Wprowadzenie Prezentowany dokument jest próbą syntetycznego opracowania materiałów i zagadnień dotyczących kontraktowania usług rynku pracy. Materiał powstał w oparciu o teksty autorstwa Łukasza Komudy, Moniki Trzcińskiej oraz dokumenty projektowe będące częścią projektu PIRP. Oryginały dokumentów dostępne są na stronie www.rynekpracy.org oraz stronie Fundacji Imago www.fundacjaimago.pl Opracowanie zawiera pakiet podstawowych informacji dotyczących rejestracji w Krajowym Rejestrze Agencji Zatrudnienia, kontraktowania usług rynku pracy oraz potencjalnych korzyści z tego tytułu dla NGO. I. Dlaczego warto zainteresować się kontraktami aktywizującymi? Dodatkowa możliwość finansowania statutowej działalności NGO. Budowanie merytorycznej współpracy z PUP w ramach konkursów o relatywnie prostej procedurze małe kontrakty, mniej biurokracji dla strony zamawiającej usługę i realizujące. Elastyczny wybór metod aktywizacji zawodowej nastawiony na efektywność organizacja sama decyduje jak i z kim w ramach budżetu aktywizować uczestników kontraktu. Możliwość merytorycznej współpracy i podwykonawstwa na zlecenie agencji zatrudnienia w ramach wojewódzkich kontraktów. Możliwość budowy sieci współpracy między NGO i innymi podmiotami celem realizacji kontraktów, a także projektów międzysektorowych. Rozwój Twojej organizacji w obszarze metod aktywizacji zawodowej w oparciu o kontrakty możesz zbudować swój know-how i rozwijać nim potencjał swojej organizacji. Możliwość włączenia kontraktowania jako mechanizmu usprawniającego realizację zatrudnieniowych projektów EFS. Twoja organizacja może w ramach projektu EFS stać się kontraktodawcą i zlecać kontrakty zatrudnieniowe na rzecz uczestników. Aby skorzystać z powyższych możliwości niezbędnym może się okazać zarejestrowanie organizacji w KRAZ.
II. Rejestracja w KRAZ (Krajowy Rejestr Agencji Zatrudnienia) 1. Dlaczego warto się zarejestrować? Nowelizacja Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która weszła w życie 27 maja 2014 roku, otworzyła przed zarejestrowanymi agencjami zatrudnienia dwie nowe możliwości działania i finansowania. Na co warto zwrócić uwagę: Po pierwsze, tylko agencje zatrudnienia mają prawo starać się o otrzymanie zleceń na aktywizację zawodową w ramach dużego lub małego zlecania. Po drugie, tylko one mogą być partnerami urzędów pracy w Programie Aktywizacja i Integracja (chyba, że PUP wybierze współpracę z Ośrodkiem Pomocy Społecznej). Po trzecie możliwe jest utworzenie konsorcjum, w którym tylko lider będzie miał status agencji zatrudnienia, jednak takich podmiotów w gronie NGO jest bardzo mało. Po czwarte w przypadku dużego zlecania prywatne agencje jeśli wystartują do przetargów, w których mowa będzie o aktywizacji np. tysiąca bezrobotnych mogą preferować relację operator-wykonawca od konstruowania konsorcjów, co stawia PIRPy (Pozarządowe Instytucje Rynku Pracy) w roli podrzędnej, ze wszystkiego tego konsekwencjami. Rejestracja w KRAZ to jednorazowy koszt wysokości 200 zł! Od certyfikowanych agencji wymaga się jedynie składania rocznych raportów z realizowanych działań oraz dokonania wpłaty rzędu 10 złotych rocznie. 