SPRAWOZDANIE z DZIAŁALNOŚCI Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Mazowieckim za 2009 rok

POWIATOWY URZĄD PRACY 97200 Tomaszów Maz., ul. Konstytucji 3go Maja 46 tel. (044) 7246079, (044) 7246282, (044) 7242675, fax (044) 7242675 email: loto@praca.gov.pl strona WWW: www.puptomaszow.pl SPRAWOZDANIE z DZIAŁALNOŚCI Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Mazowieckim za 2009 rok Luty 2010

SPIS TREŚCI I. Poziom i struktura bezrobocia w powiecie. 3 II. Zmiany w poziomie bezrobocia....7 III. Wybrane kategorie bezrobotnych.8 IV. Usługi rynku pracy...9 V. Instrumenty rynku pracy....11 VI. Aktywność własna Urzędu Pracy na rzecz poprawy sytuacji na rynku pracy.....13 VII. Fundusz Pracy....15 VIII. Podsumowanie.16 2

I. POZIOM I STRUKTURA BEZROBOCIA W POWIECIE Na dzień 31.12.2009 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim. zarejestrowanych było 8366 bezrobotnych i liczba ta była wyższa o 1875 osób w porównaniu do 2008 r. tj. o 28,9%. Zwiększyła się też stopa bezrobocia w powiecie tomaszowskim z 13,7% (31.12.2008 r.) do 17,0% (31.12.2009 r.). Największy wzrost bezrobocia zarejestrowano w I i IV kwartale 2009 r., na który wpłynęły m.in.: brak ofert pracy w zawodach budowlanych w okresie zimowym; liczne rejestracje osób zwolnionych z firm: CHIPITA POLAND sp. z o.o. PEPSICO sp. z o. o, TOMPOL S.A., FORMAPLAN sp. z o.o.; wzmożona rejestracja w grudniu 2009 r. osób pozostających bez pracy celem nabycia prawa do zasiłku na okres 12 miesięcy ( od 1 stycznia 2010 r. w powiecie tomaszowskim okres pobierania zasiłku wynosi 6 miesięcy). Udział osób bezrobotnych z poszczególnych gmin przedstawia wykres nr 1. Wykres 1. Udział bezrobotnych z poszczególnych gmin [w %] 3% 2,8% 6% 2,3% 3,5% 3,5% 6,4% 60,3% 2% 1,5% 8,7% Tomaszów Maz. Tomaszów Maz. (gm.) Będków Budziszewice Czerniewice Inowłódz Lubochnia Rokiciny Rzeczyca Ujazd Żelechlinek Jak wynika z danych zestawionych w tabeli 5 (załącznik nr 1) obrazującej poziom bezrobocia w powiecie z podziałem na gminy, widać że jedynie w dwóch gminach odnotowano niewielki spadek bezrobocia (Budziszewice 3,4%, Żelechlinek 3,9%). Na pozostałym terenie obsługiwanym przez Urząd nastąpił wzrost liczby bezrobotnych, przy czym najwyższy tj. 55,2 procentowy wskaźnik wzrostu bezrobocia charakteryzował gminę Tomaszów Mazowiecki. 3

1.Bezrobotni wg wieku Analizując strukturę bezrobocia według wieku stwierdza się, że najliczniejsze grupy stanowią osoby w przedziałach wiekowych: 2534 lata 2425 osób (29,0%), 4554 lata 2015 osób (24,1%). Najmniejszą grupę wciąż stanowią bezrobotni powyżej 55 roku życia 728 osób tj. 8,7%. Tabela 1. Struktura wiekowa bezrobotnych w latach 2008 2009 Wiek 31.12. 2008r. 31.12. 2009r. osoby % osoby % 18 24 25 34 35 44 45 54 55 i więcej 1034 1780 1304 1745 628 15,9 27,4 20,1 26,9 9,7 1513 2425 1685 2015 728 18,1 29,0 20,1 24,1 8,7 Ogółem 6491 100,0 8366 100,0 Wykres 2. Struktura wiekowa bezrobotnych w latach 20082009 pow. 55 8,7 9,7 4554 24,1 26,9 3544 20,1 20,1 2534 29 27,4 1824 15,9 18,1 0 5 10 15 20 25 30 35 2008 2009 4

2.Bezrobotni wg poziomu wykształcenia Wśród 8366 bezrobotnych zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim na koniec roku 2009 dominującą grupę stanowią osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym 34,8% oraz gimnazjalnym i niższym 27,6%.Osoby legitymujące się wyższym wykształceniem to jedynie 7,0% ogółu bezrobotnych. Struktura taka uwarunkowana jest lokalnym rynkiem pracy, który stawia przed pracownikami wymóg posiadania wysokiego poziomu wykształcenia, wysokich i w miarę wszechstronnych kwalifikacji. Niepokojącym zjawiskiem jest jednak fakt, że w ostatnich latach wzrósł udział tej grupy bezrobotnych w ogólnej liczbie osób zarejestrowanych w PUP. Tabela 2. Struktura bezrobotnych wg wykształcenia Wykształcenie 31.12. 2008r. 31.12.2009r. osoby % osoby % Wyższe 467 7,2 582 7,0 Policealne i śr. zawodowe 1388 21,4 1893 22,6 Średnie ogólnokształcące 480 7,4 668 8,0 Zasadnicze zawodowe 2231 34,4 2912 34,8 Gimnazjalne i poniżej 1925 29,6 2311 27,6 Ogółem 6491 100,0 8366 100,0 Wykres 3. Bezrobotni wg poziomu wykształcenia w latach 20082009 gimnazj. i poniżej 27,6 29,6 zas. zaw. 34,8 34,4 średnie ogólnokszt. 8 7,4 polic. i średnie zaw. 22,6 21,4 wyższe 7 7,2 0 5 10 15 20 25 30 35 40 2008 2009 5

