Certyfikaty jakości Ŝywności w Polsce. Chronione oznaczenie geograficzne (ang. protected geographical indication PGI (Ch.o.g.) - jest znakiem, który określa jakość produktu poprzez zastosowanie geograficznej nazwy miejsca pochodzenia tego produktu, którego związek z miejscem wytwarzania jest wyraźnie utrwalony. Chroniona nazwa pochodzenia (ang. protected designation of origin PDO) - jest znakiem, który określa jakość produktu poprzez geograficzną nazwę jego miejsca pochodzenia i który ściśle wiąże charakterystyczne cechy produktu z uwarunkowaniami glebowymi, mikroklimatycznymi oraz historyczno - społecznymi miejsca, z którego dany produkt pochodzi. Począwszy od surowców, a skończywszy na sposobie wytwarzania produktu.
Świadectwo szczególnego charakteru lub gwarantowana tradycyjna specjalność (ang. traditional speciality guaranteed TSG) - jest znakiem, który określa produkty wyróżniające się swoim składem, sposobem produkcji lub też tradycyjną metodą przetwarzania od podobnych im produktom należącym do tej samej kategorii. PRODUKTY CERTYFIKOWANE: 1. Ser koryciński swojski 10/08/2012 2. Jabłka grójeckie 05/10/2011 3. Kołocz śląski/kołacz śląski 27/07/2011 4. Miód drahimski 16/06/2011 5. Chleb prądnicki 12/03/2011 6. Jabłka łąckie 05/11/2010 7. Śliwka szydłowska 30/10/2010
8. Obwarzanek krakowski 30/10/2010 9. Kiełbasa lisiecka 13/10/2010 10. Suska sechlońska 09/10/2010 11. Miód kurpiowski 13/07/2010 12. Fasola korczyńska 13/07/2010 13. Truskawka kaszubska lub Kaszëbskô malëna 28/11/2009 14. Andruty kaliskie 22/04/2009 15. Wielkopolski ser smażony 21/04/2009 16. Rogal świętomarciński 31/08/2008 17. Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich 31/05/2008
1. Ser koryciński swojski 2. Jabłka grójeckie 3. Kołocz śląski/kołacz śląski 4. Miód drahimski 5. Chleb prądnicki 6. Jabłka łąckie 7. Śliwka szydłowska 8. Obwarzanek krakowski 9. Kiełbasa lisiecka 10. Suska sechlońska 11. Miód kurpiowski 12. Fasola korczyńska 13. Truskawka kaszubska lub Kaszëbskô malëna 14. Andruty kaliskie 15. Wielkopolski ser smażony 16. Rogal świętomarciński 17. Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich
PRODUKTY CERTYFIKOWANE: 1. Fasola Wrzawska 13/01/2012 2. Fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca / Fasola z Doliny Dunajca 25/10/2011 3. Karp zatorski 20/05/2011 4. Podkarpacki miód spadziowy 07/08/2010 5. Wiśnia nadwiślanka 16/12/2009 6. Redykołka 01/12/2009 7. Oscypek 14/02/2008 8. Bryndza Podhalańska 12/06/2007
PRODUKTY CERTYFIKOWANE: Kabanosy 20/10/2011 Kiełbasa jałowcowa 19/04/2011 Kiełbasa myśliwska 19/04/2011 Pierekaczewnik 30/06/2009 Olej rydzowy 16/06/2009 Trójniak 29/07/2008 Półtorak 29/07/2008 Czwórniak 29/07/2008 Dwójniak 29/07/2008
CHARAKTERYSTYKA POLSKICH PRODUKTÓW CERTYFIKOWANYCH. SERY Wielkopolski ser smażony (CHOG) - wytwarzany z dojrzałego twarogu z mleka krowiego. Tradycyjny ser obecnie produkowany również przemysłowo. Jest to ser o kremowej barwie i konsystencji podobnej do sera topionego. Może być z dodatkiem kminku co nadaje mu charakterystyczny, pikantny smak i ostry zapach. Ser koryciński (CHOG) - lokalna odmiana sera podpuszczkowego produkowana z niepasteryzowanego mleka krowiego w gminie Korycin na Podlasiu. Współcześnie ser koryciński nazywany jest po prostu Swojski, przy czym produkowane są jego odmiany z dodatkami przypraw i ziół, z także czosnku. Redykołka (CHNP) - rodzaj sera wytwarzanego głównie na Podhalu. Robiona z resztek przetworzonego sera, pozostałego z wyrobu oscypka. Niewielkie serki w kształcie wrzecion, zminiaturyzowanych zwierzątek, ptaków, serc itp. Po odciśnięciu serki te, podobnie jak oscypki są solone, a następnie osuszane i wędzone.
