POWIATOWY URZĄD PRACY W BIAŁYMSTOKU CPA.023-1/2/2012 kat. A Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w mieście Białystok i powiecie białostockim za 2011 r. Białystok 2012 r.
SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 I. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych miasto Białystok... 4 1. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów).... 4 1.1. Bezrobotni i struktura bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów)... 4 1.2 Napływ i struktura napływu bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów).... 5 2. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów).... 6 2.1. Oferty pracy i struktura ofert pracy wg zawodów (grup zawodów).... 6 2.2. Oferty pracy oraz bezrobotni zgodnie z rodzajem działalności ostatniego miejsca pracy (wg. PKD).... 7 3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych.... 8 3.1. Zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe.... 8 3.2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych... 9 3.2.1. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych wg wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów.... 9 3.2.2. Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie.... 10 3.2.3. Ranking zawodów zgłoszonych w ofertach pracy ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty.... 11 3.3. Wykaz 30 zawodów nadwyżkowych i deficytowych w powiecie grodzkim w 2011 r.... 13 II. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych powiat białostocki... 15 1. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów).... 15 1.1. Bezrobotni i struktura bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów)... 15 1.2 Napływ i struktura napływu bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów).... 16 2. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów).... 17 2.1. Oferty pracy i struktura ofert pracy wg zawodów (grup zawodów).... 17 2.2. Oferty pracy oraz bezrobotni zgodnie z rodzajem działalności ostatniego miejsca pracy (wg. PKD).... 18 3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych.... 18 3.1. Zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe.... 18 3.2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych... 20 3.2.1. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych wg wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów.... 20 3.2.3. Ranking zawodów zgłoszonych w ofertach pracy ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty.... 22 3.3. Wykaz 30 zawodów nadwyżkowych i deficytowych w powiecie ziemskim w 2011 r.... 23 WNIOSKI... 25 2
WSTĘP Monitoring zawodów nadwyżkowych i deficytowych jest jedną z metod obserwacji, analizy i oceny zjawisk zachodzących na rynku pracy. Umożliwia określenie kierunków, specyfiki oraz stopnia natężenia zmian, a przede wszystkim opisuje zjawisko kształtowania się popytu na pracę oraz podaży pracy. Pozwala również określić w jakim stopniu zjawisko bezrobocia w danym zawodzie ma charakter strukturalny oraz zdefiniować zawody nadwyżkowe, zrównoważone i deficytowe. Mimo, iż opracowanie dotyczy jedynie bezrobocia rejestrowanego, a rzeczywista skala jest wyższa, przedstawiony raport odzwierciedla jednak ogólne tendencje zmian zachodzących na lokalnym rynku pracy. Wnioski z przeprowadzonej analizy będą pomocne w: - przygotowaniu stosownych programów aktywizacji osób bezrobotnych, - określeniu odpowiednich kierunków szkoleń i przekwalifikowań, - usprawnieniu poradnictwa zawodowego poprzez wskazanie zawodów deficytowych i nadwyżkowych, - dokonaniu korekty struktury i treści kształcenia ponadgimnazjalnego. Podstawę opracowania stanowiły dane zgromadzone w Powiatowym Urzędzie Pracy w Białymstoku. Analiza zjawiska została przeprowadzona w aspekcie zawodów oraz liczby osób zarejestrowanych w PUP jak bezrobotne a także liczby zgłoszonych ofert pracy. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w części diagnostycznej obejmuje analizę zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2011 r. opracowaną w oparciu o dane z załącznika 2 ( Bezrobotni wg rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i ofert pracy ) i załącznika 3 ( Bezrobotni oraz oferty pracy wg zawodów i specjalności ) do sprawozdania MPiPS 01 o rynku pracy za 2011 r. dla miasta Białegostoku i powiatu białostockiego. 3
I. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych miasto Białystok Na dzień 31 grudnia 2011 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Białymstoku zarejestrowanych było 23 579 osób bezrobotnych, w tym 15 526 (65,85%) zamieszkiwało na terenie Białegostoku. W 2011 roku do tut. Urzędu wpłynęło 3 906 ofert pracy, z tego 2 881 (73,76%) zgłosili pracodawcy prowadzący działalność na terenie Białegostoku. Analiza dotyczy 1 097 zawodów, w których zarejestrowane były osoby bezrobotne, bądź zostały zgłoszone oferty pracy. 1. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów). 1.1. Bezrobotni i struktura bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów). Wśród zarejestrowanych (wg 2 cyfrowego kodu zawodów) najwięcej bezrobotnych odnotowano w grupach zawodowych: 52 - sprzedawcy i pokrewni - 10,0898% ogółu 31 - średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych - 9,3733% ogółu 72 - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni - 7,6935% ogółu 71 - robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) - 6,2084% ogółu 75 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni - 6,0299% ogółu. Najwięcej osób bezrobotnych legitymowało się zawodem: - sprzedawca - 1027 - technik mechanik - 279 - ślusarz - 243 - robotnik budowlany - 220 - murarz - 210 - technik ekonomista - 204 - specjalista administracji publicznej - 192 - kucharz - 178 - krawiec - 176 - sprzątaczka biurowa - 163 - technik prac biurowych - 162 - ekonomista - 159 - magazynier - 153 - technik budownictwa - 151 - malarz budowlany 148, zaś w 294 zawodach m. in.: - inżynier leśnictwa - inżynier technologii chemicznej - projektant wzornictwa przemysłowego - pielęgniarka specjalista pielęgniarstwa chirurgicznego - nauczyciel / instruktor praktycznej nauki zawodu - inspektor kontroli skarbowej 4
