Hamownia podwoziowa do kontroli mocy

Hamownia podwoziowa do kontroli mocy LPS 3000 dla samochodów osobowych Instrukcja obsługi Język polski D1 0523BA1--D01

AUSGABESTAND 1 Ausgabe der Bedienungsanleitung vom 30.01.2003 D1 0523BA1--D01 Software Version V1.02 MAHA GMBH & CO. KG. HERSTELLER Alle Rechte vorbehalten. Die Vervielfältigung dieses Dokuments, auch auszugsweise, ist nur mit Genehmigung der MAHA GmbH & Co. KG. gestattet. Alle Rechte für den Fall der Patenterteilung oder Gebrauchsmustereintragung vorbehalten. Der Inhalt dieser Ausgabe wurde sorgfältig auf Richtigkeit geprüft. Trotzdem können Fehler nicht vollständig ausgeschlossen werden. Bitte benachrichtigen Sie uns, wenn Sie Fehler finden. Technische Änderungen ohne Vorankündigung jederzeit vorbehalten. Zielgruppe sind Anwender mit technischen Vorkenntnissen im Bereich der KFZ-Prüftechnik, sowie mit Grundkenntnissen der Computer- und MS-Windows Betriebssystem-Anwendung. Windows und Windows for Workgroups ist ein eingetragenes Warenzeichen der Microsoft- Corporation. MAHA Maschinenbau Haldenwang GmbH & Co. KG. Hoyen 20 D-87490 Haldenwang/Allgäu Telefon: 08374 / 585-0 Telefax: 08374/ 585-499 Internet: E-Mail: http://www.maha.de maha@maha.de SERVICE MAHA Maschinenbau Haldenwang GmbH & Co. KG. - Serviceabteilung - Hoyen 20 D-87490 Haldenwang/Allgäu Hotline: 08374 / 585 + Durchwahl 260 für Bremsprüfstände, Prüfstraßen 280 für Hebetechnik 290 für Leistungsprüfstände, Abgas- und Klimatechnik Service: 08374 / 585-110 bis - 113, - 115 Telefax: 08374 / 585-491 D1 0523BA1--D01 II

Hamownia powoziowa LPS 3000 SPIS TREŚCI 1 Opis... 1.1 1.1 Wiadomości ogólne... 1.1 1.2 Dane techniczne... 1.2 1.2.1 Pulpit komunikacyjny... 1.2 1.2.2 Wymagania dotyczące zestawu komputerowego... 1.2 1.2.3 Urządzenia rolkowe serii R100... 1.2 1.3 Emisja hałasu... 1.3 1.4 Opis klawiatury... 1.4 1.5 Opis zdalnego sterowania... 1.6 1.6 Opis skrzynki przyłączeniowej...1.8 1.6.1 Standardowy moduł prędkości obrotowej... 1.9 1.6.1.1 Kleszcze przerzutnikowe... 1.9 1.6.1.2 Klemmgeber... 1.9 1.6.1.3 Zacisk W...... 1.10 1.6.1.4 Czujnik OT...1.10 1.6.1.5 Fotokomorka...... 1.10 1.6.1.6 Próba jazdy...1.11 1.6.1.7 Moduł OBD... 1.11 1.6.1.8 Sonda temperatury oleju - opcja...1.11 1.6.2 Standardowy moduł warunków otoczenia... 1.12 1.6.2.1 Czujnik temperatury paliwa opcja...1.12 1.6.2.2 Czujnik temperatury powietrza zasysanego... 1.12 1.6.2.3 Czujnik temperatury powietrza otaczającego... 1.12 1.6.2.4 Czujnik ciśnieniea powietrza...1.12 1.6.2.5 Czujnik wilgotności powietrza...1.12 1.6.3 Moduł OBD opcja... 1.13 1.6.4 Moduł ciśnienia i temperatury opcja... 1.13 1.6.4.1 Ciśnienie 1 + 2... 1.13 1.6.4.2 Temperatura spalin... 1.13 1.6.5 Moduł wejść analogowych opcja... 1.13 1.7 Pomiary... 1.14 1.8 Podstawy obliczania... 1.15 1.8.1 Opory jazdy... 1.15 1.8.2 Moment obrotowy... 1.16 1.8.3 Przeliczanie mocy dla pojazdów zasilanych benzyną... 1.17 1.8.4 Przeliczanie mocy dla pojazdów zasilanych olejem napędowym... 1.18 1.8.5 Przeliczanie mocy dla pojazdów z turbodoładowaniem... 1.19 1.8.6 Wyliczanie współczynnika fm... 1.20 1.8.7 Tryb pracy 4x4... 1.21 1.8.7.1 Regulacja siły pociągowej... 1.21 1.8.7.2 Regulacja prędkości obrotowej... 1.21 1.8.7.3 Symulacja oporów jazdy...1.21 D1 0523BA1--D01 III

2 Warunki bezpieczeństwa... 2.1 2.1 Wprowadzenie... 2.1 2.2 Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy... 2.1 2.3 Warunki bezpieczeństwa pracy... 2.2 2.4 Warunki bezpieczeństwa pracy podczas prac serwisowych... 2.2 2.5 Uwagi... 2.2 2.6 Dalsze wskazówki... 2.3 2.7 Wymiana części... 2.3 2.8 Warunki bezpieczeństwa... 2.3 2.8.1 Wyłącznik główny... 2.3 2.8.2 Tabliczki ostrzegawcze... 2.3 3 Uruchomienie... 3.1 3.1 Wymagania dotyczące miejsca montażu... 3.1 3.2 Warunki techniczne... 3.1 3.2.1 Emisja ciepła... 3.1 3.2.2 Urządzenie do odciągu spalin... 3.3 3.2.3 Dopływ powietrza świeżego do pomieszczenia... 3.4 3.3 Uruchomienie i montaż... 3.4 4 Przygotowanie do pomiaru... 4.1 4.1 Włączanie urządzenia... 4.1 4.2 Najazd na stanowisko... 4.1 4.3 Dopasowanie rozstawu osi stanowisko 4x4... 4.2 4.4 Mocowanie pojazdu... 4.2 4.5 Podłączanie czujnika prędkości obrotowej... 4.3 4.6 Podłączanie sondy temperatury oleju... 4.4 4.7 Założenie odciągu spalin... 4.4 4.8 Pozycjonowanie wentylatora nawiewu powietrza... 4.4 4.9 Wprowadzanie pojazdu do temperatury roboczej... 4.4 4.10 Gotowość pojazdu do pomiaru... 4.4 5 Struktura programu... 5.1 5.1 Ogólnie... 5.1 5.2 Struktura programu... 5.2 5.3 Programm starten... 5.3 5.4 Budowa ekranu... 5.4 5.4.1 Statuszeile... 5.4 5.4.1.1 Symbole in der Statuszeile... 5.5 5.4.2 Listwa statusowa... 5.6 5.4.3 Symbole listwy statusowej... 5.6 5.4.3.1 Przełączanie klawiszy funkcyjnych...5.6 5.4.3.2 Klawisz informacyjny... 5.7 IV D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 5.4.3.3 Klawisz wydruku... 5.7 5.4.3.4 Klawisz ESCAPE...5.7 5.5 Zakończenie programu / Wyłączenie urządzenia... 5.7 6 Pomiary... 6.1 6.1 Symulacja obciążenia... 6.1 6.1.1 Funkcje podobne... 6.2 6.1.1.1 Opis klawiszy funkcyjnych... 6.2 6.1.1.2 Cykl jazdy opcja... 6.3 6.1.1.3 Ocena... 6.4 6.1.1.4 Funkcja zoom... 6.4 6.1.1.5 Funkcja kursora... 6.5 6.1.1.6 Wpis komentarza...6.5 6.1.1.7 Zapis...6.6 6.1.1.8 Drukowanie... 6.6 6.1.2 Stała siła pociągowa... 6.7 6.1.3 Stała prędkość... 6.9 6.1.4 Symulacja jazdy... 6.10 6.1.5 Stała prędkość obrotowa... 6.13 6.1.6 Stan gotowości... 6.13 6.2 Pomiar mocy... 6.14 6.2.1 Wyświetlanie ostatniego pomiaru... 6.14 6.2.2 Pomiar ciągły... 6.14 6.2.2.1 Pomiar ciągły pojazdu z automatyczną skrzynią biegów i pomiarem poślizgów... 6.16 6.2.3 Pomiar dyskretny... 6.18 6.3 Pomiar elastyczności... 6.20 6.4 Kontrola tachografu... 6.21 6.5 Dopasowanie obciążenia opcja... 6.23 6.5.1 Dopasowanie współczynników według normy ECE... 6.23 6.5.2 Dopasowanie współczynników według normy SAE J2264... 6.25 6.6 Test LUG-Down opcja... 6.26 7 Ustawienia... 7.1 7.1 Baza danych... 7.1 7.1.1 Funkcje podobne... 7.2 7.1.1.1 Opis klawiszy funkcyjnych... 7.2 7.1.1.2 Usuwanie danych... 7.2 7.1.1.3 Eksport danych...7.3 7.1.1.4 Import danych...7.3 7.1.2 Krzywe mocy... 7.4 7.1.2.1 Opis klawiszy funkcyjnych... 7.4 7.1.2.2 Wybór krzywych... 7.6 7.1.2.3 Normowanie... 7.7 D1 0523BA1--D01 V

7.1.2.4 Ładowanie... 7.7 7.1.3 Diagramy czasowe... 7.8 7.1.4 Dane pojazdu... 7.9 7.1.5 Profile symulacji jazdy... 7.10 7.1.5.1 Tworzenie nowego profilu... 7.10 7.1.5.2 Opracowanie profilu... 7.12 7.1.5.3 Eksportowanie profilu... 7.12 7.1.5.4 Importowanie profilu... 7.12 7.1.6 Dane cyklu jazdy... 7.12 7.2 Dane pojazdu... 7.13 7.3 Ustawienia obrotów... 7.14 7.3.1 Próba jazdy... 7.15 7.4 Ustawienia OBD - opcja... 7.16 7.5 Ustawienia specjalistyczne... 7.17 7.6 Typ stanowiska... 7.17 7.7 Jednostki... 7.18 7.8 Język... 7.18 8 Diagnoza / Serwis... 8.1 8.1 Status stanowiska... 8.1 8.2 Test cyklu jazdy opcja... 8.1 8.3 Zarządzanie bazą danych... 8.4 8.3.1 Zabezpieczanie bazy danych... 8.4 8.3.2 Przywracanie bazy danych... 8.4 8.3.3 Usuwanie tabeli... 8.5 8.3.4 Usuwanie bazy danych... 8.5 8.4 Menu serwisowa... 8.5 9 Przeglądy i usuwanie usterek... 9.1 9.1 Przeglądy... 9.1 9.1.1 Urządzenie rolkowe... 9.1 9.1.2 Hamulec elektrowirowy... 9.1 9.1.3 Wał kardana... 9.2 9.1.4 Łożyska... 9.2 9.2 Komunikaty o usterkach... 9.2 9.3 Usuwanie usterek... 9.3 10 Licencja na oprogramowanie...10.1 10.1 Licencja na oprogramowanie... 10.1 VI D1 0523BA1--D01

1 Opis 1.1 Wiadomości ogólne Hamownia podwoziowa składa się z następujących elementów: pulpitu komunikacyjnego wraz z zestawem komputerowym, monitorem 19, drukarką kolorową, klawiaturą i myszką, pilota zdalnego sterowania, części podłogowej. Hamownia podwoziowa LPS 3000 do kontroli mocy samochodów osobowych dostępna jest w różnych wersjach. Zależnie od wersji istnieje możliwość pomiaru mocy pojazdów w zakresie od 260 do 520 kw (353 i 707 KM) z maksymalną prędkością 250 km/h (opcjonalnie możliwość pomiaru do 300 km/h). Symulacja obciążenia realizowana jest przy pomocy hamulca elektrowirowego. Hamownia podwoziowa umożliwia pomiar mocy silników zasilanych benzyną, gazem oraz olejem napędowym. Zastosowanie odpowiedniego zestawu rolkowego oraz układu elektronicznego pozwala na pomiary pojazdów z napędem na 4 koła. Opcjonalnie dostępne są: wentylator wymuszający obieg powietrza wokół badanego pojazdu, podłączony do pulpitu komunikacyjnego uruchamiany przy użyciu zdalnego sterowania lub klawiatury, skrzynka przyłączeniowa, pozwalająca na podłączenie do hamowni takich modułów jak: Moduł prędkości obrotowej Pomiar prędkości obrotowej odbywa się przy pomocy różnych czujników opisanych w dalszej części instrukcji. Moduł warunków otoczenia (atmosferycznych) Pozwalający na odczytywanie takich wartości jak: temperatura powietrza otaczającego, temperatura powietrza zasysanego, ciśnienie powietrza, wilgotność powietrza oraz temperatura paliwa. W celu przeliczenia mocy według norm DIN 70020, EWG 80/1269, ISO 1585, SAE J1349 lub JIS D1001 w skrzynce przyłączeniowej został zabudowany barometr oraz czujnik wilgotności. Moduł analogowy Pozwalający na przyjmowanie i przetwarzanie sygnałów analogowych. Moduł OBD Pozwalający na komunikowanie się z gniazdem diagnostycznym pojazdu i odczytywaniem takich parametrów jak: temperatura oleju, prędkość obrotowa, itp. Moduł ciśnienia doładowania i temperatury Pozwalający na pomiar dwóch ciśnień oraz dwóch temperatur. analizator spalin MGT 5* dymomierz MDO 2 LON* urządzenie do kontroli zużycia paliwa firm Krupp/AIC* ( * ) Urządzenia te nie są podłączane do skrzynki przyłączeniowej lecz bezpośrednio do pulpitu komunikacyjnego. D1 0523BA1--D01 1.1

1.2 Dane techniczne 1.2.1 Pulpit komunikacyjny Monitor kolorowy 19 Wymiary pulpitu komunikacyjnego 600 x 1850 x 800 mm Wymiary opakowania 2360 x 960 x 870 mm Masa wraz z opakowaniem ok. 250 kg Lakier proszkowy Niebieski, RAL 5010 Zasilanie 230 V, 50 Hz 1.2.2 Parametry zestawu komputerowego CPU... Intel Prozessor Pentium II 450 Płyta główna... złącze USB Pamięć operacyjna... 128 MB Płyta główna... > 4 GB Stacje dysków... CD-ROM > 32x... stacja dysków 1,44 Karta graficzna... rozdzielczość 800x600 64k kolor... zapis 4 MB Środowisko pracy... Windows XP Professional 1.2.3 Zestawy rolkowe serii R100 Zestawy rolkowe hamowni podwoziowej składają się z samonośnej konstrukcji stalowej pokrytej lakierem proszkowym w kolorze RAL 5010 oraz rolek połączonych ze sobą za pomocą kardana. Zestawy rolkowe hamowni podwoziowej LPS 3000 dostępne są w różnych wersjach: Typ rolek Przeznaczenie rodzaje badanych Komentarz budowa stanowiska pojazdów R101 samochody osobowe i dostawcze 1 hamulec elektrowirowy R102 samochody osobowe i dostawcze 2 hamulce elektrowirowe R142 samochody z napędem 4x4 2 hamulce elektrowirowe stanowisko z dwoma zestawami rolek R143 samochody z napędem 4x4 3 hamulce elektrowirowe stanowisko z dwoma zestawami rolek R144 samochody z napędem 4x4 4 hamulce elektrowirowe stanowisko z dwoma zestawami rolek 1.2 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 Typ rolek R101 R102 Nacisk na oś (max.) 2,5 t 2,5 t Długość [mm] 3345 4140 Szerokość [mm] 1100 1100 Wysokość [mm] 625 625 Ciężar ok. 1200 kg ok. 1500 kg Długość rolek 750 mm 750 mm Min. rozstaw kół 800 mm 800 mm Max. rozstaw kół 2300 mm 2300 mm Min. średnica koła 12" 12" Średnica rolek 318 mm 318 mm Odległość rolek 540 mm 540 mm Podwyższenie rolek 45 mm 45 mm Próg podnoszący Pneumatyczny max. 8 bar max. 8 bar Hydrauliczny -- -- Dane elektryczne Hamulec elektrowirowy 260 kw 2 x 260 kw Zasilanie 230 V / 50 Hz 230 V / 50 Hz Zabezpieczenie 16 A 32 A Zakresy pomiarowe (wskazań) Prędkość max. 250 km/h max. 250 km/h Moc na kołach max. 260 kw max. 520 kw Siła pociągowa max. 6 kn max. 12 kn Prędkość obrotowa 0 10 000 obr./min. 0 10 000 obr./min. Dokładność pomiaru 2 % wart. mierzonej 2 % wart. mierzonej Stanowisko do pomiarów pojazdów z napędem 4x4 Typ rolek R142 R143 R144 Oś przednia R101 R101 R102 Oś tylna R101 R102 R102 1.3 Emisja hałasu Zaleca się używanie podczas pomiaru słuchawek. Dopuszczenie słuchawek do 120 db. Emisja hałasu wytwarzanego przez hamownię podwoziową wynosi w obrębie pracy osoby obsługującej stanowisko ponad 100 db. D1 0523BA1--D01 1.3