Bryndza podhalańska (CHNP) miękki ser podpuszczkowy z mleka owczego. Jest to tradycyjny wyrób spożywczy wyrabiany na Podhalu. Bryndza podhalańska jest pierwszym polskim produktem spożywczym, który został zarejestrowany jako regionalny przez Komisję Europejską. Oscypek, oszczypek (CHNP) twardy wędzony ser przygotowywany z mleka owczego, z Podhala. Produkowany w postaci niedużych, wrzecionowatych bloków z typowym dla regionu zdobieniem brzegów. Ser może być wyrabiany wyłącznie w okresie od maja do września, zaś sprzedawany do końca października. Powinien ważyć od 60 do 80 dag i mierzyć od 17 do 23 cm.
WARZYWA I OWOCE. Fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca (CHNP) wyróżnia się dużą wielkością białych nasion i wysoką zawartością magnezu (Mg). Fasola ta pod różnymi postaciami stanowi ważny element regionalnej kuchni. Jabłka grójeckie (CHOG) cechują się specyficzną barwą, wielkością, strukturą miąższu) co związane jest z miejscowymi warunkami klimatycznymi i glebowymi. Ich czerwony rumieniec jest większy od przeciętnego średnio o 5 %. Wpływa to nie tylko na ładny wygląd, lecz także świadczy o wyższej zawartości barwników (antocyjanów i karetonoidów) w tkankach pod skórką. Posiadają również wyższą kwasowość od przeciętnej dla danej odmiany średnio o 5 %. Śliwki szydłowskie suszone (CHOG). To suszone i wędzone owoce śliwek z pestkami lub bez, produkowane na terenie gminy Szydłów, w powiecie staszowskim, w województwie świętokrzyskim. Charakteryzują się jednolitą, elastyczną konsystencją miąższu i posiadają bardzo czysty i bardzo intensywny smak i zapach wędzenia. Skórka śliwek jest pomarszczona, ale błyszcząca o barwie ciemnogranatowej z połyskiem.
Suska sechlońska (CHOG)- jej nazwa wywodzi się od miejscowości Sechna w Małopolsce, gdzie od dawna robiono suski czyli suszone dymem śliwki. Proces suszenia odbywał się w podziemnych tunelach, zakończonych paleniskiem. Ten tradycyjny sposób utrwalania śliwek, nie spotykany w innych regionach, przetrwał do dziś w czterech małopolskich gminach: w Laskowej, Iwkowej, Łososinie Dolnej i Żegocinie. Mają błyszczącą, silnie pomarszczoną, ciemnogranatową skórkę, a w ich zapachu i smaku wyczuwalny jest zapach dymu. Wiśnia nadwiślanka (CHNP). To owoc wiśni sokówki odroślowej, która zaaklimatyzowała się do lokalnych warunków i jest znana jako wiśnia słupianka. Jest to wiśnia sokowa, dawnej odmiany odroślowej, pochodząca od dzikiej wiśni stepowej. Świetnie nadaje się do przetworów. Posiada wysoki poziom ekstraktu i kwasowości. Po wyrwaniu szypułki, z wyciekającego soku powstaje galaretka. Intensywna barwa owocu utrzymuje się także po procesie przetwórczym. Jest ceniona jako owoc deserowy. Fasola wrzawska (CHNP) wywodzi się od wsi Wrzawy, jednak mogą jej używać producenci fasoli z trzech podkarpackich gmin: Gorzyce, Zaleszany i Radomyśl nad Sanem. Fasola wrzawska ma specyficzny, delikatny smak, cienką skórkę i dużą wartość odżywczą.
Jabłka łąckie (CHOG) pochodzą z okolic Starego Sącza i Łącka (woj. małopolskie). Tradycje ich hodowli sięgają XIII wieku. Wyróżniają się one doskonałą jakością, mają wyrazisty, kwaskowy smak, piękną barwę i aromat. Fasola korczyńska (CHOG) - Jest uprawiana na Ponidziu (woj. świętokrzyskie). Ma ona specyficzne walory, związane z tutejszym mikroklimatem. Świetnie plonuje, ma bardzo okazałe ziarna o delikatnym smaku i wysokiej zawartości białka. Cieszy się uznaniem konsumentów w Polsce i za granicą. Truskawki kaszubskie (CHOG) są słodkie, aromatyczne, jędrne i soczyste. Mają ciemnoczerwoną barwę, pokrywa je błyszcząca skórka. Te walory zawdzięczają tutejszemu składowi gleby oraz specyficznemu mikroklimatowi Pojezierza Kaszubskiego, którego charakterystyczną cechą są chłodne noce i upalne dni latem. Tradycja uprawy truskawek na Kaszubach liczy sobie ponad 80 lat.
