K-PS.1.IL/ 0932/6/2008 PROTOKÓŁ z kontroli problemowej przeprowadzonej w dniu 09 maja 2008r. w Domu Pomocy Społecznej w Kołobrzegu Na podstawie art.22 pkt 8 i 10 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz.593 ze zm.) do zadań Wojewody naleŝy nadzór nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej i jakością świadczonych przez nie usług określonych w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 217, poz.1837). Wojewoda w wyniku przeprowadzanych przez zespół inspektorów czynności moŝe wydać jednostce organizacyjnej pomocy społecznej albo jednostce kontrolowanej zalecenia pokontrolne. Natomiast zgodnie z art.129 ustawy o pomocy społecznej w przypadku niepodjęcia lub niewykonania czynności wynikających z zaleceń pokontrolnych, mających na celu ograniczenie lub likwidację stwierdzonych, istotnych uchybień lub nieprawidłowości w zakresie działań i usług objętych standardami, świadczonych przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej albo kontrolowane jednostki, wojewoda moŝe orzec o czasowym lub stałym cofnięciu zezwolenia na prowadzenie placówki. Kontrolę, na podstawie UpowaŜnienia Wojewody Zachodniopomorskiego przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Polityki Społecznej Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie Delegatura w Koszalinie Kontrolę przeprowadzono zgodnie z planem kontroli zewnętrznych na I półrocze 2008r. Okres objęty kontrolą: 01 stycznia 2007r. 08 maja 2008r. Oznaczenie jednostki kontrolowanej: adres: Dom Pomocy Społecznej 78-100 Kołobrzeg ul.katedralna 46-48 typ Domu: dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie liczba miejsc : 14 Imię i nazwisko Kierownika jednostki Barbara Szczeglik Podmiot prowadzący: Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Kołobrzegu Dom funkcjonuje w oparciu o Regulamin Organizacyjny Domu Pomocy Społecznej w Kołobrzegu przyjęty Uchwałą Nr 12/2001 Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Kołobrzegu z dnia. 12.04.2001r. Aneksem Nr 1 przyjętym Uchwałą Nr 01/2006 z dnia 09.01.2006r. wprowadzono zmiany wynikające z aktualnie obowiązujących podstaw prawnych. Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Kołobrzegu w dniu 30.12.2003r. zawarło umowę ze Starostą Kołobrzeskim na realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, polegającego na świadczeniu na rzecz 14 dorosłych osób niepełnosprawnych intelektualnie całodobowej opieki na poziomie obowiązującego standardu. Obowiązująca od 01.01.2004r. umowa została zawarta na czas nieokreślony Pozycja w Rejestrze Domów Pomocy Społecznej Wojewody Zachodniopomorskiego 1
2 Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Kołobrzegu posiada wydaną przez Wojewodę Zachodniopomorskiego na czas nieokreślony decyzję Nr 1/2006 z dnia 24 lutego 2006r. na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej w Kołobrzegu. Przedmiot kontroli: Realizacja indywidualnych planów wsparcia mieszkańców Domu Kontrolą objęto następujące zagadnienia: I. Kwalifikacje pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego II. Stopień i efekty realizacji indywidualnych planów wsparcia mieszkańców Domu III. Dokumentacja pracowników socjalnych oraz świadczenie pracy socjalnej W protokóle zastosowano następujące skróty i oznaczenia: o Wojewoda Wojewoda Zachodniopomorski o ustawa o pomocy społecznej - ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz.593 ze zm.) o rozporządzenie w sprawie domów pomocy społecznej - Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 217, poz.1837). o DPS lub Dom Dom Pomocy Społecznej w Kołobrzegu o Mieszkaniec Mieszkaniec Domu o Zespół lub ZTO zespół terapeutyczno-opiekuńczy o IPW lub Plan indywidualny plan wsparcia o PPK pracownik pierwszego kontaktu o WTZ Warsztaty Terapii Zajęciowej o ZAZ Zakład Aktywizacji Zawodowej W toku kontroli informacji udzielała Pani Kierownik Domu Ustalenia ogólne i statystyczne dot. mieszkańców Domu stan na dzień kontroli o stan mieszkańców na dzień kontroli: 14, nikt nie przebywał poza placówką o przyjęci na podstawie decyzji wydanej przed 01.01.2004r., finansowani z budŝetu Wojewody 13 o przyjęci na podstawie decyzji wydanej po 01.01.2004r.