Kwestionariusz dotyczący obowiązywania Komunikatu Komisji skierowanego do państw członkowskich w sprawie ubezpieczeń kredytów eksportowych. Dane Respondenta Kwestionariusz zostat przygotowany przez wtadze polskie na podstawie informacji przekazanych przez Ministerstwo Finansów oraz Korporację Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. (KUKE). Ministerstwo Finansów Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. Ul. Świętokrzyska 12 Ul. Sienna 39 00-916 Warszawa 00-121 Warszawa jacek.polowy@mofnet.gov.pl anna.pawlak@kuke.com.pl KUKE jest spótką akcyjną należącą do Skarbu Państwa. Nadzór nad KUKE sprawuje Minister Finansów. Dziatalność tej spótki polega na ubezpieczaniu kredytów eksportowych, kontraktów eksportowych i zagranicznych inwestycji bezpośrednich, pokrywaniu kosztów związanych z badaniem rynku przez eksporterów oraz na udzielaniu gwarancji ubezpieczeniowych dotyczących kontraktów eksportowych. KUKE działa zarówno na wtasny rachunek, jako ubezpieczyciel komercyjny, jak i w imieniu Skarbu Państwa, jako agencja kredytów eksportowych. Sekcja A: Pytania Ogólne A.1. Podaż instrumentów finansowania handlu oraz ubezpieczeń kredytów Ad a) ze strony wspieranych ze środków publicznych ubezpieczycieli/agencji kredytów eksportowych w perspektywie krótkoterminowej (okres ryzyka do dwóch lat) KUKE oferuje ubezpieczenia należności krótkoterminowych od ryzyka nierynkowego. Z ubezpieczenia mogą korzystać przedsiębiorstwa zarejestrowane w Polsce, które realizują sprzedaż eksportową polskich towarów i ustug w kredycie kupieckim lub banki i instytucje finansowe realizujące transakcje faktoringowe w odniesieniu do ww. należności. W ramach tego ubezpieczenia aktualnie ochroną obejmowane są należności od kontrahentów z następujących krajów: Afganistan Albania Algieria Angola Ghana Gruzja Gujana Gwinea Kosowo Kuba Laos Liberia Serbia Sierra Leone Somalia Sudan Armenia Azerbejdżan Biatoruś Bośnia i Hercegowina Burundi Czarnogóra Dem. Rep. Kongo Dominikana Gwinea Bissau Gwinea Równikowa Irak Iran Kambodża Kazachstan Kenia Kirgizja Libia Macedonia Malawi Moldowa Mongolia Myanmar Nigeria Nikaragua Surinam Tadżykistan Turkmenistan Ukraina Uzbekistan Wenezuela Wietnam Wyspy Św. Tomasza i Książęca Ekwador Erytrea Gambia Komory Kongo Korea Północna Pakistan Rosja Rwanda Zambia
Wielkość obrotów dla ubezpieczeń od ryzyka nierynkowego w latach 2005-2010 Rok 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Razem min EUR 356,95 415,97 508,93 561,98 363,25 520,75 2 727,82 min PLN 1 434,76 1 623,94 1 917,82 1 966,32 1 567,29 2 086,49 10 596,63 Struktura geograficzna dla ubezpieczeń od ryzyka nierynkowego w latach 2005-2010 kraj ALGIERIA ARMENIA AZERBEJDŻAN BIAŁORUŚ BOSNIA I HERCEG. BUŁGARIA CZARNOGÓRA DOMINIKANA EKWADOR GAMBIA GRUZJA IRAN KAZACHSTAN KIRG1ZJA KOSOWO LIBIA MACEDONIA MOŁDOWA