Analiza rynku usług pocztowych w Polsce w 2013 roku

MARCZUK Andrzej 1 CABAN Jacek 2 DROŹDZIEL Paweł 3 DUDA Kamil 4 MIKULSKI Maciej 5 Analiza rynku usług pocztowych w Polsce w 2013 roku WSTĘP Zachodzące w gospodarce światowej zmiany związane z globalizacją transportu powodują, że logistyka i transport nabierają większego znaczenia w zakresie organizacji i zarządzania przepływami towarów. Zarządzanie łańcuchem dostaw odnosi się do zarządzania materiałów, informacji i funduszy w całym łańcuchu dostaw, od dostawców, poprzez produkcję i dystrybucję, do konsumenta końcowego [3]. Transport należy do jednych z najdynamiczniej rozwijających się obszarów gospodarki Polski [2]. Rozwój ten widać zwłaszcza w sektorze prywatnym, w którym przychody ze sprzedaży usług we wszystkich jednostkach transportu, były w 2013 roku większe o 3,9% niż w roku 2012 [2]. W roku 2013 na rynku usług pocztowych zasadniczym wydarzeniem było pełne uwolnienie rynku pocztowego. Zmiana ta oznaczała utratę uprzywilejowanej pozycji przez głównego operatora w Polsce jakim jest Poczta Polska S.A. Wraz z rozwojem polskiego rynku e-commerce i upowszechnianiem zakupów on-line tworzone są kolejne rozwiązania dla tego segmentu rynku [4]. Usługi pocztowe i usługi kurierskie upatrują przyszłości w rozwijającej się branży e-commerce, nie zapominając o stałej obsłudze tradycyjnych listów. Obsługa handlu internetowego zapewnia popyt na usługi paczkowe i listowe ale stanowi również nowe możliwości oferowania usług. Na rysunku 1 przedstawiono rozwój rynku e-commerce wyrażony wartością przychodów od roku 2006 do 2013 w Polsce. Analizując wykres na rysunku 1, widać ogromny skok wartości z 5 mld zł w 2006 roku do 26 mld. zł w roku 2013. Należy dodać, że przez cały ten okres rynek stale się powiększał. Rys. 1. Rozwój rynku e-commerce w Polsce od 2006 roku wyrażony wartością przychodów, Opracowanie własne na podstawie [7] 1 Prof. dr hab. Andrzej Marczuk, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Inżynierii Produkcji, 20-612 Lublin, ul. Głęboka 28 2 Mgr inż. Jacek Caban, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie Wydział Inżynierii Produkcji, 20-612 Lublin, ul. Głęboka 28 3 Dr hab. inż. Paweł Droździel, Politechnika Lubelska, Instytut Transportu, Silników Spalinowych i Ekologii, 20-618 Lublin, ul. Nadbystrzycka 36 4 Mgr inż. Kamil Duda, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk Technicznych, 10-957 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 11 5 Mgr inż. Maciej Mikulski, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Nauk Technicznych, 10-957 Olsztyn, ul. Oczapowskiego 11 3065

Istotnym czynnikiem w branży usług pocztowych była liberalizacja rynku pocztowego od 1 stycznia 2013 roku, zgodnie z Prawem pocztowym wprowadzonym ustawą z dnia 23 listopada 2012 roku (Dz. U. z 29 grudnia 2012 r., poz. 1529). Skutkiem tej decyzji było zniesienie monopolu Poczty Polskiej na dostarczanie listów ważących do 50 gramów, która straciła rynek dostawcy przesyłek sądowych na rzecz firmy InPost. Pokazuje to jak intensywnie zmienia się branża usług pocztowych w Polsce w ostatnim czasie. W artykule przedstawiono istotę rynku, uwarunkowania prawne oraz specyfikę funkcjonowania usług pocztowych w kraju. Zwrócono także uwagę na możliwości dalszego rozwoju w tej branży po uwolnieniu rynku pocztowego. 1. ZMIANY LEGISLACYJNE RYNKU USŁUG POCZTOWYCH Dla podmiotów działających w branży KEP (przesyłki Kurierskie, Ekspresowe i Paczkowe), szczególnie istotne są Prawo przewozowe, Prawo pocztowe oraz Kodeks celny [5]. Podmioty, świadczące usługi pocztowe podlegają uregulowaniom prawnym ustawie z dnia 12 czerwca 2003 r. Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008 r. Nr 130, poz. 1188 z późn. zm.). Prawo pocztowe, stanowi, że warunkiem zdobycia uprawnień na wykonywanie działalności pocztowej jest uzyskanie: 1. zezwolenia na wykonywanie działalności pocztowej, wydane przez Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE); 2. wpisu do Rejestru operatorów pocztowych, który prowadzony jest przez Prezesa UKE. Zezwoleń takich wymaga prowadzenie działalności pocztowej w zakresie przyjmowania, przemieszczania i doręczania w obrocie krajowym i zagranicznym przesyłek (zgodnie z art. 6 ust. 1 Prawa pocztowego): 1. dla ociemniałych, 2. z korespondencją do 2000g (z wyłączeniem przesyłek, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. b) przyjmowanych, przemieszczanych i doręczanych: w obrocie krajowym i zagranicznym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; w sposób jednolity w porównywalnych warunkach i po przystępnych cenach; z zachowaniem wymaganej prawem jakości; z zapewnieniem co najmniej jednego opróżniania nadawczej skrzynki pocztowej; z zapewnieniem doręczenia przesyłek co najmniej w każdy dzień roboczy i nie mniej niż przez 5 dni w tygodniu. Przedsiębiorstwa z segmentu KEP podlegają regulacjom następujących aktów prawnych: Ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku Prawo przewozowe (tekst jednolity: Dz. U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601 z późn. zm.), regulującej przewóz rzeczy lub osób, wykonywany za opłatą na podstawie sporządzonej uprzednio umowy, przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem gałęzi transportu morskiego, lotniczego oraz konnego (art. 1 ust. 1); Ustawa z dnia 23 listopada 2012 roku Prawo pocztowe (Dz. U. 2012 r. poz.1529) [8], określająca zasady wykonywania działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług pocztowych w obrocie krajowym lub zagranicznym. Według Ustawy z dnia 23 listopada 2012 roku Prawo pocztowe [8], przesyłkę kurierską definiuje się jako: przesyłkę listową będącą przesyłką rejestrowaną lub paczkę pocztową, przyjmowaną, sortowaną, przemieszczaną i doręczaną w sposób łącznie zapewniający: a) bezpośredni odbiór przesyłki pocztowej od nadawcy, b) śledzenie przesyłki pocztowej od momentu nadania do doręczenia, c) doręczenie przesyłki pocztowej w gwarantowanym terminie określonym w regulaminie świadczenia usług pocztowych lub w umowach o świadczenie usług pocztowych, d) doręczenie przesyłki pocztowej bezpośrednio do rąk adresata lub osoby uprawnionej do odbioru, e) uzyskanie pokwitowania odbioru przesyłki pocztowej w formie pisemnej lub elektronicznej" (art.3, ust. 19). 3066

Natomiast przesyłka pocztowa to:,,rzecz opatrzona oznaczeniem adresata i adresem, przedłożona do przyjęcia lub przyjęta przez operatora pocztowego w celu przemieszczenia i doręczenia adresatowi" (art.3, ust. 20). Przedsiębiorstwa z segmentu KEP, które są objęte regulacjami Prawa pocztowego zobligowane są do posiadania wpisu do rejestru operatorów pocztowych oraz składania corocznie Prezesowi UKE sprawozdania z prowadzonej działalności. Ponadto podmiot ma obowiązek wykonywania zadań na rzecz obronności i bezpieczeństwa kraju (artykuł 41 Prawa pocztowego). Założenia do ustawy Prawo pocztowe, są bardzo niekorzystne, zwłaszcza dla przewoźników ekspresowych. Szczególnie dotkliwe może być to dla kurierów, świadczących usługi na rzecz przewoźników ekspresowych, ponieważ uzyskali oni status operatora pocztowego. W przypadku zgubienia bądź zniszczenia przesyłki odpowiedzialność ponosi