ROGRAM NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH, 834105 O STRUKTURZE MODUŁOWEJ wersja po recenzjach Warszawa 2012 1
SIS TREŚI 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY... 3 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY... 3 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA:... 3 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 3 5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO... 4 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZY LEŚNYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO.. 4 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH... 5 8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH... 5 9. OWIĄZANIA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH Z INNYMI ZAWODAMI... 5 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH... 7 11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH... 8 12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW... 12 M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych... 13 M2 Użytkowanie zasobów leśnych... 32 M3 prowadzenie działalności w obszarze leśnictwa... 63 ZAŁĄZNIKI... 70 2
TY SZKOŁY: ZASADNIZA SZKOŁA ZAWODOWA 1. TY ROGRAMU: MODUŁOWY 2. RODZAJ ROGRAMU: LINIOWY 3. AUTORZY, REENZENI I KONSULTANI ROGRAMU NAUZANIA: Autorzy: mgr inż. Izabela uczyłowska, dr inż. Jerzy Wójtowicz, mgr inż. Bartłomiej Szymanek Recenzenci: mgr inż. Maria Michalak, mgr inż. Leszek Jaszczyk Konsultanci: mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka 4. ODSTAWY RAWNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO rogram nauczania dla zawodu OERATOR MASZYN LEŚNYH opracowany jest zgodnie z poniższymi aktami prawnymi: Ustawą z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzeniem w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego z dnia 23 grudnia 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie ramowych planów nauczania z dnia 7 lutego 2012 r. Rozporządzeniem w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników z dnia 8 czerwca 2009 r. Rozporządzeniem w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z dnia 30 kwietnia 2007 z późn. zmianami. Rozporządzeniem w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach z dnia 17 listopada 2010 r. Rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach z dnia 31 grudnia 2002 r. z późn. zmianami. Ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. - rawo o ruchu drogowym. Rozporządzeniem w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez kierującymi pojazdami, instruktorów i egzaminatorów z dnia 27 października 2005 r. z późn. zmianami. 3
5. ELE OGÓLNE KSZTAŁENIA ZAWODOWEGO Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie co najmniej następujących celów ogólnych kształcenia zawodowego: elem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczo-społecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. 6. KORELAJA ROGRAMU NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZY LEŚNYH Z ODSTAWĄ ROGRAMOWĄ KSZTAŁENIA OGÓLNEGO rogram nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. rogram uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; 4
umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; umiejętność pracy zespołowej. W programie nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów jak: matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukację dla bezpieczeństwa. 7. INFORMAJA O ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH Operator maszyn leśnych zajmuje się pozyskiwaniem drewna i innych produktów leśnych, obsługą, konserwacją oraz drobnymi naprawami maszyn i urządzeń leśnych, wykonywaniem urządzeń łowieckich oraz obiektów małej architektury związanej z turystycznym zagospodarowaniem lasu, wykonywaniem prac związanych z hodowlą, ochroną lasu i ochroną przeciwpożarową oraz wykonywaniem prac konserwacyjnych w terenie leśnym (przepusty, mostki, rowy melioracyjne, drogi leśne). W leśnictwie wdrażane są nowoczesne technologie, co skutkuje doskonaleniem metod i sposobów prowadzenia gospodarki leśnej we wszystkich jej dziedzinach. rzykładem jest coraz częściej stosowane maszynowe pozyskanie drewna. 8. UZASADNIENIE OTRZEBY KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH Absolwent szkoły kształcącej w zawodzi operator maszyn leśnych może podejmować pracę w zakładach usług leśnych i przedsiębiorstwach remontowobudowlanych gospodarki leśnej, gospodarstwach szkółkarskich i zakładach pielęgnacji zieleni, w sferze usług na rzecz leśnictwa, budownictwa wodnego i drogowego (przedsiębiorstwach budownictwa leśnego, wodnego i drogowego). 9. OWIĄZANIA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH Z INNYMI ZAWODAMI odział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Brak jest w zawodzie operator maszyn leśnych wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. Natomiast grupą wspólnych efektów dotyczących obszaru zawodowego są efekty stanowiące podbudowę kształcenia w zawodach określone kodem KZ(R.a) i KZ(R.c). 5
Kwalifikacja R.1. R.13. R.14. R.2. R.3 R.4. Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych Ochrona i zagospodarowanie zasobów leśnych Użytkowanie zasobów leśnych Wykonywanie prac rybackich w akwakulturze rowadzenie produkcji rolniczej rowadzenie produkcji pszczelarskiej Symbol zawodu Zawód 834105 Operator maszyn leśnych 314301 Technik leśnik 314301 Technik leśnik 622201 Rybak śródlądowy 314208 613003 Rolnik Technik rybactwa śródlądowego 331402 Technik agrobiznesu 314207 Technik rolnik 612302 szczelarz 314206 Technik pszczelarz Elementy wspólne KZ(R.a) KZ(R.c) KZ(R.a) KZ(R.c) KZ(R.a) KZ(R.c) KZ(R.c) KZ(R.c) KZ(R.c) R.5. R.9. R.19. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych rowadzenie chowu, hodowli i inseminacji zwierząt Organizowanie chowu i hodowli koni 611303 Ogrodnik 314205 Technik ogrodnik KZ(R.c) 324002 Technik weterynarii KZ(R.c) 314203 Technik hodowca koni KZ(R.c) R.21. rojektowanie, urządzanie 314202 Technik architektury KZ(R.c) 6