2. Kto powinien się zarejestrować? Zgodnie z art. 18 ust. 1 Ustawy o promocji zatrudnienia rejestracja w KRAZ niezbędna jest w przypadku prowadzenia działalności w zakresie: świadczenia usług pośrednictwa pracy, doradztwa personalnego, poradnictwa zawodowego i pracy tymczasowej. Jest taki obowiązek, ale nie ma sankcji za brak jego spełnienia. W przypadku usług pośrednictwa pracy chodzi o usługi: udzielania osobom pomocy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej oraz pracodawcom w pozyskaniu pracowników o poszukiwanych kwalifikacjach zawodowych; pozyskiwania i upowszechniania ofert pracy; udzielania pracodawcom informacji o kandydatach do pracy, w związku ze zgłoszoną ofertą pracy; informowania kandydatów do pracy oraz pracodawców o aktualnej sytuacji i przewidywanych zmianach na lokalnym rynku pracy; inicjowania i organizowania kontaktów osób poszukujących odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej z pracodawcami; kierowanie osób do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych, o którym mowa w art. 85 ust. 2 Ustawy. Jeśli chodzi o doradztwo personalne, usługi wymagające rejestracji, obejmują: prowadzenie analizy zatrudnienia u pracodawców, określanie kwalifikacji pracowników i ich predyspozycji oraz innych cech niezbędnych do wykonywania określonej pracy; wskazywanie źródeł i metod pozyskiwania kandydatów na określone stanowiska pracy; weryfikację kandydatów pod względem oczekiwanych kwalifikacji i predyspozycji. W przypadku poradnictwa zawodowego, ma ono polegać w szczególności na: udzielaniu pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia; udzielaniu informacji niezbędnych do podejmowania decyzji zawodowych w szczególności o zawodach, rynku pracy oraz możliwościach szkolenia i kształcenia; inicjowaniu, organizowaniu i prowadzeniu grupowych porad zawodowych,
zajęć aktywizujących w zakresie pomocy w aktywnym poszukiwaniu pracy; udzielaniu pracodawcom pomocy w doborze kandydatów do pracy, w szczególności na udzielaniu informacji i doradztwie w tym zakresie. Usługi z zakresu pracy tymczasowej polegają natomiast na: zatrudnianiu pracowników tymczasowych i kierowaniu tych pracowników oraz osób niebędących pracownikami do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika, na zasadach określonych w przepisach o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Warto podkreślić, że organizacja nie musi prowadzić działalności gospodarczej, ale musi mieć któreś z powyższych działań uwzględnione w statucie (jako cele statutowe). Wyjątkiem jest świadczenie usług agencji pracy tymczasowej w tym jednym przypadku organizacja musi prowadzić działalność gospodarczą. Innymi słowy czy agencję zatrudnienia można prowadzić zarówno w ramach odpłatnej jak i nieodpłatnej działalności statutowej? Tak. Z tym zastrzeżeniem, że ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy określa zakres odpłatności za poszczególne usługi. Co do zasady, usługi dla osób poszukujących pracy są bezpłatne. 3. Proces rejestracji w 3 krokach 3 niezbędne dokumenty: 1. Wniosek zawierający podstawowe informacje: nazwę, adres siedziby wraz z numerem telefonu i adresem mailowym, adres pod którym będzie prowadzona działalność, NIP, informację o wpisie w KRS, nazwisko i funkcję osoby uprawnionej do reprezentowania organizacji oraz datę złożenia wniosku. 2. Oświadczenie że złożone we wniosku dane są zgodne z prawdą i że zna regulacje dotyczące agencji zatrudnienia m.in. warunki wymagane do rejestracji i obowiązki agencji zatrudnienia. 3. Dokument uiszczenia wpłaty dokument to oryginał dowodu uiszczenia opłaty w wysokości 200 zł jest to opłata jednorazowa za otrzymanie certyfikatu o dokonaniu wpisu do KRAZ. Numer konta zależy od województwa, w jakim znajduje się siedziba aplikującej organizacji. Wymienione wyżej dokumenty przesyła się na adres WUP w województwie, w jakim znajduje się siedziba organizacji. Adresy urzędów wraz z ich stronami www można znaleźć na stronie głównej KRAZ, czyli pod adresem: www.kraz.praca.gov.pl.
