Panorama etyki tomistycznej

Podobne dokumenty
Artur Andrzejuk SYTUACJA TOMISTYCZNEJ FILOZOFII MORALNEJ. W POLSCE ( ) 1

Etyka zagadnienia wstępne

Przewodnik. Do egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)

Artur Andrzejuk ETYKA W UJĘCIU J. M. BOCHEŃSKIEGO.

Etyka problem dobra i zła

Artur Andrzejuk ISTOTA EDUKACJI KATOLICKIEJ

Etyka Tożsamość i definicja. Ks. dr Artur Aleksiejuk

FENOMENOLOGIA POLSKA Roman Ingarden ij jego uczniowie. Artur Andrzejuk

Przewodnik. Do wykładów i egzaminu z Filozofii Człowieka. Kierunek Filozofia semestr III. opracował Artur Andrzejuk (na prawach maszynopisu)

Pedagogika realistyczna jako metafizyka kształcenia i wychowania

Osoba podstawą i zadaniem pedagogiki. Izabella Andrzejuk

Przewodnik. do egzaminów doktorskich z filozofii w Instytucie Chemii Fizycznej

Artur Andrzejuk OSOBOWY WYMIAR EDUKACJI

2. Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności oraz kompetencji społecznych (jeśli obowiązują)

Mikołaj Krasnodębski "Filozofia moralna w tekstach św. Tomasza z Akwinu", Artur Andrzejuk, Warszawa 1999 : [recenzja]

FILOZOFICZNA KONCEPCJA NARODU I PAŃSTWA W UJĘCIU PROF. MIECZYSŁAWA GOGACZA

ETYKA Poziomy refleksji i metodologia argumentacji. ks. dr Artur Aleksiejuk

Karta Opisu Przedmiotu

Filozofowie na Polskim Uniwersytecie na Obczyźnie ARTUR ANDRZEJUK

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA Ks. dr hab. Prof. UR Adam Podolski

Zasada współzależności wiedzy i wiary jako podstawa działalności naukowej Karola Wojtyły i nauczania apostolskiego Jana Pawła II.

Bibliografia prac naukowych Ks. Stanisława Olejnika. Studia Theologica Varsaviensia 6/1,

Profesora Mieczysława Gogacza ujęcie etyki. Dawid Lipski Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Koncepcja religii w tomizmie konsekwentnym. Mieczysław Gogacz

KARTA PRZEDMIOTU. 10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające):

ZESPÓŁ SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W KLESZCZOWIE. Liceum Ogólnokształcące Technikum Nowoczesnych Technologii PRZEDMIOTOWE ZASADY OCENIANIA ETYKA

przypomnienie filozofia nowożytna: filozofia współczesna: f. spekulatywna f. pozytywna

KIERUNEK: FILOZOFIA. Jeżeli wykłady odbywają się równolegle z obowiązkowymi ćwiczeniami, to punkty ECTS umieszczone są tylko przy nazwie wykładu.

KIERUNEK: FILOZOFIA. Plan studiów drugiego stopnia Rok akademicki 2017/2018. Zbo zaliczenie bez oceny Z zaliczenie z oceną E egzamin

SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE - FILOZOFIA JAKO TYP POZNANIA. 1. Człowiek poznający Poznanie naukowe... 16

Akademia Wychowania Fizycznego i Sportu w Gdańsku SYLABUS W CYKLU KSZTAŁCENIA 2014/2016. Filozofia i bioetyka

10. WYMAGANIA WSTĘPNE I DODATKOWE (np. przedmioty poprzedzające):

Etyka pomiędzy teorią a praktyką. Dr Mariusz Szynkiewicz Instytut Filozofii UAM, ZFTiRC

FILOZOFIA POZIOM PODSTAWOWY

W dyskusji o normę moralności (przeprowadzonej w środowisku KUL-u) 2 T. Styczeń preferował

Przewodnik. do egzaminów doktorskich z filozofii

II B 1. Nazwa przedmiotu Teologia moralna fundamentalna. II B 2. Kod przedmiotu (course code) II B 3. Typ przedmiotu (type Obowiązkowy

KIERUNEK: FILOZOFIA. Plan studiów pierwszego stopnia Rok akademicki 2017/2018 Zbo zaliczenie bez oceny Z zaliczenie z oceną E egzamin ROK I.