1.4 Opis klawiatury Poniżej opisano ważniejsze klawisze niezbędne do obsługi hamowni podwoziowej LPS 3000 z poziomu pulpitu komunikacyjnego. Escape ESC Przerwanie funkcji bez zapisu oraz opuszczenie danego poziomu programu. Klawisze funkcyjne F1 do F12 Za pomocą tych klawiszy wybiera się różne funkcje w zależności od poziomu programu. Funkcje te mogą być również wywołane za pomocą pilota zdalnego sterowania. W menu programu w dolnej części ekranu pasek zadań znajdują się cztery klawisze (ikony) spełniające różne funkcje. Za pomocą klawiszy F5 do F8 wywołuje się te funkcje. Zawartość paska zadań jest różna na różnych poziomach programu. Klawisz F2 służy do włączania i wyłączania wentylatora. Klawisz F3 służy do podnoszenia i opuszczania progu pneumatycznego. Klawisz F4 służy do aktywowania dociążacza osi. Backspace Usuwa wszystkie znaki znajdujące się przed kursorem. Home Kursor przeskakuje na początek linijki kasując przy okazji wszystkie znaki postawione wcześniej. Caps Lock Przełączanie na duże litery. Na pilocie strzałka w górę "". 1.4 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 Shift Spełniają podobną funkcję jaj Caps Lock przy czym aby pisać dużymi literami trzeba jeden z tych klawiszy trzymać ciągle naciśnięty. Alt Gr Po naciśnięciu tego klawisza można wpisywać drugie (górne) znaki klawiszy klawiatury, takie jak: @. Kursory Służą do wyboru poszczególnych punktów programu. Klawisze cyfrowe Klawisze te służą do wprowadzenia danych liczbowych. Enter Służy do potwierdzania wybranego punktu menu. Zwracać uwagę na wskazówki pojawiające się na monitorze! D1 0523BA1--D01 1.5

1.5 Opis pilota zdalnego sterowania Wszystkie funkcje dostępne w programie można uruchamiać za pomocą pilota zdalnego sterowania bezpośrednio z pojazdu badanego. Sygnał przekazywany jest do pulpitu komunikacyjnego drogą radiową. W pulpicie umieszczony jest odbiornik radiowy. W przypadku, gdy w pomieszczeniu, w którym zainstalowana jest hamownia podwoziowa, znajduje się również inne urządzenie firmy MAHA sterowane drogą radiową, należy odpowiednio ustawić kanały nadawczo-odbiorcze pilotów tak, aby urządzenia nie zakłócały się wzajemnie. W momencie włączenia pilota zdalnego sterowania i pulpitu komunikacyjnego zostaje utworzona komunikacja radiowa pomiędzy pilotem zdalnego sterowania i pulpitem komunikacyjnym co obrazowane jest ciągłym świeceniem się lampki zielonej na pulpicie. Każdorazowe naciśnięcie przycisku na pilocie zdalnego sterowania obrazowane jest miganiem zielonej lampki na pulpicie komunikacyjnym. Klawiatura zdalnego sterowania składa się z dwóch bloków: - blok klawiszy funkcyjnych, - blok klawiszy cyfrowych. Wyświetlacz Blok klawiszy funkcyjnych Blok klawiszy cyfrowych Podłączenie do miernika nacisku na pedał hamulca Po zakończeniu pracy pilot zdalnego sterowania należy wkładać go do ładowarki, w celu zapobiegnięcia rozładowania się akumulatora. Ładowarka jest zabezpieczona przed przeładowaniem. Pełny czas ładowania pilota przy rozładowanym akumulatorze wynosi 12 godzin. W trakcie ładowania świeci się czerwona dioda na ładowarce, a na wyświetlaczu pilota widnieje komunikat akumulator w trakcie ładowania. W celu włączenia pilota zdalnego sterowania należy nacisnąć klawisz ON. Pilot wyposażony jest w wyłącznik czasowy który powoduje jego przejście w stan uśpienia w przypadku, gdy nie jest on używany. Funkcja ta może zostać wyłączona poprzez zmianę w ustawieniach pilota. Litery na pilocie zdalnego sterowania można wpisywać po naciśnięciu klawisza SHIFT. Ponowne naciśnięcie tego klawisza powoduje przejście do normalnego trybu pracy pilota. Po naciśnięciu tego klawisza na wyświetlaczu pojawia się napis SHIFT. 1.6 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 Opis funkcji zdalnego sterowania Klawisz - Funkcja Klawisze funkcyjne F5 F8 Na niektórych poziomach programu istnieje możliwość wyboru różnych funkcji przy pomocy klawiszy funkcyjnych F5-F8. Klawisze te w zależności od poziomu programu mogą spełniać różne funkcje. W dolnej części ekranu na tzw. pasku zadań znajdują się dostępne funkcje programowe opisane przyporządkowanymi im klawiszami funkcyjnymi. Jeżeli pasek zadań posiada drugi poziom, można go wyświetlić za pomocą klawiszy i pilota zdalnego sterowania oraz wybrać ponownie za pomocą klawiszy funkcyjnych F5 do F8. Włączanie i wyłączanie wentylatora. (Odpowiednik na klawiaturze: klawisz F2) Sterowanie progiem pneumatycznym - uruchomienie (Odpowiednik na klawiaturze: klawisz F3 oraz kursor góra lub dół) Tym klawiszem zostaje uruchomione zdalne sterowanie progiem pneumatycznym, natomiast klawiszami oraz wybieramy czynność którą chcemy wykonać, tj. podnoszenie lub opuszczanie progu. Dociążacz osi tylko przy hamowni dla samochodów ciężarowych uruchomienie (Odpowiednik na klawiaturze: klawisz F4 i klawisze lub ) Tym klawiszem zostaje uruchomione zdalne sterowanie dociążacza osi, natomiast klawiszami oraz wybieramy czynność którą chcemy wykonać, tj. dociążenie lub odciążenie osi. Regulowanie rozstawu osi dla hamowni z dwoma zestawami rolek dla pojazdów z napędem 4x4 (Dokonywane tylko za pomocą pilota zdalnego sterowania brak odpowiednika na klawiaturze). Za pomocą tego klawisza uruchomiona zostaje funkcja regulacji rozstaw osi, natomiast za pomocą klawiszy oraz można zwiększać lub zmniejszać rozstaw osi. Kasowanie całej linijki. Wpisywanie przecinka. Klawisz ON: włączanie pilota zdalnego sterowania. Klawisz ESCAPE: opuszczenie danego poziomu programu. KURSORY: Wybór danego podpunktu programu. W kombinacji z klawiszem funkcyjnym F5 w niektórych poziomach programu zwiększanie lub zmniejszanie wartości. Klawisz kasowania: kasowanie pozycji przed kursorem. Klawisz SHIFT: przełączanie na tryb literowy Klawisz potwierdzający: potwierdzanie wyboru, odpowiada klawiszowi Enter na klawiaturze D1 0523BA1--D01 1.7

1.6 Opis skrzynki przyłączeniowej Skrzynka przyłączeniowa służy do odczytywania i przekazywania do pulpitu komunikacyjnego takich parametrów jak: prędkość obrotowa, temperatura powietrza otaczającego, wilgotność powietrza, ciśnienie atmosferyczne, temperatura oleju, itp. Pozwala jednocześnie na podłączanie różnych opcji modułów wyposażenia, np.: moduł złącza OBD, moduł ciśnienia doładowania oraz temperatury wydzielanych spalin itd. Do skrzynki przyłączeniowej mogą zostać zabudowane maksymalnie 4 moduły. W przypadku potrzeby dobudowy większej ilości modułów podłącza się drugą skrzynkę przyłączeniową w której można zabudować następne 4 moduły itd. Standardowo skrzynka przyłączeniowa wyposażona jest w moduł prędkości obrotowej oraz moduł warunków otoczenia (atmosferycznych)! Wymiary (H x B x L) Ciężar ok. 120 x 170 x 160 mm ok. 1,0 kg A Czujnik piezoelektryczny, czujnik GMP, fotokomórka B Czujnik piezoelektryczny, czujnik GMP, fotokomórka Czujnik wilgotności Ciśnienie otoczenia C Sonda temp. oleju Temperatura paliwa D Kleszcze indukcyjne Temperatura powietrza zasysanego DRZ PTH Wyświetlanie obłożenia skrzynki przyłączeniowej: 1 Po naciśnięciu klawiszy <SHIFT> + <F1> pojawia się obłożenie wyjść skrzynki przyłączeniowej. 2 Klawiszem <Dalej> lub <Enter> opuszcza się dany poziom programu. 1.8 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 1.6.1 Moduł prędkości obrotowej Moduł prędkości obrotowej służy do odczytywania prędkości obrotowej silnika oraz temperatury silnika. Poniżej przedstawiono dostępne czujniki prędkości obrotowej: 1.6.1.1 Kleszcze indukcyjne (przerzutnikowe) na przewód WN Za pomocą kleszczy przerzutnikowych sygnał prędkości obrotowej przejmowany jest na przewodzie zapłonowym (wysokiego napięcia). Kleszcze przerzutnikowe (indukcyjne) powinny być umieszczone jak najbliżej świecy zapłonowej, oraz jak najdalej od najbliższego przewodu zapłonowego. Kleszcze przerzutnikowe przejmują w sposób indukcyjny sygnał wysokiego napięcia, który kierowany jest od rozdzielacza do dowolnego cylindra. Impulsy przekazywane są z kleszczy przerzutnikowych do skrzynki przyłączeniowej, gdzie zamieniane są na sygnał prędkości obrotowej. UWAGA! Nieprawidłowe umieszczenie kleszczy może spowodować napływ błędnych sygnałów do skrzynki przyłączeniowej co może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie programu. Kleszcze przerzutnikowe stosowane w hamowni LPS 2000 nie nadają się do zastosowania w hamowni LPS 3000. UMIEJSCOWIENIE Pozycja gniazdo (D) na skrzynce przyłączeniowej patrz opis skrzynki przyłączeniowej 1.6.1.2 Czujnik piezoelektryczny (zaciskowy) Czujnik piezoelektryczny reaguje na zmiany ciśnienia w układzie dolotowym silnika ZS i zamienia je na impulsy elektryczne. Należy pamiętać o doborze odpowiedniej wielkości czujnika w zależności od średnicy przewodów wysokiego ciśnienia oraz o tym, że należy montować go na prostym odcinku przewodu. UMIEJSCOWIENIE: Pozycja gniazdo (A) lub (B) na skrzynce przyłączeniowej patrz opis skrzynki przyłączeniowej D1 0523BA1--D01 1.9

1.6.1.3 Zacisk W Die Drehzahlermittlung an der Klemme W wird nur bei Dieselfahrzeugen angewendet. An der Klemme W wird die Drehzahl der Lichtmaschine abgenommen. Da die einzelnen Fahrzeugtypen unterschiedliche Übersetzungen zwischen Kurbelwelle und Lichtmaschine haben, muss die Anzahl der Impulse pro Umdrehung der Lichtmaschine (proportional zur Drehzahl der Kurbelwelle) entweder bekannt sein oder durch einen Vergleich der Drehzahl mit einem Drehzahlmesser ermittelt werden. 1.6.1.4 Czujnik GMP Czujnik GMP dostosowany jest każdorazowo do danego typu pojazdu mechanicznego, tzn. w zależności od producenta pojazdu stosowane są odpowiednie wtyczki diagnostyczne dla przejęcia sygnału prędkości obrotowej. Przejmowanie sygnału za pomocą czujnika GMP gwarantuje bardzo dokładny pomiar prędkości obrotowej. Po osiągnięciu f max zostaną wskazane 12000 obr/min. Poziom sygnału musi kształtować się w zakresie 30mV oraz 30V, aby można rozpoznać impuls prędkości obrotowej. GMP górny martwy punkt. UMIEJSCOWIENIE: Pozycja gniazdo (A) oraz (B) na skrzynce przyłączeniowej - patrz opis skrzynki przyłączeniowej. 1.6.1.5 Fotokomórka - opcja Fotokomórka do rejestracji prędkości obrotowej ze wskaźnikiem odblasku, przewodem połączeniowym z jednostką sterującą o długości metrów oraz uchwytem do zamocowania na pojeździe. Prędkość obrotowa za pomocą fotokomórki określa się w przypadku, gdy nie ma bezpośredniej możliwości przejęcia sygnału tejże prędkości na silniku. Fotokomórka musi być umieszczona w ten sposób, aby prędkość obrotową można było zarejestrować bez zakłóceń (wpływ drgań itd.) za pośrednictwem odblasku, który zamontowany (naklejony) jest na wentylatorze, pasku klinowym. UMIEJSCOWIENIE: Pozycja gniazdo (A) lub (B) na skrzynce przyłączeniowej patrz opis skrzynki przyłączeniowej. 1.10 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 1.6.1.6 Próba jazdy W przypadku braku możliwości odczytania prędkości obrotowej za pomocą podanych powyżej opcji użytkownik ma możliwość dokonania próby jazdy. Próba jazdy pozwala na odczytanie prędkości obrotowej z rolek hamowni, która zostaje przeliczona na prędkość obrotową silnika i w dalszych pomiarach pobierana do obliczeń pomiarów mocy patrz rozdział Próba jazdy. Na początku badania należy na biegu pomiarowym utrzymać zadaną prędkość obrotową i zapamiętać ją. Program LPS 3000 przyjmuje w ten sposób zapamiętaną prędkość obrotową do obliczeń. W pojazdach z napędem na 4 koła opcja ta nie jest zalecana. Uzasadnione jest to tym, iż podczas pomiaru pojazdów z napędem 4x4 występują poślizgi. 1.6.1.7 Moduł OBD Za pomocę tego modułu prędkość obrotowa odczytywana jest bezpośrednio z gniazda diagnostycznego pojazdu patrz rozdział Ustawienia punkt Ustawienia OBD. 1.6.1.8 Sonda temperatury oleju Próba jazdy na hamowni podwoziowej powinna odbywać się na rozgrzanym silniku. Sonda temperatury oleju dla samochodów osobowych i ciężarowych zmiennej długości (100 1500 mm) z zaślepką oraz przewodem połączeniowym ze skrzynką przyłączeniową o długości 6 metrów. UMIEJSCOWIENIE: Pozycja gniazdo (C) na skrzynce przyłączeniowej patrz opis skrzynki przyłączeniowej. D1 0523BA1--D01 1.11

1.6.2 Moduł warunków otoczenia- wyposażenie standardowe Moduł warunków otoczenia służy do pobierania parametrów z otoczenia - karta CAN PTH. Temperatura paliwa - opcja Temperatura powietrza zasysanego Temperatura powietrza otaczającego Ciśnienie powietrza Wilgotność powietrza 1.6.2.1 Temperatura paliwa - opcja Temperatura paliwa przekazywana jest do skrzynki przyłączeniowej i może być wykorzystywana jako dodatkowy parametr podczas oceny osiągów pojazdu. 1.6.2.2 Temperatura powietrza zasysanego Temperatura powietrza zasysanego przekazywana jest do skrzynki przyłączeniowej i jest niezbędna do prawidłowego obliczenia mocy pojazdu według norm DIN 70020, EWG 80/1269, ISO 1585, SAE J1349 oraz JIS D1001. 1.6.2.3 Temperatura powietrza otaczającego Temperatura powietrza otaczającego jest odczytywana bezpośrednio przez skrzynką przyłączeniową posiada ona zabudowany czujnik. 1.6.2.4 Ciśnienie powietrza Ciśnienie powietrza podobnie jak temperatura powietrza zasysanego jest niezbędne do prawidłowego obliczenia mocy pojazdu za pomocą norm DIN 70020, EWG 80/1269, ISO 1585, SAE J1349 oraz JIS D1001. 1.6.2.5 Wilgotność powietrza Wilgotność powietrza podobnie jak temperatura powietrza zasysanego jest niezbędna do prawidłowego obliczenia mocy pojazdu za pomocą norm DIN 70020, EWG 80/1269, ISO 1585, SAE J1349 oraz JIS D1001. W normach DIN 70020, EWG 80/1269, ISO 1585, SAE J1349 oraz JIS D1001 do obliczeń mocy pojazdu przyjmuje się zawsze aktualne warunki otoczenia, tzn. temperaturę powietrza, ciśnienie otoczenia oraz wilgotność względną. 1.12 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 1.6.3 Moduł OBD - opcja Moduł OBD służy do odczytywania danych OBD z pojazdu - karta CAN OBD. Dane odczytywane przez moduł OBD są różne w zależności od pojazdu. UMIEJSCOWIENIE: Pozycja gniazdo (OBD) na skrzynce przyłączeniowej patrz opis skrzynki przyłączeniowej. 1.6.4 Moduł ciśnień i temperatur - opcja Pozwala na odczytywanie dwóch ciśnień w zakresie od -0.9 do 4.0 bara i dwóch temperatur poprzez kartę CAN P2T2. 1.6.4.1 Temperatura spalin Opcja pomiaru temperatury spalin ma za zadanie kontrolowanie na bieżąco procesu spalania paliwa i jego ocenę. Czujnik temperatury spalin składa się z termoelementu Ni-Cr-Ni oraz przewodu. Zakres pomiarowy sondy temperatury spalin wynosi od 0 do 1000 C. 1.6.5 Moduł wyjść analogowych - opcja Służy do przyjmowania sygnałów analogowych za pomocą karty CAN Analog. D1 0523BA1--D01 1.13

1.7 Pomiary Hamownia podwoziowa LPS 3000 pozwala na dokładne odwzorowanie (zasymulowanie) na rolkach urządzenia rzeczywistych warunków panujących podczas jazdy pojazdem po drodze. Pozwala to m.in. na sprawdzanie takich parametrów jak: zużycie paliwa analiza spalin podczas jazdy itp. W celu przeprowadzenia różnych badań (pomiarów) wykorzystujemy różne możliwości urządzenia. Hamownia podwoziowa LPS 3000 pozwala na przeprowadzenie następujących prób: SYMULACJA OBCIĄŻENIA Opcja ta pozwala na zasymulowanie w zależności od potrzeb różnych warunków drogowych tzn. zasymulowanie różnych obciążeń, ich wzrostu itp. W zależności od potrzeb możemy zasymulować stałą siłą pociągową, stałą prędkość obrotową, stałą prędkość jazdy km/h lub symulację jazdy (patrz rozdział 6, punkt Symulacja obciążenia ). POMIAR MOCY Za pomocą tej funkcji programu możemy dokonać pomiaru mocy silnika w trybie pomiaru ciągłego lub dyskretnego (patrz rozdział 6, punkt Pomiar mocy ). PRZELICZANIE MOCY POJAZDU Przeliczanie mocy pojazdu odbywa się na podstawie norm DIN 70020, EWG 80/1269, ISO 1585, JIS D 1001, SAE J 1349. POMIAR ELASTYCZNOŚCI Za pomocą tej funkcji programu możliwe jest sprawdzenie elastyczności pojazdu w wyznaczonym przez obsługującego zakresie. Po wywołaniu tej funkcji należy podobnie jak podczas symulacji jazdy podać zasymulować warunki w których chcemy sprawdzić elastyczność (patrz rozdział 6, punkt Pomiar elastyczności ). KONTROLA TACHOGRAFU Za pomocą tej funkcji programu możemy przeprowadzić kontrolę wskazań tachografu pojazdu porównując ją ze wskazaniami na hamowni (patrz rozdział 6, punkt Kontrola tachografu ). DOPASOWANIE OBCIĄŻENIA OPCJA Za pomocą tej funkcji programu możliwe jest dopasowanie, określenie współczynników oporów działających na samochód w ruchu według norm ECE oraz SAE J2264 (patrz rozdział 6, punkt Dopasowanie obciążenia ). TEST LUG-DOWN - OPCJA Za pomocą tej funkcji programu możliwe jest dokonanie analizy spalin pojazdów zasilanych olejem napędowym pod obciążeniem(patrz rozdział 6, punkt Test LUG- Down ). 1.14 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 1.8 Podstawy obliczania 1.8.1 Opory jazdy Wzór P F x Luft 3,6 v v 3 ref 2 P Walk 3,6 v PRoll 3,6 a m 2 v v ref ref z v ref v P Luft P Walk P Roll a.m Bezugsgeschwindigkeit für Widerstandsleistungs-Werte. Normalerweise 90 km/h. prędkość jazdy opory powietrza [kw] Walkleistung [kw] opory toczenia [kw] masa pojazdu 1 Opór powietrza (aerodynamiczny) P-Luft [kw] Opór powietrza jest proporcjonalny do powierzchni czołowej pojazdu i do współczynnika oporów powietrza c w. P Luft 0,5 c W A Front (v v 0 ) 2 v Przykład: gęstość powietrza (rho) = 1,1 kg/m 3 wartość współczynnika oporu powietrza (aerodynamicznego) c W = 0,38 powierzchnia czołowa pojazdu (szerokość x wysokość) A Front = 1,7 m 1,47m = 2,5 m 2 prędkość jazdy v = 90 km/h = 25 m/s Gegenwindgeschwindigkeit v 0 = 0 m/s Mamy: P Luft = 0,5 1,1 0,38 2,5 25 2 25 = 8,164 kw przy 90 km/h 2 Walkleistung P-Walk [kw] Unter der Walkleistung bzw. -widerstand versteht man den Leistungsverlust der durch Walkarbeit des Reifens auf Fahrbahn bzw. Rolle entsteht. P Walk m g v w In der Regel kann der Einfluss der Walkleistung aufgrund des geringen Walkwiderstandsbeiwertes µ w unberücksichtigt bleiben. D1 0523BA1--D01 1.15

3 Opór toczenia P-Roll [kw] Opór toczenia powstaje w trakcie toczenia się koła po drodze lub na rolkach. Zależy od współczynnika oporu toczenia opony, masy pojazdu i prędkości jazdy: P Roll m g v r Przykład: współczynnik oporów toczenia opony µ r = 0,012 masa pojazdu m = 950 kg przyciąganie ziemskie g = 9,81 m/s 2 prędkość jazdy v = 90 km/h = 25 m/s Mamy: P Roll = 0,012 950 9,81 25 = 2,79 kw Ponieważ wartość ta ma niewielki wpływ na całkowite opory jazdy można je traktować jako wartość stałą i przyjmować dla opon letnich około 2,5 kw, a dla opon zimowych około 3,75 kw. Ustalenie masy pojazdu, oporów powietrza jak również oporów toczenia są bardzo ważne podczas przeprowadzenia symulacji oporów jazdy. 4 Ciężar m = Masa pojazdu [kg] Wartość niezbędna do wytworzenia przez hamulec elektrowirowy proporcjonalnej siły pociągowej F przy zadanym przyspieszeniu. F m a [N] 1.8.2 Moment obrotowy Wzór P[kW] 9549 M n [obr/min] 1.16 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 1.8.3 Przeliczanie mocy pojazdów silników zasilanych benzyną DIN 70020 Ka 1013 p[mbar] T [K] 293 0,5 EWG 80/1269 990 Ka pmbar 1,2 T [K] 298 0,6 ISO 1585 990 Ka pmbar 1,2 T [K] 298 0,6 SAE J1349 990 Ka pmbar 1,2 T [K] 298 0,6 JIS D1001 990 Ka pmbar 1,2 T [K] 298 0,6 gdzie: Ka współczynnik korekcji p ciśnienie atmosferyczne przy stanowisku w mbar (1 mbar = 0,001 bar) T temperatura powietrza atmosferycznego w stopniach Kelvina (0 C = 273 K) Przykład: ciśnienie powietrza p = 936 mbar temperatura powietrza otaczającego T = 17 C = 290 K Mamy: według normy DIN 70200: Ka = 1,07671 D1 0523BA1--D01 1.17

1.8.4 Przeliczanie mocy pojazdów zasilanych olejem napędowym wolnossących lub z doładowaniem mechanicznym DIN 70020 1013 T [K] Ka pmbar 293 0,5 EWG 80/1269 990 Ka pmbar 0,7 T [K] 298 fm ISO 1585 990 Ka pmbar 0,7 T [K] 298 fm SAE J1349 990 Ka pmbar 0,7 T [K] 298 fm JIS D1001 990 Ka pmbar 0,7 T [K] 298 fm gdzie: fm współczynnik silnika (standardowo = 0,3) 1.18 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 1.8.5 Przeliczanie mocy pojazdów zasilanych olejem napędowym z turbodoładowaniem DIN 70020 1013 T [K] Ka pmbar 293 0,5 EWG 80/1269 990 Ka p mbar 0,7 1,5 T [K] 298 fm ISO 1585 990 Ka p mbar 0,7 1,2 T [K] 298 fm SAE J1349 990 Ka p mbar 0,7 1,5 T [K] 298 fm JIS D1001 990 Ka p mbar 0,7 1,5 T [K] 298 fm gdzie: fm współczynnik silnika (standardowo = 0,3) Przeliczanie mocy w silnikach turbodoładowanych według normy ISO 1585 dotyczy wyłącznie pojazdów z turbodoładowaniem chłodzonym powietrzem. Dla pojazdów z turbodoładowaniem chłodzonym wodą moc przeliczana jest według następującego wzoru: ISO 1585 Ka 990 (chłodzone wodą) p mbar 0,7 0,7 T [K] 298 fm D1 0523BA1--D01 1.19

1.8.6 Obliczanie współczynnika silnika fm W większości przypadków jego wartość wynosi fm = 0,3 ale istnieje możliwość jego zmiany. Do tego celu służą następujące formuły: Współczynnik fm według normy ISO 1585: q 37,2 65 r q r q r 37,2 65 q fm 0,036. 1,14 r fm 0,2 fm 1,2 Współczynnik fm według normy EWG 80/1269, SAE J1349 oraz JIS D1001: q 40 65 r q r q r 40 65 q fm 0,036. 1,14 r fm 0,3 fm 1,2 Zachowanie ciśnienia doładowania: P r P L E Specyficzne zużycie paliwa według normy SAE J1349: 4-Takt Motoren 2-Takt Motoren q q 120000. 60000. F D n F D n gdzie: fm r q p L p E F D n współczynnik silnika zachowanie ciśnienia doładowania specyficzne zużycie paliwa według normy SAE J1349 absolutne ciśnienie doładowania ciśnienie absolutne z sprężarki ilość przepływu paliwa (mg/s) pojemność prędkość obrotowa 1.20 D1 0523BA1--D01

Hamownia powoziowa LPS 3000 1.8.7 Tryb pracy na cztery koła 1.8.7.1 Regulacja siły pociągowej Wartość wymagana siły pociągowej jest dzielona w zależności od rolki wolnobieżnej z osi przedniej i tylnej. Fx v n St-v nst-v n St-h Fx Fx h n St-v nst-h n St-h Fx gdzie: Fx v Siła pociągowa przód Fx h Siła pociągowa tył n St-v Prędkość rolki wolnobieżnej przód n St-h Prędkość rolki wolnobieżnej tył Fx Siła pociągowa razem 1.8.7.2 Regulacja prędkości obrotowej Die Stellgröße (Sterowanie hamulcem elektrowirowym) jest dzielona na oś przednią i tylną. Jest to ponownie związane z prędkością rolki wolnobieżnej. y v n St-v nst-v n St-h y y h n St-v nst-h n St-h y gdzie: y v y h Stellgröße vorn Stellgröße hinten n St-v Prędkość rolki wolnobieżnej przód n St-h Prędkość rolki wolnobieżnej tył y Stellgrösse razem 1.8.7.3 Symulacja oporów jazdy Wartość wymagana siły pociągowej jest dzielona na oś tylną i przednią podobnie jak podczas regulacji siły pociągowej. D1 0523BA1--D01 1.21

2 Przepisy bezpieczeństwa 2.1 Wprowadzenie Prosimy przed uruchomieniem urządzenia zapoznać się z instrukcją obsługi a w szczególności ze wskazówkami dotyczącymi bezpieczeństwa pracy opisanymi w poniższym rozdziale. Za szkody na zdrowiu i ciele powstałe w wyniku nieprzestrzegania wytycznych dotyczących obsługi urządzenia producent nie ponosi odpowiedzialności. Za szkody w urządzeniu bądź badanym pojeździe powstałe w wyniku nieprawidłowej obsługi urządzenia firma MAHA Polska nie ponosi odpowiedzialności. Ostrzeżenie oznacza, iż nieprzestrzeganie wskazówek co do obsługi urządzenia może doprowadzić do zagrożenia życia lub zdrowia. Uwaga oznacza, że nieprzestrzeganie lub niedokładne przestrzeganie wskazówek zawartych w danym rozdziale może doprowadzić do uszkodzenia urządzenia. Wskazówki podają dodatkowe informacje. Wskazówki bezpieczeństwa ostrzegają przed zagrożeniami osób i rzeczy. W celu uniknięcia zagrożenia, które może zostać spowodowane w trakcie pomiaru pojazdów należy stosować się do wskazówek zawartych w tej części instrukcji obsługi. Dodatkowo należy przestrzegać ogólnych zasad bezpieczeństwa pracy panujących w danym kraju. Każdy użytkownik urządzenia ma obowiązek zapoznania się z nimi i ich przestrzegania. 2.2 Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące pierwszego uruchomienia urządzenia Hamownia podwoziowa LPS 3000 firmy MAHA może być uruchamiana wyłącznie przez autoryzowany serwis. Wszelkie ingerowanie w urządzenie przez osoby do tego nieupoważnione może doprowadzić uszkodzenia urządzenia oraz do utraty gwarancji. Części elektryczne urządzenia muszą być chronione przed wodą i wilgocią. Zabrania się instalowania i użytkowania hamowni podwoziowej LPS 3000 w pomieszczeniach o wysokim zagrożeniu wybuchem oraz na myjniach. D1 0523BA1--D01 2.1

Przepisy bezpieczeństwa 2.3 Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące obsługi urządzenia Hamownia podwoziowa może być wykorzystywana jedynie do celów określonych w poniższej instrukcji oraz w eksploatowana zakresie jej parametrów. Hamownia podwoziowa może być obsługiwana wyłącznie przez osoby do wyznaczone, które przeszły szkolenie z zakresu obsługi urządzenia. W czasie przerw w pracy, urządzenie należy je wyłączyć i zabezpieczyć przed niekontrolowanym uruchomieniem. W obrębie urządzenia podczas pracy nie powinny znajdować się żadne osoby. Wirujące rolki stwarzają potencjalne zagrożenie. W sytuacjach awaryjnych wyłącznik główny, spełniający funkcję wyłącznika awaryjnego, należy ustawić w pozycji 0. Podczas wykonywania pomiaru pojazdu wydzielane zostają spaliny z pojazdu. Należy w związku z tym zapewnić prawidłową wymianę powietrza oraz odprowadzenie spalin na zewnątrz pomieszczenia. Zaleca się używanie słuchawek podczas pomiarów. Pomieszczenia znajdujące się w pobliżu stanowiska należy wyciszyć! Należy przestrzegać ogólnych warunków bezpieczeństwa pracy. 2.4 Wskazówki bezpieczeństwa dotyczące prac serwisowych tego 2.5 Uwagi Wszelkie prace serwisowe należy wykonywać przy nie obracających się rolkach hamowni. Wszelkie prace, takie jak: instalacja, naprawy mogą być wykorzystywane wyłącznie przez autoryzowany serwis firmy MAHA. Wszelkie pracy wykonywane przy częściach elektrycznych mogą być wykonywane wyłącznie przez elektryków lub osoby do tego uprawnione. Przed rozpoczęciem prac serwisowych takich jak: smarowanie, przegląd urządzenia, urządzenie należy wyłączyć i zabezpieczyć przez niekontrolowanym uruchomieniem. Przed wprowadzeniem pojazdu na stanowisko należy sprawdzić ciśnienie w ogumieniu oraz ogólny jego stan techniczny. Zabrania się wchodzenia na próg podnoszący oraz rolki znajdujące się w trakcie pracy. W trakcie pomiaru pojazdu nie wolno wykonywać żadnych gwałtownych skrętów. Należy okresowo sprawdzać stan połączeń śrubowych. W celu uniknięcia uszkodzeń ogumienia należy stosować ogumienie zastępcze. Zabrania się pomiaru mocy silnika pojazdu z oponami zimowymi! Należy zwracać uwagę na dopuszczalną prędkość opon! Przed rozpoczęciem pomiaru należy sprawdzić jakość zamocowania ciężarków wyważających na obręczy koła. Zabrania się wprowadzania na stanowisko pojazdów z kołami mniejszymi niż 12. Pojazd należy wprowadzać na stanowisko powoli i przy podniesionym progu. Zabrania się wprowadzanie pojazdu na stanowisko przez osoby do tego postronne, nieprzeszkolone w zakresie obsługi stanowiska. Uszkodzenia powstałe podczas pomiaru pojazdów niskoospojlerowanych nie są objęte gwarancją. 2.2 D1 0523BA1--D01

Przepisy bezpieczeństwa Hamownia podwoziowa LPS 3000 2.6 Dalsze wskazówki Czyszczenie stanowiska urządzeniami wysokociśnieniowymi może doprowadzić do jego uszkodzenia. Zabrania się również wykorzystywania środków żrących do czyszczenia stanowiska. 2.7 Wymiana części W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania hamowni podwoziowej należy podczas wymiany jakichkolwiek części wykorzystywać wyłącznie oryginalne części dostarczone przez producenta MAHA. 2.8 Przegląd hamowni podwoziowej Zaleca się dokonywanie co 6 miesięcy przeglądu okresowego urządzenia jak również jego ponownej kalibracji w celu zapewnienia poprawności badań oraz powtarzalności wyników. Przegląd okresowy hamowni może być dokonany jedynie przez pracowników serwisu firmy MAHA (przedstawiciel firmy MAHA w Polsce firma W.S.O.P. Gliwice) 2.8.1 Wyłącznik główny Służy do włączania i wyłączania hamowni podwoziowej, spełnia również funkcję wyłącznika awaryjnego. Wyłącznik główny może zostać dodatkowo zabezpieczony przed niepowołanym włączeniem poprzez założenie kłódki. 2.8.2 Tabliczki ostrzegawcze Na pulpicie sterującym urządzenia umieszczone są tabliczki ostrzegawcze. Zabrania się ich zdzierania lub usuwania. Uszkodzone tabliczki należy niezwłocznie zastąpić innymi. D1 0523BA1--D01 2.3

3 Uruchomienie 3.1 Wymogi dotyczące miejsca uruchomienia Pomieszczenie w którym zostanie zainstalowana hamownia podwoziowa musi odpowiadać odpowiednim wymogom obowiązującym w danym kraju. Należy zapewnić należytą wymianę powietrza oraz odprowadzenie spalin na zewnątrz budynku. 3.2 Wskazówki techniczne dotyczące bezpieczeństwa pracy Poniższe wskazówki dotyczą technicznej strony przygotowania stanowiska do montażu urządzenia. Ich zachowanie leży w gestii użytkownika. Niezachowanie wskazówek może wpłynąć negatywnie na osoby znajdujące się nawet krótko w pomieszczeniu hamowni podwoziowej. 3.2.1 Bilans ciepła wytwarzanego podczas pomiaru pojazdów Poniższe wyliczenia dotyczą pojazdów zasilanych benzyną i olejem napędowym. Jako wytyczną jest tutaj ilość energii zawartej w paliwie. Jest ona traktowana jako moc spalania i dzieli się w następujący sposób: P 1 29 % = Moc pojazdu (mechanicznie) Stopień skuteczności w całym zakresie prędkości obrotowej P 2 23 % = Ilość ciepła emitowana z bloku silnika P 3 20 % = Ilość ciepła emitowana z obiegu chłodzącego P 4 14 % = Ilość ciepła emitowana przez układ wydechowy P 5 14 % = Ilość ciepła emitowana przez spaliny Ilość ciepła emitowana do pomieszczenia P 1 + P 2 + P 3 + P 4 P 1 : ilość ciepła emitowana przez hamulec elektrowirowy do pomieszczenia hamowni podwoziowej. P 5 : energia ta jest wyprowadzana wraz ze spalinami na zewnątrz pomieszczenia hamowni podwoziowej i nie jest brana pod uwagę. Z reguły znana jest moc badanego pojazdu. Jeżeli określimy ją jako 1, otrzymujemy wówczas następujące współczynniki: P 1 Moc pojazdu 1 P 2 Emisja ciepła z bloku silnika 0,8 P 3 Emisja ciepła z obiegu chłodzącego 0,7 P 4 Emisja ciepła z układu wydechowego 0,5 Napływ ciepła do pomieszczenia wynosi: 1 + 0,8 + 0,7 + 0,5 = 3 Oznacza to, że trzykrotna ilość energii mocy silnika emitowana jest do pomieszczenia jako ciepło. Przykład 1 P 1 Moc pojazdu = 100 kw P 2 Emisja ciepła z bloku silnika 0,8 x 100 = 80 kw P 3 Emisja ciepła z obiegu chłodzącego 0,7 x 100 = 70 kw P 4 Emisja ciepła z układu wydechowego 0,5 x 100 = 50 kw Napływ ciepła do pomieszczenia = 300 kw D1 0523BA1--D01 3.1

