FORUM EKONOMICZNE - 2005 ECONOMIC FORUM - 2005 METODY I TECHNIKI ZWIĘKSZAJĄCE EFEKTYWNOŚĆ DZIAŁALNOŚCI W PRZEDSIĘBIORSTWACH DRZEWNYCH

FORUM EKONOMICZNE - 2005 Laski 13-15.09.2005 ECONOMIC FORUM - 2005 Laski 13-15.09.2005 Międzynarodowa konferencja naukowa METODY I TECHNIKI ZWIĘKSZAJĄCE EFEKTYWNOŚĆ DZIAŁALNOŚCI W PRZEDSIĘBIORSTWACH DRZEWNYCH International scientific conference INCREASING ACTIVITY EFFICIENCY METHODS AND TECHNIQUES IN WOOD PROCESSING ENTERPRISES Konferencja zorganizowana przez Katedrę Ekonomiki i Organizacji Drzewnictwa Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu przy współpracy: AKADEMIA ROLNICZA IM. AUGUSTA CIESZKOWSKIEGO W POZNANIU - LEŚNY ZAKŁAD DOŚWIADCZALNY SIEMIANICE

2 FORUM EKONOMICZNE 2005 Rada Programowa Przewodniczący: Dr hab. inŝ. Wojciech Lis, prof. nadzw. Członkowie: Doc. Ing. Felicita Chromjaková, PhD. Fraunhofer IPA Žilina, Slovakia Assoc. Prof. Josef Drábek - Technical University in Zvolen, Faculty of Wood Sciences and Technology, Department of Business Economics, Slovakia Prof. Dr. Sc. Dr.h.c. Mladen Figurič Zavod za organizaciju proizvodnje u drvnoj industriji Šumarski fakultet Uniwersity of Zagreb Mgr inŝ. Iwo Gałecki Leśny Zakład Doświadczalny Siemianice Prof. Ing. Igor Liberko, CSc. Katedra ekonomiky a riadenia priemyslu, Strojnicka fakulta, Technická universita v Košiciach Prof. Alexander Linczényi, MSc., CSc. Department of Quality Engineering, Faculty of Materials Science and Technology of Slovak University of Technology, Trnava, Slovak Republic Prof. dr hab. Zenon Muszyński Wydział Leśny, Akademia Rolnicza w Krakowie Ing. Rastislav Rajnoha, PhD. Katedra podnikového hospodárstva Drevárska fakulta Technická univerzita vo Zvolene Doc. Ing. Jaroslav Rašner, CSc. Katedra podnikového hospodárstva Drevárska fakulta Technická univerzita vo Zvolene Doc. dr hab. Ewa Ratajczak - Sekcja Drzewna Stowarzyszenia InŜynierów i Techników Leśnictwa i Drzewnictwa w Warszawie Mikuláš Šupín, prof.h.c. prof.ph.d. - Technical University of Zvolen, Faculty of Wood Sciences and Technology, Department of Marketing, Trade and World Forestry Dr hab. Wacław Szymanowski, prof. nadzw. Katedra Technologii, Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Drzewnym, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Doc. Ing. Anna Zaušková, PhD. - Technical University of Zvolen, Faculty of Wood Sciences and Technology, Department of Marketing, Trade and World Forestry Prof. dr hab. Leszek śukowski - Katedra Technologii, Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Drzewnym, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Forum Ekonomiczne 2005 Katedra Ekonomiki i Organizacji Drzewnictwa Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu Wojska Polskiego 38/42 PL - 60-627 Poznań tel./fax +48 61 8 48 74 26 Poznań 2004 Opracowanie redakcyjne, graficzne i skład komputerowy: Dr inŝ. Jan Chudobiecki jchudobi@au.poznan.pl Współpraca redakcyjna: Dr inŝ. ElŜbieta Mikołajczak oraz mgr Joanna Ochman Nowicka i dr inŝ Wojciech Meixner (tłumaczenia na język angielski lub polski) Teksty zamieszczonych streszczeń zostały przekazane przez Autorów. Streszczenia referatów umieszczono w porządku alfabetycznym według nazwisk Autorów.

FORUM EKONOMICZNE 2005 3 STRESZCZENIA K r z y s z t o f A d a m o w i c z......................................................................................... 9 Próba oceny wpływu zabezpieczeń transakcji handlowych na efektywność zarządzania naleŝnościami w nadleśnictwach... 9 A n n a A n k u d o J a n k o w s k a, L e s z e k A n k u d o............................................................. 9 Próba oceny działalności gospodarczej nadleśnictwa na podstawie wskaźnika rentowności zainwestowanego kapitału... 9 J u s t y n a B i e r n a c k a............................................................................................. 9 Wielomian Altmana jako narzędzie badań kondycji ekonomicznej spółek giełdowych branŝy drzewnej... 9 F e l i c i t á C h r o m j a k o v á....................................................................................... 1 0 Kluczowe fragmenty mapowania szczupłych procesów w przedsiębiorstwach produkcyjnych... 10 F e l i c i t á C h r o m j a k o v á, E v a S l a m k o v á................................................................. 1 0 Profil projektowego zespołu podstawa prawidłowej struktury organizacyjnej... 10 J a n C h u d o b i e c k i.............................................................................................. 1 0 Zarządzanie jakością jako czynnik zwiększania ekonomicznej efektywności przedsiębiorstwa drzewnego... 10 W i t o l d D z b eński.............................................................................................. 1 0 Prespektywy konkurencyjności polskiego przemysłu tartacznego na rynku Unii Europejskiej... 10 I v e t a H a j d ú c h o v á, A n d r e j H a j d ú c h.................................................................... 1 0 Wpływ obciąŝenia podatkowego na przedsiębiorstwa leśne w republikach Czech i Słowacji... 10 M i l o š H i t k a, T o m i s l a v G r l a d i n o v ić, Adriana Grenć í k o v á...................................... 1 1 Ponowne projektowanie zarządzania zasobami ludzkimi w IDEA NOVA sp. z o.o. NITRA... 11 Z u z a n a H o l oč i o v á, L u d m i l a H r o m k o v á............................................................... 1 1 SłuŜby serwisowe w małych i średnich firmach... 11 V l a d i s l a v K a p u t a, H u b e r t P a l u š......................................................................... 1 1 Badanie preferencji dla certyfikacji łańcucha opieki nad drewnem w Republice Słowacji... 11 W o j c i e c h K a r l i k o w s k i, E lŝbieta M i k o ł a j c z a k....................................................... 1 1 Bilans odpadów drzewnych w zakładzie przemysłu tartacznego... 11 z uwzględnieniem przerobu uszlachetniającego... 11 A n d r e a K r a u s z o v á, E d i t a S z o m b a t h a y o v á............................................................ 1 2 Zarządzanie zmianami i jego znaczenie we współczesnym zarządzaniu... 12 A l e n a K u s á, A n n a Z a u š k o v á.............................................................................. 1 2 Narzędzia marketingowe wpływające na zachowanie konsumentów przy zakupach na rynku mebli... 12 I g o r L i b e r k o, J a r o s l a v a J a n e k o v á, J a r o s l a v a V i d o v á............................................ 1 2 PrzybliŜenie do pomiaru działalności przedsiębiorstwa... 12

4 FORUM EKONOMICZNE 2005 I g o r L i b e r k o, M i r i a m M a g uľá k o v á..................................................................... 1 2 Strategia logistyczna korporacji... 12 I g o r L i b e r k o, J o z e f M i h o k, P e t e r T r e b uňa........................................................... 1 2 Podstawy w rozwoju parametrów w ocenie zmian organizacyjnej etyki w przedsiębiorstwie... 12 A l e x a n d e r L i n c z é n y i......................................................................................... 1 3 UŜyteczność procesów i koszty procesów... 13 L i s W o j c i e c h, M y d l a r z K a t a r z y n a....................................................................... 1 3 Metody i techniki zwiększające efektywność działalności w budownictwie szkieletowym drewnianym... 13 W o j c i e c h L i s, J o a n n a O c h m a n - N o w i c k a............................................................. 1 3 Strategie dystrybucji producentów mebli kuchennych... 13 W o j c i e c h L i s, W ł o d z i m i e r z P o p y k...................................................................... 1 3 Przemysł meblarski i rynek mebli w Polsce... 13 W o j c i e c h M e i x n e r............................................................................................ 1 4 Perspektywy zastosowania oprogramowania open source w firmie... 14 M a r t i n a M e r k o v á, J o s e f D r á b e k......................................................................... 1 4 Bodźce zagranicznego inwestowania bezpośredniego w branŝy drzewnej w Republice Słowacji.. 14 J o z e f M i h o k, B o r i s H u m eňanský......................................................................... 1 4 Zdolności produkcyjne i konkurencyjne przedsiębiorstwa... 14 J o z e f M i h o k, J a r o s l a v a V i d o v á........................................................................... 1 4 Edukacja inŝynierów przemysłowych na wydziale inŝynierii mechanicznej uniwersytetu technicznego w košicach... 14 J o z e f M i h o k, J a r o s l a v a V i d o v á, J a r o s l a v a J a n e k o v á............................................. 1 4 Modele pomiaru wyniku i efektywności przedsiębiorstwa... 14 E lŝbieta M i k o ł a j c z a k, W o j c i e c h L i s, G r z e g o r z S c h r o e d e r...................................... 1 5 Wykorzystanie energetyczne odpadów z przerobu makulatury alternatywą dla współspalania zrębków... 15 Z e n o n M u s z yński, Jacek M u s z yński.................................................................... 1 5 Zarządzanie zasobami ludzkimi czynnikiem zwiększającym operatywność przedsiębiorstw przemysłu drzewnego... 15 J a n a N a ščá k o v á, I g o r L i b e r k o............................................................................ 1 6 Efektywność rolnictwa w samorządnym regionie Košic... 16 R e n a t a N o v á k o v á............................................................................................. 1 6 Pomiar i kontrola efektywności jako wybrane obszary w znaczeniu wskaźników... 16 H a n n a P a c h e l s k a.............................................................................................. 1 6 Początki przemysłu zapałczanego w Polsce... 16 I v e t a P a u l o v á.................................................................................................. 1 6 Zastosowanie metody samooceny we wspieraniu poprawy efektywności systemu zarządzania jakością... 16

