WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY W SZCZECINIE Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych w województwie zachodniopomorsim w 2012 rou Opracowanie: Wydział Badań i Analiz Szczecin 2013
WSTĘP... 3 ROLA I ZNACZENIE MONITORINGU... 3 UWAGI METODOLOGICZNE... 5 PODSTAWOWE DEFINICJE... 6 1. SYTUACJA NA RYNKU PRACY W 2012 ROKU... 10 1.1. BEZROBOCIE W POLSCE WEDŁUG EUROSTAT... 11 1.2. BEZROBOCIE REJESTROWANE W POLSCE... 12 1.3. BEZROBOCIE REJESTROWANE W WOJEWÓDZTWIE ZACHODNIOPOMORSKIM I W POWIATACH... 13 1.4. OSOBY W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY... 17 1.5. BILANS BEZROBOCIA W WOJEWÓDZTWIE... 18 1.6. STRUKTURA ZAREJESTROWANYCH BEZROBOTNYCH WEDŁUG WIEKU, WYKSZTAŁCENIA, STAŻU PRACY I CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY... 22 1.7. BEZROBOTNI WEDŁUG RODZAJU DZIAŁALNOŚCI, OSTATNIEGO MIEJSCA PRACY (KLASYFIKACJA PKD)... 25 2. ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW... 28 2.1. STRUKTURA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW... 28 2.2. NAPŁYW DO BEZROBOCIA... 32 2.3. ZAWODY GENERUJĄCE DŁUGOTRWAŁE BEZROBOCIE... 36 2.4. BEZROBOTNI WEDŁUG RODZAJU DZIAŁALNOŚCI, OSTATNIEGO MIEJSCA PRACY... 38 3. ANALIZA WOLNYCH MIEJSC PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ... 39 3.1. NAPŁYW WOLNYCH MIEJSC PRACY I MIEJSC AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ WEDŁUG ZAWODÓW... 41 4. ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH... 49 4.1. ZAWODY DEFICYTOWE... 51 4.2. ZAWODY W RÓWNOWADZE... 53 4.3. ZAWODY NADWYŻKOWE... 55 5. ZAWODY DEFICYTOWE I NADWYŻKOWE W POWIATACH... 56 WNIOSKI... 63
Wstęp Instytucje przeciwdziałające bezrobociu z całą pewnością wyorzystują wszystie środi, tórymi dysponują, by zapobiec sutom bezrobocia. JednaŜe samo przeciwdziałanie nie jest jedyną słuszną drogą do wyeliminowania choroby cywilizacji. Daje się zauwaŝyć, moŝliwość ingerencji w wyształcenie przyszłych młodych osób, tóre dopiero wejdą na ryne pracy. I w tej przestrzeni naleŝy szuać sutecznego sposobu przeciwdziałania bezrobociu, juŝ w oresie samego ształcenia młodej osoby, gdy nie zawsze świadomie wybiera tą czy inną szołę, ten czy inny ierune ształcenia. Do priorytetowych zadań instytucji zajmujących się problematyą rynu pracy naleŝy suteczne prognozowanie zawodów przyszłościowych i wsazywanie na te dziedziny, w tórych naleŝy, co najmniej zmniejszyć ilość uczącej się młodzieŝy lub całowicie zmienić ieruni ształcenia. Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie za jeden z najistotniejszych ierunów badania rynu uznał, systematyczną obserwację wojewódziego rynu pracy pod ątem ształtowania się popytu i podaŝy siły roboczej w przeroju zawodowym. Rozpoczęto bieŝącą oordynację szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego z potrzebami rynu pracy, a taŝe diagnozowanie atualnej sytuacji bezrobocia w województwie zachodniopomorsim oraz oreślenia walifiacji zawodowych osób bezrobotnych do potrzeb rynu pracy. Podjęto próbę, stworzenia swoistego narzędzia słuŝącego oreślaniu zawodów mających tendencję rozwoju oraz zaniających na rynu pracy, a taŝe tych, tórych podaŝ równowaŝy się popytem. Na tej podstawie formułowane są oceny, wniosi i rótotrwałe prognozy niezbędne dla prawidłowego funcjonowania systemu ształcenia i szolenia bezrobotnych. Rola i znaczenie monitoringu WdroŜenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych pozwoli w szczególności na 1 : oreślenie ierunów i natęŝenia zmian zachodzących w struturze zawodowowalifiacyjnej na loalnych, regionalnych i rajowym rynu pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowowalifiacyjnych w uładzie loalnym, regionalnym i rajowym, oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, zapewniając więszą efetywność organizowanych szoleń, bieŝącą oretę poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego (dotyczy władz oświatowych oraz dyrecji szół), 1 Zalecenia Metodyczne do prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych, Ministerstwo Gospodari i Pracy, Departament Rynu Pracy, Warszawa 2003 r., s. 8-9. 3
usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyŝowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzysanie informacji o planowanych ofertach pracy na ro przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Ponadto, informacje o bezrobociu i ofertach pracy według zawodów posłuŝą w szczególności, jao źródło informacji do: dostosowania poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego do potrzeb rynu pracy, prowadzenia racjonalnej i zgodnej z realiami rynu pracy gospodari środami Funduszu Pracy, pozostającymi w dyspozycji powiatowych urzędów pracy, w zaresie asygnowania środów na atywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie w zaresie programów specjalnych i atywizacji absolwentów, opracowywania przez samorządy loalne strategii działania oraz oceny i weryfiacji ich załoŝeń w części dotyczącej łagodzenia sutów bezrobocia oraz promocji zatrudnienia, planowania działań przez instytucje i organizacje współpracujące na loalnym rynu pracy w zaresie przeciwdziałania bezrobociu, podnoszenia jaości poradnictwa zawodowego, poprzez bieŝące wsazywanie doradcom zawodowym profesji poszuiwanych przez loalnych pracodawców oraz taich, na tóre maleje zapotrzebowanie, stworzenia pratycznego systemu wymiany informacji o wzajemnych powiązaniach, zachodzących pomiędzy potrzebami rynu pracy i systemem eduacyjnym, ta dla instytucji rynu pracy, ja instytucji eduacyjnych, usprawnienia pośrednictwa pracy, poprzez dostarczanie informacji zawodoznawczych charateryzujących stan i ewolucję rynów zatrudnienia (ze szczególnym uwzględnieniem zawodów deficytowych i nadwyŝowych) w środowisach loalnych, stworzenia podstaw do dysusji o orecie ierunów strutury i treści ształcenia zgodnie z wymogami poszczególnych rynów pracy, uświadomienia pracowniom instytucji rynu pracy, sali niedostosowania strutury zawodów/specjalności do potrzeb rynu pracy, wyposaŝenia przedstawicieli instytucji eduacyjnych w wiedzę o stanie i ewolucji rynu pracy w województwie i (odpowiednim) powiecie, podniesienia wiedzy przedstawicieli instytucji eduacyjnych o procesie dostosowania eduacji do wymagań wojewódziego i powiatowego rynu zatrudnienia, 4
uzysania przez przedstawicieli instytucji eduacyjnych wiedzy, niezbędnej do prowadzenia bieŝącej oordynacji eduacji z zatrudnieniem, podniesienia świadomości przedstawicieli instytucji zajmujących się ryniem pracy i ryniem eduacyjnym o onieczności prowadzenia zintegrowanych działań na rzecz dostosowania systemu ształcenia do potrzeb rynu pracy. Załada się, Ŝe głównymi uŝytowniami informacji zawartych w opracowaniu będą: Urząd Marszałowsi Województwa Zachodniopomorsiego, Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie i powiatowe urzędy pracy z terenu województwa zachodniopomorsiego, loalne władze oświatowe i dyrecje szół ponadgimnazjalnych oraz placówi nauowo badawcze, zainteresowane loalne organy rządowe i samorządowe, instytucje i organizacje społeczno polityczne z terenu województwa zachodniopomorsiego zainteresowane współdziałaniem na rynu pracy, Ministerstwo Pracy i Polityi Społecznej, instytucje szoleniowe. Uwagi metodologiczne Monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych jest prowadzony w oparciu o ujednolicone dla całego raju zalecenia metodyczne, opracowane przez Departament Rynu Pracy Ministerstwa Pracy i Polityi Społecznej. Zgodnie z zaleceniami metodycznymi raporty z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych opracowywane są, co pół rou na poziomie powiatu, województwa i raju przez publiczne słuŝby zatrudnienia. Podstawowym źródłem informacji, są dane statystyczne zawarte w sprawozdaniu MPiPS-01 załączni 2 Bezrobotni według rodzaju działalności, ostatniego miejsca pracy, poszuujący pracy oraz wolne miejsca pracy i miejsca atywizacji zawodowej oraz załączni 3 Bezrobotni oraz wolne miejsca pracy i miejsca atywizacji zawodowej według zawodów i specjalności. Dane liczbowe o bezrobociu i wolnych miejscach pracy i miejscach atywizacji zawodowej w rou, uzysane z powiatowych urzędów pracy województwa zachodniopomorsiego opracowano, posługując się nazwami grup zawodów, zawodów i specjalności zgodnymi z obowiązującą od 1 lipca 2010 rou nową lasyfiacją wprowadzoną rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityi Społecznej z dnia 27 wietnia 2010 r. w sprawie lasyfiacji zawodów i specjalności na potrzeby rynu pracy oraz zaresu jej stosowania (Dz. U. Nr 82 z dnia 17 maja 2010 r., poz. 537). Uład lasyfiacji zawodów 5