operator. W związku z tym oznacza to niewspółmierne do otrzymywanego wynagrodzenia za usługę ryzyko. Od 1 stycznia 2013 roku weszły w życie przepisy nowej ustawy Prawo pocztowe, która wdrożyła do polskiego porządku prawnego dyrektywę 2008/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lutego 2008 r. zmieniającą dyrektywę 97/67/WE w odniesieniu do pełnego urzeczywistnienia rynku wewnętrznego usług pocztowych Wspólnoty (Dz. Urz. UE L 52 z 27.02.2008, s. 3, z późn. zm.) tzw. III Dyrektywę [6]. Ustawa ta ostatecznie zniosła obszar zastrzeżony i określiła zasady funkcjonowania rynku pocztowego po jego pełnym otwarciu na konkurencję [6]. 2. ANALIZA RYNKU USŁUG POCZTOWYCH Dzięki wprowadzeniu nowych regulacji na krajowym rynku pocztowym wyodrębnione zostały jego główne segmenty: usługi powszechne świadczone przez operatora wyznaczonego (na podstawie art. 178 ust. 1 Prawa pocztowego do końca 2015 roku obowiązki te pełni Poczta Polska S.A.), usługi wchodzące w zakres usług powszechnych, przesyłki kurierskie, inne usługi pocztowe, do których zaliczają się m.in. przekazy pocztowe, przesyłki reklamowe oraz druki bezadresowe [6]. Wg stanu na koniec 2013 roku, poza Pocztą Polską S.A., do rejestru operatorów pocztowych wpisane były 274 podmioty, wobec 267 zarejestrowanych w 2012 roku [6]. W tabeli 1. przedstawiono rozwój zarejestrowanych alternatywnych operatorów pocztowych na przestrzeni lat 1996 2013 wg stan na 31 grudnia każdego roku. Tab. 1. Liczba zarejestrowanych alternatywnych operatorów pocztowych w latach 1996 2013 [6] Rok Liczba zarejestrowanych alternatywnych operatorów pocztowych Wzrost w stosunku do roku poprzedniego 1996 15 - - 1997 17 +2 13% 1998 18 +1 6% 1999 21 +3 17% 2000 21-0% 2001 30 +9 43% 2002 52 +22 73% 2003 58 +6 12% 2004 90 +32 55% 2005 113 +23 26% 2006 157 +44 39% 2007 164 +7 4% 2008 182 +18 11% 2009 209 +27 15% 2010 244 +35 17% 2011 247 +3 1% 2012 267 +20 8% 2013 274 +7 3% 3067

Największy przyrost alternatywnych operatorów pocztowych nastąpił w roku 2002 tj. o 73%. Pomimo tak dużej liczby operatorów tylko część z nich faktycznie prowadziło działalność usługową. W roku 2013 było to 160 operatorów pocztowych. W tabeli 2. przedstawiono formy organizacyjno-prawne alternatywnych operatorów pocztowych świadczących usługi w roku 2013 w Polsce. Tab. 2. Formy organizacyjno-prawne alternatywnych operatorów pocztowych w roku 2013 [6] Forma organizacyjno-prawna alternatywnych operatorów pocztowych Liczba operatorów działalność gospodarcza osoby fizycznej 102 spółka z ograniczoną odpowiedzialnością 46 spółka akcyjna 6 inna (spółdzielnia, sp. komandytowa) 6 Razem 160 Alternatywni operatorzy pocztowi, mogą świadczyć swoje usługi na terenie kraju, zagranicy (albo kraju i zagranicy), bądź tylko lokalnie (województwo, powiat, jedna miejscowość lub jej części). Z informacji zawartych w sprawozdaniach wynika, że spośród 160 operatorów działających w 2013 roku [6]: 80 prowadziło działalność tylko lokalnie w tym: 32 na obszarze województwa, 11 na terenie powiatu, 29 w ramach miasta, 8 na innym obszarze o charakterze lokalnym, 39 na obszarze krajowym, 37 na obszarze krajowym i zagranicznym, 4 wyłącznie w obrocie zagranicznym. Działalność alternatywnych operatorów pocztowych w 2013 roku koncentrowała się w trzech segmentach rynku usług pocztowych tj.: usług wchodzących w zakres usług powszechnych, przesyłek kurierskich, innych usług pocztowych. W tabeli 3. zestawiono wolumen przesyłek pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym zrealizowanych w latach 2006 2013. Tab. 3. Wolumen przesyłek pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym w latach 2006 2013 [6] Wolumen (mln sztuk) 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 z drukami bezadresowymi 5 090,5 5 193,3 5 410,7 5 360 5 597,4 5 749,8 5 150,9 4 876,9 bez druków bezadresowych 1 802,1 1 994,3 2 002,5 2 011,3 2 018,8 2 018,7 2 001,8 2 085,7 Na podstawie danych w tabeli 3. stwierdzono, że w obrocie krajowym i zagranicznym wolumen przesyłek pocztowych wyniósł prawie 2,1 mld szt. (nie uwzględniając druków bezadresowych), co w porównaniu do roku 2012 stanowi wzrost o ponad 4%. Natomiast z uwzględnieniem druków bezadresowych wolumen przesyłek pocztowych wyniósł ponad 4,8 mld szt., i oznacza ponad 5% spadek w porównaniu do roku 2012. Analizując dane można zauważyć powolną tendencję wzrostową liczby sztuk w przypadku przesyłek pocztowych bez druków bezadresowych. Natomiast w przypadku przesyłek pocztowych z drukami bezadresowymi występują wahania liczby wolumenów w poszczególnych latach. Na rysunku 2 przedstawiono strukturę usług pocztowych wg wolumenu w obrocie krajowym i zagranicznym w latach 2006 2013 z uwzględnieniem wolumenów realizowanych w Poczcie Polskiej S.A. oraz przez alternatywnych operatorów pocztowych. Na przedstawionym wykresie słupkowym widoczna jest słabnąca pozycja Poczty Polskiej S.A. na rzecz operatorów alternatywnych. Należy przypuszczać, że zmiana ta może być związana z liberalizacją rynku usług pocztowych oraz silną konkurencją w branży. 3068

Rys. 2. Wolumen przesyłek pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym w latach 2006 2013 [6] W segmencie usług wchodzących w zakres usług powszechnych działalność prowadziło 72 operatorów pocztowych łącznie z operatorem wyznaczonym. Na rysunku 3 przedstawiono usługi wchodzące w zakres usług w obrocie krajowym i zagranicznym w 2013 roku z podziałem wg wolumenu i przychodów Poczty Polskiej S.A. oraz alternatywnych operatorów pocztowych. Rys. 3. Wolumen powszechnych usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym w roku 2013 [6] Analizując dane zamieszczone na rysunku 3 wynika, że Poczta Polska S.A. jest operatorem dominującym we wszystkich rodzajach świadczonych usług powszechnych w 2013 roku. Poczta Polska S.A. zyskuje przewagę dzięki posiadaniu infrastruktury do świadczenia usług pocztowych o charakterze powszechnym. Dominującą pozycję w tej grupie usług stanowiły przesyłki listowe. W przypadku segmentu przesyłek kurierskich w 2013 roku działalność była prowadzona przez 99 operatorów pocztowych łącznie z operatorem wyznaczonym. Jest to segment, w którym występuje największa liczba działających operatorów, a więc i największa konkurencja. Wolumen przesyłek kurierskich w 2013 roku wyniósł ponad 0,1 mld przysyłek, a osiągnięte przez operatorów pocztowych przychody to blisko 2,3 mld zł [6]. W segmencie przesyłek kurierskich Poczta Polska S.A. posiada niewielki udział 2,9% w wolumenie i 4,9% w przychodach ogółem, na tle wszystkich operatorów pocztowych. 3069

Dane dla przesyłek kurierskich w obrocie krajowym i zagranicznym w 2013 roku wg wolumenu i przychodów dla Poczty Polskiej S.A. i alternatywnych operatorów pocztowych przedstawiono na rysunku 4. Rys. 4. Wolumen przesyłek kurierskich w obrocie krajowym i zagranicznym w roku 2013 [6] W segmencie innych usług pocztowych w 2013 roku wolumen zrealizowanych usług kształtował się na poziomie 3 mld szt., natomiast przychody operatorów wyniosły ponad 0,7 mld zł. W tym segmencie rynku działało 28 operatorów z operatorem wyznaczonym. W segmencie innych usług pocztowych, dominowały przesyłki w obrocie krajowym i to zarówno pod