Wypełnia uczeń Numer PESEL Uzupełnia nauczyciel Kod ucznia dysleksja Pierwszy próbny sprawdzian w szóstej klasie szkoły podstawowej listopad 2011 Żeglarz i żywioły Informacje dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny ma 12 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój numer PESEL i kod. 3. Przeczytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 4. Rozwiązania zadań zapisz długopisem lub piórem. Nie używaj korektora. 5. W zadaniach, w których są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D, wybierz tylko jedną i zamaluj na karcie odpowiedzi kratkę z odpowiadającą jej literą, np. gdy wybierzesz odpowiedź A : Czas pracy: 60 minut 6. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź, np. Liczba punktów do uzyskania: 40 7. Rozwiązania zadań, w których należy samodzielnie sformułować odpowiedź, zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreśl. 8. Redagując odpowiedzi, możesz wykorzystać brudnopis. Zapisy w brudnopisie nie będą oceniane. Powodzenia! Copyright by Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne sp. z o.o., Warszawa 2011
Krzysztof Baranowski Drugi raz dookoła świata Tak jak statek kosmiczny oddaje kolejno wszystkie liny zasilające, by wzbić się w niebiosa w słupie ognia, tak ja oddawałem cumy jedną po drugiej. Silnik dyskretnie mruczał i wrzucony napęd ruszył jacht z miejsca, nawet nie poruszając powierzchni gładkiej wody. Pamiętałem o tym, że przy główkach falochronu jest piaszczysta przegroda, która przy niskiej wodzie staje się niebezpieczna dla jachtów głęboko zanurzonych. Pamiętałem o tym, ale gdy sterowałem w stronę otwartego morza, o wszystkim zapomniałem. Liczył się tylko ocean za główkami i postawienie żagli. Byłem sam i sam musiałem sobie dawać radę. Jacht pochylił się nieco na burtę pod naporem wiatru i sunie w stronę otwartego oceanu. Pod dziobem syk ciętej wody, wzdłuż burt białe warkocze piany, a pod dłonią drgania steru przenoszące się na moje ciało. Oglądam się do tyłu i z przerażeniem zauważam, że nie ma już brzegu. Pozostała już tylko sina mgiełka skrywająca Portugalię, a przede mną tylko czerwonofioletowe niebo tam, gdzie przed chwilą zaszło słońce Boże, za chwilę zapadnie ciemność!!! Szamocząc się z żaglami, pilnując lin steru i żagli, a wcześniej silnika, nie zauważyłem, że dzień się skończył i zaczęła się czarna noc. Lady B. pędzi w ciemność, a ja boję się oderwać rąk od steru, by kolejny podmuch wiatru nie wytrącił nas z tej jazdy przed siebie, nie pochylił jachtu ponad miarę, nie strącił mnie z pokładu, nie poszarpał żagli, bo nie mam następnych na zmianę. Ale przecież nie można stać całą noc przy sterze. Chce mi się pić, chce mi się jeść, chce mi się płakać, że jestem taki bezradny, choć sam się skazałem na własne towarzystwo przez najbliższy rok. Fala oceaniczna podnosi kadłub na spieniony wierzchołek, a potem łagodnie opuszcza w dolinę. Ten miarowy oddech oceanu uspokaja i przypomina, że przecież już raz płynąłem dookoła świata 27 lat temu. Równocześnie jednak uświadamiam sobie, że i wtedy bałem się tak strasznie jak dziś. Planując kolejny rejs, zapomniałem o tym strachu, zwierzęcym i wszechogarniającym, przylepiającym koszulę do spoconych pleców, wysuszającym jamę ustną, zaciskającym gardło w bezgłośnym krzyku. Jeszcze żyję mruczę do siebie, żeby jakoś dodać sobie otuchy. Krzysztof Baranowski, Drugi raz dookoła świata. Solo na bis, Świat Książki, Warszawa 2003. 2 LISTOPAD 2011