WYROBY PIEKARNICZE Obwarzanek krakowski (CHOG) wytrawne pieczywo o średnicy kilkunastu centymetrów (12-17 cm), posypane makiem, solą, sezamem lub innymi posypkami. pochodzą z regionów Krakowa, powiatów krakowskich i powiatu wielickiego. Jeden z symboli Krakowa. Chleb prądnicki (CHOG) tradycyjny chleb żytni, wytwarzany w Krakowie i okolicach. Produkowany jest w formie dużych (nawet do 14 kg) bochenków. Chleb prądnicki jest chlebem ciemnym, wytwarzanym na dojrzałym kwasie żytnim. Wytwarzany jest w dwóch kształtach owalnym i okrągłym. Wykonany jest z mąki żytniej i pszennej, gotowanych ziemniaków, otrąb żytnich i świeżych drożdży. Chleb ten zachowuje świeżość nawet do dwóch tygodni. Jego cechą szczególną jest dojrzewanie po upieczeniu pełny smak osiąga dzień po ukończeniu wypieku. Kołocz śląski (CHOG) nazwa zwyczajowa placka popularnego na Górnym Śląsku. Równolegle funkcjonuje również określenie kołacz śląski. Występuje w czterech najpopularniejszych odmianach: kołocz z posypką (bez nadzienia), kołocz z nadzieniem serowym, makowym i jabłkowym.
Pierekaczewnik (GTS) - potrawa w formie zapiekanego ciasta z nadzieniem znana w kuchni białoruskiej i tatarskiej, m.in wśród mniejszości tatarskiej zamieszkującej Podlasie (woj. podlaskie). W języku białoruskim pierekaczewnik oznacza "przekładaniec". Rogal Świętomarciński (CHOG) rogal z nadzieniem z białego maku tradycyjnie przygotowywany w Poznaniu oraz większości powiatów województwa wielkopolskiego z okazji dnia św. Marcina 11 listopada. Wywodzi się z czasów pogańskich, gdy podczas jesiennego święta składano bogom ofiary z wołów lub w zastępstwie z ciasta zwijanego w wole rogi. Kościół przejął ten zwyczaj, łącząc go z postacią św. Marcina. Kształt ciasta interpretowano jako nawiązanie do podkowy, którą miał zgubić koń świętego. Andruty kaliskie (CHOG) lekko słodkie, cienkie wafle wypiekane od początku XIX wieku w Kaliszu i Kaliskiem;
WĘDLINY, RYBY Kabanosy (GTS) - cienka, długa kiełbasa, przyrządzana z peklowanego mięsa wieprzowego, starannie suszona i wędzona. Nazwa pochodzi od tureckiego słowa kaban (potocznie używanego również w rejonie Białegostoku), czyli wieprz. Kiełbasa jałowcowa (GTS) - Kiełbasa wieprzowa w cienkich pętkach, z golonki, łopatki, karkówki i szynki. Charakterystyczny jest wygląd kiełbasy: ma barwę ciemnowiśniową a po przekrojeniu widać wyraźnie kawałki mięsa i cząsteczki ziaren jałowca. Swojską kiełbasę jałowcową robiono na terenach środkowego Podlasia od wielu lat. Jej walorem była długa trwałość i specyficzny smak. Kiełbasa myśliwska (GTS) - Kiełbasa ta produkowana jest z wyselekcjonowanej, chudej wieprzowiny i wołowiny. Jest ona delikatna w smaku z wyczuciem czosnku oraz gorczycy. Pochodzi z Krakowa.
Kiełbasa Lisiecka (CHOG) tradycyjna wędzona kiełbasa wieprzowa, wytwarzana w gminach Liszki i Czernichów w województwie małopolskim. Kiełbasa lisiecka jest wytwarzana z wysokiej jakości mięsa wieprzowego, głównie z szynki. Pozostałymi składnikami są świeży czosnek, peklosól i mielony biały pieprz. Karp zatorski (CHNP) Ten gatunek karpia - powstał w wyniku krzyżowania czystej linii karpia zatorskiego z czystymi liniami: węgierską, jugosłowiańską, gołyską i izraelską. Jest to ryba szybko przyrastająca, mięsista, o świeżym zapachu i delikatnym smaku i wadze 1,1 do 1,8 kg. Mięso powinno mieć kolor oliwkowy lub oliwkowoniebieski. Hodowla tego gatunku karpia prowadzona jest na terenie trzech sąsiadujących ze sobą gmin: Zator, Przeciszów i Spytkowice.
