Informator Prawno Ubezpieczeniowy Wrzesieñ 2014 W BIE CYM NUMERZE: Ubezpieczyciel wyp³aci odszkodowanie tak e za zlecenie transportu Jesieñ czasem wypadków doradzamy pomagamy informujemy
SPIS TREŒCI AKTUALNOŒCI ORZECZNICTWO str. 3 str. 3 Ubezpieczyciel wyp³aci odszkodowanie tak e za zlecenie transportu Po œmierci ma³ onka nie nabywa siê ponownie nieruchomoœci przy wspó³w³asnoœci str. 3 Zadoœæuczynienie za wypadek przed 03.08.2008 r. PROJEKTY, ZMIANY str. 4 str. 4 NFZ chce uzyskaæ prawo regresu do nietrzeÿwych kierowców Human Body Trauma Index system oceniania poziomu obra eñ cia³a str. 4 Co ze zmianami w prawie karnym? PRAWO CO DNIA Najem pojazdu zastêpczego prawo poszkodowanego, a problem dla s¹dów Uproszczona likwidacja szkody Ubezpieczenie uczniów obowi¹zkowe czy dobrowolne? KNF chce obj¹æ nadzorem oddzia³y firm zagranicznych Ubezpieczenie bêdzie mo na kupiæ w kiosku Jesieñ czasem wypadków W 2014 r. mniej skarg Kary dla ubezpieczycieli PZU S.A. mo e przej¹æ LINK 4 PROWADZONE SPRAWY str. 7 Wypadek na lodowisku, a odpowiedzialnoœæ w³aœciciela lodowiska str. 2
AKTUALNOŒCI ORZECZNICTWO Ubezpieczyciel wyp³aci odszkodowanie tak e za zlecenie transportu Wyrok S¹du Okrêgowego w odzi, sygn. akt XIII Ga 7/14 S¹d Okrêgowy w odzi stwierdzi³, e poszkodowany przedsiêbiorca, ma prawo w ramach ubezpieczenia wynaj¹æ us³ugê transportow¹, a nie tylko samochód zastêpczy, jednak odszkodowanie nie mo e uwzglêdniæ kosztów, które i tak poszkodowany by poniós³, gdyby nie uszkodzono mu pojazdu. S¹d nie mia³ w¹tpliwoœci, i te roszczenia s¹ co do zasady zasadne. Sporna by³a jedynie wysokoœæ. Ubezpieczyciel ¹da³ znacznego zmniejszenia odszkodowania, odpowiadaj¹cego zarówno kosztom paliwa jak i pracownika, natomiast s¹d uzna³ za zasadne zmniejszenie odszkodowania jedynie o koszy paliwa. Poszkodowany wykaza³ bowiem, e nie ponosi³ kosztów pracownika, a zatem nie podstaw do umniejszenia odszkodowania o koszty, które by nie powsta³y. Poszkodowany przedsiębiorca, ma prawo do odszkodowania nie tylko z tytułu czynszu najmu samochodu zastępczego, ale także z tytułu poniesionych kosztów zlecenia usługi transportowej. Po œmierci ma³ onka nie nabywa siê ponownie nieruchomoœci przy wspó³w³asnoœci Wyrok Wojewódzkiego S¹du Administracyjneg w Gdañsku Sprawa dotyczy³a kobiety, która po œmierci mê a sprzeda³a mieszkanie. Urz¹d Skarbowy stwierdzi³, e skoro kobieta nie odczeka³a 5 lat od dnia nabycia nieruchomoœci (a uzna³, e nabycie nast¹pi³o w dniu œmierci mê a), to nie przys³uguje jej ulga podatkowa. W takiej sytuacji zobowi¹za³ kobietê do zap³aty podatku. Sprawa trafi³a do Wojewódzkiego S¹du Administracyjnego w Gdañsku, który uzna³, e je eli nieruchomoœæ zosta³a nabyta do maj¹tku wspólnego, to po œmierci ma³ onka, drugi nie nabywa ponownie po³owy lokalu. Urz¹d Skarbowy argumentowa³, e ka dy z ma³ onków naby³ po³owê mieszkania, a drug¹ po³owê kobieta naby³a dopiero po œmierci mê a. WSA w Gdañsku uchyli³ jednak decyzjê urzêdu skarbowego, dziêki czemu kobieta nie jest zobowi¹zana do zap³aty podatku. Zadoœæuczynienie za wypadek przed 03.08.2008 r. Postanowienie S¹du Najwy szego z dnia 27.06.2014 r., sygn. akt: III CZP 2/14 S¹d Najwy szy uzasadni³ swe postanowienie, które wydane zosta³o w zwi¹zku ze skierowanym pytaniem prawnym Czy osobie najbli szej przys³uguje