FORUM EKONOMICZNE 2005 5 W ł o d z i m i e r z P o p y k, W o j c i e c h L i s, W i k t o r G o t y c z................................................ 1 7 Aspekty rozwojowe eksportu polskich mebli na rynki wschodnie... 17 M a r e k P o t k á n y, P e t e r P e t r u š............................................................................. 1 7 MoŜliwości wykorzystania outsourcingu przez uŝycie kalkulacji nakładów ABC w słowackich przedsiębiorstwach przemysłu drzewnego... 17 R a s t i s l a v R a j n o h a, J a r o s l a v R a š n e r................................................................... 1 7 Modelowanie procesów w przedsiębiorstwach z wykorzystaniem metody Make Or Buy... 17 E w a R a t a j c z a k, A l e k s a n d r a S z o s t a k................................................................... 1 7 Kategoria zuŝycia drewna jako przedmiot analiz rynkowych problemy metodyczne i praktyczne... 17 J a r m i k a Š a l g o v ičová, M a t e j B i l ý........................................................................ 1 8 Jakość, bezpieczeństwo i odpowiedzialność prawna za produkty... 18 M a r i a n a S e d l i ačiková, Josef Drábek................................................................... 1 8 Propozycja metodyki kontroli finansowej... 18 A n d r e a S u j o v á................................................................................................. 1 8 Rola analiz portfelowych w procesie restrukturyzacji firm drzewnych... 18 M i k u l á š Š u p í n................................................................................................. 1 9 Wybór międzynarodowego rynku dla małych i średnich przedsiębiorstw drzewnych... 19 M i e c z y s ł a w S z c z a w iński.................................................................................... 1 9 Wartość drewna jako funkcja kryterium zagospodarowania surowca drzewnego... 19 H u b e r t S z r a m k a.............................................................................................. 1 9 Wpływ przeobraŝeń społeczno-gospodarczych na efektywność prowadzenia gospodarki leśnej w Polsce... 19 W a c ł a w S z y m a n o w s k i, R o b e r t P e r k o w s k i............................................................ 1 9 Wirtualizacja działalności jako metoda poprawy konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce - podejście metodyczne... 19 M a r e k T a b e r t.................................................................................................. 2 0 Planowanie zapotrzebowania na materiały do produkcji mebli tapicerowanych... 20 D a v i d T uč e k.................................................................................................... 2 0 Korzyści z Kanbanu w systemach ERP... 20 R e n á t a T u r i s o v á.............................................................................................. 2 0 Ekonomiczne aspekty kontroli ryzyka... 20 J a r o s l a v a V i d o v á............................................................................................. 2 1 Wykorzystanie zarządzania kosztami we wzroście efektywności przedsiębiorstwa... 21 J a r o s l a v a V i d o v á............................................................................................. 2 1 Analiza wartości efektywności... 21 R o m a n Z á m eënik, V l a s t i m i l Z e m a n.................................................................... 2 1 Wykorzystanie instrumentów jakościowych controllingu personelu w przedsiębiorstwach przemysłu drzewnego... 21

6 FORUM EKONOMICZNE 2005 K r z y s z t o f A d a m o w i c z........................................................................................ 2 2 An attempt to assess the influence of commercial transactions insurance on the management effectiveness of dues in forest divisions... 22 A n n a A n k u d o - J a n k o w s k a, L e s z e k A n k u d o............................................................ 2 2 An attempt to evaluate economic activities of a forest division on the basis of the profitability ratio of the invested capital... 22 J u s t y n a B i e r n a c k a............................................................................................ 2 2 Altman polynomial as a tool for searching the economic condition of stock exchange partnerships of the wood industry... 22 F e l i c i t a C h r o m j a k o v á....................................................................................... 2 2 Key fragments of lean process mapping in production enterprises... 22 F e l i c i t a C h r o m j a k o v á, E v a S l a m k o v á.................................................................. 2 3 Profile of project team base of successfull organizational structure... 23 J a n C h u d o b i e c k i.............................................................................................. 2 3 Quality management as a factor of increasing economic efficiency of a company... 23 W i t o l d D z b eński............................................................................................... 2 3 Competitive perspectives of polish sawmill industry on the European union market... 23 I v e t a H a j d ú c h o v á, A n d r e j H a j d ú c h..................................................................... 2 3 The influence of tax burden on the forest enterprises in Czech Republic and in Slovakia... 23 M i l o š H i t k a, T o m i s l a v G r l a d i n o v ić, Adriana Grenč í k o v á....................................... 2 3 Redesign of human resours management department in IDEA NOVA Ltd. Nitra... 23 Z u z a n a H o l oč i o v á, L u d m i l a H r o m k o v á................................................................ 2 4 The services in selected small and medium manufacture enterprises... 24 V l a d i s l a v K a p u t a, H u b e r t P a l u š......................................................................... 2 4 Research of preferences for certification of chain of custody of wood in the Slovak Republic... 24 W o j c i e c h K a r l i k o w s k i, E lŝbieta M i k o ł a j c z a k....................................................... 2 4 Sawmill wood residues balance including refining process... 24 A n d r e a K r a u s z o v á, E d i t a S z o m b a t h y o v á.............................................................. 2 4 Changes management and his importance in the contemporary management... 24 A l e n a K u s á, A n n a Z a u š k o v á.............................................................................. 2 5 Marketing tools influencing the purchasing behaviour of the consumers on the furniture market... 25 I g o r L i b e r k o, J a r o s l a v a J a n e k o v á, J a r o s l a v a V i d o v á............................................ 2 5 Approaches to measurement of company performance... 25 I g o r L i b e r k o, M i r i a m M a g uľá k o v á..................................................................... 2 5 Logistic s strategy of the corporation... 25 I g o r L i b e r k o, J o z e f M i h o k, P e t e r T r e b uňa........................................................... 2 5 Basis in development of parameters for evaluating changes of organizational ethics in organization... 25

FORUM EKONOMICZNE 2005 7 A l e x a n d e r L i n c z é n y i........................................................................................ 2 5 Utility of process and the process costs... 25 L i s W o j c i e c h, M y d l a r z K a t a r z y n a...................................................................... 2 6 Methods and techniques improving effectiveness of activities in wooden frame building construction... 26 W o j c i e c h L i s, J o a n n a O c h m a n - N o w i c k a............................................................ 2 6 Distribution strategies of kitchen furniture manufacturers... 26 W o j c i e c h L i s, W ł o d z i m i e r z P o p y k...................................................................... 2 6 Furniture Industry and Furniture Market in Poland... 26 W o j c i e c h M e i x n e r............................................................................................ 2 6 Perspectives of using open source computer programs in a firm... 26 M a r t i n a M e r k o v á, J o s e f D r á b e k......................................................................... 2 7 Incentives of foreign direct investment in wood-processing branch in the Slovak republic... 27 J o z e f M i h o k, B o r i s H u m eňanský........................................................................ 2 7 Productivity and competitive ability of enterprise... 27 J o z e f M i h o k, J a r o s l a v a V i d o v á.......................................................................... 2 7 Education of the Industrial Engineering at Faculty of Mechanical Engineering Technical University of Košice... 27 J o z e f M i h o k, J a r o s l a v a V i d o v á, J a r o s l a v a J a n e k o v á............................................. 2 7 Measure performance and efficiency models of the company... 27 E lŝbieta M i k o ł a j c z a k, W o j c i e c h L i s, G r z e g o r z S c h r o e d e r...................................... 2 7 Energetical using of waste materials of recycling paper as an alternative for wood chips coburning... 27 Z e n o n M u s z yński, Jacek M u s z yński.................................................................... 2 8 Personal resources management as factor increasing operativity of wood industry enterprises... 28 J a n a N a ščá k o v á, I g o r L i b e r k o........................................................................... 2 8 Agricultural efficiency in the self-governing region of Kośice... 28 R e n a t a N o v á k o v á............................................................................................. 2 8 Measurement and check of the efficiency of selected areas by means of indicators... 28 H a n n a P a c h e l s k a............................................................................................. 2 9 The begining of match industry in Poland... 29 I v e t a P a u l o v á.................................................................................................. 2 9 Application of the self-assessment method in support of the improvement of the quality management system efficiency... 29 W ł o d z i m i e r z P o p y k, W o j c i e c h L i s, W i k t o r G o t y c z................................................ 2 9 Developmental aspects of Polish furniture export to the Eastern countries... 29 M a r e k P o t k á n y, P e t e r P e t r u š............................................................................. 2 9 Possibilities of outsourcing utilization by the application of ABC calculation in the Slovak wood processing industry... 29

8 FORUM EKONOMICZNE 2005 R a s t i s l a v R a j n o h a, J a r o s l a v R a š n e r.................................................................... 3 0 Modelling of business process by the methodology of make or buy... 30 E w a R a t a j c z a k, A l e k s a n d r a S z o s t a k.................................................................... 3 0 Wood consumption as a subject of market analyses issues of methodology and practice... 30 J a r m i l a Š a l g o v ičová, M a t e j B í l ý......................................................................... 3 0 Quality, safety and legal responsibility for products... 30 M a r i a n a S e d l i ačiková, Josef Drábek................................................................... 3 1 The proposal of methodics of financial control... 31 A n d r e a S u j o v á................................................................................................. 3 1 Role of portfolio analyses in restructuralization process of wooden firm... 31 M i k u l á š Š u p í n................................................................................................. 3 1 International market selection for the small and medium-sized wood processing enterprises... 31 M i e c z y s ł a w S z c z a w iński.................................................................................... 3 1 Wood value as a criterion function of wood raw material management... 31 H u b e r t S z r a m k a............................................................................................... 3 2 Impact of socio-economical transformations on the effectiveness of forest economy in Poland... 32 W a c ł a w S z y m a n o w s k i, R o b e r t P e r k o w s k i............................................................. 3 2 Virtualisation of small and medium enterprises for their competitiveness in Poland - Methodological approach... 32 M a r e k T a b e r t.................................................................................................. 3 2 Materials requirement planning to production upholstered furniture... 32 D a v i d T uč e k.................................................................................................... 3 3 Vantages of the Kanban in the ERP systems... 33 R e n á t a T u r i s o v á............................................................................................... 3 3 Economical aspects of risk control... 33 J a r o s l a v a V i d o v á.............................................................................................. 3 3 Using cost management to increase effectiveness of the company... 33 J a r o s l a v a V i d o v á.............................................................................................. 3 3 Value Efficiency Analysis... 33 R o m a n Z á m ečník, V l a s t i m i l Z e m a n..................................................................... 3 4 The use of qualitative instruments of personnel controlling in companies of wood-processing industry... 34