- 1 o zwolnieni z odpłatności: 0 o uczestnicy Warsztatów Terapii Zajęciowej 8, Zakładu Aktywizacji Zawodowej 2 o stan mieszkańców nie opuszczających łóŝek 0 o stan mieszkańców poruszających się przy pomocy sprzętu ortopedycznego - 1 osoba korzysta na zewnątrz budynku z wózka inwalidzkiego o upośledzeni umysłowo: w stopniu znacznym 11, umiarkowanym 3 o wiek mieszkańców 27 67 lat o w okresie kontrolowanym: nie było ruchu mieszkańców o sytuacja prawna mieszkańców: całkowicie ubezwłasnowolnieni 6 osób z tego dla 1 osoby funkcję tę pełni pracownik Domu o dowody osobiste (przebieg wymiany) wszyscy mieszkańcy posiadają nowy dowód osobisty
3 I. Kwalifikacje pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego W Domu Pomocy Społecznej w Kołobrzegu na dzień kontroli jest zatrudnionych 9 osób wszyscy w pełnym wymiarze czasu pracy, są to: Pracownik socjalny i k.o. 1 osoba (wykształcenie wyŝsze mgr socjologii) Opiekun-pielęgniarka 2 osoby (wykształcenie średnie medyczne) Opiekun-dietetyk 1 osoba (wykształcenie średnie ) Opiekunowie 3 osoby (1 osoba wykształcenie wyŝsze, 1 osoba licencjat, 1 osoba w trakcie studiów licencjackich) Sprzątaczka 1 osoba Według informacji kierownika Domu od 12.05.2008r. będzie zatrudniona na etacie opiekunapielęgniarki jeszcze 1 osoba. Bezpośredni nadzór nad ich pracą sprawuje Kierownik Domu. Wymagania kwalifikacyjne pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej w tym m.in. w domach pomocy społecznej określa Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 146/2005, poz.1222 ze zm.dz.u. Nr 73/2008 poz.430). Analiza akt osobowych pracowników nie wykazała nieprawidłowości w zakresie wymogów formalnych związanych z przygotowaniem zawodowym pracowników na podstawie cyt. Rozporządzenia. Mieszkańcy mają zapewniony stały kontakt z psychologiem w znajdujących się w tym samym budynku Warsztatach Terapii Zajęciowej i w Zakładzie Aktywizacji Zawodowej (4 osoby) W poszczególnych porach doby, w kontekście dostosowania do potrzeb mieszkańców opiekunowie pracują w systemie 8 godzinnym, trzyzmianowym: (I zmiana godziny: 6.00-14.00 II zmiana 14.00-22.00, III zmiana 22.00-6.00) Pozostali pracownicy Zespołu pracują w systemie 8 godzinnym (7.00-15.00) Posiłki są przygotowywane przez opiekuna-dietetyka, a rozdzielane przez obecnych na zmianie opiekunów PoniewaŜ w skład ZTO wchodzi 7 osób zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy (Zarządzenie Nr 1/2007 kierownika Domu Pomocy Społecznej w Kołobrzegu): pracownik socjalny, 2 opiekunki-pielęgniarki, opiekun-dietetyk oraz 3 opiekunów, wskaźnik zatrudnienia (7:14) 0,5 jest zgodny z wymaganym dla domu dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie w 6 pkt 3 lit. d Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 217, poz.1837). Pracownicy zespołu terapeutyczno-opiekuńczego w okresie kontrolowanym wzięli udział w 3 szkoleniach zgodnie z załączoną informacją. Tematyka szkoleń w 2007r. była zgodna z 6 ust.2 pkt 4 Rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej. Zaświadczenia o szkoleniach znajdują się w aktach osobowych pracowników (Zał. Nr 1 : Zarządzenie Dyrektora DPS w Kołobrzegu Nr 1/2008, Struktura i zatrudnienie pracowników DPS w Kołobrzegu, Tematyka szkoleń pracowników DPS w 2007r.)