i specjalności, ryteria lasyfiacyjne oraz system odowy przyjęto zgodnie z Międzynarodowym Standardem ISCO-08. UŜywane w teście opracowania oreślenia: zawód, zawody i specjalności, grupa zawodów wynia z nazewnictwa stosowanego w Klasyfiacji zawodów i specjalności. Strutura lasyfiacji jest wyniiem grupowania zawodów na podstawie podobieństwa walifiacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obydwu aspetów walifiacji, tj. ich poziomu i specjalizacji. Wymienione ryteria posłuŝyły grupowaniu poszczególnych zawodów i specjalności w grupy elementarne, a te z olei w bardziej zagregowane grupy średnie, duŝe i wielie. W efecie strutura lasyfiacji obejmuje: 10 grup wielich (od jednocyfrowy), 43 grupy duŝe wewnętrzny podział grup wielich (od dwucyfrowy), 132 grupy średnie wewnętrzny podział grup duŝych (od trzycyfrowy), 444 grupy elementarne wewnętrzny podział grup średnich (od czterocyfrowy), 2 360 zawodów i specjalności tworzących grupy elementarne (od sześciocyfrowy). Ponadto, przy monitoringu uwzględniono taŝe poziom i struturę bezrobotnych oraz zgłaszanych wolnych miejsc pracy i miejsc atywizacji zawodowej według Polsiej Klasyfiacji Działalności, tóra obowiązuje na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 rou w sprawie Polsiej Klasyfiacji Działalności (PKD). Podstawowe definicje Dane wyniowe z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyŝowych oreślone są za pomocą wsaźnia intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodu. Celem właściwej interpretacji danych naleŝy przytoczyć podstawowe definicje uŝywanych pojęć. Przez monitoring zawodów deficytowych i nadwyŝowych naleŝy rozumieć proces systematycznego obserwowania zjawis zachodzących na rynu pracy dotyczących ształtowania popytu na pracę i podaŝy zasobów pracy w przeroju terytorialno-zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosów i rótotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funcjonowania systemów szolenia bezrobotnych oraz ształcenia zawodowego. Przez zawód deficytowy naleŝy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy wyŝsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. Przez zawód nadwyŝowy naleŝy rozumieć zawód, na tóry występuje na rynu pracy mniejsze zapotrzebowanie niŝ liczba osób poszuujących pracy w tym zawodzie. 6
Zawody deficytowe i nadwyŝowe oreślane są za pomocą wsaźnia intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodów mierzonej stosuniem średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w badanym oresie do średniej miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, w badanym oresie. Średnia miesięczna nadwyŝa (deficyt) podaŝy siły roboczej w zawodzie ( N I ) N I gdzie: = B I O I B I - średnia miesięczna liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie danym rou, O I - średnia miesięczna liczba zgłoszonych ofert pracy w zawodzie w danym rou, przy czym wielości te są obliczane według wzorów: B I 6 1 = i= 6 B i O 6 1 = i= I gdzie: Bi O 6 i - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w i-tym miesiącu w zawodzie Oi - liczba zgłoszonych ofert pracy w i-tym miesiącu w zawodzie Wsaźni intensywności nadwyŝi (deficytu) zawodów ( W n, I ) jest syntetyczną miarą zapotrzebowania na dany zawód. Powstaje poprzez podzielenie średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie, przez średnią miesięczną liczbę zarejestrowanych osób w tym zawodzie. Im wsaźni uzysuje więszą wartość, tym zawód, do tórego odnosi się jest bardziej nadwyŝowy, a więc jest więcej zarejestrowanych osób w tym zawodzie, niŝ ofert pracy dla osób w tym zawodzie. Dla tego wsaźnia charaterystyczne są trzy przypadi: Gdy wartość wynosi zero (0) wsaźni osiąga tą wartość, gdy nie wpłynęły oferty w danym zawodzie oraz nit nie zarejestrował się w tym zawodzie bądź, gdy nie zgłoszono ofert pracy w danym zawodzie a nastąpiło zarejestrowanie bezrobotnego (-ych) w tym zawodzie, 7
Gdy wartość wynosi MAX to sytuacja, w tórej wartość liczbowa nie moŝe być podana ze względu na reguły matematyczne. Zachodzi, gdy do urzędów pracy wpłynęły oferty w danym zawodzie, lecz w tym zawodzie nit nie zarejestrował się, jao bezrobotny (dzielenie przez zero jest niedopuszczalne), Gdy wartość ształtuje się w oolicach jedności (1) to sytuacja, w tórej mniej O W n, I = B gdzie: O I, BI więcej (bądź doładnie tyle samo) jest zgłaszanych ofert pracy w danym zawodzie, co zarejestrowanych bezrobotnych w tym zawodzie. Oznacza względną bądź idealną równowagę. I I są oreślone wzorami Przyjęto, Ŝe zawody o wsaźniu: W, < 0,9 to zawody nadwyŝowe, n I 0,9 W, 1,1 to zawody zrównowaŝone (wyazujące równowagę na rynu pracy), n I n I W, > 1,1 to zawody deficytowe Wsaźni szansy uzysania oferty w zawodzie ( W s, I ) wsaźni ten jest wyniiem dzielenia średniej liczby ofert pracy w danym zawodzie przez średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w danym zawodzie. Im więsza wartość wsaźnia tym więsza szansa uzysania pracy w danym zawodzie. PO W s, I = PB gdzie: I I PO I - średnia miesięczna liczba ofert pracy w zawodzie w danym rou, będąca w dyspozycji powiatowego urzędu pracy, obliczana według wzoru: PO I PO = przy czym POt 1 t 1 6 + O I - liczba ofert pracy w zawodzie, będąca do dyspozycji powiatowego urzędu pracy w ońcu poprzedniego rou (t-1) 8
O I - liczba ofert pracy w zawodzie, zgłoszona do powiatowego urzędu pracy danym rou oraz PB I - średni miesięczny poziom rejestrowanego bezrobocia w zawodzie w danym rou obliczany metodą uproszczoną według wzoru: przy czym: PBt 1 PB I PB = t 1 + PB 2 - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu poprzedniego rou PB I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie w ońcu danego rou. I Wsaźni długotrwałego bezrobocia w zawodzie ( W, ) wartość wsaźnia informuje ile procent bezrobotnych zarejestrowanych w danym zawodzie pozostaje w rejestrach powiatowych urzędów pracy, co najmniej 12 miesięcy. Im więsza wartość wsaźnia tym więcej osób jest długotrwale bezrobotnych w danym zawodzie. B W = d, I d, I BI gdzie: d I.100% B, - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie, pozostających bez pracy powyŝej 12 miesięcy, według stanu w ońcu danego rou, B I - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w zawodzie według stanu w ońcu danego rou. d I 9
1. Sytuacja na rynu pracy w 2012 rou Po sucesywnym iluletnim spadu bezrobocia notowanym w latach 2004 2008, w chwili obecnej obserwuje się pogorszenie sytuacji na rajowym i regionalnych rynach pracy. Bezrobocie rejestrowane w województwie zachodniopomorsim począwszy od ońca 2008 rou charateryzuje się stałą tendencją wzrostu. W listopadzie 2009 rou liczba osób bezrobotnych ponownie przeroczyła 100 tys., powracając do stanu z początu 2008 rou. Na oniec 2012 rou w rejestrach urzędów pracy na obszarze województwa zachodniopomorsiego pozostawało 112 521 osób poza zatrudnieniem, co w stosunu do analogicznego oresu 2011 rou oznacza wzrost bezrobocia o 3,3% (w 2011 w porównaniu do 2010 rou spade o 1%). W sali rou poprawę na zachodniopomorsim rynu pracy obserwowano jedynie w oresie marzec lipiec 2012, gdzie w stosunu do pozostałych miesięcy notowano niewielie spadi w liczbie bezrobotnych oraz mniejszą liczbę rejestracji osób bezrobotnych (prace sezonowe). ZauwaŜalny wzrost odnotowano w liczbie wolnych miejsc pracy i atywizacji zawodowej, tórymi dysponowały urzędy pracy. W 2012 rou zarejestrowano 38 730 ofert zatrudnienia tj. niemal 2,3 tys. więcej niŝ w 2011 rou. Ponadto mniejsza niŝ przed roiem liczba załadów pracy zdecydowała się na reducję etatów. W 2011 zwolnień grupowych doonano w 106 z nich (1 099 osób) wobec 100 załadów (945 osób) w analizowanym rou. Według danych GUS w 2012 rou przeciętne zatrudnienie w setorze przedsiębiorstw w województwie zachodniopomorsim wyniosło 163,9 tys. osób wobec 163,6 tys. osób w 2011 rou, a przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w setorze przedsiębiorstw 3 638,43 zł wobec 3 525,71 zł, w rou poprzednim. Według stanu na oniec grudnia 2012 rou w rejestrze REGON znajdowało się 217,0 tys. podmiotów gospodari narodowej z województwa zachodniopomorsiego wobec 214,6 tys. w analogicznym oresie rou poprzedniego.
