Kurs walutowy jest to cena jednostki waluty obcej wyrażona w jednostkach waluty krajowej

ROZLICZENIA W HZ (2003-09-21) Kurs walutowy jest to cena jednostki waluty obcej wyrażona w jednostkach waluty krajowej Czynniki wpływające na wysokość kursu walut: Czynniki ekonomiczne o Wielkość podaży danej waluty o Wielkość popytu na daną walutę o Stan koniunktury w kraju i zagranicą o Sytuacja w bilansie płatniczym o Wysokość stóp procentowych o Poziom inflacji w kraju i zagranicą o Polityka pieniężna i walutowa państwa Polityczne Psychologiczne Rodzaje kursów walut Ze względu na zmienność kursów o Kurs stały w pewnej ustalonej skali wacha się, jeżeli przekroczone zostaną granice tych wahań, państwo interweniuje na rynku) o Płynny kształtuje się pod wpływem podaży i popytu o Sztywny ustalony przez państwo i nie zmieniający się w długim okresie czasu Ze względu na zakres zróżnicowania o Jednolity obowiązujący dla wszystkich rodzajów płatności o Zróżnicowane np. inne dla osób fizycznych, inne dla osób prawnych inne dla obrotów handlowych i kapitałowych o Kursy dualne oprócz rynku urzędowego funkcjonuje rynek prywatny kantorowy Ze względu na warunki transakcji o Kasowe o Terminowe Zmiany kursów walut Dewaluacja spadek wartości waluty przeprowadzony przez władze państwa Deprecjacja spadek wartości waluty na rynku, jeżeli kurs spada poniżej kursu oficjalnego mówimy że dana waluta jest nadwartościowa (przeszacowana). Nadwartościowość usuwa się przez dewaluację Rewaluacja wzrost wartości waluty przeprowadzony w wyniku decyzji władz Aprecjacja wzrost wartości waluty na rynku, jeżeli wzrasta on powyżej kursu oficjalnego, mówimy, że dana waluta jest niedoszacowana czyli podwartościowa. Podwartościowość usuwa się przez rewaluację. Rozliczenia HZ Strona 1/13

ROZLICZENIA W HZ (2003-09-28) Ekonomiczne skutki zmiany kursu walut. Przed dewaluacją Po dewaluacji 1 $ = 4 pln 1 $ = 4,2 pln Export 400 pln / 4 = 100 $ 400 pln / 4,2 = 95,24 $ Import 100 $ * 4 = 400 pln 100 $ * 4,2 = 420 pln W wyniku dewaluacji ceny towarów eksportowanych spadają. W wyniku dewaluacji ceny towarów importowanych rosną. Dewaluacja wpływa na wzrost cen na rynku wewnętrznym czyli działa na gospodarkę inflacyjnie Wpływ dewaluacji na sytuację w bilansie zależeć będzie od struktury eksportu i importu. Wpływ dewaluacji na eksport i import występuje ze zmiennym nasileniem w czasie. Jak wykazują badania skutki dewaluacji wygasają po 2-4 latach. W pierwszym okresie obniżka cen w eksporcie nie wywołuje znacznego wzrostu wolumenu eksportu, wpływa to niekorzystnie na bilans płatniczy. Po upływie tego niekorzystnego okresu następuje poprawa. Eksport wzrasta na skutek wzrostu popytu zagranicznego, import maleje na skutek wzrostu popytu zagranicznego, import maleje na skutek spadku popytu krajowego na towary importowane. Poprawi to sytuację w bilansie (najczęściej po kilku miesiącach). Poprawa w bilansie zależy od tempa wzrostu cen krajowych, im szybsze jest tempo wzrostu tym wcześniej zanika faza poprawy bilansu. Jeżeli tempo wzrostu cen wewnętrznych osiągnie poziom dewaluacji to pozytywny wpływ dewaluacji na bilans zaniknie. Aby dewaluacja była skuteczna musi być jednocześnie prowadzona kontrola płac i cen oraz restrykcyjna polityka pieniężna i finansowa państwa. Zmiany kursu walut wywierają wpływ na powstawanie inflacji i jej przenoszenie z kraju do kraju przez eksport i import. W wyniku inflacji rosną ceny w eksporcie i imporcie, zwyżka cen wewnętrznych w danym kraju powoduje wzrost importu wpływa natomiast niekorzystnie na eksport. Ogólny wpływ na zwyżki cen wewnętrznych na strumienie w handlu zależy w dużej mierze od różnic w poziomie inflacji. Inflacja przenosi się z kraju do kraju głównie poprzez mechanizm cenowy na który wpływają kursy walut, import inflacji ogranicza rewaluacja, natomiast dewaluacja może ten import nasilić. Wymienialność walut i funkcjonowanie międzynarodowych rynków walutowych Międzynarodowy rynek walutowy to całokształt transakcji wymiany walut wraz z instytucjami pomagającymi je przeprowadzić oraz zespół reguł według których zawierane są transakcje walutowe a także ogół urządzeń i czynności prowadzących do zawierania transakcji. Współczesny rynek walutowy jest rynkiem zdecentralizowanym pod względem technicznym i ekonomicznym. Jest on siecią rozrzuconych po całym świecie i połączonych ze sobą telekomunikacyjnie i komputerowo banków i niebankowych instytucji finansowych i firm brokerskich. Rozliczenia HZ Strona 2/13