OPERA PHILOSOPHORUM MEDII AEVI

Personalizm realistyczny a personalizm transcendentalny. w sporze o uzasadnianie norm moralnych

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

Mieczysław Gogacz. Przedmowa

1. Dyscypliny filozoficzne. Andrzej Wiśniewski Wstęp do filozofii Materiały do wykładu 2015/2016

Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2012/2013. Forma studiów: Niestacjonarne Kod kierunku: 12.

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu Pedagogika... (Nazwa kierunku studiów)

Filozoficzna interpretacja doświadczenia mistycznego w ujęciu Mieczysława Gogacza. Izabella Andrzejuk

GENERATOR MYŚLI HUMANISTYCZNEJ

Artur Andrzejuk BÓG I ETYKA 1 (GLOSSA DO ENCYKLIK VERITATIS SPLENDOR. I FIDES ET RATIO)

Ks. dr hab. Tadeusz Biesaga SDB, prof. UPJPII i prof. WSFP Ignatianum DOROBEK NAUKOWY

O co chodzi w etyce?

Etyka chronienia osób. Zarys problematyki

Relacje z prawdą i dobrem jako cel pedagogiki tomizmu konsekwentnego

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE SEMINARIUM OPCJONALNE: ETYKA, BIOETYKA, ETYKA MEDYCZNA

SYTUACJA TOMISTYCZNEJ FILOZOFII MORALNEJ W POLSCE. Sytuacja tomistycznej filozofii moralnej w Polsce związana jest z ogólnym rozwojem

Prawa ludzkiej osoby - alfabet XXI wieku

METAFIZYKA OBECNOŚCI Wstęp do teorii relacji osobowych

Filozofia i etyka zawodu pielęgniarki Kod przedmiotu

Nowe liceum i technikum REFORMA 2019

T. Biesaga SDB, Personalizm etyczny K. Wojtyły, w: Encyklopedia Filozofii Polskiej, t. 2, red. Andrzej Maryniarczyk, PTTA, Lublin 2011, s.

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA

Historia doktryn etycznych - opis przedmiotu

Seminarium doktoranckie

Etyka działalności gospodarczej Business ethics. Niestacjonarne Wszystkie Katedra Ekonomii i Zarządzania

BIOETYKA Wykład 11 Historia, otwarte pytania i problemy. Krzysztof Turlejski. Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego

Ę ć ń ń Ń Ę ń ź ć ć ć ć

Izabella Andrzejuk MIECZYSŁAWA GOGACZA ETYKA CHRONIENIA OSÓB. 1. Najważniejsze elementy, wyznaczające etykę chronienia osób Mieczysława Gogacza

studiów PODSTAWY FILOZOFII TR/1/PP/FIL 8 2 Rok I, semestr II, studia stacjonarne

Ks. dr Tadeusz Zadykowicz

Efekty kształcenia dla kierunku studiów Etyka prowadzonego w Instytucie Filozofii UJ. Studia pierwszego stopnia profil ogólnoakademicki

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

KARTA PRZEDMIOTU. Kod przedmiotu w języku polskim Nazwa przedmiotu w języku angielskim USYTUOWANIE PRZEDMIOTU W SYSTEMIE STUDIÓW

FILOZOFIA MORALNA TOMASZA Z AKWINU NA TLE ETYKI ARYSTOTELESA

Pedagogika współczesna

Studium Katechetyczne Wychowując w Wierze tłumaczenie po Polsku. OBJAWIENIE W PIŚMIE ŚWIĘTYM I TRADYCJI

PEF Copyright by Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu

Wymagania do przedmiotu Etyka w gimnazjum, zgodne z nową podstawą programową.

Jerzy Lewandowski "Teologia moralności i prawa", Marian Biskup, Wrocław 1996 : [recenzja]

PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE

Problematyka etyczna buddyzmu i jej aspekt pedagogiczny.

w myśli Tomasza z Akwinu i Mieczysława Gogacza

EGZAMIN MATURALNY 2011 FILOZOFIA

Filozofia i etyka. Podyplomowe studia kwalifikacyjne na Wydziale Filozofii i Socjologii UMCS

dr Jerzy M. NIEPSUJ Warszawa/WSAiSM, r.

