R CEM I 52,5R CEM II/A-S 52,5N CEM II/B-S 32,5R - NA CEM II/B-S 42,5N-NA CEM I 42,5R CEM I 52,5R CEM III/A 32,5N-LH/HSR/NA CEM III/A 42,5N-LH/HSR/NA CEM III/A 32,5N-LH/HSR/NA CEM III/A 42,5N-LH/HSR/NA Dopuszcza się, w razie potrzeby, zastosowanie cementów o wysokiej wytrzymałości wczesnej (R). Do betonu klasy wytrzymałości na ściskanie wyższej niż C30/37 powinien być stosowany cement klasy nie niższej niż 42,5.

Nowe Ogólne Specyfikacje Techniczne GDDKiA Beton nawierzchniowy- wymagania Rodzaje nawierzchni Rodzaj cementu Wymagania specjalne Nawierzchnia betonowa z odkrytym kruszywem w górnej warstwie Nawierzchnia betonowa do wczesnego obciążenia ruchem. Typowa nawierzchnia betonowa: - dolne warstwy nawierzchni; - nawierzchnie dwuwarstwowe z tej samej mieszanki; - nawierzchnie jednowarstwowe Cement portlandzki CEM I: 32,5 R lub N 42,5 R lub N Cement portlandzki żużlowy CEM II/A-S Cement portlandzki żużlowy CEM II/B-S Cement portlandzki CEM I: 32,5 R,N; 42,5 R,N; 52,5 R, N Cement portlandzki CEM I 42,5 Cement portlandzki żużlowy CEM II/A-S Cement portlandzki żużlowy CEM II/B-S Cement hutniczy CEM III/A 1) Właściwa ilość wody wg PN-EN 196-3 28,0% Wytrzymałość po 2 dniach wg PN-EN 196-1 29,0 MPa Początek wiązania wg PN-EN 196-3 120 minut Zawartość alkaliów Na 2 O eq. wg PN-EN 196-2 0,80 % Zawartość alkaliów Na 2 O eq. wg PN-EN 196-2 0,80 % Zawartość alkaliów Na 2 O eq. wg PN-EN 196-2, 0,90 % Zawartość alkaliów Na 2 O eq. wg PN-EN 196-2 0,80% Zawartość alkaliów Na 2 O eq. wg PN-EN 196-2, 0,80 % Zawartość alkaliów Na 2 O eq. wg PN-EN 196-2, 0,90 % Zawartość alkaliów Na 2 O eq. wg PN-EN 196-2 1,05 % Kategorie ruchu KR5 KR7 KR1 KR7 KR1 KR7 KR1 KR7 KR1 KR4 Cement w ofercie GC CEM I 42,5R CEM I 52,5R CEM II/A-S 52,5N CEM II/B-S 32,5R CEM II/B-S 42,5N CEM I 42,5R CEM I 52,5R CEM I 42,5R CEM II/A-S 52,5N CEM II/B-S 32,5R CEM II/B-S 42,5N CEM III/A 42,5N- LH/HSR/NA 1) min. klasa wytrzymałości cementu 42,5

Wytrzymałość na ściskanie wybranych cementów

Wymagania składu betonu w zależności od klasy ekspozycji Typ zagrożenia wskutek agresji zewnętrznej Klasa ekspozycji XF1 Opis środowiska Umiarkowane nasycenie wodą Przykład przyporządkowania do danej klasy Pionowe powierzchnie narażone na deszcz i zamarzanie Min. zawartość cementu [kg/m 3 ] Max. stosunek w/c Min. klasa wytrz. na ściskanie [N/mm 2 ] 300 0,55 C30/37 Inne wymagania --- Zamrażanie/ro zmrażanie XF2 XF3 XF4 Umiarkowane nasycenie wodą ze środkami odladzającymi Silne nasycenie wodą bez środków odladzających Silne nasycenie wodą ze środkami odladzającymi lub wodą morską Pionowe powierzchnie konstrukcji drogowych narażone na zamarzanie i działanie środków odladzających z powietrza Poziome powierzchnie narażone na deszcz i zamarzanie Jezdnie dróg i mostów narażone na działanie środków odladzających, Powierzchnie betonowe i strefy rozbryzgów narażone na działanie wody i zamarzanie 300 0,55 C25/30 320 0,50 C30/37 340 0,45 C30/37 Napowietrz enie min. 4,0% XA1 Słaba agresja chemiczna Beton narażony na kontakt z gruntem i wodą gruntową zgodnie z tabelą 300 0,55 C30/37 --- Agresja chemiczna XA2 XA3 Umiarkowana Beton narażony na kontakt z gruntem agresja chemiczna i wodą gruntową zgodnie z tabelą Silna agresja chemiczna Beton narażony na kontakt z gruntem i wodą gruntową zgodnie z tabelą 320 0,50 C30/37 360 0,45 C35/45 Cement odporny na siarczany SR lub HSR

