Program strategiczny dla pomocy "Stymulowanie rozwoju pomocy w województwie kujawsko - pomorskim perspektywa środowiskowa i instytucjonalna" Program przyjęto do realizacji Uchwałą Sejmiku Województwa Kujawsko - Pomorskiego nr 86/00 z dnia lipca 00 r. MISJA ZINTEGROWANE DZIAŁANIA POMOCY SPOŁECZNEJ NA RZECZ MIESZKAŃCÓW WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO - POMORSKIEGO UWZGLĘDNIAJĄCE POTENCJAŁ WSZYSTKICH LOKALNYCH PARTNERÓW CELE OPERACYJNE: Cel operacyjny. IDENTYFIKACJA I BADANIE NATĘŻENIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W SFERZE POMOCY SPOŁECZNEJ.. Działanie: Analiza systemu pomocy w zakresie organizacji i funkcjonowania Dostarczenie wiedzy na temat organizacji oraz form i metod działania instytucji pomocy Rozpoznanie potrzeb w zakresie pomocy i ocena stopnia ich zaspokojenia w wymiarze lokalnym Podstawą każdego działania socjalnego powinno być dokładne rozpoznanie potrzeb a także istniejących zasobów i możliwości tkwiących w środowiskach. Ważne jest zatem włączenie samorządów lokalnych każdego szczebla w proces identyfikacji potrzeb oraz zasobów w zakresie pomocy. Istotna jest również współpraca i przekazywanie danych i opracowań pomiędzy samorządami gminnymi, powiatowymi i samorządem województwa w zakresie bilansowania potrzeb socjalnych będącego podstawą do rozeznania potrzeb w województwie a także poznania możliwości ich zaspokojenia w wymiarze lokalnym. Sporządzenie materiału diagnostycznego i analitycznego pozwoli na wskazanie grup i osób najbardziej wymagających pomocy i wsparcia, jak również na konstruowanie programów o zasięgu wojewódzkim przy współpracy z różnymi partnerami działającymi w obszarze pomocy. Konieczne jest też współdziałanie ze środowiskiem naukowym w zakresie identyfikowania problemów społecznych celem uzyskania jak najpełniejszej o nich wiedzy.
Stworzenie systemu zbierania danych na temat funkcjonowania instytucji pomocy Włączenie samorządów lokalnych w proces identyfikacji i analizy potrzeb i zasobów w zakresie pomocy Przygotowywanie rocznych raportów i publikacji obrazujących sytuację w zakresie pomocy w regionie Systematyczna ocena i analiza procesu wychodzenia osób i rodzin z kręgu pomocy Stworzenie płaszczyzny współdziałania ze środowiskiem naukowym w zakresie identyfikowania problemów społecznych.. Działanie: Wytyczanie kierunków i obszarów doskonalenia systemu pomocy doskonalenie sprawności i skuteczności działania pomocy dostosowanie systemu pomocy do standardów Unii Europejskiej Doskonaleniu sprawności i skuteczności działań pomocy sprzyjać będzie społeczna konsultacja wyników przeprowadzonych analiz w sferze pomocy oraz wspólne wyznaczanie kierunków projektowanych rozwiązań zgodnych z obowiązkami przypisanymi poszczególnym szczeblom lokalnych samorządów. Służyć temu będzie również korzystanie z doświadczeń krajów Unii Europejskiej oraz dostosowywanie systemu pomocy do standardów unijnych. Społeczna konsultacja wyników analiz i wspólne wypracowywanie kierunków zmian Systematyczne wdrażanie wspólnie przyjętych kierunków rozwiązań Korzystanie z doświadczeń krajów Unii Europejskiej w oparciu o podpisane przez województwo kujawsko-pomorskie umowy o współpracy między regionami
Cel operacyjny. PROFILAKTYKA I DZIAŁANIA NA RZECZ WYCHODZENIA Z KRĘGU POMOCY SPOŁECZNEJ.. Działanie: Działania informacyjne i profilaktyczne przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i marginalizacji grup i osób szczególnie zagrożonych upowszechnianie wiedzy o metodach i sposobach przeciwdziałania problemom społecznym Trudna sytuacja wielu osób i rodzin, rosnące bezrobocie i ubóstwo, to niektóre z przyczyn narastania problemów społecznych, w tym patologii społecznych, przemocy domowej, zaniedbania słabszych członków społeczności. Konieczna jest zatem szeroka informacja o prawach i możliwościach osób zagrożonych społeczną marginalizacją oraz podejmowanie działań zapobiegających niekorzystnym zjawiskom społecznym. 6 Opracowanie programów informacyjno - integracyjnych dla różnych grup społecznych Wdrażanie nowoczesnych i skutecznych programów przeciwdziałania patologiom społecznym w tym programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży Upowszechnianie wiedzy wśród lokalnych liderów o problemach społecznych i sposobach ich rozwiązywania Inicjowanie i wspieranie procesu kreowania lokalnych animatorów zmian społecznych Aktywizacja i zagospodarowanie potencjału ludzi starych i niepełnosprawnych Wdrażanie różnych form wspierających aktywność społeczno zawodową kobiet