1.1. Bezrobocie w Polsce według Eurostat Według danych Eurostatu zharmonizowana stopa bezrobocia 2 dla Polsi w grudniu 2012 rou wynosiła 10,6% tj. o 0,7% więcej niŝ w analogicznym oresie rou poprzedniego. W grupie wybranych rajów najwięszym bezrobociem na oniec rou charateryzowała się Grecja 26,8%, o 7,1% więcej niŝ w na oniec 2011 rou. Wyres 1. Zharmonizowana stopa bezrobocia w wybranych rajach w grudniu 2011 i 2012 rou (dane na dzień 05.02.2013 rou) Grecja** Hiszpania Portugalia Irlandia Słowacja Cypr Łotwa* Litwa* Bułgaria EA17 Włochy Węgry EU27 Polsa Francja Słowenia Estonia* Dania Wiela Brytania** Szwecja Finlandia Belgia Czechy Malta Rumunia* Holandia Niemcy Lusemburg Austria Norwegia** 19,7 23,2 14,6 15,0 13,9 9,7 15,7 13,7 11,8 10,7 9,5 10,8 10,0 9,9 9,9 8,6 12,1 7,7 8,4 7,5 7,6 7,1 6,7 6,5 7,5 4,9 5,6 4,9 4,2 3,4 16,5 14,7 14,7 14,7 14,1 12,3 12,3 11,7 11,2 10,9 10,7 10,6 10,6 10,0 9,9 8,0 7,8 7,8 7,7 7,5 7,5 6,7 6,5 5,8 5,3 5,3 4,3 3,5 26,8 26,1 *III wartał r. **październi r. 2011 2012 Źródło: opracowanie własne WUP na podstawie danych EUROSTAT 2 Wg metodologii Eurostat zharmonizowana stopa bezrobocia jest wyniiem przyjętej przez EUROSTAT ujednoliconej metody wyznaczania tego wsaźnia dla aŝdego z rajów członowsich. Dane obliczane są przez EUROSTAT w oparciu o wartalne wynii badania siły roboczej(badanie Atywności Eonomicznej Ludności BAEL/ Labour Force Survey LFS) oraz miesięczne dane z bezrobocia rejestrowanego. Zharmonizowana stopa bezrobocia obliczana jest, jao procentowy udział bezrobotnych w liczbie ludności atywnej zawodowo (tj. sumy pracujących i bezrobotnych). Dane te są wyrównywane sezonowo. (Źródło: Zasady metodyczne statystyi rynu pracy i wynagrodzeń.)
1.2. Bezrobocie rejestrowane w Polsce W 2012 rou w porównaniu z ubiegłym, notowano wzrost bezrobocia rejestrowanego w Polsce. W województwie mazowiecim liczba bezrobotnych w badanym oresie wyazywała się najwyŝszą tendencją wzrostową o 25 188 osób. Na oniec grudnia 2012 rou w rejestrach powiatowych urzędów pracy na obszarze raju znajdowało się łącznie 2 136,8 tys. osób bezrobotnych wobec 1 982,6 tys. w analogicznym oresie rou ubiegłego, co oznacza wzrost o 7,8%. Zarejestrowani stanowili 13,4% ludności atywnej zawodowo 3, czyli o 0,9 pt proc. więcej niŝ na oniec 2011 rou. W zbiorowości bezrobotnych więszość stanowiły obiety tj. 51,4% (53,5% w rou ubiegłym). Prawo do zasiłu posiadało 16,8% zarejestrowanych wobec 16,5% na oniec 2011 rou. Ze zbioru województw najwięszym odsetiem osób bezrobotnych w ogólnej liczbie atywnych zawodowo charateryzowało się niezmiennie warmińso-mazursie 21,2%, a na olejnym miejscu uplasowało się zachodniopomorsie 18,1%. Najmniejsze bezrobocie notowano w Wielopolsce 9,9%. Zachodniopomorsie 17,6% Lubusie 15,4% Wyres 2. Stopa bezrobocia w województwach w grudniu 2011 i 2012 rou POLSKA ( 12,5% ) Pomorsie 12,5% Wielopolsie 9,1% Kujawso-pomorsie 17,0% Warmińso-mazursie 20,2% Mazowiecie 9,8% Podlasie 14,1% Stopa bezrobocia w województwach stan na oniec grudnia 2011 rou Zachodniopomorsie 18,1% Lubusie 15,8% POLSKA ( 13,4% ) Pomorsie 13,4% Wielopolsie 9,9% Kujawso-pomorsie 17,9% Warmińso-mazursie 21,2% Mazowiecie 10,8% Podlasie 14,6% Stopa bezrobocia w województwach stan na oniec grudnia 2012 rou Dolnośląsie 12,4% Łódzie 12,9% Lubelsie 13,32 Świętorzysie Opolsie Śląsie 15,2% 13,3% 10,2% Małopolsie Podarpacie 10,5% 15,5% Stopa bezrobocia (%) Od 18,0 do 20,1 ( 1 ) Od 15,8 do 18,0 ( 2 ) Od 13,5 do 15,8 ( 4 ) Od 11,4 do 13,5 ( 5 ) Od 9,1 do 11,4 ( 4 ) Dolnośląsie 13,5% Łódzie 14,0% Lubelsie 14,1% Opolsie Świętorzysie Śląsie 15,8% 14,2% 11,1% Małopolsie Podarpacie 11,5% 16,3% Stopa bezrobocia (%) Od 19,1 do 21,2 ( 1 ) Od 16,8 do 19,1 ( 2 ) Od 14,5 do 16,8 ( 4 ) Od 12,2 do 14,5 ( 5 ) Od 9,9 do 12,2 ( 4 ) *Stopa bezrobocia jest to odsete osób bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności atywnej zawodowo. Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie, Wydział Badań i Analiz *Stopa bezrobocia jest to odsete osób bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności atywnej zawodowo. Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie, Wydział Badań i Analiz Z danych zawartych w tabeli 1 wynia, Ŝe więcej bezrobotnych niŝ przed roiem pozostawało w ewidencji urzędów pracy na obszarze wszystich województw, najwięszy wzrost notowano w małopolsim o 11,1%, natomiast najmniejszy w lubusim o 2,5%. 3 Wg metodologii GUS stopa bezrobocia jest to procentowy udział bezrobotnych (ogółem lub danej grupy) w liczbie ludności atywnej zawodowo (ogółem lub danej grupy). (Źródło: Zasady metodyczne statystyi rynu pracy i wynagrodzeń.) 12
Tabela 1. Wzrost/spade liczby bezrobotnych w województwach porównanie 2011 i 2012 rou Liczba bezrobotnych Dynamia Wyszczególnienie 2011 2012 2011 = 100 Stopa bezrobocia ogółem obiety ogółem obiety ogółem obiety XII.2011 XII.2012 POLSKA 1 982 676 1 060 204 2 136 815 1 099 186 107,8 103,7 12,5 13,4 Dolnośląsie 143 575 76 375 157 369 80 277 109,6 105,1 12,4 13,5 Kujawso-Pomorsie 139 622 78 254 148 839 80 499 106,6 102,9 17,0 17,9 Lubelsie 122 441 62 189 131 125 64 432 107,1 103,6 13,2 14,1 Lubusie 59 134 32 713 60 614 31 697 102,5 96,9 15,4 15,8 Łódzie 138 652 71 116 151 036 74 865 108,9 105,3 12,9 14,0 Małopolsie 145 094 78 803 161 161 84 177 111,1 106,8 10,5 11,5 Mazowiecie 246 739 122 204 271 927 130 023 110,2 106,4 9,8 10,8 Opolsie 48 029 26 173 51 775 26 991 107,8 103,1 13,3 14,2 Podarpacie 146 208 77 403 153 807 77 880 105,2 100,6 15,5 16,3 Podlasie 65 920 31 736 68 705 31 553 104,2 99,4 14,1 14,6 Pomorsie 106 667 60 589 114 644 62 837 107,5 103,7 12,5 13,4 Śląsie 186 187 104 370 205 459 112 316 110,4 107,6 10,2 11,1 Świętorzysie 83 217 42 901 86 708 42 568 104,2 99,2 15,2 15,8 Warmińso-Mazursie 107 333 58 437 113 223 58 970 105,5 100,9 20,2 21,2 