4 II. Stopień i efekty realizacji indywidualnych planów wsparcia mieszkańców Domu. Podstawowe zadanie zespołu terapeutyczno-opiekuńczego jakim jest opracowywanie i realizacja indywidualnych planów wsparcia reguluje 2 i 3 Rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 19 października 2005r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 217, poz.1837). W okresie objętym kontrolą Zespół Terapeutyczno-Opiekuńczy w DPS w Kołobrzegu funkcjonował na podstawie: o Zarządzenia Nr 1/2007 kierownika Domu Pomocy Społecznej w Kołobrzegu z dnia 01.01.2007r. w sprawie powołania Zespołu Terapeutyczno-Opiekuńczego w DPS w Kołobrzegu o Zarządzenia Nr 1/2008 kierownika Domu Pomocy Społecznej w Kołobrzegu z dnia 01.01.2008 r. dotyczącego składu Zespołu o Zarządzenia Nr 2/2008 kierownika Domu Pomocy Społecznej w Kołobrzegu z dnia 03.03.2008r. dotyczącego zmiany w składzie Zespołu Na mocy wymienionych Zarządzeń w skład Zespołu wchodzi wymienionych imiennie 7 osób (pracownik socjalny, 2 opiekunki-pielęgniarki, opiekun-dietetyk oraz 3 opiekunów). Przewodniczącym Zespołu jest pracownik socjalny. W okresie kontrolowanym kaŝdy mieszkaniec miał przydzieloną osobę pierwszego kontaktu. Pracownikami Pierwszego Kontaktu jest 6 członków Zespołu. KaŜdy z nich ma pod opieką 1-3 mieszkańców. Zgodnie z 2 pkt.3 wymienionych Zarządzeń do zadań Zespołu naleŝy opracowywanie indywidualnego planu wsparcia mieszkańca, wspólna z nim realizacja oraz ocena podjętych działań. Z posiedzeń Zespołu, które odbyły się w okresie kontrolowanym sporządzano protokóły zawierające ogólne problemy jakie były podczas nich omawiane. Protokóły podpisane są przez uczestników spotkania. Stwierdzono natomiast brak w nich konkretnych ustaleń jakie poczyniono w stosunku do poszczególnych mieszkańców. W związku z tym trudno na ich podstawie stwierdzić czy indywidualne plany wsparcia mieszkańców są wynikiem ustaleń Zespołu. Rozporządzenie w sprawie domów pomocy społecznej nie precyzuje, jak ma wyglądać dokumentacja prowadzona przez pracowników pierwszego kontaktu, stwierdza natomiast, Ŝe celem prowadzenia Planów jest określenie indywidualnych potrzeb mieszkańca oraz zakresu usług bytowych, opiekuńczych i wspomagających oraz, Ŝe powinny być one formułowane indywidualnie dla kaŝdego mieszkańca. Indywidualne plany wspierania mieszkańca w DPS w Kołobrzegu są opracowane dla wszystkich mieszkańców. Zgodnie z wyjaśnieniem Kierownika Domu wszyscy mieszkańcy, których stan zdrowia i gotowość do uczestnictwa na to pozwala są zapoznani z opracowanymi dla nich planami. W planach brak jest potwierdzenia, Ŝe mieszkaniec zapoznał się z planem i przyjął go do realizacji. Szczegółowej analizie poddano 5 Planów mieszkańców o róŝnym stopniu upośledzenia umysłowego. Dokumentacja przechowywana jest w biurze, w zamykanej na zamek patentowy szafie do której dostęp ma jedynie Kierownik i pracownicy pierwszego kontaktu. Z dokumentacji wynika, Ŝe pierwsze Plany dla mieszkańca opracowane były w okresie krótszym aniŝeli 6 miesięcy od dnia przybycia. Dokumentacja PPK prowadzona jest wg Skali Aktywności i Strategii Aktywizacji Mieszkańca Domu Pomocy Społecznej Arkusz Indywidualny Zb.Tarkowskiego, C.Jurkiewicz, Wydawnictwo Fundacji ORATOR, Lublin 1997r. Ponadto kaŝdy
5 mieszkaniec ma sporządzoną szczegółową Analizę Diagramu PAC 1 wg H.C.Gunzburga wskazującą sfery, które wymagają u niego rewalidacji, ze wskazaniem kierunku i sposobu osiągania poŝądanych celów. Na tej podstawie konstruuje się indywidualne plany wsparcia w których określa się zakres usług wymaganych przez mieszkańca w związku z posiadanymi przez niego zasobami oraz wskazuje kierunki jego samorealizacji i aktywizacji celem pozyskiwania przez niego nowych zasobów. Dokumentacja IPW zawiera informacje dotyczące zmian jakie zaszły pod wpływem podejmowanych przez DPS oddziaływań. Plany są sporządzane kwartalnie a ich realizacja po upływie tego terminu oceniana. W ramach aktywizacji mieszkańców podejmowanych jest cyklicznie szereg działań jak np. turnusy rehabilitacyjne, trening kulinarno-porzadkowy na terenie DPS, coniedzielne i z okazji świąt nakazanych wyjścia do kościoła na Mszę Św., wyjścia na basen i mecze koszykówki rozgrywane przez lokalną druŝynę, czynne uczestnictwo w zawodach wędkarskich i sportowych, wycieczki krajoznawcze i zagraniczne itp. III. Dokumentacja pracownika socjalnego oraz świadczenie pracy socjalnej Pracownik