EFEKTY KSZTAŁCENIA OBSZAR NAUK HUMANISTYCZNYCH/SPOŁECZNYCH

Ryszard Moń "Wprowadzenie do etyki chronienia osób", Mieczysław Gogacz, Warszawa 1995 : [recenzja] Collectanea Theologica 66/3,

Studia Philosophiae Christianae 37/2,

Osoba w ujęciu Mieczysława Gogacza na przykładzie nowej teorii pracy ludzkiej

Profesor mówił, że osobą jest byt jednostkowy o intelektualnej istocie powiązanej przez swą realność z aktem istnienia 2.

A Marek Piechowiak FILOZOFIA PRAW CZŁOWIEKA. Prawa człowieka w świetle ich międzynarodowej ochrony

TEOLOGIA studia jednolite magisterskie

ANDRZEJ L. ZACHARIASZ TEORIA POZNANIA JAKO RELATYSTYCZNA KONCEPCJA PRAWDY TEORETYCZNEJ

TEOLOGIA ROK 1. Semestr 1 Semestr 2 Semestr 1 Semestr 2. Wstęp do filozofii 14 ZO 2 8 ZO 2

TEORETYCZNE PODSTAWY WYCHOWANIA

Ogólnopolska Konferencja Naukowa 100-LECIE NIEPODLEGŁOŚCI WIEK FILOZOFII CHRZEŚCIJAŃSKIEJ W POLSCE. Kraków,

KARTA PRZEDMIOTU OPIS

Wstęp. Cele kształcenia

FILOZOFIA BOGA W XX WIEKU

Plan studiów stacjonarnych, specjalność katechetyczno-pastoralna od roku akademickiego 2013/2014

Książka została wydana dzięki dotacji Instytutu Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk w Warszawie

Załącznik nr 1WZORCOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA KIERUNKU STUDIÓW PEDAGOGIKA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA PROFIL OGÓLNOAKADEMICKI

Transkrypt:

Panorama współczesnej etyki tomistycznej w Polsce Artur Andrzejuk

Ramy organizacyjne organizacyjne 1946 - Wydział Filozoficzny KUL J. Keller, W. Bednarski, K. Wojtyła, T. Styczeń, A. Szostek. J. Gałkowski, W. Chudy M. Krąpiec, P. Jaroszyński, 1954 -Wydział Filozofii Chrześcijańskiej j ATK 1965 Tadeusz Ślipko, Tadeusz Biesaga 1966 Mieczysław Gogacz 2

Plan Punkt wyjścia etyki sl sylwetki etkiatoró autorów Spory i kontrowersje Stan obecny i perspektywy 3

Punkt wyjścia etyki 1) Przez naturę lub osobę (Wojtyła, Krąpiec, Gogacz), 2) Przez prawo naturalne (Keller, Ślipko), 3) Przez teorię sprawności (Bocheński, Woroniecki, Bednarski). 4

Karol Wojtyła: Osoba jako norma moralności w etyce Norma personalistyczna jako zasada o treści negatywnej stwierdza, że osoba jest takim dobrem, z którym nie godzi się używanie, które nie może być traktowane jako przedmiot użycia i w tej formie jako środek dkd do celu. treść pozytywna: osoba jest takim dobrem, że właściwe i pełnowartościowe odniesienie do niej stanowi tylko miłość. tę pozytywną treść normy personalistycznej eksponuje przykazanie miłości. Prawdy o dobru należy szukać w obszarze osoby. 5

Mieczysław Krąpiec: Teoria moralności jako metafizyka bytu moralnego Człowiek jest bytem moralnym oalny znajduje się na osi moralnego dobra i zła, a dokonywane w tym obszarze ludzkie działania konstytuują sens życia człowieka. Prawda o dobru to zasadniczo zespół odpowiedzi d id dotyczących tego, czym jest moralność. 6

Mieczysław Gogacz: Etyka chronienia osób Przedmiotem etyki są pryncypia wyboru takich działań w ramach ludzkiego postępowania, które chronią osoby ir relacje osobowe Są to sumienie, kontemplacja i mądrośćą Prawdą o dobru w tym ujęciu jest chronienie relacji osobowych, a poprzez nie - samych osób 7