MONGOLIA NIGERIA PAKISTAN ROSJA RUMUNIA SERBIA SERBIA I CZARNOGÓRA TADŻYKISTAN TURKMENISTAN UKRAINA UZBEKISTAN WENEZUELA WIETNAM Suma końcowa rok Dane 2005 0,15 0,45 0,42 53,64 5,71 0,04 0,35 0,94 18,88 0,66 0,23 9,68 0,12 0,01 133,29 16,69 2,41 0,18 111,56 0,68 0,41 0,45 356.95 0,04% 0,13% 0,12% 15,03% 1,60% 0,10% 0,26% 5,29% 0,19% 2,71% 0,03% 37,34% 4,68% 0,68% 0,05% 31,25% 0,19% 0,12% 0.13% 2006 0,03 0,36 1,52 63,71 0,11 0,01 0,30 0,32 27,64 1,33 0,08 0,64 11,57 0,27 158,25 1,70 2,11 0,06 144,01 0,77 0,43 0,73 415.97 0,09% 0,36% 15,32% 0,03% 0,07% 0,08% 6,65% 0,32% 0,15% 2,78% 38,05% 0,41% 0,51% 34,62% 0,19% 0,10% 0.18% 2007 0,46 0,71 3,70 70,97 0,58 0,23 0,65 23,90 2,37 1,11 14,05 0,44 0,61 196,41 8,59 0,05 181,93 0,85 0,08 1.22 508,93 0,09% 0,14% 0,73% 13,94% 0,11% 0,05% 0,13% 4,70% 0,47% 0,22% 2,76% 0,09% 0,12% 38,59% 1,69% 35,75% 0,17% 0.24% 2008 0,00 0,77 7,34 91,21 0,31 0,30 0,06 0,61 1,28 24,28 2,36 0,02 1,40 15,31 0,92 0,42 206,69 8,06 0,02 198,38 1,09 1.14 561,98 0,14% 1,31% 16,23% 0,05% 0,11% 0,23% 4,32% 0,42% 0,25% 2,72% 0,16% 0,08% 0,00* 36,78% 1,43% 35,30% 0,19% 0.20% 2009 0,14 0,59 6,60 59,82 0,25 0,43 0,90 0,38 17,60 2,36 0,93 1,05 11,28 0,34 0,24 137,16 8,08 0,05 111,44 1,76 1.84 363.25 0,04% 0,16% 1,82% 16,47% 0,07% 0,12% 0,25% 0,10% 4,85% 0,65% 0,26% 0,29% 3,11% 0,09% 0,07% 37,76% 2,23% 30,68% 0,48% 0.51% 2010 1,15 6,53 103,68 0,42 0,30 0,05 1,43 0,54 26,52 2,80 0,79 1,78 13,47 0,80 0,04 0,32 191,14 11,23 0,11 0,08 153,24 3,12 0,04 1.16 520.75 Metody ustalania cen i wysokość składek dla ubezpieczeń od ryzyka nierynkowego 0,22% 1,25% 19,91% 0,08% 0,27% 0,10% 5,09% 0,54% 0,15% 0,34% 2,59% 0,15% 36,70% 2,16% 29,43% 0,60% 0.22% Stawka oraz skladka z tytułu ubezpieczeń od ryzyka nierynkowego ustalana jest na podstawie zasad przyjętych uchwaią Komitetu Polityki Ubezpieczeń Eksportowych w sprawie szczegółowych zasad działalności Korporacji Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych Spółka Akcyjna w zakresie $warantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeń eksportowych, w przypadku kontraktów zawartych na okres kredytu poniżej dwóch lat oraz zasad ustalania stawek za te ubezpieczenia. Stawki dla ubezpieczeń od ryzyka nierynkowego określa się w procentach w stosunku do limitu kredytowego oraz należności wynikających z kontraktu zgłoszonych do ubezpieczenia przez eksportera, przedsiębiorcę zależnego lub instytucję finansową, która te należności wykupiła. Stawki za ubezpieczenie nie podlegają negocjacjom. Wysokość stawek jest uzależniona od okresu spłaty kredytu, ryzyka kraju i przedstawionych zabezpieczeń; przy ustalaniu stawek brana jest pod uwagę klasyfikacja określająca klasę kraju w zależności od stopnia ryzyka, przyjęta przez Uczestników Porozumienia 0ECD The Arrangement on Officially Supported Export Credits", tzw. Consensus OECD.