FORUM EKONOMICZNE 2005 9 Streszczenia Krzysztof Ad a mowicz PRÓBA OCENY WPŁYWU ZABEZPIECZEŃ TRANSAKCJI HANDLOWYCH NA EFEKTYWNOŚĆ ZARZĄDZANIA NALEśNOŚCIAMI W NADLEŚNICTWACH W praktyce gospodarczej, bardzo istotnym problemem jest prawidłowe zarządzanie naleŝnościami finansowymi. Efektywna windykacja naleŝności przysparza menadŝerom na całym świecie wiele problemów. We Francji ok. 60 % przedsiębiorstw bankrutujących to firmy, które mają dostateczną rentowność, lecz straciły zdolność bieŝącego rozliczania się z róŝnych płatności i z zobowiązań. W Wielkiej Brytanii odsetek takich firm jest jeszcze większy i wynosi ok. 75-80%. Wynika z tego, iŝ nieodzownym elementem prawidłowego zarządzania kaŝdym przedsiębiorstwem jest wielopłaszczyznowe kierowanie wszystkimi procesami gospodarczymi danej jednostki. Istotne znaczenie w owym zarządzaniu w gospodarce rynkowej stanowi prawidłowa windykacja naleŝności, która w duŝej mierze zaleŝy od zastosowanych metod prawnej asekuracji naleŝności kredytowych. Praca pt. Próba oceny wpływu zabezpieczeń transakcji handlowych na efektywność zarządzania naleŝnościami w nadleśnictwach zawiera informacje na temat wpływu zabezpieczeń na efektywność zarządzania wierzytelnościami nadleśnictw. Badania prowadzono w oparciu o dane finansowe 26 nadleśnictw z okresu 1999 2003. Wykonane analizy pozwoliły przedstawić wpływ róŝnym metod zabezpieczeń transakcji handlowych na proces windykacji naleŝności. Stosując metodę DSO obliczono przeciętne terminy realizacji naleŝności posiadających prawną asekurację zabezpieczeniową i bez zabezpieczeń. Przedstawiono równieŝ wpływ zabezpieczeń transakcji handlowych na proces przekształcania się naleŝności bieŝących w przeterminowane. Katedra Ekonomika Leśnictwa, Akademia Rolnicza w Poznaniu A nna Ankudo Jankowska, Leszek Ankudo PRÓBA OCENY DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ NADLEŚNICTWA NA PODSTAWIE WSKAŹNIKA RENTOWNOŚCI ZAINWESTOWANEGO KAPITAŁU W dobie gospodarki rynkowej w ocenie działalności gospodarczej przedsiębiorstw szczególne miejsce zajmuje badanie efektywności gospodarowania, wyraŝanego w postaci wielkości osiągniętego zysku i wynikającym stąd poziomem rentowności. Spośród szerokiego wachlarza wskaźników rentowności, jakie są prezentowane w teorii przedmiotu duŝe znaczenie praktyczne przypisuje się wskaźnikowi rentowności zainwestowanego kapitału. Jego konstrukcja pozwala na wyeliminowanie niektórych wad tradycyjnych wskaźników rentowności. Wskaźnik rentowności zainwestowanego kapitału określający z jednej strony efektywność typowych działań jednostki gospodarczej, w postaci wyniku na działalności operacyjnej, z drugiej odzwierciedlający rzeczywistą wartość środków gospodarczych zaangaŝowanych w generowanie zysków moŝe stanowić rzetelny miernik oceny efektywności działalności gospodarczej. MoŜe on takŝe znaleźć powszechne zastosowanie w porównaniach branŝowych. Zastosowanie w formule wskaźnika wyniku z działalności operacyjnej pozwala na ustalenie efektywności typowej działalności przedsiębiorstw, eliminując tym samym wpływ zdarzeń nieciągłych i losowych, które dla analizy przestrzennej mają znaczenie drugorzędne. W badaniach efektywności działalności gospodarczej zastosowano wskaźnik rentowności zainwestowanego kapitału dla 26 nadleśnictw Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych. Badania przeprowadzono w latach 1998 2001. Katedra Ekonomika Leśnictwa, Akademia Rolnicza w Poznaniu J ustyn a Biernack a WIELOMIAN ALTMANA JAKO NARZĘDZIE BADAŃ KONDYCJI EKONOMICZNEJ SPÓŁEK GIEŁDOWYCH BRANśY DRZEWNEJ Podejmowanie decyzji inwestycyjnych na rynku kapitałowym związane jest z koniecznością dokonywania analizy efektywności gospodarowania przedsiębiorstwa. Literatura przytacza wiele metod, którymi moŝna tej analizy dokonać. Wygodną i wiarygodną jest wielomian Altmana - jedna z waŝniejszych i najczęściej stosowanych metod, która wykorzystuje większą liczbę czynników i zaliczana jest do tzw. metod dyskryminacyjnych. Jest ona często wykorzystywanym narzędziem do analizy opłacalności inwestowania w akcje spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Katedra Technologii, Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Drzewnym, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159, 02 776 Warszawa, biernacka@delta.sggw.waw.pl

10 FORUM EKONOMICZNE 2005 Felici t á Ch ro mjaková KLUCZOWE FRAGMENTY MAPOWANIA SZCZUPŁYCH PROCESÓW W PRZEDSIĘBIORSTWACH PRODUKCYJNYCH Zarządzanie procesem jest kwestią przeŝycia dnia codziennego dla przedsiębiorstwa. Odpowiada ono za wartość klienta, wartość strumienia, mapowanie przepływu, zasadę ciągu i doskonałości. Rzeczywisty proces mapowania jest bardzo trudny, poniewaŝ musi odzwierciedlać wiele podstawowych czynników od zasobu zachowania i kombinacji jego z efektywnością równolegle zachodzących procesów produkcyjnych. Praca jest zorientowana na wszystkie pozytywne i negatywne impulsy procesu zarządzania, które mają zasadniczy wpływ na proces mapowania i istotny proces kalkulacji w przedsiębiorstwie produkcyjnym. Doc.Ing. Felicita CHROMJAKOVÁ, PhD. Fraunhofer IPA Slovakia, Veľký Diel, 010 26 Žilina, Slovakia, e-mail:chromjakova@ipaslovakia.sk, tel.00421-41-5686422, fax:00421-41-5652915, mobil:00421-907858465 Felici t á Ch ro mjaková, Eva S lamk ová PROFIL PROJEKTOWEGO ZESPOŁU PODSTAWA PRAWIDŁOWEJ STRUKTURY ORGANIZACYJNEJ Zjawisko projektowania organizacji tworzy jedną z kardynalnych kolumn projektowania sukcesu. Ich częścią podstawową jest zespół projektujący. Charakterystyką profilu zespołu projektującego, od integrującego punktu widzenia do rzeczywistych form projektu organizacyjnego, ma radykalne znaczenie w projektowaniu zarządzania w kaŝdym przedsiębiorstwie przemysłowym. Doc.Ing. Felicita Chromjaková,PhD., Doc.Ing. Eva Slamková, PhD. Katedra priemyslového inžinierstva, Strojnícka fakulta, Žilinská univerzita, 010 26 Žilina, Slovensko J an Ch udob i ecki ZARZĄDZANIE JAKOŚCIĄ JAKO CZYNNIK ZWIĘKSZANIA EKONOMICZNEJ EFEKTYWNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA DRZEWNEGO Zarządzanie jakością rozpoczyna się od określenia potrzeb potencjalnych nabywców (kupujących), a kończy z chwila akceptacji wyrobu i osiągnięcia satysfakcji przez jego uŝytkownika. W pracy przeprowadzono analizę grup czynników odpowiedzialnych za jakość, dokonując podziału na okres przedprodukcyjny, produkcję i okres eksploatacji wyrobu oraz wpływu jakości na uzyskiwane wyniki ekonomiczne przez przedsiębiorstwo. Dr inŝ. Jan Chudobiecki, Akademia Rolnicza w Poznaniu, Katedra Ekonomiki i Organizacji Drzewnictwa, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-627 Poznań, tel.: +48 61 848-74-28, e-mail: jchudobi@au.poznan.pl W i told Dzb eńsk i PRESPEKTYWY KONKURENCYJNOŚCI POLSKIEGO PRZEMYSŁU TARTACZNEGO NA RYNKU UNII EUROPEJSKIEJ Polski przemysł tartaczny, dotychczas samowystarczalny pod względem zaopatrzenia w surowiec z krajowej bazy, staje się coraz mniej konkurencyjny wobec podaŝy drewna tartacznego do poziomu 11-12 mln m 3 rocznie oraz niewielkiego tylko gdyŝ kosztownego importu surowca, w zamian za niewysoki eksport tarcicy, którego opłacalność zaleŝy od zmiennego kursu złotówki. Trudności surowcowe naleŝy przezwycięŝać powszechną certyfikacją jakościową wyrobów, przejściem na normy europejskie PN-EN, a przede wszystkim wzrostem innowacyjności i nowoczesności produkcji poprzez postęp techniczny, sprawną organizację, wysoką wydajność pracy, skuteczne działania marketingowe. Prof. dr hab. Witold Dzbeński, Katedra Nauki o Drewnie i Ochrony Drewna SGGW, ul. Nowoursynowska 159, 02-776 Warszawa, tel. +48 22 59 38 650, e-mail: tdr_kndod@.delta.sggw.waw.pl I v e ta Hajdúch ová, Andrej Hajdúch WPŁYW OBCIĄśENIA PODATKOWEGO NA PRZEDSIĘBIORSTWA LEŚNE W REPUBLIKACH CZECH I SŁOWACJI Praca dotyczy wpływu systemu podatkowego na gospodarkę przedsiębiorstw leśnych w Republikach Czech i Słowacji. Podzielona jest na trzy części. Część pierwsza skupia się na rozwoju systemu podatkowego w latach 1993-2004. Część druga porównuje zmiany obciąŝenia podatkowego w interesie leśnym we wskazanym powyŝej okresie, a część trzecia analizuje wpływ wskazanych zmian na gospodarkę w leśnym bussinesie. doc. Ing. Iveta Hajdúchová, PhD., Katedra ekonomiky a riadenia lesného hospodárstva, Lesnícka fakulta, Technická univerzita Zvolen, T. G. Masaryka 24, 960 53 Zvolen, Slovakia, email: ihajduch@vsld.tuzvo.sk