ROZLICZENIA W HZ (2003-10-05) Wymienialność walut to zagwarantowana przez państwo faktycznie istniejąca możliwość wymiany jednego pieniądza na inne rodzaje lub formy pieniądza funkcjonujące jako pieniądz innych krajów. Rodzaje wymienialności: 1. wymienialność zewnętrzna występuje wówczas gdy wymienialność zagwarantowana jest wyłącznie nie rezydentom oznacza ona prawo cudzoziemców do wymiany w dowolnym czasie na inną walutę danego kraju uzyskanej w wyniku eksportu. 2. wymienialność według standardów MFW jest to najczęściej spotykany rodzaj wymienialności jest szerszy od kryterium wymienialności zewnętrznej w węższy wymienialności całkowitej. Warunki uznania waluty za wymienialną określa status MFW, według tego statusu wymienialność ograniczona jest do bieżących transakcji międzynarodowych wynikających z tytułu handlu zagranicznego, kredytów krótkoterminowych, odsetek od pożyczek, nie obejmuje płatności z tytułu operacji kapitałowych, dotyczy krajów członkowskich MFW ale nabiera mocy formalnej w stosunku tylko do tych krajów które warunki te formalnie zaakceptują powiadamiając o tym MFW. 3. Wymienialność całkowita oznacza nieograniczoną możliwość wymiany waluty krajowej na inną walutę. Wymienialność ta może odbywać się na żądanie krajowych i zagranicznych uczestników transakcji z tytułu bieżących operacji eksportu kapitału oraz z tytułu każdego innego tytułu. Rodzaje transakcji zawieranych na rynkach walutowych: Transakcje natychmiastowe (spot) odbywają się według kursu dnia o dostawa odbywa się w ciągu dwóch dni roboczych. Transakcje terminowe polegają na tym, że eksporterzy lub importerzy dokonują zakupu lub sprzedaży określonej waluty z dostawą na przyszłość przy czym kurs tej waluty jest z góry określony w celu asekuracji ryzyka kursowego i celach spekulacyjnych Rynek forward nie jest rynkiem sformalizowanym przez sztywne reguły działania. Do transakcji dochodzi na zasadzie uzgodnienia warunków między stronami i kontraktu czyli bankiem i jego klientem lub firmą brokerską a klientem. Ustala się w tycz transakcjach, wielkość, kurs terminowy, termin realizacji. Obie strony ponoszą ryzyko ewentualnego nie wywiązania się partnera z umowy. Rynek futures od strony organizacyjno instytucjonalnej jest wyspecjalizowaną częścią giełdy. Operacje dokonywane są w przyjętych dużych jednostkach. Mają z góry określony termin realizacji, podawany w notowaniach giełdowych i przybierające formę odrębnych kontraktów obu stron tzn. sprzedającego i kupującego z giełdą a nie ze sobą nawzajem. Pozwala to każdej stronie w dowolnej chwili zlikwidować kontrakt na giełdzie przed terminem realizacji po kursie dnia odnoszących się do kontraktu z tym samym terminem realizacji. Zatem kontrakty te w przeciwieństwie do kontraktów forward nie muszą być realizowane i 99% kontraktów futures nie jest realizowana. Transakcje opcyjne to kontrakty terminowe zawarte z bankiem lub brokerem dewizowym które przewidują dostarczenie albo nabycie po z góry określonym kursie, przy czym nabywca opcji ma prawo ale nie obowiązek skorzystania z tej możliwości. Strona sprzedająca opcję ma obowiązek wykonać kontrakt na życzenie nabywcy, czyli przedłożyć zakontraktowaną ilość dewiz do skupu (opcja sprzedaży). Asymetria ryzyka powoduje, że połata za nabycie opcji jest wyższa niż prowizje giełdowe w transakcjach futures. Rozliczenia HZ Strona 3/13