Poniższa tabela przedstawia wysokość składki z tytułu ubezpieczeń od ryzyka nierynkowego w latach 2005-2010. Rok 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Składka w PLN 7 966 024 9 284 197 9 484 386 9 468 491 9 531 045 14 297 965 Potencjalna rola ubezpieczycieli prywatnych w zakresie ubezpieczeń od ryzyka nierynkowego W systemie ubezpieczeń należności od ryzyka nierynkowego, w ramach którego działa KUKE, nie przewidziano udziału komercyjnych agencji ubezpieczeniowych (np. poprzez reasekurację). Zarówno w okresie przedkryzysowym, jak również aktualnie występują przypadki, kiedy inne agencje ubezpieczeń, działające na polskim rynku, oferują pokrycie należności od dłużników z krajów o niełatwo zbywalnym ryzyku rynkowym. Zdarza się to jednak wyłącznie przy ubezpieczeniu w pakiecie, dodatkowo do ubezpieczenia całego obrotu od dłużników polskich i z krajów o łatwo zbywalnym ryzyku rynkowym, zakres terytorialny ochrony ubezpieczeniowej jest ograniczony do wybranych państw, tj. Rosji, Ukrainy czy Kazachstanu, pod warunkiem, że obroty te stanowią niewielki ułamek całości branych do ubezpieczenia komercyjnie obrotów i dotyczą wybranych ryzyk (dobrych kontrahentów). Zaangażowanie i roczne wykorzystanie limitu budżetowego Ogólny limit zaangażowania w danym roku dla każdego kraju objętego ubezpieczeniem od ryzyka nierynkowego nie powinien przekroczyć 10% wartości limitu łącznych zobowiązań KUKE z tytułu ubezpieczeń eksportowych oraz gwarancji ubezpieczeniowych, ustalanego corocznie w ustawie budżetowej. Poniższa tabela pokazuje wykorzystanie limitu łącznych zobowiązań KUKE z tytułu ubezpieczeń i gwarancji gwarantowanych przez Skarb Państwa. ^^^^^^^^t^^a:-:;:î:-i:;uî-;>:îr limit zobowiązań określony w ustawie budżetowej (tys. zf) wytcoizyslanie limitu zobowiązali określonego w ustawie budżetowej na dzień 31 grudnia danego roku (tys. zļ) wykorzystanie limitu zobowiązań określonego w ustawie budżetowej na dzień 31 grudnia danego roku (w % limitu zobowiązań): v/ tym, ubezpieczenia od ryzyka nierynkowego fw % limitu zobowiązań) w tym, ubezpieczenia średnio- i dtugotermmowe (w % limilu zobowiązań) WĚĚEĚĚEk ШШШШШ- 'КШШ^Ш 10 500 000 6581292 62,68% 5,63% 23,44% 10 500 000 7 964 049 76,86% 6,81% 34,19% 11000 000 6 199 451 56,36% 7,16% 29,30% ИЙШШ Щ^^ШЙ 11000 000 6 953 684 63,22% 7,95% 33,27% 10 500 000 4 792 250 45,64% 10,98% 32,12% 'ШШШШ. 10 500 000 6 247 942 59,50% 13,12% 39,33% Rozdzielenie części komercyjnej i gwarantowanej przez Skarb Państwa w zakresie rachunkowości i administracji KUKE w zakresie rachunkowości prowadzi dwie odrębne księgi główne: jedna służy do ewidencji księgowej dla działalności na podstawie usrawy o działalności ubezpieczeniowej (działalność komercyjna), druga natomiast do ewidencji księgowej dla działalności na podstawie usrawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych (działalność publiczna). Rozliczenia dotyczące ubezpieczeń gwarantowanych przez Skarb Państwa (takie jak: składki, kwoty uzyskane z postępowań windykacyjnych i regresowych, odsetki od środków, odszkodowania, koszty postępowań windykacyjnych i regresowych, koszty likwidacji szkód
