2015 AMERYKAŃSKI IMPORT ŻYWNOŚCI Z POLSKI Wydział Promocji Handlu i Inwestycji [WPHI]
Niniejszy raport jest poświęcony ogólnej charakterystyce importu żywności, w tym mięsa z Polski do USA oraz zawiera informacje na temat wielkości wymiany handlowej między Polską a USA, segmentację podstawowych rodzajów importowanych produktów oraz szczegółowe zestawienie wartości importowanych poszczególnych kategorii produktów spożywczych, co ma za zadanie wskazać przedsiębiorcom z analizowanej branży możliwości rozszerzenia kręgu odbiorców ich produktów o rynek amerykański.
IMPORT ŻYWNOŚCI Z POLSKI
98.3 117.2 139.8 179.1 214.9 223.3 219.1 214.5 247.3 271.7 271.0 296.4 294.7 343.7 348.4 398.1 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ogólna charakterystyka wymiany handlowej między Polską a USA W okresie styczeń-październik 2014 r. polski eksport do USA osiągnął wartość 4,3 mld USD (wszystkie dane za US Census Bureau). Wartość amerykańskiego eksportu do Polski wyniosła 3,1 mld USD. W 2013 r. USA były dla Polski 12. partnerem w eksporcie z udziałem 2,2 proc. oraz 8. w imporcie z udziałem 2,7 proc. w łącznym przywozie. Eksport z Polski do USA w 2014 r. osiągnął poziom blisko 4,9 mld dol. Z kolei import z USA do Polski wyniósł ponad 5,4 mld dol. Polski eksport do USA Najważniejszym rynkiem dla wywozu polskiej żywności jest Unia Europejska, na który eksportujemy 80 proc. produktów. Największą rolę w eksporcie odgrywa żywiec, mięso i jego przetwory (19 proc.); owoce, warzywa i ich przetwory (14 proc.) oraz zboża i ich przetwory (12 proc. AMERYKAŃSKI IMPORT ŻWYNOŚCI Z POLSKI W LATACH 1999-2014 (MLN $) 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Opracowano na podstawie: USDA W 1999 roku import żywności z Polski wynosił 9, 830 000 dolarów, a w roku 2014 było to już 398, 100 000 dolarów. Oznacza to, obserwowany w ciągu 15 lat ponad czterdziestokrotny wzrost wartości importowanych produktów żywnościowych. W latach 2006, 2009 i 2011
odnotowano pewien, chociaż niewielki spadek. Spowodowany był on okresowymi wahaniami koniunktury. Zmiany w imporcie były na tyle małe, że nie zaburzyły ogólnego charakteru wzrostowego importu. Wymiana handlowa pomiędzy USA i Polską Wszystkie Importowane Towary Żywnościowe: Ogólna Wartość Celna dla Polski Całkowity Import USA Roczny + Okres od Stycznia do Lipca (YTD) HTS Nazwa HTS 2011 2012 2013 2014 2014 YTD 2015 YTD Procentowa Zmiana 2015 YTD to 2014 YTD w 1,000 Dolarów 1 Żywiec 318 2,080 294 336 201 233 15.8% 2 Mięso i podroby 6,564 7,624 19,501 69,268 34,010 36,856 8.4% 3 Ryby, skorupiaki, mięczaki i inne 13,788 13,558 19,706 16,238 8,193 8,730 6.6% bezkręgowce wodne 4 Produkty pochodzenia zwierzęcego 5 Produkty mleczne, jaja ptasie, miód i inne produkty pochodzenia zwierzęcego 6 Drzewa i inne rośliny, bulwy, korzenie i tym podobne, kwiaty cięte i liście ozdobne 7 Jadalne warzywa, korzenie i bulwy 8 Jadalne owoce i orzechy, skórka z cytrusów lub melonów 9,592 8,453 7,966 7,959 4,998 3,883-22.3% 2,526 5,023 7,541 7,640 4,281 4,305 0.6% 1,255 851 794 696 333 376 13.2% 5,640 7,942 8,419 11,363 7,285 8,314 14.1% 3,181 47,243 3,841 4,731 2,047 2,972 45.2%
