Załącznik nr. 4 do wniosku Zasady zabudowy układów bilansujących w stacjach transformatorowych SN/nN użytkowanych i eksploatowanych przez TAURON Dystrybucja S.A. Oddział w Tarnowie. I. Informacje o organizacji pracy. 1. Zabudowa i przyłączenie liczników bilansujących i urządzeń komunikacyjnych w stacjach transformatorowych SN/nN a także uruchomienie układu pomiarowego w zakresie pomiaru i transmisji danych pomiarowych do systemu akwizycji danych w TAURON Dystrybucja będzie realizowane przez wykonawców prowadzących prace przy zabudowie urządzeń układu pomiarowego bilansującego. Potwierdzeniem spełnienia wymagań w zakresie uruchomienia układu bilansującego będzie informacja w formie e-mail przesłana z Wydziału Pomiarów do Kierownika Działu Rozwoju i Utrzymania Sieci RD potwierdzająca zakończenie procesu uruchamiania zdalnego odczytu licznika bilansującego zabudowanego w danej lokalizacji. 2. Sparametryzowany licznik, sprawdzona pod względem parametrów i funkcjonalności jednostka komunikacyjna wraz z kartą sim orange, oraz karta OTS będą pobierane przez Wykonawców z Wydziału Pomiarów Oddziału w Tarnowie dokumentem wydania urządzeń pomiarowych. 3. Przed instalowaniem licznika w miejscu zabudowy układu pomiarowego Wykonawca powinien dokonać sprawdzenia komunikacji kartami sim orange oraz w przypadku braku połączenia sieciowego sprawdzić możliwość wykorzystania komunikacji poprzez innych operatorów (T- Mobile, Plus). Odpowiednie karty na wniosek wykonawcy zostaną wydane przez Wydział Pomiarów Oddziału w Tarnowie. 4. W przypadku braku komunikacji po zainstalowaniu układów bilansujących przy zastosowaniu opisanych kroków należy fakt zgłosić do Wydziału Pomiarów Oddziału w Tarnowie e-mail tomasz.flis@tauron-dystrybucja.pl, który podejmie dalsze działania w tym zakresie. 5. Oplombowanie w zakresie obwodów pomiarowych układu bilansującego (pokrywy zaciskowe przekładników strony wtórnej, listwy kontrolnopomiarowe, osłony skrzynek zaciskowych liczników oraz innych urządzeń np: komunikacyjnych wchodzących w skład układu) będą wykonywały służby techniczne RD. 6. Służby techniczne RD są zobowiązane również do sprawdzenia poprawności działania oraz nałożenia plomb w zakresie przebudowanego przez Wykonawcę układu pomiarowego dla potrzeb oświetlenia ulic 7. Wykonawca jest zobowiązany do wypełnienia i podpisania dokumentu OTS w zakresie każdego zabudowanego układu pomiarowego bilansującego oraz podpisania dokumentu przez osobę nakładającą plomby potwierdzającego fakt oplombowania licznika i urządzeń układu pomiarowego.
