Biogazownia rolnicza - model niezależnie energetycznej gminy Patryk Stasiak Polska Grupa Biogazowa 1
Plan prezentacji 1. Elektrociepłownia na biogaz 2. Lokalizacja inwestycji 3. Surowce do produkcji biogazu 4. Współpraca z biogazownią czy to się opłaca? 5. Trudności? 6. Podsumowanie 2
3
Priorytet IV w Polityce Energetycznej Polski 2030: Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw Główne cele w zakresie OZE: Wzrost udziału OZE w finalnym zużyciu energii co najmniej do poziomu 15% w 2020 r. oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych. Osiągnięcie w 2020 r. 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych. Ochrona lasów przed nadmiernym eksploatowaniem oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE. Wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej istniejących urządzeń piętrzących należących do Skarbu Państwa. Stworzenie optymalnych warunków do rozwoju energetyki rozproszonej opartej na lokalnie dostępnych surowcach. Według danych Agencji Rynku Rolnego (ARR), która prowadzi rejestr działających w naszym kraju biogazowni, w Polsce działa obecnie 16. PROGRAM MINISTERSTWA GOSPODARKI Innowacyjna Energetyka-Rolnictwo Energetyczne. Biogazownia w każdej gminie??? Celem Programu jest stworzenie optymalnych warunków do rozwoju instalacji wytwarzających biogaz rolniczy (...). Sukcesywne wdrażanie Programu powinno doprowadzić do utworzenia do 2020 roku średnio jednej biogazowni rolniczej w każdej gminie wykorzystującej biomasę pochodzenia rolniczego( ). 4
Szacunkowe roczne ilości odchodów zwierzęcych w UE 27 Źródło: IBMER 5
Porównanie polskiego i niemieckiego potencjału rolnictwa energetycznego w kontekście pakietu 3x20 [J. Popczyk] Wielkości Polska Niemcy Ludność [mln] 36 80 Powierzchnia [tys. km 2 ] 314 357 Grunty rolne [mln ha] 17,9 16,9 Grunty rolne niezbędne do pokrycia potrzeb żywnościowych [mln ha] ok. 4 ok. 8,6 Potencjał rolnictwa energetycznego 2008, pp [TWh] 450 390 Udział OZE w końcowym rynku energii w 2005 roku [%] 7,2 5,8 Cel unijny (2020) [%] 15 18 Potrzeby energetyczne 2008, pp [TWh] 1100 3845 Energochłonność, pp, PKB [MWh/1000 euro] 4,8 2,1 pp paliwo pierwotne 6
Biogazownia rolnicza jest instalacją służąca do produkcji biogazu z odchodów zwierzęcych, biomasy roślinnej lub odpadów organicznych. Wykorzystanie biogazu: produkcja energii elektrycznej produkcja energii cieplnej i elektrycznej w układach skojarzonych produkcja paliwa do pojazdów zastępowanie gazu ziemnego 7
Ciąg technologiczny produkcji rolnej schemat ogólny Produkcja roślinna Energia elektryczna/cieplna Zakłady przetwórcze Biogazownia rolnicza układ CHP Hodowla Produkcja roślinna Produkcja roślinna Stan docelowy Stan obecny 8
Surowce do produkcji biogazu Źródło: Analiza zróżnicowania i perspektyw rozwoju obszarów wiejskich w Polsce do 2015 roku według kryterium powiązań z największymi aglomeracjami miejskimi i miastami oraz endogenicznego potencjału, IGiPZ PAN, Warszawa 2009 rok (Studia Obszarów Wiejskich tom 16/2009) 9
Z czego biogaz? biomasa Teoretyczny sumaryczny uzysk gazu t/m³ Uzysk suchego fermentu 21 dni Uzysk energii przy 60% zawartości metanu Energia (proces) Energia użytkowa Prąd Ciepło Kiszonka z kukurydzy Kiszonka z traw % m³/t ~ 6 kw na m³ gazu kw 30% 70% 200 55 110 660 5 196 459 170 60 102 612 5 182 425 bioodpady 160 60 96 576 5 171 400 Odpady komunalne Obornik świński Obornik bydlęcy Obornik koński 150 60 90 540 5 160 375 110 65 71,5 429 5 127 297 60 70 42 252 5 74 173 60 70 42 252 5 74 173 Obornik kurzy 90 65 58,5 351 5 104 242 Powyższe wartości podano na podstawie pomiarów i prób dokonanych przez firmę BIOFrem. Wartości uzysku gazu są zależne od kaloryczności biomasy i czasu fermentacji. 10