3.Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy Badając strukturę bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy, zauważa się, że najmniejszy odsetek stanowią bezrobotni pozostający bez pracy do 1 miesiąca tj. 11,3%. Podkreślić należy, że w ostatnich latach znacznie spadł udział osób pozostających bez pracy 12 miesięcy i dłużej w ogólnej liczbie bezrobotnych będących w ewidencji Urzędu (31.12.2007r. 41,3%, 31.12.2008r. 32,2%, 31.12.2009r. 23,3%). Tabela 3. Struktura bezrobotnych wg czasu pozostawania bez pracy Czas pozostawania bez pracy 31.12.2008r. 31.12.2009r. osoby % osoby % do 1 m ca 892 13,7 949 11,3 1 3 m ce 1418 21,9 2030 24,3 3 6 mcy 901 13,9 1558 18,6 6 12 mcy 1190 18,3 1883 22,5 12 24 mce 868 13,4 1109 13,3 powyżej 24 mcy 1222 18,8 837 10,0 Ogółem 6491 100,0 8366 100.0 Wykres 4. Bezrobotni wg czasu pozostawania bez pracy w latach 20082009 pow. 24 mcy 10 18,8 1224 mcy 13,3 13,4 612 mcy 18,3 22,5 36 mcy 13,9 18,6 13 mce 21,9 24,3 do 1 mca 11,3 13,8 0 5 10 15 20 25 30 2008 2009 6

II. ZMIANY W POZIOMIE BEZROBOCIA 1. Napływ do bezrobocia W okresie IXII 2009r.w tutejszym Urzędzie Pracy zarejestrowaliśmy 11927 bezrobotnych, z tego: po raz pierwszy 2018 osób po raz kolejny 9909 osób Wśród nowo zarejestrowanych w badanym roku 81,9% stanowiły osoby poprzednio pracujące oraz 18,1% osoby bez stażu pracy. Najliczniej rejestrowali się w Urzędzie Pracy bezrobotni bez wyuczonego zawodu oraz w poniższych zawodach: sprzedawca, szwaczka, technik mechanik, robotnik budowlany, robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym, ślusarz, asystent ekonomiczny. Napływ do bezrobocia na przestrzeni 12 miesięcy 2009r. był wyższy aż o 2102 osoby w odniesieniu do liczby osób zarejestrowanych w okresie IXII 2008r. tj. o 21,4%. 2. Odpływ z bezrobocia W okresie styczeń grudzień 2009r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim wyłączono z ewidencji bezrobotnych 10052 osoby, co przedstawia poniższe zestawienie: Tabela 4. Liczba osób wyłączonych z ewidencji bezrobotnych w Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim Przyczyny odpływu Podjęcie pracy, w tym: prace interwencyjne roboty publiczne jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej Niepotwierdzenie gotowości do pracy Dobrowolna rezygnacja ze statusu bezrobotnego Podjęcie nauki Inne * w tym 19 ze środków PFRON ** w tym 4 ze środków PFRON I XII 2008 r. 5439 228 79 I XII 2009r. 4400 223 70 277* 2576 449 11 2517 315** 2812 394 20 2426 Ogółem 10992 10052 Odpływ z bezrobocia na przestrzeni 12 miesięcy 2009 roku był niższy o 940 osób w odniesieniu do analogicznego okresu 2008 roku. tj. o 8,6%. 7

