IV. Opis programu studiów Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora nr 35/19 z dnia 1 czerwca 019 r. 3. KARTA PRZEDMIOTU Kod przedmiotu I-IŚ-103 Nazwa przedmiotu Statystyka w inżynierii środowiska Nazwa przedmiotu w języku angielskim Statistics in environmental engineering Obowiązuje od roku akademickiego 019/00 USYTUOWANIE MODUŁU W SYSTEMIE STUDIÓW Kierunek studiów Poziom kształcenia Profil studiów i tryb prowadzenia studiów Zakres Jednostka prowadząca przedmiot Koordynator przedmiotu Zatwierdził Inżynieria Środowiska II stopień ogólnoakademicki studia stacjonarne Sieci i Instalacje Sanitarne, Ogrzewnictwo i Wentylacja Katedra Informatyki i Matematyki Stosowanej dr ab. Sylwia Hożejowska, prof. PŚk Dr ab. Lidia Dąbek prof. PŚk. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PRZEDMIOTU Przynależność do grupy/bloku przedmiotów przedmiot podstawowy Status przedmiotu obowiązkowy Język prowadzenia zajęć polski Usytuowanie modułu w planie studiów - semestr semestr I Wymagania wstępne - Egzamin (TAK/NIE) NIE Liczba punktów prowadzenia zajęć Liczba godzin w semestrze wykład ćwiczenia laboratorium projekt Inne 15 15
EFEKTY UCZENIA SIĘ Kategoria Symbol efektu Efekty kształcenia Odniesienie do efektów kierunkowyc Wiedza Umiejętności Kompetencje społeczne W01 W0 U01 U0 K01 K0 Zna podstawowe pojęcia statystyczne i probabilistyczne. Zna podstawowe narzędzia statystyki służące do analizy statystycznej problemów inżynierskic. Umie obliczać podstawowe parametry statystyczne. Potrafi budować przedziały ufności dla wybranyc parametrów statystycznyc. Potrafi stosować poznane narzędzia statystyczne do testowania ipotez. Umie zinterpretować otrzymane wyniki. Potrafi przedstawiać swoje stanowisko (swój sposób myślenia) i bronić go, używając rzeczowyc argumentów w dyskusji. Widzi potrzebę pogłębienia i uzupełnienia wiedzy z zakresu statystyki w zależności od potrzeb swojej pracy zawodowej. IŚ_W01 IŚ_W03 IŚ_W01 IŚ_W03 IŚ_W07 IŚ_U09 IŚ_U03 IŚ_U11 IŚ_K01 IŚ_K03 TREŚCI PROGRAMOWE zajęć* wykład Treści programowe 1. Podstawowe pojęcia ze statystyki: zbiorowość, próba generalna, próba losowa, badanie statystyczne, ceca statystyczna. Opracowanie i prezentacja danyc w postaci szeregu punktowego i klasowego. Wyznaczanie liczebności, częstości, liczebności skumulowanej i częstości skumulowanej (dystrybuanta empiryczna). Podstawowe parametry statystyczne: średnia, odcylenie standardowe, moda, kwantyle, współczynniki zmienności i asymetrii. Prezentacja graficzna danyc.. Elementy racunku prawdopodobieństwa: zdarzenie elementarne, przestrzeń zdarzeń, funkcja prawdopodobieństwa (definicja klasyczna i geometryczna) i jej własności. Pojęcie zmiennej losowej, dystrybuanty i jej własności. Jednowymiarowa zmienna losowa skokowa losowej i jej dystrybuanta. Parametry zmiennej losowej skokowej: wartość oczekiwana, wariancja, odcylenie standardowe, kwantyle. Obliczane prawdopodobieństwa z wykorzystaniem dystrybuanty. Przykłady rozkładów zmiennyc losowyc skokowyc. 3. Jednowymiarowa zmienna losowa ciągła, funkcja gęstości, dystrybuanta i jej własności. Parametry zmiennej losowej ciągłej: wartość oczekiwana, wariancja, odcylenie standardowe, kwantyle. Obliczane prawdopodobieństwa z wykorzystaniem dystrybuanty. Przykłady rozkładów zmiennyc losowyc ciągłyc. Rozkład normalny i jego standaryzacja. Przykłady innyc zmiennyc losowyc ciągłyc związanyc z rozkładem normalnym: rozkład Pearsona, rozkład t- Studenta. 4.Podstawowe pojęcia związane z estymacją punktową, własności estymatorów, estymatory wartości oczekiwanej i wariancji. Estymacja przedziałowa. Przedziały ufności dla wybranyc parametrów rozkładu: wartości przeciętnej, wariancji, wskaźnika struktury. Wyznaczanie minimalnej liczebności próby.