FORUM EKONOMICZNE 2005 11 Ing. Andrej Hajdúch, Ministerstvo Financií SR, Odbor riadenia štátnej pokladnice, Sekcia štátneho výkazníctva., Štefanovičova 5, 817 82 Bratislava, Slovakia, e-mail: ahajduch@mfsr.sk M iloš Hitk a, T o mislav Grlad inović, Adri ana Grenćíková PONOWNE PROJEKTOWANIE ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI W IDEA NOVA SP. Z O.O. NITRA W pracy rozwiązano zagadnienie ponownego projektowania zarządzania zasobami ludzkimi(zzl) w oddziale IDEA NOVA sp. z o.o. w Nitrze przez propozycję stworzenia niezaleŝnego oddziału podlegającemu dyrektorowi przedsiębiorstwa. Ten sposób ponownego projektowania spowoduje kompleksowy wzrost wypełniania zadań produkcyjnych zatrudnionych według ZZL. Wzrośnie takŝe produkcyjność pracy. Ing. Miloš HITKA, PhD., Technická univerzita vo Zvolene, Drevárska fakulta, Katedra podnikového hospodárstva, Masarykova 24, 960 53 Zvolen, e-mail: hitka@vsld.tuzvo.sk, www.tuzvo.sk/~hitka Tomislav Grladinović, PhD, Associate Professor, University of Zagreb, Faculty of Forestry, Department for Production Organization in Wood Industry, Svetošimunska 25, 10000 Zagreb, Croatioa, e-mail: grladin@hrast.sumfak.hr, http://www.sum.fak Ing. Adriana Grenčíková, PhD., Trenčianska univerzita AD v Trenčíne, Fakulta sociálno-ekonomických vzťahov, Katedra personálneho manažmentu a rozvoja ľudských zdrojov, Študentská 2, 911 01 Trenčín, e-mail: grencikova@tnuni.sk Zuzana H oločiová, Ludmila Hro mková SŁUśBY SERWISOWE W MAŁYCH I ŚREDNICH FIRMACH Celem pracy jest prezentacja jednego z najwaŝniejszych procesów w przedsiębiorstwie dotyczących zarządzania przedsiębiorstwem i w tym samym czasie i obszarze, który ze stanowiska badania przedsiębiorstwa otrzymuje minimum uwagi. Są nimi słuŝby w małych i średnich przedsiębiorstwach wytwórczych. Główna część pracy przeznaczona jest prezentacji wyników badań. Pierwsza część analizuje łańcuch wartości. Ta analiza zawiera charakterystyki organizacyjne, ogólny opis łańcucha wartości i zdecydowanie analizuje działanie słuŝb poszczególnych przedsiębiorstw Doc. Ing. Ludmila Hromková, CSc., Univerzita Tomáše Bati Zlín, Fakulta managementu a ekonomiky - Ústav Podnikové ekonomie, hromkova@fame.utb.cz Ing. Zuzana Holočiová, PhD., Univerzita Tomáše Bati Zlín, Fakulta managementu a ekonomiky - Ústav Podnikové ekonomie, Centrum pro výzkum informačních systémů - UTB Zlín, Mostní 5139, 760 01 Zlín, ČR, holociova@fame.utb.cz V l adislav Kaputa, Hubert Paluš BADANIE PREFERENCJI DLA CERTYFIKACJI ŁAŃCUCHA OPIEKI NAD DREWNEM W REPUBLICE SŁOWACJI Przedsiębiorstwa drzewne odgrywają waŝną rolę w procesie certyfikacji łańcucha opieki nad drewnem. Celem łańcucha opieki jest stwarzanie połączenia informacyjnego pomiędzy surowcem włączając w to produkt drzewny i pochodzeniem surowca. Praca odnosi się badania preferencji przedsiębiorstw drzewnych w Republice Słowacji dla certyfikacji łańcucha opieki nad drewnem. Celem kwestionariusza było zidentyfikowanie czynników wpływających na podejmowanie decyzji o obróbce drewna w celu udziału w procesie certyfikacji, do zakupu i sprzedaŝy certyfikowanego drewna i do zidentyfikowania podstawowych barier dla wprowadzenia rozwiniętego łańcucha opieki. Wynik odzwierciedla aktualną opinię o obrabiających drewno przed wprowadzeniem w praktyce wymagań łańcucha opieki. Technical University of Zvolen, Faculty of Wood Sciences and Technology, Department of Marketing,Trade and World Forestry, SK-66053 Zvolen W o j ci e ch Karl ikowsk i, ElŜbieta Mikołajcza k BILANS ODPADÓW DRZEWNYCH W ZAKŁADZIE PRZEMYSŁU TARTACZNEGO Z UWZGLĘDNIENIEM PRZEROBU USZLACHETNIAJĄCEGO Obserwowany obecnie w Polsce wzrost cen drewna i odpadów z jego przerobu, spowodowany przede wszystkim coraz silniejszą konkurencją ze strony producentów energii realizujących współspalanie biomasy drzewnej z paliwami kopalnymi, stwarza ogromną szansę na poprawę efektywności działających często na granicy opłacalności tartaków. Z uwagi na to, Ŝe odpad przetworzony posiada wyŝszą wartość, zakłady te powinny rozwaŝyć moŝliwość uszlachetniania odpadów w miejscu ich powstawania. Tartaki, nie ponosząc kosztów transportu odpadów, mogą skutecznie konkurować z innymi producentami wyrobów opartych na bazie odpadów drzewnych. Podjęcie decyzji o uruchomieniu przerobu odpadów w tartaku powinno zostać poprzedzone analizą efektywności róŝnych wariantów przedsięwzięcia, mającego na celu racjonalne zagospodarowanie, bądź przetworzenie odpadów w miejscu ich powstawania. W opracowaniu

12 FORUM EKONOMICZNE 2005 przedstawiono pierwszy etap tej analizy - ustalenie ilości i rodzaju odpadów powstających w zakładzie przemysłu tartacznego z uwzględnieniem przerobu uszlachetniającego. A ndrea Kra uszo vá, Edita Szombath ayová ZARZĄDZANIE ZMIANAMI I JEGO ZNACZENIE WE WSPÓŁCZESNYM ZARZĄDZANIU Zarządzanie zmianami jest bardzo waŝne we współczesnym zarządzaniu. Skupia się ono na procesach zmian i fazach ich wprowadzania w Ŝycie. Dotyczy to równieŝ podstawowych mechanizmów spotykania zmian, szczególnie analizy czynników zmian, płynności zmiany i przyspieszenia stopy wzrostu. Ing. Andrea Krauszová, Ing. Edita Szombathyová, Technická univerzita v Košiciach, Strojnícka fakulta, Katedra manažmentu a ekonomiky, Němcovej č.32, 041 87 Košice, Slovenská republika A l en a Ku sá, Anna Zaušk ová NARZĘDZIA MARKETINGOWE WPŁYWAJĄCE NA ZACHOWANIE KONSUMENTÓW PRZY ZAKUPACH NA RYNKU MEBLI Decyzja konsumentów o zakupach obecnie dokonywana jest w obecności wielu czynników, które wpływają na ich ostateczną decyzję. Zgodnie z tym co wspomniano główną ideą pracy jest przedstawienie najwaŝniejszych czynników wpływających na zachowanie konsumentów w trakcie zakupów i ich ostatecznej decyzji wpływających na zakup pewnego rodzaju mebla. My równieŝ mamy zamiar ocenić efektywność wybranych narzędzi marketingu mix pracując nad konsumentem i jego zachowaniem na rynku mebli. doc., Ing. Alena Kusá, PhD., doc., Ing. Anna Zaušková, PhD., Technical University of Zvolen,Faculty of Wood Sciences and Technology, Department of Marketing,Trade and World Forestry, SK-66053 ZVOLEN I gor Liberk o, Jaroslava Jan eková, Jaroslava Vidová PRZYBLIśENIE DO POMIARU DZIAŁALNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA Artykuł zajmuje się wartością dodaną jako nowym pomiarem działalności przedsiębiorstwa. Krótko przedstawiono jego podstawy, korzyści i ograniczenia. W tym samym czasie porównano kryterium pomiaru z tradycyjnym kryterium pomiaru działalności przedsiębiorstwa. Zastosowanie i uŝyteczność tradycyjnego pomiaru działalności jest ograniczone, poniewaŝ ich kalkulacja opiera się na przeszłych wynikach. Prof. Ing. Igor Liberko, CSc., Ing. Jaroslava Janeková, Ing. Jaroslava Vidová, Technická univerzita v Košiciach, Strojnícka fakulta, Katedra manažmentu a ekonomiky, ul. Nemcovej 32, Košice, 042 00,e-mail: Jaroslava.Janekova@tuke.sk I gor Liberk o, Mi riam M a guľáková STRATEGIA LOGISTYCZNA KORPORACJI W pracy scharakteryzowano strategię logistyczną jako część strategii organizacyjnej. Strategia logistyczna ma własną specyfikę jakkolwiek musi być pomocna w interpretacji wizji i strategii przedsiębiorstwa. Strojnícka fakulta, Technická univerzita v Košiciach, Katedra manažmentu a ekonomiky, Němcovej 32., 04001 Košice, Prof. Ing. Igor LIBERKO, CSc., e-mail: igor.liberko@tuke.sk tel.: 055 / 6023232, Ing. Miriam MAGUĽÁKOVÁ,, e-mail: miriam.magulakova@tuke.sk tel.: 055 / 6023235 I gor Liberk o, Jozef Mi hok, Peter T rebuňa PODSTAWY W ROZWOJU PARAMETRÓW W OCENIE ZMIAN ORGANIZACYJNEJ ETYKI W PRZEDSIĘBIORSTWIE Podstawowa część przygotowania planu operacyjnego dla zmian istniejącej etyki organizacji w przedsiębiorstwie jest proces jej analizy. Artykuł dotyczy rozwoju metod, które mogą umoŝliwić pomiar pozytywnych i negatywnych zmian po wprowadzeniu projektu dla rozwiązania wad w etyce organizacji. Technická univerzita v Košiciach, Strojnícka fakulta, Katedra manažmentu a ekonomiky, Němcovej 32., 04200 Košice, e-mail: peter.trebuna@tuke.sk, www.tuke.sk

