INFORMACJA LOKALNA O ZAWODZIE TECHNIK MECHANIK kod 311504 Technik mechanik to jeden z 2360 zawodów ujętych w obowiązującej od 1 lipca 2010 r. klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (DZ.U. z 2010 r. nr 82, poz. 537). W poprzedniej wersji klasyfikacji obowiązującej w okresie od 1 stycznia 2005 r. do 30 czerwca 2010 r. zawód ten funkcjonował pod innym kodem 311502. Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik mechanik powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wytwarzania części maszyn i urządzeń; 2) dokonywania montażu maszyn i urządzeń; 3) instalowania i uruchamiania maszyn i urządzeń; 4) obsługiwania maszyn i urządzeń; 5) organizowania procesu produkcji.. ANALIZA SYTUACJI NA RYNKU PRACY BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE TECHNIK MECHANIK W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2010 2014 (I półrocze) Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem 2014 710 1073 16 3 58 10 Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu 2013 1920 1281 95 40 42 3 2012 1895 1342 100 34 61 4 2011 1950 1296 153 64 70 16 1
2010 2700 1450 211 67 72 1 W I półroczu 2014r. na jedną ofertę pracy zgłoszoną przez pracodawców do powiatowych urzędów pracy w Regionie przypadało 12,2 bezrobotnych z zawodem technika mechanika, zarejestrowanych w tym okresie. W 2013 roku na jedną ofertę pracy w zawodzie technik mechanik przypadało 45,7 bezrobotnych zarejestrowanych w tym okresie. W roku 2012 na jedną ofertę przypadało 31,1 bezrobotnych, w 2011 roku na jedną ofertę przypadało 27,9 bezrobotnych zarejestrowanych w okresie. W 2010 roku na jedną ofertę przypadało 37,5 bezrobotnych z zawodem technika mechanika. Większa liczba nowych rejestracji bezrobotnych niż zgłoszonych wolnych miejsc pracy lub aktywizacji zawodowej spowodowała, że w latach 2010-2013 zawód ten został sklasyfikowany jako zawód nadwyżkowy 1, tzn. taki, na który na rynku pracy istnieje mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. WYNIKI BADAŃ PRACODAWCÓW 2 WYNIKI BADAŃ USŁUG SZKOLENIOWYCH W latach 2010/11/12/13 Powiatowe Urzędy Pracy nie planowały i nie organizowały szkoleń o tematyce związanej z zawodem technika mechanika. Jedynie PUP w Grudziądzu zorganizował w 2011 r. kurs dla 10 osób ze średnim wykształceniem mechanicznym w zakresie obsługi maszyn sterowanych numerycznie. Instytucje szkoleniowe również nie organizowały szkoleń i kursów o tematyce związanej z zawodem technika mechanika. Adres do Rejestru Instytucji Szkoleniowych : 1 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. 2 Badanie 2000 pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raport z badania pracodawców w 2010, 2011, 2012 i 2013 r. znajduje się na stronie internetowej WUP. 2
http//ris.praca.gov.pl/ris/index.ftl ANALIZA KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE, OFERTA KSZTAŁCENIA SYSTEM OŚWIATY SZKOLNEJ I POZASZKOLNEJ Wg danych pochodzących z Systemu Informacji Oświatowej udostępnianych przez Centrum Informatyczne Edukacji na stronie www.cie.men.gov.pl w województwie kujawskopomorskim zawód ten można zdobyć w 39 szkołach ponadgimnazjalnych, w tym w 18 publicznych Technikach, w 18 Technikach dla Dorosłych (nabór wygaszony) i w 3 Szkołach Policealnych. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2012/2013 w województwie kujawsko - pomorskim w zawodzie technik mechanik ukończyły naukę 346 osób. Na dzień 30 września 2013 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowało jeszcze 1138 osób. W roku szkolnym 2011/2012 w województwie kujawsko - pomorskim w zawodzie technik mechanik ukończyły naukę 372 osoby. Na dzień 30 września 2012 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowało jeszcze 1466 osób. Z danych uzyskanych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2010/2011 w województwie kujawsko - pomorskim w zawodzie technik mechanik ukończyły naukę 602 osoby. Na dzień 30 września 2011 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowało jeszcze 1556 osób. W roku szkolnym 2009/2010 w województwie kujawsko-pomorskim w zawodzie technik mechanik ukończyło naukę 569 osób. Na dzień 30 września 2010 roku naukę w tych samych szkołach kontynuowało jeszcze 2428 osób. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 roku w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego określa, że zawód technik mechanik od 1 września 2012 roku można zdobyć w 4-letnim technikum oraz na kwalifikacyjnych kursach zawodowych. Powyższe oznacza, że nauka w Technikach dla Dorosłych i w Szkołach Policealnych jest wygaszana, co oznacza również zaprzestanie naboru na ten kierunek w tychże szkołach. Kwalifikacyjny kurs zawodowy to kurs prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodach w zakresie jednej kwalifikacji. Minimalna liczba godzin kształcenia na tym kursie jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji. W ramach różnych zawodów wyodrębniono poszczególne kwalifikacje, z których każda obejmuje określony zasób wiedzy, umiejętności zawodowych oraz kompetencji personalnych i społecznych, opisanych w podstawie programowej kształcenia w zawodach. Podmiot prowadzący kwalifikacyjny kurs zawodowy jest obowiązany uwzględnić w realizowanym na kursie programie nauczania wszystkie wskazane w podstawie programowej kształcenia w zawodach komponenty właściwe dla danej kwalifikacji. 3
Ukończenie tego kursu umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie, w zakresie danej kwalifikacji, przeprowadzanego przez okręgową komisję egzaminacyjną. Osoba, która ukończy kwalifikacyjny kurs zawodowy i zda egzamin potwierdzający kwalifikacje w zawodzie w zakresie danej kwalifikacji, otrzymuje świadectwo potwierdzające kwalifikacje w zawodzie. Dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w określonym zawodzie będzie mogła otrzymać osoba, która posiada poziom wykształcenia wymagany dla danego zawodu (odpowiednio wykształcenie zasadnicze zawodowe lub średnie) oraz zda egzaminy z zakresu wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie, czyli posiada świadectwa potwierdzające uzyskanie kwalifikacji wyodrębnionych w danym zawodzie. W zawodzie technika mechanika wyodrębniono dwie kwalifikacje: Montaż i obsługa maszyn i urządzeń albo użytkowanie obrabiarek skrawających albo wykonywanie i naprawa elementów maszyn, urządzeń i narzędzi - Organizacja i nadzorowanie procesów produkcji maszyn i urządzeń Kwalifikacyjne kursy zawodowe mogą prowadzić: publiczne szkoły prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; niepubliczne szkoły posiadające uprawnienia szkół publicznych, prowadzące kształcenie zawodowe w zakresie zawodów, w których kształcą; placówki kształcenia ustawicznego, placówki kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego; instytucje rynku pracy, o których mowa w art. 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), prowadzące działalność edukacyjno-szkoleniową; podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. LITERATURA Bartosiewicz J.: Obróbka i montaż części. Poradnik. WSiP, Warszawa 1986 Brodowicz W.: Skrawanie i narzędzia. WSiP, Warszawa 1995 Dretkiewicz-Wiech J.: Technologia mechaniczna. Techniki wytwarzania. WSiP, Warszawa 2000 Dudik K.: Poradnik tokarza. WNT, Warszawa 2000 Godlewski M., Tym 2.: Poradnik dla mechanik6w. WSiP, Warszawa 1989 Grzesik W.: Podstawy skrawania materiałów metalowych. WNT, Warszawa 1998 Górecki A,: Technologia ogólna. Podstawy technologii mechanicznych. WSiP, Warszawa 2000 Górski E.: Poradnik frezera. WNT, Warszawa 1999 Hillar J., Jarmoszuk S.: Ślusarstwo i spawalnictwo WSIP, Warszawa 4