Uruchomienie Poprzez oddzielne odprowadzenie ciepła wytwarzanego przez hamulec elektrowirowy P1 można bardzo znacznie obniżyć ilość ciepła emitowanego do pomieszczenia. Napływ ciepła do pomieszczenia wynosiłby więc: + 0,8 + 0,7 + 0,5 = 2 Oznacza to, że dwukrotna ilość energi mocy silnika emitowana jest do pomieszczenia jako ciepło. Przykład 2 P 2 Ilość ciepła emitowanego z bloku silnika 0,8 x 100 = 80 kw P 3 Ilość ciepła emitowana z obiegu chłodzącego 0,7 x 100 = 70 kw P 4 Ilość ciepła emitowana z układu 0,5 x 100 = 50 kw wydechowego Napływ ciepła do pomieszczenia = 200 kw Przebieg czasowy Pomiar mocy na hamowni podwoziowej traw przeciętnie: - samochody osobowe 1,5 minuty - samochody ciężarowe 3 4 minuty Po pomiarze następuje najczęściej przerwa na zmianę pojazdu, ustawienia itp. Kryteria dotyczące wentylacji pomieszczenia Jako kryteria wentylacji pomieszczenia muszą zostać wzięte pod uwagę następujące punkty: - moc pojazdu - częstotliwość pomiarów - wielkość pomieszczenia - możliwość przechowywania ciepła przez ściany Doświadczenia firmy MAHA Maschinenbau Haldenwang Temperatura powietrza wewnątrz pomieszczenia hamowni podwoziowej ma bardzo duże znaczenie jeżeli chodzi o dokonywanie pomiarów mocy. Niektóre nowoczesne systemy w przypadku rozpoznania wysokiej temperatury powietrza zasysanego do kolektora nie pozwalają na pełne rozwinięcie mocy silnika. W trakcie pomiaru pojazdów pod pełnym obciążeniem nie wolno dopuszczać do przekroczenia następujących parametrów: - Ilość powietrza opływającego > 25 000m³/h - Prędkość powietrza wydechanego > 90 km/h - Zapewnienie strugi powietrza opływającej katalizator 3.2 D1 0523BA1--D01

Uruchomienie Hamownia podwoziowa LPS 3000 3.2.2 Urządzenie do odsysania spalin Ilość wydzielanych spalin zależna jest od badanego pojazdu. Najważniejsze czynniki wpływające na ilość wydzielanych spalin to: pojemność silnika, prędkość obrotowa jak również proces spalania. Zaleca się zabudowanie w obrębie stanowiska czujnika CO. Wzór na obliczanie instalacji odciągowej spalin: V = V h x n x 0,0363 x 1,2 V = wydajność w m³/h V h = pojemność badanego pojazdu l n = prędkość obrotowa badanego pojazdu obr/min 0,0363 = wartość zbliżeniowa 1,2 = część powietrza świeżego 20 % Zaleca się: Pomieszczenie hamowni podwoziowej wydajność 700 1200 m³/h wąż gumowy - 150 Przykład do obliczenia według formuły V = V h x n x 0,0363 x 1,2 Przykład 1 Samochód osobowy o pojemności 3.0 l Osiągane prędkości obrotowe do 3000 obr/min V = 3,0 x 3000 x 0, 0363 x 1,2 V = 392,04 m³/h Przykład do obliczenia wydajności urządzenia V t = V h x (t in C:273 Kelvin) x = Liefergrad von 0,85 (bez turbodoładowania) ok. 1,9 (w zależności od silnika i producenta) Przykład 1 Hamownia podwoziowa dla samochodów osobowych silnik o pojemności 5,547 l prędkość obrotowa 5000 obr/min temperatura 500 C = 1,0 V t = 5,547 x 5000 x 0, 0363 x 1,2 x 500/273 x 1,0 V t = 2212,71 m³/h D1 0523BA1--D01 3.3

Uruchomienie 3.2.3 Napływ świeżego powietrza do pomieszczenia pomiarowego Napływ świeżego powietrza do pomieszczenia pomiarowego powinien być zgodny z wymogami obowiązującymi w danym kraju. Zaleca się niezależnie od przepisów minimum 5000 m³/h przy powierzchni 100 m². Zaleca się, aby była 5 8 krotna wymiana powietrza w czasie godziny. W przypadku nieprawidłowej wymiany powietrza w pomieszczeniu pomiarowym należy się liczyć z nieprawidłowymi wynikami pomiaru mocy. 3.3 Montaż i uruchomienie Urządzenie do pomiaru mocy może być montowane wyłącznie przez autoryzowany serwis firmy MAHA. Rozpakowanie urządzeń przed przybyciem serwisu jest równoznaczne z utratą gwarancji. Adres serwisu MAHA w Polsce: MAHA Polska Sp. z o.o. 42-600 Tarnowskie Góry, ul. Nakielska 35 Tel. +48 32 768 91 91 Fax. +48 32 768 91 97 www.maha.pl 3.4 D1 0523BA1--D01

4 Przygotowanie pojazdu do pomiaru 4.1 Włączenie urządzenia 1 Włączyć zasilanie główne na pulpicie sterowniczym. 2 Po uruchomieniu komputera następuje uruchomienie systemu Windows. Następnie, w zależności od ustawień: - następuje automatyczne uruchomienie programu LPS 3000 jeżeli jest ustawiony w Autostarcie, bądź - należy dwukrotnie kliknąć ikonę programu LPS 3000. 4.2 Najazd na stanowisko rolkowe W trakcie toczenia się kół na rolkach urządzenia, z opon mogą zostać wyrzucane kamienie bądź inne elementy. Należy w związku z tym przed wjechaniem na rolki dokładnie sprawdzić stan ogumienia jak również sprawdzić stan mocowania ciężarków nałożonych podczas wyważenia kół! Zaleca się również zakładanie okularów ochronnych podczas pomiarów. 1 Przed wjechaniem na stanowisko rolkowe należy sprawdzić stan ogumienia. 2 Klawiszem funkcyjnym F3 lub za pomocą pilota zdalnego sterowania unieść próg podnoszący do góry. Po podniesieniu progu rolki zostają zablokowane przy pomocy hamulców i można wjechać pojazdem na rolki. 3 Następnie należy wjechać na stanowisko rolkowe osią napędzaną pojazdu zgodnie z kierunkiem pomiarowym urządzenia. Zaleca się wjechanie możliwie symetrycznie na rolki pomiarowe. 4 Klawiszem funkcyjnym F3 lub za pomocą zdalnego sterowania opuścić próg podnoszący. Próg podnoszący opada i rolki urządzenia zostają zwolnione. 5 Po opuszczeniu progu i zwolnieniu rolek należy włączyć bieg i powoli ruszyć pojazdem. Ma to na celu prawidłowe ułożenie się pojazdu w rolkach. 6 Po ułożeniu się pojazdu można przystąpić do jego zamocowania (unieruchomienia) pasami. D1 0523BA1--D01 4.1

Przygotowanie pojazdu do pomiaru 4.3 Dopasowanie rozstawu osi przy pojazdach z napędem na 4 koła W przypadku pomiaru pojazdu z napędem na 4 koła należy dopasować rozstaw zespołów rolek stanowiska do rozstawu osi pojazdu za pomocą pilota zdalnego sterowania. Oś tylna w przypadku stanowiska 4x4 zamocowana jest na stałe, natomiast oś przednia może być przesuwana jest za pomocą układu hydraulicznego. Dopasowanie rozstawu osi możliwe jest tylko za pomocą pilota zdalnego sterowania! Jeżeli pojazd stoi już w rolkach należy zwolnić hamulec ręczny i włączyć bieg jałowy przed rozpoczęciem procesu dopasowania osi! 1 Za pomocą klawisza zdalnego sterowania następuje uruchomienie zdalnego sterowania progiem pneumatycznym. Oś przednia stanowiska rolkowego przesuwana jest za pomocą klawiszy i zdalnego sterowania do przodu lub do tyłu. Należy tak długo trzymać naciśnięty klawisz aż koła znajdą się w środku zestawu rolkowego. Rolki przesuwają się tak długo jak długo trzymany jest klawisz zdalnego sterowania. 4.4 Mocowanie pojazdu przy użyciu pasów Napęd na oś przednią W przypadku pojazdu z napędem na oś przednią, należy pojazd zamocować za przód i za tył. Jest to zabezpieczenie przed przesunięciem pojazdu w bok!!! Napęd na oś tylną W przypadku pojazdu z napędem na oś tylną, mocuje się pojazd tylko z tyłu. Napęd na cztery koła W przypadku pojazdu z napędem na 4 koła, należy pojazd zamocować za przód i za tył. Jest to zabezpieczenie przed przesunięciem pojazdu w bok!!! 4.2 D1 0523BA1--D01

Przygotowanie pojazdu do pomiaru Hamownia podwoziowa LPS 3000 1 Po wjechaniu na rolki i ułożeniu się pojazdu w rolkach należy zamocować pojazd pasami. 2 Taśmy powinny być napięte, ale nie powinny dociągać pojazdu do rolek. W przypadku mocowania pojazdu pasami należy zwrócić uwagę na to, aby końce pasów zostały zabezpieczone (zamocowane) aby nie zostały wciągnięte przez rolki lub koła. 4.5 Podłączenie czujnika prędkości obrotowej 1 Po zamocowaniu pojazdu pasami należy podłączyć czujnik prędkości obrotowej. Najczęściej stosowanym czujnikiem są kleszcze indukcyjne (przerzutnikowe) na przewód wysokiego napięcia. Dostępne czujniki prędkości obrotowej zostały opisane w rozdziale 1, punkt Moduł prędkości obrotowej. W menu programu należy następnie, w zależności od użytego czujnika prędkości obrotowej, dokonać odpowiednich ustawień. Nieprawidłowe określenie czujnika prędkości obrotowej może mieć negatywny wpływ na osiągane wyniki tzn. nie będą one prawidłowo obliczane. 2 Czujnik prędkości obrotowej jest podłączony do skrzynki przyłączeniowej. Pozostałe czujniki tj.: czujnik temperatury oleju, czujnik temperatury wydzielanych spalin są również podłączone do skrzynki przyłączeniowej. W menu ustawień obrotów można dodatkowo sprawdzić prawidłowość odczytywanych wyników. W pojazdach z napędem na 4 koła nie zawsze istnieje możliwość przeprowadzenia próby jazdy w celu odczytania prędkości obrotowej. Należy wówczas zastosować odpowiedni czujnik prędkości obrotowej. D1 0523BA1--D01 4.3

Przygotowanie pojazdu do pomiaru 4.6 Podłączenie sondy temperatury oleju 1 Usunąć wskaźnik poziomu oleju z przestrzeni roboczej silnika. 2 Dopasować długość sondy (czujnika) temperatury oleju do długości oryginalnego wskaźnika poprzez przesunięcie korka stożkowego. Nieprawidłowe dopasowanie długości sondy temperatury oleju może doprowadzić do uszkodzenia silnika! 3 Po dopasowaniu długości włożyć sondę do otworu wskaźnika poziomu oleju. 4.7 Założenie odciągu spalin na rurę wydechową 1 Po dokonaniu powyższych czynności należy następnie założyć ssawkę odciągową na rurę wydechową. Podczas dokonywania pomiaru na wylocie z rury wydechowej mogą pojawić się wysokie temperatury. Należy zwrócić uwagę aby nagrzewające się części odciągu spalin nie spowodowały uszkodzeń lakieru pojazdu. 4.8 Umiejscowienie wentylatora 1 Przed rozpoczęciem pomiaru należy ustawić wentylator przed pojazdem. 2 W celu zabezpieczenia wentylatora przed przemieszczaniem się, należy zahamować koła wentylatora. 3 Przed rozpoczęciem pomiaru należy zawsze włączyć wentylator! Podmuch powietrza wywoływany przez wentylator może spowodować przemieszczanie się przedmiotów. Należy zwrócić uwagę aby żaden przedmiot nie wpadł w kręcące się rolki lub koła pojazdu!!! 4.9 Doprowadzenie pojazdu do temperatury roboczej Pojazd przed pomiarem należy doprowadzić do temperatury roboczej. Można do tego celu wykorzystać funkcję programu Symulacja jazdy opisaną w dalszej części programu. 4.10 Pojazd gotowy do pomiaru Pojazd jest gotowy do pomiaru jeżeli zostały przeprowadzone wszystkie powyższe kroki. Ich nieprzestrzeganie może doprowadzić do wypadku bądź uszkodzeń pojazdu. 4.4 D1 0523BA1--D01

5 Struktura programu 5.1 Wiadomości ogólne Program LPS 3000 pracuje w środowisku Windows XP Profesional. Program LPS 3000 został opracowany przy udziale klientów posiadających wcześniejszą wersję oprogramowania. W tej wersji zostały uwzględnione ich sugestie. Funkcje stanowiska mogą być uruchamiane przy użyciu myszki lub klawiatury. Zdalne sterowanie umożliwia wykonywanie poszczególnych operacji tj. podnoszenie / opuszczanie progu pneumatycznego włączanie / wyłączanie wentylatora przechodzenie na różne poziomy programu itp. Menu główne podzielone jest na kilka poziomów, które można wybierać w dwojaki sposób: Myszka: poprzez naciśnięcie myszki Klawiatura: poprzez wybór kursorem i naciśnięcie klawisza <ENTER>. W trakcie trwania programu należy zwracać uwagę na listwę statusową programu! Opis programu ujęty został w poszczególnych rozdziałach tzn. jest zgodny z pojawiającymi się ekranami w celu ułatwienia porównania z programem. Następujące podpunkty zostały opisane w poniższej części instrukcji: Struktura programu Uruchomienie programu Budowa ekranu i wyjaśnienie zadań klawiszy funkcyjnych Zakończenie programu / Wyłączenie urządzenia D1 0523BA1--D01 5.1

Struktura programu 5.2 Struktura programu Menu serwisowe Status stanowiska Test cyklu jazdy Backup bazy danych Menu serwisowe Krzywe mocy Diagramy czasowe Dane pojazdu Profile symulacji jazdy Dane cyklu jazdy Samochód osobowy Samochód ciężarowy Motocykl Jednostki układu SI Moc w PS Jednostki amerykańskie Ustawienia Baza danych Dane pojazdu Ustawienia obrotów Typ stanowiska Jednostki Język Stała siła pociągowa Stała prędkość Symulacja jazdy Stałe obroty Standby Pomiar ciągły Pomiar dyskretny Wyświetl ostatni pomiar ECE SAE J2264 Pomiary Symulacja obciążenia Pomiar mocy Pomiar elastyczności Test LUG-Down 5.2 D1 0523BA1--D01

Struktura programu Hamownia podwoziowa LPS 3000 5.3 Uruchomienie programu 1 Włączyć zasilanie na szafie sterowniczej pulpitu komunikacyjnego. 2 Po uruchomieniu komputera następuje uruchomienie systemu Windows. Następnie, w zależności od ustawień: - następuje automatyczne uruchomienie programu LPS 3000 jeżeli jest ustawiony w Autostarcie, bądź należy dwukrotnie kliknąć ikonę programu LPS 3000 Pojawia się ekran startowy z logo firmy MAHA oraz numerem wersji programowej: Pojawia się następujący ekran, na którym wyświetlone są opcje podłączonych urządzeń wraz z ich statusem. 3 Po zakończeniu testu oprogramowania oraz informacji o statusie urządzenia należy nacisnąć klawisz <F8 Dalej>. Klawiszem <F7 UPDATE> możliwe jest dokonanie update-u oprogramowania poszczególnych komponentów. UWAGA! Przed dokonaniem UPDATE-u należy skontaktować się z serwisem! Liczba modułów zależna jest od ilości zamówionych opcji! Po upływie kilku sekund pojawia się następujący ekran Menu główne programu: D1 0523BA1--D01 5.3

Struktura programu 5.4 Budowa ekranu Zasadniczo wszystkie ekrany zbudowane są w następujący sposób: PASEK STATUSOWY MENU GŁÓWNE PASEK ZADAŃ (KLAWISZE FUNKCYJNE) 5.4.1 Pasek statusowy Pasek statusowy spełnia zadanie informacyjne o aktualnym stanie programu oraz poszczególnych urządzeń pomiarowych, tj.: komunikacji ze złączem OBD statusie wentylatora statusie progu pneumatycznego. W pasku statusowym przedstawiony jest rodzaj i typ stanowiska, aktualny stan podłączonych urządzeń wyposażenia wraz z ich symbolami oraz komunikaty o powstałych błędach. Poszczególne symbole zostały opisane w dalszej części instrukcji. Komunikaty i wskazówki pojawiające się w pasku statusowym powinny być przestrzegane! 5.4 D1 0523BA1--D01