- specjalista ds. wynagrodzeń - protetyk słuchu - biomasażysta - higienistka szkolna w rejestrach PUP figurowało po 1 osobie bezrobotnej. Wśród zarejestrowanych nie odnotowano bezrobotnych w 95 zawodach, m. in.: - inżynier technologii drewna - inżynier elektyk - automatyk - inżynier telekomunikacji - biegły rewident - specjalista ds. zamówień publicznych - parkieciarz - spawacz metodą MIG - spawacz metodą TIG - elektryk budowlany - kierowca ciągnika siodłowego. Ponadto w tut. PUP zarejestrowane były 3 204 osoby bez zawodu. Wśród absolwentów najliczniejsze grupy stanowili bezrobotni w zawodach: - prawnik legislator - 35 - specjalista administracji publicznej - 33 - pedagog - 30 - sprzedawca - 27 - technik mechanik - 27 - ekonomista - 20 - pozostali specjaliści do spraw zarządzania i organizacji - 19 - specjalista ochrony środowiska -15 - cukiernik - 14 - filolog - filologia obcojęzyczna - 14 - mechanik pojazdów samochodowych - 12 - fizjoterapeuta - 11 - technik ekonomista 10. Ponadto w ewidencji figurowało 245 absolwentów bez zawodu. 1.2 Napływ i struktura napływu bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów). W 2011 r. w tut. Urzędzie zarejestrowało się 18 748 osób bezrobotnych zamieszkałych na terenie Białegostoku. Najwięcej osób zarejestrowało się w grupach zawodowych: 52 sprzedawcy i pokrewni - 9,9297% ogółu 31 średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych - 9,7668% ogółu 72 robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni - 7,3094% ogółu 5
24 specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania - 6,5671% ogółu 75 robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni - 5,9511% ogółu. Wśród nowo zarejestrowanych najwięcej bezrobotnych legitymowało się zawodem: - sprzedawca - 1098 - technik mechanik - 412 - ślusarz - 263 - specjalista administracji publicznej - 248 - technik ekonomista - 233 - ekonomista - 209 - robotnik budowlany-197 - kucharz - 186 - pedagog - 184 - krawiec - 183 - murarz 180. W 263 zawodach zarejestrowało się po 1 osobie bezrobotnej, m. in.: - inżynier inżynierii środowiska gazowe urządzenia, instalacje i sieci energetyczne - inżynier mechanik maszyny i urządzenia energetyczne - inżynier technologii chemicznej - inżynier poligraf - inżynier technologii drewna - specjalista do spraw wynagrodzeń - projektant / architekt systemów - spawacz metodą MAG - galwanizer - gorseciarka. Ponadto wśród nowozarejestrowanych odnotowano 4 465 osób bez zawodu. 2. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów). 2.1. Oferty pracy i struktura ofert pracy wg zawodów (grup zawodów). W 2011 roku do tut. Urzędu wpłynęło 2 881 propozycji zatrudnienia z firm funkcjonujących na terenie Białegostoku. Najwięcej ofert pracy (wg. 2-cyfrowego kodu zawodów) skierowano do grup zawodowych: 52 sprzedawcy i pokrewni - 9,5205% ogółu 75 robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni - 8,0889% ogółu 41 - sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni - 7,3361% ogółu 72 robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni -7,0151% ogółu 93 robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 6,836% ogółu. 6
Najwięcej propozycji zatrudnienia zgłoszono w zawodach: - technik prac biurowych - 188 - robotnik budowlany - 130 - robotnik gospodarczy - 88 - sprzedawca - 84 - sprzątaczka biurowa - 71 - przedstawiciel handlowy - 63 - gorseciarka - 62 - technik handlowiec - 61 - doradca klienta - 57 - robotnik drogowy 51. Po 1 propozycji zatrudnienia wpłynęło w 124 zawodach m.in.: - główny księgowy - inżynier ogrodnictwa - inżynier inżynierii środowiska gazowe urządzenia, instalacje i sieci energetyczne - inżynier mechanik maszyny i urządzenia do obróbki metali - specjalista ds. public relations - technik spedytor - planista produkcyjny - operator spycharki - kierowca ciągnika siodłowego - operator maszyn drogowych - operator sprzętu ciężkiego, zaś w 733 zawodach nie zgłoszono żadnej oferty pracy. 2.2. Oferty pracy oraz bezrobotni zgodnie z rodzajem działalności ostatniego miejsca pracy (wg. PKD). Z analizy danych wynika, iż największy ruch kadrowy obserwujemy w sekcjach gospodarki: handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle - liczba nowozarejestrowanych bezrobotnych 3 777 (27,2118 % ogółu) - liczba zgłoszonych ofert pracy 481 (16,6956 % ogółu), przetwórstwo przemysłowe - liczba nowozarejestrowanych bezrobotnych 2 727 (19,6470 % ogółu) - liczba zgłoszonych ofert pracy 534 (18,5353 % ogółu), budownictwo - liczba nowozarejestrowanych bezrobotnych 1 636 (11,7867 % ogółu) - liczba zgłoszonych ofert pracy 506 (17,5633 % ogółu). 7
