POWIATOWY URZĄD PRACY w NAMYSŁOWIE Tel. (77) 419 09 20 Fax. (77) 419 09 25 e-mail: opna@praca.gov.pl RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH w POWIECIE NAMYSŁOWSKIM w 2009 ROKU (część prognostyczna) Namysłów, lipiec 2010 r.
SPIS TREŚCI I. CZĘŚĆ PROGNOSTYCZNA 1. Wprowadzenie. 3 2. Sytuacja absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. 3 2
CZĘŚĆ PROGNOSTYCZNA Wprowadzenie. Sprawozdanie roczne w ramach monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych przewiduje również część prognostyczną, która oparta jest głównie na badaniach sondażowych przeprowadzanych w szkołach na terenie powiatu namysłowskiego. Badanie sondażowe przeprowadzane w szkołach ma przede wszystkim dostarczyć informacji o liczbie absolwentów według zawodów, którzy ukończyli szkołę w roku badania oraz przewidywanej liczbie absolwentów, którzy ukończą sondowane szkoły w następnym roku. Dane te mają zobrazować strukturę nowych uczestników rynku pracy wyposażonych w określone narzędzia do zaspokojenia popytu na pracę deklarowanego przez pracodawców. Dzięki prognozie szkoły będą w stanie reagować na deficyty/nadwyżki określonych kompetencji poprzez dostosowanie swojej oferty edukacyjnej a instytucje szkoleniowe i Powiatowy Urząd Pracy oferty szkoleniowej. Sytuacja absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. Bezrobotna młodzieży naszego powiatu boryka się z wieloma trudnościami związanymi z wchodzeniem na rynek pracy. Trudności tych doznaje większość młodych ludzi rozpoczynających swoją ścieżkę zawodową, jednak lokalna specyfika powoduje, że nasza młodzież obciążona jest nadal gorszą niż gdzie indziej sytuacją namysłowskiego rynku pracy. Zasadniczą przyczyną jest tutaj ponadprzeciętna stopa bezrobocia, kształtująca się na poziomie 17,3% (dane na koniec 2009 r.) w odniesieniu do terenu województwa opolskiego (12,7%) i kraju 11,9%). Na trudne położenie tej grupy bezrobotnych, stanowiącej prawie 26,63% ogółu zarejestrowanych (w roku poprzednim odsetek ten wynosił 25,5%), składają się również inne czynniki. Jednym z nich oprócz ogólnoświatowego pogorszenia sytuacji gospodarczej, jest wchodzenie na rynek pracy wyżu demograficznego, co powoduje trudności z wchłonięciem dużej liczby zdolnych do pracy młodych ludzi. Również ich kwalifikacje często nie są w stanie zaspokoić zapotrzebowania pracodawców, ponieważ: poziom oferowanych kompetencji, kwalifikacji jest nieadekwatny do wymogów współczesnego rynku pracy istnieje dysproporcja pomiędzy tym, co młodzież otrzymuje jako wiedzę w systemie szkolnym, a wymaganiami, które są im stawiane przez pracodawców i nowoczesne technologie, oferowane kompetencje często dotyczą zawodów nadwyżkowych np. asystent ekonomiczny, sprzedawca ilość oferowanych miejsc pracy w tych specjalnościach jest znacząco niższa niż ilość osób posiadających takie kwalifikacje pozostająca bez zatrudnienia. Należy pamiętać o tym, że wartość młodego człowieka, jako potencjalnego pracownika wyposażonego w wiedzę i kwalifikacje słabo dopasowane do realnych potrzeb rynku pracy, obniżana jest dodatkowo przez brak doświadczenia życiowego i zawodowego, co wraz z niskim poziomem umiejętnościami poruszania się po rynku pracy czy też zarządzania własną karierą, zasadniczo ogranicza jego szanse na współczesnym rynku pracy. W poniższych tabelach została przedstawiona struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia oraz przewidywana liczba osób kończących szkołę w danym zawodzie w 2009 r. Dane te pozwolą na zestawienie napływu nowych, potencjalnych pracowników reprezentujących poszczególne zawody z realnymi potrzebami namysłowskiego rynku pracy. 3
Tablica 4.1 Absolwenci zarejestrowani w PUP w powiecie namysłowskim według szkół i zawodów w roku 2009 oraz przewidywani absolwenci w roku 2010 Lp Nazwa szkoły Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2009 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2009 Przewidywani absolwenci w roku 2009 4 (6):(5) w % 1 2 3 4 5 6 7 8 Szkoły policealne 1 Pracownik administracyjny Niepubliczna Policealna dla Dorosłych "343101" administracji] 12 0 20 0 2 Policealna "342205" logistyk 0 0 0 0 3 policealna 4 dla dorosłych "312102" informatyk 11 0 14 0 Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy bezpieczeństwa i higieny pracy] 14 0 9 0 policealna dla dorosłych "315202" 5 policealna dla dorosłych "342205" logistyk 0 0 0 0 Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) 4 um Nr 2 Namysłowie "312102" 5 um Nr 2 Namysłowie "321202" 6 um Nr 2 Namysłowie "321301" 7 um Nr 2 Namysłowie "341401" 8 um Nr 2 Namysłowie "341404" 9 um Nr 2 "341903" informatyk 24 0 29 0 architektury krajobrazu 13 0 23 0 technologii żywności cukrownictwo 8 0 16 0 Organizator obsługi turystycznej obsługi turystycznej] 0 0 0 0 Organizator usług hotelarskich hotelarstwa] 0 0 0 0 Organizator agrobiznesu 17 0 26 0
Namysłowie agrobiznesu] 10 um Nr 1 "311502" mechanik 17 0 15 0 11 um Nr 1 "341403" Organizator usług gastronomicznych organizacji usług gastronomicznych] 0 0 0 0 12 Asystent ekonomiczny ekonomista] 16 0 20 0 um Nr 1 "341902" 13 um Nr 1 "342205" logistyk 0 0 16 0 14 Państwowa Muzyczna I st. "347302" Muzyk 21 0 13 0 15 um Nr 2 Namysłowie "312102" 16 um Nr 2 Namysłowie "321202" informatyk 24 0 29 0 architektury krajobrazu 13 0 23 0 Licea ogólnokształcące 14 II Liceum Profilowane w Zespole Szkół Namysłowie "000000" Bez zawodu 60 0 40 0 15 I Liceum Profilowane "000000" Bez zawodu 0 0 0 0 16 II Liceum Ogólnokształcące Namysłowie "000000" Bez zawodu 42 0 43 0 17 I Liceum Ogólnokształcące im. Jarosława Iwaszkiewicza w Namysłowie "000000" Bez zawodu 160 0 123 0 Zasadnicze szkoły zawodowe 18 Niepubliczna Zasadnicza Towarzystwa Interwencji Społecznych "723106" Mechanik pojazdów samochodowych 6 0 10 0 19 Zasadnicza "512202" Kucharz małej 0 0 2 0 5
Namysłowie gastronomii 20 Zasadnicza Namysłowie "522107" Sprzedawca 4 0 1 0 21 Zasadnicza Namysłowie "712102" Murarz 0 0 1 0 22 Zasadnicza Namysłowie "714103" Malarz tapeciarz 0 0 0 0 23 Zasadnicza Namysłowie "722204" Ślusarz 2 0 0 0 24 Zasadnicza Namysłowie "741203" Piekarz 0 0 0 0 25 Zasadnicza Namysłowie "742204" Stolarz 0 0 0 0 26 Zasadnicza nr 2 w Zespole Szkół Namysłowie "512202" 27 Zasadnicza 28 Nr 1 "512202" Zasadnicza Nr 1 "514102" Kucharz małej gastronomii 15 0 13 0 Kucharz małej gastronomii 3 0 2 0 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, usług fryzjerskich] 7 0 5 0 29 Zasadnicza Nr 1 "522107" Sprzedawca 18 0 20 0 30 Zasadnicza Nr 1 "712102" Murarz 4 0 7 0 31 Zasadnicza Nr 1 "713101" Dekarz 2 0 2 0 32 Zasadnicza Nr 1 "714103" Malarz tapeciarz 1 0 0 0 33 Zasadnicza "714201" Lakiernik samochodowy 1 0 0 0 6
Nr 1 34 Zasadnicza Nr 1 "721303" 35 Zasadnicza Blacharz samochodowy 0 0 2 0 Nr 1 "722204" Ślusarz 0 0 0 0 36 Zasadnicza Mechanik pojazdów Nr 1 "723106" samochodowych 20 0 18 0 37 Zasadnicza Nr 1 "723306" 38 Zasadnicza Nr 1 "724301" 39 Zasadnicza Nr 1 "725108" Mechanik operator pojazdów i maszyn rolniczych 1 0 1 0 Elektromonter instalacji elektrycznych 6 0 5 0 Monter elektronik - układy elektroniczne automatyki przemysłowej 0 0 16 0 40 Zasadnicza Nr 1 "741104" Rzeźnik wędliniarz 6 0 1 0 41 Zasadnicza Nr 1 "741203" Piekarz 3 0 4 0 42 Zasadnicza Nr 1 "742204" Stolarz 4 0 2 0 43 Zasadnicza Nr 1 "743702" Tapicer 4 0 4 0 Kod zawodu Tablica 4.2 Struktura zawodowa absolwentów według poziomu wykształcenia i zawodów w powiecie namysłowskim w latach 2009 i 2010. Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w roku 2009 Bezrobotni absolwenci zarejestrowani w PUP w końcu roku 2009 w tym Bezrobotni absolwenci ze szkół danego powiatu Przewidywani absolwenci w roku 2010 1 2 3 4 5 6 7 Wykształcenie policealne i średnie zawodowe "311502" mechanik 17 0 0 15 0 "312102" informatyk 35 0 0 43 0 "315202" Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy bezpieczeństwa i higieny pracy] "321202" architektury krajobrazu "321301" technologii żywności cukrownictwo "341401" Organizator obsługi turystycznej obsługi turystycznej] 14 0 0 9 0 13 0 0 23 0 8 0 0 16 0 0 0 0 0 0 7 (5):(3) w %
"341403" Organizator usług 0 0 0 0 0 gastronomicznych [zawód szkolny: organizacji usług gastronomicznych] "341404" Organizator usług 0 0 0 0 0 hotelarskich hotelarstwa] "341902" Asystent ekonomiczny 16 0 0 20 0 ekonomista] "341903" Organizator agrobiznesu 17 0 0 26 0 agrobiznesu] "342205" logistyk 0 0 0 16 0 "343101" Pracownik administracyjny 12 0 0 20 0 administracji] "347302" Muzyk 21 0 0 13 0 Wykształcenie średnie ogólnokształcące "000000" Bez zawodu 262 0 0 206 0 Wykształcenie zasadnicze zawodowe "512202" Kucharz małej gastronomii 18 0 0 17 0 "514102" Fryzjer [zawody szkolne: 7 0 0 5 0 Fryzjer, usług fryzjerskich] "522107" Sprzedawca 22 0 0 21 0 "712102" Murarz 4 0 0 8 0 "713101" Dekarz 2 0 0 2 0 "714103" Malarz tapeciarz 1 0 0 0 0 "714201" Lakiernik samochodowy 1 0 0 0 0 "721303" Blacharz samochodowy 0 0 0 2 0 "722204" Ślusarz 2 0 0 0 0 "723106" Mechanik pojazdów 26 0 0 28 0 samochodowych "723306" Mechanik operator 1 0 0 1 0 pojazdów i maszyn rolniczych "724301" Elektromonter instalacji 6 0 0 5 0 elektrycznych "725108" Monter elektronik - układy 0 0 0 16 0 elektroniczne automatyki przemysłowej "741104" Rzeźnik wędliniarz 6 0 0 1 0 "741203" Piekarz 3 0 0 4 0 "742204" Stolarz 4 0 0 2 0 "743702" Tapicer 4 0 0 4 0 Największy odsetek młodzieży, który ukończy szkoły w 2009 r. nie będzie reprezentował żadnego zawodu, legitymując się wykształceniem średnim ogólnokształcącym. Aby zwiększyć swoje szanse na rynku pracy osoby z takim wykształceniem powinny kontynuować naukę w szkołach policealnych i na uczelniach wyższych. Jest to grupa osób, która bardzo często korzysta ze staży zawodowych oferowanych przez Powiatowy Urząd Pracy co pozwala na nabycie doświadczenia zawodowego i zdobycia konkretnych umiejętności zawodowych. Ta forma wsparcia pozwala sprawdzić się w roli pracownika, co ułatwia start na rynku pracy. Duży odsetek tej grupy korzysta z usług PUP Namysłów ze względu na fakt kontynuowania nauki na uczelniach wyższych w systemie zaocznym. 8
Wśród przyszłorocznych absolwentów szkół średnich przewiduje się udział poniższych grup zawodowych: Pracownicy pozostałych specjalności (duża grupa 34). W roku 2009 planowana liczba absolwentów tej grupy zawodowej wynosi 71 osób. Do grupy zrównoważonych na rynku należą: - Organizator agrobiznesu agrobiznesu] - Muzyk. W poprzednim opracowaniu dotyczącym 2008 r. technik agrobiznesu należał również do grupy zawodów zrównoważonych. Ze znalezieniem zatrudnienia nie mieli również żadnych problemów absolwenci szkół przygotowujących do wykonywania zawodu Muzyka, których liczba absolwentów w tym roku wzrośnie. Do opisywanej dużej grupy zawodów należy również grupa osób legitymujących się wykształceniem w zawodzie Asystenta ekonomicznego ekonomista]. Złym symptomem jest utrzymywanie liczby absolwentów na poziomie podobnym do roku poprzedniego, ze względu na fakt utrzymywania się tej grupy zawodowej od kilku lat na liście zawodów nadwyżkowych powiatu namysłowskiego. Duży odsetek zeszłorocznych absolwentów nadal pozostaje w rejestrach Urzędu co sugeruje, że zawód ten może stać się jednym z generujących długotrwałe bezrobocie. Pokrewnym zawodem należącym do tej dużej grupy zawodowej jest Pracownik administracyjny administracji]. Absolwenci tego kierunku nie powinni mieć problemów ze znalezieniem zatrudnienia ze względu na fakt deficytu pracowników o takich kwalifikacjach na lokalnym rynku pracy. Średni personel techniczny (duża grupa 31). Tę dużą grupę zawodową reprezentować będą trzy zawody, które na rynku pracy będą reprezentowane przez 70 absolwentów: - mechanik, - informatyk - Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy Pierwszy z nich, podobnie jak w roku poprzednim, należy do grupy zawodów nadwyżkowych jednak na rok 2009 przewidziano mniejszą liczbę absolwentów niż w roku ubiegły. Zauważalna jest tendencja do zatrudniania pracowników reprezentujących tę grupę zawodową, ponieważ nie generuje on osób pozostających w sytuacji długotrwałego bezrobocia. Popyt na pracowników legitymujących się wykształceniem informatycznym zwiększył się, i obecnie zawód ten należy do grupy deficytowych a nie zrównoważonych jak mogliśmy to obserwować rok wcześniej. Jednocześnie planowany jest wzrost liczby absolwentów w roku 2009. Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy to zawód nieobecny w poprzednich statystykach tyczących prognozy na rok 2008, którego przedstawiciele nie byli również poszukiwani na rynku pracy i należeli do grupy zawodów nadwyżkowych. Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia (duża grupa 32) reprezentowana jest przez dwa zawody (21 przewidywanych absolwentów w 2009 r.): - architektury krajobrazu. - technologii żywności - cukiernictwo W pierwszym z nich nie było problemów ze znalezieniem zatrudnienia poprzednim roku, ponieważ zeszłoroczni absolwenci bez problemów weszli na rynek pracy a zawód należy do 9