8. Wypełniony i podpisany dokument OTS powinien zostać przekazany przez Wykonawcę do Wydziału Pomiarów niezwłocznie po zainstalowaniu oplombowaniu układu bilansującego. 9. Kierownik Wydziału Pomiarów przygotuje program szkolenia, zorganizuje i przeszkoli wykonawców, którzy zostaną zgłoszeni do prac obejmujących zabudowy układów pomiarowych. Szkolenie będzie przeprowadzone w pomieszczeniach Wydziału Pomiarów Oddziału w Tarnowie. II. Wybór rozwiązania w zakresie dostosowania istniejących stacji do zabudowy układu pomiarowego bilansującego. 1. Stacja z zabudowanymi przekładnikami prądowymi spełniającymi wymagania określone w niniejszych zasadach. 1.1. Dla stacji wnętrzowych, - zabudować szafkę pomiaru bilansującego jeśli stacja nie jest w nią wyposażona, wewnątrz lub w przypadku braku miejsca na zewnątrz pomieszczeń stacji 1.2. Dla stacji napowietrznych wyposażonych w skrzynię rozdzielczą: - jeśli jest to możliwe pod względem technicznym układ pomiarowy bilansujący zabudować w istniejącej skrzyni rozdzielczej stacyjnej ( jeżeli to konieczne dla uzyskania wymaganego miejsca, dokonać przebudowy urządzeń oświetlenia drogowego zachowując je w tej samej lokalizacji). W przypadku braku możliwości zabudowy układu w skrzyni stacyjnej należy zabudować oddzielną szafkę pomiarową z układem bilansującym. - jeśli stan techniczny skrzyni rozdzielczej jest zły, należy zabudować nową skrzynię rozdzielczą wyposażoną w przekładniki prądowe, odpowiednią ilość pól nn układ pomiarowy bilansujący i ew urządzenia oświetlenia drogowego. Obwody wyprowadzić bezpośrednio ze skrzyni rozdzielczej. 1.3. Dla stacji napowietrznych wyposażonych w skrzynię rozdzielczą i rozłączniki RSA: - jeśli ilość pól w rozdzielni n\n jest wystarczająca do przejęcia obwodów z RSA i przewidywane obciążenie nie przekroczy parametrów rozdzielni, dokonać przełączenia obwodu zasilającego poprzez łącznik główny oraz przekładniki prądowe a układ pomiarowy bilansujący zabudować w istniejącej skrzyni rozdzielczej stacyjnej ( jeżeli to konieczne dla uzyskania wymaganego miejsca, dokonać przebudowy urządzeń oświetlenia drogowego zachowując je w tej samej lokalizacji). W przypadku braku możliwości zabudowy układu w skrzyni stacyjnej należy zabudować oddzielną szafkę pomiarową z układem bilansującym. Obwody wyprowadzić bezpośrednio ze skrzyni rozdzielczej, - w innym przypadku lub jeśli stan techniczny skrzyni rozdzielczej jest zły, należy zabudować nową skrzynię rozdzielczą wyposażoną w przekładniki prądowe, odpowiednią ilość pól nn oraz układ pomiarowy bilansujący i ew
urządzenia oświetlenia drogowego. Obwody wyprowadzić bezpośrednio ze skrzyni rozdzielczej. 2. Stacja bez zabudowanych przekładników prądowych lub przekładniki nie spełniają wymagań, 2.1. Dla stacji wnętrzowych, - jeśli rozdzielnia nn jest w dobrym stanie technicznym przystosować układ szyn rozdzielni i zabudować przekładniki prądowe oraz zabudować szafkę pomiaru bilansującego, wewnątrz lub w przypadku braku miejsca na zewnątrz pomieszczeń stacji - jeśli rozdzielnia nn jest w złym stanie technicznym dokonać wymiany rozdzielni z zabudową przekładników oraz zabudować szafkę pomiaru bilansującego, wewnątrz lub w przypadku braku miejsca na zewnątrz pomieszczeń stacji 2.2. Dla stacji napowietrznych wyposażonych w skrzynię rozdzielczą. - jeśli rozdzielnia nn jest w dobrym stanie technicznym przystosować układ szyn rozdzielni i zabudować przekładniki prądowe a układ pomiarowy bilansujący zabudować w istniejącej skrzyni rozdzielczej stacyjnej ( jeżeli to konieczne dla uzyskania wymaganego miejsca, dokonać przebudowy urządzeń oświetlenia drogowego zachowując je w tej samej lokalizacji).w przypadku braku możliwości zabudowy układu w skrzyni stacyjnej należy zabudować oddzielną szafkę pomiarową z układem bilansującym. - jeśli nie jest możliwe zabudowanie w istniejącej skrzyni rozdzielczej przekładników prądowych oraz rozdzielnia nn jest w złym stanie technicznym dokonać wymiany rozdzielni wraz z skrzynią stacyjną wyposażoną w przekładniki prądowe oraz układ pomiarowy bilansujący i ew urządzenia oświetlenia drogowego. 