3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych. 3.1. Zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe. W wyniku przeprowadzonej analizy ustalono: 112 zawodów deficytowych (wskaźnik intensywności w>1,1), w tym w 69 zawodach zgłoszono oferty pracy, natomiast w naszej ewidencji nie figurowały osoby bezrobotne (MAX wskaźnik intensywności deficytu). Dotyczy to m. in. zawodów: - inżynier transportu kolejowego - lekarz zdrowie publiczne - lekarz dentysta protetyka stomatologiczna - lektor języka hiszpańskiego - nauczyciel logopeda - inspektor nadzoru budowlanego - specjalista ds. public relations - operator maszyn do obróbki skrawaniem - kierowca ciągnika siodłowego. Wysoki wskaźnik intensywności deficytu wystąpił również w zawodach: - gorseciarka 62,0000 - pracownik do spraw ubezpieczeń 50,0000 - windykator 18,0000 - technik mechanik maszyn i urządzeń 7,5000 - asystentka stomatologiczna 5,0000 - specjalista do spraw szkoleń 5,0000. 42 zawody zrównoważone (wskaźnik intensywności 0,9 w 1,1), m.in.: - inżynier inżynierii środowiska gazowe urządzenia, instalacje i sieci energetyczne - specjalista ds. kadr - kosztorysant budowlany - protetyk słuchu - agent celny - planista produkcyjny - monter instalacji gazowych - introligator - operator ładowarki. 943 zawody nadwyżkowe (wskaźnik intensywności w < 0,9) W 733 zawodach nie zgłoszono żadnej propozycji pracy, m.in.: - dyrektor marketingu - kierownik hurtowni - matematyk - wagowy - meliorant - czyściciel pojazdów - operator żurawia wieżowego - monter wyrobów tekstylnych, z tektury i pokrewnych materiałów - palacz kotłów parowych - krajacz materiałów budowlanych. 8
Niski wskaźnik intensywności nadwyżki wystąpił również w zawodach: - technik technologii odzieży 0,0091 - specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 0,0139 - technik budownictwa 0,0141 - ekonomista 0,0144 - specjalista ochrony środowiska 0,0149 - technik włókiennik 0,0172. 3.2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych 3.2.1. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych wg wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów. Z przeprowadzonej analizy 42 grup zawodów (wg 2-cyfrowego kodu zawodów) wynika: 41 grup zawodów nadwyżkowych, w tym 6 grup o najniższym (0,0000) wskaźniku intensywności nadwyżki (zarejestrowane były osoby bezrobotne, lecz Urząd nie dysponował ofertami pracy): - leśnicy i rybacy - oficerowie sił zbrojnych - rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby - żołnierze szeregowi -sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach - przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni. 1 grupa zawodów deficytowych: - kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych. nie odnotowano grupy zawodów zrównoważonych. Z przeprowadzonej analizy 355 grup zawodów (według 4-cyfrowego kodu zawodów) wynika: 316 grup zawodów nadwyżkowych, najniższy wskaźnik intensywności nadwyżki wystąpił m.in. w grupach zawodów: - ogrodnicy - pracownicy pomocy społecznej i pracy socjalnej - technicy elektronicy i pokrewni - technicy mechanicy - technicy budownictwa - operatorzy maszyn tkackich i dziewiarskich - ekonomiści. 12 grup zawodów zrównoważonych: - technicy archiwiści i pokrewni - kierownicy do spraw innych typów usług gdzie indziej niesklasyfikowani - mistrzowie produkcji w przemyśle przetwórczym - planiści produkcyjni 9
- projektanci i administratorzy baz danych - dekarze - gońcy, bagażowi i pokrewni - robotnicy pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni - operatorzy maszyn do prania - pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości - spawacze i pokrewni - pracownicy obsługi biurowej. 27 grup zawodów deficytowych, najwyższy wskaźnik intensywności deficytu wystąpił m.in. w grupach zawodów: - adwokaci, radcy prawni i prokuratorzy - optycy okularowi - specjaliści do spraw public relations - średni personel z dziedziny prawa i pokrewny - hodowcy wyspecjalizowanej produkcji zwierzęcej - monterzy linii elektrycznych - audiofonolodzy i logopedzi - kierownicy do spraw budownictwa - kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym. 3.2.2. Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. Z analizy 42 grup zawodów (wg 2-cyfrowego kodu zawodów) wynika: grupy zawodów o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia: - ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych - pozostali pracownicy obsługi biura - pomoce domowe i sprzątaczki - pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki - operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - kierowcy i operatorzy pojazdów. grupy zawodów o najniższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia: - specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych - kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych - przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni - oficerowie sił zbrojnych - kierownicy do spraw zarządzania i handlu - rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby - żołnierze szeregowi - sprzedawcy uliczni i pracownicy świadczący usługi na ulicach. 10
Z analizy 348 grup zawodów (według 4-cyfrowego kodu zawodów) wynika: 15 grup o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia (wszystkie osoby zarejestrowane w tych grupach zawodów są osobami długotrwale bezrobotnymi), m.in.: - kierownicy w hotelarstwie - optycy okularowi - kreślarze - pracownicy usług domowych - trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi - bukmacherzy, krupierzy i pokrewni - funkcjonariusze służb specjalnych - hodowcy ryb - monterzy instrumentów muzycznych - pomocniczy personel medyczny - rolnicy upraw mieszanych - sortowacze odpadów - operatorzy urządzeń do obróbki powierzchniowej metali i nakładania powłok - operatorzy urządzeń wiertniczych i wydobywczych ropy, gazu i innych surowców - szlifierze narzędzi i polerowacze metali. 