Transakcje hedge (zabezpieczająca) jej celem jest zabezpieczenie się przed zmianami kursu, zwana jest też pokryciem kursowym, polega na kompensowaniu już powstałego ryzyka przez przejęcie innego ryzyka. Szczególnie dogodnym instrumentem hedge finansowego są kredyty i lokaty terminowe. Jeżeli podmiot krajowy posiada lokatę bądź należność terminową w walucie obcej a obawia się, że kurs tej waluty może się obniżyć to zadłuża się na tą samą walutę termin i kwotę. Tym sposobem wyklucza on ryzyko kursowe ponieważ w przypadku zmniejszenia się wartości waluty obcej zakup dewiz niezbędnych do spłaty kredytu w walucie obcej przyniesie określony zysk kursowy który skompensuje spadek wartości lokaty bądź należności zagranicznych. Transakcje arbitraż walutowy polega na zakupie waluty na rynku na którym kurs walutowy jest niższy i natychmiastowej sprzedaży na rynku gdzie kurs jest wyższy. Z reguły różnice te dotyczą czwartego miejsca po przecinku. Mechanizm ten prowadzi do wyrównywania kursu tej samej waluty w skali międzynarodowej. Transakcje swap polega na równoczesnym zawarciu przez bank transakcji kasowej i terminowej na tę samą walutę i wartość. Jeżeli na przykład bank francuski odczuwa przejściowy brak funtów brytyjskich do obsługi bieżących transakcji a oczekuje dużych wpływów funtowych za 2 miesiące to może kupić od jakiegoś banku zagranicznego np. 1 milion funtów za po kursie dnia transakcji bieżącej sprzedając równocześnie 1 milion funtów po kursie terminowym danego dnia. ROZLICZENIA W HZ (2003-10-12) Środki formy i sposoby zapłat w HZ Waluty obce - to znaki pieniężne, banknoty i monety będące prawnym środkiem płatniczym w danym kraju Dewizy są to należności na rachunkach zagranicznych które bez względu na formę i płynność mogą służyć jako środki płatnicze w transakcjach handlu zagranicznego (weksle, czeki, akredytywa) ROZLICZENIA W HZ (2003-10-26) Głównym źródłem powstawania dewiz są płatności z tytułu wymiany międzynarodowej i związany z tym sposób regulowania należności. Sprzedaż i kupno dewiz następuje za pośrednictwem banków które pobierają za te czynności opłaty. Rozliczenia międzynarodowe mogą być dokonywane: 1. Za pomocą pieniądza gotówkowego (podróże zagraniczne) 2. Bezgotówkowo w formie rozliczeń dewizowych i bezdewizowych. Bezgotówkowe rozliczenia dewizowe pozwalają na usprawnienie techniki płatniczej w przebiegu płatności. Dłużnik przesyła bowiem wierzycielowi dewizę która w kraju wierzyciela stanowi tytuł do otrzymania pieniądza krajowego. Sposób wykonania zleceń płatniczych zależy od tego czy klient uzależnia przeprowadzenie rozliczeń od spełnienia przez jego kontrahenta określonych warunków w związku z tym wyróżniamy uwarunkowane i nie uwarunkowane formy płatności Nie uwarunkowane formy płatności to: czek, weksel, polecenie wypłaty Uwarunkowane formy zapłaty to: akredytywa dokumentowa, inkaso dokumentowe Rozliczenia HZ Strona 4/13

Polecenie wypłaty (Payment Order) osoba zlecająca bankowi dokonanie wypłaty za granicę nakazuje mu obciążyć swój rachunek określoną kwotą i przekazać tę kwotę znajdującemu się za granicą beneficjentowi Osoby występujące w poleceniu wypłaty: 1. zleceniodawca (importer) 2. bank importera 3. bank eksportera (pośredniczący) 4. eksporter (beneficjent) Polecenie wypłaty jest proste i tanie w obsłudze, należy je jednak stosować ostrożnie. Istotą polecenia jest to, że beneficjent nie jest zobowiązany do spełnienia jakiegokolwiek warunku aby otrzymać kwotę przelewu. Jeżeli kontrakt przewiduje zapłatę przed dostawą towaru, kupujący ryzykuje że towaru nie otrzyma, że towar będzie złej jakości lub, że nadejdzie z opóźnieniem. Jeżeli w kontrakcie zapisano, że płatność ma nastąpić po dostawie, ryzyko ponosi sprzedający. Polecenie zapłaty nie wiąże ze sobą w żaden sposób przepływu gotówki i dostawy towaru. To czy wysłany towar zostanie opłacony zależy od dobrej woli kupującego. Kupujący może już wydane polecenie anulować i nawet prezentacja przez kupującego potwierdzonego przez bank polecenia nie daje sprzedającemu gwarancji zapłaty. ROZLICZENIA W HZ (2003-11-09) CZEK papier wartościowy w treści zawierający bezwarunkowe polecenie wystawcy czeku (TRASANT) wypłacenie przez