i pielęgnacja roślinnych obiektów architektury krajobrazu krajobrazu 10. ELE SZZEGÓŁOWE KSZTAŁENIA W ZAWODZIE OERATOR MASZYN LEŚNYH Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie operator maszyn leśnych powinien być przygotowany do wykonywania przynajmniej następujących zadań zawodowych: pozyskiwania surowca drzewnego i innych produktów leśnych, wykonywania zabiegów stosowanych w gospodarce leśnej, prowadzenia i obsługi ciągnika wraz z urządzeniami doczepianymi i podwieszanymi, obsługiwania i konserwacji maszyn i urządzeń stosowanych do prac leśnych. Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn leśnych: efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BH, KS, DG, JOZ) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów KZ(R.a) i KZ(R.c). efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie R.1. Obsługa maszyn stosowanych do prac leśnych. 7
11. LAN NAUZANIA DLA ZAWODU OERATOR MASZYN LEŚNYH Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w zasadniczej szkole zawodowej minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1600 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 630 godzin, a na kształcenie zawodowe praktyczne 970 godzin. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie operator maszyn leśnych minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: - na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia przeznaczono minimum 300 godzin. - na kształcenie w ramach kwalifikacji R.1. przeznaczono minimum 800 godzin. Tabela 3. lan nauczania dla programu o strukturze modułowej Lp Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I semestr Klasa I II III II semestr I semestr II semestr I semestr II semestr Liczba godzin tygodniowo w trzyletnim okresie nauczania Liczba godzin w trzyletnim okresie nauczania Modułowe kształcenie zawodowe 1 M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych 12 12 10 10 22 704 2 M2 Użytkowanie zasobów leśnych 8 8 20 16 26 842 3 M3 rowadzenie działalności w obszarze leśnictwa tygodniowy wymiar godzin kształcenia zawodowego 4 2 64 12 12 18 18 20 20 100 1610 EGZAMIN OTWIERDZAJĄY IERWSZĄ KWALIFIKAJĘ R.1 OBSŁUGA MASZYN STOSOWANYH DO RA LEŚNYH ODBYWA SIĘ OD KONIE KLASY TRZEIEJ. 8
Wykaz działów programowych dla zawodu operator maszyn leśnych Nazwa modułu Nazwa jednostki modułowej Liczba godzin przewidziana na dział M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych 400 M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych 304 M2 Użytkowanie zasobów leśnych M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych 80 M2.J2. Wykonywanie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych 480 M2.J3. Wykonywanie i utrzymanie małej infrastruktury leśnej 250 M2.J4. Stosowanie przepisów ruchu drogowego 32 M3 rowadzenie działalności w obszarze leśnictwa M3.J1. rowadzenie przedsiębiorstwa leśnego 32 M3.J2. osługiwanie się językiem obcym w leśnictwie 32 9
Mapa dydaktyczna programu nauczania 10
11
12. ROGRAMY NAUZANIA DLA OSZZEGÓLNYH MODUŁÓW W programie nauczania dla zawodu operator maszyn leśnych zastosowano taksonomię celów AB B. Niemierko 1 M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych 704 godziny 2 M2 Użytkowanie zasobów leśnych 842 godziny 3 M3 rowadzenie działalności w obszarze leśnictwa 64 godziny 12
M1 Wykonywanie prac hodowlanych i ochronnych M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(4)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)3. określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)4. rozpoznać źródła czynników szkodliwych w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy; BH(6)2. wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(7)1. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas wykonywania zadań z zakresu gospodarki leśnej; BH(7)2. zorganizować stanowisko pracy operatora maszyn leśnych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej do zadań wykonywanych podczas prac terenowych; BH(9)1. zinterpretować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(9)2. zinterpretować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy; B B A A A B iętra roślinności leśnej. Funkcje lasu. Systematyczny podział roślin. Wybrane gatunki roślin nagonasiennych i okrytonasiennych, charakterystyka biologiczna. Systematyczny podział zwierząt. harakterystyka biologiczna bezkręgowców. harakterystyka biologiczna kręgowców. Szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych. Stadia dojrzałości nasion. Termin zbioru nasion. Sposoby pozyskania szyszek i nasion drzew i krzewów leśnych rzygotowanie gleby w zależności od potrzeb hodowlanych sadzonek i siewek drzew i krzewów leśnych. Sposoby przygotowania gleby pod odnowienie. Metody pielęgnowania siewek i sadzonek drzew i krzewów leśnych. Zabiegi zwalczania chwastów w szkółkach leśnych. 13