9 Kawa, herbata, 6,495 6,269 7,909 7,221 4,283 4,986 16.4% przyprawy 10 Zboża 529 484 4,573 14,791 261 202-22.7% 11 Produkty przemysłu 33,688 36,731 38,759 19,250 11,968 13,257 10.8% młynarskiego, słód, skrobie, inulina, gluten pszenicy 12 Nasiona i owoce 2,485 2,575 2,249 2,421 1,690 1,645-2.7% oleiste, nasiona i owoce, pasza i słoma 13 Gumy, żywice oraz 102 117 223 623 228 134-41.1% pozostałe soki i ekstrakty roślinne 14 Materiały roślinne do 0,000 3,000 0,0010 0,000 0,000 0,000 N/A wyplatania, produkty pochodzenia roślinnego 15 Tłuszcze zwierzęce i 1,097 1,422 1,315 996 641 464-27.6% roślinne, wosk 16 Wyroby mięsne 61,860 65,644 71,873 68,544 40,354 39,411-2.3% 17 Cukier i słodycze 6,985 8,544 6,338 7,668 1,195 4,151 247.3% 18 Kakao i wyroby 16,650 22,267 27,581 28,462 14,879 16,275 9.4% kakaowe 19 Przetwory ze zbóż, 15,074 16,962 25,033 27,889 15,885 17,052 7.3% mąki, skrobi lub mleka, wyroby piekarnicze 20 Przetwory warzywne, 26,780 25,548 26,505 31,110 13,650 45,471 233.1% owocowe, orzechy i inne części roślin 21 Różne przetwory 7,050 7,462 9,362 10,734 5,779 6,599 14.2% spożywcze 22 Napoje, napoje 105,763 98,437 105,325 102,169 57,089 52,771-7.6% alkoholowe, ocet 23 Pozostałości i odpady 740 2,010 662 122 122 0,000-100.0% przemysłu spożywczego; gotowa pasza dla zwierząt 24 Produkty tytoniowe, substytuty produktów tytoniowych 1,990 1,035 1,828 1,776 1,026 767-25.2% Total 2017,463 1841,829 2368,624 3212,234 2014,612 2442,678 390,9% Opracowano na podstawie: USITC
Tabela przedstawia wartość całkowitych rocznych wartości importu do USA poszczególnych produktów żywnościowych wytworzonych w Polsce na przestrzeni lat 2011-2014 oraz od stycznia do lipca w roku 2015. W trakcie ostatniego roku obserwowany był duży wzrost ilości eksportu do USA: cukru i słodyczy, przetworów warzywnych i owocowych. Poniższa kategoria produktów pochodzących z Polski zanotowała zwyżkę ilości handlu na rynku amerykańskim: Jadalne owoce i orzechy, skórka z cytrusów lub melonów. Zaobserwowano istotny spadek w sprzedaży następujących, polskich dóbr na rynku amerykańskim: produkty odzwierzęce, zboża, tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i roślinnego, produkty tytoniowe i substytuty produktów tytoniowych, gumy, żywice oraz pozostałe soki i ekstrakty roślinne, pozostałości i odpady przemysłu spożywczego; gotowa pasza dla zwierząt. W 2014 roku Stany Zjednoczone zaimportowały z Polski najwięcej napojów i napojów alkoholowych. Dużą część łącznego importu żywności stanowiły przetwory warzywne i owocowe oraz mięso i podroby. Import produktów i materiałów pochodzenia roślinnego, odpadów przemysłu spożywczego itd. ma charakter czysto okazjonalny. Obie te kategorie w 2014 roku wyniosły 0 USD mimo to na przestrzeni lat obserwowano niewielkie wartość wywozu produktów tego rodzaju. EKSPORT MIĘSA Z POLSKI: Eksport polskiego mięsa, podrobów i żywca do Stanów Zjednoczonych na przełomie ostatnich kilku lat odznacza się stabilnym wzrostem. W porównaniu z rokiem poprzednim, obecnie sprzedaż tej kategorii produktów zwiększyła się odpowiednio o 8,4% oraz 15,8%
Podział towarów eksportowanych z Polski do USA w 2014r. Produkty tytoniowe Żywiec Mięso i wyroby mięsne Ryby Produkty pochodenia zwierzęcego Produkty mleczne, jaja ptasie, miód Warzywa Owoce i orzechy Inne Kawa, herbata, przyprawy Produkty zbożowe Napoje i napoje bezalkoholowe Przetwory spożywcze Kakao i wyroby kakaowe Cukier i słodycze Nasiona i owoce oleiste, tłuszcze zwierzęce i roślinne Zgodnie z raportem Departamentu Rolnictwa Stanów Zjednoczonych, Polska zajmuje 39 miejsce na liście 64 największych eksporterów żywności do USA. Co więcej, od 1999 do 2014 roku zauważalny był charakter wzrostowy amerykańskiego importu żywności z Polski.