84 grupy zawodów o najniższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia (żadna z osób zarejestrowanych w tych grupach zawodów nie jest długotrwale bezrobotną), są to m.in.: - lektorzy języków obcych - lekarze bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji - lekarze dentyści bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji - pielęgniarki specjalistki - programiści aplikacji - projektanci aplikacji sieciowych i multimediów - projektanci wzornictwa przemysłowego i odzieży. 3.2.3. Ranking zawodów zgłoszonych w ofertach pracy ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty. Z analizy 42 grup zawodów (wg 2-cyfrowego kodu zawodów) wynika: 5 grup zawodów o najniższym wskaźniku szansy uzyskania oferty (zarejestrowane były osoby bezrobotne, lecz Urząd nie dysponował ofertami pracy): - leśnicy i rybacy - oficerowie sił zbrojnych - rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby - żołnierze szeregowi - przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni. 1 grupa zawodów o najwyższym wskaźniku szansy uzyskania oferty: - kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych. 11
Z analizy 355 grup zawodowych (według 4-cyfrowego kodu zawodów) wynika: najniższy wskaźnik szansy uzyskania oferty wystąpił w 143 grupach zawodów, m.in.: - maszyniści kolejowi i metra - obuwnicy i pokrewni - monterzy sprzętu elektrycznego - monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych - rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej. najwyższy wskaźnik szansy uzyskania oferty wystąpił w 1 grupie zawodów: - kierownicy w handlu detalicznym i hurtowym. 12
3.3. Wykaz 30 zawodów nadwyżkowych i deficytowych w powiecie grodzkim w 2011 r. L.p. Zawody nadwyżkowe Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 1. pozostali elektromechanicy i elektromonterzy 0,009 2. technik technologii odzieży 0,0091 3. specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 0,0139 4. technik budownictwa 0,0141 5. ekonomista 0,0144 6. specjalista ochrony środowiska 0,0149 7. technik włókiennik 0,0172 8. technik mechanik 0,0267 9. biolog 0,0323 10. specjalista administracji publicznej 0,0323 11. technik ochrony środowiska 0,0385 12. specjalista zdrowia publicznego 0,04 13. malarz budowlany 0,045 14. ślusarz 0,0456 15. stolarz meblowy 0,0459 16. pozostali specjaliści do spraw administracji i rozwoju 0,0465 17. chemik 0,05 18. plastyk 0,05 19. piekarz 0,0517 20. inżynier automatyki i robotyki 0,0571 21. pozostali ogrodnicy 0,0588 22. robotnik magazynowy 0,0598 23. cukiernik 0,0604 24. kelner 0,063 25. technik elektronik 0,0667 26. kucharz małej gastronomii 0,0698 27. technik informatyk 0,0714 28. murarz 0,0722 29. fryzjer 0,0726 30. sprzedawca 0,0765 13
L.p. Zawody deficytowe Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 1. gorseciarka 62 2. pracownik do spraw ubezpieczeń 50 3. windykator 18 4. technik mechanik maszyn i urządzeń 7,5 5. specjalista do spraw szkoleń 5 6. asystentka stomatologiczna 5 7. operator obrabiarek sterowanych numerycznie 4,1667 8. galwanizer 4 9. operator koparki 4 10. monter konstrukcji stalowych 3,75 11. ankieter 3,6667 12. pozostali stolarze meblowi i pokrewni 3,125 13. statystyk 3 14. spawacz metodą MAG 3 15. cieśla 2,8571 16. kierownik budowy 2,6667 17. strażak 2,5 18. kierowca ciągnika rolniczego 2,3333 19. monter sieci wodnych i kanalizacyjnych 2,25 20. elektromonter linii napowietrznych niskich i średnich napięć 2,2 21. inżynier elektryk - automatyk 2 22. logopeda 2 23. konsultant do spraw systemów teleinformatycznych 2 24. reporter radiowy / telewizyjny / prasowy 2 25. tłumacz tekstów 2 26. spedytor 2 27. elektromonter linii kablowych 2 28. brakarz wyrobów przemysłowych 2 29. operator koparko - ładowarki 2 30. operator urządzeń przetwórstwa owocowo-warzywnego 2 14
II. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych powiat białostocki Na dzień 31 grudnia 2011 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Białymstoku zarejestrowanych było 23 579 osób bezrobotnych, w tym 8 053 (34,15%) zamieszkiwało na terenie powiatu ziemskiego. W 2011 roku do tut. Urzędu wpłynęły 3 906 oferty pracy, z tego 1 025 (26,24%) zgłosili pracodawcy prowadzący działalność na terenie powiatu ziemskiego. Analiza dotyczy 775 zawodów, w których zarejestrowane były osoby bezrobotne, bądź zostały zgłoszone oferty pracy. 1. Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów). 1.1. Bezrobotni i struktura bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów). Wśród zarejestrowanych (wg 2 cyfrowego kodu zawodów) najwięcej bezrobotnych odnotowano w grupach zawodowych: 72 - Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni - 12,3407% ogółu 31 - Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych - 12,2775% ogółu 75 - Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni - 10,1999% ogółu 52 - Sprzedawcy i pokrewni - 6,8178% ogółu 51 - Pracownicy usług osobistych - 5,9813% ogółu. Najwięcej osób bezrobotnych legitymowało się zawodem: - sprzedawca - 377 - technik mechanik - 286 - ślusarz - 237 - krawiec - 152 - technik ekonomista - 140 - robotnik budowlany - 121 - murarz - 115 - szwaczka - 113 - robotnik gospodarczy - 105 - mechanik pojazdów samochodowych - 101 - robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 90, zaś w 213 zawodach m. in.: - inżynier ogrodnictwa - inżynier inżynierii środowiska - melioracje - inżynier mechanik maszyny i urządzenia do obróbki metali - inżynier elektroenergetyk - projektant grafiki stron internetowych - technik pożarnictwa - technik bezpieczeństwa i higieny pracy 15