względem wolumenu (99,7%) jak i przychodów (97%) [6]. W przypadku przesyłek pocztowych stanowiły one jedynie 0,3% w obrocie zagranicznym wszystkich przesyłek. Pod względem wolumenu dominującą pozycję posiadają operatorzy alternatywni i wynika ona z większej liczby zrealizowanych usług dotyczących druków bezadresowych. To jednak nie przekłada się na podobny udział w przychodach, gdzie sytuacja jest odwrotna. Poczta Polska S.A. odnotowała ponad 80% przychodów w segmencie usług innych. Na rysunku 5 przedstawiono inne usługi pocztowe w obrocie krajowym i zagranicznym w 2013 roku wg wolumenu Poczty Polskiej S.A. oraz alternatywnych operatorów pocztowych. Rys. 5. Wolumen innych usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym w roku 2013 [6] Na rysunku 6 przedstawiono strukturę innych usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym w 2013 roku wg przychodów Poczty Polskiej S.A. oraz alternatywnych operatorów pocztowych. 3070

Rys. 6. Struktura przychodów innych usług pocztowych w obrocie krajowym i zagranicznym w roku 2013 [6] W segmencie innych usług pocztowych operator wyznaczony jest zdecydowanym liderem w większości świadczonych usług tego segmentu zarówno w wolumenie jaki i w przychodach z tych usług. Natomiast alternatywni operatorzy pocztowi mają zdecydowaną przewagę w zakresie druków bezadresowych i paczek pocztowych. Należy jednak podkreślić, iż działalność w tym ostatnim obszarze może być prowadzona bez wpisu do rejestru operatorów pocztowych, więc UKE nie dysponuje pełnymi danymi w tym zakresie i należy przypuszczać, że faktyczna struktura może być inna (ze znacznie mniejszym udziałem Poczty Polskiej S.A.). Na rysunku 7 przedstawiono ogólną liczbę przesyłek w obrocie krajowym i zagranicznym w przeliczeniu na 1 mieszkańca Polski w latach 2006 2013. Rys. 7. Ogólna liczba przesyłek w przeliczeniu na 1 mieszkańca Polski w latach 2006 2013 [6] Wskaźnik postażu w 2013 r. to około 126 przesyłek przypadających na 1 mieszkańca [6]. Wskaźnik obliczony z wyłączeniem druków bezadresowych w latach 2007 2012 kształtował się na 3071

podobnym poziomie i wynosił ok. 52 przesyłek przypadających na 1 mieszkańca. W 2013 roku, wskaźnik ten był nieznacznie wyższy i wynosił około 54 przesyłek przypadających na 1 mieszkańca. Na rysunku 8 przedstawiono ogólną liczbę placówek wszystkich operatorów pocztowych w poszczególnych województwach wg stanu na dzień 31 grudnia 2013 roku. Rys. 8. Ogólna liczba placówek wszystkich operatorów pocztowych w województwach [6] Z przedstawionego na rysunku 8 zestawienia wynika, że operatorzy alternatywni posiadają więcej placówek od głównego operatora pocztowego Poczty Polskiej S.A. Najwięcej placówek występuje w województwach; mazowieckim (4083 placówki), śląskie (3318 placówek), wielkopolskie (2666), małopolskie (2549 placówek) i dolnośląskie (2259 placówek). Najmniejsza liczba placówek przypada w województwie 581 placówek. Poczta Polska S.A. posiada łącznie 7871 placówek na terenie całego kraju. W 2013 roku operator wyznaczony zrealizował w obrocie krajowym i zagranicznym prawie 2 mld usług pocztowych (usługi powszechne, usługi wchodzące w zakres usług powszechnych, przesyłki kurierskie oraz inne usługi pocztowe), co przełożyło się na blisko 5 mld zł przychodu [6]. W roku 2013 nastąpił spadek w korespondencji papierowej i usługach finansowych (wpłaty na rachunki, przekazy) Poczty Polskiej S.A. PODSUMOWANIE Przeprowadzona analiza działalności operatorów pocztowych w 2013 roku w poszczególnych segmentach rynku usług pocztowych wykazuje, że operator wyznaczony był zdecydowanie dominującym operatorem w segmencie usług powszechnych zarówno pod względem wolumenu i przychodów z tych usług. Poczta Polska S.A. posiadała ponad 69% udziału w wolumenie i blisko 80% udział w przychodach zrealizowanych przesyłek listowych. Podobnie przedstawia się sytuacja w zakresie paczek pocztowych. Ponad 82% wolumenu i 86% przychodu zostało zrealizowane w tym segmencie rynku przez Pocztę Polską S.A. [6]. Z podobnymi problemami na rynku usług pocztowych spotkali się nasi południowi sąsiedzi (Słowacy) czego dowodem są następujące opracowania [3, 10]. 3072

Ogółem na rynku krajowym i zagranicznym alternatywni operatorzy pocztowi zrealizowali ponad 2,9 mld usług pocztowych co przełożyło się na ponad 2,5 mld zł przychodu. Analiza danych w zakresie poszczególnych segmentów rynku pocztowego wskazuje, że największy udział w zakresie wolumenu zrealizowanych przesyłek pocztowych tj. 86,4% stanowią inne usługi pocztowe, które wygenerowały jedynie 5,3% przychodu [6]. W grupie tej jednak 85,7% usług to druki bezadresowe, które nie odgrywają znaczącej roli w przychodach (3,2%) [6]. Pod względem wielkości przychodów największy udział stanowią przesyłki kurierskie, które wyniosły blisko 86%. W zakresie przesyłek kurierskich zdecydowaną przewagę w omawianym okresie posiadali operatorzy alternatywni ponad 97% wolumenu oraz 95% przychodu z tej działalności. Wybrane wielkości charakteryzujące rynek pocztowy w Polsce w latach 2006 2013, przedstawiono na rysunku 9. Rys. 9. Wybrane wielkości charakteryzujące rynek pocztowy w Polsce w latach 2006 2013, Opracowanie własne na podstawie [6] W roku 2013, poza Pocztą Polską S.A. do rejestru operatorów pocztowych wpisane były 274 podmioty, z czego aktywnie działało 160 operatorów. Na podstawie uzyskanych w ostatnich latach danych o liczbie alternatywnych operatorów pocztowych oraz liczbie przesyłek pocztowych należy stwierdzić, że rynek ten jest nadal stabilny [6]. Natomiast widoczny jest nieznaczny wzrost liczby działających operatorów pocztowych oraz niewielki wzrost wolumenu usług pocztowych (bez uwzględniania w tym wolumenie druków bezadresowych) w roku 2013. Obecnie ok. 90% wszystkich przesyłek przewiezionych przez operatorów ekspresowych w Polsce stanowią paczki o średniej wadze ok 16 kg [6]. Natomiast 83% wszystkich usług świadczonych przez przewoźników ekspresowych w Polsce to usługi ekonomiczne, najchętniej wybierane przez klientów. Ogromną szansą dla rynku usług przewozów paczkowych jest szybko rozwijający się rynek sprzedaży w sieci (tzw. E-commerce), różnych sektorów branżowych oraz stale rosnąca sprzedaż w zakresie klientów indywidualnych [1]. Firmy działające na rynku usług pocztowych aby pozyskać klientów muszą wyróżniać się na tle konkurencji nie tylko ceną ale świadczonym pakietem usług dodatkowych. Zapewnić to mogą inwestycje w innowacje. Przykładem korzystnego wpływu telematyki na procesy komunikacji w przedsiębiorstwie może być udzielanie informacji klientom w przypadku zapytań o dokładny czas załadunku lub rozładunku [9]. Systemy wspomagające zarządzanie flotą pozwalają optymalizować jej wykorzystanie i przeprowadzać kontrolę poprawności zachodzących procesów transportowych w firmie [1]. Współczesny klient chce wiedzieć co dzieje się z jego przesyłką i kiedy dotrze ona do odbiorcy. Zatem szansą dla firm działających w segmencie usług pocztowych są innowacje i wykorzystanie potencjału sprzedaży elektronicznej. Niebezpieczeństwem dla rynku usług pocztowych mogą być skomplikowane i bardzo dynamicznie zmieniające się regulacje prawne. Ważnym od kilku lat zagadnieniem pozostawała sytuacja Poczty 3073

