I LO im T. Kościuszki w Myślenicach

I LO im T. Kościuszki w Myślenicach WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII dla klasy I po szkole podstawowej Rok szkolny 2019/2020 Imię i nazwisko nauczyciela Zajęcia edukacyjne Klasa/ wymiar godzin Podręczniki Autorzy Grażyna Kucharczyk, Grażyna Łętocha Małgorzata Twardowska Biologia- zakres rozszerzony Pierwsza- po szkole podstawowej 3godz./tydzień Biologia na czasie 1 Nowa Era M. Guzik, R. Kozik, R. Matuszewska, W. Zamachowski I BADANIA PRZYRODNICZE Część I Plan treści programowych lp Treści nauczania Numer zagadnienia w podstawie programowej 1 Zapoznanie z programem, wymaganiami i kryteriami ocen z biologii. 2 Metodyka badań biologicznych. II.1,2,3,4,5III.1,2,3,4,6, IV.2 w. o 3 Analiza i interpretacja badań naukowych. II.1,2,3,4,5,III.1,2 w. o 4 Rozwiązywanie przykładowych zadań z metodyki badań biologicznych. II,1,2,3,4,5,6 III.1,2,3,4,6 w. o 5 Praca z naukowym tekstem źródłowym. II.4,III.1,2,3,4,5,6 w. o 6 Rodzaje mikroskopów oraz budowa i działanie mikroskopu optycznego. III.1 w. o 1

7 Obserwacje makro i mikroskopowe jako źródło wiedzy biologicznej. II.6, III.2 w. o 8 Zadania powtórzeniowe z zakresu badań przyrodniczych. II CHEMICZNE PODSTAWY ŻYCIA 9 Skład chemiczny żywych organizmów I.3, III.1,3,5,6 w. o I.1.2 w. s 10 Rodzaje wiązań chemicznych. I.3, III.1,3,5,6 w. o I.1,2 w. o 11 Woda- fenomen życia. I.1.3) w. s 12 Rola biologiczna wody. I.1.3) w. s 13 Rodzaje i znaczenie soli mineralnych. I.1.1).2) w. s 14 Budowa i właściwości sacharydów. I.2.1) w. s 15 Występowanie i znaczenie cukrowców. I.2.1) w. s 16 Klasyfikacja lipidów. I.2.3) w. s 17 Budowa i właściwości tłuszczowców. I.2.3) w. s 18 Zadania utrwalające- woda, cukry i tłuszcze. I.2.1)3) w. s 19 Aminokwasy- podstawowy budulec białek. I.2.2) w. s 20 Struktura i znaczenie białek. I.2.2) w. s 21 Budowa i funkcje nukleotydów. I.2.4) w. s 22 Porównanie DNA i RNA. I.2.4) w. s 23 Wykrywanie związków organicznych w materiale biologicznym. II.2,5 w. o I.2 w. s 24 Powtórzenie i utrwalenie wiadomości- skład chemiczny organizmów. 25 Pisemny sprawdzian wiadomości i umiejętności- biochemia 2

III KOMÓRKA PODSTAWOWA JEDNOSTKA ŻYCIA 26 Poziomy organizacji komórkowej organizmów. I.3, IV.1.2 w. o II.1 w. s 27 Budowa komórki prokariotycznej. II.1)13) w. s 28 Budowa komórki eukariotycznej II.1)14) w. s 29 Porównanie komórki prokariotycznej i eukariotycznej, roślinnej i zwierzęcej. II.1)13)14) 30 Omówienie i poprawa sprawdzianu z biochemii. 31 Obserwacja różnorodności kształtów komórek. II.1)w. s 32 Budowa błon biologicznych. ( kartkówka- komórka) II.2) w. s 33 Rodzaje transportu przez błony biologiczne. II.2)3)4) w. s 34 Obserwacja mikroskopowa plazmolizy i deplazmolizy. II.2)3)4) w. s II.1,2,3,4w.o 35 Transport z udziałem błon- egzo- i endocytoza. II.2)3)4) w. s II.1,2,3,4w.o 36 Budowa i rola jądra komórkowego. II.5),II.12) w. s IV.1, III.2 w. o 37 Organizacja i upakowanie materiału genetycznego. II.5), II.12) IV.1,w.s III.1,2 w. o 38 Cytozol i cytoszkielet. II.5),12)w. s IV.1w.o 39 Budowa i rola mitochondrium. II.8),9)w. s III.1,2w.o 40 Rodzaje i znaczenie plastydów. II8),9)w. s III.1,2w.o 41 Organella o podwójnej błonie- podsumowanie. 42 Rodzaje i rola siateczki śródplazmatycznej oraz rybosomów. II.6)7) w. s III.1,2w.o 43 Budowa i funkcje aparatu Golgiego i lizosomów. II.7) w. s III.1,2 w. o 44 Pozostałe struktury błoniaste komórki (peroksysomy, glioksysomy, wakuole) II.7),11) w. s III.1,2w.o 45 Rodzaje i funkcje ścian komórkowych. II.10w.s III.1,2 w. o 3