5.Podatwowe pojęcia dotyczące testowania ipotez: ipoteza zerowa i alternatywna, błąd I i II rodzaju, poziom istotności, statystyka testowa, przedział krytyczny. Testy parametryczne dla wartości przeciętnej, odcylenia standardowego, wskaźnika struktury. Testy nieparametryczne test niezależności ci kwadrat. 6. Badanie statystyczne ze względu na dwie cecy: rozkłady brzegowe, niezależność, współczynnik korelacji, prosta regresji, współczynnik determinacji. 1. Opracowanie i prezentacja danyc w postaci szeregu punktowego i klasowego. Wyznaczanie liczebności, częstości, liczebności skumulowanej i częstości skumulowanej (dystrybuanta empiryczna). Obliczanie i interpretacja: wartości średniej, odcylenia standardowego, mody, kwantyli, współczynnika zmienności i asymetrii. Graficzna prezentacja danyc. ćwiczenia. Wyznaczanie dystrybuanty zmiennej losowej skokowej oraz parametrów: wartość oczekiwana, wariancja, odcylenie standardowe, moda kwantyle. Wykorzystanie własności dystrybuanty zmiennej losowej skokowej do wyznaczania funkcji prawdopodobieństwa. 3. Wyznaczanie dystrybuanty zmiennej losowej ciągłej oraz parametrów. Rozkład normalny i jego standaryzacja. 4. Estymacja przedziałowa: przedziały ufności dla wartości średniej, odcylenia standardowego oraz wskaźnika struktury. 5.Testowanie ipotez: testy parametryczna dla wartości średniej, odcylenia standardowego oraz wskaźnika struktury. Test niezależności ci-kwadrat. 6. Badanie ze względu na dwie cecy: rozkłady brzegowe, niezależność, współczynnik korelacji, prosta regresji, współczynnik determinacji. 7. Kolokwium. *) zostawić tylko realizowane formy zajęć METODY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ Symbol efektu W01 W0 U01 Egzamin ustny Egzamin pisemny Metody sprawdzania efektów kształcenia Kolokwium Projekt Sprawozdanie Inne
U0 K01 K0 A. FORMA I WARUNKI ZALICZENIA Dyskusja na zajeciac Obserwacja zajęć* zaliczenia Warunki zaliczenia wykład zaliczenie z oceną Uzyskanie zaliczenia ćwiczeń ćwiczenia zaliczenie z oceną Uzyskanie łącznie co najmniej 50% punktów z kolokwium oraz z dwóc testów zamieszczonyc *) zostawić tylko realizowane formy zajęć NAKŁAD PRACY STUDENTA L p. Rodzaj 1. Udział w zajęciac zgodnie z planem studiów Bilans punktów Obciążenie studenta Jedno stka W C L P S 15 15. Inne (konsultacje, egzamin) 3. Razem przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego 3 4. przy bezpośrednim udziale nauczyciela akademickiego 1,8 5. Liczba godzin samodzielnej pracy studenta 18 6. w ramac samodzielnej pracy 0,60 7. Nakład pracy związany z zajęciami o carakterze praktycznym
8. w ramac zajęć o carakterze praktycznym 9. Sumaryczne obciążenie pracą studenta 50 10. Punkty za moduł 1 punkt =5 godzin obciążenia studenta LITERATURA 1. Krysicki W., Bartos J., Racunek prawdopodobieństwa i statystyka matematyczna w zadaniac, cz. I, cz. II, PWN, W-wa 1994. Greń J, Statystyka matematyczna.modele i zadania, PWN, W-wa, 1976 3. Brandt S., Analiza danyc, PWN, W-wa, 00 4. Kurs internetowy : ttp://wzimk-moodle.tu.kielce.pl/