IMPORT MIĘSA Z POLSKI DO USA
Bariery formalne wejścia na rynek mięsa Stanów Zjednoczonych Nie wszystkie kraje mogą eksportować mięso do Stanów Zjednoczonych, aby było to możliwe Amerykański Departament Rolnictwa (USDA) musi przeprowadzić szczegółową inspekcję placówek, które ubiegają się o zdobycie przyzwolenia i wydać oficjalną zgodę. Inspekcja będzie dotyczyć: kontroli sanitarnej, weryfikacji występowania chorób zwierzęcych, weryfikacji procesu uboju oraz przestrzegania zasad programu analizy zagrożeń i krytyczne punktów kontroli HACCP (ang. Hazard Analysis and Critical Control Point), programu badań w celu wykluczenia obecności bakterii E. coli oraz Salmonelli. Bariery pozaformalne wejścia na rynek mięsa Stanów Zjednoczonych Poza barierami formalnymi, takimi jak regulacje prawne, istnieją również różnice kulturowe lub światopoglądowe pomiędzy Stanami Zjednoczonymi oraz Unią Europejską, które definiują wybory konsumentów, w tym przypadku amerykańskich. Problem wejścia na rynek przez małych sprzedawców detalicznych; szansa jedynie dla mięsa organicznego, bezpośrednia sprzedaż mięsa przez producentów, wysokie koszty dostosowania składowania i dystrybucji mięsa do federalnych i stanowych wymagań, wysokie koszty wyposażenia hurtowni, tj. duże lodówki, zamrażarki, specjalistyczne samochody dostawcze, USA jest największym światowym producentem i konsumentem drobiu.
Bariery nieformalne Wydział Promocji Handlu i Inwestycji KONKURENCJA - wysoka KONCENTRACJA - średnia STATUS CYKLU ŻYCIA PRODUKTU - dojrzały WIELKOŚĆ KAPITAŁU - niska ZMIANY TECHNOLOGICZNE - średnie POLITYKA I REGULACJE - wysokie POMOC W PRZEMYŚLE - niska ŻYWNOŚĆ MODYFIKOWANA GENETYCZNIE Stany Zjednoczone produkują i dopuszcają do obrotu na swoim obszarze tzw, produkty modyfikowane genetycznie (GMO). Warunkiem jest umieszczenie odpowiedniej etykiety na opakowaniu produktu. Z kolei na kontynencie europejskim, którego prawo jest kształtowane przede wszystkim przez Unię Europejską żywność GMO jest co do zasady zabroniona. Żwyność GMO w USA jest konsumowana i nie wzbudza sprzeciwu konsumentów. Osoby, które mają obiekcje do produktów tego rodzaju, wybierają zazwyczaj alternatywną żywność organiczną. Aktualnie dyskutowana jest kwestia Transatlantyckiego Partnerstwa w dziedzinie Handlu i Inwestycji. Dlatego że USA dopuszcza żywnośc tego rodzaju a UE nie, problem ten wywołuje największe kontrowersje przy dyskutowaniu warunków traktatu. ŻYWNOŚĆ HORMONALNA Są to produkty uzyskane ze zwierząt, których hodowla jest wspomagana hormonami. W Stanach Zjednoczonych jest to bardzo popularny proces wykorzystywany między innymi w wielkich fermach kurcząt. Pozwala to na uzyskanie większej ilości miejsca w dużo krótszym czasie. Możliwe korzyści wynikające z TTIP
ograniczenie biurokracji wzrost ekonomiczny krajów zwiększenie konkurencji Eksport Polskiej żywności Obecnie Polska eksportuje około 1/3 swojej produkcji rolnej na cały świat, przede wszystkim do krajów Unii Europejskiej, ale również na kontynent amerykański, na Bliski i daleki Wschód oraz do krajów afrykańskich 1. Według Marka Sawickiego, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, polskie produkty żywnościowe są uznawane na świecie, przede wszystkim dzięki swojej wysokiej jakości. 1 Magazyn Polish Food Jesień 2015
DRÓB WIEPRZOWINA W 2012 roku Polska była czwartym krajem w Unii Europejskiej po Francji, Holandii i Niemczech eksportującym mięso drobiowe pod względem ilości sprzedanego towaru poza UE. Przez ostatnie 10 lat produkcja drobiu w Polsce wzrosła dwukrotnie przekraczając w 2014 roku 2,2 mln ton oraz wyprzedzając Niemcy, plasując się tym samym na trzecim miejscu wśród krajów UE. Rozważając jedynie produkcję mięsa drobiowego Polska przoduje spośród reszty krajów członkowskich Unii Europejskiej, będąc jego największym wytwórcą. Źródło: www.lodon.trade.gov.pl; Magazyn Polish Food Jesień 2015 Pośród krajów Unii Europejskiej Polska jest jednym z największych producentów wieprzowiny. Co więcej, Polska jest uprawniona do sprzedaży mięsa wieprzowego, zarówno surowego jak i przetworzonego na rynku amerykańskim. WOŁOWINA Wraz z innymi krajami Unii Europejskiej Polska otrzymała pozwolenie do ubiegania się o możliwość eksportu wołowiny oraz cielęciny do USA.