III. WYBRANE KATEGORIE BEZROBOTNYCH 1. Kobiety Według stanu z dnia 31 grudnia 2009 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim zarejestrowanych było 3929 kobiet. W odniesieniu do analogicznego okresu roku ubiegłego liczba ta wzrosła o 678 osób tj. o 20,9%. Kobiety nieuprawnione do pobierania zasiłku w liczbie 2502 osoby stanowiły 46,0% bezrobotnych nie posiadających prawa do zasiłku oraz 63,7 % ogółu kobiet zarejestrowany w Urzędzie. Na koniec grudnia 2009 roku zarejestrowane kobiety w PUP stanowiły 47,0% ogółu bezrobotnych w Urzędzie (Załącznik 2). Najwyższy odsetek tej kategorii bezrobotnych odnotowano w gminie Lubochnia tj. 51,0%, najniższe zaś w gminach: Budziszewice 42,3%, Rzeczyca 42,4%, Będków 42,9%. 2. Bezrobotni do 25 roku życia Na dzień 31.12.2009 r. w tutejszym Urzędzie Pracy zarejestrowanych było 1513 bezrobotnych do 25 roku życia, w tym 722 kobiety. Struktura wg wykształcenia tej kategorii bezrobotnych przedstawia się następująco: wyższe 78 osób 5,2% policealne i średnie zawodowe 462 osoby 30,5% średnie ogólnokształcące 326 osób 21,5% zasadnicze zawodowe 292 osoby 19,3% gimnazjalne i poniżej 355 osób 23,5% Na koniec IV kwartału 2009r. bezrobotni do 25 roku życia stanowili 18,1% ogółu bezrobotnych zarejestrowanych w PUP. 3. Bezrobotni powyżej 50 roku życia Na koniec grudnia 2009 roku wśród 8366 bezrobotnych będących w ewidencji Urzędu zarejestrowanych było 1857 osób powyżej 50 roku życia,w tym 687 kobiet. Posiadali oni następujące wykształcenia: wyższe 30 osób 1,6% policealne i średnie zawodowe 294 osoby 15,8% średnie ogólnokształcące 66 osób 3,6% zasadnicze zawodowe 673 osoby 36,2% gimnazjalne i poniżej 794 osoby 42,8% Bezrobotni powyżej 50 roku życia stanowili na koniec badanego okresu 22,2% ogółu bezrobotnych w Urzędzie Pracy. 4. Osoby niepełnosprawne Na koniec 2009 roku w PUP w Tomaszowie Mazowieckim zarejestrowane były 674 osoby niepełnosprawne, z tego 584 bezrobotnych i 90 osób poszukujących pracy (w analogicznym okresie 2008 roku 592 osoby niepełnosprawne, w tym 462 bezrobotnych oraz 130 osób poszukujących pracy). 8

Zarejestrowani w PUP niepełnosprawni bezrobotni posiadają w większości lekki stopień niepełnosprawności 70,7%, a tylko 29,3% to osoby posiadające stopień niepełnosprawności znaczny i umiarkowany. Bezrobotni niepełnosprawni na koniec IV kw.2009r. stanowili 7,0% ogółu bezrobotnych, jednakże w poszczególnych gminach odnotowano różne wskaźniki (Tab.2). Najwyższy udział tej populacji odnotowano w gminie Rokiciny 9,8%, najniższe wystąpiły w gminach: Czerniewice 2,1%, Żelechlinek 2,1%, Rzeczyca 2,5%. Należy zaznaczyć, że w ostatnich latach znacznie wzrósł udział bezrobotnych niepełnosprawnych w ogólnej liczbie osób będących w ewidencji Urzędu Pracy. 5. Bezrobotni bez prawa do zasiłku Na dzień 31.12.2009r. w Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim zarejestrowanych było 5436 bezrobotnych nie posiadających prawa do pobierania zasiłku, odpowiednio w roku 2008 4651 osób. Na koniec badanego roku bezrobotni bez prawa do zasiłku stanowili 65,0% ogółu bezrobotnych. Najwyższy udział tej grupy bezrobotnych charakteryzował gminę Rzeczyca 77,5%, najniższy gminę Tomaszów Mazowiecki. 58,%. 6. Bezrobotni zamieszkali na wsi Według stanu z 31.12.2009r. w tutejszym Urzędzie Pracy zarejestrowanych było 3324 bezrobotnych zamieszkałych w 10 okolicznych gminach, odpowiednio w roku 2008 2646 osób. Wśród tej kategorii bezrobotnych 2133 osoby nie posiadały prawa do pobierania zasiłku tj. 64,2% osób zamieszkałych na wsi oraz 39,2% ogółu bezrobotnych nieuprawnionych do zasiłku. IV. USŁUGI RYNKU PRACY 1.Pośrednictwo pracy Pośrednictwo pracy jest jedną z podstawowych usług rynku pracy polegającą na udzielaniu pomocy bezrobotnym i poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia oraz pracodawcom w pozyskaniu pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach zawodowych. W okresie styczeń grudzień 2009 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Maz. zarejestrowano 2767 ofert pracy (w tym oferty stażowe i przygotowania zawodowego), w analogicznym okresie 2008 roku 2802 miejsca pracy. Zarejestrowane w PUP oferty pracy dotyczyły głównie następujących zawodów: pracownik biurowy, robotnik gospodarczy, sprzedawca, robotnik budowlany. Na dzień 31.12.2009r. posiadaliśmy tylko 10 wolnych miejsc pracy. Na jedną ofertę pracy przypadało: na 31.12.2008r. 88 bezrobotnych na 31.12.2009r. 837 bezrobotnych Jak wskazują przytoczone dane sytuacja na tomaszowskim rynku pracy w 2009 roku była niekorzystna. 9