Wielopolsie 134 954 78 369 147 902 81 292 109,6 103,7 9,1 9,9 Zachodniopomorsie 108 904 58 572 112 521 58 809 103,3 100,4 17,6 18,1 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Z porównania stopy bezrobocia z ońca grudnia 2011 i 2012 rou wynia, Ŝe we wszystich województwach wsaźni ten był wyŝszy. Odsete bezrobotnych w zbiorowości osób atywnych zawodowo w najwięszym stopniu zwięszył się w województwie łódzim i dolnośląsim, o 1,1 pt proc. Regionami, w tórych stopa bezrobocia wzrosła najmniej były województwa lubusie o 0,4 pt proc., podlasie i zachodniopomorsie po 0,5 pt proc.. Bezrobocie na poziomie powiatowym na oniec grudnia 2012 rou wynosiło od 4,2% w Poznaniu do 37,6% w powiecie szydłowiecim (woj. mazowiecie). W grupie 30 powiatów charateryzujących się najwięszym bezrobociem rejestrowanym znalazło się osiem z województwa zachodniopomorsiego. Na najwyŝszej pozycji dziewiątej - uplasował się powiat łobesi ze stopą 29,0%. W analizowanej grupie znalazły się ponadto powiaty: choszczeńsi, pyrzyci, białogardzi, oszalińsi, sławieńsi, szczecineci, amieńsi. 1.3. Bezrobocie rejestrowane w województwie zachodniopomorsim i w powiatach Na oniec 2012 rou w ewidencji urzędów pracy na obszarze województwa zachodniopomorsiego pozostawało 112 521 osób bezrobotnych wobec 108 904 osób w analogicznym oresie rou ubiegłego, co oznacza wzrost o 3,3%. NajniŜsza liczba bezrobotnych w analizowanym rou wypada w miesiącu lipcu, czyli od początu analizowanego rou liczba bezrobotnych zmniejszyła się o 13,2%, co jest stałą tendencją obserwowaną na rynu pracy. Spade bezrobocia w pierwszej połowie rou wynia z więszej podaŝy ofert pracy m.in. w budownictwie, rolnictwie, turystyce. 13
Wyres 3. Liczba bezrobotnych z podziałem na płeć w województwie zachodniopomorsim w latach 2010-2012 140 000 120 000 100 000 115 605 117 642 115 533 108 492 103 536 98 012 96 522 96 374 98 064 99 614 103 743 109 964 119 042 120 632 120 034 114 394 108 928 103 304 101 311 100 114 100 773 101 779 104 994 108 904 116 398 118 907 116 797 112 300 107 782 103 106 101 088 101 148 102 487 104 273 107 846 112 521 80 000 60 000 40 000 20 000 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2010 2011 2012 obiety męŝczyźni razem Źródło: opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Na oniec badanego oresu w struturze zarejestrowanych według płci więszość stanowiły obiety 52,3%. Dla porównania na oniec 2011 rou udział obiet ształtował się na poziomie 53,8%, wyazuje więc tendencję zniŝową. W ońcu 2012 rou prawo do zasiłu posiadało 20 708 osób, ponad połowę stanowiły obiety (10 616). Osoby pobierające zasiłe stanowiły 18,4% bezrobotnych, w analogicznym oresie poprzedniego rou udział ten pozostawał na tym samym poziomie. Zdecydowana więszość zarejestrowanych na oniec badanego oresu to osoby juŝ posiadające doświadczenie zawodowe tj. 82,3% (92 596 osób). W grupie tej znajdowały się m.in. osoby zwolnione z przyczyn dotyczących załadu pracy, tóre stanowiły 2,9% tj. o 0,9 pt proc. więcej niŝ przed roiem. Pozostała bliso 20 tys. grupa osób bezrobotnych dotychczas nie pracowała. Z analizy danych dotyczących miejsca zamieszania osób bezrobotnych wynia, Ŝe na oniec badanego oresu znaczną część stanowiły osoby zamieszujące miasta 59,3%. Udział zarejestrowanych z terenów wiejsich ształtował się na poziomie 40,7% wobec 41,3% w rou ubiegłym. Grupa bezrobotnych, tórzy zostali zarejestrowani w oresie 12 miesięcy od dnia uończenia naui sładała się z 4 862 osób, stanowiących 4,3% zarejestrowanych. 14
W porównaniu z roiem poprzednim osób bezrobotnych, tóre niedawno zaończyły eduację było o 230 więcej. Wyres 4. Stopa bezrobocia w powiatach województwa zachodniopomorsiego w grudniu 2011 i 2012 rou WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE Kamieńsi Miasto Świnoujście25,3% 10,7% Polici 15,6% Miasto Szczecin 9,9% Gryfińsi 21,7% ( 17,6% ) 24,8% Stopa bezrobocia w powiatach stan na oniec grudnia 2011 rou Goleniowsi 16,1% Pyrzyci 27,8% Myśliborsi 16,3% Gryfici 24,5% Stargardzi 20,1% Miasto Koszalin Kołobrzesi 11,0% Koszalińsi 12,3% 26,9% Białogardzi 27,7% Łobesi 29,3% Choszczeńsi 27,0% Świdwińsi 26,2% Drawsi 26,6% Wałeci 19,8% Sławieńsi Szczecineci 27,0% Stopa bezrobocia (%) Od 25,0 do 29,3 ( 9 ) Od 20,1 do 25,0 ( 3 ) Od 16,8 do 20,1 ( 2 ) Od 15,1 do 16,8 ( 3 ) Od 9,9 do 15,1 ( 4 ) WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE Gryfińsi 22,2% ( 18,1% ) Kamieńsi Miasto Świnoujście 25,7% 10,2% Polici 15,0% Miasto Szczecin 11,1% Goleniowsi 16,1% Pyrzyci 28,2% Myśliborsi 17,9% Gryfici 24,6% Stargardzi 19,9% Miasto Koszalin Kołobrzesi 12,0% Koszalińsi 11,7% 27,9% Białogardzi 28,0% Łobesi 29,0% Choszczeńsi 28,4% Świdwińsi 25,6% Drawsi 25,1% Wałeci 21,2% Sławieńsi 27,4% Szczecineci 26,9% Stopa bezrobocia w powiatach stan na oniec grudnia 2012 rou Stopa bezrobocia (%) Od 25,4 do 29,0 ( 9 ) Od 21,6 do 25,4 ( 3 ) Od 17,8 do 21,6 ( 3 ) Od 14,0 do 17,8 ( 2 ) Od 10,2 do 14,0 ( 4 ) *Stopa bezrobocia jest to odsete osób bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności atywnej zawodowo. *Stopa bezrobocia jest to odsete osób bezrobotnych w liczbie cywilnej ludności atywnej zawodowo. Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie, Wydział Badań i Analiz Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie, Wydział Badań i Analiz W 2012 rou wzrost stopy bezrobocia w województwie zachodniopomorsim w porównaniu z grudniem 2011 wynosił 0,5%. Najwięszy zaobserwowano w powiatach: sławieńsim (o 2,6%), myśliborsim (o 1,6%), choszczeńsim (o 1,4%), wałecim (o 1,4%). Natomiast najwięszy spade stopy bezrobocia notowano w powiecie drawsim (o 1,5%). Najwięszą wartością bezrobocia na oniec 2012 rou charateryzowały się powiaty: łobesi (29,0%), choszczeńsi (28,4%), pyrzyci (28,2%), białogardzi (28,0%). 