Import wieprzowiny przez USA Lipiec 2015 Inne Polska 6% Kanada 78% Kanada Polska Dania Meksyk Włochy Irlandia Holandia Hiszpania Wielka Brytania Chile Niemcy Finlandia Węgry Brazylia Chorwacja Francja Chiny Nowa Zelandia Equador Australia Opracowano na podstawie: USDA Economic Research Service Stany Zjednoczone importują wieprzowinę z 20 krajów z całego świata, z czego w lipcu 2015 roku 78%, czyli 30383 ton pochodziło z Kanady. Jest to zrozumiałe, gdyż jest to kraj sąsiadujący. Drugim państwem pod względem ilości sprzedaży tego rodzaju mięsa do USA jest właśnie Polska z 2343 ton wieprzowiny, co stanowi 6% całego jej importu.
tys. USD 140,000 10 głównych eksporterów wieprzowiny do USA [stan na rok 2014] 120,000 100,000 80,000 60,000 40,000 20,000 0 Opracowano na podstawie: U.S. Census Bureau Trade Data W 2014 roku, zgodnie z danymi U.S. Census Bureau importowana przetworzona wieprzowina (ang. processed/prepared pork) do Stanów Zjednoczonych z Kanady i Włoch liczona w wartości tysiąca dolarów amerykańskich, a nie w ilości dominowała na rynku amerykańskim. Polskie produkty tego typu eksportowane do USA osiągnęły wartość 41 815 000 USD, co uplasowało Polskę na trzecim miejscu przed innymi krajami europejskimi oraz Meksykiem. Import przetworzonej wieprzowiny z Polski do USA 45000 40000 35000 30000 25000 20000 15000 10000 5000 0 2010 2011 2012 2013 2014 Import w tyś. USD Opracowano na podstawie: U.S. Census Bureau Trade Data Powyższy wykres ilustruje wielkość importu przetworzonej wieprzowiny Polski do USA, zgodnie z danymi U.S. Census Bureau Trade Data z w przeciągu 4 ostatnich lat. Zauważyć
można, że zwiększa się on stopniowo i regularnie osiągając wartość 41 815 000 USD w roku 2014. 1,000.0 Import wyrobów mięsnych do USA w latach 1999-2013 (mln $) 900.0 800.0 700.0 600.0 500.0 400.0 300.0 200.0 100.0 0.0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Opracowano na podstawie: USDA
Import wyrobów mięsnych do USA z Polski w latach 1999-2013 (mln $) 45.0 40.0 35.0 30.0 25.0 20.0 15.0 10.0 5.0 0.0 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Opracowano na podstawie: USDA USDA określiło pięć rodzajów mięsa tj. świeże i schłodzone czerwone mięso, mrożone czerwone mięso lub części, drób i inne rodzaje mięsa oraz wyroby mięsne. Następnie każdej z grup zostali przyporządkowani główni importerzy. Polska znalazła się w czołówce importu wyrobów mięsnych. Zajęła 5 miejsca, za odpowiednio Kanadą, Brazylią, Włochami i Nową Zelandią. Zakres kategorii wyrobów mięsnych obejmuje mięso solone, marynowane, wędzone, itd. Jak widać, import wyrobów mięsnych do USA z Polski w analizowanym okresie czasu przebiegał w różny sposób. W 1999 roku wynosił ok. 27 mln dolarów, a w trakcie 14 kolejnych lat zwiększył się o 14 mln dolarów. Największą wartość importu tych produktów odnotowano w 2008 roku, a najmniejszą w 2003. Odnosząc dane do całkowitego importu wyrobów mięsnych ze świata należy zauważyć, że ogólne trendy się pokrywają. W przypadku importu ze świata wykres przybiera jednak mniej poszarpany kształt, co sugeruje, że wartość importu kształtuje się na stabilniejszym poziomie niż w przypadku Polski. Praktycznie we wszystkich latach analizowanego okresu, polskie wyroby mięsne stanowiły ok. 5% łącznie importowanych do USA.