.. Działanie: Wspieranie procesów wychodzenia z kręgu pomocy rozwijanie różnych form aktywności na rzecz wychodzenia z kręgu pomocy zwiększenie liczby osób i rodzin usamodzielnionych w wyniku pracy socjalnej Jednym z podstawowych celów pomocy jest doprowadzenie osób i rodzin do ich życiowego usamodzielnienia. Osiągnięcie tego celu wymaga współpracy i zaangażowania w ten proces zarówno samych zainteresowanych jak też instytucji i przedstawicieli władz lokalnych, dzięki czemu podejmowane działania będą spójne i możliwie optymalne. Wskazane jest zatem konstruowanie programów dla różnych grup osób objętych pomocą i wspieranie ich w procesie usamodzielniania. Stymulowanie aktywności własnej na rzecz wychodzenia z kręgu pomocy Promowanie i wdrażanie alternatywnych form pracy z klientem w środowisku Stworzenie na poziomie powiatów lokalnych koalicji na rzecz wychodzenia z kręgu pomocy Opracowanie zestawu programów na rzecz wychodzenia z sytuacji kryzysowej osób i rodzin w szczególności w odniesieniu do bezdomności, bezrobocia, uzależnień Przygotowanie środowiskowych programów resocjalizacji nieletnich
Cel operacyjny. ROZBUDOWA I MODERNIZACJA INFRASTRUKTURY POMOCY SPOŁECZNEJ.. Działanie: Rozszerzenie środowiskowych form pomocy rozwój alternatywnych wobec instytucji form pomocy zwiększenie dostępności usług socjalnych zwiększenie bazy rehabilitacyjnej Infrastruktura pomocy w zakresie środowiskowych form pomocy odgrywa znaczącą rolę w całym procesie pomagania, pozwalając na wspieranie osób i rodzin w ich miejscu zamieszkania. Nowoczesna pomoc społeczna zakłada szeroki rozwój oferty środowiskowej dla różnych grup osób. Dostrzega się również konieczność poszerzenia bazy rehabilitacyjnej, szczególnie na terenach wiejskich. Wskazane byłoby tworzenie lokalnych Funduszy Społecznych pozyskujących i gromadzących środki z różnych źródeł, przeznaczonych na dofinansowanie programów nastawionych na rozwiązywanie problemów społecznych. lp. Przedsięwzięcia/zadania 6 Tworzenie w powiatach województwa sieci ośrodków interwencji kryzysowej Inspirowanie rozwoju rodzinnych form opieki w stosunku do osób tego wymagających Rozwój lokalnych form wsparcia i pomocy środowiskowej (w tym między innymi świetlic, klubów, dziennych domów pomocy, usług) Poszerzenie bazy rehabilitacyjnej ze szczególnym uwzględnieniem obszarów wiejskich Rozwój oferty aktywizacji społeczno-zawodowej dla osób niepełnosprawnych (WTZ, ZAZ, ŚDS) Opracowanie koncepcji prawno - organizacyjnej Funduszu Społecznego Podmiot uprawniony Partnerzy gospodarczy
.. Działanie: Przedsięwzięcia inwestycyjne i modernizacyjne w pomocy instytucjonalnej zwiększenie liczby miejsc stałego i tymczasowego pobytu dla osób potrzebujących zwiększenie dostępności usług socjalnych osiągnięcie standardu w instytucjach pomocy Istniejąca w naszym województwie stacjonarna (całodobowa) infrastruktura pomocowa wymaga rozwoju i modernizacji. Niewystarczająca jest też oferta w placówki opiekuńczo wychowawcze typu resocjalizacyjnego. Aktualnie brak również w naszym regionie mieszkań chronionych oraz alternatywnych miejsc stałego pobytu (np. wspólnot mieszkaniowych) dla osób potrzebujących. 6 7 8 Osiągnięcie standardu świadczonych usług w domach pomocy Osiągnięcie standardu świadczonych usług oraz standardu wychowania i opieki w placówkach opiekuńczo - wychowawczych całodobowego pobytu Tworzenie placówek opiekuńczowychowawczych typu resocjalizacyjnego Utworzenie domu pomocy dla osób przewlekle psychicznie chorych Utworzenie placówki dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży Tworzenie w powiatach i gminach mieszkań chronionych oraz alternatywnych miejsc stałego pobytu (np. wspólnot mieszkaniowych) dla osób potrzebujących Rozwijanie lokalnej infrastruktury na rzecz ludzi starych Tworzenie lokalnej infrastruktury dla osób bezdomnych Partnerzy społeczni