Struktura programu Hamownia podwoziowa LPS 3000 5.4.1.1 Symbole z pojawiające się w pasku statusowym SYMBOL OPIS Stanowisko gotowe do pracy kolor zielony Prawidłowa komunikacja z poszczególnymi elementami stanowiska takimi jak: hamulec elektrowirowy, skrzynka przyłączeniowa itd. Pojawił się błąd, ale praca na stanowisku jest możliwa kolor żółty. Pojawił się błąd uniemożliwiający pracę na stanowisku kolor czerwony. Stan komunikacji ze złączem OBD (czerwony brak komunikacji, zielony komunikacja prawidłowa) Patrz podpunkt Ustawienia OBD w rozdziale Ustawienia. Stanowisko gotowe do prac z samochodami osobowymi kolor zielony Stanowisko gotowe do prac z samochodami ciężarowymi kolor zielony Stanowisko gotowe do prac z motocyklami kolor zielony Wentylator (kolor czerwony: wyłączony, kolor zielony: włączony) Aktywowanie sterowania progiem pneumatycznym Po aktywowaniu progu pneumatycznego można za pomocą kursorów podnosić bądź opuszczać próg. kolor czerwony: próg podniesiony do góry kolor zielony: próg opuszczony na dół kolor żółty: próg w trakcie podnoszenia bądź opuszczania Aktywowanie dociążacza osi Po aktywowaniu można za pomocą kursorów dociągać oś bądź odciążać dociążoną osi. kolor czerwony: dociążacz w górze kolor zielony: dociążacz na dole D1 0523BA1--D01 5.5

Struktura programu 5.4.2 Menu główne W tym menu można wybierać rodzaje pomiarów lub przeglądać wyniki przeprowadzonych pomiarów. Punkty zaznaczone na szaro nie są aktywne! OBSŁUGA MENU GŁÓWNEGO Poszczególne podpunkty menu głównego można wybierać w następując sposób: 1. za pomocą kursora lub klawisza <TAB> wybieramy podpunkt z menu a następnie potwierdzamy wybór klawiszem <ENTER>. lub 2. za pomocą myszki wybieramy podpunkt z menu i potwierdzamy. 5.4.3 Pasek zadań - listwa klawiszy funkcyjnych W listwie tej znajdują się dalsze ważne funkcje. Zawartość paska zadań (klawiszy funkcyjnych <F5> do <F8>) jest różna. Klawisze te w zależności od poziomu programu spełniają różne funkcje i są odpowiednio opisane. Opis funkcji tych klawiszy zawarty jest w dalszej części niniejszej instrukcji. Zawartość paska zadań jest zależna od poziomu programu! Klawisze funkcyjne podświetlone na szaro nie są aktywne! Poniżej przedstawiono przykładową listwę klawiszy funkcyjnych (pasek zadań): Przykład: OBSŁUGA LISTWY KLAWISZY FUNKCYJNYCH: 1. Naciśnij wybrany klawisz funkcyjny za pomocą kursora i zatwierdź Enter, lub 2. Wybierz myszką klawisz funkcyjny i potwierdź. 3. Strzałki góra / dół znajdujące się w listwie klawiszy funkcyjnych pozwalają na przechodzenie do drugiej linijki (drugiego poziomu) klawiszy funkcyjnych. Uruchamiane podobnie jak ich wybór tj.: kursorem lub myszką. 5.4.3.1 Przełączanie poziomów paska zadań (klawiszy funkcyjnych) W razie pojawienia się przedstawionego rysunku istnieje możliwość zmiany funkcji klawiszy funkcyjnych poprzez naciśnięcie strzałki góra lub dół - czynność tą można również wykonać za pomocą klawiszy PgUp lub PgDn. 5.6 D1 0523BA1--D01

Struktura programu Hamownia podwoziowa LPS 3000 5.4.3.2 Klawisz INFO Za pomocą tej funkcji można wywołać różne informacje dotyczące stanowiska do kontroli mocy. W chwili obecnej opcja w trakcie przygotowań nie aktywna! 5.4.3.3 Klawisz DRUKUJ Za pomocą tej funkcji lub klawisza <F12> można rozpocząć proces drukowania przeprowadzonego lub wybranego badania. 5.4.3.4 Klawisz ESCAPE Za pomocą tej funkcji lub klawisza <ESC> można wyjść z danego ekranu. 5.5 Zakończenie programu / Wyłączenie urządzenia Zakończyć program zgodnie z poniższym opisem i następnie wyłączyć komputer. Nieprawidłowe zamknięcie programu może doprowadzić do utraty nie zapisanych danych! 1 Klawiszem <ESC> opuścić dany ekran. 2 W momencie dojścia do ekranu głównego zakończyć program przy pomocy klawisza <F8 Koniec>. 3 Zamknąć Windows i wyłączyć komputer zgodnie z ogólnymi zasadami. 4 Wyłączyć wyłącznik główny na szafie sterowniczej. D1 0523BA1--D01 5.7

6 Pomiary 6.1 Symulacja obciążenia Symulacja obciążenia umożliwia użytkownikowi zasymulowanie różnych warunków obciążenia pojazdu na stanowisku rolkowym hamowni podwoziowej. Symulacja taka pozwala na diagnozowanie pojazdu w danych warunkach obciążenia. Po wybraniu tego punktu menu wyświetla się poniższy ekran. Wybór poszczególnych opcji odbywa sią za pomocą kursora lub myszki. Każdy podpunkt jest poniżej opisany. Przykłady: 1 Kontrola kąta wyprzedzenia zapłonu oraz wtrysku paliwa podczas częściowego oraz pełnego obciążenia. 2 Analiza spalin przy określonej prędkości obrotowej oraz zadanym obciążeniu. 3 Kontorla katalizatora oraz funkcji regulacji sondy lambda. D1 0523BA1--D01 6.1

Ustawienia 6.1.1 Funkcje podobne 6.1.1.1 Opis klawiszy funkcyjnych 1. POZIOM Za pomocą tego klawisza można zmieniać oraz potwierdzać wartość zadaną podczas badania. Za pomocą +/- lub klawisza scroll pilota zdalnego sterowania zmieniamy żądaną wartość i potwierdzamy klawiszem funkcyjnym <F5>. Po naciśnięciu tego klawisza, zostaje uruchamiane i zatrzymywane graficzne przedstawienie wyników (patrz rozdział 7, podpunkt Profile symulacji jazdy ). Za pomocą tego klawisza można dokonać wyboru z bazy danych cyklu jazdy. Po naciśnięciu tego klawisza następuje graficzne przedstawienie oceny pomiaru. 2. POZIOM Po naciśnięciu tego klawisza następuje zapis pomiaru. Po naciśnięciu tego klawisza można wybrać profil z bazy danych. OGÓLNIE Za pomocą tego klawisza <ESC> możemy przerwać czynność oraz powrócić do poprzedniego menu. Za pomocą tego klawisza lub klawisza funkcyjnego <F12> można uruchomić wydruk. 6.2 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 6.1.1.2 Cykl jazdy (opcja) Funkcja ta pozwala na symulowanie jazdy pojazdem według ściśle określonego przebiegu zadanego przez program. Przebieg jazdy przedstawiany jest na monitorze pulpitu komunikacyjnego. Program sygnalizuje osobie wykonującej pomiar na jakim biegu ma jechać, z jaką prędkością oraz przez jaki czas. Różne typy cykli zostały zapisane w katalogu Cycles i mogą zostać załadowane do programu za pomocą klawisza funkcyjnego <F8 Ładuj>. 1 Naciśnij klawisz funkcyjny <F7 Cykl jazdy> Pojawia się następujący ekran: 2 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Ładuj> Pojawia się następujący ekran: 3 Wybierz jeden z pojawiających się cykli jazdy za pomocą myszki. Za pomocą funkcji <Otwórz> wybrany cykl zostanie załadowany do programu. 4 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F6 Start> zostaje rozpoczęty pomiar. 5 Teraz należy jechać pojazdem zgodnie z przebiegiem przedstawianym na monitorze. Na powiększonym obrazie z prawej strony widnieje zielony punkt który obrazuje nam pojazd jego obecny stan. Punkt ten niezależnie od przebiegu wykresu powinien zawsze znajdować się na krzywej. Wszelkie odchyłki od stanu żądanego sygnalizowane są na wykresie. Należy wówczas w zależności od sytuacji dodać, bądź ująć gazu. 6 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F7 STOP> można zatrzymać pomiar. 7 Za pomocą klawisza <F5 RESET>można przejść do początku cyklu. D1 0523BA1--D01 6.3

Ustawienia 6.1.1.3 Ocena 1 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Ocenia> Pojawia się następujący ekran: 2 Za pomocą klawisza <ESC> można wyjść z danego ekranu. Za pomocą tego klawisza można włączać i wyłączać kursor. Kursor może być przesuwany za pomocą myszki, a w prawym górnym rogu przedstawiane są wartości numeryczne w danym punkcie. Za pomocą tego klawisza można powiększać daną część wykresu. Za pomocą tego klawisza można zmieniać jednostki patrz podpunkt Jednostki w rozdziale Ustawienia. 6.1.1.4 Funkcja zoom 1 Naciśnij lewy klawisz myszki i trzymaj. 2 Przeciągnij kształtujący się kwadrat w stroną którą chcesz powiększyć. 3 Po zwolnieniu lewego klawisza myszki następuje powiększenie zaznaczonego obrazu. 4 Za pomocą klawisza <F6 ZOOM OUT> ekran powraca do orginalnych rozmiarów. Istnieje możliwość pięciokrotnego powiększenia obrazu. 6.4 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 6.1.1.5 Funkcja kursora 1 Naciśnij klawisz <F5 KURSOR>. Wyświetla się linia kursora. 2 Naciśnij lewy klawisz myszki i przytrzymaj. 3 Przesuń kursor na wybrane miejsce wykresu. Dane cyfrowe z pozycji zaznaczonej wyświetlane są w prawym górnym rogu ekranu. 4 Za pomocą klawisza <F5 KURSOR WYŁ> następuje wyłączenie kursora. 6.1.1.6 Wpis komentarza na wykresie 1 Naciśnij prawy klawisz myszki. Otwiera się okno dialogowa na wykresie. 2 Dokonaj wpisu komentarza. 3 Potwierdź klawiszem <ENTER>. 4 Naciśnij prawy klawisz myszki i przytrzymaj. Przesuń komentarz w wyznaczone miejsce. Istnieje możliwość wpisania do 5 komentarzy na wykresie z których każdy może zawierać 40 znaków. Usuwanie komentarza: 1 Naciśnij prawy klawisz myszki i zaznacz wybrany komentarz. 2 Poprzez naciśnięcie klawisza <Usuń> komentarz zostaje wykasowany. 3 Potwierdź klawiszem <ENTER>. D1 0523BA1--D01 6.5

Ustawienia 6.1.1.7 Zapis 1 Naciśnij klawisz <F5 Zapisz>. Pojawia się następujący ekran: 2 Podaj dane o pojeździe, numer rejestracyjny, diagnostę wykonującego operacje oraz ewentualne uwagi. 3 Potwierdź klawiszem <F8 Gotowe>. Pomiar zostaje zapamiętany. Uwagi wpisane zostają również zapisane w bazie danych. Ten ekran pojawia się również gdy naciśniemy klawisz <Drukuj> lub klawisz F12 za pomocą których rozpoczynamy wydruk pomiaru. 6.1.1.8 Drukowanie 1 Naciśnij klawisz <Drukuj> lub klawisz <F12>. Pojawia się następujący ekran: 2 Podaj dane o pojeździe, numer rejestracyjny, diagnostę wykonującego operacje oraz ewentualne uwagi. 3 Poprzez zaznaczenie <Wart. tabelaryczne> można dodatkowo wydrukować tabelę z wartościami numerycznymi. Ich ilość zależy od podanego kroku. 4 Wybierz krzywe które chcesz mieć na wydruku za pomocą klawiszy <, <<, >, >>. <<, >>: Wybór wszystkich <, >: Wybór pojedynczy 5 Potwierdź klawiszem <F8 Gotowe>. Pomiar zostanie wydrukowany. 6.6 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 6.1.2 Stała siła pociągowa W tej części programu podajemy siłę pociągową która ma być stale utrzymywana w trakcie całego pomiaru. Wartości, które należy podać dzielą się w zależności od: rodzaju i wielkości pojazdu badanego wielkości kąta wzniosu, który chcemy zasymulować. Ta opcja programu odpowiada symulacji stałej siły pociągowej i może być stosowana między innymi do rozgrzewania silnika do temperatury roboczej. Im wyższa wartość stałej siły pociągowej tym większy stopień wznoszenia, który chcemy zasymulować. Symulowany wznios można pokonywać na dowolnym biegu i prędkości. W trakcie całej operacji hamulec elektrowirowy reguluje z taką samą siłą. 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowa zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Symulacja obciążenia a następnie podpunkt Stała siła pociągowa. Pojawia się następujący ekran: 3 Wprowadź wartość siły pociągowej z klawiatury numerycznej, która będzie stale utrzymywana przez hamulec elektrowirowy. 4 Potwierdź klawiszem <F8 Dalej>. Pojawia się następujący ekran: Błędnie wprowadzone znaki można usunąć za pomocą klawisza <BACKSPACE>. 5 Rozpocznij pomiar. 6 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F6> można uruchomić i zatrzymać graficzne przedstawianie żądanych wyników. 7 Klawisz funkcyjny <F7> Cykle jazdy zostały opisany w dalszej części instrukcji. Przy pojazdach z napędem na 4 koła wartość siły pociągowej zostaje podzielona na osie w zależności od prędkości obrotowej rolki wolnobieżnej. D1 0523BA1--D01 6.7

Ustawienia Przykład: Obliczanie siły pociągowej F st F st = m g sin Obliczanie mocy wzrostu P st P st = m g sin v / 3600 gdzie v = km/h oraz: Mamy: masa pojazdu m = 1500 kg stopień wznoszenia = 9 prędkość v = 100 km/h przyspieszenie ziemskie g = 9,81 m/s 2 = 2302 N i P st = 64 kw = 89 PS 6.8 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 6.1.3 Stała prędkość Ta część programu pozwala na utrzymywanie stałej prędkości w km/h niezależnie od tego, jaką moc wydziela pojazd oraz niezależnie od tego, że pojazd może osiągnąć prędkość wyższą niż podana wcześniej jako prędkość regulacyjna. Oznacza to że w trakcie zwiększania obciążenia pojazdu pedałem gazu wzrasta siła regulowana hamulcem elektrowirowym, a nie prędkość pojazdu. 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowe zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Symulacja obciążenia a następnie podpunkt Stała prędkość. Pojawia się następujący ekran: 3 Wprowadź wartość prędkości pojazdu w km/h z klawiatury numerycznej, która będzie stale utrzymywana przez hamulec elektrowirowy. 4 Potwierdź klawiszem <F8 Dalej>. Pojawia się następujący ekran: Podana prędkość musi być większa niż 7 km/h! Błędnie wprowadzone znaki można usunąć za pomocą klawisza <BACK SPACE>. 5 Rozpocznij pomiar. 6 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F6> można uruchomić i zatrzymać graficzne przedstawianie żądanych wyników. 7 Klawisz funkcyjny <F7> Cykle jazdy zostały opisany w dalszej części instrukcji. D1 0523BA1--D01 6.9

Ustawienia 6.1.4 Symulacja jazdy Ta część programu określana również jako Symulacja drogi pozwala na dokładne zasymulowanie jazdy pojazdem na drodze, z uwzględnieniem takich parametrów jak: składowe siły pociągowej, opory toczenia, opory powietrza, opór wzniesienia. Regulacja i automatyczna kompensacja strat dokonywana jest w całym zakresie prędkości. Symulacja jazdy odbywa się w sposób generatoryczny i motoryczny. Dane specyficzne dla danego pojazdu wraz z oporami oraz symulacją mocy opisywana jest za pomocą poniższego modelu: F Wspól A Wspól B v ref v Wspól C v 2 ref v 2 Wspól D v v Exp D ref Exp D ( Masa mmech dv ) ( Masa g sin) dt F Wartość siły pociągowej Współ. A Opory toczenia stałe Współ. B Walkwiderstandskoeffizient linearnie Współ. C Opory powietrza do kwadratu z n 2 Współ. D Opory powietrza - (exponentiell mit n variabel) Exp. D Masa m mech V dv/dt g Exponent D 1n 3, ilość miejsc po przecinku Masa pojazdu Masa mechaniczna Prędkość rolki Przyspieszenie rolki Przyspieszenie ziemskie Kąt wzniesienia () Współczynniki A - D dotyczą prędkości referencyjnej 90 km/h 6.10 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 1 Współczynnik A opory toczenia [kw] Opory toczenia powstają podczas zmiany formy koła i jezdni w zależności od prędkości: Wspól. A r mg v Gdzie (przykład): Opór toczenia opony µ r = 0,012 Masa pojazdu m = 950 kg Przyciąganie ziemskie g = 9,81 m/s 2 Prędkość pojazdu v = 90 km/h = 25 m/s Daje nam: Współ. A = 0,012 950 9,81 25 = 2,79 kw Ponieważ wartość ta ma niewielki wpływ na całość oporów jazdy można ją przyjąć jako wartość stałą i tak dla opon letnich 2,5 kw a dla opon zimowych 3,7 kw. Wymagane jest podanie parametrów masy pojazdu, oporów powietrza jak również oporów toczenia jeżeli chcemy prawidłowo zasymulować jazdę pojazdu na stanowisku. 2 Współczynnik B -? [kw] Pod pojęciem Walkleistung bzw. -widerstand rozumie się straty mocy powstałe podczas pracy Walkarbeit opony na tor jazdy ewentualnie rolki. Wspól. B w mg v Z reguły wartość współczynnika B jest niewielka ponieważ niewielka jest również wartość składnika µ w i może zostać niezauważana. 3 Współczynnik C opory powietrza [kw] Opory powietrza są proporcjonalne do powierzchni czołowej pojazdu oraz wartości współczynnika aerodynamicznego c w. Wspól.C 0,5 c W A Przód (v v 0 ) 2 v Przykład: Gęstość powietrza (rho) = 1,1 kg/m 3 Wartość współczynnika aerodym. c W = 0,38 Powierzchnia czołowa poj. (szerxwys) A Front = 1,7 m 1,47m = 2,5 m 2 Prędkość jazdy v = 90 km/h = 25 m/s Prędkość przeciwna v 0 = 0 m/s Daje nam: Współ. C = 0,5 1,1 0,38 2,5 25 2 25 = 8,164 kw bei 90 km/h 4 Masa pojazdu m [kg] Wartość ta jest wymagana aby przy zadanym przyspieszeniu a osiągnąć dzięki hamulcowi elektrowirowemu proporcjonalną siłę F. F m a [N] D1 0523BA1--D01 6.11