Tabela substratów substraty ilość biogazu (m 3 gaz/t substrat ) gnojowica bydlęca 25 gnojowica świńska 36 serwatka 55 krajanka buraczana 75 wysłodziny browarniane 75 wywar gorzelniany 80 odpady zielone 110 odpady biologiczne 120 kiszonka kukurydzy 200 flotaty 695 tłuszcz 800 kukurydza 410 burak cukrowy - korzeń 425 burak cukrowy - liście 450 ziemniak bulwy 418 ziemniak łęty 550 słoma żytnia 450 słoma rzepakowa 340 słoma kukurydzy 650 lucerna 400 trawa łąkowa 600 miskant olbrzymi 410 spartina preriowa 540 kukurydza zielona 468 topinambur 450 kukurydza odpady 468 słonecznik 450 koniczyna 445 słoma 367 trawa 540 Źródło: Polska Grupa Biogazowa 11
Jaki substrat odpady czy rośliny energetyczne Odpady Potencjalnie bardziej skomplikowane decyzje lokalizacyjne Wyższe nakłady inwestycyjne Nieco trudniejszy proces technologiczny Rośliny energetyczne Brak wsparcia typu niemieckiego (dopłaty do NaWaRo) Niższe nakłady inwestycyjne Opanowany proces biotechnologiczny Znaczący efekt w postaci niższych kosztów operacyjnych Najwyższe z wszystkich biogazowni koszty operacyjne (szczególnie jeśli kupujemy substrat 70-80% kosztów)
13
.ile czasu??? 14
Wykaz dokumentów i uzgodnień potrzebnych do wydania decyzji o pozwoleniu na budowę: 1. Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach - zgoda na realizację przedsięwzięcia- Urząd Gminy: Informacja środowiskowa/ raport OOŚ Wniosek o wydanie decyzji środowiskowej wraz załącznikami Uzgodnienie raportu Wyłożenie raportu Decyzja 2. Raport oddziaływania na środowisko urząd gminy 3. Warunki przyłączenia do sieci energetycznej rejonowy zakład energetyczny 4. Ocena wpływu przyłączonej instalacji na prace sieci i parametry energii rejonowy zakład energetyczny 5. Warunki przyłączenia do sieci wodno kanalizacyjnej Urząd Gminy 6. Decyzja o wydaniu zgody na lokalizację zjazdu na drogę publiczną starostwo powiatowe 7. Wniosek o wydanie koncesji na wytwarzanie energii elektrycznej w odnawialnych źródeł energii Urząd regulacji Energetyki 8. Projekt robót i dokumentacja geologiczna Urząd Gminy, starostwo powiatowe 9. Uzgodnienia projektu budowlanego starostwo powiatowe 10. Uzgodnienia projektu budowlanego w zakresie wymagań BHP rzeczoznawca do spraw BHP 11. Uzgodnienia projektu budowlanego w zakresie wymagań higieniczno sanitarnych sanepid 12. Wniosek o wydanie decyzji na budowę starostwo powiatowe 15
Departament Energetyki, Ministerstwo Gospodarki 16
Uproszczony algorytm wyznaczania wartości potencjału energetycznego Pozyskanie informacji Areał, dostępność, plonowanie, wielkość zbiorów, pogłowie zwierząt Plon, ilość odchodów Właściwości fizyko-chemiczne biomasy, np. zawartość suchej masy organicznej, wartość opałowa Ilość energii, potencjał teoretyczny Sprawność konwersji energii chemicznej na ciepło (lub ciepło i energię elektryczną), w tym sprawności urządzeń, wskaźnik potrzeb własnych procesu Ilość energii, potencjał techniczny Założenia finansowe, narzędzia ekonomiczne, analiza opłacalności Ilość energii, potencjał uzasadniony ekonomicznie WERYFIKACJA ZAŁOŻEŃ Ilość energii, potencjał użytkowy 17
Co daje elektrociepłownia na biogaz? 1. Niezależność energetyczna, 2. Redukcja niekontrolowanej emisji metanu, 3. redukcja emisji CO 2, 4. Wykorzystanie lokalnych zasobów energetycznych, 5. Ograniczenie szkód w środowisku, 6. Zagospodarowanie odpadów, 7. Pełnowartościowy nawóz, 8. Wspieranie rozwoju społeczno gospodarczego nowe miejsca pracy, 9. Zmniejszenie kosztów utylizacji odpadów, 10. Rozwój infrastruktury w rejonie inwestycji, 11. Wzrost atrakcyjności turystycznej, 12. Możliwość lepszego planowania przez podmioty rolnicze dostarczające substraty. 18
Dziękuję za uwagę Serdecznie zapraszamy do współpracy! Polska Grupa Biogazowa Sp. z o.o. ul. Gotarda 9, 02-683 Warszawa tel.: (22) 548 49 00, fax.: (22) 548 49 04 www.pgbiogaz.pl 19