MIODY Podkarpacki miód spadziowy (CHNP) - miód sekcyjny, miód płynny lub skrystalizowany pochodzący ze spadzi zebranej przez pszczoły z jodły pospolitej z obszaru Podkarpacia. Spadź to słodka ciecz występującą głównie latem zazwyczaj w postaci kropel na igłach i gałęziach drzew iglastych. Obszar, na którym pozyskiwany jest podkarpacki miód spadziowy obejmuje 17 nadleśnictw i dwa parki narodowe. Ma specyficzny korzenny zapach oraz delikatny lekko słodki, typowo żywiczny smak. Posiada zabarwienie od ciemnobrązowego z zielonkawymi refleksami aż do prawie czarnego przed krystalizacją. Miód drahimski (CHOG). Drahim to pierwotna nazwa miejscowości Stare Drawsko, gdzie pszczelarstwo ma kilkuwiekową tradycję. Pod tą marką może być sprzedawanych pięć różnych miodów: wrzosowy, gryczany, rzepakowy, lipowy i wielokwiatowy, pochodzących z pasiek leżących na terenie czterech gmin na Pojezierzu Drawskim: Czaplinka, Wierzchowa, Barwic i Bornego Sulinowa oraz Nadleśnictwa Borne Sulinowo. Znajdują się tutaj ogromne wrzosowiska, piękne aleje starych lip, akacjowe zagajniki i barwiące krajobraz na żółto i czerwono uprawy rzepaku i gryki. Blisko dwustu pszczelarzy pozyskuje miód, zachowując tradycje tego ginącego już zawodu. Dzięki tradycji oraz niezwykłej czystości środowiska i wyjątkowej trosce o rodziny pszczele, miód ten jest najwyższej jakości. Producenci miodów drahimskich stosują jednakowy wzór etykiet i jednakowe opakowania. Swoją specyfikę miody te zawdzięczają warunkom klimatycznym i glebowym, sprzyjającym występowaniu charakterystycznych dla tego regionu roślin (lipa, gryka, rzepak czy ogromne połacie wrzosowisk oraz różnorodna roślinność leśna i łąkowa), będących cennym pożytkiem dla pszczół.
Miód kurpiowski (CHOG). Różnorodność rosnących w Puszczy Zielonej i Białej na Kurpiach drzew, roślin i ziół nadaje tutejszym miodom specyficzny korzenny zapach i delikatny lekko słodki smak: wielokwiatowy, lipowy, akacjowy, spadziowy. Pszczelarstwo na tych terenach ma wielowiekową tradycję mieszkańcy Kurpi zajmowali się bartnictwem już we wczesnym średniowieczu. Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich (CHOG). Wyjątkowy miód, o bursztynowo-herbacianej barwie i galaretkowatej konsystencji. Swą niepowtarzalną jakość zawdzięcza obszarowi geograficznemu, skąd pozyskiwany jest nektar. Na terenie Borów Dolnośląskich, gdzie były rozległe poligony wojskowe, zachowały się od ponad wieku w prawie nietkniętym stanie zwarte kompleksy czystych ekologicznie wrzosowisk, stanowiących wyjątkowy pożytek dla pszczół. Nektar wrzosowy nadaje miodowi specyficzny skład, ostry i lekko gorzkawy smak oraz charakterystyczny zapach.
ALKOHOLE MIODY PITNE Miód pitny jest napojem o charakterze zbliżonym do wina, uzyskiwanym w procesie fermentacji alkoholowej z brzeczki miodowej, czyli rozcieńczonego miodu pszczelego. Półtorak -miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej połową jednostki objętości wody. - produkowany z miodu pszczelego nektarowego - 1 litr miodu pitnego Półtorak zawiera 720 g miodu naturalnego - dojrzewa ok. 5 lat - zawartość alkoholu 16% Dwójniak -miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej jedną jednostką objętości wody. - produkowany z miodu pszczelego nektarowego o łagodnym smaku -1 litr miodu pitnego zawiera 610 g miodu naturalnego - dojrzewa przynajmniej 1,5 roku - zawartość alkoholu - 16% Trójniak -miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej dwiema jednostkami objętości wody. - produkowany z miodu pszczelego nektarowego -1 litr miodu pitnego zawiera 420 g miodu naturalnego - dojrzewa do dwóch lat - zawartość alkoholu -13% Czwórniak -miody, dla których brzeczka powstaje z jednej jednostki objętości miodu rozcieńczonej trzema jednostkami objętości wody. - produkowany z miodu pszczelego nektarowego - 1 litr miodu pitnego Czwórniak zawiera 320 g miodu naturalnego - dojrzewa do 1 roku - zawartość alkoholu - 11%
Olej rydzowy (GTS) - Tradycyjny produkt z Wielkopolski. Rydz to potoczna nazwa lnianki (łac. Camelina sativa L.) - jednej z najstarszych uprawnych roślin oleistych, blisko spokrewnionej z rzepakiem. Roślina ta była popularna na terenach polski przed trzema tysiącami lat. Olej rydzowy posiada charakterystyczny zapach i cebulowogorczycowy (lekko korzenny) smak. Ma ciepłą, złocistą i złocisto-zielonkawą barwę. Jego cechą jest wysoka trwałość oraz duża wartość odżywcza, posiada szczególnie dużą ilość antyutleniaczy i niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT).