Opinie Polaków na temat zniesienie granic wewnętrznych w UE w rok po wejściu Polski do strefy Schengen TNS OBOP dla Reprezentacji Komisji Europejskiej w Polsce grudzień 2008 Ośrodek Badania Opinii Publicznej Sp. z o.o.; ul. Wspólna 56; 00-687 Warszawa; NIP: 521-10-18-407; REGON: 011162458 Bank BPH S.A.; Nr konta: 97 1060 0076 0000 3200 0043 6235; Sąd Rejonowy dla M.St. Warszawy XII Wydział, nr KRS 0000100746; Kapitał zakładowy: 1.000.000 zł, w pełni opłacony t +48 22 598 98 98; f +48 22 598 99 99 e office@tns-global.pl; www.tns-global.pl
SPIS TREŚCI Spis Treści...1 Informacje o badaniu... Error! Bookmark not defined. Główne wyniki...3 Opinie na temat zniesienia granic wewnątrz UE...4 Korzyści związane z otwarciem granic wewnętrznych w UE...6 Problemy związane z otwarciem granic wewnętrznych UE...9
GŁÓWNE WYNIKI Zniesienie granic wewnątrz Wspólnoty przez ponad połowę (54%) mieszkańców naszego kraju oceniane jest pozytywnie. W grudniu 2007 roku, w przededniu wejścia Polski do strefy Shengen, korzyści oczekiwało 57% respondentów. Dwie piąte (41%) Polaków stwierdza, że wejście Polski do strefy Schengen było dla nich bez znaczenia. Jako niekorzystne ocenia je zaledwie 3% badanych. 89% ankietowanych Polaków wymienia konkretne korzyści, które przyniosło im wejście Polski do strefy Schengen. Pół roku temu takie korzyści dostrzegało 86% społeczeństwa, a w grudniu 2007 roku spodziewało się ich nieco więcej, bo 93% badanych. Najczęściej wymienianą przez respondentów korzyścią ze zniesienia granic wewnątrz UE jest łatwiejsze przemieszczanie się po Europie (62%) oraz możliwość swobodnego przekraczania granic innych państw Unii Europejskiej (61%). Według 86% Polaków otwarcie granic wewnątrz UE spowodowało różnego rodzaju problemy. Odsetek ten nie zmienił się w porównaniu zarówno z grudniem 2007 roku, jak i czerwcem 2008 roku. Najczęściej dostrzeganymi problemami, które wiążą się z wejściem naszego kraju do strefy Schengen, są wzrost ilości wwożonych do naszego kraju narkotyków i innych nielegalnych towarów (51%) oraz napływ do Polski imigrantów chcących później przedostać się na zachód (48%).
OPINIE NA TEMAT ZNIESIENIA GRANIC WEWNĄTRZ UE Rok temu (21 grudnia 2007 roku) Polska weszła do strefy Schengen i od tego momentu Polacy mogą swobodnie poruszać się po Unii Europejskiej. Zniesienie granic wewnątrz Wspólnoty przez ponad połowę mieszkańców naszego kraju oceniane jest pozytywnie - 22% uważa je za bardzo, a 32% za raczej korzystne dla siebie osobiście. Dwie piąte (41%) Polaków stwierdza, że wejście Polski do strefy Schengen było dla nich bez znaczenia. Jako niekorzystne ocenia je zaledwie 3% badanych (w tym mniej niż co setny uważa, że było to bardzo niekorzystne). Dwóch na stu (2%) respondentów nie ma na ten temat zdania. Czy zniesienie granic wewnątrz Unii Europejskiej było dla Pana(i) osobiście...? 41% 3% 2% bardzo korzystne 22% raczej korzystne bez znaczenia raczej niekorzystne bardzo niekorzystne trudno powiedzieć 32% Opinie na temat wejścia Polski do strefy Schengen nie zmieniły się istotnie w porównaniu z opiniami wyrażanymi w przededniu tego wydarzenia (grudzień 2007) oraz pół roku później (czerwiec 2008). CZY ZNIESIENIE GRANIC WEWNĘTRZNYCH UNII EUROPEJSKIEJ BYŁO (BĘDZIE) DLA PANA(I) OSOBIŚCIE...? Grudzień 2007 Czerwiec 2008 Grudzień 2008 Bardzo korzystne 24% 19% 22% Raczej korzystne 33% 33% 32% Bez znaczenia 39% 39% 41% Raczej niekorzystne 2% 2% 3% Bardzo niekorzystne 0% 2% 0% Trudno powiedzieć 2% 2% 2%
Najczęściej za korzystne zniesienie granic wewnątrz Unii Europejskiej uważają 18-24-latki (66%), zaś najrzadsza opinia ta jest wśród osób w wieku 60 i więcej lat (40%). Mężczyźni (57%) uważają wejście Polski do strefy Schengen za korzystne nieco częściej niż kobiety (51%). Osoby z wykształceniem wyższym (61%) lub średnim (60%) częściej pozytywnie oceniają to wydarzenie od osób z wykształceniem podstawowym (43%) lub zasadniczym zawodowym (47%). Za korzystne wejście Polski do strefy Schengen uważa 70% mieszkańców miast od 100 do 500 tys., 57% mieszkańców miast do 100 tys., 51% mieszkańców miast powyżej 500 tys. i jedynie 45% mieszkańców wsi.