bank (TRASAT) określonej sumy pieniężnej na rzecz wskazanej osoby (REMITENT). Czek regulowany jest postanowieniami ustawy prawo czekowe z 1936 roku. W swojej treści zgodnie z prawem powinien zawierać: słowo czek, określenie płatnika (TRASATA), bezwarunkowe polecenie zapłaty określonej kwoty, datę i miejsce wystawienia czeku, miejsce płatności i własnoręczny podpis wystawcy czeku (TRASANTA). Kryteria czeków: Ze względu na określenie remitenta o Imienne o Na zlecenie o Na okaziciela Ze względu na sposób zapłaty o Zwykłe na podstawie których wypłacana jest gotówka o Rozrachunkowe na podstawie których następuje przekaz środków na konto remitenta Inne rodzaje czeków: In blanco czek niezupełny, nie zawiera np. kwoty lub dat wystawienia Potwierdzony, akceptowany zawiera stwierdzenie banku o istnieniu pokrycia sumy czeku na rachunku trasanta i blokadzie tej sumy przez trasata. Bankierski wystawiony jest przez bank trasanta na bank eksportera W handlu zagranicznym czek stosowany jest stosunkowo rzadko i przy płatnościach na najmniejsze kwoty. W zależności od terminu płatności jest to forma lepsza dla eksportera lub importera. Ponadto w przypadku czeku wydłuża się okres wpływu waluty oraz bywają czeki bez pokrycia. Z punktu widzenia eksportera korzystniejszą nie uwarunkowaną formą płatności jest polecenie wypłaty. Rozliczenia HZ Strona 5/13

WEKSEL jest papierem wartościowym zobowiązującym wystawcę lub wskazaną przez niego osobę do bezwarunkowego zapłacenia określonej kwoty pieniężnej w oznaczonym terminie. W Polsce obowiązuje ustawa prawo wekslowe z 1936 roku. Rodzaje weksla: Własny, prosty, sola: jest papierem wartościowym w którym wystawca zobowiązuje się do zapłacenia w określonym terminie określonej kwoty pieniężnej na rzecz lub na zlecenie wymienionej w wekslu osoby. W tym przypadku wystawcą i zobowiązanym do zapłaty jest ta sama osoba. W handlu zagranicznym jest to importer. Trasowany, ciągniony, trata jest papierem wartościowym w którym wystawca poleca innej osobie zapłacić w oznaczonym terminie określoną kwotę pieniężną na rzecz lub na zlecenie wymienionej w wekslu osobie. W handlu zagranicznym wystawcą traty jest eksporter który poleca importerowi lub jego bankowi zapłacenie określonej kwoty pieniężnej. Mówi się, że eksporter ciągnie weksel na importera. Osoby występujące w wekslu: TRASANT wystawca weksla TRASAT występuje w wekslu trasowanym, jest to osoba która zobowiązuje się do zapłaty przy czym TRASAT staje się głównym dłużnikiem wekslowym dopiero po przyjęciu TRATY (Akcepcie). AKCEPTANT TRASAT który zobowiązał się do zapłaty. Akceptu dokonuje się na awersie poprzez umieszczenie słowa akceptuję lub przyjmuję i podpis. REMITENT jest to osoba na rzecz której lub na zlecenie której ma być dokonana zapłata INDOSANT to osoba która przenosi prawa z weksla na inną osobę, sporządza się go na odwrotnej stronie weksla równolegle do jego krótszego brzegu przez umieszczenie zapisu,: ustępuję na zlecenie wymienionej nazwisko lub nazwa i podpis indosanta, lub w formie indosu In blanco kiedy sam podpis identyfikuje indosanta. INDOSARIUSZ to osoba która poprzez INDOS nabywa prawa z weksla PORĘCZYCIEL, AVALISTA osoba, która poręczyła weksel, poręczenie na ogół umieszcza się na przedniej stronie weksla w formie zapisu: poręczam dodając nazwę osoby za którą się poręcza i składając podpis. Dyskonto weksla polega na wykupie weksla przez bank przed upływem wykupu weksla. Bank potrąca pewną kwotę liczoną wg stopy dyskontowej. Funkcje weksla: obiegowa płatnicza gwarancyjna kredytowa (odroczenie płatności) refinansowa (dyskonto weksla) Rozliczenia HZ Strona 6/13

