Rozwój współpracy międzyoperatorskiej w zakresie zarządzania połączonym systemem w Europie Środkowej Robert Paprocki PSE Operator S.A. / ENTSO-E VI Konferencja POWER RING Warszawa, 20 grudnia 2010 Electricity in good hands
Aktualne wyzwania dla OSP w kontekście współpracy międzyoperatorskiej Diametralne zmiany warunków pracy połączonych systemów UCTE/RGCE w ostatnich latach, przyczyny: liberalizacja i konsolidacja rynków energii elektrycznej, integracja na duŝą skalę nieprzewidywalnych źródeł (wiatr, PV), znaczna zmienność rozkładu wytwarzania i przepływów mocy na kontynencie. Systemy budowane i łączone w zeszłych dekadach dla innych celów pracują coraz bliŝej bezpiecznych granic (vide podział systemów UCTE 04.11.2006), niezbędne: odpowiednia rozbudowa systemów (trudności w realizacji inwestycji liniowych), odpowiednie modyfikacje mechanizmów rynkowych (trudności w akceptacji), nowe procedury i narzędzia współpracy międzyoperatorskiej (projekt TSC). 2 Electricity in good hands
Regionalne inicjatywy OSP w zakresie usprawnienia zarządzania pracą połączonych systemów RGCE Regiony ERGEG (wyznaczanie i alokacja zdolności): SWE, CWE, CEE, CSE, poza EU: SEE Dobrowolne inicjatywy OSP (planowanie operacyjne / ruch): Iberia, Pentalateral, SSC, CORESO, ENTSOE VRG Northern Europe TSO Security Cooperation 3 Electricity in good hands
Projekt TSC: zaangaŝowani OSP Członkowie TSC 50Hertz Transmission (Niemcy) Amprion (Niemcy) ČEPS (Czechy) I NO SE FI EST Status obserwatora UCTE / RGCE ELES (Słowenia) EnBW Transportnetze (Niemcy) PSE Operator (Polska) swissgrid (Szwajcaria) RoI NI UK NL BE LU DK DE CZ PL SK LV LT TIWAG-Netz (Austria) FR CH AT SI HR HU RO TenneT TSO (Holandia / Niemcy) Verbund-APG (Austria) VKW-Netz (Austria) PT ES IT BA RS ME FYROM AL GR BG CY Projekt TSC obejmuje systemy Europy Środkowej, których warunki pracy uzaleŝnione są od siebie w największym stopniu 4 Electricity in good hands
Rozpływ mocy przy wysokiej generacji wiatrowej na północy Kontynentu EWIS study report 5 Electricity in good hands Page 5
TSC: wspólny proces planowania pracy systemu (rozszerzony UCTE/RGCE DACF/IDCF) 1. zebranie danych 2. budowa wspólnego modelu systemu 5. analiza wyników 6. wspólne decyzje o środkach zaradczych 3. analizy n-1 4. dystrybucja wyników 7. wdroŝenie środków zaradczych 6 Electricity in good hands Platforma CTDS Tele/videokonferencje TSO Security Cooperation
TSC: RAAS system alarmowania czasu rzeczywistego dla Europy Środkowej 7 Electricity in good hands
TSC: przykładowe rozpływy mocy wysoka generacja wiatrowa na północy regionu export import 8 Electricity in good hands
TSC: moŝliwy środek zaradczy: zmiana rozkładu generacji u trzecich OSP export kierunki przepływu mocy -1000MW Rozwiązanie to pozwala powrócić do bezpiecznego stanu pracy systemów; wdroŝenie wymaga uzgodnienia z urzędami regulacji zasad podziału jego kosztów. efekt zmiany rozkładu generacji +1000MW import 9 Electricity in good hands
Przyszłość: propozycje PSE Operator znalezienie prostego klucza podziału kosztów wielostronnego redispatchingu niemoŝliwe (właściwa metoda to ex post LMP), zamiast powyŝszego właściwe wdroŝenie odpowiednich metod wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych wymiany międzysystemowej (flow based) w odpowiednim regionie (pokrywającym się z obszarem TSC): w dalszej perspektywie zastosowanie podejścia węzłowego (LMP), minimalna niezbędna modyfikacja: włączenie granicy DE/AT do mechanizmu FBA CEE, powyŝsze pozwoli uniknąć znakomitej większości przypadków pracy systemów poza dopuszczalnymi granicami bezpieczeństwa, stosowanie nadzwyczajnych środków zaradczych (w tym wielostronny redispatching) zostanie ograniczone jedynie do sytuacji awaryjnych wówczas zasada potrzebujący pomocy pokrywa wszystkie koszty jest ok. 10 Electricity in good hands