- opiekunka środowiskowa - rejestratorka medyczna - galwanizer, w rejestrach PUP figurowało po 1 osobie bezrobotnej. Wśród zarejestrowanych nie odnotowano bezrobotnych w 65 zawodach, m. in.: - inżynier leśnictwa - inżynier budownictwa urządzenia, instalacje i sieci energetyczne - ratownik medyczny specjalista - lekarz dentysta - specjalista ds. zamówień publicznych - kosztorysant budowlany - asystentka stomatologiczna - spawacz metodą MIG - spawacz metodą TIG - monter sieci telekomunikacyjnych. Ponadto w tut. PUP zarejestrowanych było 1700 osób bez zawodu. Wśród absolwentów najliczniejsze grupy stanowili bezrobotni w zawodach: - technik mechanik - 27 - mechanik pojazdów samochodowych - 23 - specjalista administracji publicznej - 22 - sprzedawca - 12 - pedagog - 12 - ekonomista - 9 - technik informatyk - 6 - elektromechanik 6. Ponadto w ewidencji figurowało 173 absolwentów bez zawodu. 1.2 Napływ i struktura napływu bezrobotnych wg zawodów (grup zawodów). W 2011 r. w tut. Urzędzie zarejestrowało się 8 651 osób bezrobotnych zamieszkałych na terenie powiatu ziemskiego. Najwięcej osób zarejestrowało się w grupach zawodowych: 31 - średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych - 12,8664% ogółu 72 - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni - 11,2156% ogółu 75 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni - 9,1796% ogółu 52 - sprzedawcy i pokrewni - 7,4361% ogółu 51 - pracownicy usług osobistych - 6,0322% ogółu 93 - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 5,2607% ogółu. 16
Wśród nowo zarejestrowanych najwięcej bezrobotnych legitymowało się zawodem: - sprzedawca 414 - technik mechanik - 318 - ślusarz - 212 - technik ekonomista - 169 - mechanik pojazdów samochodowych - 131 - robotnik budowlany - 118 - krawiec - 115 - specjalista administracji publicznej - 102 - szwaczka 100. W 217 zawodach zarejestrowało się po 1 osobie bezrobotnej, m. in.: - inżynier budownictwa budownictwo przemysłowe - inżynier inżynierii środowiska gazowe urządzenia, instalacje i sieci energetyczne - inżynier mechanik maszyny i urządzenia przemysłowe - inżynier mechatronik - inżynier telekomunikacji - specjalista ds. logistyki - bukieciarz - malarz lakiernik wyrobów metalowych - spawacz metodą MIG - operator spycharki. Ponadto wśród nowozarejestrowanych odnotowano 2 169 osób bez zawodu. 2. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów). 2.1. Oferty pracy i struktura ofert pracy wg zawodów (grup zawodów). W 2011 roku do tut. Urzędu wpłynęło 1 025 propozycji zatrudnienia z firm funkcjonujących na terenie powiatu ziemskiego. Najwięcej ofert pracy (wg. 2-cyfrowego kodu zawodów) skierowano do grup zawodowych: 51 - pracownicy usług osobistych - 26,7649% ogółu 72 - robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni - 10,8920% ogółu 71 - robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) - 8,4023% ogółu 93 - robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie - 7,5726% ogółu 41 - sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni - 6,8465% ogółu 75 - robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni - 4,9793% ogółu. 17
Najwięcej propozycji zatrudnienia zgłoszono w zawodach: - robotnik gospodarczy - 234 - technik prac biurowych - 62 - bez zawodu - 61 - ślusarz - 34 - robotnik budowlany - 34 - sprzedawca - 28 - malarz budowlany - 24 - magazynier - 23 - pakowacz 21. Po 1 propozycji zatrudnienia wpłynęło w 83 zawodach m.in.: - inżynier budownictwa budownictwo ogólne - inżynier mechanik maszyny i urządzenia przemysłowe - specjalista monitoringu systemów zabezpieczeń technicznych osób i mienia - pielęgniarka - lekarz weterynarii - psycholog - technik fizjoterapii - ratownik medyczny - spedytor, zaś w 585 zawodach nie zgłoszono żadnej oferty pracy. 2.2. Oferty pracy oraz bezrobotni zgodnie z rodzajem działalności ostatniego miejsca pracy (wg. PKD). Z analizy danych wynika, iż największy ruch kadrowy obserwujemy w sekcjach gospodarki: przetwórstwo przemysłowe - liczba nowozarejestrowanych bezrobotnych 1 467 (24,0138% ogółu) - liczba zgłoszonych ofert pracy 278 (27,1219% ogółu), handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych i motocykli - liczba nowozarejestrowanych bezrobotnych 1 401 (22,9334% ogółu) - liczba zgłoszonych ofert pracy 98 (9,5610% ogółu), budownictwo - liczba nowozarejestrowanych bezrobotnych 735 (12,0314% ogółu) - liczba zgłoszonych ofert pracy 159 (15,5122% ogółu). 3. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych. 3.1. Zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe. W wyniku przeprowadzonej analizy ustalono: 18
62 zawody deficytowe (wskaźnik intensywności w>1,1), w tym w 42 zawodach zgłoszono oferty pracy, natomiast w naszej ewidencji nie figurowały osoby bezrobotne (MAX wskaźnik intensywności deficytu). Dotyczy to m. in. zawodów: - inżynier budownictwa urządzenia, instalacje i sieci energetyczne - pozostali nauczyciele kształcenia zawodowego - specjalista ds. zamówień publicznych - operator urządzeń oczyszczania ścieków - fryzjer zwierząt (groomem) - operator maszyn introligatorskich. Wysoki wskaźnik intensywności deficytu wystąpił również w zawodach: - szpachlarz 12,0000 - operator obrabiarek sterowanych numerycznie 9,0000 - operator koparki 8,0000 - glazurnik - 7,5000 - operator koparko ładowarki 4,0000 - nauczyciel przedszkola - 3,5000 - pomocnik biblioteczny 3,0000 - dekarz - 2,5000. 26 zawodów zrównoważonych (wskaźnik intensywności 0,9 w 1,1). Dotyczy to m.in.: - inżynier ogrodnictwa 1,0000 - inżynier mechanik - maszyny i urządzenia przemysłowe 1,0000 - grafik komputerowy DTP 1,0000 - specjalista do spraw kadr 1,0000 - specjalista do spraw reklamy 1,0000 - programista aplikacji 1,0000 - opiekun osoby starszej 1,0000 - malarz budowlany - 0,9600. 687 zawodów nadwyżkowych (wskaźnik intensywności w < 0,9) W 585 zawodach nie zgłoszono żadnej propozycji pracy, m.in.: - fizyk - chemik - matematyk - inżynier elektryk - położna - teolog - higienistka szkolna - konduktor - rybak hodowca - lakiernik - operator maszyn tkackich. Niski wskaźnik intensywności nadwyżki wystąpił również w zawodach: 19