Uwarunkowane formy zapłaty w HZ AKREDYTYWA pisemne, samodzielne zobowiązanie banku dane eksporterowi na zlecenie importera, wypłacenia określonej kwoty pieniężnej w zamian za złożenie w sposób i na warunkach podanych w akredytywie, dokumentów reprezentujących towar. IMPORTER EKSPORTER 1 6 3 4 8 BANK IMPORTERA 2 5 BANK EKSPORTERA 7 1. Importer zleca swojemu bankowi otwarcie akredytywy zabezpieczając pokrycie płatności, wypełniając i przekazując do banku specjalny formularz zlecenie otwarcia akredytywy 2. Bank importera otwiera akredytywę i zawiadamia o tym bank eksportera (bank pośredniczący) 3. bank eksportera zawiadamia eksportera o otwarciu akredytywy 4. Eksporter po sprawdzeniu zgodności akredytywy z warunkami kontraktu, przekazuje do banku pośredniczącego skompletowane wcześniej dokumenty będące dowodem wypełnienia przez niego określonych warunków (faktura handlowa, dokument przewozowy, polisa ubezpieczeniowa) 5. Bank pośredniczący po sprawdzeniu dokumentów przekazuje je do banku importera 6. Bank importera po sprawdzeniu dokumentów akceptuje je jeśli są w porządku i przekazuje do importera 7. Jednocześnie przekazuje należność dla eksportera do banku pośredniczącego 8. Bank eksportera przekazuje należność eksporterowi. ROZLICZENIA W HZ (2003-11-16) Rodzaje akredytywy dokumentowej Ze względu na zobowiązanie banku otwierającego o Odwołalna która może być w każdej chwili zmieniona lub odwołana bez wcześniejszego powiadomienia beneficjenta o Nieodwołalna nie może być zmieniona ani odwołana bez zgody wszystkich zainteresowanych stron Ze względu na rolę banku pośredniczącego o Awizowana gdy do zadań tego banku należy sprawdzenie autentyczności akredytywy oraz przekazanie jej treści beneficjentowi o Negocjacyjna kiedy bank pośredniczący jest upoważniony przez bank otwierający do negocjacji dokumentów czyli ich sprawdzenia i wypłaty kwoty akredytywy. Zapłata beneficjentowi następuje ze środków pozostawionych do dyspozycji bankowi pośredniczącemu przez bank otwierający. Bank ten dokonuje rozliczeń z beneficjentem w imieniu i na rachunek banku otwierającego. Dokumentom reprezentującym towar może ale nie musi towarzyszyć trata, jeśli towarzyszy to w praktyce bank ten jest nabywcą traty jako indosariusz a nie dokonuje zapłaty jako trasat Rozliczenia HZ Strona 7/13

o Potwierdzona bank pośredniczący, potwierdza akredytywę otwartą przez bank importera co oznacza, że podjął wobec eksportera samodzielne zobowiązanie do zapłaty lub zabezpieczenie zapłaty. Ze względu na sposób uzyskania zapłaty przez eksportera o Gotówkowa kiedy płatność następuje po przedstawieniu przez eksportera dokumentów zgodnych z warunkami akredytywy. Dokumentom może ale nie musi towarzyszyć trata płatna za okazaniem avista. o Z odroczonym terminem zapłaty kiedy płatność następuje pewien czas po wysyłce towaru. W praktyce oznacza to udzielenie kredytu przez eksportera importerowi w tym przypadku wśród wymaganych dokumentów nie ma traty terminowej. o Akceptacyjna jest to również akredytywa kiedy następuje płatność odroczona, eksportem może ciągnąć tratę terminową na bank otwierający akredytywę, wśród dokumentów występuje zawsze trata terminowa. Ze względu na uprawnienia beneficjenta o Nieprzenośna kiedy do realizacji i podjęcia zapłaty upoważniony jest jeden określony beneficjent o Przenośna kiedy bank pośredniczący występuje w roli banku przenoszącego i może postawić kwotę akredytywy w części lub całości jednej lub kilku osób zwanych wtórnymi beneficjentami. Przeniesienie akredytywy dokonuje bank na zlecenie pierwotnego beneficjenta. Inne rodzaje akredytyw: Rewolwingowa inaczej odnawialna, stosowana w transakcjach długofalowych kiedy dostawy odbywają się w określonych odstępach czasu. Jej suma określana jest w formie pułapu i jest realizowana przez beneficjenta częściami aż do wyczerpania Z czerwoną klauzulą zawiera specjalną klauzulę upoważniającą bank awizujący do wypłaty zaliczki beneficjentowi przed prezentacją dokumentów jedynie za pokwitowaniem. Zaliczka ta nie jest zabezpieczana i jest wypłacana na rachunek i ryzyko zleceniodawcy Z zieloną klauzulą również zaliczkowa, ale wypłata zaliczki uzależniona jest od zabezpieczenia rzeczowego np. w postaci zastrzeżenia prawa własności na towarze. Praktyka bankowa i zasada posługiwania się akredytywą dokumentową jako formą płatności zostały ujednolicone przez Międzynarodową Izbę Handlową w Paryżu