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) BH(9)3. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zadań zawodowych; BH(9)4. przestrzegać zasad ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych; BH(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; KS(1)1. przestrzegać zasad kultury osobistej; KS(1)2. przestrzegać zasad etyki zawodowej; KS(3)2. dokonać analizy przypadków działań podejmowanych niezgodnie z zasadami zawodowymi; D KS(4)2. wprowadzić nowe metody pracy przy realizacji zadań zawodowych; D KS(5)2. wykonać powierzone zadania w trudnych warunkach pracy; D KS(6)1. zaktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; KS(6)2. wykorzystać aktualizowaną wiedzę z zakresu zadań zawodowych w praktyce; KS(8)2. ponieść odpowiedzialność za wykonywane zadania zawodowe; KS(10)1. przydzielić zadania członkom zespołu roboczego; Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Zabiegi pielęgnacyjne w poszczególnych fazach rozwojowych drzewostanów oraz ich częstotliwość. Budowa maszyn. Maszyny i urządzenia stosowane do przygotowania gleby pod odnowienie i pielęgnacji gleby. Maszyny i urządzenia stosowane w zabiegach pielęgnacyjnych. zynności wykonywane podczas przygotowania maszyn i urządzeń do pracy. Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w hodowli lasu. Instrukcje obsługi maszyn i urządzeń. Dokumentacja techniczna w hodowli lasu. rzegląd bieżący i okresowy maszyn i urządzeń. Konserwacja bieżąca i okresowa maszyn i urządzeń. 14
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) KS(10)2. wykonać powierzone zadania wspólnie z innymi członkami zespołu roboczego; KZ(R.a)(1)1. wyjaśnić podział systematyczny organizmów roślinnych; B KZ(R.a)(1)2. wyjaśnić podział systematyczny organizmów zwierzęcych; B KZ(R.a)(1)3. scharakteryzować gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych na podstawie zielników; KZ(R.a)(1)4. rozpoznać gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych na podstawie zielników siewek, pędów i liści; A KZ(R.a)(1)5. rozpoznać w warunkach leśnych gatunki kręgowców i bezkręgowców; A KZ(R.a)(1)6. rozpoznać w warunkach siedlisk leśnych gatunki drzew, krzewów i roślin zielnych; A KZ(R.a)(2)1. rozpoznać szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych na podstawie przedstawionej kolekcji; A KZ(R.a)(2)2. rozpoznać szyszki i nasiona drzew oraz krzewów leśnych w terenie; A KZ(R.a)(8)1. scharakteryzować strukturę drzewostanu; KZ(R.a)(8)2. rozpoznać strukturę drzewostanu; A KZ(R.a)(8)3. scharakteryzować strukturę drzewostanu w terenie; Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia 15
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.a)(8)4. scharakteryzować drzewostany jedno-, dwu- i wielogatunkowe; KZ(R.a)(10)3. korzystać z instrukcji podczas przygotowywania maszyn do pracy; KZ(R.a)(10)4. korzystać z instrukcji podczas przygotowywania urządzeń do pracy; KZ(R.a)(11)2. określić budowę oraz zasady działania maszyn i urządzeń stosowanych do prac z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(11)5. dobrać maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju prac z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(11)7. ocenić stan techniczny maszyn i urządzeń użytkowanych w pracach z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(11)10. przygotować do pracy maszyny i urządzenia stosowane w hodowli lasu; KZ(R.a)(11)12. dokonać konserwacji maszyn i urządzeń do prac leśnych; KZ(R.a)(14)1. rozróżnić materiały stosowane do zabiegów z zakresu hodowli lasu; KZ(R.a)(16)1. scharakteryzować rodzaje zabiegów melioracyjnych stosowanych w leśnictwie; KZ(R.a)(16)2. rozróżnić systemy melioracji na terenach leśnych; D B A 16
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) KZ(R.a)(16)3. scharakteryzować melioracje stosowane w odnowieniach lasu; R.1.1(1)1. scharakteryzować maszyny i urządzenia wykorzystywane w przygotowaniu i pielęgnacji gleby; R.1.1(1)2. scharakteryzować maszyny i urządzenia wykorzystywane w zabiegach pielęgnacyjnych; R.1.1(1)3. dobrać maszyny i urządzenia wykorzystywane w przygotowaniu i pielęgnacji gleby; R.1.1(1)4. dobrać maszyny i urządzenia wykorzystywane w zabiegach pielęgnacyjnych; R.1.1(2)1. wymienić czynności podczas przygotowania maszyn i urządzeń do pracy A R.1.1(2)2. wymienić czynności wykonywane przy obsłudze maszyn i urządzeń podczas pracy; A R.1.1(2)3. przygotować maszyny i urządzenia do pracy; R.1.1(2)4. obsłużyć maszyny i urządzenia podczas pracy; R.1.1(3)1. odczytać informacje zawarte w instrukcjach obsługi maszyn i urządzeń; B R.1.1(3)2. przygotować maszyny i urządzenia do pracy zgodnie i instrukcją obsługi; R.1.1(4)1. wymienić zabiegi pielęgnacyjne stosowane w szkółkach, uprawach i młodnikach, drzewostanach A Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia 17
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) dojrzewających i dojrzałych; R.1.1(4)2. wykonać zabiegi pielęgnacyjne w szkółkach; D R.1.1(4)3. wykonać zabiegi pielęgnacyjne w uprawach i młodnikach; D R.1.1(4)4. wykonać zabiegi pielęgnacyjne w drzewostanach dojrzewających i dojrzałych; D R.1.1(5)1. scharakteryzować sposoby pozyskania szyszek i nasion drzew i krzewów leśnych; R.1.1(5)2. dobrać sposób zbioru szyszek i nasion do gatunków drzew i krzewów leśnych; R.1.1(6)1. wymienić czynności wykonywane podczas zbioru szyszek i nasion ze ściętych drzew i krzewów leśnych; A R.1.1(6)2. określić czynności wykonywane podczas zbioru szyszek i nasion ze ściętych drzew i krzewów leśnych; R.1.1(6)3. dobrać narzędzia i urządzenia ze ściętych drzew oraz krzewów leśnych; R.1.1(6)4. wykorzystać narzędzia i urządzenia ze ściętych drzew oraz krzewów leśnych; R.1.1(6)5. dokonać zbioru szyszek i nasion ze ściętych drzew oraz krzewów leśnych; R.1.1(7)1. zinterpretować dokumentację techniczną dotyczącą hodowli lasu; B Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia 18