Wartości graniczne dotyczące klas ekspozycji w przypadku agresji chemicznej gruntu naturalnego i wody gruntowej Charakterystyka chemiczna Referencyjna metoda badania XA1 XA2 XA3 Woda gruntowa SO 4 2- mg/l PN-EN 196-2 200 i 600 > 600 i 3000 > 3000 i 6000 ph ISO 4316 6,5 i 5,5 < 5,5 i 4,5 < 4,5 i 4,0 CO 2 mg/l agresywny PN-EN 13577 15 i 40 > 40 i 100 > 100 aż do nasycenia NH 4 + mg/l ISO 7150-1 15 i 30 > 30 i 60 > 60 i 100 Mg 2+ mg/l PN-EN ISO 7980 300 i 1000 > 1000 i 3000 > 3000 aż do nasycenia SO 4 2- mg/kg a całkowite Kwasowość wg Baumanna Gully ego ml/kg PN-EN 196-2 b Grunt 2000 i 3000 c > 3000 i 12000 > 12000 i 24000 PN-EN 16502 > 200 Nie spotykane w praktyce a Grunty ilaste o przepuszczalności poniżej 10-5 m/s można zakwalifikować do niższej klasy b Metoda badania przewiduje ekstrakcję SO 4 2- z użyciem kwasu chlorowodorowego; alternatywnie można zastosować ekstrakcję wodną, jeżeli takie badania były już wcześniej przeprowadzone w miejscu stosowania betonu c W przypadku, gdy istnieje ryzyko akumulacji jonów siarczanowych w betonie na skutek cyklicznego wysychania i nawilżania lub podciągania kapilarnego, wartość graniczną 3000 mg/kg należy zmniejszyć do 2000 mg/kg

Wymogi dotyczące składników Kruszywo M-13.01.00 Beton konstrukcyjny 1) w przypadku stwierdzenia, że badane kruszywo odpowiada 1 stopniowi potencjalnej reaktywności alkalicznej należy wykonać badanie dodatkowe zgodnie z PN-B-06714-34 [23]; dopuszczenie do zastosowania przy spełnieniu wymagania: reaktywność alkaliczna z cementem nie wywołująca zwiększenia wymiarów liniowych większych niż 0,1 %.

Cechy specjalne cementu zawarte w normach niska zawartość alkaliów NA H 2 O H 2 O Na + K + + H 2 O H 2 O Alkalia: cement domieszki Aktywna krzemionka: opal chalcedon trydymit krystobalit www.cement.org

REAKCJA ALKALIA-KRZEMIONKA :: Proces :: Kruszywo zawierające reaktywne formy krzemionki + Alkalia (cement, dodatki mineralne, domieszki chemiczne, środowisko zewnętrzne) + Wysoka wilgotność w betonie EKSPANSJA => SPĘKANIA BETONU

REAKCJA ALKALIA-KRZEMIONKA :: Występowanie w konstrukcjach ::

Cement niskoalkaliczny NA wg PN-B-19707:2013 Rodzaj cementu NA CEM I CEM II/A-LL Skład cementu specjalnego Wymagania dodatkowe a) Całkowita zawartość alkaliów wyrażona jako Na 2 O eq b) [% mas.] Alkalia aktywne d) Na 2 O eq [% mas.] 0,60 0,30-0,47 CEM II/A-V udział popiołu lotnego krzemionkowego c) V 14% 1,20 0,51 CEM II/A-S udział granulowanego żużla wielkopiecowego S 14% 0,70 0,48 CEM II/A-M (S-V) udział sumy popiołu lotnego krzemionkowego c) i granulowanego żużla wielkopiecowego (S+V) 14% 1,20 0,47 CEM II/B-V udział popiołu lotnego krzemionkowego c) V 25% 1,50 0,52 CEM II/B-S 0,80 0,48 CEM II/B-M (S-V) udział popiołu lotnego krzemionkowego c) V 20% 1,30 0,51 CEM III/A CEM III/B CEM III/C udział granulowanego żużla wielkopiecowego S 49% 0,95 0,28 udział granulowanego żużla wielkopiecowego S 50% 1,10 0,34 2,00 0,18-0,25 CEM IV/A (V) udział popiołu lotnego krzemionkowego c) V 25% 1,50 0,48 CEM IV/B (V) 2,00 0,36 CEM V/A (S-V) udział sumy popiołu lotnego krzemionkowego c) i granulowanego żużla wielkopiecowego (S+V) 49% udział sumy popiołu lotnego krzemionkowego c) i granulowanego żużla wielkopiecowego (S+V) 50% 1,60 0,28 2,00 0,16 CEM V/B (S-V) 2,00 0,16-0,21 a) Wymagania podstawowe dotyczące składu wg PN-EN 197-1:2012 b) Zawartość Na 2 O eq określana wg PN-EN 196-2:2013; Na 2 O eq =Na 2 O+0,658K 2 O c) Popiół lotny krzemionkowy (V) powinien spełniać wymagania zawarte w PN-EN 197-1, dodatkowo strata prażenia nie może przekraczać 5,0% masy, oznaczana zgodnie z PN-EN 196-2, lecz przy czasie prażenia wynoszącym 1h. d) oznaczono wg ASTM C 114-04