która opracowała jednolite zwyczaje i praktykę dotyczące akredytyw dokumentowych (publikacja 500) Ocena akredytywy: Z punktu widzenia eksportera akredytywa jest korzystną formą zapłaty ponieważ: Stanowi zobowiązanie do zapłaty banku a nie importera Zapewnia eksporterowi niezwłoczne otrzymanie zapłaty po realizacji dostawy Jest zapłatą za dokumenty i ewentualne zastrzeżenia i reklamacje nie wpływają na realizację płatności Chroni eksportera przed ewentualnym jednostronnym odstąpieniem od kontraktu przez importera Umożliwia eksporterowi zaciągnięcie długu którego zabezpieczeniem jest akredytywa Należy jednak podkreślić, że akredytywa jest korzystną formą zapłaty jeżeli precyzyjnie wypełni się jej warunki. Najczęściej popełniane przez eksportera błędy to: niezgodność dokumentów między sobą, brak wymaganych indosów na dokumentach, przedstawienie brudnych konosamentów, niewłaściwie oznaczony odbiorca, niezgodny z akredytywą opis towaru oraz występowanie zmian w treści dokumentu nie parafowanych przez wystawcę. Rozliczenia HZ Strona 8/13

ROZLIZCENIA W HZ (2003-11-30) Inkaso dokumentowe polega na tym, że bank pobiera należność od zagranicznego importera w zamian za dokumenty dostarczone przez eksportera w zamian za dokumenty pozwalające na dysponowanie towarem. Dla zapewnienia jednolitych praktyk i zasad terminów dotyczących inkasa MIH opracowała Jednolite zasady dotyczące inkasa. Ostatnia wersja z 96 roku broszura 522. Nie jest to konwencja międzynarodowa ale zasady te zostały powszechnie przyjęte i są stosowane przez banki przy obsłudze operacji inkasowych. Przebieg operacji w ramach inkasa dokumentowego: EKSPORTER 2 4 IMPORTER 1 6 3 8 BANK EKSPORTERA 5 BANK IMPORTERA 7 1. Eksporter i importer zawierają kontrakt ustalając zapłatę w formie inkasa dokumentowego 2. Eksporter wysyła towar do importera i gromadzi dokumenty dotyczące towaru 3. Po skompletowaniu niezbędnych dokumentów eksporter powierza realizację inkasa swojemu bankowi, wysyłając dokumenty wraz ze zleceniem inkasowym 4. Bank sprawdza od strony formalnej zgodność dokumentów ze zleceniem inkasowym, w przypadku braku zastrzeżeń sporządza własne zlecenie inkasowe, które wraz z otrzymanymi dokumentami przesyła do banku inkasującego 5. Bank inkasujący zawiadamia importera o otrzymaniu dokumentów, wzywa go do zapłaty lub akceptu traty 6. Importer dokonuje zapłaty gotówkowej lub akceptu traty i wchodzi w posiadanie dokumentów 7. Bank inkasujący przekazuje należność lub zaakceptowaną tratę bankowi zleceniodawcy 8. Bank zleceniodawcy przekazuje zapłatę eksporterowi Rodzaje inkasa: Inkaso finansowe inaczej proste lub bezdokumentowe przekazywanie pomiędzy osobami występującymi w inkasie tylko dokumentów finansowych. Mogą to być weksle własne, trata, czeki. Natomiast dokumenty handlowe przekazywane są importerowi wraz z towarem. Inkaso dokumentowe przedmiotem są dokumenty handlowe którymi towarzyszyć mogą dokumenty finansowe. o Inkaso gotówkowe typu D/P kiedy bank wydaje dokumenty w zamian za zapłatę gotówkową o Inkaso terminowe akceptacyjne typu D/A kiedy bank wydaje dokumenty reprezentujące towar w zamian za akcept traty, czyli płatność następuje w terminie określonym w tracie o Inkaso gwarantowane kiedy bank importera gwarantuje zapłatę za importera gdyby ten się z niej nie wywiązał. Zbliżone jest to do akredytywy gdyż bank w obu przypadkach zobowiązuje się do zapłaty Rozliczenia HZ Strona 9/13

o Inkaso przyśpieszone przy użyciu poczty kapitańskiej inaczej bezpośrednie lub skrócone, polega na wykorzystaniu poczty kapitańskiej w przekazaniu zlecenia inkasowego i dokumentów handlowych o Spedytorskie realizowane jest bez pośrednictwa banku i stosowane w transporcie samochodowym i kolejowym. Polega na wysłaniu wraz z towarem dokumentów pozwalających jego odbiór i jednocześnie zlecenia inkasowego które zobowiązuje przewoźnika do nie wydania towaru importerowi przed otrzymaniem przez niego potwierdzenia wpłaty na określone konto sumy inkasa. Rozliczenia HZ Strona 10/13