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia R.1.1(7)2. wykorzystać dokumentację techniczną dotyczącą hodowli lasu; R.1.1(8)1. scharakteryzować przeglądy bieżące i okresowe maszyn i urządzeń; R.1.1(8)2. opisać konserwację bieżącą i okresową maszyn i urządzeń; B R.1.1(8)3. przeprowadzić przegląd bieżący i okresowy maszyn i urządzeń; R.1.1(8)4. dokonać konserwacji bieżącej i okresowej maszyn i urządzeń; lanowane zadania Dobór maszyn lub urządzeń do prac wykonywanych z zakresu hodowli lasu. Otrzymałeś zadanie hodowlane do wykonania zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska: - dobierz maszynę lub urządzenie do pracy, - oceń stan techniczny maszyny lub urządzenia, - przygotuj maszynę lub urządzenie do zastosowania, - wykonaj przy pomocy maszyny lub urządzenia przydzielone zadanie, - dokonaj konserwacji maszyny lub urządzenia po zakończeniu zadania.. Zadanie wykonaj w grupie 3-5 osobowej. Spośród grupy wybierzcie lidera grupy, który będzie odpowiedzialny za zaplanowanie pracy, jej organizację i poprawność wykonania. Ocenie podlegać będzie organizacja pracy, poprawność dobrania urządzenia lub sprzętu oraz jakość wykonania zadania. 19
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w pracowni hodowli lasu i biologii leśnej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z dostępem do Internetu i z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), zielniki i atlasy roślin, atlasy i preparowane okazy zwierząt, filmy dydaktyczne dotyczące przyrodniczych podstaw hodowli lasu, techniki i technologii prac hodowlanych. Zajęcia praktyczne powinny być prowadzone w lasach podmiotów stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie. zęść zajęć edukacyjnych powinna być prowadzona w pracowni maszyn i urządzeń, wyposażonej w: przykładowe rysunki techniczne i dokumentacje techniczne, modele części maszyn, modele maszyn i urządzeń, przyrządy pomiarowe, elementy, filmy dydaktyczne dotyczące obsługi maszyn i urządzeń, katalogi maszyn i urządzeń, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką i z pakietem programów biurowych. Zajęcia praktyczne dotyczące maszyn urządzeń stosowanych w hodowli lasu powinny być prowadzone w warsztatach szkolnych, w jednostkach organizacyjnych aństwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy aństwowe lub zakładach usług leśnych. Warsztaty powinny być wyposażone w: narzędzia stosowane w pracach leśnych, sprzęt mechaniczny, środki ochrony indywidualnej, zestaw przepisów prawa dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, salę instruktażową, maszyny i urządzenia stosowane w pracach szkółkarskich i hodowlanych z wykorzystaniem ciągników różnej mocy. Zajęcia edukacyjne powinny być prowadzone w sali z dostępem do urządzeń multimedialnych (projektor, ploter, itp.), w celu odtworzenia filmów i prezentacji multimedialnych. Środki dydaktyczne klucze i przewodniki do oznaczania roślin, zestawy pędów zimowych drzew i krzewów leśnych, klucze i przewodniki do oznaczania zwierząt, 20
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia prezentacje multimedialne z zakresu wybranych gatunków roślin i zwierząt, filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania prac z hodowli lasu, urządzenia multimedialne (projektor, ploter itp.), zbiory nasion i szyszek, narzędzia do ręcznego sadzenia sadzonek, narzędzia i urządzenia do prowadzenia zbioru szyszek i nasion ze ściętych drzew oraz krzewów leśnych, maszyny i urządzenia do prowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych w drzewostanach, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w leśnictwie, tablice przedstawiające fazy rozwojowe drzewostanów, zasady hodowli lasu - Rozporządzenie Nr 53 Dyrektora Generalnego Lasów aństwowych z dnia 21.11.2011 r., maszyny i urządzenia, materiały i narzędzia potrzebne do przeprowadzenia konserwacji maszyn i urządzeń, zestawy ćwiczeń wraz z instrukcją, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu rozpoznawania roślin, zwierząt oraz charakteryzowania drzewostanów, charakteryzowania oraz planowania prac hodowlanych i doboru oraz obsługi poszczególnych urządzeń i maszyn stosowanych w hodowli lasu. Jednostka modułowa Wykonywanie prac hodowlanych wymaga stosowania oprócz wykładu lub prezentacji, aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń praktycznych. Metody praktyczne zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie bądź w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w 21
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania zadań tekstowych, natomiast zajęcia praktyczne w grupach do 15 osób. zęść zadań można wykonywać samodzielnie bądź w grupach 3-4 osobowych w celu konfrontacji indywidualnych sposobów rozwiązania problemu. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3. Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie wykonanego zadania oraz sprawdzianów ustnych, pisemnych lub praktycznych, testu wielokrotnego wyboru lub zadań tekstowych oraz obserwacji pracy uczniów w czasie wykonywania ćwiczeń. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. 4. W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; 22
M1.J1. Wykonywanie prac hodowlanych oziom wymagań programowych ( lub ) - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia 23