2.3. Dla stacji napowietrznych wyposażonych w rozłączniki RSA. - należy zabudować nową rozdzielnię skrzyniową nn wyposażoną w przekładniki prądowe oraz układ pomiarowy bilansujący i ew urządzenia oświetlenia drogowego. 2.4. Dla stacji napowietrznych wyposażonych w skrzynię rozdzielczą i rozłączniki RSA: - jeśli jest możliwość zabudowy przekładników prądowych w istniejącej skrzyni oraz jeśli ilość pól w rozdzielni n\n jest wystarczająca do przejęcia obwodów z RSA należy zainstalować przekładniki, dokonać przełączenia obwodu zasilającego poprzez łącznik główny oraz przez nowo zabudowane przekładniki prądowe a układ pomiarowy bilansujący zabudować w istniejącej skrzyni rozdzielczej stacyjnej (jeżeli to konieczne dla uzyskania wymaganego miejsca, dokonać przebudowy urządzeń oświetlenia drogowego zachowując je w tej samej lokalizacji). W przypadku braku możliwości zabudowy układu bilansującego w skrzyni stacyjnej
należy zabudować oddzielną szafkę pomiarową z układem bilansującym. Obwody wyprowadzić bezpośrednio ze skrzyni rozdzielczej, - jeśli nie jest możliwe zabudowanie w istniejącej skrzyni rozdzielczej przekładników prądowych, lub ilość pól w rozdzielni nn jest niewystarczająca i nie można ich w istniejącej skrzyni dobudować należy dokonać wymiany rozdzielni wraz z skrzynią stacyjną wyposażoną w odpowiednią ilość pól nn, przekładniki prądowe oraz układ pomiarowy bilansujący i ew. urządzenia oświetlenia drogowego i dokonać demontażu rozłączników RSA. III. Ogólne zasady montażu urządzeń pomiaru bilansującego. 1. Przekładniki prądowe układu pomiarowego bilansującego powinny być zabudowane w szynach toru głównego za łącznikiem głównym rozdzielnicy nn stacji SN/nN. 2. W szczególnych przypadkach dla stacji istniejących wnętrzowych, gdy zakres koniecznej przebudowy urządzeń w celu zabudowy przekładników prądowych w miejscu wskazanym powyżej jest znaczący, dopuszcza się ich zabudowę w szynach zasilających, przed łącznikiem głównym nn. Obwody napięciowe dla pomiaru bilansującego należy wyprowadzić z szyn rozdzielni nn z za łącznika głównego, W przypadku wystąpienia takiej sytuacji należy umieścić informację o treści Uwaga obwody pomiarowe prądowe wyprowadzone sprzed łącznika głównego nn w miejscu zabudowy łącznika głównego rozdzielni nn oraz na zewnętrznej obudowie szafki pomiaru bilansującego. 3. Sposób montażu przekładników prądowych powinien umożliwiać w miarę łatwy dostęp w celu prowadzenia obsługi eksploatacyjnej i ich wymiany. Przed przekładnikami nie mogą być wyprowadzone żadne obwody odpływowe lub obwody zasilania np. potrzeb własnych stacji. 4. Przekładniki prądowe powinny być dobrane w zakresie prądu pierwotnego (przekładni) do mocy zabudowanego transformatora Parametry przekładników prądowych i zasady ich doboru dla potrzeb bilansowania stacji zostały określone w Załączniku nr 2 do niniejszych zasad. 5. Zaciski trzech przekładników prądowych strony pierwotnej powinny zostać połączone w kierunku przepływu prądu wg oznaczenia P1 w kierunku P2, strony wtórnej S1 i S2, przy czym zaciski 1S1, 2S1, 3S2 należy ze sobą połączyć i uziemić. 6. Uziemienia przekładników zabudowanych w rozdzielni nn (skrzyni SR) należy dokonać poprzez przyłączenie do miejsca (szyny) uziemionego zacisku PEN w rozdzielni. 7. Obwody prądowe powinny być wykonane przewodami z żyłami Cu o przekroju min 2,5 mm 2. 8. W przypadku gdy: - długość wtórnych obwodów prądowych pomiędzy zaciskami strony wtórnej przekładników prądowych a zaciskami licznika bilansującego nie