35,0 Wyres 5. Zmiany wartości stopy bezrobocia w powiatach województwa zachodniopomorsiego w grudniu 2011 i 2012 rou 30,0 25,0 20,0 % 15,0 10,0 27,7 28,0 27,0 28,4 26,6 25,1 16,1 16,1 24,5 24,6 21,7 22,2 25,3 25,7 12,3 11,7 11,0 12,0 26,9 27,9 29,3 29,0 16,3 17,9 15,6 15,0 27,8 28,2 24,8 27,4 20,1 19,9 27,0 26,9 26,2 25,6 10,7 10,2 19,8 21,2 9,9 11,1 5,0 0,0 0,3 1,4-1,5 0,0 0,1 0,5 0,4-0,6 1,0 1,0-0,3 1,6-0,6 0,4 2,6-0,2-0,1-0,6-0,5 1,4 1,2-5,0 Białogardzi Choszczeńsi Drawsi Goleniowsi Gryfici Gryfińsi Kamieńsi Kołobrzesi Miasto Koszalin Koszalińsi Łobesi Myśliborsi Polici Pyrzyci Sławieńsi Stargardzi Szczecineci Świdwińsi Miasto Świnoujście Wałeci Miasto Szczecin XII.2011 XII.2012 RóŜnica Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. O 3,3% zwięszyła się liczba bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim w ońcu rou 2012 w porównaniu z początiem rou. W analizowanym województwie najwięszy ubyte liczby bezrobotnych notowano w powiatach drawsim (o 7,7%), Miasto 15
Świnoujście (o 5,8%) oraz ołobrzesim (o 5,7%). Natomiast wzrost w liczbie bezrobotnych w badanym oresie moŝna zauwaŝyć w 11 z nich, w tym najwięszy dla powiatu sławieńsiego (13,8%) oraz Miasta Szczecin (o 13,0%). Wyres 6. Liczba bezrobotnych w powiatach województwa zachodniopomorsiego stan na oniec grudnia 2011 i 2012 rou 25 000 20 000 16 942 19 143 15 000 10 000 5 000 4 779 4 840 4 072 4 371 5 451 5 030 4 896 4 893 5 290 5 289 5 375 5 502 3 951 4 013 3 507 3 308 5 510 6 037 5 483 5 740 3 489 3 432 3 662 4 097 4 022 3 823 3 617 3 680 4 575 5 205 7 605 7 452 7 461 7 390 4 296 4 150 1 473 1 387 3 448 3 739 0 Białogardzi XII.2011 XII.2012 Choszczeńsi Drawsi Goleniowsi Gryfici Gryfińsi Kamieńsi Kołobrzesi Miasto Koszalin Koszalińsi Łobesi Myśliborsi Polici Pyrzyci Sławieńsi Stargardzi Szczecineci Świdwińsi Miasto Świnoujście Wałeci Miasto Szczecin Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Wyres 7. Wzrost/spade liczby osób bezrobotnych w powiatach województwa zachodniopomorsiego porównanie grudnia 2011 i 2012 rou 2 300 1 800 1 300 800 527 435 630 300 61 299 127 62 257 63 291-200 -3-700 Białogardzi Choszczeńsi Drawsi Goleniowsi Gryfici Gryfińsi Kamieńsi Kołobrzesi Miasto Koszalin Koszalińsi Łobesi Myśliborsi Polici Pyrzyci Sławieńsi Stargardzi Szczecineci Świdwińsi Miasto Świnoujście Wałeci Miasto Szczecin -421-1 2 201-199 -57-199 -153-71 -146-86 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. W zbiorze gmin najwyŝszą wartość wsaźnia bezrobocia (liczba zarejestrowanych bezrobotnych do liczby osób w wieu producyjnym) odnotowano w gminach: Barwice (p. szczecineci) 20,3%, Szczecine (p. szczecineci) 18,6%, Białogard (powiat białogardzi) 18,5%, Grzmiąca (p. szczecineci) 18,1%, Przelewice (p. pyrzyci) - 18,0%. NajniŜszymi wsaźniami bezrobocia na oniec 2012 rou charateryzowały się gminy: 16
Świnoujście (miasto) 5,1%, Kołobrzeg (miasto) 5,5%, Dobra Szczecińsa (p. polici) 6,3%, 1.4. Osoby w szczególnej sytuacji na rynu pracy Z uwagi na trudności w znalezieniu odpowiedniego zatrudnienia przez osoby bezrobotne w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy z dnia 20 wietnia 2004 rou wyróŝnia się osoby będące w szczególnej sytuacji na rynu pracy 4. Na oniec 2012 rou do powyŝszej grupy zawalifiowano 92,3% osób znajdujących się w rejestrach urzędów pracy w zachodniopomorsim. W tabeli numer 2 umieszczono dane dotyczące poszczególnych ategorii osób bez pracy. Wynia z nich, Ŝe na oniec ubiegłego rou najwięszą grupę zarejestrowanych tworzyły osoby nieposiadające średniego wyształcenia tj. ponad 69 tys., stanowiące ponad ⅔ wszystich zarejestrowanych. Więcej niŝ połowę bezrobotnych stanowiły ponadto osoby długotrwale pozostające bez pracy. W porównaniu z analogicznym oresem rou ubiegłego zaobserwowano przyrost w liczbie bezrobotnych w więszości ategorii osób znajdujących się w trudnej sytuacji na rynu pracy, od 1,9% w grupie osób bez walifiacji do 8,7% w grupie bezrobotnych, tórzy po odbyciu ary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia. W przypadu ategorii, w tórej odsete zarejestrowanych był znaczny, tj. długotrwale bezrobotni odnotowano wzrost o 3,3%. Z analizy danych dotyczących obiet będących w szczególnej sytuacji na rynu pracy wynia, Ŝe zdecydowanie dominowały one w ategorii osób samotnie wychowujących, co najmniej jedno dzieco do 18 rou Ŝycia tj. udział na poziomie 84,3%, a taŝe w grupie osób po zaończeniu realizacji ontratu socjalnego 76,3%. Przewagę liczebną Pań zaobserwowano równieŝ wśród bezrobotnych bez doświadczenia zawodowego, bez walifiacji zawodowych, do 25 rou Ŝycia i długotrwale bezrobotnych. W porównaniu ze stanem w podobnym oresie rou ubiegłego najwięszy przyrost liczbowy bezrobotnych obiet notowano w grupie obiet, tóre nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dzieca, o 4,9%. W pozostałych ategoriach osób bezrobotnych przyrost obiet wyniósł od 1,7% w grupie powyŝej 50 rou Ŝycia do 3,0% wśród osób samotnie wychowujących co najmniej jedno dzieco do 18 rou Ŝycia. Liczba obiet w badanym oresie zmniejszyła się 4 W ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy wyróŝniono ategorie osób,w stosunu do tórych mogą być dodatowo stosowane taie działania, ja m.in.: przedstawienie propozycji zatrudnienia, innej pracy zarobowej, staŝu, odbycia przygotowania zawodowego w miejscu pracy lub w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych. Są to następujące grupy bezrobotnych zarejestrowanych: bezrobotni długotrwale, bezrobotni do 25 rou Ŝycia, obiety, tóre nie podjęły zatrudnienia po urodzeniu dzieca, bezrobotni powyŝej 50 rou Ŝycia, bezrobotni bez walifiacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wyształcenia średniego, bezrobotni samotnie wychowujący, co najmniej jedno dzieco do 18 rou Ŝycia, bezrobotni, tórzy po odbyciu ary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia oraz bezrobotni niepełnosprawni. 17