socjalny zatrudniony w DPS w Kołobrzegu posiada stosowne kwalifikacje, zgodnie z art.156 ust.1a ustawy o pomocy społecznej. Ze względu na małą liczbę mieszkańców tj.14 pracownik socjalny zatrudniony jest na ¾ etatu oraz dodatkowo w ramach ¼ etatu pełni funkcję pracownika ko. Zadaniem pracownika socjalnego w ramach pracy socjalnej jest wspieranie i wspomaganie mieszkańców we wszystkich sprawach dotyczących ich Ŝycia codziennego począwszy od pomocy w zakupach poprzez załatwianie wszystkich spraw urzędowoadministracyjnych, np. występowanie do PFRON w sprawie dofinansowania do turnusów rehabilitacyjnych w których rokrocznie uczestniczą wszyscy mieszkańcy. Do udziału w turnusach, a takŝe wyjazdach rekreacyjnych zapraszani są członkowie rodzin mieszkańców. WaŜnym zagadnieniem w działaniach pracownika socjalnego jest bowiem stymulowanie i pomoc w nawiązywaniu oraz utrzymywaniu kontaktów z rodzinami oraz rozmowy indywidualne i grupowe pomagające rozwiązać problemy dnia codziennego. Do zadań pracownika socjalnego naleŝy takŝe oddziaływanie na pozostałych pracowników Domu w zakresie kształtowania prawidłowych postaw i wzajemnych relacji międzyludzkich, stosunku do mieszkańców Domu m.in. poprzez aktywne uczestnictwo w Zespole Terapeutyczno-Opiekuńczym oraz ścisła współpraca z terapeutami Warsztatów Terapii Zajęciowej i Zakładu Aktywizacji Zawodowej. Jest rzecznikiem mieszkańców takŝe wobec otoczenia zewnętrznego, które niejednokrotnie wykazuje brak zrozumienia dla postaw osób niepełnosprawnych intelektualnie. Do podstawowej dokumentacji prowadzonej przez pracownika socjalnego naleŝą akta osobowe mieszkańców. Akta te są przechowywane w szafie w biurze i właściwie zabezpieczone. KaŜdy mieszkaniec ma załoŝona odrębną teczkę znajdującą się w segregatorze (po 2 teczki). Dostęp do nich ma tylko pracownik socjalny i kierownik Domu. Podczas kontroli sprawdzono wybiórczo Akta Osobowe 6 mieszkańców Z analizy powyŝszych akt osobowych wynika, Ŝe mieszkańcy Domu posiadają decyzje kierujące (osoby przyjęte po 31.12.2003r równieŝ decyzje o umieszczeniu), decyzje o odpłatności, spis posiadanych rzeczy osobistych oraz oświadczenia, Ŝe oni lub ich opiekunowie zostali zapoznani z moŝliwością bezpiecznego przechowywania przedmiotów wartościowych i środków finansowych w depozytach Domu. W kaŝdej teczce znajduje się arkusz ewidencyjny mieszkańca. Akta osobowe ponadto zawierają inną dokumentację dot. mieszkańca (np. kserokopię dowodu osobistego, wywiad rodzinny (środowiskowy), Postanowienia Sądu, wypis z treści orzeczenia o stopniu niepełnosprawności lub grupie
6 inwalidzkiej, kompleksową ocenę psychologiczną, dokumentację o zatrudnieniu lub uczestnictwie w WTZ, informacje o dochodach, pisma wysyłane w jego sprawie do róŝnych urzędów i instytucji itp.). KaŜde wyjście mieszkańca na zewnątrz odnotowywane jest w Zeszycie wyjść, którego prowadzenie jest nadzorowane przez pracownika socjalnego. Pracownik socjalny nadzoruje równieŝ czynności związane z ubieganiem się o zwrot odpłatności za pobyt mieszkańca poza domem pomocy społecznej za okres nie przekraczający 21 dni w roku kalendarzowym (art.63 ust.1 ustawy o pomocy społecznej). W czasie trwania kontroli pracownik socjalny był w trakcie przygotowywania wniosków do właściwych organów o zmianę odpłatności mieszkańców w związku z waloryzacją rent socjalnych. W zakresie sprawdzonej dokumentacji nie stwierdzono nieprawidłowości w jej prowadzeniu. W okresie objętym kontrolą ani w czasie trwania kontroli mieszkańcy lub ich opiekunowie nie zgłaszali skarg na funkcjonowanie placówki. Podsumowując kontrolę w Domu Pomocy Społecznej w Kołobrzegu zespół kontrolny stwierdza, Ŝe w zakresie tematyki objętej kontrolą nie zachodzi konieczność wydania zaleceń pokontrolnych Na tym kontrolę zakończono i odnotowano w zeszycie kontroli pod pozycją 12. Przed podpisaniem protokółu kontroli, kontrolowany moŝe zgłosić zastrzeŝenia na piśmie, co do jego treści w ciągu 7 dni od dnia otrzymania do podpisu. Odmowa podpisania protokółu powinna być poprzedzona złoŝeniem pisemnych wyjaśnień przyczyn odmowy nie stanowi przeszkód do wszczęcia postępowania pokontrolnego. Protokół sporządzono w czterech jednobrzmiących egzemplarzach, które otrzymują: 1.DPS w Kołobrzegu 2.Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób Upośledzonych Umysłowo Koło w Kołobrzegu 3..Starosta Kołobrzeski 4.ZUW w Szczecinie Wydział Polityki Społecznej