grupy zrównoważonych. Sytuacja na ryku się zmieniła i zawód ten w obecnym opracowaniu należy do grupy zawodów nadwyżkowych, co oznacza, ze tegoroczni absolwenci mogą mieć trudności ze znalezieniem zatrudnienia w zawodzie wyuczonym. Drugi jest bardziej problematyczny w kwestii prognozy ze względu na fakt, że w rejestrach Powiatowego Urzędu Pracy dotychczas był jeden absolwent reprezentujący ten zawód. Proste matematyczne wyliczenia ukazują dziś ten zawód jako jeden z grupy zrównoważonych ze względu na małą liczbę bezrobotnych legitymujących się takimi kwalifikacjami jak i brakiem ofert pracy w zawodzie. Wśród przyszłorocznych absolwentów szkół zawodowych przewiduje się udział poniższych grup zawodowych: Pracownicy usług osobistych i ochrony (duża grupa 51). Ta duża grupa zawodowa będzie reprezentowana przez 30 absolwentów w zawodach: - Kucharz małej gastronomii, - Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, usług fryzjerskich]. Wymienione zawody należy do grupy nadwyżkowych, co sugeruje spore kłopoty w znalezieniu pracy na takich stanowiskach. Jednocześnie kucharze są narażeni na znalezienie się w sytuacji długotrwałego bezrobocia, na co wskazuje pozostawanie w tej sytuacji 30 % przedstawicieli tej profesji. Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy (duża grupa 52) jest nadwyżkową grupą zawodową w powiecie namysłowskim od kilku lat. Szkoły ponadgimnazjalne naszego terenu kształcą w jednym z zawodów należących do tej grupy: sprzedawca. W obecnym roku szkolnym prognozuje się, że liczba absolwentów będzie podobna jak w roku poprzednim, co nie jest dobrym symptomem zważywszy na fakt, że obserwowany jest duży napływ osób bezrobotnych z takimi kwalifikacjami, obserwuje się dużą rotację pracowników a w rejestrach PUP grupa ta jest bardzo licznie reprezentowana. Górnicy i robotnicy budowlani (duża grupa 71). W tej grupie zawodowej w poprzednim roku nie planowało się kształcić dużej liczby młodych ludzi podobnie jest w tym roku. Zazwyczaj są to pojedynczy reprezentanci zawodu, lub kilku osobowe grupy, co ma mały wpływ na zmiany struktury zawodowej osób bezrobotnych w powiecie namysłowskim. Przewiduje się kształcenie w poniższych zawodach: - murarz (5 absolwentów) - dekarz (2 absolwentów) - malarz tapeciarz (1 absolwent) - lakiernik samochodowy (1 absolwent) Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń (duża grupa 72). Licznie reprezentowanych przez Mechaników pojazdów samochodowych (zaplanowano 20 absolwentów w 2009 r.) oraz mniej licznie przez Elektromonterów instalacji elektrycznych (planowanych 6 absolwentów), 2 Ślusarzy i 1 Mechanika operator pojazdów i maszyn rolniczych. Wszystkie wymienione zawody należą do grupy zawodów nadwyżkowych. 10
Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (duża grupa 74). W ramach tej grupy spodziewamy się pojawienia na rynku pracy 18 absolwentów: - Rzeźnik wędliniarz, - Tapicer, - Piekarz, - Stolarz. Większość z wymienionych należy do grupy zawodów nadwyżkowych a co za tym idzie ich przedstawiciele mogą mieć trudności ze znalezieniem pracy zgodnej z wykształceniem. Jedynie tapicer, wg dostępnych danych, jest zawodem poszukiwanym na lokalnym rynku pracy i zalicza się do grupy zawodów deficytowych. Należy dodać, że przedstawiciele zawodów nadwyżkowych stanowią bardzo nieliczną grupę. 11