itd.) prowadzone są na specjalnie utworzonym na podstawie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 59, poz. 609 ze zm.) wyodrębnionym rachunku Interes Narodowy" prowadzonym w tym celu w Narodowym Banku Polskim. Tak więc w zakresie rachunkowym istnieje pełny rozdział na część komercyjną i część gwarantowaną przez Skarb Państwa. Pod względem administracyjnym od lipca 2003 r. funkcjonuje w KUKE wydzielony pion, zajmujący się m.in. obsługą polisową ubezpieczeń gwarantowanych przez Skarb Państwa. Ubezpieczenia kredytów krajowych w portfelu ubezpieczeniowym KUKE KUKE nie oferuje ubezpieczeń należności krajowych w ramach działalności gwarantowanej przez Skarb Państwa. Ad b) ze strony wspieranych ze środków publicznych ubezpieczycieli/agencji kredytów eksportowych w perspektywie średnio i długoterminowej (okres ryzyka przekraczający dwa lata) W odniesieniu do kontraktów eksportowych z terminem odroczenia płatności dwa lata i dłuższym, KUKE oferuje ubezpieczenia kredytu dostawcy (adresatami ubezpieczenia są zarejestrowani w Polsce eksporterzy prowadzący eksport towarów krajowych) oraz ubezpieczenia kredytu dla nabywcy, leasingu finansowego i forfaitingu, których adresatami są banki i instytucje finansujące ww. eksport. Poniższa tabela przedstawia wielkość udzielonych ubezpieczeń średnio i długoterminowych w relacji do struktury geograficznej. 2005 2006 2007 2008 2009 2010 wielkość w min USD 244,72 440,54 285,25 394,35 105,95 549,68 struktura geograficzna Rosja 69,22% Ukraina 19,43% Azerbejdżan 8,36% Białoruś 2,99% Holandia 64,6% Rosja 24,2% Dania 7,3% Białoruś 3,7% Ukraina 0,2% Rosja 88,1% Białoruś 4,0% Ukraina 2,9% Kazachstan 2,8% Węgry 2,1% Rumunia 0,1% Rosja 54,56% Macedonia 17,8% Dania 15,98% Białoruś 5,24% Sri Lanka 3,39% Mołdowa 2,0% Ukraina 1,03% Rosja 48,8% Ukraina 21,1% Białoruś 16,7% Tajlandia 13,4% Holandia 60,39% Rosja 34,29% Białoruś 4,71% Węgry 0,61%
Metody ustalania cen i wysokość składek dla ubezpieczeń kredytów średnio i długoterminowych Stawka oraz skladka z tytułu ubezpieczeń należności o okresie spłaty 2 i więcej lat ustalana jest na podstawie zasad przyjętych uchwałą Komitetu Polityki Ubezpieczeń Eksportowych w sprawie zasad ustalania stawek za gwarantowane przez Skarb Państwa ubezpieczenia kredytów eksportowych i kontraktów eksportowych z okresem spłaty dwa i więcej lat. Stawki określa się w procentach w stosunku do należności głównej. Stawki za ubezpieczenie nie podlegają negocjacjom. Stawka uzależniona jest od ryzyka kraju dłużnika, rodzaju dłużnika lub gwaranta (prywatny, publiczny), długości okresu spłaty odroczonej należności, okresu dostaw lub realizacji usług oraz zakresu ochrony ubezpieczeniowej. Stawka ubezpieczeniowa, zgodnie z przyjętymi zasadami, jest zharmonizowana z systemami stawek obowiązującymi w krajach OECD, które przystąpiły do tzw. Consensusu OECD. Od 1.09.2011 zmianie uległ system ustalania stawek za ubezpieczenie kredytów eksportowych średnio i długoterminowych - dotychczasowe zasady dotyczące stawek minimalnych OECD zostały zastąpione przez tzw. Malzkuhn-Drysdale Package. Stawki KUKE zostały zharmonizowane z nowymi regulacjami OECD. Ubezpieczenia kredytów krajowych w portfelu ubezpieczeniowym KUKE KUKE nie prowadzi w ramach działalności gwarantowanej przez Skarb Państwa ubezpieczeń należności krajowych. A.2. Skutki programów wspieranych ze środków publicznych Ad a) ramy prawne regulujące funkcjonowanie wspieranych ze środków publicznych agencji eksportowych KUKE jest jedynym w Polsce podmiotem, który oferuje gwarantowane przez Skarb Państwa ubezpieczenia eksportowe. Jako jedyna świadczy usługi w zakresie ubezpieczeń od ryzyka nierynkowego oraz ubezpieczenia należności średnio i długoterminowych. W zakresie gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeń eksportowych KUKE podlega innym