przekracza 3m należy zastosować przekładniki prądowe o mocy wtórnych rdzeni pomiarowych równej 2,5VA. - długość wtórnych obwodów prądowych pomiędzy zaciskami strony wtórnej przekładników prądowych a zaciskami licznika bilansującego jest większa niż 3m i nie przekracza 9m należy zastosować przekładniki prądowe o mocy wtórnych rdzeni pomiarowych równej 5VA. W pozostałych przypadkach należy dokonać obliczeń doboru mocy wtórnej rdzeni pomiarowych. 9. Obwody napięciowe powinny być wykonane przewodami z żyłami Cu o przekroju min 1,5 mm 2 i wyprowadzone z szyn toru głównego za przekładnikami prądowymi patrząc od strony zasilania (transformatora). Należy je podłączyć do zacisków zabudowanych przy zabezpieczeniach obwodów napięciowych typu S. Z zacisków tych należy wyprowadzić obwody na zaciski wejściowe typu S zabezpieczeń obwodów napięciowych licznika bilansującego oraz zaciski zabezpieczeń obwodów koncentratora. 10. Przewody zasilania urządzeń pomiarowych (koncentratora) zabudowanych w skrzyni, które na etapie montażu układu nie będą przyłączone do urządzeń, powinny zostać pozbawione napięcia a końcówki przewodów zabezpieczone np. przez nakręcenie tymczasowych końcówek izolacyjnych. 11. Zacisk PEN zabudowany na tablicy pomiarowej należy przyłączyć przewodem bezpośrednio szyny PEN rozdzielni nn. 12. W przypadku stwierdzenia, że w istniejącej rozdzielni nn stacji transformatorowej są zabudowane przekładniki prądowe, które są w dobrym stanie technicznym i klasie nie gorszej niż 0,5 zabudowanych za łącznikiem głównym, obejmujących pomiarem wszystkie obwody nn, można je pozostawić i wykorzystać dla przyłączenia instalowanego układu bilansującego w stacji SN/nN. Fakt pozostawienia istniejących przekładników prądowych oraz ich klasę należy potwierdzić w odbiorowej dokumentacji technicznej a informację o tym wprowadzić do systemów zarządzania majątkiem sieciowym i systemu akwizycji danych pomiarowych. 13. Standardowe rozwiązania techniczne wraz z schematami połączeń elektrycznych układu bilansującego i koncentratora danych określono w Załączniku nr 3 do niniejszych zasad. IV. Oznakowania i opisy. 1. Stacja transformatorowa SN/nN powinna być oznaczona zgodnie z wymaganiami określonymi w Wytycznych nr 6/2/B/2012. 2. Ponadto na zewnętrznej stronie drzwiczek od skrzyń, w których zabudowany jest układ pomiarowy bilansujący należy umieścić oznaczenie o treści POMIAR BILANSUJĄCY. Jeśli w tej samej lokalizacji są zabudowane urządzenia sterownicze i pomiarowo rozdzielcze oświetlenia należy opisać dodatkowo OŚWIETLENIE ULICZNE.
3. Opisy pól nn Stacji SN/nN oraz wychodzących z rozdzielni nn obwodów konsumpcyjnych i oświetleniowych powinny zostać wykonane zgodnie z zgodnie z wymaganiami Instrukcji oznakowania urządzeń niskiego napięcia będących w eksploatacji ENION S.A. Oddział w Tarnowie. 4. Należy wykonać opis przewodów torów głównych prądowych przy wejściu na łącznik główny od lewej do prawej oznaczając - L1, L2, L3 - przy układzie poziomym, lub jeśli układ zacisków łącznika w pionie od góry w dół i oznaczając - L1, L2, L3 Według tej samej zasady należy oznaczyć na obudowie przekładniki prądowe. 5. W nowobudowanych i modernizowanych stacjach oraz tam gdzie dokonuje się wymiany pionu głównego (szyn) łączącego transformator z rozdzielnicą n N i modernizuje rozdzielnię nn należy dokonać oznaczenia przewodów (szyn) przy transformatorze patrząc od strony nn i licząc od lewej strony L1, L2, L3, N, 6. W stacjach istniejących gdzie nie dokonuje się wymiany pionów głównych oznaczenia przewodów przy transformatorze można dokonać o ile jest zapewniona pełna zgodność oznaczeń z połączeniami, o których mowa w pkt 5. Jeśli nie można jednoznacznie potwierdzić takiej zgodności, przewodów przy transformatorze należy nie oznaczać. 