Wymogi dotyczące właściwości betonu M-13.01.00 Beton konstrukcyjny 2.2. Wymagania dotyczące betonu konstrukcyjnego Beton konstrukcyjny powinien mieć wytrzymałość określoną klasą wytrzymałości na ściskanie według PN-EN 206-1 [5] zgodną z wymaganiami ustalonymi dla klas ekspozycji betonu według PN-EN 206-1 [5] i PN-B-06265 [21] oraz odpowiadać wymaganiom podanym w dokumentacji projektowej. Beton w elementach konstrukcji narażonych na agresywne oddziaływanie zamrażania /rozmrażania bez środków odladzających albo ze środkami odladzającymi powinien wykazywać odporność na działanie mrozu oznaczoną stopniem mrozoodporności według PN-B- 06250 [22] nie mniejszą niż: - F100 w klasie ekspozycji XF1, - F150 w klasach ekspozycji XF2 i XF3, - F200 w klasie ekspozycji XF4.

Wymogi dotyczące właściwości betonu M-13.01.00 Beton konstrukcyjny Beton w elementach konstrukcji narażonych na oddziaływanie środowiska chemicznie agresywnego powinien wykazywać odporność na penetrację wody pod ciśnieniem według PN-EN 12390-8 [35] mierzoną maksymalną głębokością penetracji nie większą niż: - 60 mm w klasie ekspozycji XA1, - 50 mm w klasie ekspozycji XA2, - 40 mm w klasie ekspozycji XA3. Beton w elementach konstrukcji narażonych na korozję spowodowaną chlorkami w klasach ekspozycji XD3 i XS3 powinien wykazywać odporność na penetrację wody pod ciśnieniem według PN-EN 12390-8 [35] mierzoną maksymalną głębokością penetracji nie większą niż 40 mm.

Przepuszczalność betonu CEM I 32,5R CEM III/A 32,5N CEM II/B-S 32,5R CEM II/B-V 32,5R

Wymogi dotyczące właściwości betonu M-13.01.00 Beton konstrukcyjny 2.4. Skład mieszanki betonowej Zawartość powietrza w mieszance betonowej badana zgodnie z PN-EN 12350-7 [31] nie powinna wykraczać: - powyżej 2 %, w przypadku niestosowania domieszki napowietrzającej, - poza granice przedziałów podanych w poniższej tablicy, w przypadku stosowania domieszki napowietrzającej do wykonania elementów narażonych na oddziaływanie środowiska w klasach ekspozycji: XF2, XF3, XF4: Wymiar kruszywa D, [mm] Projektowanie składu mieszanki betonowej, [%] Etap wykonywania badań Zatwierdzanie recepty, próba technologiczna, kontrola jakości robót, [%] 16,0 4,5 6,0 4,5 6,5 22,4 4,0 5,5 4,0 6,0 31,5 4,0 5,5 4,0 6,0 Tolerancja pomiarowa, [%] Klasa konsystencji mieszanki betonowej powinna być dostosowana do warunków zagęszczenia i zabudowy. Klasa konsystencji mieszanki betonowej według metody opadu stożka badana zgodnie z PN-EN 12350-2 [30] powinna wynosić: S2 (od 50 mm do 90 mm) lub S3 (od 100 mm do 150 mm). - 0,5 +1,0

Wymogi dotyczące właściwości betonu D-05.03.04 Nawierzchnia betonowa

Napowietrzenie betonu przerwanie ciągłości kapilar, co powoduje zmniejszenie podciągania kapilarnego wody stworzenie buforu dla zwiększającej się objętości wody przy zamarzaniu woda jest wciskana w pęcherzyki powietrza Beton źle napowietrzony Kapilary Beton dobrze napowietrzony Pęcherzyki powietrza

Wymogi dotyczące właściwości betonu D-05.03.04 Nawierzchnia betonowa Obraz porów powietrznych w betonie

Wymogi dotyczące właściwości betonu D-05.03.04 Nawierzchnia betonowa

Porównanie wytrzymałości na ściskanie wybranych cementów cementy z dodatkami mineralnymi

8,5 15,8 27,6 48,3 47,5 54,1 67,2 62,3 65,1 66,3 66,2 71,5 Przyrost wytrzymałości w długich okresach twardnienia 80 70 60 +48% +20% 50 40 30 20 10 0 2 dni 28 dni 365 dni 720 dni CEM III/A 32,5N CEM II/B-S 32,5R CEM I 42,5R

Droga lokalna Ujazd Zimna Wódka po 10 latach eksploatacji cement CEM II/B-S 42,5N

Budowa drogi betonowej w Brzeziu k. Opola (2013) Charakterystyka Rodzaj cementu CEM I 42,5R Długość 1500 m

Droga Izbicko-Otmice

Dziękuję za uwagę