Cel operacyjny. USPRAWNIENIE SYSTEMU KOMUNIKACJI I WSPÓŁPRACY POMIĘDZY REALIZATORAMI POMOCY SPOŁECZNEJ.. Działanie: Rozwijanie stałej wymiany doświadczeń efektywne współdziałanie podmiotów czynnych w sferze pomocy poszerzenie zakresu źródeł informacji integracja partnerów Pełnej realizacji zadań w sferze pomocy sprzyjać będzie stała wymiana doświadczeń różnych podmiotów działających w tym obszarze. Istotne jest zatem budowanie wzajemnego partnerstwa na rzecz tych grup i osób, które potrzebują pomocy i wsparcia. Systematyczne organizowanie tematycznych konferencji z udziałem różnych partnerów w tym Wojewódzkiego Forum Organizacji Pozarządowych Wydawanie publikacji dotyczących stanu pomocy w regionie Podjęcie współpracy krajowej i zagranicznej w zakresie rozwiązywania problemów pomocy Utworzenie centrum wspierającego organizacje pozarządowe Utworzenie w każdym powiecie punktu koordynacji współpracy samorządu z organizacjami pozarządowymi w zakresie rozwiązywania problemów społecznych 6 Doskonalenie współpracy z mediami.. Działanie: Włączenie się w proces budowy regionalnej sieci informacyjnej usprawnienie współpracy pomiędzy realizatorami pomocy tworzenie warunków dla stałego i aktualnego systemu informacji
Zadania realizowane przez pomoc społeczną wymagają kooperacji i współdziałania a więc równego dostępu do źródeł informacji oraz sprawnego przepływu informacji wielokierunkowej w regionie. Dlatego też ważne jest włączenie zasobu informacji o bieżących działaniach w pomocy, do regionalnej sieci informacyjnej będącej bazą o zasięgu wojewódzkim. Bieżące informowanie partnerów o działaniach w pomocy przy wykorzystaniu elektronicznego systemu wymiany informacji w regionie
Cel operacyjny. EDUKACJA I ROZWÓJ KADRY POMOCY SPOŁECZNEJ.. Działanie: Zmodyfikowanie systemu kształcenia kadr dla pomocy. dostosowanie programów edukacyjnych do istniejących i przewidywanych potrzeb tworzenie nowych instytucji kształcących Pomoc społeczna jako instytucja polityki państwa ma na celu wspomaganie osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej poprzez prowadzenie działań, które zapobiegają dysfunkcjom osób i rodzin oraz doprowadzą je do osiągnięcia pełnej aktywności. Tak postawione przed pomocą społeczną zadania wymagają nowoczesnego systemu kształcenia kadry pomocy, opartego o interdyscyplinarne i wieloaspektowe podejście do problemów społecznych. Głównym celem takiego systemu kształcenia jest dążenie do poszukiwania dobrych rozwiązań programowych, które podnoszą kwestię konkretnych umiejętności pracownika socjalnego, jak i wskazują na znaczenie pracy socjalnej. Istotą współczesnego kształcenia kadr pomocy jest dobór takich treści, które wynikają z aktualnych problemów społecznych i kierunków rozwoju polityki ze wszystkimi konsekwencjami dla pomocy. Analiza i dostosowywanie programów kształcenia do występujących potrzeb Szkoły wyższe Inicjowanie i wdrażanie nowych specjalności w placówkach kształcących kadry pomocy Szkoły wyższe Utworzenie wyższej szkoły zawodowej kształcącej kadrę pomocy.. Działanie: Rozwój systemu doskonalenia zawodowego kadry pomocy aktualizacja wiedzy i doskonalenie umiejętności pracowników pomocy poszerzenie wiedzy kadry pomocy w zakresie standardów obowiązujących w Unii Europejskiej zwiększenie sprawności i skuteczności działań instytucji pomocy
Skutki intensywnych przemian społeczno-gospodarczych stawiają przed służbami pomocy nowe, coraz bardziej skomplikowane zadania a od kadry pomocy wymagają permanentnego doskonalenia warsztatu zawodowego. Zakres zadań kadry pomocy jest ściśle związany z profesjonalnym wspomaganiem osób i rodzin, zapobieganiem procesowi marginalizacji i przeciwdziałaniem negatywnym zjawiskom w środowisku lokalnym. Tak szerokie ujęcie zadań wymaga profesjonalnego przygotowania zawodowego, adekwatnego do zmieniającej się rzeczywistości. Już dziś ujawnia się zapotrzebowanie na nowy typ pracownika socjalnego, jako m.in. aktywnego inicjatora programów społecznych, animatora życia społecznego i organizatora lokalnej społeczności. Z tego powodu kadra pomocy to grupa zawodowa wymagająca specjalistycznego wykształcenia, które pozwoli sprostać społecznym oczekiwaniom, stawianym obecnie przed pomocą społeczną. 6 Inicjowanie i organizowanie cyklicznych szkoleń instruktażowych Inicjowanie i organizowanie cyklicznych szkoleń doskonalących warsztat pracy socjalnej Organizowanie kursów podnoszących kwalifikacje kadry pomocy Aktualizacja programów doskonalenia zawodowego w zakresie I i II stopnia specjalizacji w zawodzie "pracownik socjalny", "organizator pomocy " oraz uzupełnianie treści studiów podyplomowych Utworzenie "Akademii wsparcia" - jako formy przeciwdziałania wypalaniu zawodowemu pracowników pomocy Stworzenie instytucjonalnej płaszczyzny współdziałania ze środowiskiem naukowym w zakresie doskonalenia zawodowego oraz poszukiwania nowych rozwiązań organizacyjnych Szkoły wyższe Szkoły wyższe