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(4)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)3. określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)4. rozpoznać źródła czynników szkodliwych w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy; BH(6)2. wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(7)1. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas wykonywania zadań z zakresu gospodarki leśnej; BH(7)2. zorganizować stanowisko pracy operatora maszyn leśnych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(8)3. dobrać środki ochrony indywidualnej do zadań wykonywanych podczas prac terenowych; BH(9)1. zinterpretować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(9)2. zinterpretować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy; BH(9)3. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zadań zawodowych; BH(9)4. przestrzegać zasad ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań B B A A A B Metody profilaktyki w ochronie lasu przed szkodliwymi owadami i grzybami patogenicznymi. Sposoby opanowywania zwiększonej liczebności szkodliwych owadów. Typy pułapek sygnalizujących pojawienie się i ograniczających liczebności szkodliwych owadów. Środki ochrony roślin stosowane w leśnictwie. Kontrola skuteczności zabiegu ochronnego. Objawy chorobowe w poszczególnych fazach rozwojowych drzewostanu powodowane przez szkodliwe owady. Objawy chorobowe w poszczególnych fazach rozwojowych drzewostanu powodowane przez grzyby patogeniczne. Jesienne poszukiwania szkodników pierwotnych sosny. Rodzaje pożarów leśnych. Stopnie zagrożenia pożarowego lasu. Rodzaje pasów przeciwpożarowych. System obserwacyjno - alarmowy. Sprzęt gaśniczy. Budowa maszyn i urządzeń stosowanych w ochronie lasu. Instrukcje maszyn i urządzeń wykorzystywanych przy pracach z zakresu ochrony lasu. 24
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia zawodowych; Zastosowanie maszyn i urządzeń w ochronie BH(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; lasu. zynności wykonywane podczas przygotowania KS(1)1. przestrzegać zasad kultury osobistej; maszyn i urządzeń do pracy. Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w KS(1)2. przestrzegać zasad etyki zawodowej; ochronie lasu. KS(3)1. zdefiniować pojęcie odpowiedzialność za powierzone zadania w pracy A zawodowej; KS(3)2. dokonać analizy przypadków działań podejmowanych niezgodnie z zasadami zawodowymi; D KS(4)2. wprowadzić nowe metody pracy przy realizacji zadań zawodowych; D KS(5)2. wykonać powierzone zadania w trudnych warunkach pracy; D KS(6)1. zaktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; KS(6)2. wykorzystać aktualizowaną wiedzę z zakresu zadań zawodowych w praktyce; KS(8)2. ponieść odpowiedzialność za wykonywane zadania zawodowe; KS(10)1. przydzielić zadania członkom zespołu roboczego; KS(10)2. wykonać powierzone zadania wspólnie z innymi członkami zespołu roboczego; KZ(R.a)(4)1. rozróżnić mapy używane w leśnictwie; B KZ(R.a)(4)2. odczytać mapy leśne; KZ(R.a)(4)3. określić położenie punktów terenowych na mapie; KZ(R.a)(4)4. zlokalizować oznaczony na mapie punkt w terenie; KZ(R.a)(10)1. posłużyć się dokumentacją techniczną maszyn stosowanych w leśnictwie; 25
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.a)(10)2. posłużyć się dokumentacją techniczną urządzeń stosowanych w leśnictwie; KZ(R.a)(10)3. korzystać z instrukcji podczas przygotowywania maszyn do pracy; KZ(R.a)(10)4. korzystać z instrukcji podczas przygotowywania urządzeń do pracy; KZ(R.a)(11)3. określić budowę oraz zasady działania maszyn i urządzeń stosowanych do prac z zakresu ochrony lasu; KZ(R.a)(11)6. dobrać maszyny, urządzenia i narzędzia do rodzaju prac z zakresu ochrony lasu; KZ(R.a)(11)8. ocenić stan techniczny maszyn i urządzeń użytkowanych w pracach z zakresu ochrony lasu; KZ(R.a)(11)12. dokonać konserwacji maszyn i urządzeń do prac leśnych; KZ(R.a)(14)2. rozpoznać materiały stosowane do zabiegów ochronnych lasu; A R.1.1(2)1. wymienić czynności podczas przygotowania maszyn i urządzeń do pracy A R.1.1(2)2. wymienić czynności wykonywane przy obsłudze maszyn i urządzeń podczas pracy; R.1.2(1)1. scharakteryzować zasady postępowania w sytuacjach zagrożenia środowiska leśnego; R.1.2(1)2. zinterpretować sytuacje zagrożenia środowiska leśnego i postępować zgodnie z zasadami; R.1.2(2)1. scharakteryzować maszyny i urządzenia stosowane w ochronie lasu; R.1.2(2)2. scharakteryzować maszyny i urządzenia stosowane do ochrony przeciwpożarowej; R.1.2(2)3. dobrać do pracy maszyny i urządzenia stosowane w ochronie lasu; R.1.2(2)4. przygotować do pracy maszyny i urządzenia stosowane w ochronie lasu; D A B 26
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia R.1.2(2)5. dobrać do pracy maszyny i urządzenia stosowane do ochrony przeciwpożarowej; R.1.2(2)6. przygotować do pracy maszyny i urządzenia stosowane do ochrony przeciwpożarowej; R.1.2(3)1. opisać zagrożenia pożarowe lasu; B R.1.2(3)2. wymienić rodzaje pożarów lasu; A R.1.2(3)3. rozpoznać zagrożenie pożarowe lasu; A R.1.2(3)4. zlokalizować miejsce pożaru; D R.1.2(3)5. zaalarmować odpowiednie służby w przypadku zaistnienia pożaru; B R.1.2(4)1. obsłużyć maszyny i urządzenia podczas wykonywania zabiegów związanych z ochroną lasu; R.1.2(4)2. obsłużyć maszyny i urządzenia podczas wykonywania zabiegów związanych z ochroną przeciwpożarową lasu; R.1.2(5)1. dokonać podziału metod ochrony lasu; R.1.2(5)2. scharakteryzować mechaniczne metody ochrony lasu; R.1.2(5)3. scharakteryzować biologiczne metody ochrony lasu; R.1.2(5)4. scharakteryzować chemiczne metody ochrony lasu; R.1.2(5)5. wykonać zabiegi ochrony lasu metodami mechanicznymi; D R.1.2(5)6. wykonać zabiegi ochrony lasu metodami biologicznymi; D R.1.2(5)7. wykonać zabiegi ochrony lasu metodami chemicznymi; D R.1.2(6)1. scharakteryzować narzędzia i podręczny sprzęt gaśniczy; R.1.2(6)2. dobrać narzędzia i podręczny sprzęt gaśniczy; D D 27
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna R.1.2(6)3. posłużyć się narzędziami i podręcznym sprzętem gaśniczym; R.1.2(7)1. zinterpretować dokumentację dotyczącą ochrony lasu; B R.1.2(7)2. zinterpretować dokumentację dotyczącą ochrony przeciwpożarowej; B R.1.2(7)3. posłużyć się dokumentacją dotyczącą ochrony lasu; R.1.2(7)4. posłużyć się dokumentacją dotyczącą ochrony przeciwpożarowej; Materiał kształcenia lanowane zadania Dobór maszyn lub urządzeń do prac wykonywanych z zakresu ochrony lasu. Otrzymałeś zadanie z ochrony lasu do wykonania zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska: - dobierz maszynę lub urządzenie do pracy, - ustal stan techniczny maszyny lub urządzenia, - przygotuj maszynę lub urządzenie do zastosowania, - wykonaj przy pomocy maszyny lub urządzenia przydzielone zadanie, - dokonaj konserwacji maszyny lub urządzenia po zakończeniu zadania.. Zadanie wykonaj w grupie 3-5 osobowej. Spośród grupy wybierzcie lidera grupy, który będzie odpowiedzialny za zaplanowanie pracy, jej organizację i poprawność wykonania. Ocenie podlegać będzie organizacja pracy, poprawność dobrania urządzenia lub sprzętu oraz jakość wykonania zabiegu. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w pracowni ochrony lasu, wyposażonej w: stanowisko komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia) z dostępem do Internetu i z pakietem programów biurowych, drukarki (po jednym urządzeniu na cztery stanowiska), mapy leśne, podręczny sprzęt gaśniczy, filmy dydaktyczne dotyczące techniki i technologii prac ochronnych; w lasach podmiotów stanowiących potencjalne miejsce zatrudnienia absolwentów szkół kształcących w zawodzie; w pracowni maszyn i urządzeń, wyposażonej w: przykładowe rysunki techniczne i dokumentacje techniczne, modele części maszyn, modele maszyn i urządzeń, przyrządy pomiarowe, elementy, filmy dydaktyczne dotyczące obsługi maszyn i urządzeń, katalogi maszyn i urządzeń, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, 28
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia z drukarką i z pakietem programów biurowych oraz w warsztatach szkolnych, w jednostkach organizacyjnych aństwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy aństwowe lub zakładach usług leśnych. Warsztaty powinny być wyposażone w: narzędzia stosowane w pracach leśnych, sprzęt mechaniczny, środki ochrony indywidualnej, zestaw przepisów prawa dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz ochrony środowiska, salę instruktażową, maszyny i urządzenia stosowane w pracach z ochrony lasu. Środki dydaktyczne typy pułapek sygnalizujących pojawienie się i ograniczenie liczebności owadów, sprzęt do wykonania jesiennych poszukiwań szkodników pierwotnych sosny, tablica przedstawiająca schemat postępowania przy jesiennych poszukiwaniach szkodników liściożernych sosny, instrukcja ochrony przeciwpożarowej lasu, instrukcja ochrony lasu, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w ochronie lasu, instrukcje maszyn i urządzeń wykorzystywanych przy pracach z zakresu ochrony lasu, maszyny i urządzenia, filmy dydaktyczne dotyczące wykonywania prac z ochrony lasu, urządzenia multimedialne (projektor, ploter itp.), mapy leśne, podręczny sprzęt gaśniczy, materiały i narzędzia potrzebne do przeprowadzenia konserwacji maszyn i urządzeń, zestawy ćwiczeń wraz z instrukcją, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Zalecane metody dydaktyczne W jednostce modułowej powinny być kształtowane umiejętności analizowania, wyszukiwania, selekcjonowania informacji z zakresu doboru oraz obsługi poszczególnych urządzeń i maszyn stosowanych w ochronie lasu, doboru oraz obsługi poszczególnych urządzeń i maszyn stosowanych w ochronie przeciwpożarowej obszarów leśnych. Jednostka modułowa Wykonywanie prac ochronnych wymaga stosowania oprócz wykładu lub prezentacji, aktywizujących metod kształcenia ze szczególnym uwzględnieniem metody tekstu przewodniego, pokazu z objaśnieniem oraz ćwiczeń praktycznych. Metody praktyczne zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie bądź w grupach. 29
M1.J2. Wykonywanie prac ochronnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego wykonywania zadań tekstowych, natomiast zajęcia praktyczne w grupach do 15 osób. zęść zadań można wykonywać samodzielnie bądź w grupach 3-4 osobowych w celu konfrontacji indywidualnych sposobów rozwiązania problemu. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania prac z ochrony lasu przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3. Osiągnięcia uczniów mogą być oceniane na podstawie wykonanego zadania oraz sprawdzianów ustnych, pisemnych lub praktycznych, testu wielokrotnego wyboru lub zadań tekstowych oraz obserwacji pracy uczniów w czasie wykonywania ćwiczeń. Na zakończenie proponuje się przeprowadzenie testu wielokrotnego wyboru oraz sprawdzianu praktycznego. Ocena powinna uwzględniać następujące kryteria ogólne: - wartość merytoryczna, - posługiwanie się terminologią zawodową, - poprawność wnioskowania, - umiejętność rozwiązywania problemów, a w przypadku sprawdzianu praktycznego także: - jakość wykonanej pracy, - organizację pracy, - stopień samodzielności, - przestrzeganie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. 4. W ocenie końcowej należy uwzględnić wyniki wszystkich zastosowanych przez nauczyciela metod sprawdzania osiągnięć uczniów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia; - dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 30