przepisom niż ubezpieczyciele prywatni. Ubezpieczyciele prywatni prowadzą działalność ubezpieczeniową na podstawie przepisów ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. z 2010 r. Nr 11, ροζ. 66 ze zm.), które nie mają zastosowania do umów ubezpieczenia eksportowego zawieranych w zakresie uregulowanym ustawą o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych. Ustawa o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych określa zasady ubezpieczeń eksportowych, czyli ubezpieczeń, w wypadku których wyplata odszkodowań jest zapewniona w drodze przekazywania przez Skarb Państwa niezbędnych na ten cel środków. Ubezpieczenie eksportowe dotyczy ryzyka nierynkowego, jeżeli kontrakt został zawarty na okres kredytu poniżej dwóch lat. Nadzór nad działalnością KUKE w zakresie ubezpieczeń eksportowych sprawuje minister właściwy do spraw finansów publicznych. Ustawa budżetowa określa corocznie limit, którego nie mogą przekroczyć zobowiązania KUKE z tytułu ubezpieczeń eksportowych. łączne Rozliczenia finansowe związane z ubezpieczeniami eksportowymi prowadzone są przez KUKE na wyodrębnionym rachunku bankowym Interes Narodowy", o którym mowa w pkt A.1 powyżej. Nadwyżka środków na rachunku Interes Narodowy" jest przekazywana do budżetu państwa na wniosek ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Ad b) Funkcjonowanie agencji kredytów eksportowych wspieranych ze środków publicznych W związku z faktem, iż - poza sporadycznymi przypadkami - KUKE co do zasady jako jedyna świadczy ustugi w zakresie ubezpieczeń od ryzyka nierynkowego oraz ubezpieczenia należności średnio i długoterminowych, trudno mówić o analogiach w przyjętych rozwiązaniach w ofercie KUKE oraz ubezpieczycieli prywatnych. Najważniejsze różnice pomiędzy warunkami oferowanymi w ww. sytuacjach przez ubezpieczycieli prywatnych a ofertą KUKE są następujące: - ubezpieczenie z gwarancjami Skarbu Państwa jest oferowane jako niezależna polisa dedykowana wyłącznie do ubezpieczenia należności od wybranych odbiorców w krajach o niełatwo zbywalnym ryzyku rynkowym, podczas gdy ubezpieczyciele prywatni ubezpieczają zarówno należności od dłużników w krajach o łatwo zbywalnym ryzyku rynkowym, jak i krajach o ryzyku niełatwo zbywalnym w ramach jednej umowy ubezpieczenia; ubezpieczyciele prywatni obejmują ochroną ubezpieczeniową cały obrót realizowany przez danego eksportera w zakresie akceptowalnych dla ubezpieczyciela ryzyk, dodatkowo do polisy komercyjnej polski eksporter może wykupić w KUKE polisę dotyczącą należności od ryzyka nierynkowego, w ramach której ustalone zostały limity na wybranych kontrahentów z krajów o niełatwo zbywalnym ryzyku rynkowym. - ubezpieczenie ze wsparciem Skarbu Państwa może być stosowane jedynie w przypadku eksportu polskich towarów i usług w myśl ustawy o gwarantowanych przez Skarb Państwa ubezpieczeniach eksportowych; natomiast ubezpieczenia oferowane przez ubezpieczycieli prywatnych obejmują ochroną transakcje eksportowe bez względu na kraj pochodzenia. - ubezpieczenie gwarantowane przez Skarb Państwa obejmuje ochronę utraty należności w wyniku urzeczywistnienia się zarówno ryzyka handlowego, jak i ryzyka politycznego; ubezpieczyciele prywatni natomiast zabezpieczają transakcje tylko w zakresie bankructwa czy zwłoki w płatności kontrahenta (ryzyko handlowe); w przypadku niepokojących sygnałów o pogorszeniu sytuacji ekonomicznej czy politycznej w kraju, firmy prywatne redukują lub wręcz wycofują zaangażowanie na danym