FORUM EKONOMICZNE 2005 13 A l ex ander Linczényi UśYTECZNOŚĆ PROCESÓW I KOSZTY PROCESÓW Praca dotyczy jednej z form monitoringu efektywności procesów. Jej forma opiera się na definicji i klasyfikacji indywidualnych działań w procesie w odniesieniu do ich pozycji i roli w procesie tworzenia wartości. Podstawowym wskaźnikiem jest wskaźnik efektywności produkcji wyraŝający się w wyŝej wymienionych działaniach częściowych. Praca pokazuje równieŝ procedurę kalkulacji kosztów procesu i sekwencję kroków z uŝyciem zaproponowanego modelu. Prof. Alexander Linczényi, MSc., CSc., Department of Quality Engineering, The Faculty of Materials Science and Technology of the Slovak University of Technology, Paulínska 16, Trnava, the Slovak Republic, e-mail: alex.linczenyi@stuba.sk Lis Wojci e ch, Mydlarz Kata r zy na METODY I TECHNIKI ZWIĘKSZAJĄCE EFEKTYWNOŚĆ DZIAŁALNOŚCI W BUDOWNICTWIE SZKIELETOWYM DREWNIANYM Obserwacje rynkowe prowadzone w ciągu ostatnich lat w sferze budownictwa pozwalają stwierdzić, Ŝe drewniane technologie budowania domów cieszą się coraz większą popularnością wśród polskiego społeczeństwa. Po latach zastoju odzyskują znowu swoje znaczenie. Zjawisko to dotyczy głównie budownictwa jednorodzinnego. W dobie globalizacji i dość powszechnej pogoni za pieniądzem, posiadanie domu wybudowanego przy uŝyciu materiałów ekologicznych i oszczędnego w uŝytkowaniu, staje się celem sporej juŝ grupy osób. Taki typ budowania daje równieŝ moŝliwość osiągnięcia większej symbiozy z przyrodą, Ŝycia wśród przyjaznych człowiekowi, naturalnych, odnawialnych materiałów. Większość firm budowlanych, w tym takŝe budujących domy z drewna, napotyka w trakcie realizacji inwestycji szereg trudności. Chcąc je pokonać i utrzymać się na niestabilnym rynku budowlanym, podejmują one działania organizacyjne, zmierzające do zwiększenia efektywności i lepszego funkcjonowania przedsiębiorstwa. Katedra Ekonomiki i Organizacji Drzewnictwa Akademii Rolniczej w Poznaniu W o j ci e ch Lis, Joanna Ochman - Nowick a STRATEGIE DYSTRYBUCJI PRODUCENTÓW MEBLI KUCHENNYCH Analiza popytowo-podaŝowa polskiej branŝy meblarskiej wskazuje na duŝe nasycenie rynku konsumpcyjnego, jak równieŝ na zaostrzoną walkę konkurencyjną między krajowymi i zagranicznymi podmiotami produkcyjnymi. Aktualnie, przy duŝej dostępności bazy materiałowej i technologii produkcyjnych oraz znacznej substytucji surowca drzewnego, podstawowym problemem, z jakim borykają się producenci mebli jest efektywne zaspokojenie i przejęcie segmentów rynkowych. Działania dystrybucyjne podejmowane przez firmy meblarskie w ramach kompleksowej strategii rozwoju, mają istotne znaczenie, wpływając zarówno na skuteczność pozyskiwania odbiorców, jak i osiągane efekty ekonomiczne. Przeprowadzona analiza obejmuje sektor mebli kuchennych. Scharakteryzowano jego strukturę podmiotową i róŝnorodność prawno-organizacyjną. RozwaŜania skoncentrowano równieŝ na strategiach dystrybucji, jako wyznaczniku adaptacji producentów mebli kuchennych do funkcjonowania w warunkach gospodarki Unii Europejskiej. Zaprezentowano modelowe kanały dystrybucji oraz formy handlu szczebla hurtowego i detalicznego. Akademia Rolnicza w Poznaniu, Katedra Ekonomiki i Organizacji Drzewnictwa, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-627 Poznań, tel., fax.: +48 61 848-74-26 dr hab. Wojciech Lis, prof. nadzw., e-mail: wlis@au.poznan.pl mgr Joanna Ochman Nowicka, marketing@atlas-kuchnie.com.pl W o j ci e ch Lis, Włod zi mi e r z Popyk PRZEMYSŁ MEBLARSKI I RYNEK MEBLI W POLSCE Meblarstwo w Polsce naleŝy do grona waŝnych branŝ przemysłowych. Jest znaczącym eksporterem netto większości swoich wyrobów. Produkcją mebli w Polsce zajmuje się około 21 tys. firm zatrudniających ponad 120 tys. pracowników. Po burzliwym rozwoju tej branŝy w latach 90-tych, w ostatnim czasie nastąpiło pewne pogorszenie wyników gospodarczych podmiotów działających w tej dziedzinie. Niekorzystne zjawiska są skutkiem powaŝnego ograniczenia popytu na rynku wewnętrznym w wyniku recesji lat 2000 2002 oraz trudnymi warunkami na rynkach krajów Unii Europejskiej głównych odbiorców polskich mebli. Do najwaŝniejszych przyczyn hamujących rozwój firm meblarskich moŝna zaliczyć: brak kapitałów własnych na rozwój firmy, zastój w budownictwie mieszkaniowym, niski poziom zamoŝności społeczeństwa, wysokie koszty kredytów, brak odpowiedniej jakości zarządzania w firmach, brak znajomości polskich marek i toŝsamości przedsiębiorstw na świecie. Podejmuje się szereg działań w celu aktywizacji rynku meblarskiego w Polsce. Jednym z bardziej znanych jest rządowy program Strategia dla przemysłu drzewnego do 2006

14 FORUM EKONOMICZNE 2005 roku, zakładający m.in. intensyfikację promocji wyrobów z drewna za granicą oraz oŝywienie wewnętrznego rynku produktów drzewnych, w tym mebli. Akademia Rolnicza w Poznaniu, Katedra Ekonomiki i Organizacji Drzewnictwa, Akademia Rolnicza w Poznaniu, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-627 Poznań, tel., fax.: +48 61 848-74-26, e-mail: wlis@au.poznan.pl wpopyk@au.poznan.pl W o j ci e ch Mei xn e r PERSPEKTYWY ZASTOSOWANIA OPROGRAMOWANIA OPEN SOURCE W FIRMIE Oprogramowanie znajdujące się w większości firm najczęściej jest płatne (np. system operacyjny Windows). Zastosowanie programów open source moŝe stanowić istotną część obniŝki kosztów komputeryzacji firmy. W pracy omówiono przykładowe alternatywne oprogramowanie dla firm. Szczególną uwagę zwrócono na darmowe systemy operacyjne takie jak Linux, BSD, BeOs i Open Solaris. Skoncentrowano się takŝe na moŝliwości uruchamiania aplikacji Windows w środowisku Linux za pomocą programu Wine. Akademia Rolnicza w Poznaniu, Katedra Ekonomiki i Organizacji Drzewnictwa M a r tina Merk ová, Josef Dráb ek BODŹCE ZAGRANICZNEGO INWESTOWANIA BEZPOŚREDNIEGO W BRANśY DRZEWNEJ W REPUBLICE SŁOWACJI Zagraniczne inwestycje bezpośrednie (ZIB) są moŝliwym źródłem wzrostu gospodarczego i zwiększenia konkurencyjności narodowej. Wprowadzenie ZIB moŝe spowodować wiele pozytywów dla przykładowego transferu nowych technologii i know-how, wzrostu techniki produkcyjnej, poprawy jakości produktów i usług, wzrostu zatrudnienia i produkcyjności pracy, poprawy morale zatrudnionych. Ich wpływ często przyspiesza wzrost gospodarczy przedsiębiorstw krajowych, sektorów lub całego kraju. Jedną z branŝ, która nie dysponuje odpowiednimi zasobami finansowymi jest przemysł drzewny. ZIB staje się więc waŝnym źródłem kapitału, którego dobra alokacja pomoŝe zapewnić w przyszłości rozwój branŝy drzewnej. Technical University in Zvolen, Faculty of Wood Sciences and Technology, Department of Business Economics, T.G. Masaryka 24, 960 53 Zvolen, Slovakia MSc. Martina Merková, e-mail: merkova@orangemail.sk, Phone: +421-45-5206431 Assoc. Prof. Josef Drábek, e-mail: drabek@vsld.tuzvo.sk, Phone: +421-45-5206426 J o z ef Mihok, B o ris Humeňansk ý ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNE I KONKURENCYJNE PRZEDSIĘBIORSTWA Celem pracy jest problem produkcyjności i jego udział we wzroście konkurencyjności. Praca wspomina o szybkości zmian i zdolności do szybkiego przystosowania się do wymagań klienta w czasach obecnych, które stają się źródłem zdolności konkurencyjnych przedsiębiorstwa. Technická univerzita v Košiciach, Strojnícka fakulta, Katedra manažmentu a ekonomiky, Němcovej 32., 04200 Košice, e-mail: jozef.mihok@tuke.sk, boris.humenansky@tuke.sk J o z ef Mihok, Jaroslava Vidová EDUKACJA INśYNIERÓW PRZEMYSŁOWYCH NA WYDZIALE INśYNIERII MECHANICZNEJ UNIWERSYTETU TECHNICZNEGO W KOŠICACH Nasz przyczynek odnosi się do rozwoju i współczesnej pozycji InŜynierii Przemysłowej na Wydziale InŜynierii Mechanicznej Uniwersytetu Technicznego w Košicach, a takŝe w przedsiębiorstwach przemysłowych. InŜynieria Przemysłowa zajęła miejsce w edukacji na naszym wydziale, poniewaŝ praktyka w przedsiębiorstwach wskazuje na jej wymagania. doc. Ing. Jozef Mihok, PhD., Ing. Jaroslava Vidová, Katedra manažmentu a ekonomiky, Strojnícka fakulta, Technická univerzita v Košiciach, B. Němcovej 32, 042 00 Košice, Slovenská republika, e-mail: Jozef.Mihok@tuke.sk, Jaroslava.Vidova@tuke.sk J o z ef Mihok, Jaroslava Vidová, Jaroslava Jan eková MODELE POMIARU WYNIKU I EFEKTYWNOŚCI PRZEDSIĘBIORSTWA Praca dotyczy współczesnego podejścia do modeli wyników i efektywności przedsiębiorstw. Pomiar wyników i efektywności opiera się nie tylko na tradycyjnych i nowoczesnych wskaźnikach, które są moŝliwe do wskazania