31
M2 Użytkowanie zasobów leśnych M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych M2.J2. Wykonywanie prac związanych z użytkowaniem zasobów leśnych M2.J3. Wykonywanie i utrzymanie małej infrastruktury leśnej M2.J4. Stosowanie przepisów ruch drogowego M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(1)1. wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej w przedsiębiorstwie; B Zasady ochrony przeciwpożarowej w przedsiębiorstwie. BH(1)2. rozróżnić środki gaśnicze; B Środki gaśnicze. BH(1)3. wyjaśnić pojęcie Ergonomia ; B rzepisy prawne dotyczące ochrony pracy i BH. BH(2)1. wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i rawa i obowiązki pracownika dotyczące BH. A ochrony środowiska w olsce; rawa i obowiązki pracodawcy dotyczące BH. BH(2)2. scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb zynniki szkodliwe w środowisku pracy. działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w olsce; Sposoby zapobiegania zagrożeniom w miejscu pracy operatora maszyn leśnych. BH(2)3. wymienić podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; A horoby zawodowe występujące w zawodzie BH(3)1. wymienić prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i A operatora maszyn leśnych. higieny pracy; Zasady organizacji stanowiska pracy. BH(3)2. wymienić obowiązki pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny A rzepisy prawa dotyczące ochrony pracy; przeciwpożarowej. BH(3)3. opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i D Uregulowania prawne dotyczące ochrony higieny pracy w zawodzie operator maszyn leśnych; środowiska. BH(4)1. rozpoznać źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy operatora Stany zagrożenia życia i zdrowia. maszyn leśnych; A ierwsza pomoc w stanach zagrożenia życia i BH(4)2. scharakteryzować sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia i życia w zdrowia. miejscu pracy operatora maszyn leśnych; 32
M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(4)3. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom zdrowia związanych z pracą operatora maszyn leśnych; BH(4)4. określić choroby zawodowe występujące w zawodzie operatora maszyn leśnych; BH(5)1. ustalić rodzaje czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)2. dokonać charakterystyki czynników szkodliwych występujących w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)3. określić sposoby zabezpieczania się przed czynnikami szkodliwymi w pracy operatora maszyn leśnych; BH(5)4. rozpoznać źródła czynników szkodliwych w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(6)1. zidentyfikować czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy; BH(6)2. wyjaśnić działanie czynników szkodliwych na organizm człowieka w środowisku pracy operatora maszyn leśnych; BH(6)3. dokonać analizy skutków oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BH(6)4. ustalić sposoby zapobiegania zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu pracy; BH(7)1. zastosować zasady organizacji stanowiska pracy podczas wykonywania zadań z zakresu gospodarki leśnej; BH(7)2. zorganizować stanowisko pracy operatora maszyn leśnych zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(8)1. zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; A BH(8)2. dobrać środki ochrony indywidualnej do zadań wykonywanych w gospodarce leśnej; A A B D Rodzaje rysunków technicznych. Zasady wykonywania rysunków technicznych. Materiały i przybory kreślarskie. ismo techniczne. Materiały konstrukcyjne stosowane do budowy maszyn i urządzeń. odstawowe metody obróbki ręcznej metali. odstawowe metody obróbki mechanicznej metali. Narzędzia ślusarskie. Właściwości metali. Korozja i jej skutki. Ochrona maszyn i urządzeń przed korozją. Dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń leśnych. Rodzaje połączeń ruchowych. Rodzaje połączeń spoczynkowych. Elementy budowy pilarki spalinowej. Układy w pilarce spalinowej. Zasada działania silników spalinowych. 33
M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia BH(8)4. dobrać środki ochrony zbiorowej do zadań wykonywanych w gospodarce leśnej; BH(9)1. zinterpretować przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BH(9)2. zinterpretować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy; BH(9)3. przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania zadań zawodowych; BH(9)4. przestrzegać zasad ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych; BH(10)1. zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia; A BH(10)2. udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; KS(1)1. przestrzegać zasad kultury osobistej; KS(1)2. przestrzegać zasad etyki zawodowej; KS(6)1. zaktualizować wiedzę z zakresu zadań zawodowych; KZ(R.a)(5)1. określić rodzaje rysunków technicznych i zasady ich wykonywania; KZ(R.a)(5)2. dobrać materiały i przybory kreślarskie do rysowania; KZ(R.a)(5)3. dobrać rodzaj i grubość linii do określonych elementów rysunków; KZ(R.a)(5)4. wykonać rysunki techniczne części maszyn; KZ(R.a)(5)5. opisać pismem technicznym rysunki części maszyn i urządzeń; B B B 34