- specjalista administracji publicznej - 0,0392 - kelner - 0,0339 - prawnik legislator - 0,0323 - robotnik magazynowy - 0,0312 - pedagog - 0,0299 - technik elektryk - 0,0294 - krawiec - 0,0261 - specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych - 0,0238. 3.2. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych 3.2.1. Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych wg wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów. Z przeprowadzonej analizy 39 grup zawodów (wg 2-cyforwego kodu zawodów) wynika: 38 grup zawodów nadwyżkowych, w tym 7 grup o najniższym (0,0000) wskaźniku intensywności nadwyżki (zarejestrowane były osoby bezrobotne, lecz Urząd nie dysponował ofertami pracy): - ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych - kierownicy do spraw produkcji i usług - kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych - rolnicy produkcji towarowej - rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby - pracownicy usług ochrony - przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni. 1 grupa zawodów zrównoważonych: - sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni. nie odnotowano grup zawodów deficytowych. Z przeprowadzonej analizy 308 grup zawodów (według 4-cyfrowego kodu zawodów) wynika: 280 grup zawodów nadwyżkowych, najniższy wskaźnik intensywności nadwyżki wystąpił m.in. w grupach zawodów: - lektorzy języków obcych - technicy leśnictwa - ogrodnicy - chemicy - ekonomiści - inżynierowie telekomunikacji - lakiernicy. 12 grup zawodów zrównoważonych: - agenci sprzedaży bezpośredniej - aktorzy - instruktorzy fitness i rekreacji ruchowej 20
- operatorzy urządzeń do spalania odpadów, uzdatniania wody i pokrewni - sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej - programiści aplikacji - pracownicy do spraw kredytów, pożyczek i pokrewni - pracownicy obsługi biura gdzie indziej niesklasyfikowani - trenerzy, instruktorzy i działacze sportowi - psycholodzy i pokrewni - introligatorzy i pokrewni - robotnicy pomocniczy przy hodowli zwierząt. 16 grup zawodów deficytowych, najwyższy wskaźnik intensywności deficytu wystąpił m.in. w grupach zawodów: - operatorzy urządzeń energetycznych - opiekunowie zwierząt domowych i pracownicy zajmujący się zwierzętami - przewodnicy turystyczni i piloci wycieczek - średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany - asystenci nauczycieli - operatorzy maszyn do prania. 3.2.2. Ranking zawodów generujących długotrwałe bezrobocie. Z analizy 39 grup zawodów (wg 2-cyfrowego kodu zawodów) wynika: grupy zawodów o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia: - ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych - leśnicy i rybacy - rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby - pracownicy opieki osobistej i pokrewni - pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki - robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) - pozostali pracownicy obsługi biura - pomoce domowe i sprzątaczki. grupy zawodów o najniższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia: - kierownicy do spraw produkcji i usług - kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych - robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie. Z analizy 288 grup zawodów (według 4-cyfrowego kodu zawodów) wynika: 17 grup zawodów o najwyższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia (wszystkie osoby zarejestrowane w tych grupach zawodów są osobami długotrwale bezrobotnymi), m.in.: - hodowcy ryb - kreślarze - organizatorzy konferencji i imprez - funkcjonariusze celni i ochrony granic - średni personel w zakresie działalności artystycznej i kulturalnej gdzie indziej niesklasyfikowany. 21
95 grup zawodów o najniższym wskaźniku długotrwałego bezrobocia (żadna z osób zarejestrowanych w tych grupach zawodów nie jest długotrwale bezrobotną), są to m.in.: - lekarze bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji - lekarze dentyści bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji - lekarze weterynarii bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji - programiści aplikacji - projektanci grafiki i multimediów. 3.2.3. Ranking zawodów zgłoszonych w ofertach pracy ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty. Z analizy 39 grup zawodów (wg 2-cyfrowego kodu zawodów) wynika: 7 grup zawodów o najniższym wskaźniku szansy uzyskania oferty (zarejestrowane były osoby bezrobotne, lecz Urząd nie dysponował ofertami pracy): - ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych - kierownicy do spraw produkcji i usług - kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach usługowych - rolnicy produkcji towarowej - rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby - pracownicy usług ochrony - przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni. nie odnotowano grup zawodów o maksymalnym wskaźniku szansy uzyskania oferty. Najwyższy wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy wystąpił m. in w zawodach: - sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni (0,0833) - pracownicy usług osobistych (0,0573) - pracownicy opieki osobistej i pokrewni (0,0516). Z analizy 308 grup zawodowych (według 4-cyfrowego kodu zawodów) wynika: najniższy wskaźnik szansy uzyskania oferty wystąpił w 170 grupach zawodów, m.in.: - ekonomiści - rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej - maszyniści kolejowi i metra - robotnicy przetwórstwa surowców roślinnych - robotnicy pomocniczy w ogrodnictwie i sadownictwie. najwyższy wskaźnik szansy uzyskania oferty wystąpił w 2 grupach zawodów: - aktorzy - asystenci nauczycieli. 22