USDA podzieliło mięso na różne kategorie i dla każdej z nich wskazało głównych importerów. Polskie zakłady uprawnione do eksportu mięsa do USA LMeat Luków S.A. Sokołów S.A. Oddział w Sokołowie Podlaskim Sokołów S.A. Oddział w Jarosławiu Prime Food Sp. z.o.o. Zakłady Mięsne SKIBA Animex Foods Sokołów S.A. Oddział w Kole Danish Crown Sp. z o.o. Ferrarini Sp. z.o.o. Wielkopolska Wytwórnia Żywności Profi Sokołów SA Oddział w Robakowie Animex Foods Pina Polonia Sp. z o.o. Hamburger Pini Sp. z o.o. Europejski kryzys na rynku wieprzowiny (ang. EU pork crisis) Rosyjskie embargo Spadek cen produktów Skutki kryzysu ekonomicznego
Rosyjskie embargo nałożone na import żywności z Unii Europejskiej w 2014 r. oraz wciąż utrzymujący się niski poziom konsumpcji wynikający z uprzedniego kryzysu ekonomicznego przyczyniły się do obniżenia cen produktów spożywczych, głównie wieprzowiny, produktów mlecznych, a także owoców i warzyw, prowadząc do niezadowolenia oraz strajków producentów tych dóbr 2. W celu rozwiązania tego problemu zostało zwołane nadzwyczajne posiedzenie Rady ds. Rolnictwa Unii Europejskiej. Szanse dla Polskiego eksportera mięsa do USA Według amerykańskiego eksperta do spraw importu mięsa do Stanów Zjednoczonych, dyrektora wykonawczego oraz sekretarza Amerykańskiej Rady Importu Mięsa (Meat Import Council of America), a także przedstawiciela Zarządu Wołowiny (Beef Board), Laurie Bryant a: WOŁOWINA: dużą szansę odniesienia sukcesu na amerykańskim rynku mają i będą mieli polscy producenci mięsa wołowego, którzy specjalizują się w produkcji wołowiny naturalnie wytworzonej, organicznej, wysokiej jakości. Jednakże polska wołowina póki co nie stanowi żadnych skojarzeń dla przeciętnego amerykańskiego konsumenta, a polskie mięso nie ma jeszcze ustanowionej marki, tak jak np. wołowina pochodząca z Argentyny, która cieszy się dużą popularnością, dzięki swojej jakości. Polscy producenci wołowiny muszą uprzednio uzyskać zgodę USDA na eksport tego produktu do USA. Obecnie obserwowany jest wyjątkowo duży popyt na wołowinę. WIEPRZOWINA: zarówno przetworzona jak i surowa wieprzowina ma szansę na amerykańskim rynku mięsa. Obserwowany jest duży popyt na wyspecjalizowane, przetworzone produkty wieprzowe, przede wszystkim na szynki i kiełbasy. Co więcej, również świeże żeberka wieprzowe aktualnie cieszą się dużą popularnością. 2 USDA Foreign Agricultural Service
DRÓB: istnieje brak widocznych perspektyw związanych z eksportem polskiego drobiu do USA, ponieważ kraj ten jest największym jego producentem i zwyczajnie nie ma potrzeby importować dodatkowych ilości tego mięsa. Produkty, które mają największą szansę sukcesu na amerykańskim rynku: Wołowina organiczna i wytworzona z bydła wypasananego w sposób naturalny (ang. grass-fed) Wyspecjalizowane produkty (przede wszystkim wieprzowe) - kiełbasy i szynki wieprzowe Szynka i żeberka wieprzowe - największe zapotrzebowanie i najwyższa sprzedaż Wysokiej jakości świeże produkty mięsne Produkty organicze Dodatkowe źródła: www.statista.com www.census.gov www.esa.gov https://masterpurveyors.com/