2. Poradnictwo zawodowe, pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy Poradnictwo zawodowe ma na celu pomoc osobom bezrobotnym i poszukującym pracy w planowaniu i organizowaniu ich życia zawodowego. Doradcy zawodowi w Urzędzie Pracy pomagają osobom, które chcą się przekwalifikować, podjąć działalność gospodarczą, powrócić na rynek pracy lub podjąć dalszą naukę. Usługi poradnictwa zawodowego i informacji zawodowej świadczone są w następujących formach: porady indywidualnej, porady grupowej, informacji zawodowej indywidualnej, informacji zawodowej grupowej. Poradnictwo zawodowe jest także skierowane do pracodawców w formie pomocy w doborze kandydatów do pracy spośród bezrobotnych i poszukujących pracy. Pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy realizowana jest w trzech formach: szkoleń z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, zajęć aktywizacyjnych, dostępu do informacji i elektronicznych baz danych służących uzyskaniu umiejętności poszukiwania pracy i samo zatrudnienia. Na przestrzeni 12 miesięcy 2009 roku poradnictwem zawodowym objęto 1757 osób, w tym 121 osób niepełnosprawnych. Z indywidualnego poradnictwa zawodowego skorzystało 1537 bezrobotnych i poszukujących pracy, a liczba klientów uczestniczących w warsztatach w ramach poradnictwa grupowego wyniosła 220. Zakres tematyczny przeprowadzonych warsztatów to: Przedsiębiorczość, Profesjonalne przygotowanie dokumentów aplikacyjnych, Bilans kompetencji, Kurs inspiracji, Zajęcia antystresowe, Metody aktywnego poszukiwania pracy, Autoanaliza i aktywne poszukiwanie pracy. Ponadto od stycznia do grudnia 2009 roku w ramach poradnictwa indywidualnego doradcy zawodowi przeprowadzili 2743 rozmowy wstępne z bezrobotnymi i poszukującymi pracy. W analizowanym okresie z indywidualnej informacji zawodowej skorzystało 406 osób, a w grupowych spotkaniach informacyjnych uczestniczyło 349 osób. w Klubie Pracy odbyły się 3 tygodniowe szkolenia z zakresu umiejętności poszukiwania pracy, w których udział wzięło 96 bezrobotnych i 1 osoba poszukująca pracy, z zajęć aktywizacyjnych skorzystało 413 osób. 3. Szkolenia i przekwalifikowania Na przestrzeni 12 miesięcy 2009 roku. Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. skierował na szkolenia 403 bezrobotnych, z tego: na szkolenia grupowe 371 osób, w tym 229 osób ze środków EFS w ramach Poddziałania 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki Projekt sukurs; na szkolenia indywidualne 32 osoby. W analizowanym okresie kursy ukończyły 392 osoby, w tym: szkolenia grupowe 360 osób w zakresie: kadry i płace, kierowca wózków jezdniowych, grafika komputerowa z elementami projektowania stron internetowych, podstawy obsługi komputera, operator koparkoładowarki kl. III i operator spycharki kl. III, bukieciarstwo, operator koparkoładowarki kl. III i 10

operator ładowarki jednonaczyniowej kl. III+ poszerzenie o ładowarkę jednonaczyniową typ Ł 34, mała księgowość, spawanie metodą TIG 1411 i 1418, kasy fiskalne+ dobra praktyka higieniczna, asystentka/sekretarka z modułem języka angielskiego w stopniu średniozaawansowanym, opiekunka osób starszych chorych i niepełnosprawnych, prawo jazdy kat. C, kurs dokształcający kierowców wykonujących transport drogowy w zakresie przewozu rzeczy, uprawnienia SEP do 1 kv, sprzedawca, kurs komputerowy AutoCAD projektowanie 2D, 3D, decoupage rozwój osobisty i kreatywne myślenie, kurs profesjonalnego sprzątania, spawanie MIG MAG, pracownik magazynowy, mała gastronomia; szkolenie w trybie indywidualnym 32 osoby w zakresie: prawo jazdy kat. C+E, przewóz materiałów niebezpiecznych ADR, operator pilarek spalinowych, operator koparko ładowarki kl. III, samodzielny księgowy na księgach handlowych kurs księgowości I i II stopnia, operator koparkoładowarki kl. III i operator spycharki, prawo jazdy kat. C, wizaż, kierowca wózka jezdniowego, spawanie metodą TIG 1411 i 1418, szkolenie podstawowe strażaka jednostek ochrony przeciwpożarowej, operator ładowarki jednonaczyniowej kl. III, kurs dokształcający kierowców w zakresie przewozu rzeczy. Pracę po ukończeniu szkolenia podjęło 118 osób, co daje wskaźnik efektywności zatrudnieniowej 30,1%. Ponadto Powiatowy Urząd Pracy w ramach środków PFRON skierował w 2009 roku na szkolenie 9 osób niepełnosprawnych poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu. V. INSTRUMENTY RYNKU PRACY 1. Prace interwencyjne W okresie IXII 2009r. Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. zawarł z pracodawcami 122 umowy o zatrudnienie bezrobotnych w ramach prac interwencyjnych. Liczba osób objętych tą formą przeciwdziałania bezrobociu wyniosła 320 (97 osób było zatrudnionych w ramach umów zawartych w 2008r.). Według stanu na 31.12.2009 r. w ramach prac interwencyjnych pracowały 134 osoby. Efektywność prac interwencyjnych w analizowanym okresie wyniosła 68,8%. 2. Roboty publiczne Na przestrzeni 12 miesięcy 2009 roku Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Mazowieckim zawarł 14 umów o zorganizowanie robót publicznych. Pracę w ramach tej formy pomocy bezrobotnym podjęło 70 osób, z czego 41 osób pozostało po umowie w stosunku pracy, co daje wskaźnik efektywności 58,6%. 3. Staże W okresie IXII 2009r. Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. zawarł 570 umów stażowych. Wsparciem tym objęto 1213 bezrobotnych, z czego 225 osób kontynuowało staż z roku 2008. W ramach projektu sukurs" finansowanego z EFS realizowanego w ramach Poddziałania 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu 11