FORUM EKONOMICZNE 2005 15 przyszłego ryzyka i zmian. doc. Ing. Jozef Mihok, PhD., Ing. Jaroslava Vidová, Ing. Jaroslava Janeková, Katedra manažmentu a ekonomiky, Strojnícka fakulta, Technická univerzita v Košiciach, B. Němcovej 32, 042 00 Košice, Slovenská republika, e-mail: Jozef.Mihok@tuke.sk, Jaroslava.Vidova@tuke.sk, Jaroslava.Janekova@tuke.sk, ElŜbieta Mikołajczak, Wojciech Lis, Grzegorz S ch ro eder WYKORZYSTANIE ENERGETYCZNE ODPADÓW Z PRZEROBU MAKULATURY ALTERNATYWĄ DLA WSPÓŁSPALANIA ZRĘBKÓW Ogromny i stale pogłębiający się deficyt surowca drzewnego, który odczuwają dotychczasowi odbiorcy zrębków - producenci płyt drewnopochodnych i przemysł celulozowo-papierniczy, wynika z realizowania przez przemysł energetyczny wspólnego spalania biomasy, najczęściej w postaci zrębków, z paliwami kopalnymi. Nastawienie sektora energetycznego na wykorzystanie, jako źródła energii odpadów drzewnych jest konsekwencją przyjętych przez Sejm zobowiązań zawartych w Strategii rozwoju energetyki odnawialnej, która zakłada wzrost udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w bilansie energii pierwotnej kraju do poziomu 7,5% w 2010 roku i 14% w roku 2020. Wynikająca stąd ostra rywalizacja na rynku surowca drzewnego moŝe doprowadzić do załamania produkcji w tych zakładach, które nie sprostają konkurencji, przede wszystkim cenowej juŝ na rynku surowcowym. Godnym uwagi rozwiązaniem, prowadzącym do ochrony zasobów surowca drzewnego z jednej strony i ekologicznego zagospodarowania odpadów poprodukcyjnych z drugiej strony, jest wykorzystanie w procesie współspalania odrzutów z przerobu makulatury, w większości przypadków odprowadzanych dotychczas na wysypiska. Alternatywą dla kosztownego, mocno obciąŝającego środowisko składowania tych odpadów, jest ich energetyczne wykorzystanie, które ze względu na duŝą energochłonność produkcji stanowi dla papierni atrakcyjną drogę poprawy efektywności. W opracowaniu oszacowano potencjał energetyczny odrzutu z przerobu makulatury we wszystkich papierniach w Polsce oraz określono korzyści wynikające ze spalania tego odpadu. dr inŝ. ElŜbieta Mikołajczak, e-mail: emikolaj@au.poznan.pl, dr hab. Wojciech Lis, prof. nadzw., e-mail: wlis@au.poznan.pl, Akademia Rolnicza w Poznaniu, Katedra Ekonomiki i Organizacji Drzewnictwa, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-627 Poznań, tel. fax.: +48 61 848 74 26 prof. dr hab. Grzegorz Schroeder, e-mail: schroede@chem.amu.edu.pl, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Chemii, Collegium Chemicum, ul. Grunwaldzka 6, 60-780 Poznań, telefon +48 61 82913 35, fax 865-80 08 Zenon Mu s zyń ski, Jacek Mu s zyń ski ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI CZYNNIKIEM ZWIĘKSZAJĄCYM OPERATYWNOŚĆ PRZEDSIĘBIORSTW PRZEMYSŁU DRZEWNEGO W małych i średnich przedsiębiorstwach przemysłu drzewnego, zwłaszcza w tych od kilkudziesięciu lat nie modernizowanych, opierających swoją produkcję o maszyny i urządzenia starszej generacji, występują szczególnie uciąŝliwe i szkodliwe dla zdrowia warunki pracy, w których istotne znaczenie ma odpowiednie zarządzanie zasobami ludzkimi. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe bardziej odpowiedzialne, nawiązujące do zaleceń ergonomii, zarządzanie zasobami ludzkimi jest konieczne, przede wszystkich w zakładach mechanicznej obróbki drewna, gdzie większość zatrudnianych pracowników jest naraŝana na szereg róŝnych czynników szkodliwie oddziaływujących na ich zdrowie. Właściwe zarządzanie zasobami ludzkimi wiąŝe się z procesem zapewniającym firmie niezbędnego ich stanu posiadania, który decyduje zarówno o rozwoju, jak i przewadze nad konkurencyjnością ze strony przedsiębiorstw tej samej branŝy. NaleŜy zauwaŝyć, Ŝe pracownicy o długoletnim staŝu pracy oraz legitymujący się wysokimi kwalifikacjami bezpośrednio związanymi z wykonywanym zawodem, a takŝe zaangaŝowanymi w efektywne funkcjonowanie firmy, zaliczani są do najcenniejszych jej zasobów. Od ich stanu ilościowego oraz jakościowego zaleŝy nie tylko przetrwanie i stabilizacja firmy, ale przede wszystkim rozwój i odnoszone sukcesy w gospodarce rynkowej. Zarówno przepisy krajowe, jak i wytyczne Unii Europejskiej oraz Międzynarodowej Organizacji Pracy nakładają na pracodawców obowiązek do stałego, nawiązującego do osiągnięć postępu technicznego, doskonalenia struktur organizacji zarządzania, związanego z eliminowaniem albo maksymalnym ograniczaniem szkodliwych dla zdrowia warunków pracy. Wymiar ekonomiczny wynikający z odpowiedniej motywacji do pracy, ściśle związanej z właściwie dokonywanym systemem ocen pracowników, ma szczególne znaczenie w zakresie osiąganych wskaźników rentowności i produktywności przedsiębiorstwa przemysłu drzewnego. Motywacja stanowi jedną z podstawowych funkcji w w podnoszeniu wydajności i jakości pracy. Natomiast wymiar organizacyjny pozwala na uzyskanie miedzy innymi informacji z zakresu potrzeby usprawnień w efektywnym funkcjonowaniu w firmie obszaru zadaniowego zarządzania zasobami ludzkimi. Realizowanie zasad logistyki w zarządzaniu kadrami w znacznym zakresie umoŝliwia firmie zatrudnianie odpowiednio przygotowanych do wykonywanych zadań oraz do wykonywanej przez przedsiębiorstwo określonej misji.

16 FORUM EKONOMICZNE 2005 Sprawne i skuteczne oraz właściwe zarządzanie zasobami ludzkimi rzutuje na poprawne stosunki międzyludzkie, a przede wszystkim przyczynia się do podnoszenia wskaźników techniczno ekonomicznych przedsiębiorstwa oraz do maksymalnego ograniczenia fluktuacji zatrudnianych pracowników. J an a Na ščák ová, Igor Liberko EFEKTYWNOŚĆ ROLNICTWA W SAMORZĄDNYM REGIONIE KOŠIC Praca opisuje moŝliwości posłuŝenia się funduszem dla rolnictwa /EAA/, dla oceny efektywności rolnictwa w samorządnym regionie Košic. Celem pracy jest ocena efektywności rolnictwa na bazie danych funduszu dla rolnictwa zgodnym z metodologią Unii Europejskiej. Ing. Jana Naščáková, PhD., Katedra manažmentu a ekonomiky, Strojnícka fakulta Technickej Univerzity v Košiciach, e-mail: jana.nascakova@tuke.sk Prof. Ing. Igor Liberko, PhD., Katedra manažmentu a ekonomiky, Strojnícka fakulta Technickej Univerzity v Košiciach, e-mail: igor.liberko@tuke.sk R e nata No vák ová POMIAR I KONTROLA EFEKTYWNOŚCI JAKO WYBRANE OBSZARY W ZNACZENIU WSKAŹNIKÓW Produkcja przynosi dochody i z tego powodu jest często wykorzystywana do ilościowego wyraŝania a w następstwie wyników jakościowych przedsiębiorstwa. W ten sposób jeŝeli produkcja ma być definiowana jako wynik materialnych, naturalnych procesów produkcyjnych. JeŜeli produkcja jest oceniona, oznacza to wyraŝenie jej w jednostkach pienięŝnych, daje ona obraz poziomu procesu tworzenia wartości w przedsiębiorstwie. Department of Quality Engineering, The Faculty of Materials Science and Technology of the Slovak University of Technology, Paulínska 16, Trnava, the Slovak Republic, e-mail: renata.novakova@stuba.sk H anna Pach el ska POCZĄTKI PRZEMYSŁU ZAPAŁCZANEGO W POLSCE Polski przemysł zapałczany do wybuchu II wojny światowej. Zapałki, w postaci prawie niezmienionej, produkowane są w Polsce od drugiej połowy XIX wieku. Najbardziej poszukiwanym surowcem do tej produkcji było i jest drewno osikowe. Jego dostępność na ziemiach polskich stworzyła dogodne podstawy do rozwoju przemysłu zapałczanego. W referacie omówiono rozwój tego przemysłu od początków jego powstania na ziemiach polskich, początkowo w trzech zaborach, a takŝe losy tego przemysłu w Polsce międzywojennej. Szczególną uwagę poświęcono działaniom obcych koncernów (w całym omawianym okresie) zmierzającym do podporządkowania sobie polskiego przemysłu zapałczanego. Katedra Technologii, Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Drzewnym, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159, 02 776 Warszawa I v e ta Paulová ZASTOSOWANIE METODY SAMOOCENY WE WSPIERANIU POPRAWY EFEKTYWNOŚCI SYSTEMU ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ Praca odnosi się do metod, które umoŝliwiają pomiar i identyfikację efektywności systemu zarządzania jakością. Razem z powyŝszym opisuje obecną sytuację jako metody stosowane w firmach, tak jak teŝ propozycje zmian ku poprawie. MoŜliwe jest dokonanie procesu ciągłej poprawy na podstawie danych wejściowych otrzymywanych z róŝnych źródeł od pomiaru i monitoringu procesów, produktów, systemu zarządzania jakością audyty jakości, w drodze badania przez zarządzanie, poprzez pomiar i ocenę klientów, ewentualnie zainteresowanych w zadowoleniu. Podstawy zaleŝą od ich klientów, jakkolwiek naleŝy rozumieć ich obecne i przyszłe potrzeby. Jak juŝ powiedziano wcześniej, wszystkie audyty jakości, badanie przez zarządzanie i pomiar zadowolenia klientów i w ostatnim czasie metoda samooceny naleŝą do najwaŝniejszych procesów, wśród tych, które stosowane są w systemie zarządzania jakością stały się bardziej efektywne. Ing. Iveta Paulová, PhD., Department of Quality Engineering, Faculty of Materials Science and Technology, Slovak University of Technology Trnava, Slovak Republic, Paulínska 16, 917 00 Trnava, Slovak Republic, e-mail: iveta.paulová@stuba.sk