Polskiej S.A. jako operatora świadczącego usługi powszechne, w świetle pełnej liberalizacji polskiego rynku pocztowego od 1 stycznia 2013 roku. Na razie nie widać drastycznych zmian w sytuacji operatora wyznaczonego, natomiast wnikliwa ocena, będzie możliwa w kolejnych latach funkcjonowania tego operatora na otwartym rynku usług pocztowych. Streszczenie Zachodzące w gospodarce światowej zmiany związane z globalizacją transportu powodują, iż logistyka i transport nabierają większego znaczenia w zakresie organizacji i zarządzania przepływami towarów przy ograniczaniu kosztów i czasu usługi transportowej. W roku 2013 na rynku usług pocztowych nastąpiło wiele zmian z których najważniejszą było uwolnienie rynku pocztowego. Celem niniejszego opracowania jest próba analizy rynku usług pocztowych wobec nowelizacji prawa. W artykule przedstawiono istotę rynku, uwarunkowania oraz specyfikę funkcjonowania usług pocztowych w kraju, a także przedstawiono tendencje rozwojowe tej branży po uwolnieniu rynku pocztowego. Zaprezentowano informacje na temat działalności alternatywnych operatorów pocztowych w odniesieniu do działalności operatora wyznaczonego Poczta Polska S.A. w roku 2013. Słowa kluczowe: transport, logistyka, usługi pocztowe The analysis of post services market in Poland in 2013 Abstract Changes in the global economy connected with globalization of transport cause that logistics and transport are becoming more important in the organization and management of flows of goods by reducing the time and cost of transport services. In 2013 the postal services market has changed significantly. The most important change was the release of the postal market. The purpose of this paper is to analyze the market for postal services in the light of changes of the law. The article presents the essence of the market conditions and the specific functioning of postal services in the country, and also shows the development tendencies of the industry after the release of the postal market. The information on the activities of alternative postal operators regarding the activity of the designated operator Poczta Polska S.A. in 2013, was presented. Keywords: transport, logistics, post services BIBLIOGRAFIA 1. Caban J., Gniecka-Caban A., Wybrane aspekty działalności transportowej firmy kurierskiej. W: [red.] Szala M., Kropiwiec K., Maciąg K., Rola zarządzania, marketingu i ekonomii we współczesnych przedsiębiorstwach. Politechnika Lubelska, Lublin 2014, s. 96-111. 2. Komsta H., Droździel P., Caban J., Transport drogowy w gospodarce Polski. Logistyka 2014 nr 6. 3. Križanová A., Majerčák P., Masárová G., Buc D., Monte Carlo Cost Simulation in the Supply Chain in E-business. Naše more 2013, no 60 (5-6), pp. 99-104. 4. Kruszyński M., E-commerce pobudzi branżę. TSL Biznes, 2013 nr 1 (32), s. 14. 5. Raport, branża przesyłek kurierskich, ekspresowych i paczkowych, wpływ na polską gospodarkę. Centrum doradztwa i ekspertyz gospodarczych SGH, Warszawa 2011. 6. Raport o stanie rynku pocztowego za rok 2013. UKE. Warszawa, maj 2014. 7. Raport roczny 2013. Polska Poczta S.A. 8. Ustawa z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe, Dz. U. z 2012r. Nr poz. 1529. 9. Zacharski J., Telematyka w transporcie lekarstwo na wszystkie problemy? Logistyka 2013, nr 4. 10. Zeman D., Madleňák R., Možnosti prístupu alternatívneho poštového operátora k výstavbe poštovej prepravnej siete. Diagnostika podniku, controlling a logistika. V medzinárodná vedecká konferencia. Zborník prednášok a príspevkov, Žilinská univerzita, Žilina, 2010. 3074