rynku, co jest podyktowane zarówno strategią działania firm, jak i mniejszą możliwością reasekuracji takich transakcji na rynku prywatnym. - KUKE w odniesieniu do ubezpieczenia od ryzyka nierynkowego pobiera wyłącznie stawkę za ubezpieczenie określoną w pkt A.1 powyżej, zaś stawka ubezpieczycieli prywatnych to wypadkowa ubezpieczonego obrotu, krajów eksportu, branży, struktury należności i wielu innych czynników; ostateczna decyzja dotycząca ceny ubezpieczenia prywatnego zapada w drodze negocjacji, a odnosi się do składki ubezpieczeniowej, opłat za ocenę i monitorowanie kontrahentów i windykacji należności objętych polisą. A.3. Sytuacja na rynku W okresie kryzysu gospodarczego 2008-2010 zdarzały się sytuacje, w których ze względu na pogorszenie globalnej sytuacji ekonomicznej i politycznej, rodzimi przedsiębiorcy z dnia na dzień zostali pozbawieni ochrony ubezpieczeniowej swoich transakcji w niektórych krajach UE (Wik. Brytania, Irlandia), na rynkach wschodnich, w krajach bałtyckich oraz na rynku lokalnym. Równocześnie stawki ubezpieczeniowe wzrosty na rynku średnio o 50%. W okresie kryzysowym anulowaniu podlegały limity dotyczące całych branż czy krajów, bez analizy indywidualnej sytuacji dłużnika. Gospodarka realna szczególnie odczuła problemy z dostępem do finansowania z banków (tak w zakresie kredytu inwestycyjnego, jak i obrotowego). Dotyczyło to zwłaszcza małych i średnich podmiotów. W okresie kryzysowym ograniczony został również dostęp do innych produktów finansowych wspierających wymianę handlową, np. faktoring (wyższe ceny, mniejsze limity, ostrzejsza selekcja należności do wykupu). Wnioskiem z kryzysu dla polskiej gospodarki jest to, że globalne instytucje zarówno ubezpieczeniowe, jak i finansowe mają tendencję do prowadzenia globalnej polityki
sprzedażowej i przyjmowania strategii, która nie odzwierciedla stanu lokalnego rynku. W Polsce efektem tego bylo gwałtowne ograniczenie dostępu do ubezpieczenia w trakcie kryzysu. Takie samo podejście stosowały banki - podjęte przez nie działania o charakterze organizacyjnym, które dotknęły również lokalne oddziały banków międzynarodowych w Polsce - wpływają na dostęp do finansowania długo po zakończeniu trwania kryzysu. Prognozy na kolejne lata Aktualnie - choć następuje powolny powrót do sytuacji sprzed kryzysu - poziom płynności i dostępu do instrumentów finansowania (w tym poziom cen) wciąż daleko odbiega od obserwowanego do połowy roku 2008. W zakresie ubezpieczeń kredytów kupieckich powrót konkurencji jest bardziej widoczny (w tym powrót do niskich stawek za ubezpieczenie). Aktywne są szczególnie firmy, które dzięki pozbawieniu klientów ochrony w okresie kryzysowym notowały umiarkowany poziom szkodowości. Teraz bowiem muszą mieć silne argumenty (np. cena) do przekonania klientów do nawiązania ponownie współpracy. Ceny wciąż jednak są wyższe od oferowanych przed kryzysem. A.4. Uzasadnienie interwencji państwa Biorąc pod uwagę doświadczenia z okresu kryzysu, ugruntowało się przekonanie o konieczności istnienia możliwości interwencji państwa na rynku finansowym, a także przekonanie o konieczności istnienia możliwości szybkiej reakcji państwa w przypadku nieuzasadnionych sytuacją realnej gospodarki raptownych decyzji sektora finansowego, powodujących rozlanie" się kryzysu finansowego na przedsiębiorstwa. Biorąc pod uwagę, iż prywatne firmy reasekuracyjne aktualnie nie wykazują gotowości do pokrywania krótkoterminowych ryzyk handlowych i politycznych krajów o