Ustawienia 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowe zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Symulacja obciążenia, a następnie podpunkt Symulacja jazdy. Pojawia się następujący ekran: 3 Wprowadź wartości z klawiatury numerycznej w odpowiednie pola, lub jeśli to możliwe pobierz z bazy danych przy pomocy klawisza funkcyjnego <F6 Baza danych>. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. Pojawia się następujący ekran: Za pomocą klawiszy kursora <> i <> można zmieniać pola wpisu. Błędnie wprowadzone znaki można usunąć za pomocą klawisza <BACK SPACE>. Całe pole można usunąć za pomocą klawisza <Usuń>. 5 Rozpocznij pomiar. 6 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F6> można uruchomić i zatrzymać graficzne przedstawianie żądanych wyników. 7 Klawisz funkcyjny <F7> Cykle jazdy zostały opisany w dalszej części instrukcji. 6.12 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 6.1.5 Stała prędkość obrotowa Ta część programu pozwala na utrzymywanie przez hamulec elektrowirowy stałej wartości prędkości obrotowej niezależnie od biegu pojazdu oraz niezależnie od tego, że pojazd może osiągnąć prędkość obrotową wyższą niż podana na początku pomiaru. Funkcja ta bardzo często jest wykorzystywana przez warsztaty zakładające instalacje gazowe w pojazdach do regulacji instalacji na danej prędkości obrotowej. 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowa zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Symulacja obciążenia a następnie podpunkt Stała prędkość obrotowa Pojawia się następujący ekran: 3 Wprowadź żądaną wartość z klawiatury numerycznej. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. Pojawia się następujący ekran: Błędnie wprowadzone znaki można usunąć za pomocą klawisza <BACKSPACE>. 5 Rozpocznij pomiar. 6 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F6> można uruchomić lub zatrzymać graficzne przedstawianie żądanych wyników. 7 Klawisz funkcyjny <F7> Cykle jazdy zostały opisany w dalszej części instrukcji. 6.1.6 Stan gotowości Ta część programu aktywuje hamowanie zestawu rolkowego poprzez zdefiniowany moment hamujący hamulca elektrowirowego. D1 0523BA1--D01 6.13

Ustawienia 6.2 Pomiar mocy W poniższej części instrukcji przedstawiony jest opis sposobu wykorzystania hamowni podwoziowej LPS 3000 do pomiaru mocy pojazdów samochodowych. Po wybraniu punktu menu Pomiar mocy pojawia się poniższy ekran, który daje nam możliwość wyboru trybu pomiaru mocy oraz możliwość wyświetlenia ostatniego pomiaru: Poszczególne tryby pomiaru mocy są opisane w dalszej części tego rozdziału. 6.2.1 Wyświetlanie ostatniego pomiaru W razie nie zapisania dokonanego pomiaru i opuszczenia ekranu możliwe jest dzięki naciśnięciu klawisza Wyświetl ostatni pomiar na powrót do tego pomiaru i jego zapis. W razie zamknięcia programu LPS 3000 nie zapisane pomiary zostają usunięte z pamięci. Funkcja aktywna tylko podczas pomiaru mocy w trybie ciągłym lub dyskretnym! 6.2.2 Pomiar ciągły Ta część programu pozwala na zmierzenie mocy pojazdu i jej wyliczenie według następujących norm: DIN 70020, EWG 80/1269, ISO 1585, SAE J1349 lub JIS D1001 ECE, DIN, EWG oraz ISO opcja. Krzywe mocy na kołach, strat mocy, mocy pojazdu oraz przebiegu momentu obrotowego przedstawiane (kreślone) są na ekranie monitora pulpitu komunikacyjnego podczas pomiaru. Warunki otoczenia tj.: temperatura i ciśnienie powietrza otaczającego wyświetlane są na ekranie monitora. Są one niezbędne do wyliczenia mocy pojazdu przeliczonej według jakiejkolwiek z podanych powyżej norm. 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowe zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Pomiar mocy a następnie Pomiar ciągły Pojawia się następujący ekran: 3 Wybierz dane pojazdu lub w razie możliwości pobierz przy pomocy klawisza funkcyjnego <F6> z bazy danych. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. 6.14 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 5 Wybierz źródło poboru mocy oraz czujnik którego będziesz używać i dokonaj niezbędnych ustawień. 6 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. 7 Przyspiesz pojazdem do prędkości nie przekraczającej 50 km/h, pamiętając o ty, iż pomiaru mocy dokonuje się na biegu przedostatnim. 8 Mając wrzucony bieg przed ostatni i nie przekraczając prędkość 50 km/h naciśnij pedał gazu do oporu. Trzymając wciśnięty pedał gazu do oporu czekaj do osiągnięcia maksymalnej wartości mocy na kołach. 9 Krótko po załamaniu się krzywej mocy na kołach naciśnij pedał sprzęgła i zwolnij pedał gazu. Pamiętaj o tym, że nie wolno jest wrzucać biegu jałowego i naciskać pedał hamulca. 10 W chwili obecnej następuje pomiar strat mocy, co obrazowane jest podczas toczenia się pojazdu zieloną krzywą na wykresie. Po zakończeniu wyliczania (kreślenia) strat mocy na wykresie zostaje wyrysowana krzywa mocy pojazdu oraz momentu obrotowego jeżeli był podpięty czujnik prędkości obrotowej. Dodatkowo w prawym górnym rogu ekranu przedstawione zostają maksymalne wartości w postaci numerycznej oraz moc pojazdu według wybranej normy. 11 W celu oceny pomiaru patrz rozdział 6 punkt Funkcje identyczne oraz rozdział 7 punkt Krzywe mocy. D1 0523BA1--D01 6.15

Ustawienia 6.2.2.1 Pomiar ciągły z pojazdem z automatyczną skrzynią biegów oraz pomiarem poślizgów Wandlerschlupfmessung 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowa zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Pomiar mocy a następnie Pomiar ciągły Pojawia się następujący ekran: 3 Wybierz dane pojazdu lub w razie możliwości pobierz przy pomocy klawisza funkcyjnego <F6> z bazy danych. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. Przy pojeździe z automatyczną skrzynią biegów oraz Wandlerüberbrückungskupplung należy przy wpisie ręcznym podać wartość 0,0 %. 5 Wybierz źródło poboru mocy oraz czujnik którego będziesz używać i dokonaj niezbędnych ustawień. 6 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. Przy pojazdach z automatyczną skrzynią biegów nie zaleca się dokonywania próby jazdy ponieważ prędkość obrotowa w związku z poślizgami różni się od faktycznej. Podczas przyspieszania należy zwrócić uwagę na to aby nie zaistniała sytuacja zredukowania do biegu niższego tzw. "Kick-Down". Jeżeli tak się stało należy powtórzyć pomiar. 6.16 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 7 Przyspiesz pojazdem do prędkości nie przekraczającej 50 km/h, pamiętając o ty iż pomiaru mocy dokonuje się na biegu przed ostatnim. 8 Po osiągnięciu maks. prędkości obrotowej zwolnić lekko pedał gazu do momentu pojawienia się na monitorze komunikatu Wrzuć na bieg X i przyspiesz do prędkości XXX km/h. W razie pojawienia się tego komunikatu należy włączyć ostatni bieg i przyspieszyć do podanej prędkości km/h jest to prędkość wcześniej osiągnięta + 10 %. 9 Następnie należy wrzucić bieg N i zwolnić pedał gazu. W części komunikacyjnej ekranu pojawia się komunikat Wrzuć bieg N a następnie Pozostaw pojazd do momentu rozrolowania. Należy obecnie odczekać do zatrzymania się pojazdu. Następuje bowiem zliczanie strat oraz wyliczanie mocy pojazdu według wcześniej wybranej normy. Biegiem pomiarowym jest zawsze bieg przedostatni. Należy w związku z tym przyspieszyć pojazdem podczas pomiaru tak aby nie przekraczając prędkości 50 km/h mieć wrzucony bieg przedostatni. Po przekroczeniu prędkości 50 km/h rozpoczyna się pomiar mocy. Pomiar poślizgów - Wandlerschlupfmessung 10 Przyspieszyć pojazdem na biegu przedostatnim do prędkości żądanej. W części komunikacyjnej ekranu pojawia się meldunek Przyspieszyś pojazdem do XXX km/h". 11 Po jej osiągnięciu zwolnić pedał gazu i pozostawić pojazd do swobodnego zatrzymania bez włączania biegu N. 12 W chwili obecnej następuje pomiar strat mocy co obrazowane jest podczas toczenia się pojazdu zieloną krzywą na wykresie. Po zakończeniu wyliczania strat mocy na wykresie zostaje wyrysowana krzywa mocy pojazdu oraz momentu obrotowego jeżeli był podpięty czujnik prędkości obrotowej. Dodatkowo w prawym górnym rogu ekranu przedstawione zostają maksymalne wartości w postaci liczbowej oraz moc pojazdu według wybranej normy. 13 W celu oceny pomiaru patrz rozdział 6 punkt Funkcje identyczne oraz rozdział 7 punkt Krzywe mocy. Pomiar poślizgów pojawia się wyłącznie na wydruku nigdy na monitorze. D1 0523BA1--D01 6.17

Ustawienia 6.2.3 Pomiar dyskretny Za pomocą tej funkcji programu możemy dokonać pomiaru mocy w zależności od prędkości obrotowej silnika [obr./min] lub prędkości jazdy [km/h]. Funkcja ta pozwala na zdefiniowanie kilku punktów pomiarowych, które będą w określonym czasie utrzymywane. Początkowa (startowa) i końcowa prędkość obrotowa silnika (lub prędkość jazdy) jak również kroki oraz czas utrzymania wartości zadanej podawane są przez osobę obsługującą urządzenie. Pod pojęciem czasu utrzymania wartości zadanej należy rozumieć czas, w którym żądana prędkość obrotowa bądź prędkość jazdy ma być utrzymywana jako wartość stała. Ważne jest, aby w trakcie dokonywania pomiaru wartości mierzone były stabilne, np. podczas pomiaru zużycia paliwa. Dodatkowy czas przed rozpoczęciem pomiaru ma za zadanie ustabilizowanie zmieniających się warunków do pomiaru, tzn. jest to dodatkowy czas niezbędny do doregulowania się hamulca i pojazdu przy np. zmianie z prędkości obrotowej z 1500 na 2000 obr/min. 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowe zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Pomiar mocy a następnie Pomiar dyskretny Pojawia się następujący ekran: 3 Wybierz rodzaj pomiaru i wprowadź wartości parametrów przy pomocy klawiszy numerycznych klawiatury. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. 5 Zdefiniuj pojazd (wybierz dane pojazdu) lub w razie możliwości pobierz przy pomocy klawisza funkcyjnego <F6> z bazy danych. 6 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. 6.18 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 7 Wybierz źródło poboru prędkości obrotowej oraz czujnik którego będziesz używać. W razie potrzeby przeprowadź dalsze czynności dopasowania prędkości obrotowej, polegające na określeniu miejsca pomiaru (zamontowania) czujnika i parametrów pracy silnika. 8 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. 9 Przyśpiesz powoli i równomiernie do osiągnięcia prędkości pomiarowej pamiętając o tym, że pomiaru dokonuje się na przedostatnim biegu. 10 Po osiągnięciu prędkości pomiarowej naciśnij pedał gazu do końca. 11 Przy wciśniętym do końca pedale gazu następuje pomiar pierwszego zadanego punktu. Hamulec elektrowirowy utrzymuje w danym momencie stałą prędkość obrotową lub prędkość jazdy przez okres wcześniej podany i zapisuje w pamięci wartości. 12 Następnie przechodzimy do następnego punktu pomiarowego i tak aż do zakończenia pomiaru osiągnięcia prędkości końcowej. W trakcie całego pomiaru obsługujący trzyma wciśnięty do końca pedał gazu. 13 Po dokonaniu pomiaru wszystkich punktów na ekranie pojawia się komunikat o naciśnięciu pedału sprzęgła. Podobnie jak w pomiarze ciągłym czekamy na wyliczenie strat mocy. 14 W celu oceny pomiaru patrz rozdział 6 punkt Funkcje identyczne oraz rozdział 7 punkt Krzywe mocy. D1 0523BA1--D01 6.19

Ustawienia 6.3 Pomiar elastyczności Za pomocą tej funkcji programu możliwe jest sprawdzanie elastyczności silnika w zależności od zasymulowanych warunków. Po wybraniu tej funkcji programu pojawia się poniższy ekran w którym podobnie jak podczas symulacji jazdy możemy wpisać zasymulować warunki w których będzie dokonywany pomiar. Pomiar elastyczności dokonuje się w przedziale prędkości podanej przez obsługującego. Po dokonaniu wpisu można rozpocząć pomiar. 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowa zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Pomiar elastyczności Pojawia się następujący ekran: 3 Wpisz przy pomocy klawiszy cyfrowych wartości poszczególnych parametrów lub, w razie możliwości, przy pomocy klawisza funkcyjnego <F6> pobierz parametry symulacji z bazy danych. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. Za pomocą kursorów <> i <> można zmieniać pola wpisu. Błędnie wprowadzone znaki można usunąć za pomocą klawisza <BACK SPACE>. Całe pole można usunąć za pomocą klawisza <DELETE>. 5 Przyśpiesz powoli i równomiernie do prędkości pomiarowej. 6 Po osiągnięciu prędkości startowej (początkowej) dodaj gazu. Urządzenie rozpoczyna pomiar czasu do osiągnięcia prędkości końcowej. 7 W momencie osiągnięcia prędkości końcowej w części komunikacyjnej ekranu wyświetlany jest komunikat Wciśnij pedał sprzęgła. W tym momencie można również wyłączyć bieg. 8 Po pomiarze w prawej części ekranu wyświetlane są wyniki pomiaru. 6.20 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 6.4 Kontrola prędkościomierza Za pomocą tej funkcji programu możemy dokonać ocenę prawidłowości wskazań prędkościomierza poprzez porównanie jego wskazań z prędkością rzeczywistą pojazdu. 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowe zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Kontrola prędkościomierza. Pojawia się następujący ekran: 3 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F6 Opracuj> możemy dokonać zmiany (określić) wartości prędkości jazdy, do których będziemy porównywać podczas pomiaru wartości wskazane przez prędkościomierz. W kolumnie V-rzecz. podczas pomiaru wyświetlane są wartości rzeczywiste prędkości pojazdu. Obsługujący podczas pomiaru nie sugeruje się wskazaniami na monitorze lecz wskazaniami prędkościomierza pojazdu. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Start>. 5 Przyspiesz do pierwszej zdefiniowanej wartości wskazanej przez urządzenie sugerując się wskazaniami prędkościomierza w pojeździe. 6 Zapisz wartości przy użyciu klawisza <F8 Potwierdź>. Należy teraz przyspieszyć do następnej wartości. 7 Procedurę należy przeprowadzić kolejno dla wszystkich zdefiniowanych wartości prędkości jazdy. Za pomocą klawisza funkcyjnego <F5 Wróć> możliwe jest powrócenie do wcześniejszej wartości pomiarowej. Za pomocą klawisza funkcyjnego <F7 Przejdź dalej> możliwe jest przeskoczenie do następnej wartości pomiarowej. D1 0523BA1--D01 6.21

Ustawienia 8 Po dokonaniu ostatniego pomiaru na ekranie wyświetlane są wartości rzeczywiste w postaci liczbowej i wykresów słupkowych oraz różnica bezwzględna i względna pomiędzy wartościami wskazanymi przez prędkościomierz a wartościami rzeczywistymi.. 9 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F12> można wydrukować wartości pomiarów. 10 Klawisz funkcyjny <F5 Powtórzyć> pozwala na powtórne przeprowadzenie pomiaru. <F6 Opracuj>: 1 Zmień wartości za pomocą klawiatury numerycznej i potwierdź klawiszem <ENTER>. 2 Klawiszami kursorów <> i <> można zmieniać pola wprowadzania wartości. 3 Błędnie wprowadzone wartości można usunąć za pomocą klawisza <BACKSPACE>. 4 Zapisz zmiany klawiszem funkcyjnym <F8 Pobierz>. 6.22 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 6.5 Dopasowanie obciążenia - opcja Za pomocą tej funkcji programu możemy dokonywać różnego rodzaju dopasowań np. możemy dokonać wyliczenia współczynników stanowiska. Dopasowanie współczynników może odbywać się według dwóch norm ECE oraz SAE J2264, przy czym przed dokonaniem dopasowania pojazd musi zostać zdefiniowany w bazie danych. Po wybraniu podpunktu Symulacja obciążenia pojawia się następujący ekran, gzie mamy do wyboru dwie możliwości tj. Dopasowanie mocy według normy ECE lub SAE J2264. 6.5.1 Dopasowanie współczynników według normy ECE 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowe zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Dopasowanie obciążenia według normy ECE Pojawia się następujący ekran: 3 Wpisz lub pobierz w razie możliwości przy pomocy klawisza funkcyjnego <F6> parametry symulacji z bazy danych. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. Za pomocą klawiszy kursora <> i <> można zmieniać pola wpisu. Błędnie wprowadzone znaki można usunąć za pomocą klawisza <BACK SPACE>. Całe pole można usunąć za pomocą klawisza <DELETE>. D1 0523BA1--D01 6.23