3.3. Wykaz 30 zawodów nadwyżkowych i deficytowych w powiecie ziemskim w 2011 r. L.p. Zawody nadwyżkowe Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 1. specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 0,0238 2. krawiec 0,0261 3. technik elektryk 0,0294 4. pedagog 0,0299 5. robotnik magazynowy 0,0312 6. prawnik legislator 0,0323 7. kelner 0,0339 8. specjalista administracji publicznej 0,0392 9. piekarz 0,04 10. technik technologii drewna 0,0417 11. murarz 0,0426 12. technik elektronik 0,0444 13. technik geodeta 0,0455 14. mechanik pojazdów samochodowych 0,0458 15. hydraulik 0,0476 16. cukiernik 0,0519 17. inżynier budownictwa - budownictwo ogólne 0,0667 18. technik masażysta 0,0667 19. technik informatyk 0,0667 20. sprzedawca 0,0676 21. stolarz meblowy 0,0714 22. kierowca samochodu osobowego 0,075 23. kucharz 0,0795 24. technik administracji 0,08 25. technik handlowiec 0,0833 26. fizjoterapeuta 0,0909 27. sprzątaczka biurowa 0,0909 28. specjalista do spraw marketingu i handlu 0,0938 29. mechanik samochodów osobowych 0,0941 30. elektromonter instalacji elektrycznych 0,1 23
L.p. Zawody deficytowe Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 1. szpachlarz 12 2. operator obrabiarek sterowanych numerycznie 9 3. operator koparki 8 4. glazurnik 7,5 5. operator koparko - ładowarki 4 6. nauczyciel przedszkola 3,5 7. pomocnik biblioteczny 3 8. dekarz 2,5 9. malarz konstrukcji i wyrobów metalowych 2,5 10. robotnik gospodarczy 2,4894 11. ubojowy 2,4286 12. bibliotekarz 2 13. spawacz metodą MIG 2 14. elektromonter sieci trakcyjnej 2 15. operator maszyn leśnych 2 16. operator maszyn drogowych 2 17. technik prac biurowych 1,5897 18. brukarz 1,5 19. monter mebli 1,5 20. kontroler jakości wyrobów mechanicznych 1,3333 24
WNIOSKI W 2011 r. w porównaniu do 2010 r. wzrosła liczba osób bezrobotnych, a także znacznie spadła liczba propozycji zatrudnienia wpływających do Urzędu. Na dzień 31.12. 2011 r. w ewidencji PUP figurowały 23 579 osoby bezrobotne, tj. o 1,2%, więcej niż w końcu 2010 r. Natomiast w okresie styczeń grudzień 2011 r. pracodawcy zgłosili do PUP 3 906 ofert pracy, tj. o 23,2% mniej aniżeli w roku 2010. Stopa bezrobocia na dzień 31.12.2011 r. wynosiła: 12,4 % w powiecie grodzkim, czyli pozostała na takim samym poziomie jak w dniu 31.12.2010 r. 17,5 % w powiecie ziemskim, tj. o 0,4% więcej niż w dniu 31.12.2010 r. Wśród zarejestrowanych bezrobotnych, podobnie jak w roku 2010, najwięcej osób legitymowało się zawodem: sprzedawca 1 404 (6,06% ogółu) technik mechanik 565 (2,41% ogółu) ślusarz 480 (2,04%ogółu) technik ekonomista 344 (1,46% ogółu) robotnik budowlany 341 (1,45% ogółu) krawiec 328 (1,41% ogółu) murarz 325 (1,38% ogółu). Wśród noworejestrujących się bezrobotnych zaobserwowano podobne tendencje: sprzedawca 1 512 (5,52% ogółu) technik mechanik 730 (2,66% ogółu) ślusarz 475 (1,73% ogółu) technik ekonomista 402 (1,47% ogółu) specjalista administracji publicznej 350 (1,28% ogółu). W generowaniu bezrobocia nadal znaczący jest udział osób bez zawodu - 4904 (o 9,9% więcej niż w 2010 r.), stanowili oni 20,8 % ogółu zarejestrowanych. Zaobserwowano również spadek bezrobotnych absolwentów. W 2011 r. zarejestrowało się ich 1 453 tj. o 7,98% mniej aniżeli w 2010 r. 25
Najliczniejsze grupy stanowili bezrobotni absolwenci w zawodach: specjalista administracji publicznej 55 technik mechanik 54 pedagog 42 sprzedawca 39 prawnik legislator 35. Analizując sytuację na lokalnym rynku pracy w 2011 r. należy na wstępie zauważyć, że nie odbiega ona znacząco od tej jaką obserwowaliśmy w latach poprzednich, to samo dotyczy jej przyczyn. Poprzedni rok był już kolejnym, w którym obserwowaliśmy stagnację w większości gospodarek europejskich, zapoczątkowaną kryzysem na rynkach finansowych w 2010 r. Jednym z jego skutków było wzmożenie oraz zacieśnienie dyscypliny finansów publicznych, przejawiające się m.in. w takich działaniach jak: ograniczanie i zamrażanie płac, redukcja zatrudnienia w sektorze publicznym, ograniczenie środków przeznaczanych na inwestycje, a także wspieranie pracodawców i osób bezrobotnych na rynku pracy oraz niejednokrotnie podwyższanie niektórych danin na rzecz Państwa leżących po stronie pracodawców. Wspomniane czynniki w naturalny sposób przekładały się i nadal przekładają na ograniczenie popytu wewnętrznego jak i zewnętrznego, co bezpośrednio wpływało na sytuację przedsiębiorstw, które w odpowiedzi ograniczały produkcję, a niejednokrotnie redukowały zatrudnienie bądź nie powiększały jego stanu utrzymując je na dotychczasowym poziomie w oczekiwaniu na powrót korzystnej koniunktury gospodarczej. Powyższe niekorzystne zjawiska dotyczyły również polskiego rynku pracy, różniąc się jednak ich skalą, intensywnością oraz wynikającymi z tego skutkami. Podczas gdy w wielu krajach europejskich ze względu na ww. czynniki pracodawcy znacząco ograniczali produkcję odnotowując wyraźne zmniejszenie popytu na swe produkty oraz usługi na rynkach wewnętrznych, w Polsce czynnik ten przez ostatnie lata pozostawał na dość wysokim poziomie stając się, pomimo wielu niekorzystnych zjawisk, główną przyczyną wciąż odnotowywanego - dodatniego wzrostu gospodarczego. W ciągu ostatnich lat dodatkowym impulsem rozwoju gospodarczego w Polsce były zakrojone na dużą skalę inwestycje na EURO 2012, związane głównie z rozwojem i rozbudową szeroko rozumianej infrastruktury, z różnym nasileniem i skalą w poszczególnych regionach kraju. Jednak powyższe inwestycje zlokalizowane były poza 26