niełatwo zbywalnym ryzyku rynkowym, jak również ryzyk średnio i długoterminowych, stała obecność państwa jest pożądana. Niechęć instytucji komercyjnych do obejmowania niektórych ryzyk ma charakter strukturalny, a nie cykliczny, spowodowany malejącą możliwością analizy ryzyka wraz z wydłużającym się okresem spłaty kredytu eksportowego oraz rosnącym znaczeniem ryzyka wynikającego z otoczenia politycznego w danym kraju. Zachowawcze stanowisko reasekuratorów w tym zakresie zostało wzmocnione przez kryzys ekonomiczny, który wpłynął negatywnie na wyniki ubezpieczycieli w zakresie omawianych ryzyk. Brak wsparcia państwa w zakresie krótkoterminowych ryzyk nierynkowych może poważnie ograniczyć możliwości dostępu eksporterów do tego typu ubezpieczeń. SEKCJA B: Komunikat B. 1. Zakres Władze polskie nie widzą potrzeby rozszerzenia zakresu Komunikatu w celu uwzględnienia finansowania średnio i długoterminowego, bowiem kwestie takich ubezpieczeń są szeroko regulowane w międzynarodowym systemie handlu. W zakresie tych ubezpieczeń obowiązują rozbudowane regulacje OECD (w szczególności Consensus OECD, dotyczący istotnych warunków minimalnych, zgodnie z którymi mogą być udzielane kredyty eksportowe z okresem spłaty dwa lata i dłuższym, jak również regulacje dotyczące minimalnych stawek za ubezpieczenie w ramach Malzkuhn-Drysdale Package). Regulacje w ramach OECD mają zagwarantować tzw. level-playing field, czyli zapewnić, aby konkurencja między eksporterami z poszczególnych krajów opierała się na cenie i jakości wysyłanego towaru, a nie na warunkach finansowania ze wsparciem państwa. Przepisy te ustanawiają również system notyfikacji OECD indywidualnych transakcji o określonych warunkach.
В.2. Ryzyko rynkowe" i nierynkowe" Aktualna definicja ryzyka rynkowego i nierynkowego jest jasna i klarowna. O zakwalifikowaniu państwa na listę krajów wyłączonych z definicji odnoszącej się do ryzyka nierynkowego powinna decydować ogólna i długotrwała niechęć firm komercyjnych do podejmowania ryzyka (umotywowana np. brakiem dostępu do rzetelnej informacji, dużym wpływem czynników nieprzewidywalnych znajdujących się poza kontrolą indywidualnych podmiotów - ryzyko polityczne, brakiem rozeznania i wiedzy o danym rynku, lecz także np. perspektywą czasową ryzyka). W związku z powyższym, władze polskie uważają, iż w nowym Komunikacie zakres ryzyka rynkowego nie powinien ulec rozszerzeniu. B.3. Klauzula zwalniająca od odpowiedzialności (escape clause) Z informacji przekazywanych władzom polskim przez inne europejskie agencje oferujące ubezpieczenia ze wsparciem ze środków publicznych wynika, iż wymogi dowodowe są kłopotliwe i uniemożliwiają szybką interwencję w sytuacji nagłego załamania rynku. W przypadku kryzysu, powinna istnieć możliwość skorzystania z klauzuli zwalniającej od odpowiedzialności, a kryteria umożliwiające ubieganie się o skorzystanie z tej klauzuli powinny być przejrzyste i ogólnie dostępne. Interwencja państwa nie powinna mieć również charakteru antycyklicznego, więc w przypadku gdy agencje komercyjne trwale ignorują niektóre rynki bądź sektory z uwagi np. na ekonomię skali, również powinna istnieć taka możliwość. SEKCJA C: Przyszłość Komunikatu w sprawie krótkoterminowego kredytów eksportowych oraz inne kwestie ubezpieczenia Władze polskie uważają, iż Komunikat powinien zostać utrzymany, ponieważ zapewnia przejrzystość stosowania reguł w zakresie pomocy publicznej. Władze polskie zgadzają się na kontakt ze strony służb Komisji.