FORUM EKONOMICZNE 2005 17 W łod z i mi erz Pop yk, Wojci e ch Lis, Wikto r Go t y cz ASPEKTY ROZWOJOWE EKSPORTU POLSKICH MEBLI NA RYNKI WSCHODNIE Przemysł meblarski w Polsce naleŝy do branŝ przemysłowych o strategicznym znaczeniu dla kraju. Charakteryzuje się znaczącym potencjałem produkcyjnym, 4-krotnie przekraczającym moŝliwości popytowe rynku krajowego. Około 80% produkcji przeznaczone jest na eksport. Polski przemysł meblarski wytwarza około 1,5% światowej produkcji mebli. Polska jest przede wszystkim liczącym się producentem mebli na rynku europejskim. Od wielu lat przemysł meblarski jest wiodącym eksporterem netto swoich wyrobów. Jest to jednocześnie jedna z najwaŝniejszych pod względem wartości grup towarowych w polskim eksporcie. Jej udział kształtuje się na poziomie około 8% - 10% wartości eksportu ogółem. Wysoki poziom nasycenia oraz coraz trudniejsze warunki konkurencji na rynku meblarskim krajów Unii Europejskiej głównego kierunku eksportu polskich mebli a takŝe ograniczona chłonność rynku wewnętrznego zmuszają wielu producentów mebli do rozszerzenia struktury geograficznej eksportu i pozyskiwania nowych, atrakcyjnych rynków zbytu dla swojej produkcji. Ogromne nadzieje w zakresie intensyfikacji i dywersyfikacji eksportu mebli wiąŝe się z ich sprzedaŝą na rynkach wschodnich, szczególnie tych największych, czyli na obszarach gospodarczych Rosji i Ukrainy. dr inŝ. Włodzimierz Popyk,e-mail: wpopyk@au.poznan.pl, dr hab. Wojciech Lis, prof. nadzw. e-mail: wlis@au.poznan.pl, Akademia Rolnicza w Poznaniu, Katedra Ekonomiki i Organizacji Drzewnictwa, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-627 Poznań, tel. fax.: 48 61 848-74-26 dr inŝ. Wiktor Gotycz, e-mail: wgotycz@au.poznan.pl, Akademia Rolnicza w Poznaniu, Katedra Mechanicznej Technologii Drewna, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-627 Poznań, tel. fax.: 48 61 848-74-37 M a r ek Potkán y, Peter Petru š MOśLIWOŚCI WYKORZYSTANIA OUTSOURCINGU PRZEZ UśYCIE KALKULACJI NAKŁADÓW ABC W SŁOWACKICH PRZEDSIĘBIORSTWACH PRZEMYSŁU DRZEWNEGO Celem pracy jest określenie moŝliwych pól zastosowania outsourcingu w przedsiębiorstwie i zdefiniowanie outsourcingu i jego zasad. Praca odnosi się takŝe do prezentacji metodologii kosztów kalkulacyjnych poszczególnych działań (model ABC), które mogą być obliczane marginalnie z kosztów poszczególnych działań. W ten sposób mogą one być brane pod uwagę w całej części działalności przedsiębiorstwa dla zewnętrznej organizacji. Słowa kluczowe: outsourcing, działalność oparta na kosztach, kalkulacja Ing. Marek Potkány, PhD. e-mail: potkany@vsld.tuzvo.sk, Ing. Peter Petruš, e-mail: petrus@vsld.tuzvo.sk, Katedra podnikového hospodárstva, Drevárska fakulta, Technická univerzita vo Zvolene, Masarykova 24, 960 53 Zvolen, Slovenská republika R a stislav Ra jn oha, Jaro slav Rašn e r MODELOWANIE PROCESÓW W PRZEDSIĘBIORSTWACH Z WYKORZYSTANIEM METODY MAKE OR BUY Myślimy, Ŝe efektywny koszt zarządzania w warunkach gospodarki rynkowej, które charakteryzują się intensywną konkurencją, opiera się głównie na systemie kosztów i kalkulacji, które wspierają zarządzanie przedsiębiorstwem przez informację niezbędną do planowania i kontroli kosztów w podstawowych podsystemach controllingu zorientowanego jako koncepcji zarządzania. Kiedy zarządzanie firmą działa w oparciu o niewystarczającą informację moŝe to spowodować znaczące straty dla właścicieli. Na podstawie zastosowania specyficznej metodologii, którą zaprojektowaliśmy i na podstawie wyników badań moŝemy zarekomendować wprowadzenie alternatywnego systemu kalkulacji opartego na wykonanych procesach i działaniach. Ing. Rastislav Rajnoha, e-mail: rajnoha@vsld.tuzvo.sk, PhD., Doc. Ing. Jaroslav Rašner, CSc., e-mail: rasner@vsld.tuzvo.sk, Katedra podnikového hospodárstva, Drevárska fakulta, Technická univerzita vo Zvolene, T. G. Masaryka 24, 960 53 Zvolen, Slovenská republika Ewa Ra ta j c z ak, Aleksandra S z ostak KATEGORIA ZUśYCIA DREWNA JAKO PRZEDMIOT ANALIZ RYNKOWYCH PROBLEMY METODYCZNE I PRAKTYCZNE W warunkach gospodarki rynkowej analizy rynku stały się waŝnym narzędziem określania pozycji konkurencyjnej branŝ, sektorów i firm oraz podstawą procesu formułowania ich strategii marketingowych. W odniesieniu do rynku drzewnego, podobnie jak w przypadku wielu innych branŝ, istnieje relatywnie bogata zagraniczna i krajowa dokumentacja empiryczna, jednak większość dorobku w tym zakresie nie ma charakteru naukowego, lecz replikacyjny (wycinkowy i powtarzalny). Zarówno w Polsce, jak i za granicą brakuje uzasadnionej,

18 FORUM EKONOMICZNE 2005 usystematyzowanej wiedzy na temat zjawisk i procesów zachodzących w zuŝyciu materiałów drzewnych w zaleŝności od stopnia ich przetworzenia i miejsca aplikacji. Nie ma teŝ narzędzia analitycznego, umoŝliwiającego określenie ilościowego zuŝycia materiałów drzewnych w róŝnych miejscach zastosowań. Celem referatu jest prezentacja propozycji nowego podejścia metodycznego do szacowania i analiz zuŝycia drewna i materiałów drzewnych w róŝnych miejscach zastosowań. Istotą metody jest system modelowych wskaźników zuŝycia materiałów drzewnych netto w wyrobach finalnych (end-use). Wymaga to określenia modelowego składu materiałowego głównych rodzajów wyrobów drzewnych oraz ustalenia ilościowego zuŝycia poszczególnych materiałów w reprezentatywnym wyrobie finalnym. Materiały i wyroby drzewne mają szerokie zastosowanie w wielu działach gospodarki i cechują się znaczną róŝnorodnością. Ich głównym odbiorcą jest budownictwo, będące jednocześnie uŝytkownikiem róŝnych rodzajów materiałów drzewnych i kreatorem popytu na wyroby finalne. Pomimo, Ŝe jest to potencjalnie największy segment rynku drzewnego, o czym świadczą takŝe tendencje w krajach zachodnioeuropejskich, w Polsce praktycznie nieznane są rozmiary zuŝycia materiałów i wyrobów drzewnych w tym sektorze. W sytuacji braku sprawnego narzędzia analitycznego, umoŝliwiającego prowadzenie ilościowego rachunku dla materiałów i wyrobów drzewnych w przekroju ostatecznych miejsc aplikacji, przydatnym instrumentem moŝe być system modelowych wskaźników jednostkowego zuŝycia materiałów drzewnych w wyrobach o róŝnym stopniu przetworzenia i róŝnych miejscach zastosowań. Nowe narzędzie analityczne pozwoli na merytorycznie i metodycznie uzasadnione szacowanie zuŝycia i zapotrzebowania na drzewne wyroby finalne w róŝnych działach gospodarki, w tym w budownictwie. Takie zadanie podjęto w ramach projektu badawczego (nr 3T08E 087 27) Ministerstwa Nauki i Informatyzacji, realizowanego w Instytucie Technologii Drewna w Poznaniu w latach 2004-2006. Badaniami objęto 12 podstawowych rodzajów materiałów drzewnych, 17 grup i 70 podgrup wyrobów finalnych (m.in. budynki i budowle, stolarkę budowlaną, meble, elementy wyposaŝenia wnętrz, materiały podłogowe, kopalniaki, podkłady kolejowe, opakowania drewniane i palety, środki transportu, elementy małej architektury ogrodowej) oraz 8 obszarów finalnego zuŝycia materiałów i wyrobów drzewnych (budownictwo, górnictwo, transport, łączność, energetyka, rolnictwo, handel i gospodarka magazynowa oraz traktowane łącznie: gospodarstwa domowe, obiekty mieszkalne, niemieszkalne i ich otoczenie). J a r mika Š algovičová, Ma t e j Bilý JAKOŚĆ, BEZPIECZEŃSTWO I ODPOWIEDZIALNOŚĆ PRAWNA ZA PRODUKTY Praca dotyczy wielu zagadnień spełnienia przez państwo obowiązku, który moŝe posługiwać się wielu narzędziami prawnymi. Jednym z najbardziej wymagających wśród nich jest odpowiedzialny poziom bezpieczeństwa mieszkańców i ochrona ich zdrowia. Zadanie to w krajach rozwiniętych zagwarantowane jest licznymi aktami i zarządzeniami rządu, które w Unii Europejskiej zostały generalnie zaakceptowane i wynikające z nich dokumenty. Państwo moŝe być pomocne tworząc ramy prawne dotyczące praw i regulacji gwarantujących i chroniących efektywnie interesy klienta. Doc. Ing. Jarmila Šalgovičová, CSc. Department of Quality Engineering, Faculty of Materials Science and Technology, Slovak University of Technology, Pavlínska 16, 917 24 Trnava, Slovak Republic, tel: 00421-805511240, e-mail: salgovic@mtf.stuba.sk Prof. Ing. Matej Bílý, Dr.Sc. Slovak Metrology Institute, Karloveská 63, 842 55 Bratislava 4, e-mail: bily@smu.gov.sk M a r ian a S ed liačiková, Josef Dráb ek PROPOZYCJA METODYKI KONTROLI FINANSOWEJ Propozycja metodyki kontroli finansowej. Controlling jest efektywnym narzędziem aktywnego zarządzania przedsiębiorstwem. Stosunkowo niezaleŝną częścią controllingu przedsiębiorstwa jest controlling finansowy, którego głównym celem jest zabezpieczenie płynności w przedsiębiorstwie w kaŝdym momencie w odniesieniu do planowanej zyskowności. Celem pracy jest zaproponowanie metodyki kontroli finansowej (części controllingu finansowego) i odnalezienie najwaŝniejszych czynników, które wpływają na zysk centrum bussinesu przedsiębiorstwa podczas 2 lat (2003 i 2004). Sc. Mariana Sedliačiková, e-mail: fereko@post.sk, Assoc.prof. Josef Drábek, e-mail: drabek@vsld.tuzvo.sk, Technical university Zvolen, Faculty of Wood Science and Technologies, Business department, T. G. Masaryka 24, 960 53 Zvolen, Slovakia, tel: 00421-(0)45-5206574 A ndrea Sujo vá ROLA ANALIZ PORTFELOWYCH W PROCESIE RESTRUKTURYZACJI FIRM DRZEWNYCH Sukces firmy moŝe być zmierzony osiągnięcie załoŝonych zadań. Osiągnięcie określonych celów oznacza zdefiniowanie prawidłowej strategii i celów i potrzebuje zmian. Praca dotyczy sensu analiz portfelowych w procesie restrukturyzacji. Rezultaty analizy powinny pomóc zoptymalizować zakres produkcji.