Ocena stosowanie inkasa w HZ Inkaso jest uwarunkowaną formą zapłaty daje eksporterowi średni poziom bezpieczeństwa. Dla importera jest korzystna ponieważ pomiędzy wysyłką towaru a dokonaniem zapłaty upływa pewien czas i termin zapłaty zależy od importera. Może on nawet odmówić zapłaty narażając eksportera na straty. Inkaso powinno być stosowane pomiędzy partnerami mającymi do siebie zaufanie. Rozliczenia Dewizowe CLEARING Forma rozrachunków międzypaństwowych polegająca na wzajemnej kompensacie należności i zobowiązań. Umowa ta zawierana jest na szczeblu państwowym i dotyczyć może wszystkich rodzajów płatności to mówimy o całkowitym clearingu, lub tylko płatności handlowych wtedy mówimy o częściowym clearingu. Jeżeli rozliczenia clearingowe dotyczą 2 krajów to jest to dwustronny czyli bilateralny clearing a jeżeli kilku mówimy wtedy o clearingu wielostronnym czyli multilateralnym. Technika handlu przy pomocy clearingu polega na tym, że importerzy zapłatę za sprowadzone towary wnoszą w walucie krajowej do wyznaczonej instytucji rozliczeniowej najczęściej jest to bank centralny, która z tych środków dokonuje wypłat w walucie krajowej na rzecz eksportera. W celu zapewnienia płynności dostaw umowa clearingowa przewiduje możliwość zadłużenie się wzajemnego jest to tzw. Kredyt techniczny. Umowy clearingowe zawierane są na okresy roczne a pozostałe po wygaśnięciu umowy saldo może być regulowane dodatkowymi dostawami towaru, wolnymi dewizami albo przeniesione na rok następny. ROZLICZENIA W HZ (2003-12-14) Ujemne cechy clearingu: 1. Niekorzystna zmiana kierunku handlu 2. Ogranicza wymianę do możliwości słabszego partnera 3. Powoduje zawyżenie cen gdyż partnerzy są w sytuacji przymusowej Transakcje SWITCHOWE Polega na sprzedaży należności Clearingowej za wolne dewizy lub za towary wolnodewizowe. W przypadku sprzedaży za wolne dewizy mówimy o switchu dewizowym, a w przypadku towarów mówimy o switchu towarowym AGIO jest to zysk jaki realizuje nabywca waluty clearingowej za wolne dewizy DISAGIO jest to strata jaką ponosi sprzedający walutę clearingową za wolne dewizy BARTER jest to zamiana towaru na towar bez transferu dewiz pomiędzy dwoma partnerami handlowymi. Każda ze stron jest tutaj jednocześnie kupującym i sprzedającym. Wartość dostaw musi być różna. Np. w GB, Kanadzie i USA pojęcie barteru jest szersze i obejmuje także kompensatę. Transakcja kompensacyjna polega na zamianie towaru na towar bez transferu dewiz. W typowej kompensacie występuje 4 partnerów po jednym eksporterze i importerze w każdym z krajów. Wartość dostaw musi się w zasadzie równoważyć, rozliczeniom dewizowym towarzyszyć może niewielka nadwyżka tzw. szpica kompensacyjna. Rozliczenia HZ Strona 11/13

Gwarancja bankowa Jest pisemnym zobowiązaniem banku do wypłacenia jej beneficjentowi oznaczonej kwoty pieniężnej w razie niewypłaceni przez zleceniodawcę zobowiązań umownych wobec beneficjenta wynikających z treści gwarancji. Gwarancja jest zobowiązaniem niezależnym od umowy między stronami tj. zleceniodawcą a beneficjentem gwarancji. Bank gwarant jest tylko tyle związany z warunkami kontraktu na ile są one powtórzone w treści gwarancji. Zwiększa ona bezpieczeństwo obrotu, gdyż za zobowiązanie wynikające z umowy odpowiada nie tylko partner handlowy ale i gwarantujący za to zobowiązanie bank. W treści gwarancji powinno się znajdować nazwa gwarancja lub list gwarancyjny, numer, określenie zleceniodawcy, beneficjenta gwarancji i gwaranta, kwota zobowiązania w określonej walucie, zakres zobowiązań banku i ewentualne warunki płatności, data upływu ważności lub wygaśnięcia gwarancji, zobowiązanie zleceniodawcy do poniesienia wobec banku pełnej odpowiedzialności za skutki jakie wynikają w związku z wydaniem gwarancji, odwołanie do kontraktu z którego wynika zobowiązanie płatnicze. Regulację zasad wystawiania gwarancji zajęła się MIH i opublikowała Jednolite reguły dla gwarancji kontraktowych publikacja 524 z 1993 roku. Rodzaje gwarancji: Gwarancja przetargowa (wadialna) przedstawiona