Dopalacze - legalne narkotyki? Michał Tchórz
Dopalacze: Grupa substancji wykazujących działanie pobudzające, stymulujące ośrodkowy układ nerwowy, relaksujące, poprawiające nastrój, czasami halucynogenne lub psychodeliczne.
Trochę historii: W 2008 roku pierwszy w Polsce sklep internetowy oferujacy dopalacze Życie jest zbyt krótkie, aby jeść niezdrowe tabletki ; Posmakuj tego co legalne Sklepy stacjonarne (Łódź) (np. Smartszop ) Do końca 2008 roku ok 40 sklepów stacjionarnych Aktualnie >1000 sklepów
Dopalacze - skład Niejednokrotnie skład i proporcje nieznane (również samym producentom; często substancje niespożywcze jako domieszki) Substancje syntetyczne Substancje pochodzenia naturalnego
Substancje syntetyczne N-benzylopiperazyna (BZP) 3-trifluorometylofenylpiperazyna (TFMPP) Fluorofenylpiperazyna Metoksyfenylpiperazyna Chlorofenylpiperazyna Methylbenzylpiperazyna Metylenedioksybenzylpiperazyna Syntetyczni agoniści receptorów kanabinoidowych (JWH-018, JWH-073; CP-47, 497, CP-55, 540)
Substancje pochodzenia naturalnego: Salvinorin A- składnik szałwi wieszczej (Salvia divinorum) Mitragyna- obecna w kratom (Mitragyna speciosa) Pochodne kwasu lizergowego (LSA)- obecne w powoju hawajskim (Agryreia nervosa) Dream herb (Calea zacatachichi) Leonuryna- zawarta w dzikiej dagga (Leonotis leonurus) Muskaryna, muskarydyna, kwas ibotenowy, muscymol, bufoteinaobecne w muchomorze czerwonym (Amanita muscaria) i plamistym (A.pantherina) [Fly agaric] Mefedron - organiczny związek chemiczny, poch. katynonu
Toksykologia: Wiele różnych substancji chemicznych niepowtarzalny skład poszczegónych produktów Wywołują charakterystyczne objawy dla całej grupy substancji Stopień nasilenia objawów zależny od rodzaju związku i dawki legalne nie zawsze onzacza nieszkodliwe [alkohol]
Farmakokinetyka: Różne drogi podania: doustne ( party pills), palone, inhalowane, żute. Różne dawki- od 40 do 2500 mg (średnia dawka dla pochodnych piperazyny ok 500 mg) Rózna szybkość wchłaniania (zależna od formy i drogi podania; najwolniej działają przy podaniu doustnym) [maksymalne stężenie BZP po podaniu doustnym po ok 75 min; t ½ ok 5,5 h] Wpływ na przekaźnictwo serotoninergiczne, dopaminergiczne i noradrenergiczne Metabolizowanwe głównie w wątrobie (CYP2D6, CYP1A1; CYP3A4) [mieszane zatrucia- wzajemne spowalnianie metabolizmu]; maksymalny czas działania poch.piperazyny ok 30h
Objawy: Pobudzenie, niepokój, lęki Słowotok Przyspieszenie rytmu serca, wzrost ciśnienia tętniczego Ból w klatce piersiowej Zatrzymanie moczu Halucynacje Objawy psychodeliryczne Ostra psychoza Rozszerzenie źrenic Nudności Wymioty Bezsenność, senność
Trudności diagnostyczne i lecznicze Wąski indeks terapeutyczny Objawy przedawkowania lub zatrucia mogą wystąpić przy spożyciu zwiększonej dawki związku (kobiety) Toksyczność wzrasta przy jednoczesnym stosowaniu alkoholu lub innych związków psychoaktywnych (leki, narkotyki, inne dopalacze) Brak zgodnośći składu i ilości deklarowanych przez producenta składników w stosunku do ich rzeczywistej zawartości; liczne zanieczyszczenia Brak wiarygodnego wywiadu toksykologicznego Brak testów diagnostycznych i/lub substancji wzorcowych
Dopalacze-zagrożenia odległe Poczucie bezpieczenstwa wynikające z legalności Potencjał uzależniający (poch.piperazyny) [mechanizm dopaminergiczny; osoby uzależnione od amfetaminy nie są w stanie rozróżnić efektów działania, jeśli otrzymają równoważną dawkę BZP i amfetaminy] Degradacja życia emocjonalnego i społecznego Zachowania ryzykowne Przestępczość (w tym wykroczenia w ruchu drogowym)
Regulacje prawne: Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii (2005r)+załącznik Kodeks Karny: Art. 165. 1. Kto sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach:...wyrabiając lub wprowadzając do obrotu szkodliwe dla zdrowia substancje, środki spożywcze lub inne artykuły powszechnego użytku lub też środki farmaceutyczne nie odpowiadające obowiązującym warunkom jakości... Prawo o ruchu drogowym Art. 45. 1. Zabrania się:... kierowania pojazdem, prowadzenia kolumny pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt osobie w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu; Ustawa o bezpieczeństwie żywności iżywienia Prawo farmaceutyczne
Kodeks Karny Dopalacze- produkt kolekcjonerski, nie nadaje się do spożycia przez ludzi Ściganie i karanie sprzedaży narkotyków możliwe w odniesieniu do substancji wymienionych w załączniku do ustawy W nowelizacji w 2009r. dodano 16 roślin (a nie ich składniki psychoaktywne; niezgodność z prawem UE) Tworzenie nowych substancji pochodnych nieujętych w ustawie W lipcu 2010 r. pojawiły się trzy nowe syntetyczne kanabinoidy oraz
Prawo o ruchu drogowym Nieprecyzyjne określenie (brak jednoznacznego prawa także w UE) Brak możliwości oznaczenia (w tym ilościowego) substancji aktywnej Proste testy diagnostyczne wykrywają 5 grup subs. (1.amfetamina, 2.opiaty, 3.poch.kanabinoli, 4.kokaina, 5.benzodiazepiny) Wykazanie obecności sub.psychoaktywnej we krwi- stan po spożyciu Wykrycie substancji + objawy/wykroczenie- stan nietrzeźwości
Przyszłość??? Nowelizacja prawa (objąć nadzorem substancje o podobnej budowie- syntetyczne pochodne) Możliwość wykonywania testów diagnostycznych Dostępność chromatografii gazowej lub cieczowej ze spektrometrią mass Edukacja