46 Rodzaje połączeń międzykomórkowych. II.10 w. s 47 Powtórzenie wiadomości o komórce. 48 Rozwiązywanie zadań utrwalających z biologii komórki. 49 Pisemny sprawdzian wiadomości i umiejętności z cytologii. 50 Cykl życiowy komórki. IV.3)4)5)6)7)9)w. s III.1.2 w. o 51 Przebieg i znaczenie mitozy IV.4)5)6)7) w. s III1.2 w. o 52 Przebieg i biologiczny sens mejozy IV.4)5)7)8)w. s III.1.2w.o 53 Porównanie kariokinez IV.6) 54 Omówienie i poprawa sprawdzianu z cytologii 55 Podziały komórkowe- zadania utrwalające. IV. 3)-9) 56 Sprawdzian wiadomości i umiejętności- cykl komórkowy IV METABOLIZM 57 Kierunki przemian metabolicznych. III.1.2), III.2.1)2),III.4.4), III.5.3)4)w. s 58 Mechanizmy fosforylacji. III.2.1), III.5.3)5)w s 59 Rodzaje szlaków metabolicznych. III.1.1)w. s III.1.2 w. o 60 Budowa i działanie enzymów. III.3.1)2)w. s III.2 61 Właściwości enzymów. III.3.1)2)w. s 62 Regulacja aktywności biologicznych katalizatorów. III.3.3)4)5)w.sIII.2w.o 63 Aktywatory i inhibitory reakcji enzymatycznych. III.3.3)4)5)w.sIII.2w.o 64 Ćwiczenia utrwalające i doświadczenia z udziałem enzymów. 65 Pisemny sprawdzian wiadomości i umiejętności z metabolizmu. 4

66 Rodzaje autotroficznego odżywiania się organizmów. III.4.1)2) w. s 67 Lokalizacja i istota procesu fotosyntezy. III.4.1)2) w. s 68 Omówienie sprawdzianu z metabolizmu. 69 Przebieg fazy jasnej fotosyntezy. III.4.3)4)5) w. s III.1.2, IV.1w.o 70 Cykl Calvina- procesy niezależne bezpośrednio od światła. III.4.3)4)5)w. s III.1.2, IV.1w.o 71 Znaczenie fotosyntezy. III.4 w. s IV.1,2 w. o 72 Istota i znaczenie chemosyntezy. VI.3 w. s IV.1.2w.o 73 Powtórzenie wiadomości o autotroficznym sposobie odżywiania organizmów. 74 Sprawdzenie wiadomości i umiejętności- autotrofizm. 75 Rodzaje i istota oddychania komórkowego. III.5.1)w. s III1.2w.o 76 Etapy oddychania tlenowego. III.5.1)2)3)4)w. s III.1.2 77 Omówienie i poprawa sprawdzianu z fotosyntezy. 78 Analiza przebiegu glikolizy. III.5.2)3)w. s III.1.2 79 Procesy zachodzące na terenie mitochondrium. III.5.2)4)w. s III.1.2 80 Ćwiczenia utrwalające z przebiegu utleniania biologicznego. III.1.2, IV.1.2 w. o 81 Bilans energetyczny oddychania tlenowego. III.5.6)w.sIII.1,6w.o 82 Wpływ wybranych czynników na intensywność oddychania. III.5.5)6) w. s III.1,2,5,6w.o 83 Procesy beztlenowego uzyskiwania energii. III.5.5) w. s 84 Praktyczne wykorzystanie fermentacji. III.5.5) 85 Porównanie oddychania tlenowego i beztlenowego. III.5.6) 86 Powtórzenie wiadomości- utlenianie biologiczne. 87 Pisemny sprawdzian wiadomości i umiejętnościoddychanie komórkowe. 5

88 Metabolizm cukrów. III.5.7) w. s III.1.2,IV.1.2w.o 89 Metabolizm lipidów. III.5.7) w. s III1.2,IV.1.2 w. o 90 Przemiany związków azotowych- aminokwasów i białek. III.5.7)w. s III.1.2, IV.1.2 w, o 91 Omówienie i poprawa sprawdzianu. 92 Rozwiązywanie zadań typu maturalnego z metabolizmu. III.1.2.3.4.5.6, IV.1.2 w. o 93 Utrwalenie pojęć biologicznych z cytologii i metabolizmu. Część II wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z biologii Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę bardzo dobrą, a także któryś spośród poniższych: posiada wiedzę wyczerpującą zagadnienia podstawy programowej, może wykazywać się wiadomościami wykraczającymi poza nią samodzielnie i twórczo rozwija własne zainteresowania i uzdolnienia jest inicjatorem i organizatorem szkolnych lub lokalnych imprez o charakterze edukacyjnym, prozdrowotnym lub proekologicznym osiąga sukcesy w konkursach przedmiotowych i interdyscyplinarnych różnych szczebli samodzielnie lub pod kierunkiem nauczyciela prowadzi własne prace badawcze Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dobrą a także: niemal w pełni opanował materiał zawarty w programie nauczania 6