z tytu³u umowy obowi¹zkowego ubezpieczenia odpowiedzialnoœci cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zadoœæuczynienie pieniê ne za doznan¹ krzywdê wynikaj¹c¹ z naruszenia jej dobra osobistego w postaci szczególnej wiêzi emocjonalnej ze zmar³ym, nawet gdy œmieræ nast¹pi³a przed dniem 03.08 2008 r.?. S¹d ten wskaza³, e obowi¹zek zap³aty rekompensat za tego rodzaju krzywdy przez ubezpieczyciela w ramach ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest bezdyskusyjny. S¹d Najwy szy uznaj¹c, e zagadnienie zosta³o ju rozstrzygniête, odmówi³ wydania uchwa³y w tym zakresie. Tym samym jest to kolejne orzeczenie potwierdzaj¹ce, e osobom bliskim przys³uguje zadoœæuczynienie w przypadku tragicznej œmierci przed 03.08.2008 r. Osobom bliskim tragicznie zmarłego przed 03.08.2008 r. przysługuje zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych. str. 3
AKTUALNOŒCI PROJEKTY, ZMIANY NFZ chce uzyskaæ prawo regresu do nietrzeÿwych kierowców Zosta³ przygotowany projekt ustawy daj¹cej regionalnym oddzia³om Narodowego Funduszu Zdrowia prawo do dochodzenia od nietrzeÿwych kierowców zwrotu kosztów leczenia ofiar wypadków drogowych spowodowanych przez nietrzeÿwych kierowców. Uzasadnieniem ww. projektu jest fakt, e ca³oœæ kosztów leczenia takich ofiar jest pokrywana z kieszeni wszystkich podatników, a nie powinni oni ponosiæ kosztów spowodowanych przez nietrzeÿwych kierowców. Oznacza to tym samym, e nietrzeÿwy sprawca wypadku zap³aci nie tylko zadoœæuczynienie i odszkodowanie na rzecz poszkodowanego (ubezpieczycielowi w ramach regresu) ale nadto bêdzie zobowi¹zany do poniesienia kosztów zwi¹zanych z leczeniem poszkodowanego w ramach NFZ. Koszty leczenia mog¹ wynosiæ kilkadziesi¹t tysiêcy z³otych, zadoœæuczynienie natomiast kilkaset tysiêcy. Przyk³adowo mo na wskazaæ, e przyjazd karetki na miejsce zdarzenia to 400 z³otych, skomplikowana operacja ratuj¹ca ycie po uszkodzeniach wewnêtrznych to 15.000 z³otych. Pomys³odawcy zmian zaznaczaj¹, e celem zmian jest nie tylko wyposa enie NFZ w prawne œrodki pozwalaj¹ce na regres, ale przede wszystkim prewencja. Mo e œwiadomoœæ zap³aty dodatkowych kilkudziesiêciu z³otych powstrzyma nietrzeÿwionego przed prowadzeniem pojazdu. NFZ chce uzyskać prawo do dochodzenia od nietrzeźwych kierowców zwrotu kosztów leczenia ofi ar wypadków drogowych spowodowanych przez nietrzeźwych kierowców. Human Body Trauma Index system oceniania poziomu obra eñ cia³a W Polsce rozpocz¹³ siê pilota systemu tzw. HBT Human Body Trauma, który ma umo liwiæ ocenê poziomu obra eñ odniesionych w wypadku, a przez to wysokoœæ nale nego œwiadczenia. System ten uwzglêdnia punktow¹ ocenê obra eñ fizycznych, cierpieñ zwi¹zanych z wypadkiem i leczeniem oraz zmian jakoœci ycia. System ten zosta³ stworzony przez naukowców zwi¹zanych z Polskim Towarzystwem Medycyny S¹dowej i Kryminologii oraz Polskim Towarzystwem Medycyny Ubezpieczeniowej. Co ze zmianami w prawie karnym? Pomimo tego, i od pocz¹tku roku g³oœno jest na temat zmian w prawie karnym w zakresie odpowiedzialnoœci nietrzeÿwych kierowców, do dnia dzisiejszego nie uchwalono adnych zmian. Przypomnijmy, i zmiany maj¹ dotyczyæ obci¹ enia sprawców wypadków równie œwiadczeniami pieniê nymi wynosz¹cymi minimalnie 5.000 b¹dÿ 10.000 z³otych w zale noœci od tego czy