Ustawienia 5 Przyspiesz pojazdem do wartości 110 km/h. 6 Po osiągnięciu żądanej prędkości następuje próba rozrolowania tzn. zwalniamy pedał gazu i włączamy bieg jałowy. Stanowisko rolkowe zostaje zahamowane zgodnie z podanym modelem. Podczas każdej próby na monitorze zostaje zmierzony i wyświetlony czas według normy ECE. 7 Należy powtórzyć kroki 5 i 6 tak długo aż wszystkie wartości znajdą się w zielonym polu. W trakcie dopasowanie mocy według normy ECE następuje ocena każdego z współczynników. W powiązaniu z czasem wymaganym wyliczana i przedstawiana jest zwloka czasowa. Jeżeli błąd zawiera się w wartościach granicznych wyświetlany jest wtedy na zielono. Jeżeli wartość znajduje się poza zakresem tolerancji zaznaczany jest na czerwono. Stanowisko powtarza automatycznie dopasowanie obciążenia do momentu pojawienia się wszystkich wartości w przedziale tolerancji bądź do osiągnięcia maksymalnej liczby powtórzeń standardowo 6. 6.24 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 6.5.2 Dopasowanie współczynników według normy SAE J2264 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowe zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Dopasowanie obciążenia według normy SAE J2264 Pojawia się następujący ekran: 3 Wpisz lub pobierz w razie możliwości przy pomocy klawisza funkcyjnego <F6> parametry symulacji z bazy danych. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. Za pomocą kursorów <> i <> można zmieniać pola wpisu. Błędnie wprowadzone znaki można usunąć za pomocą klawisza <BACK SPACE>. Całe pole można usunąć za pomocą klawisza <DELETE>. 5 Przyspiesz pojazdem do wartości 110 km/h. 6 Po osiągnięciu żądanej prędkości następuje próba rozrolowania tzn. zwalniamy pedał gazu i włączamy bieg jałowy. Stanowisko rolkowe zostaje zahamowane zgodnie z podanym modelem. Podczas każdej próby na monitorze zostaje zmierzony i wyświetlony czas według normy SAE J2264. 7 Należy powtórzyć kroki 5 i 6 tak długo aż wszystkie wartości znajdą się w zielonym polu. W trakcie dopasowania mocy według normy SAE J2264 ocena wartości następuje dopiero po dokonaniu całego cyklu pomiarów. W ocenie nie występuje kolorowa ocena błędów. Ocena następuje poprzez pojawianie się informacji ok /zielony/ lub nie ok /czerwony/. D1 0523BA1--D01 6.25

Ustawienia 6.6 Test LUG-Down - opcja Za pomocą tej funkcji programu możliwe jest sprawdzanie zadymienia pojazdów zasilanych olejem napędowym pod obciążeniem. Do tych celów wykorzystuje się kombinację stanowiska LPS 3000 wraz ze stanowiskiem ASM-P. Opcja ta jest tylko krotko opisywana w tej części instrukcji gdyż na dzień dzisiejszy obowiązuje jedynie w Hong Kongu. W chwili obecnej ta opcja programu została przygotowana wyłącznie dla Hong Kongu LKW LPS HD 3000 E gdzie przepisy wymogły na kierujących pojazdami dokonywanie takich pomiarów. 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowa zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Wybierz podpunkt menu Dopasowanie obciążenia według normy SAE J2264 Pojawia się następujący ekran: 3 Wpisz lub pobierz w razie możliwości przy pomocy klawisza funkcyjnego <F6> parametry symulacji z bazy danych. 4 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Dalej>. 5 Dokonaj dopasowania obrotów przy użyciu Próby jazdy (patrz Próba jazdy ). 6 Proszę wykonać ciągły pomiar mocy podczas którego porównana zostanie moc żądana z mocą faktyczną jak również prędkość obrotowa żądana z faktyczną (patrz Pomiar mocy ciągły ). 7 Następnie program steruje komorą pomiarową dymomierza diagnostycznego MDO 2 LON. Gotowość do pomiaru sygnalizowana jest krótko na monitorze. 8 Należy teraz wykonać pomiar mocy, który w 100 % odzwierciedli faktyczną moc pojazdu. Pojazd utrzymuje 100 % mocy przez 5 sekund a w tym czasie komora pomiarowa dymomierza dokonuje pomiaru współczynnika absorpcji światła k. 9 Następnie stanowisko reguluje 90 % maksymalnej mocy pojazdu. Pojazd utrzymuje 100 % mocy przez 5 sekund a w tym czasie komora pomiarowa dymomierza dokonuje pomiaru wartości k. 10 Następnie stanowisko reguluje 80 % maksymalnej mocy pojazdu. Pojazd utrzymuje 100 % mocy przez 5 sekund a w tym czasie komora pomiarowa dymomierza dokonuje pomiaru wartości k. 11 Wyniki pomiaru mogą zostać wydrukowane. 6.26 D1 0523BA1--D01

7 Ustawienia 7.1 Baza danych W punkcie menu Baza danych można dokonać wyboru krzywych mocy, diagramów czasowych, danych pojazdów, profili symulacji jazdy oraz danych cylku jazdy jak również zarządzania nimi. Przeprowadzone pomiary przy użyciu odpowiednich funkcji mogą zostać ponownie wyświetlane i drukowane. W poniższej części instrukcji opisane zostały poszczególne możliwości. 1 Wybierz punkt menu Baza danych. Pojawia się następujący ekran: 2 Wybierz żądaną bazę danych i potwierdź. D1 0523BA1--D01 7.1

Ustawienia 7.1.1 Funkcje identyczne 7.1.1.1 Opis klawiszy funkcyjnych Za pomocą tego klawisza funkcyjnego można usuwać z bazy danych wybrane pozycje. Za pomocą tego klawisza funkcyjnego można eksportować dane z bazy danych. Za pomocą tego klawisza funkcyjnego można importować dane z bazy danych. 7.1.1.2 Usuwanie 1 Wybierz bazę danych. Pojawia się ekran z listą zbadanych pojazdów: 2 Wybierz za pomocą kursorów lub myszki dane. 3 W celu usunięcia zaznaczonych danych naciśnij klawisz <F6 Usuń>. Pojawia się następujący komunikat. 4 W celu usunięcia danych naciśnij Tak. Dane zostaną usunięte z bazy danych. Jeżeli wybrane zostanie Nie, dane pozostaną w bazie danych. 7.2 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 7.1.1.3 Eksport 1 Wybierz żądaną bazę z bazy danych. Pojawia się następujący Browser bazy danych: 2 Wybierz za pomocą klawiszy kursora lub myszką dane. 3 W celu przeniesienia danych naciśnij klawisz funkcyjny <F7 Eksportuj>. Otwiera się następujące okno dialogowe. 4 Wpisz nazwę danych i wybierz ścieżkę dostępu do niej. 5 Potwierdź klawiszem <Zapisz>. Dane zostaną zapisane na płycie głównej pod następującą ścieżką dostępu C:\MAHA\LPSEuro3\Export\... 7.1.1.4 Import 1 Wybierz żądaną bazę z bazy danych. Pojawia się następujący Browser bazy danych: 2 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Importuj>. Otwiera się następujące okno dialogowe. 4 Wybierz za pomocą klawiszy kursora lub myszką dane. 5 Importuj dane klawiszem <Otwórz>. Dane zostaną importowane i zapisane w katalogu C:\MAHA\LPSEuro3\Import\... D1 0523BA1--D01 7.3

Ustawienia 7.1.2 Krzywe mocy 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Baza danych, a następnie podpunkt Krzywe mocy. Pojawia się ekran z danymi. 2 Wybierz za pomocą klawiszy kursora lub myszką odpowiednie dane. 3 Poprzez dwukrotne klikniecie myszką lub naciśnięcie klawisza Enter następuje otwarcie planszy z danymi Pojawia się następujący ekran: 7.1.2.1 Opis klawiszy funkcyjnych 1. POZIOM Za pomocą tego klawisza funkcyjnego można powtórzyć pomiar. Za pomocą tego klawisza funkcyjnego można zmieniać wskazania na osi X, tzn. wskazania prędkości obrotowej [obr./min] lub prędkości jazdy [km/h]. Za pomocą tego klawisza funkcyjnego można wybierać krzywe pokazywane na wykresie lub wskazywać wartości maksymalne. Po naciśnięciu tego klawisza funkcyjnego otwiera się lista norm według których może nastąpić przeliczenie mocy pojazdu. 2. POZIOM Za pomocą tego klawisza funkcyjnego możliwe jest włączanie i wyłączanie funkcji kursora, który przy użyciu myszki może być przesuwany w dowolne miejsce na wykresie. Za pomocą tego klawisza możliwy jest powrót do oryginalnej wielkości obrazu patrz funkcja zoom. Za pomocą tego klawisza funkcyjnego można po pomiarze zmieniać jednostki w których przedstawiane są wyniki patrz Ustawienia. 7.4 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 3. POZIOM Za pomocą tego klawisza funkcyjnego możliwe jest zapisanie danego pomiaru patrz Pomiary. Za pomocą tego klawisza możliwe jest załadowanie pojazdu lub pomiaru z bazy danych. Za pomocą tego klawisza funkcyjnego możliwe jest załadowanie danego pomiaru w tle. 4. POZIOM Za pomocą tego klawisza funkcyjnego można wyświetlić lub dokonać korekty danych pojazdu patrz Dane pojazdu. Za pomocą tego klawisza funkcyjnego możliwe jest sprawdzenie ustawień prędkości obrotowej patrz Ustawienia prędkości obrotowej. D1 0523BA1--D01 7.5

Ustawienia 7.1.2.2 Wybór krzywej 1 Naciśnij klawisz funkcyjny <F7 Wybór krzywej>. Pojawia się następujący ekran: 2 Przy użyciu klawiszy 1 do 4 możemy usunąć lub wyświetlić poszczególne krzywe. 3 Przy użyciu klawiszy 5 do 7 można wyświetlić bądź usunąć trzy dodatkowe pomiary. 4 Przy użyciu pól wyboru można dodatkowo wyświetlić lub usunąć trzy dodatkowe pomiary. 5 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F7 Maks. wartości> można wyświetlić maksymalne wartości. Krzywe dodatkowe mogą zostać wówczas wyświetlone gdy podłączone zostały odpowiednie czujniki i urządzenia pomiarowe. 7.6 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 7.1.2.3 Normowanie 1 Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Normowanie>. Pojawia się lista norm możliwych do wyboru: 2 Po wybraniu odpowiedniej normy wartości zostają przeliczone. Moc oraz moment obrotowy zostają wyświetlone i przedstawione na wykresie. 3 Przy użyciu klawiszy 5 do 7 można wyświetlić bądź usunąć trzy dodatkowe pomiary. 7.1.2.4 Ładuj 1 Naciśnij klawisz funkcyjny <F6 >. Otwiera się lista pól do wyboru: 2 Wybierz miejsce w którym ma zostać załadowany pomiar. Otwiera się Browser bazy danych: 3 Wybierz za pomocą klawiszy kursora lub myszką dane. 4 Poprzez dwukrotne naciśnięcie myszką wybranej danej lub naciśnięcie klawisza <ENTER> zostają otworzone dane. D1 0523BA1--D01 7.7

Ustawienia 7.1.3 Diagramy czasowe 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Baza danych, a następnie podpunkt Diagramy czasowe Pojawia się Browser Bazy danych: 2 Wybierz za pomocą klawiszy kursora lub myszką dane. 3 Poprzez dwukrotne naciśnięcie myszką wybranej danej lub naciśnięcie klawisza <ENTER> zostają otworzone dane. Pojawia się następujący ekran. Za pomocą tego klawisza funkcyjnego możliwe jest włączanie i wyłączanie funkcji kursora, który przy użyciu myszki może być przesuwany w dowolne miejsce na wykresie. Za pomocą tego klawisza możliwy jest powrót do oryginalnej wielkości obrazu patrz funkcja zoom. Za pomocą tego klawisza funkcyjnego można po pomiarze zmieniać jednostki w których przedstawione są wyniki patrz Ustawienia. 7.8 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 7.1.4 Dane pojazdu 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Baza danych, a następnie podpunkt Dane pojazdu. Pojawia się Browser Bazy danych: 2 Wybierz za pomocą klawiszy kursora lub myszki dane. 3 Poprzez dwukrotne naciśnięcie lewym klawiszem myszki wybranej danej lub naciśnięcie klawisza <ENTER> zostają otworzone dane. Pojawia się następujący ekran. 4 Zdefiniuj model symulacji obciążenia. 5 Potwierdź klawiszem funkcyjnym <F8 Dalej>. Pojawia się ekran z danymi pojazdu. 6 Wprowadź (wybierz) dane pojazdu. 7 Zapisz wprowadzone dane klawiszem funkcyjnym <F8 Zapisz>. Dane zostaną zapisane w bazie danych. Wyliczanie współczynników ABC: 1 Z poziomu ekranu Zdefiniuj model symulacji obciążenia Naciśnij klawisz <ABC - Oblicz współczynnik> Pojawia się następujący ekran. 2 Wprowadź łączną masę pojazdu wraz z masą kierującego i masą paliwa i zatwierdź klawiszem <ENTER>. Podczas próby rozrolowania następuje wyliczanie masy całkowitej oraz mas wirujących pojazdu. 3 Wprowadź prędkość początkową (startową) i końcową oraz przedziały czasowe. 4 Zapisz wprowadzone wartości klawiszem funkcyjnym <F8 Pobierz>. D1 0523BA1--D01 7.9

Ustawienia 7.1.5 Profile symulacji jazdy Za pomocą tej funkcji można przygotować tryb pomiaru pojazdu oraz wydruk specyficzny dla danego klienta bądź pojazdu. 7.1.5.1 Tworzenie nowego profilu 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Baza danych, a następnie podpunkt Profile symulacji jazdy Pojawia się Browser bazy danych. 2 Naciśnij klawisz funkcyjny <F5 Nowy>. Pojawia się ekran tworzenia profili symulacji jazdy. Ekran ten podzielony jest na następujące części: NAZWA PROFILU WYŚWIETLACZE ANALOGOWE WYŚWIETLACZE CYFROWE USTAWIENIA WYDRUKU Wyświetlacze analogowe do dyspozycji mamy dwa wskaźniki analogowe. 1 Wybierz z listy wielkości pomiarowe, których wartości będą przedstawiane podczas pomiaru na wskaźnikach analogowych. 2 Wpisz, dla wybranych wielkości, wartości minimalne, maksymalne jak również określ podziałkę. 3 Podaj wartości graniczne dla zakresu zielonego, żółtego i czerwonego. 4 Po naciśnięciu klawisza funkcyjnego <F6 Pobierz> można sprawdzić ustawienia profilu. 7.10 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 Wyświetlacze cyfrowe do dyspozycji mamy 6 wyświetlaczy cyfrowych 1 Wybierz z listy wielkości pomiarowe, których wartości będą przedstawiane podczas pomiaru na wyświetlaczach cyfrowych. Ustawienia wydruku do wyboru mamy 6 krzywych, które mogą być przedstawiane na wydruku. 1 Wybierz z listy wielkości pomiarowe, których wartości mają być przedstawiane na wydruku i podaj ich zakresy pomiarowe. 2 Podaj czas graficznego wyświetlania wyników. Lista wielkości pomiarowych do wyboru: - Prędkość jazdy - Prędkość obrotowa - Siła ciągu - Moc - Prędkość jazdy OP - Prędkość jazdy OT - Siła ciągu OP - Siła ciągu OT - Moc OP - Moc OT - Przyspieszenie - Ciśnienie powietrza - Temp zasysanego powietrza - Temperatura paliwa - Temperatura otoczenia - Temperatura oleju - Wilgotność powietrza - CO - CO 2 - HC - O 2 - NO - Lambda - Zadymienie spalin - Współcz. absorpcji światła k - Ilość paliwa - l/100 km - l/h - Wielkość wtrysku - Średnie zużycie paliwa - Temp. cieczy chłodzącej - Kąt wyprzedzenia zapłonu - Ciśnienie paliwa - Ciśnienie w kolektorze dolotowym - Natężenie przepływu zasysanego powietrza - Ustawienie przepustnicy - OBD-Lambda - Temperatura 1 - Temperatura spalin - Ciśnienie 1 - Ciśnienie 2 Wartości wybranych wielkości pomiarowych będą wyświetlone jedynie wówczas, gdy podłączone zostały odpowiednie czujniki i urządzenia pomiarowe. Zapis profilu 1 Wpisz nazwę profilu. 2 Potwierdź klawiszem <F8 Zapisz>. D1 0523BA1--D01 7.11