przez oferenta biorącego udział w przetargu zamiast płacenia wadium. Celem jej jest ograniczenie ryzyka wycofania się z przetargu i odmowy podpisania kontraktu. Gwarancja właściwego wykonania kontraktu m na celu należyte i terminowe wykonanie kontraktu przez eksportera. Stosowane są najczęściej przy dostawach towarów inwestycyjnych. Ich termin ważności wygasa wraz ze zrealizowaniem kontraktu Gwarancja zwrotu zaliczki importer może żądać tego typu gwarancji gdy przekazał eksporterowi zaliczkę. W przypadku niezrealizowania dostawy bank zobowiązuje się zwrócić zaliczkę Gwarancja wykonania usług serwisowych zabezpiecza importerowi wykonanie określonych usług usunięcia ewentualnych usterek, napraw w okresie po zrealizowaniu dostawy. Okres jej obowiązywania obejmuje najczęściej okres gwarancyjny Gwarancja zapłaty należności eksporterowi za dostarczone towary lub usługi, gwarancje otwarcia akredytywy, gwarancje wykupu dokumentów inkasowych, gwarancje zapłaty rat kredytowych. Gwarancji udzielają głównie banki ale może być ona udzielana także przez tow. Ubezpieczeniowe i inne instytucje finansowe. Gwarancje mogą być bezwarunkowe, płatne na pierwsze żądanie beneficjenta w tym przypadku bank jest zobowiązany wypłacić kwotę gwarancji bez możliwości sprawdzenia zasadności roszczenia. Uwarunkowane, kiedy beneficjent do żądania zapłaty musi dołączyć dokumenty potwierdzające niewykonanie lub nienależyta wykonanie przez zleceniodawcę zobowiązania podstawowego objętego gwarancją. ROZLICZENIA W HZ (2003-12-21) Niekonwencjonalne źródła finansowania działalności FAKTORING Wykup bezregresowy do dostawców należności przypadających od odbiorców z jednoczesnym świadczeniem usług inkasowych i księgowych. Osoby biorące udział w factoringu to: faktorant czyli eksporter który sprzedaje swój dług za szybkie wypłacenie należności potrąconej o prowizje, faktor najczęściej bank lub tow. Factoringowe które skupuje dług. Factoring nie jest Rozliczenia HZ Strona 12/13

samodzielną formą realizacji płatności lecz sposobem szybszego zrealizowania należności, przypomina dyskonto weksla. Podstawą factoringu jest faktura handlowa. Rodzaje faktoringu: Właściwy inaczej pełny polega na nabyciu przez faktora należności od faktoranta bezregresowo tzn. że bierze on na siebie ryzyko nieotrzymania zapłaty od dłużnika. Przebieg factoringu o Powstanie długu pomiędzy faktorantem a odbiorcą towaru o Faktorant zgłasza się do inst. Factoringowej z propozycją wykupu długu o Instytucja factoringowa sprawdza kondycję finansową dłużnika o Zostaje podpisana umowa factoringowa między faktorantem a faktorem połączona często z przekazaniem faktury handlowej o Wypłacenie należności faktorantowi w kwocie pomniejszonej o prowizję inst. Factoringowej o Spłata należności przez dłużnika o Wypłata przez faktora ostatniej części należności faktorowi Niewłaściwy (niepełny) zakłada możliwość dochodzenia przez inst. Factoringową zapłaty od faktoranta w przypadku odmowy jej dokonania przez dłużnika. Jest to wykup należności z regresem. FORFAITING Jest skupem należności zabezpieczonych wekslem, akredytywą lub gwarancją bankową. Zakłada finansowanie w okresie dłuższym od 6 miesięcy do 10 lat. FRANCHISING Jest pewnym rodzajem licencji w której franczyze biorca działa pod marką franczyze dawcy wg. jego wskazówek i pod jego kontrolą. LEASING Jest to możliwość użytkowani dóbr trwałych bez konieczności ich zakupu. Jest źródłem finansowania działalności. Rodzaje leasingu: Operacyjny przedmiotem tego leasingu są doba które ze względu na swój charakter mogą być użytkowane przez kilku kolejnych leasingobiorców. Umowy zawierane są na krótkie okresy z możliwością wcześniejszego wypowiedzenia. Finansowy przedmiotem tego leasingu są dobra które mogą być użytkowane przez jednego leasingobiorcę. Umowy zawierane są na okresy długie bez możliwości wcześniejszego wypowiedzenia. Przedmiot leasingu amortyzuje się w całości u leasingobiorcy a po wygaśnięciu umowy przechodzi na jego własność. Rozliczenia HZ Strona 13/13