FORUM EKONOMICZNE 2005 19 Ing. Andrea Sujová, PhD., Department of Business Economy, Faculty of Wood Sciences and Technology, Technical University in Zvolen, T. G. Masaryka 24, 960 53 Zvolen, Slovak republic, e-mail: asujova@vsld.tuzvo.sk M ikuláš Šupín WYBÓR MIĘDZYNARODOWEGO RYNKU DLA MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW DRZEWNYCH Od lat duŝa liczba prac odnosiła się do Wyboru Rynku Międzynarodowego. Nieszczęśliwie większość z tych studiów koncentrowała się na zachowaniu duŝych firm i ignorowała problemy specjalne, które usztywniały małe przedsiębiorstwa. Wybór właściwego ryneku dla ekspansji jest nawet waŝniejszy dla małych i średnich firm, poniewaŝ zwykle brakuje zasobów ekonomicznych do spróbowania naprawy wczesnych błędów. Praca bada Wybór Rynku Międzynarodowego i próbuje badać jakie dane przygotowane dla duŝych firm są przydatne dla małych i średnich firm drzewnych i przemysłu meblarskiego dla wzrostu efektywności przedsiębiorstw drzewnych. Mikuláš Šupín,prof.h.c.prof.Ph.D., Technical University of Zvolen,Faculty of Wood Sciences and Technology, Department of Marketing,Trade and World Forestry, SK-66053 Zvolen, e-mail: supin@vsld.tuzvo.sk M i e c zy sław S z c zawiński WARTOŚĆ DREWNA JAKO FUNKCJA KRYTERIUM ZAGOSPODAROWANIA SUROWCA DRZEWNEGO Praca stanowi propozycję rachunku określającego najbardziej opłacalne kierunki wykorzystania ograniczonej podaŝy surowca drzewnego z uwzględnieniem gatunków i sortymentów drewna będącego w obrocie. Proponowany model ekonometryczny, obok kryterium maksymalizacji łącznej wartości drewna w przerobie przemysłowym, uwzględnia równania ograniczające wartość funkcji kryterium. Jest to głównie podaŝ drewna okrągłego wg gatunków oraz popyt odbiorców na poszczególne gatunki i sortymenty. Katedra Technologii, Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Drzewnym, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159, 02 776 Warszawa Hubert S z ra mka WPŁYW PRZEOBRAśEŃ SPOŁECZNO-GOSPODARCZYCH NA EFEKTYWNOŚĆ PROWADZENIA GOSPODARKI LEŚNEJ W POLSCE Leśnictwo polskie podobnie jak leśnictwo w innych krajach charakteryzuje się niską rentownością, w 2002 roku rentowność obrotu w przedsiębiorstwach zatrudniających ponad 90 osób wynosiła 0,5 %. Udział leśnictwa w tworzeniu produktu krajowego brutto Polski spada i w 2002 roku wynosił 0,31%. PrzeobraŜenia, które dokonały się w leśnictwie polskim po 1991 roku mają zarówno charakter pozytywny jak i negatywny. Do negatywnych przeobraŝeń naleŝy zaliczyć odebranie osobowości prawnej jednostkom Lasów Państwowych, nie określenie w Ustawie o lasach z 1991 roku źródeł finansowania ochronnych i społecznych funkcji lasów oraz nadmiernie scentralizowanie zarządzania a szczególnie planowania. Powoduje to, Ŝe nadleśniczowie przestali być samodzielnymi gospodarzami lasów i w ograniczonym zakresie stosują mechanizmy rynkowe podnoszące efektywność gospodarowania. Do pozytywnych przeobraŝeń jakie zaszły w leśnictwie polskim naleŝy zaliczyć racjonalizacje zatrudnienia poprzez prywatyzacje działalności gospodarczej nadleśnictwa, pozbycie się przestarzałego i zbędnego majątku trwałego, dostosowanie zasad handlu i obrotu drewnem do gospodarki rynkowej oraz uspołecznienie zarządzania lasami w leśnych kompleksach promocyjnych. Prywatyzacja wykonawstwa prac w leśnictwie spowodowała duŝą konkurencję na rynku usług leśnych a w związku z tym obniŝkę kosztów wykonawstwa prac. Obecnie jesteśmy świadkami konsolidacji osób i kapitału w zakładach usług leśnych. Przestają istnieć jednoosobowe zakłady, a powstaje coraz więcej wieloosobowych zakładów usług leśnych wyposaŝonych w najnowocześniejszy sprzęt i urządzenia niezbędne do bezpiecznej pracy w lesie. Przeprowadzane zmiany pozwoliły utrzymać zasadę samofinansowania się działalności gospodarczej w leśnictwie polskim, utrzymać wysoki społeczny status leśnika oraz utrzymać jednolitą organizację leśnictwa publicznego w Polsce. Katedra Ekonomika Leśnictwa, Akademia Rolnicza w Poznaniu W a cł aw S zy ma nowski, Rob e r t Perkowsk i WIRTUALIZACJA DZIAŁALNOŚCI JAKO METODA POPRAWY KONKURENCYJNOŚCI MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE - PODEJŚCIE METODYCZNE Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań pozwalających określić poziom wirtualizacji jako miary konkurencyjności polskich przedsiębiorstw sektora MSP (małe i średnie przedsiębiorstwa). Dzięki analizie zebranych informacji będzie moŝna określić czynniki wyznaczające sukces, bądź upadek firmy.

20 FORUM EKONOMICZNE 2005 Na podstawie zebranych i opracowanych danych zostanie określone modelowa organizacja wirtualna, czyli taka, która w doskonały sposób potrafi wykorzystać zdobycze technologii informacyjnej i nowoczesnych technik zarządzania w celu uzyskania przewagi konkurencyjnej. Dzięki temu, będzie moŝna porównać dowolną firmę sektora MSP do opracowanego modelu. Katedra Technologii, Organizacji i Zarządzania w Przemyśle Drzewnym, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, ul. Nowoursynowska 159, 02 776 Warszawa M a r ek T ab ert PLANOWANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA MATERIAŁY DO PRODUKCJI MEBLI TAPICEROWANYCH W pracy przedstawiono metodę, która oblicza zapotrzebowanie na materiały podzespoły i zespoły meblowe do produkcji mebli tapicerowanych. Ta metoda jest stosowana w planowaniu potrzeb materiałowych - MRP. Za pomocą metody MRP wyznacza się dokładne ilości potrzebnych materiałów i części oraz ustala się terminarz dostaw materiałów i półproduktów w sytuacji, gdy popyt na wyroby zmienia się z róŝnym natęŝeniem. Postępowanie zgodne z metodą MRP rozpoczyna się od analizy harmonogramu produkcji wyrobów gotowych oraz zapasów produkcyjnych komponentów. Na tej podstawie ustala się rodzaj oraz ilość materiałów i części, które muszą być zamówione. Wykorzystując harmonogram lub cykle wytwarzania poszczególnych części wyrobu gotowego oraz cykle dostaw komponentów, wyznacza się terminy zamówień na uzupełnienie zapasów komponentów tak, aby uzyskać jak najkrótszy okres ich składowania w czasie procesu przetwarzania. Wykorzystując wyliczenia uzyskane za pomocą metody MRP moŝna składać zamówienia dla produkcji, zlecenia na dostawy komponentów, a takŝe uzupełniać zatrudnienie pracowników oraz uruchamiać dodatkowe stanowiska. Marek Tabert, Faculty of Wood Technology, Agricultural University of Poznań, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-627 Poznań, Poland, e-mail: mtabert@woodcock.au.poznan.pl D a vid Tuček KORZYŚCI Z KANBANU W SYSTEMACH ERP Ten napięty system jest znany i wykorzystywany w pracy od wielu lat na poziomie kontroli wytwarzania w sklepie. Jakkolwiek istnieją przykłady wykorzystania Kanbanu, róŝniące się od ich poprzedniego uŝycia. Ten artykuł jest na temat Kanbanów, które są formą części kontroli procesów wytwarzania a systemie ORAKISS w firmie Narex, w Českiej Lipie. Ta spółka wykorzystuje Kanban w stosunkach wewnętrznego i zewnętrznego dostawcy. Kanban wyróŝnia się w optymalizacji planowania samego inwentarza magazynu, który jest efektywny dla całego procesu wytwarzania. Projekt całego systemu jest zrobiony indywidualnie dla wymagań spółki Narex. Druga część artykułu zajmuje się problemem harmonogramów produkcji w systemie planowania wytwarzania AROP. Znajdują się tam przykłady korzyści z wykorzystania Kanbanu w czeskim przemyśle takie jak: zmniejszenie całkowitego inwentarzy; zmniejszenie nie zakończonych inwentarzy, minimalizacja odpadów; uproszczenie procesu wytwarzania; wyŝsza jakość zamówienia; zadowolenie klienta; zmniejszenie procesów produkcji i transportu inwentarza; niŝszy koszt informacji, które są szybkie i poprawne. Kanban przedstawia efektywne narzędzie dla procesu wytwarzania i pokazuje nam źródło problemów w produkcji. Cykl Kanbanu zatrzymuje się, gdy w produkcji pojawia się problem. Następnie w prosty sposób problem zanika. Ing. David Tuček, Ph.D., Univerzita Tomáše Bati Zlín, Fakulta managementu a ekonomiky, Ústav Podnikové ekonomie, Centrum pro výzkum informačních systémů - UTB Zlín, Mostní 5139, 760 01 Zlín, ČR, tucek@fame.utb.cz R e náta Turisová EKONOMICZNE ASPEKTY KONTROLI RYZYKA Systemy inŝynierskie są prawie zawsze projektowane, budowane i wykonywane w nieuniknionych warunkach ryzyka i niepewności i często łączą się w uzyskiwaniu licznych i sprzecznych warunkach obiektywnych. Ryzyko dotyczy zdrowia i bezpieczeństwa ludzi lub teŝ moŝe spowodować straty finansowe i w konsekwencji upadku najwaŝniejszą rolę gra prewencja. Praca przedstawia aspekty ekonomiczne kontroli ryzyka. Ing. Renáta Turisová, Katedra manažmentu a ekonomiky, TU v Košiciach, Strojnícka fakulta, B. Němcovej 32, 042 00 Košice, Slovakia, e-mail: Renata.Turisova@tuke.sk