1995 Kwiatkowski R.: Obróbka cieplna. WSiP, Warszawa 2000 Malinowski J.: Pasowania i pomiary. WSiP, Warszawa 1993 Malinowski J., Jakubiec W.: Tolerancje i pasowania w budowie maszyn. WSiP, Warszawa 1993 Maly poradnik mechanika. Praca zbiorowa. WNT, Warszawa 1999 Miracki J.: Poradnik szlifierza. WNT, ostatnie wydanie Okoniewski S.: Technologia maszyn. WSiP, Warszawa 1996 Zawora J.: Podstawy technologii maszyn. WSiP SA, Warszawa 2001 Opracował: Piotr Wełnicki doradca zawodowy WUP w Toruniu Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Toruniu Akceptował: Janusz Bokser Toruń, sierpień 2014 r. data ostatniej aktualizacji: 11.08.2014 r. Sytuacja zawodu na europejskich rynkach pracy 1. Dostęp do rynków pracy krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG). W państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) swobodny przepływ pracowników jest prawem podstawowym pozwalającym obywatelom danego państwa EOG podjąć pracę w innym państwie należącym do EOG na tych samych warunkach jak obywatele wybranego państwa. Polacy, podejmujący legalną pracę w innym państwie EOG, mają takie same prawa i obowiązki jak pracownicy lokalni. 2. Informacja dla osób poszukujących pracy w zawodzie technik mechanik w krajach EOG: Osoba chcąca podjąć pracę jako technik mechanik w jednym z krajów EOG, powinna sprawdzić czy zawód ten nie jest w tym kraju regulowany, co wiąże się z oficjalnym uznaniem kwalifikacji i doświadczenia zawodowego. Każdy kraj EOG decyduje o uregulowaniu zawodu, dlatego też może się zdarzyć, że dany zawód jest regulowany w jednym kraju, podczas gdy w innych nie będzie regulowany. Aby sprawdzić, czy zawód technik mechanik jest regulowany należy skorzystać z wyszukiwarki na portalu Twoja Europa prowadzonym przez Komisję Europejską: http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/regprof/index.cfm?action=homepage Obecnie zawód technik mechanik jest regulowany w pięciu krajach EOG, są to: Cypr, Grecja, Węgry, Portugalia i Wielka Brytania. 5
W przypadku braku informacji o danym zawodzie w powyższej wyszukiwarce lub w razie potrzeby uzyskania dodatkowych informacji, należy zgłosić się do jednego z punktów informacyjnych utworzonych w tym celu w każdym z krajów EOG (tzw. contact points): http://ec.europa.eu/internal_market/qualifications/contact/national_contact_points_en.htm 3. Zapotrzebowanie na osoby z zawodem technik mechanik wg Europejskiego Portalu Mobilności Zawodowej http://eures.europa.eu Z danych dostępnych na portalu EURES wynika, że dla osób z zawodem technik mechanik, zgłoszonych zostało 5319 ofert pracy w 23 krajach EOG. Najwięcej ofert pracy w ww. zawodzie znajduje się w: Niemczech (2502 oferty), Wielkiej Brytanii (695 ofert), Austrii (632 oferty) - dane wg stanu na dzień 23.10.2013 r. Osoby ubiegające się o pracę w zawodzie technik mechanik w krajach EOG powinny dysponować dyplomem potwierdzającym kwalifikacje oraz 2-5 letnim udokumentowanym doświadczeniem zawodowym. Należy pamiętać, że najczęściej pracodawcy oczekują od pracownika znajomości języka kraju, w którym zamierzają podjąć pracę. Przykładowe stawki płacy w zawodzie technik mechanik w wybranych krajach: Francja: 10-12 euro/godz. brutto, Wielka Brytania: 10-12 funtów/godz. brutto. Wysokość wynagrodzenia jest często uzależniona od doświadczenia kandydata. Opracowała: Joanna Goljat-Jankowska Doradca EURES, WUP w Toruniu, Wydział Pośrednictwa Pracy Zespół EURES 6