aktywności zawodowej osób bezrobotnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Urząd Pracy zawarł z pracodawcami 209 umów na odbycie stażu 379 bezrobotnych. Na koniec 2009 roku staż odbywały 403 osoby, a efektywność zatrudnieniowa tej formy pomocy bezrobotnym wyniosła 66,3%. 4. Przygotowanie zawodowe Do bezrobotnych znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, których kwalifikacje są nieadekwatne do potrzeb rynku pracy adresowane było tzw. przygotowanie zawodowe. W 2009 roku zawarliśmy 2 umowy o zorganizowanie przygotowania zawodowego i objęto 89 osób, z tego 82 osoby z 2008 roku. Efektywność tej formy pomocy bezrobotnym wyniosła 76,4%. W związku z nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dniem 1 lutego 2009 roku, instrument ten został zniesiony. Nadmienić należy jednak, że osoby, które spełniały wymogi do odbycia przygotowania zawodowego mogą być kierowane na staż. 5. Prace społecznie użyteczne Zgodnie z art.73a ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy bezrobotni bez prawa do zasiłku korzystający ze świadczeń pomocy społecznej mogą być kierowani do wykonywania prac społecznie użytecznych. Takie prace odbywają się na podstawie porozumienia zawartego z gminą, na rzecz której prace społecznie użyteczne będą wykonywane. W okresie IXII 2009 r. zawarliśmy 4 porozumienia z gminami i skierowaliśmy do prac społecznie użytecznych 101 bezrobotnych. 6. Jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej Ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z 20 kwietnia 2004 roku (tekst jednolity Dz.U. z 2008r. Nr 69, poz.415 ze zm.) umożliwia bezrobotnym uzyskanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej. W okresie I XII 2009r. z tej formy pomocy bezrobotnym skorzystało 311 osób, które podjęły następujące rodzaje działalności: działalność wytwórczą 27 osób działalność usługową 216 osób działalność handlową 68 osób. Realizując projekty finansowane ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Urząd Pracy udzielił bezrobotnym wsparcia finansowego na rozpoczęcie działalności gospodarczej. W ramach projektu sukurs realizowanego w ramach Poddziałania 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki środki otrzymało 239 bezrobotnych. 12

7.Doposażenie/wyposażenie stanowiska pracy W myśl ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy obowiązującej od 1 czerwca 2004r. pracodawcy mogą występować do Urzędu Pracy o refundację kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego. W okresie styczeń grudzień 2009 roku zawarliśmy 128 takich umów, a zatrudnienie uzyskały 263 osoby. 8.Aktywizacja osób niepełnosprawnych z PFRON Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Mazowieckim w myśl ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych realizuje zadania mające na celu aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych bezrobotnych i osób poszukujących pracy nie pozostających w zatrudnieniu. Na przestrzeni 12 miesięcy 2009r. wsparciem finansowym ze środków PFRON objęto 39 osób niepełnosprawnych (10 bezrobotnych i 29 osób poszukujących pracy) w następujący sposób: 8 osób uzyskało środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej (4 bezrobotnych i 4 osoby poszukujące pracy), 8 osób podjęło zatrudnienie w ramach umów o zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy (6 bezrobotnych i 2 osoby poszukujące pracy), 14 osób poszukujących pracy rozpoczęło staż, 9 osób poszukujących pracy skierowano na szkolenie. Na powyższe zadania w 2009 roku wydatkowano ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych kwotę 509.144,10zł. VI. AKTYWNOŚĆ WŁASNA URZĘDU PRACY NA RZECZ POPRAWY SYTUACJI NA RYNKU PRACY Zadania w zakresie promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej realizowane są przez instytucje rynku pracy: powiatowe i wojewódzkie urzędy pracy, ministerstwo pracy i polityki społecznej oraz urzędy wojewódzkie, realizujące zadania określone ustawą. Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Mazowieckim wykonuje bezpośrednie działania na rzecz aktywizacji zawodowej bezrobotnych poprzez ich rejestrację, naliczanie i wypłacanie zasiłków dla bezrobotnych, świadczenie usług i instrumentów rynku pracy, gospodarowanie środkami Funduszu Pracy przeznaczonymi na przeciwdziałanie bezrobociu, a także poprzez aktywność własną na lokalnym rynku pracy. Urząd Pracy w Tomaszowie Mazowieckim w 2009 roku uczestniczył w przekazywaniu informacji i propagowaniu wśród bezrobotnych szkoleń organizowanych przez zewnętrzne jednostki, m. in. przez: Biuro Obsługi Inicjatyw Europejskich w Łodzi w ramach projektu Bądź niezależna i aktywna zawodowo realizujące szkolenia: obsługa kas fiskalnych, mała księgowość, profesjonalna asystentka zarządzanie sekretariatem, obsługa komputera od podstaw, 13