7. Należy dokonać oznaczenia kierunku wirowania faz w stacji transformatorowej SN/nN w rozdzielni nn na podstawie przeprowadzonych wskaźnikiem wirowania faz pomiarów. Przyłączenie przewodów wskaźnika wirowania faz do miejsc pomiaru powinno odpowiadać oznakowaniu poszczególnych faz w rozdzielnicy nn. 8. Oznakowanie w formie strzałki o odpowiednim zwrocie i dodatkowym opisie literowym: - dla zgodnego kierunku wirowania faz) strzałka ze zwrotem w prawo i oznaczenie - P, - dla przeciwnego (niezgodnego) kierunku wirowania faz strzałka ze zwrotem w lewo i oznaczenie - L należy wykonać w pobliżu łącznika głównego rozdzielni nn stacji transformatorowej. Dodatkowo w przypadku stacji napowietrznych wyposażonych w skrzynię rozdzielczą oznaczenie o kierunku wirowania faz w rozdzielni nn należy umieścić na wewnętrznej stronie drzwi zamykających dostęp do rozdzielni. 9. Pole przewidziane do przyłączenia generatora przewoźnego należy oznaczyć zgodnie z przyjętymi zasadami tj fazy L1, L2, L3, oraz ustalić na podstawie pomiaru kierunek wirowania faz. W polu należy oznaczyć zgodny lub przeciwny kierunek wirowania faz. 10. Wszystkie przewody obwodów pomiarowych układu bilansującego doprowadzające do zabezpieczeń obwodów napięciowych licznika, listwy zaciskowej układu bilansującego jak również przyłączone do zabezpieczeń koncentratora powinny być oznaczone zgodnie z przyjętymi zasadami. L1, L2,
L3, PEN dla obwodów napięciowych oraz dla obwodów prądowych odpowiednio oznaczenia wejścia 1S1, 2S1, 3S1 i wyjścia 1S2, 2S2, 3S2. V. Realizacja zabudowy układów bilansujących. 1. Roboty związane z zabudową układów pomiarowych zlecone firmom zewnętrznym powinny być realizowane z materiałów wykonawcy spełniających wymagania określone w niniejszych zasadach. 2. Roboty wykonywane systemem wewnętrznym (gospodarczym) będą prowadzone materiałami i aparatami zamawianymi przez Wydział Nadzoru Sieci na podstawie okresowych zgłoszeń zapotrzebowania złożonych przez Rejony Dystrybucji. Bieżące zamówienia będą składane przez Rejony Dystrybucji do Wykonawców wybranych w wyniku prowadzonego przez Wydział Zakupów postępowania na dostawy. 3. Informacja o sposobie realizacji bieżących zamówień jest przekazywana do wszystkich zainteresowanych przez Wydział Nadzoru Sieci. 4. Dokumentacja z odbiorów technicznych niezależnie od zakresu prac wykonywanych przy zabudowie układu i wymogu dostarczenia dokumentacji powykonawczej i dokumentów odbiorowych wynikających prowadzenia z innych prac powinna zawierać: - zaktualizowany schemat stacji SN/nN wraz z oznaczeniami urządzeń i opisami zgodnymi z ustalonymi w niniejszych Zasadach wymaganiami, - informację o miejscu zabudowy układu bilansującego, - informację o danych technicznych przekładników prądowych i miejscu ich zabudowania. - informację o kierunku wirowania faz po stronie nn w określonym punkcie pomiarowym stacji SN/nN zgodnie z ustalonym sposobem sprawdzenia i oznaczenia, - potwierdzenie zakończenie procesu uruchamiania zdalnego odczytu licznika bilansującego zabudowanego w danej lokalizacji, - przekazania w formie elektronicznej w formacie jpg zdjęć dokumentujących aktualny na dzień odbioru widok stacji obejmujący: - wykonane z dwóch stron zdjęcie ogólne stacji, - przynajmniej, zewnętrzne drzwi i opisy zewnętrzne urządzeń stacyjnych, - miejsce zabudowy układu bilansującego wraz z zabudowaną aparaturą., - przekładniki prądowe o ile są widoczne, - rozdzielnię nn z opisami pól, - urządzenia oświetlenia ulic. 5. W systemach ZMS, SCADA oraz akwizycji danych należy dokonać aktualizacji danych wynikających z dokonanej rozbudowy i zmian w sieci. W systemie
ZMS podłączyć wykonane po wykonaniu prac zdjęcia w formie plików pod obiekty - urządzenia stacji.