w pięciu ategoriach, bez wyształcenia średniego o 0,9%, bez walifiacji zawodowych o 1,2%, bez doświadczenia zawodowego o 3,7%, do 25 rou Ŝycia 0 6,4% oraz osób tóre po odbyciu ary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia o 8,7%. Tabela 2. Wybrane ategorie osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim na oniec 2011 i 2012 r. Wyszczególnienie 0 Ogółem Z prawem do zasiłu Zamieszali na wsi w tym posiadający gospodarstwa rolne Osoby w oresie do 12 miesięcy od dnia uończenia naui ogółem udział w ogółem (%) 2011 2012 obiety udział udział w obiet w ogółem ogółem danej ategorii (%) (%) obiety udział obiet w danej ategorii (%) ogółem obiety 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 108 904 100,0% 58 572 53,8% 112 521 100,0% 58 809 52,3% 3 617 237 20 012 18,4% 10 742 53,7% 20 708 18,4% 10 616 51,3% 696-126 44 928 41,3% 25 033 55,7% 45 848 40,7% 24 796 54,1% 920-237 49 0,0% 21 42,9% 58 0,1% 30 51,7% 9 9 4 632 4,3% 2 673 57,7% 4 862 4,3% 2 831 58,2% 230 158 Długotrwale bezrobotne 55 984 55,5% 32 001 57,2% 57 820 51,4% 32 850 56,8% 1 836 849 Kobiety, tóre nie podjęły zatrudnienia x x 13 477 x x x 14 133 x x 656 po urodzeniu dzieca PowyŜej 50 rou Ŝycia 28 773 28,5% 11 873 41,3% 30 333 27,0% 12 080 39,8% 1 560 207 Bez walifiacji zawodowych 34 662 34,3% 20 277 58,5% 35 333 31,4% 20 037 56,7% 671-240 Bez doświadczenia zawodowego 27 362 27,1% 16 360 59,8% 27 251 24,2% 15 761 57,8% -111-599 Bez wyształcenia średniego 67 501 66,9% 31 199 46,2% 69 379 61,7% 30 910 44,6% 1 878-289 Samotnie wychowujące co najmniej jedno dzieco do 18 rou Ŝycia RóŜnica 2012-2011 w tym, tóre uończyły szołę wyŝszą, do 27 rou Ŝycia 1 143 1,0% 760 66,5% 1 108 1,0% 766 69,1% -35 6 Cudzoziemcy 101 0,1% 59 58,4% 123 0,1% 72 58,5% 22 13 Osoby będące w szczególnej sytuacji 100 961 92,7% 53 719 53,2% 103 850 92,3% 53 689 51,7% 2 889-30 Do 25 rou Ŝycia 19 296 19,1% 11 026 57,1% 18 977 16,9% 10 324 54,4% -319-702 z tego 14 702 14,6% 12 626 85,9% 15 424 13,7% 13 007 84,3% 722 381 Które po odbyciu ary pozbawienia wolności nie podjęły zatrudnienia 2 628 2,6% 126 4,8% 2 856 2,5% 115 4,0% 228-11 Niepełnosprawni 4 605 4,6% 2 291 49,8% 4 861 4,3% 2 360 48,5% 256 69 Po zaończeniu realizacji ontratu 55 0,1% 45 81,8% 59 0,1% 45 76,3% 4 0 socjalnego Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. 1.5. Bilans bezrobocia w województwie Z analizy danych zawartych w tabelach 3 i 4, dotyczących bilansu osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim wynia, Ŝe w ciągu 2012 rou w urzędach pracy zarejestrowano prawie 150 tys. osób poszuujących zatrudnienia, z olei wyłączono z ewidencji w tym czasie nieco ponad 146 tys. osób. W grupie zarejestrowanych 82,3% stanowiły osoby powracające do rejestracji po raz olejny. W pozostałej grupie znajdowały się osoby rejestrujące się po raz pierwszy. Wśród osób, tóre juŝ wcześniej orzystały z usług urzędów pracy występowały osoby po zaończonym programie staŝu (6,1 tys. osób), po szoleniu (4,1 tys.)pracach społecznie uŝytecznych (3,5 tys.), robotach publicznych (1,9 tys.). 18
Tabela 3. Rejestracje osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim w 2011 i 2012 r. 0 Bezrobotni zarejestrowani w miesiącu sprawozdawczym z tego z tego po raz pierwszy po raz olejny 2011 2012 Wyszczególnienie 3-1 4-2 Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety po pracach interwencyjnych po robotach publicznych po staŝu po odbyciu przygotowania zawodowego dorosłych po szoleniu po pracach społecznie uŝytecznych po zaończeniu indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub ontratu socjalnego 1 2 3 4 5 6 1 148 691 72 860 149 693 71 202 1 002-1 658 2 25 288 12 362 26 448 12 714 1 160 352 3 123 403 60 498 123 245 58 488-158 -2 010 4 1 126 696 888 502-238 -194 5 2 448 1 179 1 966 898-482 -281 6 9 104 6 644 6 164 4 417-2 940-2 227 7 80 57 7 2-73 -55 8 2 560 960 4 148 1 481 1 588 521 9 4 372 2 835 3 574 2 341-798 -494 10 54 38 100 78 46 40 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Tabela 4. Wyłączenia z osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim w 2011 i 2012 r. 0 1 2 3 4 5 6 Osoby wyłączone z ewidencji bezrobotnych w miesiącu 1 149 751 71 473 146 076 70 965-3 675-508 podjęcia pracy w miesiącu sprawozdawczym 2 67 748 35 051 64 645 33 755-3 103-1 296 niesubsydiowanej 3 60 425 31 720 56 284 29 879-4 141-1 841 w tym pracy sezonowej 4 8 021 4 485 6 477 3 720-1 544-765 subsydiowanej 5 7 323 3 331 8 361 3 876 1 038 545 prac interwencyjnych 6 1 751 1 013 1 857 1 093 106 80 robót publicznych 7 2 349 1 063 3 019 1 413 670 350 podjęcia działalności gospodarczej 8 1 439 591 1 773 719 334 128 podjęcia pracy w ramach refundacji osztów zatrudnienia bezrobotnego 9 1 716 631 1 582 581-134 -50 inne 10 68 33 130 70 62 37 rozpoczęcia szolenia 11 2 554 1 006 4 286 1 559 1 732 553 rozpoczęcia staŝu 12 5 227 3 722 8 109 5 754 2 882 2 032 rozpoczęcia przygotowania zawodowego dorosłych 13 5 1 18 9 13 8 rozpoczęcia pracy społecznie uŝytecznej 14 4 224 2 624 4 336 2 763 112 139 z tego z przyczyn z tego z tego Wyszczególnienie rozpoczęcia realizacji indywidualnego programu zatrudnienia socjalnego lub podpisania ontratu socjalnego odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjecia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy niepotwierdzenia gotowości do pracy dobrowolnej rezygnacji ze statusu bezrobotnego podjęcia naui 15 274 164 295 167 21 3 16 3 448 1 397 2 998 1 238-450 -159 17 49 634 18 269 44 438 16 416-5 196-1 853 18 8 846 5 316 8 743 5 253-103 -63 19 325 178 335 203 10 25 20 561 364 727 497 166 133 21 1 091 478 1 055 376-36 -102 22 940 627 1 382 896 442 269 23 4 874 2 276 4 709 2 079-165 -197 uończenia 60/65 lat nabycia praw emerytalnych lub rentowych nabycia praw do świadczenia