4. Obowiązki agencji zatrudnienia: Ustawa o promocji zatrudnienia określa obowiązki agencji, jednak większość z nich jest niejako oczywista. Agencja jest zobowiązana do: 1. przetwarzania posiadanych danych osobowych zgodnie z przepisami o ochronie danych osobowych; 2. informowania marszałka województwa o zmianach nazwy, formy prawnej, siedziby i osoby reprezentującej organizację oraz o zawieszeniu lub zaprzestaniu działalności w zakresie usług agencji zatrudnienia w terminie do 14 dni od wspomnianej zmiany; 3. sprawozdawania swojej działalności za poprzedni rok w terminie do 31 stycznia roku kolejnego; 4. zamieszczania w oficjalnych dokumentach i ogłoszeniach oraz ofertach pracy numeru wpisu do KRAZ. 5. Prowadzenie agencji zatrudnienia w ramach działalności gospodarczej: Aby prowadzić działalność agencji zatrudnienia w ramach działalności gospodarczej, w pierwszej kolejności należy upewnić się czy treść statutu daje możliwości prowadzenia przez fundację działalności gospodarczej. W przypadku agencji zatrudnienia, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Gospodarki, powinny być użyte następujące kody PKD: Pośrednictwo pracy: 78.10.Z Działalność związana z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników Doradztwo personalne: 78.10.Z Działalność związana z wyszukiwaniem miejsc pracy i pozyskiwaniem pracowników 78.30.Z Pozostała działalność związana z udostępnianiem pracowników Poradnictwo zawodowe: 78.30.Z Pozostała działalność związana z udostępnianiem pracowników 85.60.Z Działalność wspomagająca edukację Praca tymczasowa: 78.20.Z Działalność agencji pracy tymczasowej Należy także pamiętać o konieczności zarejestrowania się w KRAZ. III. Kontraktowanie - geneza Za sprawą nowelizacji Ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, która została uchwalona 19 grudnia 2008 roku PUPy zyskały możliwość zlecania działań aktywizacyjnych na zewnątrz, wykorzystując przy tym doświadczenia podmiotów prywatnych oraz organizacji pozarządowych. Instrument okazał się niewypałem nie doprowadził bowiem do nawet jednego skutecznie zrealizowanej kontraktacji aktywizacji zawodowej.
Wymogi jakie były wówczas stawiane agencjom to: Doprowadzenie do zatrudnienia wskazanej osoby bezrobotnej w formule umowy o pracę, Utrzymanie pracy przez osobę zatrudnienia przez okres 1 roku. Za odniesienie sukcesu agencja mogła otrzymać maksymalnie 150% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej brutto. W przypadku porażki konieczny był zwrot całości środków otrzymanych na ten cel. Przy takich założeniach nie było chętnych do podjęcia ryzyka. W toku pracy nad nowelizacją w starym artykule 61b pojawiły się jednak następujące zmiany: celem stało się zatrudnienie na co najmniej 6 miesięcy, zaakceptowane zostały umowy cywilnoprawne, zwrot w przypadku niepowodzenia jest proporcjonalny do niespełnienia celu czyli w przypadku uzyskania zatrudnienia trwającego 3 miesiące, agencja zwraca połowę otrzymanych środków. W rezultacie PUPy mają dziś dwie drogi kontraktowania, które porównuje poniższa tabela: Kwestia Jaki jest cel zatrudnieniowy zlecania? Który PUP może skorzystać ze zlecania? Skąd finansowane będzie zlecanie? Których zarejestrowanych bezrobotnych można przekazać poza urząd do działań zleconych? Zlecanie aktywizacji zawodowej poza PUP wg art. 61b nie mniej niż pół roku zatrudnienia w dowolnej formule (mowa o pracę, umowy cywilnoprawne) nie ma tu opcji podjęcia działalności gospodarczej przez aktywizowanego każdy z Funduszu Pracy (FP) PUP musi ograniczyć działania z użyciem innych