Józef Keller: Etyka katolicka jako teologia moralna Budowanie etyki w oparciu o koncepcję prawa naturalnego Natura człowieka wyznacza normy ludzkiego postępowania, zaś jego osobowość stanowi cel tego postępowania. Służą temu celowi - podporządkowane normom natury - zjawiska moralne. Prawda o dobru dla J.Kellera, to przede wszystkim prawda o prawie naturalnym. 8

Tadeusz Ślipko: Etyka katolicka jako etyka tomistyczna Ustalenia ks. Ślipko należy traktować bardziej jako wyraz rozwoju pewnej tradycji tomistycznej, aniżeli zgłębianie nauki samego Akwinaty. Prawda o dobru w tej etyce to przede wszystkim prawda o normatywnej roli rozumu ludzkiego. 9

Jacek Woroniecki: Etyka jako uniwersalna teoria wychowania Woroniecki podkreśla praktyczny (wychowawczy) charakter etyki jako nauki normatywnej Etyka staje się więc prawdą o wychowaniu. Problem wychowania jednoczy wokół jednego celu szereg nauk i dyscyplin filozoficznych (i nie tylko filozoficznych). Prawdziwym dobrem jest w tej etyce wychowanie człowieka. 10

Józef Bocheński: Etyka katolicka jako ochrzczony eudajmonizm W podejściu J. Bocheńskiego do etyki wyróżnić trzeba także dwie fazy; nie są to jednak fazy diametralnie różne, czy w jakimś stopniu przeciwstawne, lecz jedynie inaczej zniuansowane myślenie ciągle tym samym eudajmonizmem greckim W późniejszej j fazie prawda o dobru skupia się w swoiście rozumianej mądrości życiowej (bliższej właściwie roztropności) i sprowadza do zasady Działaj tak, abyś żył długo i dobrze ci się powodziło. 11

Wojciech Bednarski: Etyka jako praktyczna (normatywna i wychowawcza) teoria moralności Bednarski interesował się usytuowaniem etyki wśród nauk filozoficznych oraz metodologicznie rozumianą wartością ś zdań ń normatywnych n w etyce. Po wyjeździe z Polski skupił się na zastosowaniach etyki, czyli na pedagogice g i w tej dziedzinie dokonał najdonioślejszych ustaleń 12

Główne dyskutowane problemy tomistycznej filozofii moralnej Problem podstawy etyki. Charakter norm moralnych. Trzecia ( niewypowiedziana ) dotyczyła koncepcji samej etyki. 13

Problem podstaw etyki Czy jest nim osoba, jak chce ks. Wojtyła i prof. Gogacz,czyteż c prawo naturalne, alne, jak wydaje się ę głosić J.Keller i ks. Ślipko. Spór o przedmiot etyki pomiędzy metafizykami (Krąpiec, Gogacz) i etykami (Styczeń, Szostek). 14

Charakter norm moralnych Dyskusja na KUL najpierw dotyczyła charakteru zdań normatywnych i odróżnienia filozofii teoretycznej i filozofii praktycznej (Woroniecki, Bednarski). W czasach późniejszych dyskusja dotyczyła terminu powinność oraz problemu afirmacji osoby ze względu na jej godność. Uczestniczyli w niej oprócz wymienionych - także ks. A. Wawrzyniak, oraz A.B.Stępień, W ATK, na łamach półrocznika Studia Philosophiae Christianae, o charakter norm moralnych ostry spór prowadzili o. F.W.Bednarski i ks. T. Ślipko. 15

Koncepcja uprawiania etyki Wojciech Chudy nazwał go sporem niewypowiedzianym ed Wcześniej - dotycząc relacji teologii moralnej i etyki - znajdował się w publikacjach czołowych przedstawicieli etyki tomistycznej. Zarówno o. Bednarski jaki i ks. Kowalski oraz ks. K.Kłósak w swoich publikacjach ustosunkowali się negatywnie do maritainowskiej koncepcji pj etyki jako objawionej aksjologii. 16

Stan obecny i perspektywy W ostatnich latach XX wieku nastąpił renesans etyk zawodowych Coraz częściej dają się słyszeć głosy, że na nihilm i amoralizm współczesności antidotum stanowi wyłącznie powrót do tradycyjnych praw, wartości, obyczajów. 17

Veritatis splendor Wnikliwe analizy Tomasza z Akwinu w dziedzinie moralności zachowują do dziś swoją aktualność (78). 18