północno-wschodnim obszarem kraju, a więc również poza woj. podlaskim i wchodzącym w jego skład powiatem białostockim. Nie wpłynęło to w znaczącym stopniu na sytuację na lokalnym rynku pracy. Wszystkie ww. czynniki, tj. spowolnienie gospodarcze, trudna sytuacja fiskalna większości krajów unijnych oraz importerów polskich produktów i usług nieznacznie tylko odbiły się na wzroście stopy bezrobocia w kraju, która na koniec 2011 r. wyniosła 12,5% w stosunku do 12,3% na koniec 2010 r., a więc wzrosła tylko o 0,2 %. Na terenie powiatu białostockiego oraz miasta Białystok jej wzrost kształtował się bardzo podobnie, bądź nie ulegał zmianie, wynosząc odpowiednio miasto Białystok: 12,4% w 2011 r. w stosunku do 12,4% w 2010 r., powiat ziemski: 17,5% w 2011 r. w stosunku do 17,1% w 2010 r. Analizując zawody, wśród których występował największy odsetek bezrobotnych zarejestrowanych na koniec 2011 r., charakterystycznym jest, że dużej mierze są to te same zawody co końcu roku 2010 r. Największą liczbę zarejestrowanych w tut. Urzędzie na koniec 2011 r. stanowili sprzedawcy 1404 osoby (6,06% ogółu), następnie technicy mechanicy 565 osób (2,41% ogółu), ślusarze 480 osób (2,04% ogółu), technicy ekonomiści 344 osoby (1,46% ogółu), robotnicy budowlani 341 osób. Podobne tendencje zaobserwowano również wśród noworejestrujących się osób bezrobotnych. Najwięcej odnotowano przedstawicieli takich zawodów jak: sprzedawca 1512 osób (5,25% ogółu), technik mechanik 730 osób (2,66% ogółu), ślusarz 475 osób (1,73% ogółu), technik ekonomista 402 osoby (1,47% ogółu), specjalista administracji publicznej 350 osób (1,28% ogółu). Ponadto w generowaniu bezrobocia nadal znaczący jest udział osób bez zawodu 4904 (o 9,9% więcej niż w 2010 r.), stanowiły one 20,8% ogółu zarejestrowanych. W zdecydowanie korzystniejszej sytuacji, co jest już stałym trendem obserwowanym od kilku lat, są osoby dysponujące konkretnym, specjalistycznym przygotowaniem zawodowym, szczególnie technicznym. Przedstawiciele tych właśnie zawodów, np.: inżynier technologii drewna, inżynier elektryk automatyk, inżynier telekomunikacji, inżynier budownictwa, kosztorysant budowlany, spawacz technologią MIG, TIG, monter sieci telekomunikacyjnych stanowili niewielki procent ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. Ww. liczby potwierdzają ugruntowanie na rynku pracy już od dłuższego czasu mocnej pozycji osób reprezentujących szeroko rozumiane zawody techniczne w szczególności inżynierskie, związane z sektorami nowoczesnych technologii: informatycznych, teleinformatycznych, projektowych, produkcyjnych, medycznych oraz budowlanych wraz ze związaną z nimi sferą usług. Również w korzystnej sytuacji wydają się być osoby spoza ww. branż, jednak wykonujące zajęcia wymagające specjalistycznej, wciąż 27
dość mało powszechnej na rynku pracy wiedzy, jak specjalista ds. zamówień publicznych czy biegły rewident. Tak jak od kilku już lat powtarza i utrwala się lista zawodów, w których szanse na znalezienie odpowiedniego zatrudnienia są największe, tak też dość jasno można określić zawody, które na przestrzeni ostatnich lat generują regularnie największą liczbę osób bezrobotnych. Biorąc pod uwagę fakt, że obserwowane od dłuższego czasu zmiany i kierunki rozwoju rynku pracy nie są tymczasową, krótkotrwałą zmianą jego trendów lecz mają zdecydowanie stały charakter, osobom dysponującym zawodem, na który popyt jest bardzo ograniczony, pozostaje dostosowywanie swych umiejętności i kwalifikacji do jego potrzeb, poprzez np. różnego rodzaju kursy, szkolenia lub też studia podyplomowe. Inaczej natomiast przedstawiała się sytuacja ze zgłaszanymi ofertami pracy i miejscami aktywizacji zawodowej, których w 2011 r. wpłynęło do tut. Urzędu 3906 w stosunku do 5089 w 2010 r., tj. aż o 23,2% mniej. Sytuacja ta po części była powodowana przytaczanymi na wstępie czynnikami pogorszeniem ogólnej sytuacji gospodarczej większości państw europejskich oraz ich problemami fiskalnymi. Uderzała ona zarówno w wewnętrznych odbiorców, jak również w zagranicznych, w tym polskich - eksporterów towarów i usług. Efektem tego było ograniczanie produkcji, co z kolei owocowało brakiem potrzeby zwiększania stanu zatrudnienia. Dodatkowym, niebagatelnym czynnikiem wpływającym na liczbę zgłaszanych ofert pracy i miejsc aktywizacji zawodowej było radykalne, bo aż o 50% zmniejszenie w 2011 r. wysokości środków przeznaczonych na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Należy zauważyć, że refundowane formy zatrudnienia w 2011r. stanowiły 45% ogółu zgłoszonych do tut. Urzędu ofert pracy. Oznacza to, że finansowe wsparcie pracodawców ze strony Państwa jest istotnym czynnikiem, wpływającym na tworzenie nowych miejsc pracy. Jednak kwoty przeznaczone na wsparcie przedsiębiorców oraz osoby bezrobotne na rynku pracy w 2012 r. są nieznacznie wyższe od tych, które w 2011 r. miały do swej dyspozycji Urzędy Pracy. Można więc przypuszczać, że ww. środki nie będą w tym roku jednym z istotnych impulsów wspierających proces tworzenia nowych miejsc pracy, co z pewnością przełoży się na sytuację osób bezrobotnych na lokalnym rynku pracy. 28