KORZYŚCI ZWIĄZANE Z OTWARCIEM GRANIC WEWNĘTRZNYCH W UE 89% ankietowanych Polaków wymienia konkretne korzyści, które przyniosło im wejście Polski do strefy Schengen. Pół roku temu takie korzyści dostrzegało 86% społeczeństwa, a w grudniu 2007 roku spodziewało się ich nieco więcej, bo 93% badanych. Najczęściej wymienianymi przez Polaków korzyściami związanymi z otwarciem granic wewnętrznych Unii Europejskiej są łatwiejsze przemieszczanie się po Europie (62%) oraz możliwość swobodnego przekraczania granic innych państw UE np. podczas wakacji w górach (61%). 44% badanych zauważyło, że wraz z wejściem Polski do strefy Schengen skończyły się korki na granicach. Jakie korzyści przyniosło Panu(i) otwarcie granic wewnętrznych Unii Europejskiej? łatwiej jest przemieszczać się po Europie można swobodnie przekraczać granicę innych państw UE 62% 61% skończyły się korki na granicach sprawniejsze ściganie przestępców i skuteczniejsze zwalczanie przemytu do Polski przyjeżdża więcej zagranicznych turystów sprawniejsze poszukiwanie skradzionych samochodów i dzieł sztuki handel przygraniczny jest łatwiejszy 24% 22% 37% 35% 44% nie przyniosło mi żadnych korzyści/ nie wyjeżdżam za granicę 9% trudno powiedzieć 2% Według 37% Polaków otwarcie granic wewnętrznych UE przyczyniło się do sprawniejszego ścigania przestępców i skuteczniejszego zwalczania przemytu. Niewielu mniej respondentów (35%) jest zdania, że do Polski przejeżdża teraz więcej zagranicznych turystów. Co czwarty (24%) badany za korzyść związaną z wejściem Polski do strefy Schengen uważa sprawniejsze poszukiwanie skradzionych samochodów i dzieł sztuki, a 22% ułatwienia w handlu przygranicznym.
9% Polaków stwierdza, że otwarcie granic wewnętrznych Unii Europejskiej nie przyniosło im żadnych korzyści. 2% nie ma na ten temat zdania. Odsetki Polaków wskazujących poszczególne korzyści z otwarcia granic wewnętrznych Unii Europejskiej nie zmieniły się istotnie w porównaniu z czerwcem br. Pojawiają się natomiast różnice pomiędzy obecnymi odpowiedziami, a przewidywaniami z grudnia 2007 roku. W przededniu wejścia Polski do strefy Schengen poszczególne korzyści wskazywane były przez wyższy odsetek respondentów niż w rok po tym wydarzeniu. O 12 punktów procentowych spadł odsetek respondentów uważających, że otwarcie granic wpłynie na przyjazd do Polski większej liczby zagranicznych turystów. O 14 punktów procentowych mniejszy jest odsetek osób, które dostrzegają wypływ wejścia Polski do strefy Schengen na sprawniejsze poszukiwanie skradzionych samochodów i dzieł sztuki. O 10 punktów procentowych niższy jest odsetek osób, które jako korzyść z otwarcia granic wewnętrznych UE wymieniają możliwość swobodnego przekraczania granic innych państw Unii Europejskiej, zaś o 8 punktów procentowych mniejszy jest odsetek wymieniających koniec korków na granicach. JAKIE KORZYŚCI PRZYNIOSŁO PANU(I) OTWARCIE GRANIC WEWNĘTRZNYCH UNII EUROPEJSKIEJ? Grudzień 2007 Czerwiec 2008 Grudzień 2008 Łatwiej jest przemieszczać się po Europie 68% 59% 62% Można swobodnie przekraczać granicę innych państw Unii Europejskiej 71% 60% 61% Skończyły się korki na granicach 52% 41% 44% Sprawniejsze ściganie przestępców i skuteczniejsze zwalczanie przemytu Do Polski przyjeżdża więcej zagranicznych turystów Sprawniejsze poszukiwanie skradzionych samochodów i dzieł sztuki 44% 34% 37% 47% 32% 35% 38% 28% 24% Handel przygraniczny jest łatwiejszy 29% 23% 22% Nie przyniosło mi żadnych korzyści/ nie wyjeżdżam za granicę 5% 11% 9% Trudno powiedzieć 2% 3% 2% Łatwiejsze przemieszczanie się po Europie, jako korzyść wynikającą z wejścia Polski do strefy Schengen, wymieniają najczęściej badani w wieku 18-24 lat (72%), 55-64 lat (73%), z wykształceniem wyższym (72%) oraz mieszkańcy miast od 100 do 500 tys. (67%) i powyżej 500 tys. (72%).