samodzielnie interpretuje zagadnienia i analizuje procesy biologiczne, rozwiązuje problemy w sposób interdyscyplinarny analizuje związki przyczynowo- skutkowe jest bardzo aktywny na lekcjach, np. bierze udział w dyskusjach, odpowiada na pytania i sam je formułuje podejmuje aktywne działania w ramach pracy w grupie lub metodą projektu wyraża opinie na temat omawianych zagadnień współczesnej biologii, prezentuje aktywną postawę w odniesieniu do problemów ekologicznych i środowiskowych Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dostateczną, a także ma niewielkie braki w wiedzy potrafi samodzielnie rozwiązywać typowe zadania dostrzega związki przyczynowo- skutkowe bardzo dobrze współpracuje w grupie, potrafi koordynować jej działania prawidłowo wykonuje wszystkie zlecone przez nauczyciela zadania analizuje i interpretuje informacje, prawidłowo wnioskuje, samodzielnie pracuje podręcznikiem i tekstem źródłowym z Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który spełnia wymagania na ocenę dopuszczającą, a także opanował podstawowe wiadomości i umiejętności, jednak ma problem z ich logicznym łączeniem bez motywacji nauczyciela przejawia niewielką aktywność na lekcjach pokierowany współpracuje podczas pracy grupowej wykonuje większość zleconych przez nauczyciela zadań wyszukuje w różnych źródłach informacje zgodne z określonym kryterium posługuje się podstawowymi pojęciami wymaganymi w podstawie programowej podejmuje próby analizowania zależności, porównywania i wnioskowania 7

Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który ma braki w wiedzy, ale odpowiednio motywowany przez nauczyciela wykonuje proste polecenia prowadzi zeszyt przedmiotowy ma problemy z aktywnym włączeniem się podczas pracy w grupach, ale bierze w niej udział definiuje podstawowe pojęcia wymagane w podstawie programowej wykonuje, nawet jeśli błędnie, zlecone przez nauczyciela zadania Część III Dostosowanie wymagań edukacyjnych z biologii do indywidualnych psychofizycznych i edukacyjnych potrzeb ucznia z dysfunkcjami Program działań wspierających dla uczniów ze stwierdzoną: dysleksją Wydłużenie czasu potrzebnego na odpowiedź ustną Formułowanie pytań tak, aby wymagały krótkiej odpowiedzi, względnie stosowanie pytań pomocniczych Stworzenie w klasie atmosfery sprzyjającej odpowiedzi ustnej Zapisywanie na tablicy nowych pojęć, głośne ich odczytywanie i powtarzanie Dbanie o utrzymanie koncentracji na lekcji stosowanie metod badawczych angażujących jak najwięcej zmysłów Wielokrotne powtarzanie ważniejszych treści i zagadnień Zwracanie uwagi na wyraźną wymowę nowych pojęć Rozmowy z uczniem i rodzicami na temat postępów dokonywanych przez ucznia Częste chwalenie ucznia dyslektycznego za dobre wykonanie każdego zadania 8

dysgrafią Zapisywanie na tablicy pojęć biologicznych i graficzne ilustrowanie omawianych zagadnień Zaznaczanie na schematach poszczególnych elementów kolorową kredą Wydłużenie czasu potrzebnego na odpowiedź pisemną Przygotowanie prac pisemnych w oparciu o polecenia zapisane a nie dyktowane, pozostawienie w teście odpowiedniej ilości miejsca, co pozwoli uporządkować odpowiedź W ocenie nie uwzględnianie: błędów w pisowni małą i wielką literą, niestosowania znaków interpunkcyjnych, pisowni łącznej lub nie, zmienionej kolejności liter w wyrazach Łagodniejsze ocenianie wykonanych przez ucznia wykresów i rysunków dysortografią Zapisywanie na tablicy nowych pojęć biologicznych Wydłużenie czasu potrzebnego na odpowiedź pisemną W ocenie nie uwzględnianie błędów ortograficznych, pisowni małą i wielką literą, nie stosowania znaków interpunkcyjnych, pisowni łącznej lub nie, zmienionej kolejności liter w pojęciach, które nie są kluczowe dla zagadnienia Uczniowie z niepowodzeniami szkolnymi: stworzenie w klasie atmosfery sprzyjającej odpowiedzi ustnej i zapewnienia poczucia bezpieczeństwa, stworzenie możliwości odpowiedzi pisemnej zamiast ustnej pozostawienie uczniowi dłuższego czasu do namysłu lub umożliwienie przygotowania planu wypowiedzi stosowanie pytań pomocniczych podczas odpowiedzi ustnej punktowanie poszczególnych czynności w zadaniach pisemnych, tak by nawet przy ostatecznym błędnym wyniku otrzymał punkty za poprawnie wykonaną część zadania docenianie i pozytywne wzmacnianie nawet niewielkich sukcesów ucznia 9

