Business services-led-development W poszukiwaniu nowej koncepcji rozwoju krajów Unii Europejskiej Prof. dr hab. Piotr Niedzielski Dr Magdalena Majchrzak Uniwersytet Szczeciński Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług piotr.niedzielski@wzieu.pl magdalena.majchrzak@wzieu.pl
Plan wystąpienia Wprowadzenie, Gospodarka oparta na sektorze usług, Serwicyzacja gospodarki, Podsumowanie. Potencjalne możliwości realizacji koncepcji business-dervices-leddevelopment.
WPROWADZENIE. PRIORYTETY STRETEGII EUROPA 2020 wzrost inteligentny (ang. smart growth), czyli rozwój oparty na wiedzy i innowacjach, wzrost zrównoważony (ang. sustainable growth), czyli transformacja w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, efektywnie korzystającej z zasobów i konkurencyjnej, wzrost sprzyjający włączeniu społecznemu (ang. inclusive growth), czyli wspieranie gospodarki charakteryzującej się wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniającej spójność gospodarczą, społeczną i terytorialną.
WPROWADZENIE Celem artykułu jest przedstawienie potencjalnych możliwości oparcia rozwoju Unii Europejskiej na sektorze usług, w tym usług biznesowych. Hipoteza badawcza została sformułowana w sposób następujący: Sektor usług biznesowych może przyczynić się do rozwoju gospodarczego krajów Unii Europejskiej.
GOSPODARKA OPARTA NA SEKTORZE USŁUG Geneza gospodarki opartej na usługach Źródło:Tengler H., Hennicke M., (1987), Dienstleistung in der Bundesrepublik Deutschland, Stuttgart (za:) Szukalski S.M., 2001, Sektor usług w gospodarce niemieckiej, Uniwersytet Łódzki, Łódź.
Fazy rozwoju sektora usług Faza pierwotna Faza wzrostowa Faza obsługi przemysłu i wzrostu konsumpcji usług Faza rozwoju usług opartych na wysokich technologiach Faza rozwoju nowych usług wymagających jednocześnie rzetelnej wiedzy merytorycznej i umiejętności wykorzystania nowoczesnych technik i technologii
Źródło: opracowane na podstawie J. Howells: Innovation and Services: New Conceptual Framework, CRIC Discussion Paper no 38, August 2000, s. 8. Serwicyzacja gospodarki Cechy systemowe usług i produkcji Cecha Produkcja Usługi charakterystyka produktu / innowacji produktowej materialny, łatwy do przechowywania niematerialny, brak możliwości przechowywania prawa własności intelektualnej silna ochrona: patenty słaba ochrona: prawa autorskie orientacja na technologie pchanie technologii; uwarunkowane rozwojem ciągnienie technologii; uwarunkowane zachowaniami / wymaganiami klienta i nauki i stanem technologii podażą rozwiązań technologicznych źródło badań / innowacji wewnętrzne pozyskiwane z zewnątrz długość cyklu innowacji krótki długi (z wyjątkiem usług informatycznych) zakres przestrzenny systemu krajowy międzynarodowy regionalny krajowy międzynarodowy Źródło: Opracowanie własne na podstawie: J. Howells: Innovation and Services: New Conceptual Framework, CRIC Discussion Paper no 38, August 2000, s. 8.
Źródło: opracowane na podstawie J. Howells: Innovation and Services: New Conceptual Framework, CRIC Discussion Paper no 38, August 2000, s. 8. Serwicyzacja gospodarki Przykłady produktów oferowanych łącznie z towarzyszącymi ich użytkowaniu usługami samochód Produkt Usługa uzupełniająca Produkt oferowany leasing finansowanie kredytowe konserwacja, serwis naprawczy odkupywanie samochodu do ponownej sprzedaży ubezpieczenie jazda samochodem samolot (silnik samolotowy) medyczny sprzęt diagnostyczny finansowanie kredytowe, leasing, przeglądy, naprawy, sprzedaż godzin lotu diagnostyka medyczna latanie samolotem diagnoza Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Howells: Innovation and Services: New Conceptual Framework, CRIC Discussion Paper no 38, August 2000, s. 11-16.