przedemerytalnego innych Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. W struturze osób wyłączonych z ewidencji według powodu wyrejestrowania najwięszą grupę stanowiły osoby, tóre podjęły zatrudnienie tj. 64,6 tys. osób wobec 67,7 tys. w analogicznym oresie rou ubiegłego. W dalszej olejności wyłączenia wyniały z niepotwierdzenia przez osobę bezrobotną gotowości do podjęcia pracy 5 44,4 tys. osób wobec 49,6 tys. w zeszłym rou. W przypadu wyłączeń z powodu podjęcia pracy dominujący udział miało zatrudnienie niesubsydiowane, tóre otrzymało w analizowanym 2011 2012 Ogółem Kobiety Ogółem Kobiety 3-1 4-2 5 Zgodnie z objaśnieniami do formularza MPiPS-01 są to osoby, tóre zostały pozbawione statusu bezrobotnego z powodu: brau gotowości do podjęcia pracy zgodnie z art. 33 ust. 4 pt 4 i pt 4a ustawy z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy; osoby, tóre wyjechały za granicę na ores co najmniej 10 dni; osoby, tóre przez ores co najmniej 10 dni pozostają w sytuacji powodującej bra gotowości do podjęcia zatrudnienia; nadterminowej, zasadniczej słuŝby wojsowej, słuŝby wojsowej pełnionej w charaterze andydata na Ŝołnierza zawodowego, ćwiczeń wojsowych oraz oresowej słuŝby wojsowej (zawodowej). 19
półroczu 56,2 tys. osób bezrobotnych, w tym pracę sezonową podjęło ponad 6 tys. osób. Pracę subsydiowaną przy wyorzystaniu m. in. środów Funduszu Pracy, EFS, PFRON rozpoczęło ponad 8,3 tys. osób. Najwięcej bezrobotnych otrzymało pracę w ramach robót publicznych tj. 3,0 tys. osób. W ramach atywizacji zawodowej w ubiegłym rou, program staŝu i prace społecznie uŝyteczne rozpoczęło odpowiednio 8,1 i 4,3 tys. osób, na szolenia sierowano 4,2 tys. osób bezrobotnych. W porównaniu z analogicznym oresem rou ubiegłego zaobserwowano znacznie więszą liczbę osób sierowanych do prac subsydiowanych, o ponad 1 tys., ja równieŝ więcej osób sorzystało z pozostałych form atywizacji zawodowej. Program staŝu będący najpopularniejszą formą atywizacji rozpoczęło o niemal 3 tys. osób więcej niŝ miało to miejsce przed roiem. Wyraźna tendencja wzrostowa w liczbie osób orzystających z powyŝszych usług spowodowana jest zaangaŝowaniem więszych niŝ ro wcześniej środów finansowych przeznaczonych na walę z bezrobociem, tórymi dysponują urzędy pracy. W 2012 rou w województwie zachodniopomorsim róŝnica pomiędzy wyrejestrowaniami a rejestracjami wyniosła 3 617 osób bezrobotnych. W badanym oresie dla 10 powiatów róŝnica ta była dodatnia, zdecydowanie najwięsza dla powiatu drawsiego 421 osób oraz ołobrzesiego 199 osób. Natomiast w Mieście Szczecin wyraźnie więsza liczba bezrobotnych zarejestrowała się niŝ wyrejestrowała z urzędu pracy (9 491 osób). W dwóch powiatach gryficim (54,7%) oraz sławieńsim (55,7%) ponad połowa wyrejestrowań dotyczyła podjęć pracy. Średnio dla województwa współczynni ten wynosi 44,3%. Najmniejszy procent wyrejestrowań z powodu podjęcia pracy odnotowano w powiecie ołobrzesim 37,5%, myśliborsim 39,3% oraz w Mieście Świnoujściu zaledwie 39,9%. Wyres 8. Bilans bezrobotnych w podziale na powiaty w 2012 rou 30 000 rejestracje wyrejestrowania podjęcia pracy 25 603 25 000 23 402 20 000 15 000 10 000 5 000 5 967 5 906 2 831 5 785 5 486 2 297 6 210 6 631 2 678 404 7 407 3 513 7 401 7 402 4 050 6 245 6 118 2 542 4 975 4 913 2 021 6 247 6 446 2 419 7 859 7 332 3 351 7 051 6 794 3 297 4 237 4 294 1 876 5 806 5 371 2 110 4 614 4 813 1 934 4 603 4 540 1 862 6 183 5 553 3 094 9 312 9 465 4 426 9 367 9 438 4 560 6 277 6 423 2 908 2 690 2 776 1 109 5 857 5 566 2 276 9 491 0 Białogardzi Choszczeńsi Drawsi Goleniowsi Gryfici Gryfińsi Kamieńsi Kołobrzesi Miasto Koszalin Koszalińsi Łobesi Myśliborsi Polici Pyrzyci Sławieńsi Stargardzi Szczecineci Świdwińsi Miasto Świnoujście Wałeci Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. Miasto Szczecin 20
W 2012 rou liczba rejestracji osób bezrobotnych w województwie zachodniopomorsim wzrosła o ponad 1 tys. osób w porównaniu do rou ubiegłego. Najwięszy spade odnotowano w Mieście Koszalin o 716 osób, najmniejszy w powiecie oszalińsim o 22 osoby. Wyres 9. Rejestracje bezrobotnych w powiatach w 2011 i 2012 rou 30 000 26 191 25 603 25 000 20 000 15 000 10 000 5 000 5 469 5 967 6 189 5 785 6 789 6 210 7 334 7 404 7 138 7 401 6 251 6 245 4 722 4 975 6 048 6 247 7 143 7 859 7 029 7 051 4 285 4 237 5 434 5 806 4 758 4 614 4 233 4 603 6 226 6 183 9 486 9 312 9 391 9 367 6 212 6 277 3 046 2 690 5 317 5 857 0 Białogardzi Choszczeńsi Drawsi Goleniowsi Gryfici Gryfińsi Kamieńsi Kołobrzesi Miasto Koszalin Koszalińsi Łobesi Myśliborsi Polici Pyrzyci Sławieńsi Stargardzi Szczecineci Świdwińsi Miasto Świnoujście Wałeci Miasto Szczecin 2011 2012 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. W 2012 rou zauwaŝyć moŝna wyraźny spade liczby wyrejestrowań z urzędów pracy w porównaniu do rou ubiegłego. Ogółem w województwie spade ten wyniósł niemal 4 tys. osób. NajwyŜszy, ponad dwutysięczny, zaobserwowano Mieście Szczecin. NajniŜszy, mniej niŝ 100 osób widoczny jest w powiecie drawsim, policim i stargardzim. Wyres 10. Wyrejestrowania bezrobotnych w powiatach w 2011 i 2012 rou 30 000 25 000 25 749 23 402 20 000 15 000 10 000 5 000 6 085 5 906 6 069 5 486 6 703 6 631 7 877 7 407 7 096 7 402 6 681 6 118 5 040 4 913 6 221 6 446 7 017 7 332 7 055 6 794 4 019 4 294 5 523 5 371 4 874 4 813 4 325 4 540 5 882 5 553 9 512 9 465 9 228 9 438 6 296 6 423 3 186 2 776 5 313 5 566 0 Białogardzi Choszczeńsi Drawsi Goleniowsi Gryfici Gryfińsi Kamieńsi Kołobrzesi Miasto Koszalin Koszalińsi Łobesi Myśliborsi Polici Pyrzyci Sławieńsi Stargardzi Szczecineci Świdwińsi Miasto Świnoujście Wałeci Miasto Szczecin 2011 2012 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie sprawozdania MPiPS 01. 21