sprawca dopuœci³ siê czynu po raz pierwszy czy jest recydywist¹. Zak³ada siê, e sprawcy bêd¹ musieli pos³ugiwaæ siê blokad¹ samochodow¹, która uniemo liwi uruchomienie pojazdu, gdy poziom alkoholu w wydychanym powietrzu przekroczy 0,1 mg w 1 dm szeœc. Na dzieñ dzisiejszy nie wiadomo w jakim kszta³cie zostan¹ uchwalone zmiany i kiedy to bêdzie mia³o miejsce. Od początku roku głośno jest na temat zmian w prawie karnym, ale na dzień dzisiejszy nie wiadomo w jakim kształcie zostaną one uchwalone i kiedy to będzie miało miejsce. str. 4
PRAWO CO DNIA Najem pojazdu zastêpczego prawo poszkodowanego, a problem dla s¹dów Z danych wynika, e w 2013 r. wartoœæ odszkodowañ by³a równa blisko 5,4 mld z³otych, a sk³adki z polis osi¹gnê³y wartoœæ 8,2 mld z³otych. Nieznaczny procent z tych kwot stanowi¹ odszkodowania z tytu³u czynszu najmu pojazdu zastêpczego zaledwie 200 mln z³otych. Pomimo niewielkiej wartoœci roszczeñ, sprawy te dominuj¹ w s¹dach. Problemy te sk³oni³y resort sprawiedliwoœci do podjêcia dzia³añ w celu okreœlenia poziomu stawek za najem pojazdu. Eksperci obawiaj¹ siê jednak, e stawki wskazane w rozporz¹dzeniu niekoniecznie musz¹ byæ poprawne. W chwili obecnej brak jednak okreœlonych stawek nieuniemo liwia s¹dom rozpoznawanie takich spraw. Pomimo niewielkiej wartości roszczeń dot. najmu pojazdu zastępczego, sprawy te dominują w sądach. Uproszczona likwidacja szkody Ergo Hestia informuje, i wzrasta zainteresowanie uproszczonym sposobem likwidacji szkody. Polega ona na tym, e poszkodowany sam wskazuje charakter i wielkoœæ uszkodzeñ (bez koniecznoœci dokonywania oglêdzin), a ubezpieczyciel na tej podstawie wydaje decyzjê o przyznaniu odpowiedniego odszkodowania. Jak wskazuj¹ specjaliœci Ergo Hestia, najczêœciej ten sposób likwidacji szkody dotyczy szkód mo na by powiedzieæ oczywistych, np. st³uczonej szyby w samochodzie. Decyzja co do sposobu rozpatrzenia szkody nale y do konsultanta. Ubezpieczenie uczniów obowi¹zkowe czy dobrowolne? Nie ma obowi¹zku ubezpieczenia uczniów. To od rodziców dziecka zale y czy uczeñ bêdzie ubezpieczony czy te nie. Dyrektor szko³y pe³ni funkcjê reprezentanta przy zawieraniu umowy ubezpieczenia NNW. Nale y zwróciæ uwagê, e umowy ubezpieczenia NNW, jako umowy ubezpieczenia dobrowolnego mog¹ mieæ ró norodny zakres, a to wynika z Ogólnych Warunków Ubezpieczenia. Czêsto w³adze szkó³ nie kieruj¹ siê zakresem ubezpieczenia, tylko tym, co ubezpieczyciel jest w stanie im zagwarantowaæ w zamian za zawart¹ umowê np. zni ki w ubezpieczeniach maj¹tkowych, czy czasem nawet wyposa enie sal komputerowych. Nie bez znaczenia pozostaje tak e fakt, e rodzice maj¹ prawo wgl¹du w warunki ubezpieczenia, które maj¹ zastosowanie do ubezpieczenia ich dziecka. Powinno siê zwracaæ tak e uwagê na sumê ubezpieczenia przy ubezpieczeniach NNW uczniów dominuj¹ zazwyczaj niskie sumy (do 10.000 z³) co wi¹ e siê z wyp³at¹ bardzo niskiego œwiadczenia w przypadku szkody. Od rodziców zależy czy uczeń będzie ubezpieczony w ramach NNW czy też nie. KNF chce obj¹æ nadzorem oddzia³y firm zagranicznych Komisja Nadzoru Finansowego d¹ y do tego, aby zarówno AXA jak i Proama podlega³y pod jej nadzór. Z tego te wzglêdu KNF chce doprowadziæ do po³¹czenia oddzia³ów z firmami ubezpieczeniowymi obecnymi w Polsce i dzia³aj¹cymi na podstawie licencji. Oznacza³oby to, e bêd¹ one podlega³y nadzorowi KNF na takich samych zasadach jak wszyscy inni ubezpieczyciele w kraju. Nadzór niepokoj¹ niskie ceny polis, jakie s¹ proponowane przez tych ubezpieczycieli. A przez to powstaje ryzyko, e ubezpieczyciel nie bêdzie mia³ odpowiednich œrodków na wyp³atê œwiadczeñ w razie zajœcia szkody.