Agencję Usług Oświatowych Olimp w Piotrkowie Tryb. w ramach projektu Szansa na pracę organizującą szkolenia: prawo jazdy kat. C, sekretarkaasystentka, kadry i płace, komputerowa obsługa hurtowni, Instytut Organizacji Przedsiębiorstw i Technik Informacyjnych w Łodzi w ramach projektu Indywidualny Plan na Dobrą Pracę organizujący szkolenia: kadr i płac, księgowości profesjonalnej obsługi sekretariatu, Polski Związek Niewidomych w Łodzi w ramach projektu Centrum Aktywizacji SpołecznoZawodowej Niewidomych i Słabowidzących prowadzący szkolenia w zakresie języka angielskiego, Biuro Projektu Creator w Piotrkowie Tryb. w ramach projektu Zacznijmy od kuchni organizujące szkolenia o tematyce: organizator usług cateringowych i imprez okolicznościowych oraz mała gastronomia, Centrum Kształcenia Zawodowego i Języków Obcych PRO EUROPA w Tomaszowie Maz. projekt Nowe kwalifikacje dla bezrobotnych kobiet, NS Konsulting Sp. z o.o. w Lublinie projekt Przędzalnia możliwości dla osób z woj. łódzkiego realizujący szkolenia w zakresie: przedstawiciel handlowy, sekretarka, pracownik biurowy, kelner, kucharz, język angielski i niemiecki. Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. w 2009 roku podobnie jak w latach ubiegłych czynnie uczestniczył w przedsięwzięciach z zakresu rynku pracy organizowanych na terenie naszego powiatu. W marcu 2009 roku na zaproszenie pracownika socjalnego Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Żelechlinku doradca zawodowy i kierownik pośrednictwa pracy i marketingu przeprowadzili spotkanie z bezrobotnymi z tej gminy, udział wzięło 40 osób. Również w marcu analizowanego roku doradcy zawodowi brali udział w Międzyszkolnych Targach Pracy, które przebiegały pod hasłem Rozwój regionu, a rozwój szkolnictwa zawodowego. Z uwagi na warsztatową formułę targów, po części oficjalnej doradcy zawodowi przeprowadzili z uczniami klasy maturalnej zajęcia na temat Rozwój zawodowy, a realia lokalnego rynku pracy. Uczestników spotkania zapoznano z ofertami pracy, kierunkami szkoleń oraz warunkami uzyskania jednorazowych środków z PUP na podjęcie działalności gospodarczej. W czerwcu 2009 roku odbyły się spotkania pracowników PUP: z osobami niepełnosprawnymi ze Stowarzyszenia Pomocna Dłoń w Będkowie; celem spotkania było przedstawienie uczestnikom warsztatów form wsparcia ze strony PUP; z zastępcą prezesa Stowarzyszenia Bezrobotnych i Trzeźwiejących A.A. Odnowa w Lubochni; efektem spotkania były wstępne ustalenia dotyczące zakresu współpracy. W listopadzie doradcy zawodowi uczestniczyli w Targach Pracy w Piotrkowskim Ośrodku Sportu i Rekreacji. Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Mazowieckim zaprezentował swoje oferty dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy, w tym również dla młodzieży kończącej naukę. Od sierpnia 2009 roku PUP realizuje Indywidualny Plan Działania, który jest formą ustaleń pomiędzy urzędem pracy i osobą zarejestrowaną w urzędzie. Przygotowanie IPD dla bezrobotnego jest obowiązkowe w przypadku nieprzerwanego pozostawania bezrobotnego w rejestrze przez okres co najmniej 180 dni od dnia rejestracji. Realizacja działań przewidzianych w tych ustaleniach powinna doprowadzić do zmiany sytuacji zawodowej osoby uczestniczącej w IPD, tak, aby mogła ona aktywnie włączyć się w rynek pracy. W stosunku do klientów objętych Indywidualnym Planem Działania Urząd może stosować wszystkie formy wsparcia, jak również może ich skierować do uczestnictwa w kontrakcie socjalnym, indywidualnym programie usamodzielniania, lokalnym programie pomocy 14

społecznej. W omawianym okresie Urząd Pracy w Tomaszowie Mazowieckim działaniami IPD objął ponad 3 tysiące osób. W miesiącach IXX/2009r. w ramach projektu NAWIGATOR 2 współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego przeprowadzone zostało badanie Diagnoza dostosowania popytu i podaży na tomaszowskim rynku pracy oraz prognoza tego zjawiska. Wyniki badania zostały zaprezentowane na konferencji zorganizowanej przez PUP 9 grudnia 2009 roku i będą wykorzystane zarówno przez Urząd Pracy jak i przez pracodawców z powiatu tomaszowskiego, szkoły, instytucje szkolące, MOPS w zakresie kształtowania prawidłowej polityki na lokalnym rynku pracy. Są one również dostępne w wersji elektronicznej na stronie internetowej Urzędu. W minionym roku Powiatowy Urząd Pracy w Tomaszowie Mazowieckim realizował projekt systemowy sukurs finansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Poddziałania 6.1.3 Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. Wsparciem objęliśmy 847 osób (staż 379 osób, szkolenia 229 osób, jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 239 osób). Rok 2009 był kolejnym rokiem, w którym PUP realizował opracowany w 2008 roku Powiatowy Program Zatrudnienia oraz Aktywizacji Lokalnego Rynku Pracy na lata 2008 2010. Urząd Pracy w Tomaszowie Maz. realizuje zadania dotyczące dialogu społecznego i partnerstwa na rynku pracy, a mianowicie: wymienia informacje i doświadczenia z organizacjami podejmującymi inicjatywy wspierające działania na rzecz rynku pracy; współpracuje ze szkołami ponadgimnazjalnymi w zakresie kształcenia pod kątem potrzeb rynku pracy. Wszystkie formy współpracy nakierowane są na działania, które mogą pozytywnie wpłynąć na rozwój rynku pracy i pomóc naszym klientom czyli pracodawcom i bezrobotnym. W celu prawidłowego określenia kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo kwalifikacyjnej na tomaszowskim rynku pracy, Urząd Pracy opracowuje monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych raport półroczny i roczny dostępny jest na stronie internetowej Urzędu. W 2009 roku zakupiliśmy 9 internetowych INFOKIOSKÓW, które zostały zainstalowane w gminach powiatu tomaszowskiego. Urządzenia te umożliwiają korzystanie w jednym miejscu z informacji dotyczących Urzędu Pracy. Dodatkowo kiosk multimedialny pozwala na korzystanie ze strony internetowej Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, Starostwa Powiatowego, Urzędu Miasta i zainteresowanej gminy. Na jakość usług świadczonych przez Urząd mają wpływ kwalifikacje kadry urzędniczej. Należy podkreślić, że 63.9% ogółu pracowników PUP posiada wyższe wykształcenie, a 61,1% to osoby z długoletnim (1020 lat) stażem pracy w służbach zatrudnienia. Pracownicy ciągle się dokształcają poprzez uczestnictwo w szkoleniach zewnętrznych celem podwyższenia kwalifikacji oraz prawidłowej realizacji zadań wynikających z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. VII. FUNDUSZ PRACY Na realizację zadań wynikających z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w Powiatowym Urzędzie Pracy w Tomaszowie Mazowieckim na przełomie 12 miesięcy 2009 roku wydatkowano z Funduszu Pracy kwotę 35.616.820 zł, w tym: 15

na zasiłki dla bezrobotnych i składki ZUS 18.687.278 zł na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu 15.186.941 zł. Z informacji zawartych w tabeli7 wynika, że w porównaniu do roku 2008 wzrosły zarówno wypłacone zasiłki i składki ZUS (o 4.426.590 zł) jaki i wydatki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu (o 2.759.355 zł). Analizując strukturę wydatków na aktywne formy pomocy bezrobotnym, którą przedstawia tabela 8, zauważa się, najwyższe odsetki stanowią: koszty związane z organizacją staży dla bezrobotnych 33,2%; jednorazowe środki na rozpoczęcie działalności gospodarczej 33,1%. Stanowiły one ponad 60% ogólnej kwoty Funduszu Pracy wydatkowanej na działania ograniczające bezrobocie. Na przełomie 12 miesięcy 2009 roku przyznany limit na realizację programów przeciwdziałania bezrobociu wykonaliśmy w 99,9%. VIII. PODSUMOWANIE Analizując wydatki Funduszu Pracy jakim dysponował nasz Urząd, stwierdzić należy, że na przestrzeni kilku lat utrzymywała się tendencja spadkowa wypłacanych zasiłków dla bezrobotnych, natomiast znacząco każdego roku rosły wydatki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. W roku 2009 odnotowano wzrost liczby bezrobotnych w stosunku do roku 2008 i lat wcześniejszych, w tym osób z prawem do zasiłku, co spowodowało także wzrost wydatków FP na wypłatę zasiłków dla bezrobotnych. Z analizy ostatnich 5 lat wynika, wydatki na programy pomocowe bezrobotnym wzrosły aż o 7.154.981zł. tj. o 90%. Wydatki ogółem Powiatowego Urzędu Pracy w 2009 roku wyniosły 42.083.147zł. (Tabela 9) środki budżetowe, Funduszu Pracy, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych) i były wyższe o 8.566.448,3 zł. w stosunku do roku poprzedniego. W związku z pogorszeniem się sytuacji na tomaszowskim rynku pracy w 2009 roku, czego dowodem jest wzrost liczby bezrobotnych, działania podejmowane przez PUP uległy intensyfikacji. Środki wydatkowane na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w analizowanym okresie umożliwiły aktywizację 2821 osób. 16

Tabela 5. Poziom bezrobocia w powiecie według gmin Załącznik 1 Lp. Wyszczególnienie Liczba bezrobotnych na dz. 31.12.2008 Liczba bezrobotnych na dz. 31.12.2008 Wzrost lub spadek w % 1. Tomaszów Maz. miasto 3845 5042 +31,1 2. Będków gmina 104 126 +21,2 3. Budziszewice gmina 174 168 3,4 4. Czerniewice gmina 259 291 +12,4 5. Inowłódz gmina 225 295 +31,1 6. Lubochnia gmina 427 533 +24,8 7. Rokiciny gmina 198 254 +28,3 8. Rzeczyca gmina 196 236 +20,4 9. Tomaszów Maz. gmina 469 728 +55,2 10. Ujazd gmina 391 498 +27,4 11. Żelechlinek gmina 203 195 3,9 Ogółem 6491 8366 +28,9

Załącznik 2 Tabela 6. Wybrane kategorie bezrobotnych w gminach powiatu tomaszowskiego na 31.12.2009r. Lp. Wyszczególnienie Bezrobotni ogółem Kobiety % udz. Bezrobotni bez prawa do zasiłku % udz. Osoby niepełnosprawne % udz. 1. Tomaszów Maz miasto 5042 2376 47,1 3303 65,5 416 8,3 2. Będków gmina 126 54 42,9 80 63,5 9 7,1 3. Budziszewice gmina 168 71 42,3 120 71,4 6 3,6 4. Czerniewice gmina 291 140 48,1 179 61,5 6 2,1 5. Inowłódz gmina 295 131 44,4 183 62,0 12 4,1 6. Lubochnia gmina 533 272 51,0 329 61,7 33 6,2 7. Rokiciny gmina 254 120 47,2 164 64,6 25 9,8 8. Rzeczyca gmina 236 100 42,4 183 77,5 6 2,5 9. Tomaszów Maz. gmina 728 347 47,7 422 58,0 42 5,8 10. Ujazd gmina 498 231 46,4 337 67,7 25 5,0 11. Żelechlinek gmina 195 87 44,6 136 69,7 4 2,1 Ogółem 8366 3929 47,0 5436 65,0 584 7,0 18

Załącznik 3 Tabela 7. Struktura wydatków z Funduszu Pracy Lp. Wyszczególnienie 2008r. 2009r. styczeń grudzień % udz. styczeń grudzień % udz. 1. Zasiłki dla bezrobotnych i składki ZUS 14.260.688 50,7 18.687.278 52,5 2. LIMITOWANE Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu w tym: 12.427.586 44,2 15.186.941 42,6 KRUS 1.321 1.148 3. Pozostałe wydatki OGÓŁEM WYDATKI Funduszu Pracy 1.432.386 5,1 1.742.601 4,9 28.120.660 100 35.616.820 100

Tabela 8. Wydatki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu Załącznik 4 2008r 2009r % wykonania Lp Aktywne formy przeciwdziałania wykonanie limit wykonanie 5:3 5:4 bezrobociu 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 9 10 11 12 13 14 Szkolenia Prace interwencyjne Roboty publiczne Prace społecznie użyteczne Staże Przygotowanie zawodowe Jednorazowe środki na dział. gospod. Wyposażenie, doposażenie KRUS Badania lekarskie zdolność bezrobotnego do pracy Studia podyplomowe Opieka nad dzieckiem do lat 7 Stypendia naukowe Agencje zatrudnienia 686 091 900 192 303 949 66 619 3 478 628 1 164 950 3 338 392 2 486 565 1 321 879 1 009 741,40 925 100,00 385 700,00 81 600,00 5 044 608,60 390 600,00 5 028 750,00 2 313 300,00 1 200,00 2 300,00 20 000,00 1 000,00 2 300,00 1 001 824 924 015 385 650 81 510 5 039 132 390 584 5 025 704 2 311 896 1 148 2 255 19 978 964 2 281 146,0 102,6 126,9 122,4 144,9 33,5 150,5 93,0 86,9 256,5 99,2 99,9 100,0 99,9 99,9 100,0 99,9 99,9 95,7 98,0 OGÓŁEM 12 427 586 15 206 200,00 15 186 941 122,2 99,9 99,9 96,4 99,2

Tabela 9. Struktura wydatków Powiatowego Urzędu Pracy w Tomaszowie Mazowieckim wg realizowanych zadań w 2009 r. Załącznik 5 Lp. Wyszczególnienie Kwota w zł 1. Środki budżetowe 5.957.183,31 w tym: Europejski Fundusz Społeczny 315.720,49 Składki na ubezpieczenie społeczne osób bezrobotnych bez prawa do zasiłku 3.063.955,00 2. Fundusz Pracy 35.616.819,59 w tym: a) wydatki na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu 15.186.941,21 w tym: Europejski Fundusz Społeczny 6.398.727,43 b) wydatki na zasiłki dla bezrobotnych i składki ZUS 18.687.277,88 c) pozostałe wydatki ( dodatki aktywizacyjne, wydatki fakultatywne ) 1.742.600,50 3. PFRON 509.144,10 Ogółem środki 42.083.147,00