Uczeń zdolny : stworzenie warunków do pogłębiania i poszerzania zdobytych dotychczas wiadomości i umiejętności z zakresu biologii kształtowanie twórczego myślenia rozwijanie pozytywnej samooceny rozbudzanie zainteresowań naukami przyrodniczymi, prozdrowotnymi i ekologicznymi rozwijanie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy przygotowanie do udziału w konkursach i olimpiadach przedmiotowych i interdyscyplinarnych np. Olimpiady Wiedzy Ekologicznej, Olimpiady Wiedzy o Żywieniu Formy pracy z uczniem zdolnym: stwarzanie możliwości wyboru zadań, ćwiczeń, prac domowych o większej skali trudności różnicowanie stopnia trudności prac klasowych prowadzenie przez uczniów fragmentów lekcji zlecanie uczniom zdolnym korzystania z czasopism popularno- naukowych np. Wiedza i życie, Aura, Wszechświat przydzielanie roli asystenta umożliwienie udziału w zajęciach pozalekcyjnych pomoc przy wyborze tematu i pisaniu pracy badawczej zaangażowanie uczniów zdolnych do promocji szkoły SPOSOBY SPRAWDZANIA OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH Oceniając ucznia bierze się pod uwagę różne aspekty jego aktywności: * ustne wypowiedzi formułowane w oparciu o wiedzę zdobytą samodzielnie i podczas lekcji * wyniki testów sprawdzających i kartkówek 10

-kartkówka niezapowiedziana (do 15 min) obejmująca treści z dwóch lekcji lub zadania domowego - kartkówka zapowiedziana (do 20 min) z bieżącego materiału - pisemny sprawdzian wiadomości i umiejętności z większej partii materiału zapowiedziany z tygodniowym wyprzedzeniem ( adnotacja w dzienniku), poprzedzony w miarę możliwości lekcją powtórzeniową - każda forma pisemna zawiera zadania na wszystkie poziomy oceniania (cel -->dps) -poprawione prace są omawiane na lekcji tak, aby każdy uczeń uzyskał informację dotyczącą stopnia opanowania zagadnień, oraz w razie potrzeby wskazanie, co należy uzupełnić lub poprawić w celu otrzymania satysfakcjonującej oceny. - uczeń ma prawo poprawić jedną pracę klasową (sprawdzian) w ciągu półrocza w formie i czasie uzgodnionym z nauczycielem. - rodzic (opiekun prawny) ma prawo wglądu do sprawdzonej pracy pisemnej. - uczeń korzystający z niedozwolonej pomocy w trakcie sprawdzianu otrzymuje ocenę niedostateczną aktywność podczas lekcji zaangażowanie w pracę w grupach umiejętności praktyczne weryfikowane podczas planowania i przeprowadzania obserwacji oraz eksperymentów, czy też obserwacji mikroskopowych rzetelność w wykonywaniu zadań domowych umiejętność samodzielnej pracy z materiałami źródłowymi, analiza tekstu, schematu, diagramu itp. systematyczne prowadzenie zeszytu przedmiotowego Warunki i tryb uzyskiwania wyższej niż przewidywana rocznej oceny klasyfikacyjnej Uczeń ma prawo podwyższyć ocenę, składając pisemny wniosek do nauczyciela w terminie dwóch dni roboczych od podania propozycji oceny rocznej. We wniosku uczeń określa ocenę, jaką chciałby otrzymać. 11

Uczeń może przystąpić do napisania sprawdzianu pod warunkiem, że nie ma nieusprawiedliwionych nieobecności, a jego frekwencja na lekcjach biologii jest nie mniejsza niż 85% W celu ponownego ustalenia oceny nauczyciel przygotowuje, a uczeń zobowiązany jest napisać dwie prace pisemne sprawdzające materiał z każdego półrocza. Uczeń podchodzi do sprawdzianu wiadomości i umiejętności w terminie podanym przez nauczyciela. Uczeń ma prawo przystąpić do wyżej wymienionych prac pisemnych tylko raz i otrzyma wyższą roczną ocenę klasyfikacyjną pod warunkiem, że obie prace napisze na tą ocenę, o którą się ubiega Zespół biologów Myślenice, 30 sierpnia 2019 r. 12