Możliwość swobodnego przekraczania granic innych państw Unii Europejskiej jest wskazywana najczęściej przez 18-24-latków (66%), 25-34-latków (68%), 35-44-latków (66%), osoby z wykształceniem wyższym (71%), a także respondentów z miast do 100 tys. (72%) i powyżej 500 tys. (79%) mieszkańców. Koniec korków na granicach jako korzyść, którą odnieśli z otwarcia granic wewnątrz UE, wymieniają, częściej od ogółu Polaków, mężczyźni (51%), 18-24-latki (49%), 55-64-latki (49%) oraz badani z wykształceniem zasadniczym zawodowym (58%). Sprawniejsze ściganie przestępców jest korzyścią ze zniesienia granic wewnętrznych w UE najczęściej zdaniem 45-54-latków (43%), 55-64-latków (42%), osób z wykształceniem średnim (42%) oraz mieszkańców miast od 100 do 500 tys. (43%). Do Polski przyjeżdża teraz większa liczba zagranicznych turystów najczęściej zdaniem 18-24-latków (48%), 45-54-latków (43%), 55-64-latków (43%) oraz ankietowanych z miast od 100 do 500 tys. (41%) i powyżej 500 tys. (44%) mieszkańców. Sprawniejsze poszukiwanie skradzionych samochodów i dzieł sztuki stanowi korzyść z wejścia Polski do strefy Schengen najczęściej zdaniem badanych w wieku 35-44 lat (29%), 55-64 lat (34%) oraz 65 i więcej lat (29%), a także mieszkańców miast do 100 tys. (31%). Ułatwienia w handlu przygranicznym za korzyść ze zniesienia granic wewnętrznych w Unii Europejskiej częściej od ogółu respondentów uważają 18-24-latki (33%), badani z wykształceniem średnim (27%), jak również mieszkańcy miast do 100 tys. (29%) i powyżej 500 tys. (34%).
PROBLEMY ZWIĄZANE Z OTWARCIEM GRANIC WEWNĘTRZNYCH UE 86% mieszkańców naszego kraju dostrzega jakieś problemy związane z wejściem Polski do strefy Schengen. Odsetek ten nie zmienił się w porównaniu z grudniem 2007 roku i czerwcem 2008 roku. 51% Polaków uważa, że w związku ze zniesieniem granic wewnętrznych w Unii Europejskiej wzrosła ilość wwożonych do Polski narkotyków i innych nielegalnych towarów. Pół roku temu problem ten dostrzegało 45% ankietowanych, natomiast w grudniu 2007 roku, jeszcze przed wejściem naszego kraju do strefy Schengen, obawiało się tego 59% badanych. A czy w związku ze zniesieniem granic wewnętrznych w Unii Europejskiej...? wzrosła ilość wwożonych do Polski narkotyków i innych nielegalnych towarów do Polski napływają imigranci, chcących później przedostać się na zachód przemycane są alkohol i papierosy pojawiły się utrudnienia dla obywateli Ukrainy, Białorusi i Rosji wzrosło zagrożenie terroryzmem 51% 48% 45% 40% 38% z Polski wywożone są dzieła sztuki i inne cenne przedmioty wzrosła przestępczość, w tym zorganizowana 31% 30% żadne z powyższych trudno powiedzieć 6% 8% 48% respondentów stwierdza, że w związku z jej obecnością w strefie Schengen, do Polski napływają imigranci, chcący przedostać się na zachód. Przed rokiem odsetek osób, które obawiały się takiego rozwoju wypadków, wynosił 47%. Pół roku temu napływ imigrantów dostrzegał co drugi (50%) Polak. Według 45% Polaków zniesienie granic wewnętrznych Unii Europejskiej spowodowało, że przemycane są alkohol i papierosy. Osób, które obawiały się tego w grudniu 2007 roku, było 41%.
40% badanych uważa, że po wejściu Polski do strefy Schengen pojawiły się utrudnienia dla obywateli Ukrainy, Białorusi i Rosji. Odsetek ten wyraźnie przewyższa odsetek osób, które obawiały się wprowadzenia takich utrudnień w grudniu 2007 roku (28%). 38% badanych ocenia, że w związku ze zniesieniem wewnętrznych granic w Unii Europejskiej wzrosło w Polsce zagrożenie terroryzmem. Obawy w tej kwestii wyrażane w grudniu 2007 roku przez 51% badanych w dużej mierze nie potwierdziły się. Podobnie znacznie mniej osób (31%) jest zdania, że z Polski wywożone są dzieła sztuki i inne cenne przedmioty, niż obawiało się tego przed rokiem (40%). Wzrostu przestępczości obawiało się 42% respondentów, a dostrzega go obecnie 30%. A CZY W ZWIĄZKU ZE ZNIESIENIEM GRANIC WEWNĘTRZNYCH W UNII EUROPEJSKIEJ...? Wzrosła ilość wwożonych do Polski narkotyków i innych nielegalnych towarów Do Polski napływają imigranci, chcący później przedostać się na Zachód Grudzień 2007 Czerwiec 2008 Grudzień 2008 59% 45% 51% 47% 50% 48% Przemycane są alkohol i papierosy 41% 48% 45% Pojawiły się utrudnienie dla obywateli Ukrainy, Białorusi i Rosji 28% 41% 40% Wzrosło zagrożenie terroryzmem 51% 35% 38% Z Polski wywożone są dzieła sztuki i inne cenne przedmioty 40% 33% 31% Wzrosła przestępczość, w tym zorganizowana 42% 29% 30% Żadne z powyższych 12% 7% 8% Trudno powiedzieć 2% 7% 6% 8% Polaków nie wskazuje żadnego z wymienionych zagrożeń, jako wiążących się ze zniesieniem granic wewnętrznych w Unii Europejskiej. 6% nie ma zdania na ten temat. Wzrost ilości wwożonych do Polski narkotyków i innych nielegalnych towarów dostrzegają najczęściej 35-44-latki (56%), 55-64-latki (61%) oraz osoby z wykształceniem podstawowym (57%). Napływ imigrantów wymieniany jest najczęściej przez badanych z wykształceniem wyższym (59%) oraz mieszkańców miast powyżej 500 tys. (64%). Przemyt alkoholu i papierosów związany ze zniesieniem granic wewnętrznych w UE zauważają częściej od ogółu Polaków 45-54-latki (51%), osoby w wieku 65 i więcej lat (53%), z wykształceniem zasadniczym zawodowym (51%), a także mieszkańcy miast powyżej 500 tys. (68%). O utrudnieniach dla obywateli Ukrainy, Rosji i Białorusi najczęściej mówią 35-44-latkowie (47%), 45-54-latkowie (47%), respondenci z wykształceniem wyższym (58%) oraz osoby z miast do 100 tys. (47%) i powyżej 500 tys. (61%) mieszkańców.
Wzrost zagrożenia terroryzmem częściej od ogółu Polaków dostrzegają 18-24-latkowie (45%), 55-64-latkowie (44%), badani w wieku 65 i więcej lat (49%), osoby z wykształceniem podstawowym (47%) lub zasadniczym zawodowym (44%), zaś w najbardziej obawiają się go mieszkańcy miast powyżej 500 tys. (56%). Wywożenie z Polski dzieł sztuki i innych cennych przedmiotów zauważają najczęściej 55-64-latkowie (40%), osoby z wykształceniem podstawowym (37%) oraz mieszkańcy miast od 100 do 500 tys. (37%) i powyżej 500 tys. (43%). Wzrost przestępczości najczęściej wymieniają badani w wieku 55-64 lata (41%) oraz 65 i więcej lat (42%), jak również osoby z wykształceniem podstawowym (37%) oraz mieszkańcy miast od 100 do 500 tys. (41%) i powyżej 500 tys. (35%).