PRAWO CO DNIA Ubezpieczenie bêdzie mo na kupiæ w kiosku Od wrzeœnia Benefia umo liwia zakup polisy OC ppm w kioskach. Pracownik kiosku na podstawie udostêpnionego do wgl¹du dowodu rejestracyjnego pojazdu jest w stanie przedstawiæ zainteresowanym ofertê i w przypadku jej akceptacji zawrzeæ z nim umowê. Niektórzy agenci kiosków RUCH zdali ju odpowiednie egzaminy i uzyskali zgodê Komisji Nadzoru Finansowego na sprzeda polis. Maj¹c na uwadze mo liwoœci informatyczne zakup polisy bêdzie trwa³ niewiele d³u ej ni zakup gazety. Jak podkreœlaj¹ eksperci, zalet¹ tego rozwi¹zania jest to, e kioski maj¹ lokalizacjê nie tylko w du ych miastach, ale te na wsiach, gdzie czêsto ubezpieczyciele nie maj¹ swoich jednostek. Od września Benefi a umożliwia zakup polisy OC ppm w kioskach w zaledwie kilka minut. Jesieñ czasem wypadków Wed³ug raportu przygotowanego przez Komendê G³ówn¹ Policji najwiêcej wypadków ma miejsce w drugiej po³owie roku. Poszkodowanymi s¹ nie tylko kierowcy i pasa erowie pojazdów, ale te przede wszystkim rowerzyœci i piesi. Przyczyn¹ wypadku najczêœciej jest niew³aœciwe przeje d anie przejœæ dla pieszych oraz nieustêpowanie pierwszeñstwa pieszemu, wtargniêcie pieszych na drogê zza pojazdu lub przeszkody, a tak e wejœcie na jezdniê na czerwonym œwietle. Zwiêkszona szkodowoœæ wynika przede wszystkim z pojawiaj¹cych siê warunków atmosferycznych drogi s¹ mokre, szybciej robi siê ciemno. Z tego te wzglêdu Policja apeluje o zachowanie szczególnej ostro noœci w nadchodz¹cych miesi¹cach. W 2014 r. mniej skarg Urz¹d Komisji Nadzoru Finansowego informuje, i w pierwszej po³owie roku spad³a liczba skarg na ubezpieczycieli. Spowodowa³o to, e bran a ta nie jest ju na niechlubnym pierwszym miejscu wœród bran, na które wp³ywa najwiêcej skarg. Obecnie zdecydowanie wiêcej skarg dotyczy dzia³alnoœci banków. Najwiêcej skarg spoœród z³o onych dotyczy funkcjonowania zak³adów ubezpieczeñ maj¹tkowych i pozosta³ych osobowych, a w tym wysokoœci wyp³acanych odszkodowañ, opóÿnieñ w wp³acie œwiadczeñ, odszkodowañ z tytu³u czynszu najmu pojazdu zastêpczego. Urząd Komisji Nadzoru Finansowego informuje, iż w pierwszej połowie roku spadła liczba skarg na ubezpieczycieli. Kary dla ubezpieczycieli Komisja Nadzoru Finansowego podczas wrzeœniowych posiedzeñ na³o y³a na MTU Moje Towarzystwo Ubezpieczeñ karê pieniê n¹ w wysokoœci 40.000 z³otych za niewyp³acenie w ustawowym terminie odszkodowañ b¹dÿ poinformowania o odmowie przyjêcia odpowiedzialnoœci. Z kolei BRE Ubezpieczenia TUiR otrzyma³a karê w wysokoœci 3.000 z³otych za niewyp³acenie w ustawowym terminie odszkodowañ. PZU S.A. mo e przej¹æ LINK 4 Komisja Nadzoru Finansowego wyrazi³a zgodê, aby PZU S.A. naby³ akcje LINK 4 w liczbie zapewniaj¹cej przekroczenie 50% liczby g³osów na walnym zgromadzeniu. W sierpniu br. zgodê wyrazi³ Urz¹d Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Komisja Nadzoru Finansowego wyraziła zgodę, aby PZU S.A. nabył akcje LINK 4.