Zadania od 1. do 5. wykonaj na podstawie tekstu. 1. Do czego autor porównał jacht? Pierwszy próbny sprawdzian w szóstej klasie szkoły podstawowej Żeglarz i żywioły A. Do statku kosmicznego poruszającego się po orbicie okołoziemskiej. B. Do statku kosmicznego przelatującego nad wodami oceanu. C. Do statku kosmicznego lądującego na brzegu morza. D. Do statku kosmicznego startującego z Ziemi. 2. Co napawało żeglarza przerażeniem? A. Silne drgania steru w rozpędzonym jachcie. B. Przechylenie się jachtu pod naporem wiatru. C. Świadomość szybkiego oddalania się od brzegu. D. Możliwość utknięcia jachtu w piaszczystej przegrodzie. 3. Dlaczego żeglarz nie zauważył, że nadchodzi noc? A. Szukał bezpiecznej drogi przy falochronie. B. Zajął się obsługą oprzyrządowania jachtu. C. Podziwiał widok falującego oceanu. D. Oddał się wspomnieniom. 4. Co czuł żeglarz, wspominając rejs sprzed 27 lat? A. Spokój. B. Smutek. C. Tęsknotę. D. Przerażenie. 5. Z której wypowiedzi narratora wynika, że jest on uczestnikiem wydarzeń? A. Pozostała już tylko sina mgiełka skrywająca Portugalię. B. Liczył się tylko ocean za główkami i postawienie żagli. C. Ale przecież nie można stać całą noc przy sterze. D. Byłem sam i sam musiałem sobie dawać radę. 6. Jacht Lady B., którym płynął Krzysztof Baranowski, pokonał 24 100 mil morskich. Liczba 24 100 jest podzielna przez A. 2 i 3. B. 2 i 5. C. 3 i 5. D. 5 i 9. LISTOPAD 2011 3
7. Trasa rejsu jachtu Lady B. miała długość 24 100 mil morskich (1 mila morska to 1 852 m). Długość tej trasy wyrażona w kilometrach jest równa wartości wyrażenia A. 24 100 1 852 : 1 000 B. 24 100 1 852 1 000 C. 1 852 : 24 100 1 000 D. 1 852 24 100 1 000 8. Jacht Lady B. ma długość 16,5 m i szerokość 4,65 m. Na rysunku wykonanym w skali 1 : 100 wymiary tego jachtu są równe odpowiednio A. 165 cm i 46,5 cm. B. 16,5 cm i 4,65 cm. C. 1,65 cm i 4,65 cm. D. 16,5 cm i 0,465 cm. Adam Mickiewicz Żegluga (fragment) Szum większy, gęściej morskie snują się straszydła, Majtek wbiegł na drabinę: gotujcie się, dzieci! Wbiegł, rozciągnął się, zawisł w niewidzialnej sieci, Jak pająk czatujący na skinienie sidła. Wiatr! wiatr! dąsa się okręt, zrywa się z wędzidła 1, Przewala się, nurkuje w pienistej zamieci, Wznosi kark, zdeptał fale i skróś niebios leci, Obłoki czołem sieka, wiatr chwyta pod skrzydła. Adam Mickiewicz, Wybór pism, Książka i Wiedza, Warszawa 1952. 1 wędzidło krótki metalowy pręt, stanowiący część uzdy, wkładany koniowi do pyska, umożliwia kierowanie zwierzęciem. Zadania od 9. do 13. wykonaj na podstawie wiersza. 9. Porównanie zastosowane w wierszu dotyczy A. majtka. B. wiatru. C. pająka. D. obłoków. 10. Okręt przedstawiono jako istotę ludzką za pomocą sformułowania A. dąsa się. B. przewala się. C. skróś niebios leci. D. zrywa się z wędzidła. 4 LISTOPAD 2011
11. Okrzyk: gotujcie się, dzieci! to Pierwszy próbny sprawdzian w szóstej klasie szkoły podstawowej Żeglarz i żywioły A. informacja o końcu podróży. B. powitanie pasażerów przez majtka. C. ostrzeżenie przed grożącym niebezpieczeństwem. D. wezwanie do przygotowań przed wyruszeniem w morze. 12. Druga zwrotka zawiera obraz okrętu, który A. płynie dostojnie i majestatycznie. B. wymyka się spod kontroli. C. pozwala sobą sterować. D. jest uszkodzony i tonie. 13. W drugiej zwrotce osoba mówiąca wyraża A. paniczny lęk przed katastrofą. B. fascynację obrazem walki okrętu z żywiołem. C. uspokojenie po ustąpieniu śmiertelnego niebezpieczeństwa. D. zmęczenie próbą opanowania okrętu wydanego na pastwę burzy. Prognoza pogody dla żeglarzy Temperatura powietrza, jaką odczuwamy (temperatura odczuwalna), może się znacznie różnić od temperatury zmierzonej przyrządami (temperatura rzeczywista). Temperatura Godzina 0:00 3:00 6:00 9:00 12:00 15:00 18:00 21:00 rzeczywista ( C) 10 8 4 4 3 2 4 5 odczuwalna ( C) 4 2 0 1 3 5 4 1 Zadanie 14. i 15. wykonaj na podstawie prognozy pogody. 14. Zgodnie z prognozą o godzinie 9:00 temperatura odczuwalna będzie niższa od temperatury rzeczywistej A. o 3 C. B. o 4 C. C. o 5 C. D. o 6 C. 15. Zgodnie z prognozą największa różnica między temperaturą rzeczywistą a temperaturą odczuwalną wystąpi o godzinie A. 0:00 B. 6:00 C. 15:00 D. 18:00 LISTOPAD 2011 5