M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.a)(5)6. rozróżnić i odczytać rysunki techniczne części maszyn; B KZ(R.a)(6)1. scharakteryzować materiały konstrukcyjne stosowane do budowy maszyn i urządzeń; KZ(R.a)(6)2. scharakteryzować podstawowe operacje obróbki ręcznej i mechanicznej metali; KZ(R.a)(6)3. wymienić zastosowanie poszczególnych rodzajów materiałów konstrukcyjnych do budowy maszyn i urządzeń; KZ(R.a)(6)4. rozróżnić narzędzia ślusarskie i określić ich zastosowanie; B KZ(R.a)(6)6. dokonać analizy zmian właściwości metali zachodzących pod wpływem obróbki; KZ(R.a)(7)1. rozpoznać zjawiska korozyjne i określić ich skutki; A KZ(R.a)(7)2. określić sposoby ochrony maszyn i urządzeń przed korozją w procesie ich eksploatacji; KZ(R.a)(7)3. zabezpieczyć maszyny i urządzenia przed korozją w czasie eksploatacji; KZ(R.a)(10)1. posłużyć się dokumentacją techniczną maszyn stosowanych w leśnictwie; KZ(R.a)(10)2. posłużyć się dokumentacją techniczną urządzeń stosowanych w leśnictwie; KZ(R.a)(12)1. rozróżnić rodzaje połączeń ruchowych; B KZ(R.a)(12)2. rozróżnić rodzaje połączeń spoczynkowych części maszyn; B KZ(R.a)(12)3. rozróżnić części maszyn i urządzeń oraz określić ich funkcje; B KZ(R.a)(12)4. rozróżnić części maszyn i urządzeń w poszczególnych maszynach stosowanych w leśnictwie; KZ(R.a)(13)1. wymienić elementy budowy pilarki spalinowej; A A D B 35
M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia KZ(R.a)(13)2. scharakteryzować budowę i przeznaczenie części składowych pilarki spalinowej; KZ(R.a)(13)3. scharakteryzować zasadę działania układów występujących w pilarce spalinowej; KZ(R.a)(13)4. scharakteryzować zasadę działania silników spalinowych; KZ(R.a)(17)1. wykorzystać programy komputerowe do sporządzania rysunków technicznych; lanowane zadania Zastosowanie układów części maszyn leśnych. Wykonaj prezentację multimedialną zadanego układu części urządzenia lub maszyny leśnej. Opisz zastosowane rodzaje materiałów i połączeń w układzie. Scharakteryzuj pracę całego układu, dokonaj podziału na części składowe. Opisz funkcję poszczególnych części oraz sposoby ich konserwacji. Zadanie wykonasz indywidualnie. rezentację przedstawisz na forum klasy oraz przekażesz w formie elektronicznej i drukowanej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Jednostka modułowa Obsługa i konserwacja maszyn leśnych powinna być realizowana w pracowni maszyn i urządzeń wyposażonej w przykładowe dokumentacje techniczne, zestawy próbek metali i stopów, tworzyw sztucznych, gumy oraz materiałów ściernych, modele części maszyn, połączeń nierozłącznych i rozłącznych, eksponaty wałów i osi z łożyskami, modele kół zębatych, przekładni mechanicznych i mechanizmów, modele silników spalinowych, sprzęgieł, skrzyni przekładniowej, tylnego mostu, podnośnika hydraulicznego, układu kierowniczego, układu hamulcowego, modele maszyn i urządzeń, przyrządy pomiarowe, elementy układów elektrycznych, próbki materiałów izolacyjnych, filmy dydaktyczne dotyczące obsługi maszyn i urządzeń, katalogi maszyn i urządzeń, stanowisko komputerowe dla nauczyciela z dostępem do Internetu, z drukarką i z pakietem programów biurowych oraz urządzeniami multimedialnymi (projektor, ploter itp.). Środki dydaktyczne dokumentacja techniczna maszyn i urządzeń leśnych, katalogi maszyn i urządzeń leśnych, części maszyn i urządzeń leśnych, modele układów części, modele różnych typów pilarek, modele różnych typów silników spalinowych, zestawy poglądowe materiałów używanych do wyrobu części, 36
M2.J1. Obsługiwanie i konserwacja maszyn leśnych oziom wymagań programowych ( lub ) Kategoria taksonomiczna Materiał kształcenia prezentacje multimedialne i filmy dydaktyczne, rysunki techniczne części maszyn, przykładowy zestaw materiałów i przyborów kreślarskich, zestawy poglądowe materiałów używanych do wyrobu części, prezentacje multimedialne i filmy dydaktyczne, zestawy ćwiczeń do wykonania wraz instrukcją. Zalecane metody dydaktyczne Główną metodą dydaktyczną będą ćwiczenia poprzedzone pokazem z objaśnieniami. Uczniowie będą otrzymywać różnorodne pomoce dydaktyczne dzięki którym wyćwiczą umiejętności niezbędne do prawidłowego wykonania zadań. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w oddziałach klasowych uwzględniając konieczność indywidualnego bądź grupowego (podział na zespoły 2-3 osobowe) wykonywania ćwiczeń. Główną formą organizacyjną pracy uczniów podczas ćwiczeń powinna być forma indywidualna. ropozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia 1. Sprawdzanie i ocenianie osiągnięć uczniów powinno odbywać się systematycznie przez cały czas realizacji programu, na podstawie kryteriów przedstawionych na początkowych zajęciach. 2. Kryteria oceniania powinny uwzględniać zakres i poziom opanowania wiadomości i umiejętności z zakresu wykonywania prac z ochrony lasu przewidzianych w uszczegółowionych efektach kształcenia. 3. Sprawdzenie efektów kształcenie będzie odbywać się na podstawie wykonanych zadań. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: sposób wykonania prezentacji (układ, przejrzystość, przystępność, różnorodność wykorzystanych technik), zawartość merytoryczną, poziom wyczerpania zadanego tematu, sposób przedstawienia prezentacji, wykonanie rysunku technicznego zgodnie z zasadami, przejrzystość oraz wygląd dokumentacji, zawartość merytoryczną części opisowej, sposób prezentacji. 37