PROWADZONE SPRAWY Wypadek na lodowisku, a odpowiedzialnoœæ w³aœciciela lodowiska Nasza klientka dozna³a szkody na osobie podczas aktywnego wypoczynku na lodowisku. Podczas jazdy na ³y wach, nagle najecha³a na nierówn¹ powierzchniê, straci³a panowanie i upad³a. Na skutek zdarzenia dosz³o do z³amania koñczyny dolnej. Poszkodowana zwróci³a siê do XALTUM celem powierzenia prowadzenia sprawy zwi¹zanej z uzyskaniem odszkodowania od podmiotu odpowiedzialnego za zapewnienie bezpieczeñstwa na lodowisku. XALTUM po zebraniu niezbêdnej dokumentacji i ustaleniu ubezpieczyciela ponosz¹cego gwarancyjn¹ odpowiedzialnoœæ za przedmiotowe zdarzenie, zg³osi³o roszczenia. Ubezpieczyciel w odpowiedzi na zg³oszenie roszczeñ i po uzyskaniu wyjaœnieñ zarówno od poszkodowanej jak i podmiotu odpowiedzialnego za stan lodowiska, przyj¹³ ostatecznie odpowiedzialnoœæ i wyp³aci³ na rzecz poszkodowanej bezsporn¹ czêœæ zadoœæuczynienia w wysokoœci 5.000 z³otych. XALTUM z³o y³o odwo³anie od przedmiotowej decyzji, gdy przyznana kwota nie stanowiska kompensacji doznanej szkody. W rezultacie ubezpieczyciel wyp³aci³ na rzecz poszkodowanej dalsz¹ kwotê 10.000 z³otych. Maj¹c na uwadze, e kwota ta nadal nie stanowi³a pe³nej rekompensaty, XALTUM podjê³o z ubezpieczycielem negocjacje ugodowe. Na skutek działań XALTUM, ubezpieczyciel przyjął odpowiedzialność za wypadek na lodowisku i wypłacił na rzecz poszkodowanej 15.000 złotych. Aktualnie trwają negocjacje w celu zawarcia ugody. Obecnie tocz¹ siê negocjacje, w celu ugodowego zakoñczenia sprawy. str. 7
KONTAKT XALTUM spó³ka z ograniczon¹ odpowiedzialnoœci¹ spó³ka komandytowa ul. Wyspiañskiego 14/37, 60-750 Poznañ tel. 61 222 54 46, fax 61 222 40 91 biuro@xaltum.pl www.xaltum.pl NIP 7792388531, KRS 0000378622 S¹d Rejonowy Poznañ - Nowe Miasto i Wilda w Poznaniu VIII Wydzia³ Krajowego Rejestru S¹dowego Redakcja: Anna Jackowska, mail: anna.jackowska@xaltum.pl Niniejszy biuletyn stanowi informacjê dostarczan¹ bezp³atnie. Nie stanowi us³ugi doradztwa prawnego oraz nie powinien byæ podstaw¹ do podejmowania decyzji biznesowych.