instrumentów Bezrobotni z każdego z trzech profili pomocy, którzy jednocześnie znajdują się w szczególnej sytuacji na rynku pracy, czyli spełniają jedno z poniższych kryteriów: - nie mają więcej niż 30 lat lub mają więcej niż 50 lat - są długotrwale bezrobotni*** - korzystają ze świadczeń z pomocy społecznej - posiadają co najmniej jedno dziecko do 6 roku życia lub co najmniej jedno dziecko niepełnosprawne do 18 roku życia - są niepełnosprawni Zlecanie aktywizacji zawodowej poza PUP wg art. 66d nie mniej niż pół roku zatrudnienia (ustawa nie określa form zatrudnienia) lub prowadzenia własnej działalności gospodarczej preferowane są urzędy przeciążone pracą z desygnowanej do celów kontraktacji sumy wydzielonej w ramach FP urzędy nie muszą ograniczać swoich budżetów przeznaczonych na pozostałe instrumenty Długotrwale bezrobotni***, dla których przypisano profil pomocy II lub III (szacunkowo warunek ten spełnia mniej niż połowa wszystkich zarejestrowanych) Ilu bezrobotnych PUP przekazuje do działań zleconych? dowolna liczba począwszy od 1 nie mniej niż 200
Kto może starać się o taki kontrakt? każdy podmiot mający status agencji zatrudnienia Jaki jest schemat procesu zlecania? Czy możliwe będzie podzlecanie działań aktywizacyjnych? Jaka jest maksymalna kwota wynagrodzenia agencji? Kiedy i w jakich porcjach agencja otrzymywać będzie środki za realizację umowy? zainteresowany PUP zgłasza sprawę do Starosty, wyłania w drodze konkursu agencję-wykonawcę stosowanie Ustawy o zamówieniach publicznych nie będzie konieczne przy małych zleceniach tak (choć może zostać wykluczone w umowie!) jednak zakładając, że umowy będą dotyczyły niewielkich grup bezrobotnych podzlecanie jest mało prawdopodobne 150% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej obowiązujące w dniu zawarcia umowy o świadczenie działań aktywizacyjnych - nie więcej niż 30% po podpisaniu umowy - nie mniej niż 50% po rozliczeniu umowy Wojewódzki Urząd Pracy (WUP) według podanych wyżej preferencji wyboru PUPów kompletuje grupę bezrobotnych z jednego lub większej liczby powiatów; umowę podpisuje Marszałek województwa, który w ramach Ustawy o zamówieniach publicznych wyłania agencję zatrudnienia, które będzie realizować umowę tak będzie niemal pewne ze względu na to, że duża grupa bezrobotnych zawierać będzie osoby o zróżnicowanych potrzebach 300% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej obowiązujące w dniu zawarcia umowy o świadczenie działań aktywizacyjnych - 20% po dokonaniu diagnozy sytuacji zawodowej bezrobotnego i zaprojektowaniu działań aktywizacyjnych mających na celu podjęcie przez bezrobotnego odpowiedniej pracy lub działalności gospodarczej - 20% już 14 dni po podjęciu pracy lub działalności gospodarczej - 30% już 90 dni po podjęciu i kontynuowaniu pracy lub działalności gospodarczej - 30% już 180 dni po podjęciu i kontynuowaniu pracy lub działalności gospodarczej Czy do bezrobotnych objętych zleceniem kierowane są inne formy działań aktywizacyjnych? nie Korzyści z kontraktowania: - z perspektywy urzędu pracy (odciążenie pracowników, zwiększenie efektywności zatrudnieniowej, obniżenie kosztu efektywności zatrudnieniowej, prestiż realizacja działań nowych/pilotażowych); - z perspektywy kontraktobiorcy (dodatkowe źródło dochodu poprzez udział w kontraktach, dowolność działań w ramach kontraktu rozliczanie za efekt, konkursy szyte namiary w skali lokalnej). W sprawie dodatkowych informacji proszę kontaktować się z Ambasadorem Projektu: Dawidem Zielińskim Tel.: 667 266 149 mail: dawid.zielinski@gmail.com