16. W czasie regat jacht Kormoran płynął przez 5 godzin, pokonując średnio 3 km w ciągu 1 godziny. Jacht Wicher płynął przez 4 godziny, pokonując średnio 3,5 km w ciągu 1 godziny, a jacht Mewa płynął przez 5 1 2 godziny, pokonując średnio 2,8 km w ciągu 1 godziny. W którym szeregu podano kolejno nazwy jachtów uporządkowane według długości przebytej przez nie trasy regat od najdłuższej do najkrótszej? A. Kormoran, Mewa, Wicher B. Mewa, Kormoran, Wicher C. Wicher, Kormoran, Mewa D. Kormoran, Wicher, Mewa 17. Jacht Czapla pokonał trasę długości 18 km. 2 3 tej trasy płynął na północ, a pozostałą część trasy na zachód. Ile kilometrów płynął na zachód? A. 6 B. 9 C. 12 D. 15 Zadania od 18. do 20. rozwiąż na podstawie oferty. 18. Kiedy uczestnik ukończył kurs, który rozpoczął się w sobotę 9 lipca? A. 19 lipca. B. 6 sierpnia. C. 7 sierpnia. D. 11 września. 19. Jaki jest koszt kursu dla dwóch przyjaciół przy uwzględnieniu promocji? A. 550 zł B. 495 zł C. 467,50 zł D. 82,50 zł 6 LISTOPAD 2011
20. W sobotę zajęcia rozpoczęły się o godzinie 8:00. Odbyło się siedem 45-minutowych zajęć z 10-minutowymi przerwami między zajęciami. Ostatnie zajęcia skończyły się o godzinie A. 13:25 B. 13:50 C. 14:15 D. 14:25 Rysunek przedstawia łódkę z żaglem. Zadanie 21. wykonaj na podstawie rysunku. 21. Skreśl w każdym zdaniu dwie z wyróżnionych informacji, tak aby powstało zdanie prawdziwe. I. Żagiel ma kształt trójkąta równobocznego / równoramiennego / różnobocznego. II. Powierzchnię żagla opisuje wyrażenie a h / 1 2 (a + h) / 1 2 a h. III. Kąty 1 i 2 to kąty przyległe / wierzchołkowe / odpowiadające. IV. Suma miar kątów 5 i 6 jest równa mierze kąta pełnego / półpełnego / prostego. LISTOPAD 2011 7
22. Na jednokrotne pomalowanie 15 m 2 powierzchni zużywa się 1 litr farby. Ile najmniej 10-litrowych puszek farby należy kupić, aby wystarczyło jej na dwukrotne pomalowanie pokładu jachtu o powierzchni równej 80 m 2? Wykonaj odpowiednie obliczenia i sformułuj odpowiedź. Odpowiedź: 23. Kurtka kosztuje 267 zł, a spodnie 298 zł. Za kurtkę, spodnie i buty piankowe zapłacono ośmioma banknotami o nominale 100 zł każdy. Otrzymano 65 zł reszty. Ile kosztowały buty piankowe? Wykonaj odpowiednie obliczenia i sformułuj odpowiedź. Odpowiedź: 24. Każdego dnia podczas rejsu żeglarz zużywa 2 litry wody. Ma 12 litrów wody. Do najbliższego portu przypłynie za 8 dni. O ile litrów musi zmniejszyć każdą swoją dzienną porcję wody, aby wystarczyło mu wody na wszystkie dni rejsu i aby każda porcja była taka sama? Wykonaj odpowiednie obliczenia i sformułuj odpowiedź. Odpowiedź: 8 LISTOPAD 2011
25. Zapisz wypowiedź, w której zachęcisz do przeczytania książki kapitana Krzysztofa Baranowskiego. Podaj przynajmniej jeden argument, aby przekonać czytelników do sięgnięcia po tę lekturę. www. krzysztofbaranowski.pl 26. Którą zakładkę paska nawigacji strony internetowej należy wybrać, aby odnaleźć adres kontaktowy Krzysztofa Baranowskiego? Podkreśl ją. LISTOPAD 2011 9
Claude Monet, Łodzie rybackie wypływające z portu, 1874. 27. Opisz zamieszczoną powyżej reprodukcję obrazu. W opisie uwzględnij: autora, tytuł i temat obrazu, wygląd nabrzeża, zachowanie ludzi, wygląd morza, łodzi, jachtów oraz nieba, nastrój obrazu. 10 LISTOPAD 2011
BRUDNOPIS LISTOPAD 2011 11
KARTA ODPOWIEDZI Wypełnia uczeń Wypełnia nauczyciel dysleksja Numer PESEL Kod ucznia Nr Odpowiedzi zad. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Nr Nr Odpowiedzi zad. kryt. 0 1 2 3 21 I I 22 II III I 23 II III I 24 II I 25 II 26 I I II 27 III IV V SUMA PUNKTÓW: Źródła ilustracji: www.krzysztofbaranowski.pl www.clipart.com www.wikipedia.pl 12 LISTOPAD 2011