Ustawienia 7.1.5.2 Opracowanie profilu 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Baza danych, a następnie podpunkt Profile symulacji jazdy : Pojawia się Browser Bazy danych. 2 Wybierz za pomocą klawiszy kursora lub myszki dane. 3 Poprzez dwukrotne naciśnięcie myszką lub przycisku Enter funkcji Profil zostaje otworzona plansza z danymi. Pojawia się następujący ekran. 4 Ekran ten pozwala na przeprogramowanie profilu pomiaru pojazdu. 5 Po naciśnięciu klawisza <F6 Pobierz> można sprawdzić wprowadzone zmiany i aktualne ustawienia profilu. 6 Zapisanie w pamięci wprowadzonych zmian następuje poprzez naciśnięcie klawisza funkcyjnego <F8 Zapisz>. 7.1.5.3 Eksportowanie profilu Patrz rozdział 7, punkt Funkcje identyczne, funkcja Export. 7.1.5.4 Importowanie profilu Patrz rozdział 7, punkt Funkcje identyczne, funkcja Import. 7.1.6 Dane cyklu jazdy 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Baza danych, a następnie podpunkt Dane cyklu jazdy. Pojawia się Browser Bazy danych: 2 Z listy, za pomocą klawiszy kursora lub myszki, zaznacz odpowiedni wiersz (komórkę) z danymi. 3 Poprzez dwukrotne naciśnięcie lewym przyciskiem myszki zaznaczoną komórkę lub naciśnięcie przycisku Enter zostają otworzone dane. Pojawia się następujący ekran. 7.12 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 7.2 Dane pojazdu Poniższa funkcja programu pozwala na zdefiniowanie pojazdu pod katem jego układu napędowego, tj. określenie typu silnika, rodzaju przeniesienia napędu, zakresu mocy itp. 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Dane pojazdu. Pojawia się następujący ekran. 2 Zdefiniuj pojazd poprzez zaznaczenie odpowiednich pół lub pobierz dane z bazy danych naciskając klawisz funkcyjny <F6 Baza danych> 3 Zapisz dane pojazdu naciskając klawisz funkcyjny <F8 Pobierz>. Wybrane funkcje (pola) zostają podświetlone na czerwono. Wiersz Typ silnika Doładowanie silnika Skrzynia biegów Poślizg Rodzaj napędu Zakres mocy Korekcja mocy Współcz. dodatkowe Wartości graniczne Masy wirujące Inne Opis - ZI (zapłon iskrowy) - ZS (zapłon samoczynny) - Wankel - brak / doładowanie mechaniczne (pojazd ze sprężarką) - Turbo (chłodzone powietrzem) - Turbo (chłodzone wodą) - manualna - automatyczna W przypadku skrzyni automatycznej: - bez poślizgów - pomiar poślizgów (Wandlerschlupf) - wpis - napęd przedni - napęd tylny - napęd 4x4 10 / 25 / 50 / 100 / 250 / 500 kw Bez / DIN / EWG / ISO / JIS / SAE - f m (patrz rozdział 1, punkt Podstawy obliczania ) - Q v (tylko dla BMW) - P VA (tylko dla BMW) W razie przekroczenia tych wartości na monitorze pojawia się podczas pomiaru ostrzeżenie wynik obrazowany jest na czerwono: - V max maksymalna prędkość jazdy - n max maksymalna prędkość obrotowa - T max maksymalna temperatura oleju - masy standardowe (60 kg) - obliczanie mas - wpis - pojazd z OBD D1 0523BA1--D01 7.13

Ustawienia 7.3 Ustawienia prędkości obrotowej W tej części programu dokonuje się ustawień prędkości obrotowej tzn. Wybiera się czujnik prędkości oraz miejsce poboru. 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Ustawienia prędkości obrotowej. Pojawia się następujący ekran, na którym przedstawiana jest prędkość obrotowa silnika oraz temperatura oleju: 2 Miejsce poboru oraz czujnik prędkości obrotowej mogą zostać zmienione, gdy do urządzenia podpięte są odpowiednie czujniki. W razie wyboru z listy opcji automatyczna selekcja, urządzenie automatycznie rozpoznaje czujnik prędkości obrotowej. Źródło poboru prędkości obrotowej: - bez poboru obrotów - standardowy czujnik prędkości obrotowej - próba jazdy - OBD - analizator spalin - dymomierz Tryb pracy silnika: - 2 suw - 4 suw - Wankel Czujnik prędkości obrotowej: - kleszcze indukcyjne (przerzutnikowe) - fotokomórka - czujnik GMP - zacisk W - gniazdo diagnostyczne - rotophon - rotophon typ 2 - czujnik piezoelektryczny (zaciskowy) - zacisk na cewkę zapłonową Rodzaj zapłonu: - cewka jednoiskrowa - cewka dwuiskrowa Ilość cylindrów: - 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 10, 12 Miejsce poboru: - świeca zaplonowa - cewka zapłonowa 7.14 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 7.3.1 Próba jazdy W nowoczesnych pojazdach bardzo często zdarza się że pobór prędkości obrotowej za pomocą standardowych czujników prędkości obrotowej jest utrudniony. Ma to związek z zabudową komory silnika. Aby ułatwić i usprawnić pomiary takich pojazdów wykorzystuje się bardzo często funkcję programu określaną jako Próba jazdy Ma ona za zadanie szybkie dopasowanie prędkości obrotowej do potrzeb pomiaru. Warunkiem przeprowadzenia takiej próby jest posiadanie przez pojazd obrotomierza. Poniżej opisano sposób przygotowania pojazdu do odczytania prędkości obrotowej przy zastosowaniu funkcji programu Próba jazdy. Przy pojazdach z automatyczną skrzynią biegów nie zaleca się dokonywania próby jazdy, ponieważ prędkość obrotowa silnika w związku z poślizgami w skrzyni biegów i sprzęgle różni się od faktycznej. 1 Wprowadź pojazd na stanowisko rolkowe zachowując wskazówki opisane w rozdziale Przygotowanie do pomiaru. 2 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Ustawienia prędkości obrotowej. Pojawia się następujący ekran, na którym przedstawiana jest prędkość obrotowa oraz temperatura oleju: 3 Otwórz (rozwiń) listę wyboru w polu Źródła poboru prędkości obrotowej. Z listy wybierz punkt Próba jazdy. 4 Otworzy się okno dialogowe, w którym należy wpisać prędkość obrotową którą będziemy pobierać do porównania. Potwierdź naciskając <ENTER>. 5 Przesypiesz teraz pojazdem do prędkości obrotowej podanej wcześniej. Podczas pomiaru należy sugerować się wskazaniem prędkościomierza w pojeździe. 6 W momencie osiągnięcia zdefiniowanej prędkości obrotowej utrzymuj stałą prędkość przez ok. 1 sek. 7 Wartość prędkości obrotowej zostanie zapisana. D1 0523BA1--D01 7.15

Ustawienia 7.4 Ustawienia OBD - opcja Ta funkcja programu pozwala na pobieranie przez urządzenie niektórych parametrów pojazdu, poprzez skomunikowanie się z pojazdem za pomocą złącza OBD. Można w ten sposób odczytywać takie parametry jak: prędkość obrotowa, temperatura oleju itp. W zależności od rodzaju pojazdu dane odczytywane przez złącze są różne. 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Ustawienia OBD. Pojawia się następujący ekran: 2 Połącz pojazd (poprzez złącze diagnostyczne) ze skrzynką przyłączeniową urządzenia za pomocą przewodu. 3 Uruchom silnik i pozostaw pojazd na biegu jałowym. 4 Potwierdź klawiszem <Gotowe>. Następnie następuje proces komunikowania się skrzynki przyłączeniowej urządzenia z gniazdem diagnostycznym pojazdu. Po utworzeniu komunikacji w oknie dialogowym pojawia się zielony symbol powodzenia próby, a na wyświetlaczach zostają wyświetlone wartości odczytywane przez urządzenie. 5 W razie możliwości wybierz z rozwijanej listy inne wielkości pomiarowe, których wartości będą podawane na wyświetlaczach. W razie braku komunikacji pomiędzy pojazdem i urządzeniem przy pierwszej próbie, należy wyłączyć stacyjkę, wyjąć wtyczkę i odczekać około 10 sekund, a następnie powtórzyć próbę. W przypadku dalszego braku komunikacji należy powtórzyć kroki 1-4. 7.16 D1 0523BA1--D01

Ustawienia Hamownia podwoziowa LPS 3000 7.5 Ustawienia specjalistyczne Ta funkcja programu pozwala na dokonanie ustawień specjalnych podczas dokonywania pomiarów pojazdów nietypowych. Za pomocą dostępnych funkcji można zmienić czas pomiaru, czułość urządzenia oraz opóźnienie. 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Ustawienia specjalistyczne Za pomocą klawiszy + lub przy użyciu myszki (lub przycisków 1 do 6 klawiatury) można odpowiednio zwiększać lub zmniejszać ustawione wartości. Po naciśnięciu klawisza <F8 Pobierz> wartości zostają pobrane do pamięci. Klawisz <F7 Standard> pozwala na przywrócenie wartości standardowych. Czas trwania pomiaru mocy na kołach przy pomiarze ciągłym W przypadku zbyt długiego pomiaru na pełnym obciążeniu prowadzącego np. do przegrzewania się pojazdu należy obniżyć wartość. Jeżeli natomiast pomiar przebiega za szybko i np. ciśnienie doładowania nie osiąga pełnej mocy należy ustawić większą wartość. Czułość na automatyczne rozpoznanie próby rozrolowania W przypadku nierozpoznania automatycznej próby rozrolowania należy zwiększyć czułość. W przypadku zbyt wczesnego zakończenia pomiaru mocy na kołach należy obniżyć czułość. Opóźnienie do wyświetlania początku pomiaru siły pociągowej W przypadku pojawienia się na końcu pomiaru siły pociągowej wyraźnego załamania w górę lub w dół należy zwiększyć opóźnienie. Jeżeli siła pociągowa nie mogła być zmierzona ponieważ próba rozrolowania następuje zbyt szybko należy obniżyć opóźnienie. D1 0523BA1--D01 7.17

Ustawienia 7.6 Jednostki Ta funkcja programu pozwala na dokonywanie wyboru jednostek, w jakich mają być przedstawiane wyniki przeprowadzanych pomiarów. 1 Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Jednostki. Otwiera się okno dialogowe, w którym można wybrać jednostki, w jakich mają być przedstawiane wyniki pomiarów. 2 Wybierz żądane jednostki przy użyciu myszki lub klawiszy kursora i przycisku <ENTER>. Opis Jednostki układu SI Moc w PS Jednostki amerykańskie Moc kw PS HP Obroty obr/min obr/min rpm Prędkość km/h km/h Mph Moment obrotowy Nm Nm Nm Siła pociągowa kn kn kn Temperatura C C F Ciśnienie powietrza hpa hpa hpa Wilgotność powietrza % % % 7.7 Język Ta funkcja programu pozwala na zmianę języka oprogramowania. W chwili obecnej dostępne są dwa języki tj. polski i niemiecki. 1 W celu zmiany języka z poziomu Menu głównego wybierz punkt Język. Otwiera się okno dialogowe, w którym można wybrać język oprogramowania. 2 Wybierz żądany język przy użyciu myszki lub klawiszy kursora i przycisku <ENTER>. 7.18 D1 0523BA1--D01

8 Diagnoza / Serwis 8.1 Status stanowiska Po wywołaniu tej funkcji programu pojawia się poniższy ekran w którym możemy odczytać m.in.: ustawiony rodzaj pracy, kierunek obrotów rolek, oś aktywną, jak również zarejestrowane błędy urządzenia itp. 8.2 Test cyklu jazdy - opcja Funkcja ta pozwala na symulowanie jazdy pojazdem według ściśle określonego przebiegu zadanego przez program. Przebieg jazdy przedstawiany jest na monitorze pulpitu komunikacyjnego. Program sygnalizuje osobie wykonującej pomiar na jakim biegu ma jechać, jak szybko oraz w jakim czasie. Różne typy cykli zostały zapisane w katalogu Cycles i mogą zostać załadowane do programu za pomocą klawisza funkcyjnego <F8 Ładuj>. 1. POZIOM PASKA ZADAŃ (KLAWISZY FUNKCYJNYCH) 1. Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Test cyklu jazdy Pojawia się następujący ekran: 2. Naciśnij klawisz funkcyjny <F8 Ładuj> D1 0523BA1--D01 8.1

Diagnoza / Serwis Pojawia się następujący ekran: 3 Wybierz jeden z pojawiających się cykli jazdy za pomocą myszki. Za pomocą funkcji <Otwórz> wybrany cykl zostanie załadowany do programu. 4 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F6 Start> zostaje rozpoczęty pomiar. 5 Teraz należy jechać pojazdem zgodnie z przebiegiem przedstawianym na monitorze. Na powiększonym obrazie z prawej strony widnieje zielony punkt, który obrazuje nam pojazd jego obecny stan. Punkt ten w zależności od przebiegu wykresu powinien zawsze znajdować się na krzywej. Wszelkie odchyłki od stanu żądanego sygnalizowane są na wykresie. Należy wówczas w zależności od sytuacji dodać, bądź ująć gazu. 8 Za pomocą klawisza funkcyjnego <F7 STOP> można zatrzymać pomiar. 7 Za pomocą klawisza <F5 RESET> można przejść do początku cyklu. 8.2 D1 0523BA1--D01

Diagnoza / Serwis Hamownia podwoziowa LPS 3000 2. POZIOM PASKA ZADAŃ (KLAWISZY FUNKCYJNYCH) Po naciśnięciu klawisza funkcyjnego <F5 Wybierz profil> otwiera się pole wyboru profilu. Po dokonaniu wyboru na monitorze wyświetla się automatycznie wybrany profil wraz z przebiegiem pomiaru. Naciskając klawisz funkcyjny <F6 Opracuj profil> możemy dokonać zmian w wybranym profilu. Istnieje możliwość zmiany kolorów przedstawianych krzywych jak również ich grubość itp. Po dokonaniu zmian naciśnij klawisz <F5 Zapisz> aby zapisać wprowadzone zmiany. Po naciśnięciu klawisza <F7 Nowy profil> możemy utworzyć nowy profil. Otwiera się pole, w którym możemy wpisać nazwę profilu i naciskając <ENTER> potwierdzić nazwę. D1 0523BA1--D01 8.3

Diagnoza / Serwis 8.3 Zarządzanie bazą danych Za pomocą tej funkcji programu mamy możliwość przechowywania i zabezpieczania danych na płycie głównej komputera. Z poziomu Menu głównego wybierz punkt Zarządzanie bazą danych. Pojawia się następujący ekran: Z poziomu tego ekranu istnieje możliwość wykonanie operacji opisanych poniżej. 8.3.1 Zabezpiecz bazę danych 1 Należy w tym momencie wpisać nazwę bazy danych która zostanie zapisana na płycie głównej wraz ze ścieżką dostępu. 2 Potwierdzając klawiszem <Zapisz> dokonujemy zapisu bazy na dysku twardym komputera. Baza danych zostanie zapisana pod następującą ścieżką C:\MAHA\LPS3000\Backup\... 8.3.2 Utwórz bazę danych 1 Wybierz bazę danych którą chcesz przywrócić. 2 Potwierdź klawiszem <Otwórz> Baza danych zostanie otwarta standardowo z katalogu Backup C:\MAHA\LPSEuro3\Backup\... 8.4 D1 0523BA1--D01

Diagnoza / Serwis Hamownia podwoziowa LPS 3000 8.3.3 Usuń tabelę 1 Wybierz tabelę danych. 2 Potwierdź klawiszem <ENTER>. Pojawia się następujący komunikat. 3 W celu usunięcia wybranych danych naciśnij Tak. Jeżeli chcesz pozostawić dane w bazie danych naciśnij Nie. 8.3.4 Usuń bazę danych Pojawia się następujący komunikat. 1 W celu usunięcia bazy danych naciśnij Tak. Jeżeli chcesz pozostawić bazę danych naciśnij Nie. 8.4 Menu serwisowe Jest dostępne tylko dla autoryzowanego serwisu firmy MAHA. D1 0523BA1--D01 8.5

9 Przeglądy i usuwanie usterek 9.1 Przeglądy 9.1.1 Urządzenie rolkowe Urządzenie rolkowe LPS 3000 należy przeglądać co 100 roboczogodzin lub co najmniej raz na 6 miesięcy. Do zadań osoby dokonującej przegląd należy min. dokonanie kalibracji stanowiska rolkowego, sprawdzenie mocowań kotw oraz wszystkich połączeń śrubowych wewnątrz urządzenia. Połączenia śrubowe zewnętrzne należy sprawdzać na bierząco przed dokonaniem pomiaru. 9.1.2 Hamulec elektrowirowy Producent firma Telma: Hamulec elektrowirowy (1) należy smarować co 400 roboczogodzin tak długo aż smar zostanie wypchany z rurki odpowietrzającej. Do smarowania hamulca wykorzystywać wyłącznie smaru "SUPERTELMACO III"! Inne smary i środki smarne są zabronione! W razie nieprzestrzegania tych wskazówek istnieje zagrożenie uszkodzenia łożysk! Producent firma Pentar: Nie wymaga przeglądów D1 0523BA1--D01 9.1

Przeglądy i usuwanie usterek 9.1.3 Wał kardana Wal kardana (2) należy smarować co 100 roboczogodzin. 9.1.4 Łożyska Obudowa łożyska (3), razem 10 sztuk wyposażonych w wejścia smaru, które powinny być smarowane co 6 miesięcy. 9.2 Komunikaty o usterkach Komunikat Niepełna moc hamowania Drukarka nie jest gotowa do pracy Błąd podczas łączenia z płytą główną Time-out w trakcie komunikacji z płytą główną Hardlock nie znaleziony Brak komunikacji ze skrzynką przyłączeniową Brak komunikacji z wynikami pomiarowymi oraz przerwane połączenie z reglerem Za duży poślizg pomiędzy rolką hamującą i wolnobieżną Sposób usunięcia Napędzić rolkę bez obciążenia Włączyć drukarkę, ustawić w trybie ON-LINE, sprawdzić połączenia Ewentualnie usuń jeden pomiar Sprawdź połączenia Hardlock podłączyć na Drucker-Port Sprawdź połączenia Powiadomić autoryzowany serwis Sprawdzić zamocowanie pojazdu, ewentualnie zwiększyć obciążenie w pojeździe 9.2 D1 0523BA1--D01

Przeglądy i usuwanie usterek Hamownia podwoziowa LPS 3000 9.3 Usuwanie usterek Małe usterki spowodowane nieprawidłową obsługą urządzenia mogą zostać usunięte przez samego użytkownika wcześniej należy telefonicznie skonsultować problem z serwisem MAHA. W przypadku dużych usterek należy powiadomić autoryzowany serwis. Podczas zgłaszania wszelkich usterek urządzenia należy zawsze podawać numer seryjny urządzenia. Ma to na celu usprawnienie komunikacji oraz informacji o opcjach zainstalowanych w urządzeniu, wersji programu itp. 1 Naciśnij jednocześnie następujące klawisze <CTRL> + <ALT> + <F12>. Pojawia się następująca informacja: 2 Przed poinformowaniem serwisu zapamiętaj lub zapisz te informacje. 3 Podczas rozmowy telefonicznej podaj wersję programu oraz numer wyświetlania. D1 0523BA1--D01 9.3