1.6. Strutura zarejestrowanych bezrobotnych według wieu, wyształcenia, staŝu pracy i czasu pozostawania bez pracy Z analizy strutury osób bezrobotnych z województwa zachodniopomorsiego według wieu na oniec 2012 rou wynia, Ŝe najliczniejszą grupę stanowiły osoby od 25 do 34 rou Ŝycia 27,8%, a następnie od 45 do 54 rou Ŝycia 20,2%. Niemal, co piąty bezrobotny to osoba do 25 rou Ŝycia oraz w wieu 35 44 lata. W stosunu do analogicznego oresu rou ubiegłego w dwóch grupach wieowych zaobserwowano spade liczby bezrobotnych, od 1,7% w grupie 18 24 lata do 1,3% w grupie 45-54 lata. Najwięszy spade udziału procentowego w ogólnej liczbie bezrobotnych odnotowano dla grupy 18 24 oraz 45 54 lata, o 0,9 pt proc., z olei przyrost w grupie 55 59 lat, o 0,8 pt proc. W przypadu zbiorowości obiet na oniec badanego oresu co trzecia zarejestrowana mieściła się w przedziale wieowym 25 34 lata. W badanej grupie w porównaniu z roiem ubiegłym w dwóch ategoriach zaobserwowano spade udziału bezrobotnych obiet od 1,3% w grupie 18-24 lata do 0,8% w grupie 45-54 lata. Natomiast najwyŝszy przyrost w grupie 55 59 lat o 1,1%. Analiza danych dotyczących wyształcenia bezrobotnych na oniec pierwszego półrocza br. wsazuje, Ŝe w dalszym ciągu w więszości zaończyli oni nauę na najniŝszych poziomach eduacji. Co trzeci bezrobotny posiadał wyształcenie gimnazjalne bądź niŝsze, a bliso co czwarty doumentował zasadnicze zawodowe. Łącznie bezrobotni z dwu wspomnianych grup stanowili ponad 60% oczeujących na zatrudnienie. Dyplom uczelni wyŝszej przedstawiło w urzędzie pracy 9,4% bezrobotnych. W porównaniu z analogicznym oresem ubiegłego rou dynamię wzrostu liczby bezrobotnych zaobserwowano w aŝdej ategorii wyształcenia. Masymalny wzrost udziału procentowego w ogólnej liczbie bezrobotnych zaobserwowano dla grupy z wyształceniem wyŝszym, o 0,5 pt proc.. 22
Tabela 5. Bezrobotni według wieu, wyształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorsim na oniec 2011 i 2012 rou Wyszczególnienie 0 Czas pozostawania bez pracy w miesiącach Wie Wyształcenie Bezrobotni ogółem udział % 2011 2012 2011 2012 4-3 1 2 3 4 5 do 1 10 531 11 600 9,7 10,3 0,6 1-3 22 292 23 797 20,5 21,1 0,7 3-6 18 966 19 045 17,4 16,9-0,5 6-12 21 008 20 128 19,3 17,9-1,4 12-24 21 856 19 866 20,1 17,7-2,4 pow. 24 14 251 18 085 13,1 16,1 3,0 18-24 19 296 18 977 17,7 16,9-0,9 25-34 30 389 31 264 27,9 27,8-0,1 35-44 20 880 22 170 19,2 19,7 0,5 45-54 23 027 22 730 21,1 20,2-0,9 55-59 12 159 13 422 11,2 11,9 0,8 60-64 lata 3 153 3 958 2,9 3,5 0,6 wyŝsze 9 754 10 590 9,0 9,4 0,5 policealne i średnie 20 123 20 806 18,5 18,5 0,0 zawodowe średnie ogólnoształcące 11 526 11 746 10,6 10,4-0,1 zasadnicze zawodowe 29 874 31 100 27,4 27,6 0,2 gimnazjalne i poniŝej 37 627 38 279 34,6 34,0-0,5 do 1 rou 18 763 19 341 17,2 17,2 0,0 1-5 24 241 24 941 22,3 22,2-0,1 5-10 14 393 15 311 13,2 13,6 0,4 StaŜ pracy ogółem 10-20 15 719 16 338 14,4 14,5 0,1 20-30 12 217 12 569 11,2 11,2 0,0 30 lat i więcej 3 512 4 096 3,2 3,6 0,4 bez staŝu 20 059 19 925 18,4 17,7-0,7 Ogółem 108 904 112 521 100,0 100,0 0,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie Załącznia 1 do sprawozdania MPiPS 01 Z analizy staŝu pracy bezrobotnych na oniec badanego rou wynia, Ŝe co piąty z nich doumentował doświadczenie zawodowe od 1 rou do 5 lat. Kolejną liczną grupę bezrobotnych stanowiły osoby bez staŝu pracy, tórego nie posiadało 17,7% zarejestrowanych. W porównaniu z analogicznym oresem rou ubiegłego notowano przyrost w liczbie bezrobotnych w jednym przedziale, w grupie osób nieposiadających staŝu o 0,7%. W stosunu do rou ubiegłego najwięszy wzrost udziału wśród bezrobotnych odnotowano w grupie z najdłuŝszym staŝem pracy o 16,6 pt proc., z olei najmniejszy wzrost w grupie 20-30 lat oraz 1-5 lat, o 2,9 pt proc..
Tabela 6. Bezrobotne obiety według wieu, wyształcenia, staŝu pracy, czasu pozostawania bez pracy w województwie zachodniopomorsim na oniec 2011 i 2012 rou Wyszczególnienie Czas pozostawania bez pracy w miesiącach Wie Wyształcenie 0 Bezrobotne obiety udział % 2011 2012 2011 2012 1 2 3 4 5 do 1 4 732 4 898 8,1 8,3 0,2 1-3 11 250 11 802 19,2 20,1 0,9 3-6 10 245 9 973 17,5 17,0-0,5 6-12 11 363 10 172 19,4 17,3-2,1 12-24 12 492 11 058 21,3 18,8-2,5 pow. 24 8 490 10 906 14,5 18,5 4,0 18-24 11 026 10 324 18,8 17,6-1,3 25-34 18 554 18 785 31,7 31,9 0,3 35-44 12 025 12 485 20,5 21,2 0,7 45-54 11 848 11 434 20,2 19,4-0,8 55-59 5 119 5 781 8,7 9,8 1,1 60-64 lata 0 0 0,0 0,0 0,0 wyŝsze 6 609 7 210 11,3 12,3 1,0 policealne i średnie 12 725 12 753 21,7 21,7 0,0 zawodowe średnie ogólnoształcące 8 039 7 936 13,7 13,5-0,2 zasadnicze zawodowe 12 962 12 976 22,1 22,1-0,1 gimnazjalne i poniŝej 18 237 17 934 31,1 30,5-0,6 do 1 rou 10 897 10 973 18,6 18,7 0,1 1-5 13 599 13 707 23,2 23,3 0,1 5-10 8 028 8 247 13,7 14,0 0,3 StaŜ pracy ogółem 10-20 8 107 8 221 13,8 14,0 0,1 20-30 4 810 4 875 8,2 8,3 0,1 30 lat i więcej 1 024 1 191 1,7 2,0 0,3 bez staŝu 12 107 11 595 20,7 19,7-1,0 Ogółem 58 572 58 809 100,0 100,0 0,0 Źródło: opracowanie własne WUP w Szczecinie na podstawie Załącznia 1 do sprawozdania MPiPS 01 4-3 Najwięcej osób zarejestrowanych w urzędach pracy na oniec 2012 rou pozostawało poza zatrudnieniem od 1 do 3 miesięcy 21,1%, a następnie od 6 do 12 miesięcy 17,7%. W stosunu do rou ubiegłego zaobserwowano wzrost w liczbie bezrobotnych charateryzujących się długooresowym bezrobociem, osób pozostających po za zatrudnieniem powyŝej 24 miesięcy przybyło o niemal 4 tysiące (26,9%). Liczba zarejestrowanych do 1 miesiąca była wyŝsza o 10,2%, a od 1 do 3 miesięcy o 6,8%. Nieznacznie, bo zaledwie o 0,4%, wzrosła liczba osób mieszczących się w ategorii od 3 do 6 miesięcy. Tendencję spadową odnotowano natomiast w przypadu liczby bezrobotnych w środowym zaresie. O 4,2% zwięszyła się grupa zarejestrowanych będących poza ryniem pracy od 6 do 12 miesięcy, a 9,1% wzrostu notowano wśród bezrobotnych od 12 do 24 miesięcy.