Serwicyzacja gospodarki -czynniki sprawcze Wypychanie niektórych rodzajów usług z przedsiębiorstw produkcyjnych do wyspecjalizowanych firm usługowych. Dyfuzja nowych technik i technologii. Rosnąca komplementarność dóbr i usług. Internacjonalizacja rynków zbytu i zaopatrzenia tworzy. Indywidualizacja potrzeb.
Serwicyzacja gospodrki - czynniki sprawcze Pojawianie się nowych ludzkich potrzeb, które kreują nowe rodzaje usług (teoria racjonalności wyboru konsumenta). Wzrost wymagań konsumenta (teoria J. M. Little). Próba przezwyciężenia granic wzrostu i rozwoju gospodarczego (teoria sekularnej stagnacji). Polityka rządów krajów słabiej rozwiniętych gospodarczo, wspierająca rozwój wybranych usług (teoria kumulatywnego uwarunkowania G. Myrdala).
Serwicyzacja gospodarki - czynniki sprawcze Migracja wiedzy i nowych technologii do krajów średnio i słabiej rozwiniętych (teoria wielkiego pchnięcia P. N. Rosenstein-Rodana). W przypadku wielu usług brak bezpośredniego kontaktu usługodawcy z usługobiorcą a to sprzyja offshoringowi i outsorcingowi (teoria Schumpetera). Zmiana stylu pracy, kultury organizacyjnej (teoria startu do samoczynnego wzrostu W. Rostowa). Istnienie wielu rodzajów usług powoduje powstawanie technostruktury i sprzyja zawiązywaniu porozumień korporacyjnych (teoria J. K. Galbraitha).
Podsumowanie. Potencjalne możliwości realizacji koncepcji business-services-led-development Scenariusz optymistyczny - permanentnego rozwoju sektora usług, Scenariusz zachowawczy (umiarkowanego rozwoju sektora usług), Scenariusz pesymistyczny (spowolnionego rozwoju sektora usług).
Scenariusze rozwoju sektora usług Scenariusz optymistyczny Scenariusz zachowawczy Scenariusz pesymistyczny wysoka dynamika rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce, dominacja w polskim życiu gospodarczym koncepcji rozwoju inteligentnego pozyskanie istotnych środków finansowych z UE, wysoka konkurencyjność przedsiębiorstw sektora usług (w tym usług biznesowych), wysoka dynamika postępu technicznego i technologicznego, wysoka jakość zasobów ludzkich, wysoka dynamika napływu BIZ do Polski, wysoka dynamika wzrostu dochodów i zamożności społeczeństwa. dotychczasowa dynamika rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce, koncepcja rozwoju inteligentnego realizowana na umiarkowanym poziomie, pozyskiwanie środków finansowych z UE na dotychczasowym poziomie, dotychczasowy poziom konkurencyjności przedsiębiorstw sektora usług (w tym usług biznesowych), postęp techniczny i technologiczny na dotychczasowym poziomie, dotychczasowa jakość zasobów ludzkich, dynamika napływu BIZ do Polski na umiarkowanym poziomie, dotychczasowa dynamika wzrostu dochodów i zamożności społeczeństwa. niska dynamika rozwoju społeczno-gospodarczego w Polsce, nierealizowanie w praktyce życia gospodarczego koncepcji rozwoju inteligentnego, ograniczone środki finansowe z UE, niska konkurencyjność przedsiębiorstw sektora usług (w tym usług biznesowych), niska dynamika postępu technicznego i technologicznego, niska jakość zasobów ludzkich, niska dynamika napływu BIZ do Polski, niska dynamika wzrostu dochodów i zamożności społeczeństwa.
Dziękuję za uwagę! Prof. dr hab. Piotr Niedzielski Dr Magdalena Majchrzak Uniwersytet Szczeciński, Wydział Zarządzania i Ekonomiki Usług piotr.niedzielski@wzieu.pl magdalena.majchrzak@wzieu.pl